因主峰(feng)(feng)二巨(ju)石(shi)(shi)并舉,遠望狀如馬(ma)(ma)耳,故名。山(shan)勢為(wei)(wei)東(dong)(dong)西走向,由片麻巖(yan)、花崗巖(yan)構(gou)成(cheng)。五老峰(feng)(feng)、松朵峰(feng)(feng)、鴿崖峰(feng)(feng)等奇峰(feng)(feng)高(gao)峙競秀,山(shan)間(jian)嵐(lan)氣靄靄,泉(quan)水(shui)淙(cong)淙(cong)。山(shan)坡林木覆(fu)蓋,荊榛遍生。山(shan)石(shi)(shi)嶙峋,山(shan)勢陡(dou)峭,但有(you)(you)(you)曲徑通幽(you)。這兒(er)有(you)(you)(you)仙人洞(dong)、龍(long)(long)王泉(quan)、隱龍(long)(long)寺、石(shi)(shi)龍(long)(long)寺、齊(qi)(qi)(qi)長城(cheng)(cheng)(cheng)和橋上(shang)莊等勝跡。據唐(tang)代文學蕭穎士《馬(ma)(ma)耳山(shan)記(ji)》記(ji)載,仙人洞(dong)為(wei)(wei)東(dong)(dong)晉人葛洪曾(ceng)隱居煉丹之地(di)。隱龍(long)(long)寺、石(shi)(shi)龍(long)(long)寺為(wei)(wei)北魏正光時所(suo)建,至(zhi)清末仍完好,今(jin)已廢圯,公存遺址。山(shan)脊(ji)處(chu)有(you)(you)(you)橫亙(gen)綿延(yan)的(de)齊(qi)(qi)(qi)長城(cheng)(cheng)(cheng)。據酈道元(yuan)《水(shui)經注》記(ji)載:“山(shan)上(shang)有(you)(you)(you)長城(cheng)(cheng)(cheng),西接岱山(shan),東(dong)(dong)連瑯琊巨(ju)海(hai),千里余(yu)里,蓋田氏所(suo)造也。”《竹書紀年》記(ji)載:“齊(qi)(qi)(qi)長城(cheng)(cheng)(cheng)”為(wei)(wei)周(zhou)顯王十八年(公元(yuan)前351年)筑(zhu)(zhu)建,至(zhi)今(jin)已有(you)(you)(you)2349年的(de)歷史。今(jin)有(you)(you)(you)些地(di)段(duan),殘址凸出地(di)面(mian)1米(mi)左(zuo)右,寬10米(mi)左(zuo)右,基礎(chu)多(duo)以塊石(shi)(shi)壘砌。其上(shang)以沙土夯筑(zhu)(zhu)。每遇溝(gou)壑以巨(ju)石(shi)(shi)填筑(zhu)(zhu)。曲折蜿蜒,高(gao)低綿亙(gen),十分壯觀。“齊(qi)(qi)(qi)長城(cheng)(cheng)(cheng)”經歷的(de)諸(zhu)城(cheng)(cheng)(cheng)段(duan),西自郝戈莊的(de)馬(ma)(ma)耳山(shan),東(dong)(dong)延(yan)至(zhi)皇(huang)華鎮的(de)龍(long)(long)灣頭,再延(yan)至(zhi)石(shi)(shi)門(men)鄉的(de)馬(ma)(ma)山(shan)后,桃園鄉的(de)臺家溝(gou)南嶺(ling),然后入(ru)膠(jiao)南市境,全長30多(duo)公里。打開乾(qian)隆《諸(zhu)城(cheng)(cheng)(cheng)縣志·總(zong)圖(tu)》可見(jian),馬(ma)(ma)耳山(shan)與喜(xi)鵲嶺(ling)之間(jian)為(wei)(wei)“黃草關”。這是“齊(qi)(qi)(qi)長城(cheng)(cheng)(cheng)”一道險(xian)峻的(de)關隘(ai)。
馬耳(er)山(shan)(shan)位于(yu)諸(zhu)(zhu)城城南(nan)50里與五蓮縣交界處(chu),海拔(ba)706.6米,占地40平(ping)方公里,為魯東南(nan)第(di)一高山(shan)(shan),因主峰雙(shuang)石并舉、狀如馬耳(er)得(de)名,自古為山(shan)(shan)東名山(shan)(shan)。據(ju)清乾隆《諸(zhu)(zhu)城縣志·山(shan)(shan)川考》載(zai):“縣境山(shan)(shan)以(yi)百計(ji),而馬耳(er)居(ju)岡脈之(zhi)(zhi)脊,南(nan)北諸(zhu)(zhu)山(shan)(shan)脈絡之(zhi)(zhi)不屬焉者無幾也,以(yi)是(shi)標準之(zhi)(zhi)可(ke)晰(xi)矣(yi)。水(shui)以(yi)數(shu)十計(ji),自馬耳(er)山(shan)(shan)以(yi)南(nan)皆南(nan)流以(yi)達于(yu)海,馬耳(er)以(yi)北皆北流入濰,以(yi)是(shi)界劃之(zhi)(zhi)可(ke)晰(xi)矣(yi)。”
馬(ma)(ma)耳山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)屬(shu)泰沂山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)脈,南(nan)靠五蓮山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)、九(jiu)仙山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)、北(bei)與常(chang)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)遙相(xiang)互(hu),它們(men)同出一脈,相(xiang)接相(xiang)連,相(xiang)得益(yi)彰。山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)中奇石(shi)突兀,峭(qiao)壁嶙峋,山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)勢陡峭(qiao)而險(xian)峻,自古為諸城南(nan)境之屏(ping)障。聳于馬(ma)(ma)耳山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)巔者為馬(ma)(ma)耳峰,西有(you)(you)五老峰、大(da)米(mi)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)、小米(mi)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)、佛(fo)頂山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)、大(da)珠山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)、小珠山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan),東有(you)(you)松朵峰、鵓鴿崖(ya),其南(nan)還有(you)(you)羊鼻峰、馬(ma)(ma)鞍口(即風磨口)、石(shi)人山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)、黃朵山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)、黑峰尖等(deng)(deng)。山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)北(bei)麓有(you)(you)永(yong)隆寺(俗稱影(ying)龍寺、隱龍寺)、石(shi)龍寺等(deng)(deng)古剎。山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)中還有(you)(you)一線天、鬼見(jian)愁、試(shi)劍(jian)石(shi)、鱷魚石(shi)、鷹(ying)居崖(ya)、菩(pu)薩頂、望海(hai)樓、滴(di)水(shui)洞、凌云峰、黑龍潭、情人松、天外來客、太(tai)公祠、太(tai)公坊、太(tai)公亭等(deng)(deng)諸多景(jing)點。2004年被確定為省(sheng)級森林公園。