芒果视频下载

網站(zhan)分類
登錄 |    
《山海經》
0 票數:0 #文學名著#
《山海經》是中國志怪古籍,大體是戰國中后期到漢代初中期的楚國或巴蜀人所作。也是一部荒誕不經的奇書。該書作者不詳,古人認為該書是“戰國好奇之士取《穆王傳》。現代學者也均認為成書并非一時,作者亦非一人。《山海經》全書現存18篇,其余篇章內容早佚。原共22篇約32650字。共藏山經5篇、海外經4篇、海內經5篇、大荒經4篇。《漢書·藝文志》作13篇,未把晚出的大荒經和海內經計算在內。山海經內容主要是民間傳說中的地理知識,包括山川、道里、民族、物產、藥物、祭祀、巫醫等。
  • 中文名: 山海經
  • 外文名: the Classic of Mountains and Rivers
  • 類型: 古籍文獻
  • 作者: 佚名
詳細介(jie)紹 PROFILE +

《山海經(jing)(jing)》是(shi)中(zhong)國(guo)(guo)志怪古(gu)籍,大體是(shi)戰(zhan)國(guo)(guo)中(zhong)后期(qi)到漢代初中(zhong)期(qi)的楚國(guo)(guo)或巴蜀人所作(zuo)。也是(shi)一(yi)部荒誕不經(jing)(jing)的奇(qi)書(shu)。該書(shu)作(zuo)者不詳,古(gu)人認為該書(shu)是(shi)“戰(zhan)國(guo)(guo)好奇(qi)之士取《穆王傳(chuan)》 , 雜錄《莊》、《列》 、《離騷》 、《周書(shu)》、《晉乘(cheng)》以成者” 。現代學者也均認為成書(shu)并非一(yi)時,作(zuo)者亦非一(yi)人。

《山海經(jing)(jing)(jing)(jing)》全書(shu)現存18篇(pian)(pian),其余篇(pian)(pian)章內(nei)(nei)容早(zao)佚。原共(gong)22篇(pian)(pian)約(yue)32650字(zi)。共(gong)藏山經(jing)(jing)(jing)(jing)5篇(pian)(pian)、海外經(jing)(jing)(jing)(jing)4篇(pian)(pian)、海內(nei)(nei)經(jing)(jing)(jing)(jing)5篇(pian)(pian)、大荒(huang)經(jing)(jing)(jing)(jing)4篇(pian)(pian)。《漢書(shu)·藝(yi)文志(zhi)》作13篇(pian)(pian),未把晚出的(de)(de)大荒(huang)經(jing)(jing)(jing)(jing)和(he)海內(nei)(nei)經(jing)(jing)(jing)(jing)計算在內(nei)(nei)。山海經(jing)(jing)(jing)(jing)內(nei)(nei)容主(zhu)要是民(min)間傳說中(zhong)的(de)(de)地(di)理(li)知識,包(bao)括山川、道里、民(min)族、物(wu)產、藥(yao)物(wu)、祭祀(si)、巫醫等。保存了包(bao)括夸父(fu)逐日(ri)、女媧(wa)補天(tian)、精(jing)衛填海、大禹治水等不(bu)少膾炙(zhi)人口的(de)(de)遠古神話傳說和(he)寓(yu)言故事。

《山海(hai)經》具有(you)非凡的(de)文獻價值,對中(zhong)國古代歷史、地理、文化、中(zhong)外交通、民俗、神(shen)話(hua)等的(de)研究,均有(you)參考,其中(zhong)的(de)礦物記錄,更(geng)是世界上最早的(de)有(you)關文獻。

《山海(hai)(hai)經(jing)(jing)》版(ban)本(ben)復雜,現(xian)可見最早(zao)版(ban)本(ben)為晉(jin)代(dai)郭璞《山海(hai)(hai)經(jing)(jing)傳》。但《山海(hai)(hai)經(jing)(jing)》的書(shu)(shu)名《史(shi)記》便有提及(ji)(ji),最早(zao)收錄書(shu)(shu)目的是《漢書(shu)(shu)·藝文志》。至(zhi)于其真正作者(zhe),前人有認(ren)為是禹、伯(bo)益、夷堅,經(jing)(jing)西(xi)漢劉向、劉歆編校,才形成(cheng)傳世書(shu)(shu)籍,現(xian)多(duo)認(ren)為,具(ju)體成(cheng)書(shu)(shu)年代(dai)及(ji)(ji)作者(zhe)已無從確證。

對于《山(shan)海經》的(de)(de)內容性質,古(gu)今學(xue)者(zhe)有(you)著不同的(de)(de)認識,如(ru)司(si)馬遷直(zhi)言其內容過(guo)于荒誕無稽,所以作史(shi)時不敢(gan)以為參考,如(ru)魯迅(xun)認為“巫覡、方士之(zhi)書”。現(xian)大多數學(xue)者(zhe)認為,《山(shan)海經》是一部早期(qi)有(you)價值的(de)(de)地理著作。

簡介

《山(shan)海經》是(shi)一(yi)部(bu)記載中國古(gu)代神(shen)話、地(di)理、植(zhi)(zhi)物、動物、礦(kuang)(kuang)物、物產、巫(wu)術、宗教、醫(yi)藥、民俗(su)、民族的(de)(de)著(zhu)作,反映(ying)的(de)(de)文化現象(xiang)地(di)負(fu)海涵、包(bao)羅(luo)萬匯。除了保存著(zhu)豐富的(de)(de)神(shen)話資料(liao)之外,還涉及到多種(zhong)學(xue)術領域,例如(ru):哲學(xue)、美學(xue)、宗教、歷史(shi)、地(di)理、天文、氣象(xiang)、醫(yi)藥、動物、植(zhi)(zhi)物、礦(kuang)(kuang)物、民俗(su)學(xue)、民族學(xue)、地(di)質(zhi)學(xue)、海洋(yang)學(xue)、心理學(xue)、人類學(xue)……等等,可謂汪(wang)洋(yang)宏肆,有如(ru)海日。在古(gu)代文化、科技(ji)和交通不發(fa)達(da)的(de)(de)情(qing)況下,《山(shan)海經》是(shi)中國記載神(shen)話最多的(de)(de)一(yi)部(bu)奇書(shu),也是(shi)一(yi)部(bu)地(di)理知識方面的(de)(de)百科全書(shu)。

最(zui)早提到《山海經(jing)(jing)》的是司馬遷,其《史記·大宛列(lie)傳》中說,《禹本紀》和(he)《山海經(jing)(jing)》中的內容過于荒誕無(wu)稽,所(suo)以作史時不敢以為參(can)考。并在(zai)《大宛列(lie)傳》中指出《山海經(jing)(jing)》與(yu)當(dang)時現實地(di)理不符(fu)。

最早整理《山(shan)海(hai)(hai)經(jing)》的(de)西漢劉(liu)歆(xin),在其《上(shang)山(shan)海(hai)(hai)經(jing)表》中認為此(ci)書(shu)是三代時所(suo)作。他說:《山(shan)海(hai)(hai)經(jing)》這(zhe)本書(shu),產生(sheng)于堯舜禹的(de)時代……禹把(ba)天下(xia)劃分(fen)成九州,益與伯翳等人區分(fen)萬物的(de)本質,寫出了(le)(le)《山(shan)海(hai)(hai)經(jing)》。劉(liu)歆(xin)這(zhe)一說法(fa)是受到《列(lie)子(zi)》的(de)影(ying)響。《列(lie)子(zi)·湯問第五》中,夏革回(hui)答(da)湯的(de)疑問,提到了(le)(le)五座大山(shan)及山(shan)上(shang)的(de)特產,此(ci)外還有怪(guai)(guai)異之物,這(zhe)和《山(shan)海(hai)(hai)經(jing)》記載地理、特產以及怪(guai)(guai)物的(de)寫法(fa)相似。同時,《列(lie)子(zi)》中又(you)說這(zhe)些怪(guai)(guai)物是大禹治(zhi)水周行天下(xia)時親眼見(jian)過的(de),他的(de)臣子(zi)伯翳了(le)(le)解(jie)這(zhe)些怪(guai)(guai)物,夷堅聽說之后(hou)把(ba)這(zhe)些怪(guai)(guai)物記了(le)(le)下(xia)來。因此(ci),這(zhe)種說法(fa)就(jiu)影(ying)響到劉(liu)歆(xin)以上(shang)的(de)論(lun)斷(duan)。其后(hou),王充《論(lun)衡(heng)·別通篇》、趙嘩《吳越春秋》等都持(chi)這(zhe)種觀點。

大(da)約是(shi)從戰(zhan)(zhan)國(guo)(guo)中(zhong)后期到漢代初中(zhong)葉,楚國(guo)(guo)和巴(ba)蜀(shu)地方的人(ren)所作,現代中(zhong)國(guo)(guo)學者(zhe)一般(ban)認(ren)為(wei)(wei)《山(shan)海經(jing)》成書(shu)(shu)非一時,作者(zhe)亦(yi)非一人(ren),是(shi)一部上古時期荒誕(dan)不經(jing)的奇(qi)書(shu)(shu),也有人(ren)認(ren)為(wei)(wei)是(shi)古代山(shan)水物志(zhi)。經(jing)西漢劉(liu)向、劉(liu)歆父(fu)子編校時,才合編在一起。宋(song)人(ren)胡應麟認(ren)為(wei)(wei)該書(shu)(shu)是(shi)“戰(zhan)(zhan)國(guo)(guo)好奇(qi)之士取《穆王傳》 , 雜錄《莊》 、 《列(lie)》 、 《離騷》 、 《周書(shu)(shu)》 、 《晉乘》以成者(zhe)” ⑥ 。

全書18篇(pian),《山(shan)經(jing)》五篇(pian)是為一組,以四方山(shan)川為綱,記述內容包括古史、草木、鳥獸、神話、宗(zong)教(jiao)等。依南、西、北、東、中的方位次序(xu)分(fen)篇(pian),每(mei)篇(pian)又分(fen)若干節,前一節和后一節又用有關(guan)(guan)聯的語句相(xiang)承(cheng)接,使(shi)篇(pian)節間的關(guan)(guan)系表現的非(fei)常(chang)清楚。

《海(hai)經(jing)》中(zhong)(zhong)的(de)(de)《海(hai)外(wai)經(jing)》五篇是為一組,主(zhu)要(yao)(yao)記(ji)載(zai)(zai)海(hai)外(wai)各國的(de)(de)奇異(yi)風貌;《海(hai)內經(jing)》5篇為一組,主(zhu)要(yao)(yao)記(ji)載(zai)(zai)海(hai)內的(de)(de)神奇事(shi)物,《大(da)荒經(jing)》五篇為一組,主(zhu)要(yao)(yao)記(ji)載(zai)(zai)了與黃帝、女媧和(he)大(da)禹等有(you)關(guan)的(de)(de)許多重要(yao)(yao)神話資料,反映了中(zhong)(zhong)華民族(zu)的(de)(de)英雄(xiong)氣概。《海(hai)經(jing)》以上每組的(de)(de)組織結(jie)構,皆(jie)自具首尾,前后貫(guan)串(chuan),有(you)綱有(you)目(mu),除(chu)著(zhu)錄地理方位外(wai),還記(ji)載(zai)(zai)遠國異(yi)人的(de)(de)狀貌和(he)風俗。第(di)18篇《海(hai)內經(jing)》是《山(shan)海(hai)經(jing)》地理狀況的(de)(de)總結(jie),總結(jie)中(zhong)(zhong)國境內地理形勢分野、山(shan)系、水系、開(kai)(kai)拓區(qu)域(yu)分布;農作(zuo)物生(sheng)產(chan);井的(de)(de)發明;樂器制作(zuo);民族(zu)遷徙;江域(yu)開(kai)(kai)發以及中(zhong)(zhong)國洲土(tu)安定(ding)發展形成的(de)(de)基本格局(ju)。

《山海(hai)(hai)(hai)經》全書記載(zai)了約40個(ge)(ge)邦國,550座山,300條水道,100多位(wei)歷史人物,400多個(ge)(ge)神怪(guai)畏獸(shou),該(gai)書總(zong)體按(an)照地(di)區不按(an)時間把(ba)這(zhe)些事物一(yi)一(yi)記錄。所記事物大(da)(da)部(bu)分由南(nan)開始(shi)(《大(da)(da)荒經》由東開始(shi),故有(you)學(xue)者(zhe)認為是(shi)南(nan)、西(xi)、北、東的(de)方位(wei)順序與遠古上南(nan)下北同(tong),故《大(da)(da)荒經》由東開始(shi),則(ze)可(ke)能(neng)是(shi)后人的(de)改動調整),然后向西(xi),再向北,最后到(dao)達(da)大(da)(da)陸(九州(zhou)(zhou))中部(bu)。九州(zhou)(zhou)四圍被東海(hai)(hai)(hai)、西(xi)海(hai)(hai)(hai)、南(nan)海(hai)(hai)(hai)、北海(hai)(hai)(hai)所包圍。

關于《山(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)經(jing)(jing)》全書涉及(ji)的(de)(de)地(di)域(yu)范(fan)圍及(ji)相關物事虛實(shi)(shi),歷來眾說(shuo)(shuo)(shuo)紛紜。很多學者都認(ren)為(wei)是(shi)(shi)(shi)一次國家地(di)理(li)大(da)普查之(zhi)(zhi)后(hou)的(de)(de)文獻記載(zai),有一些(xie)(xie)確實(shi)(shi)能(neng)確定下來,比如(ru)黃河、渭河、華山(shan)(shan)(shan)(shan)等等,地(di)理(li)位置(zhi)與現(xian)實(shi)(shi)的(de)(de)大(da)體一致。事實(shi)(shi)上,即使是(shi)(shi)(shi)《五藏(zang)山(shan)(shan)(shan)(shan)經(jing)(jing)》,也(ye)與整(zheng)體格(ge)局(ju)和現(xian)實(shi)(shi)的(de)(de)山(shan)(shan)(shan)(shan)川不合,至(zhi)今為(wei)止,尚未有誰能(neng)令人信服地(di)將(jiang)這些(xie)(xie)山(shan)(shan)(shan)(shan)川一一坐實(shi)(shi)。就連司(si)馬遷寫《史(shi)記》時也(ye)認(ren)為(wei):《禹(yu)本紀》和《山(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)經(jing)(jing)》中的(de)(de)內容過于荒(huang)(huang)誕(dan)無(wu)稽,所(suo)以作史(shi)時不敢以為(wei)參(can)考。并(bing)在《大(da)宛列傳》中指出《山(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)經(jing)(jing)》與當時現(xian)實(shi)(shi)地(di)理(li)不符。然而,《五藏(zang)山(shan)(shan)(shan)(shan)經(jing)(jing)》所(suo)描述的(de)(de)山(shan)(shan)(shan)(shan)川有些(xie)(xie)是(shi)(shi)(shi)存在的(de)(de),特別(bie)是(shi)(shi)(shi)《中山(shan)(shan)(shan)(shan)經(jing)(jing)》里(li)的(de)(de)山(shan)(shan)(shan)(shan),《五藏(zang)山(shan)(shan)(shan)(shan)經(jing)(jing)》(即“山(shan)(shan)(shan)(shan)經(jing)(jing)”)本是(shi)(shi)(shi)以一些(xie)(xie)真實(shi)(shi)的(de)(de)山(shan)(shan)(shan)(shan)川為(wei)基礎來敘事的(de)(de),但說(shuo)(shuo)(shuo)到荒(huang)(huang)遠(yuan)無(wu)稽的(de)(de)極地(di),已是(shi)(shi)(shi)無(wu)能(neng)為(wei)力,只能(neng)憑借想象向壁虛構了(le)。到清人編《四庫全書》 , 則說(shuo)(shuo)(shuo)其“侈談神怪 , 百(bai)無(wu)一真 , 是(shi)(shi)(shi)直小(xiao)說(shuo)(shuo)(shuo)之(zhi)(zhi)祖耳。入(ru)之(zhi)(zhi)史(shi)部 , 未為(wei)允也(ye)” ; 遂改列子部小(xiao)說(shuo)(shuo)(shuo)家類。

編章結構

在(zai)班固《漢書(shu)·藝文志》中(zhong),著錄(lu)有“《山海經(jing)》十(shi)三篇”,并將其列(lie)為“數術略”中(zhong)“形法(fa)”類之(zhi)首,但所(suo)列(lie)僅目,內容早佚。傳(chuan)世《山海經(jing)》全(quan)書(shu)篇幅不大,不到(dao)三萬二千字,包括(kuo)《山經(jing)》和《海經(jing)》兩大部(bu)分。

《山經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)》分(fen)為《南山經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)》、《西(xi)(xi)山經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)》、《北(bei)山經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)》、《東山經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)》、《中山經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)》5個(ge)(ge)(ge)部(bu)分(fen),故《山經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)》又稱作(zuo)《五臧山經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)》(或作(zuo)《五藏(zang)山經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)》,臧、藏(zang)為古今字(zi))。《海(hai)(hai)經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)》分(fen)為《海(hai)(hai)外經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)》、《海(hai)(hai)內經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)》、《大(da)(da)(da)荒(huang)(huang)經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)》。《海(hai)(hai)外經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)》包(bao)括《海(hai)(hai)外南經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)》、《海(hai)(hai)外西(xi)(xi)經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)》、《海(hai)(hai)外北(bei)經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)》、《海(hai)(hai)外東經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)》4個(ge)(ge)(ge)部(bu)分(fen);《海(hai)(hai)內經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)》包(bao)括《海(hai)(hai)內南經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)》、《海(hai)(hai)內西(xi)(xi)經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)》、《海(hai)(hai)內北(bei)經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)》、《海(hai)(hai)內東經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)》4個(ge)(ge)(ge)部(bu)分(fen);《大(da)(da)(da)荒(huang)(huang)經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)》包(bao)括《大(da)(da)(da)荒(huang)(huang)東經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)》、《大(da)(da)(da)荒(huang)(huang)南經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)》、《大(da)(da)(da)荒(huang)(huang)西(xi)(xi)經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)》、《大(da)(da)(da)荒(huang)(huang)北(bei)經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)》、《海(hai)(hai)內經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)》5個(ge)(ge)(ge)部(bu)分(fen)。

《山(shan)海經(jing)》的篇章結構與(yu)(yu)眾不(bu)同。除(chu)《大荒(huang)經(jing)》以下五篇外,其方(fang)位展開順序不(bu)是習以為(wei)常的東、南(nan)、西、北(bei),而是有悖(bei)常法的南(nan)、西、北(bei)、東。蒙文通曾經(jing)據此為(wei)論據之一(yi)指(zhi)出,《山(shan)海經(jing)》是古代(dai)南(nan)方(fang)(即古巴蜀和楚)人的作品,故在篇章安排上以南(nan)方(fang)為(wei)首(shou),后人也多襲其說。但(dan)是,先秦典籍(ji)甚多,經(jing)現代(dai)學者梳理后,并未(wei)見到(dao)有與(yu)(yu)此類似(si)的事例,因此,倘若單憑此點(dian),今人少有采(cai)信。

《山(shan)海經》內容編目

山經

01南山經

02西山經

03北山經

04東山經

05中山經

亦(yi)稱(cheng)“五(wu)藏(zang)山經(jing)”

海經

06海外南經

07海外西經

08海外北經

09海外東經

亦稱“海外經”

10海內南經

11海內西經

12海內北經

13海內東經

亦稱“海內經”

14大荒東經

15大荒南經

16大荒西經

17大荒北經

18海內經

亦稱“大荒經”

文獻價值

《山(shan)海經》是一部充滿著神奇色彩的(de)著作,內容無奇不有,無所(suo)不包,蘊藏(zang)著豐富(fu)的(de)地(di)(di)(di)理學、神話(hua)學、民(min)俗學、科學史、宗教學、民(min)族學、醫學等(deng)學科的(de)寶貴資料,它的(de)學術價值涉及(ji)(ji)多個(ge)學科領域,它大量地(di)(di)(di)、有條(tiao)序地(di)(di)(di)記載了(le)當時中國的(de)自(zi)然地(di)(di)(di)理要素及(ji)(ji)人(ren)文(wen)(wen)地(di)(di)(di)理的(de)內容,如山(shan)系、水文(wen)(wen)、動物、植(zhi)物、礦藏(zang)、國家地(di)(di)(di)理、經濟(ji)、社會文(wen)(wen)化風(feng)俗等(deng),細心鉆研(yan),深(shen)入(ru)探討,就不愁沒有新發現。

地理學

《山海(hai)經》雖然(ran)(ran)不是純粹的(de)地(di)(di)理書,但其地(di)(di)理學內涵是第一(yi)位的(de),它從各個方向有(you)秩(zhi)序、有(you)條理地(di)(di)記(ji)敘(xu)各地(di)(di)的(de)地(di)(di)理特(te)征(zheng)(zheng),包(bao)括(kuo)自然(ran)(ran)地(di)(di)理特(te)征(zheng)(zheng)和人文地(di)(di)理特(te)征(zheng)(zheng)。

首先(xian),《山(shan)(shan)(shan)海經》有自然地理記(ji)(ji)述。這包括記(ji)(ji)載了許(xu)許(xu)多多的(de)(de)(de)(de)山(shan)(shan)(shan),如“堂(tang)庭(ting)之山(shan)(shan)(shan)”、“杻陽之山(shan)(shan)(shan)”、“青丘之山(shan)(shan)(shan)”、“箕尾之山(shan)(shan)(shan)”等,而每座山(shan)(shan)(shan)的(de)(de)(de)(de)命名是(shi)(shi)根據山(shan)(shan)(shan)的(de)(de)(de)(de)地貌(mao)而定的(de)(de)(de)(de),這些山(shan)(shan)(shan)也(ye)體現(xian)了山(shan)(shan)(shan)系(xi)的(de)(de)(de)(de)走勢(shi);以(yi)及極(ji)其豐富的(de)(de)(de)(de)水(shui)(shui)文記(ji)(ji)載,河(he)流(liu)大(da)(da)都記(ji)(ji)明了源(yuan)頭和注(zhu)入(ru)之處(chu)(chu),河(he)流(liu)的(de)(de)(de)(de)發源(yuan)地可(ke)以(yi)在(zai)某一山(shan)(shan)(shan)麓,而它的(de)(de)(de)(de)注(zhu)入(ru)處(chu)(chu)卻(que)遠離(li)此山(shan)(shan)(shan),記(ji)(ji)述者對于水(shui)(shui)文記(ji)(ji)載時(shi)也(ye)注(zhu)意到(dao)河(he)流(liu)干(gan)流(liu)的(de)(de)(de)(de)全貌(mao),河(he)流(liu)的(de)(de)(de)(de)經由(you)雖不見(jian)記(ji)(ji)載,但是(shi)(shi)若(ruo)干(gan)干(gan)流(liu)如黃河(he)、渭水(shui)(shui)可(ke)以(yi)及許(xu)多支流(liu)流(liu)入(ru)其干(gan)道的(de)(de)(de)(de)情況了解到(dao)它們的(de)(de)(de)(de)大(da)(da)致流(liu)經區域(yu)。《山(shan)(shan)(shan)海經》記(ji)(ji)載了伏(fu)流(liu)河(he)和季節河(he)。“潛行于下”的(de)(de)(de)(de)河(he)即伏(fu)流(liu)河(he)。

其次(ci),《山海經(jing)(jing)》還有人(ren)文地理記述。《海經(jing)(jing)》部分(fen)大(da)量記述了當時(shi)的(de)一些(xie)區域(yu)的(de)社會人(ren)文風(feng)俗、經(jing)(jing)濟(ji)發(fa)展、科技成果等。有許多關于(yu)先民對于(yu)疆域(yu)的(de)開發(fa),如《海外北經(jing)(jing)》提(ti)到“共工(gong)之(zhi)(zhi)(zhi)臣曰相(xiang)柳氏,九首(shou),以(yi)食(shi)于(yu)九山。相(xiang)柳之(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)抵,厥為(wei)澤溪(xi)。禹殺相(xiang)柳,其血(xue)腥,不可以(yi)樹五谷(種)。禹厥之(zhi)(zhi)(zhi),三(san)仞(ren)三(san)沮,乃以(yi)為(wei)眾帝(di)之(zhi)(zhi)(zhi)臺(tai)。在昆侖之(zhi)(zhi)(zhi)北,柔(rou)利之(zhi)(zhi)(zhi)東。相(xiang)柳者,九首(shou)人(ren)面,蛇身而(er)青。不敢北射(she),畏共工(gong)之(zhi)(zhi)(zhi)臺(tai)。臺(tai)在其東,臺(tai)四(si)方,隅有一蛇,虎(hu)色,首(shou)沖南方。”

因此(ci)有學者(zhe)認為(wei):《山海經》是中國的第一部(bu)地理志。

神話學

《山(shan)海經》最重(zhong)要的(de)(de)價值也許在(zai)于(yu)(yu)它保存了大(da)(da)(da)量神話傳(chuan)(chuan)(chuan)說,這些神話傳(chuan)(chuan)(chuan)說除了我們(men)大(da)(da)(da)家都很熟(shu)悉的(de)(de)如夸父逐(zhu)日(ri)、精衛填海、羿射九(jiu)日(ri)、鯀禹(yu)治水(shui)等之(zhi)外(wai),還有許多是(shi)人們(men)不(bu)大(da)(da)(da)熟(shu)悉的(de)(de)。如《海外(wai)北經》中載:“共工(gong)之(zhi)臣曰相(xiang)(xiang)柳(liu)氏,九(jiu)首(shou),以(yi)食于(yu)(yu)九(jiu)山(shan)。相(xiang)(xiang)柳(liu)之(zhi)所抵(di),厥為(wei)澤溪。禹(yu)殺相(xiang)(xiang)柳(liu),其血腥,不(bu)可以(yi)樹五谷種。禹(yu)厥之(zhi),三(san)(san)仞三(san)(san)沮,乃以(yi)為(wei)眾帝(di)之(zhi)臺(tai)。在(zai)昆侖(lun)之(zhi)北,柔利之(zhi)東。相(xiang)(xiang)柳(liu)者,九(jiu)首(shou)人面,蛇身而青(qing)。不(bu)敢北射,畏共工(gong)之(zhi)臺(tai)。臺(tai)在(zai)其東。臺(tai)四方,隅(yu)有一(yi)蛇,虎色(se),首(shou)沖南方。”這個禹(yu)殺相(xiang)(xiang)柳(liu)的(de)(de)傳(chuan)(chuan)(chuan)說充滿(man)了神奇(qi)色(se)彩,既可從(cong)文學或(huo)神話學的(de)(de)角度來研究,也可以(yi)從(cong)中看(kan)出(chu)共工(gong)、相(xiang)(xiang)柳(liu)、禹(yu)三(san)(san)人之(zhi)間的(de)(de)關系(xi),由此(ci)可見古代民族部落之(zhi)間的(de)(de)斗爭(zheng)。

其作(zuo)為神話學(xue)文獻,《山海經》至(zhi)少有三方面價值:

1、對(dui)七大類中國上古神話(hua)做了程度不同的記錄(lu);

2、留下了關于神(shen)話(hua)世(shi)界空間的(de)可靠的(de)文字根據;

3、保存(cun)了(le)(le)大量(liang)的凝聚著原始文化(hua)信息的原始物占,蘊含著潛在的神(shen)(shen)(shen)話(hua)(hua)(hua)(hua)學(xue)價值。對(dui)于中國神(shen)(shen)(shen)話(hua)(hua)(hua)(hua)的分類(lei),不(bu)宜(yi)采取(qu)以其所體現人類(lei)意(yi)識和精(jing)(jing)神(shen)(shen)(shen)成長歷程(cheng)為根據(ju)的西方神(shen)(shen)(shen)話(hua)(hua)(hua)(hua)分類(lei)原則,而(er)應把神(shen)(shen)(shen)話(hua)(hua)(hua)(hua)的主要內(nei)容、基(ji)本(ben)(ben)精(jing)(jing)神(shen)(shen)(shen)、內(nei)在結構以及(ji)由此(ci)形成的重要特征作為主要根據(ju)。《山海經(jing)》對(dui)追溯事(shi)物起(qi)(qi)源的神(shen)(shen)(shen)話(hua)(hua)(hua)(hua)(創世神(shen)(shen)(shen)話(hua)(hua)(hua)(hua)、部族起(qi)(qi)源神(shen)(shen)(shen)話(hua)(hua)(hua)(hua)、文化(hua)起(qi)(qi)源神(shen)(shen)(shen)話(hua)(hua)(hua)(hua)等)記錄較少,而(er)對(dui)英雄神(shen)(shen)(shen)話(hua)(hua)(hua)(hua)、部族戰爭神(shen)(shen)(shen)話(hua)(hua)(hua)(hua)記錄較多(duo),在一(yi)定程(cheng)度上反映了(le)(le)中國歷史文化(hua)的基(ji)本(ben)(ben)特點和文化(hua)精(jing)(jing)神(shen)(shen)(shen)的價值取(qu)向(xiang)。

民俗學

張紫晨在《<山海經>的民(min)(min)(min)俗學價值(zhi)》(《思想(xiang)戰線》1984年第4期)中概括總(zong)結了(le)(le)《山(shan)(shan)海經》民(min)(min)(min)俗學價值(zhi),作者從以下幾(ji)個方面來(lai)進行論述(shu):一是在(zai)(zai)古山(shan)(shan)水的記(ji)述(shu)中保(bao)存(cun)了(le)(le)服佩、信仰(yang)與(yu)禁忌、祭祀等民(min)(min)(min)俗;二是在(zai)(zai)山(shan)(shan)海圖說中保(bao)存(cun)了(le)(le)醫(yi)藥和巫(wu)術(shu)等民(min)(min)(min)俗;三是在(zai)(zai)山(shan)(shan)、海的記(ji)述(shu)中保(bao)存(cun)了(le)(le)大量古代(dai)神話(hua)。

孫致中的《鑿齒中容雕題貫胸——<山海經>“遠國異人”考之三》(《河北大學學報》1989年第1期)對《山海經》中的遠國異人,從民俗學的角度作了考釋,而宮哲兵的《羽民、穿胸民、鑿齒民與南方民俗——<山海經>奇談的人類學詮釋》(《廣西右江民族師專學報》2000年第3期)則運用人類學比較、還原、重構等方法對其進行了闡釋。表現出了在對《山海經》的研究中體現出方法的多樣性。值得注意的是日本學者伊藤清司所著的《<山海經>中的鬼神世界》(中國民間文藝出版社,1990),他從當時人思想觀念出發,認為當時人存在著內部世界與外部世界的分野,內部世界是人們熟悉的日常世界,外部世界是陌生的怪誕世界。劉宗迪的博士論文《論<海外經>與<大荒經>與上古歷法月令制度的關系》,從人們相對忽視的上古歷法制度的角度對《山海經》上述內容進行了重新解釋,文中多有新見,是《山海經》研究的重要成果。同時徐顯之《<山海經>探源》(武漢出版社,1991)、張巖《<山海經>與古代社會》(文化藝術出版社。1999)、王善才《<山海經>與中華文(wen)化》(湖(hu)北人民出版社,1999)等都不同程度地論及古代民俗(su)。

宗教學

《山海經(jing)》中大(da)(da)量存在(zai)的這些神(shen)話傳(chuan)說,是今天我們研究(jiu)原(yuan)始宗教的難得材料。例(li)如:巫(wu)(wu)咸國在(zai)女丑北,右手操(cao)青蛇,左手操(cao)赤蛇。在(zai)登(deng)葆山,群巫(wu)(wu)所從(cong)上下也。(《海外西經(jing)》)有靈山,巫(wu)(wu)咸、巫(wu)(wu)即、巫(wu)(wu)盼(pan)、巫(wu)(wu)彭(peng)、巫(wu)(wu)姑、巫(wu)(wu)真、巫(wu)(wu)禮、巫(wu)(wu)抵、巫(wu)(wu)謝、巫(wu)(wu)羅(luo)十巫(wu)(wu)從(cong)此升(sheng)降,百(bai)藥(yao)爰在(zai)。(《大(da)(da)荒西經(jing)》)

在(zai)《山(shan)海(hai)經》的(de)(de)神(shen)話中,不僅(jin)可(ke)以(yi)看到(dao)巫(wu)師的(de)(de)活動(dong),也可(ke)以(yi)看到(dao)古(gu)代民族(zu)的(de)(de)信仰(yang)、崇(chong)拜(bai)等。在(zai)《山(shan)海(hai)經》中,存在(zai)著大(da)量(liang)(liang)的(de)(de)神(shen)奇(qi)(qi)動(dong)物(wu)的(de)(de)記載,這些(xie)動(dong)物(wu)主要是(shi)鳥、獸、龍、蛇(she)(she)(she)之類(lei),它們往往具(ju)有神(shen)奇(qi)(qi)的(de)(de)力量(liang)(liang)。這些(xie)動(dong)物(wu)很可(ke)能(neng)就是(shi)古(gu)人的(de)(de)圖(tu)騰崇(chong)拜(bai)。如上文(wen)所引的(de)(de)《海(hai)外西(xi)經》中的(de)(de)文(wen)字。“巫(wu)咸(xian)國在(zai)女丑(chou)北,右(you)手操青蛇(she)(she)(she),左手操赤(chi)蛇(she)(she)(she)。”蛇(she)(she)(she)可(ke)能(neng)就是(shi)巫(wu)咸(xian)國的(de)(de)圖(tu)騰。研(yan)究(jiu)中國古(gu)代的(de)(de)宗教信仰(yang),《山(shan)海(hai)經》是(shi)必不可(ke)少的(de)(de)參考資料。

歷史學

《山海(hai)經(jing)》中(zhong)(zhong)的(de)(de)(de)(de)(de)神話(hua)傳(chuan)說不僅(jin)僅(jin)是(shi)(shi)神話(hua)傳(chuan)說,同(tong)時,在一(yi)定程度上它(ta)又(you)是(shi)(shi)歷史。雖然(ran)由于濃厚的(de)(de)(de)(de)(de)神話(hua)色(se)彩,其(qi)真(zhen)實性要(yao)大(da)打折扣(kou),但(dan)是(shi)(shi),它(ta)們畢(bi)竟留(liu)下(xia)(xia)了歷史的(de)(de)(de)(de)(de)影子。把(ba)幾條類似的(de)(de)(de)(de)(de)材料(liao)加(jia)以(yi)比較,有時還是(shi)(shi)可以(yi)看到(dao)歷史的(de)(de)(de)(de)(de)真(zhen)實面貌的(de)(de)(de)(de)(de)。例如上文所引《大(da)荒北經(jing)》中(zhong)(zhong)黃(huang)帝(di)戰蚩尤的(de)(de)(de)(de)(de)記(ji)載(zai),剔除其(qi)神話(hua)色(se)彩,我們可以(yi)從中(zhong)(zhong)看到(dao)一(yi)場古代部(bu)落之間的(de)(de)(de)(de)(de)殘酷戰爭(zheng),但(dan)卻極(ji)無荒謬,很難看清其(qi)中(zhong)(zhong)的(de)(de)(de)(de)(de)真(zhen)偽。又(you)如《大(da)荒西經(jing)》、《海(hai)內經(jing)》中(zhong)(zhong)記(ji)載(zai)了一(yi)個(ge)黃(huang)帝(di)的(de)(de)(de)(de)(de)譜(pu)系(xi)(xi):黃(huang)帝(di)妻嫘祖,生(sheng)昌(chang)意。昌(chang)意降(jiang)處(chu)若水(shui),生(sheng)韓流(liu)。韓流(liu)擢首、謹耳(er)、人面、豕喙、麟身、渠股、豚止,取淖子曰阿女(nv),生(sheng)帝(di)顓頊。(《海(hai)內經(jing)》)顓頊生(sheng)老(lao)童(tong),老(lao)童(tong)生(sheng)重(zhong)乃黎(li)。帝(di)令重(zhong)獻上天(tian),令黎(li)邛(qiong)(印)下(xia)(xia)地。下(xia)(xia)地是(shi)(shi)生(sheng)噎,處(chu)于西極(ji),以(yi)行日月(yue)星(xing)辰(chen)之行次。(《大(da)荒西經(jing)》)這個(ge)譜(pu)系(xi)(xi)具有傳(chuan)奇(qi)色(se)彩,具有神譜(pu)的(de)(de)(de)(de)(de)性質,但(dan)是(shi)(shi),它(ta)與《大(da)戴禮記(ji)·帝(di)系(xi)(xi)篇(pian)》、《史記(ji)·五帝(di)本(ben)紀》、皇甫謐《帝(di)王世紀》基本(ben)相同(tong)。

科學

《山海(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)》又(you)是(shi)(shi)(shi)一(yi)部科(ke)技史,它既(ji)記載(zai)了古代科(ke)學(xue)家們的(de)創造發明,也有(you)(you)他們的(de)科(ke)學(xue)實(shi)踐活(huo)動,還(huan)反映了當時的(de)科(ke)學(xue)思想以(yi)及已(yi)經(jing)(jing)達(da)到(dao)的(de)科(ke)學(xue)技術水平。例(li)如(ru),關于農業生產(chan),《大(da)(da)荒海(hai)(hai)(hai)內經(jing)(jing)》載(zai):“后稷是(shi)(shi)(shi)始(shi)播百(bai)谷”,“叔均(jun)(jun)是(shi)(shi)(shi)始(shi)作牛耕”。《大(da)(da)荒北(bei)經(jing)(jing)》載(zai):“叔均(jun)(jun)乃為(wei)(wei)田祖。”關于手工(gong)業,《大(da)(da)荒海(hai)(hai)(hai)內經(jing)(jing)》載(zai):“義均(jun)(jun)是(shi)(shi)(shi)始(shi)為(wei)(wei)巧亻垂,是(shi)(shi)(shi)始(shi)作下(xia)民(min)百(bai)巧。”關于天文、歷法,《大(da)(da)荒海(hai)(hai)(hai)內經(jing)(jing)》載(zai):“噎(ye)鳴生歲有(you)(you)十(shi)二。”《大(da)(da)荒西經(jing)(jing)》載(zai):“帝令重(zhong)獻上天,令黎邛下(xia)地(di)。下(xia)地(di)是(shi)(shi)(shi)生噎(ye)處于西極,以(yi)行日月(yue)(yue)星(xing)辰之次(ci)。”諸如(ru)此類(lei)的(de)記載(zai)不勝枚舉。有(you)(you)一(yi)些自然(ran)現象的(de)記載(zai)尤其珍(zhen)貴,這在其他書(shu)中是(shi)(shi)(shi)看不到(dao)的(de),如(ru)《海(hai)(hai)(hai)外北(bei)經(jing)(jing)》載(zai):“鐘(zhong)山之神,名曰燭(zhu)陰。視為(wei)(wei)晝,暝為(wei)(wei)夜;吹為(wei)(wei)冬,呼(hu)為(wei)(wei)夏;不飲、不食、不息、息為(wei)(wei)風。身長千里。在無(上啟下(xia)月(yue)(yue))之東。其為(wei)(wei)物(wu),人(ren)面,蛇身,赤色,居鐘(zhong)山下(xia)。”

《山(shan)海(hai)經》中(zhong)還(huan)有關于(yu)先(xian)民科(ke)技(ji)成(cheng)果(guo)的(de)記載(zai)(zai)(zai)。《山(shan)海(hai)經》大(da)量(liang)記載(zai)(zai)(zai)了(le)中(zhong)國先(xian)秦時代數千農(nong)(nong)耕(geng)文化的(de)科(ke)技(ji)生(sheng)(sheng)產(chan)(chan)成(cheng)果(guo)。它(ta)還(huan)記載(zai)(zai)(zai)了(le)農(nong)(nong)業生(sheng)(sheng)產(chan)(chan)情況(kuang):“西(xi)南黑(hei)水(shui)(shui)之(zhi)間,有都廣之(zhi)野。后(hou)稷(ji)葬焉,愛有膏菽、膏稻、膏黍、膏稷(ji),百谷自(zi)生(sheng)(sheng),冬(dong)夏播(bo)琴。鸞(luan)鳥自(zi)歌,鳳(feng)鳥自(zi)舞。靈壽華實,草木所聚。”從這些原(yuan)始的(de)農(nong)(nong)耕(geng)文化中(zhong)我們可(ke)以看到當時人們的(de)科(ke)技(ji)生(sheng)(sheng)產(chan)(chan)水(shui)(shui)平和科(ke)技(ji)生(sheng)(sheng)產(chan)(chan)的(de)成(cheng)果(guo)。在《山(shan)海(hai)經》中(zhong)還(huan)有許多關于(yu)水(shui)(shui)利(li)、車船制造、耕(geng)牛(niu)使(shi)用(yong)、樂舞產(chan)(chan)生(sheng)(sheng)及投壺(hu)游戲的(de)記載(zai)(zai)(zai)。

當代許多學者均認為,《山海(hai)經》在這(zhe)里記載的(de)是(shi)北(bei)極(ji)地帶半年為晝,半年為夜(ye)的(de)極(ji)地現象,只不過是(shi)古人無法解釋這(zhe)種(zhong)現象,于是(shi)就用(yong)神(shen)話來解釋。這(zhe)種(zhong)記載無疑是(shi)寶(bao)貴(gui)的(de)科學資料。類似的(de)例(li)子還有不少。

文學

《山海經》的(de)(de)文學(xue)價值是(shi)豐(feng)富多樣的(de)(de),可(ke)以(yi)從多方面進行探究(jiu)。至少可(ke)以(yi)從神話思(si)維(wei)(即原始思(si)維(wei))對(dui)(dui)浪漫主義文學(xue)創(chuang)作(zuo)傳(chuan)統的(de)(de)影(ying)響、原始邏(luo)輯(ji)的(de)(de)表(biao)述方式、人文關懷中豐(feng)富的(de)(de)情感體驗和(he)實用主義的(de)(de)審美(mei)判斷等視角對(dui)(dui)《山海經》的(de)(de)文學(xue)價值予(yu)以(yi)解(jie)讀和(he)探究(jiu)。《山海經》中包含著豐(feng)富的(de)(de)神話思(si)維(wei),它(ta)對(dui)(dui)浪漫主義文學(xue)創(chuang)作(zuo)傳(chuan)統有巨大(da)而深(shen)遠的(de)(de)影(ying)響。深(shen)入地研究(jiu)神話思(si)維(wei)并揭(jie)示這種(zhong)(zhong)影(ying)響,不僅有利于從源(yuan)頭上來(lai)探討浪漫主義文學(xue)創(chuang)作(zuo)傳(chuan)統形成(cheng)的(de)(de)深(shen)層次影(ying)響因素,而且對(dui)(dui)于弄(nong)清各(ge)種(zhong)(zhong)文學(xue)現象形成(cheng)和(he)發展的(de)(de)規(gui)律都有很大(da)幫助。

在《山(shan)海經》中(zhong),至少可以(yi)從三個(ge)方面來探討神話(hua)思維對浪漫(man)主義(yi)文學創作傳(chuan)統的(de)影響:

1、豐富的(de)直(zhi)觀想象力和巨大的(de)想象空(kong)問對浪漫主義文學作品(pin)創作的(de)影響;

2、包(bao)含豐富神(shen)話(hua)(hua)思維的神(shen)話(hua)(hua)傳說(shuo)常(chang)常(chang)成為浪漫主義(yi)文學的創(chuang)作(zuo)素材;

3、神話思維的(de)原始生命觀對浪漫主義(yi)文學創作的(de)深層(ceng)影(ying)響。

版本情況

《山海(hai)經(jing)》一(yi)書(shu)的書(shu)名,最早(zao)見于司(si)馬(ma)遷《史記(ji)·大宛(wan)傳》:“至(zhi)禹本紀、山海(hai)經(jing)所有(you)怪(guai)物,余不敢言也。”這表明(ming)司(si)馬(ma)遷讀過《山海(hai)經(jing)》。在司(si)馬(ma)遷之前(qian),《山海(hai)經(jing)》的書(shu)名應當早(zao)就已(yi)經(jing)有(you)了只是(shi)(shi)卷數不明(ming);而在更早(zao)之前(qian),雖然還沒有(you)《山海(hai)經(jing)》的書(shu)名,但(dan)是(shi)(shi)《山海(hai)經(jing)》的文獻資料應該也是(shi)(shi)早(zao)已(yi)存在。

有學者推測:秦始皇(huang)、呂不(bu)韋及其(qi)門客、屈原都(dou)應該(gai)(gai)讀(du)過《山(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)經(jing)(jing)》。理由是秦始皇(huang)對(dui)海(hai)外求仙(xian)篤(du)信不(bu)疑,是因(yin)為對(dui)古代(dai)典(dian)籍(ji)的(de)(de)信任(ren)(ren);后兩者,因(yin)《呂氏春(chun)秋》記(ji)述(shu)有許多《山(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)經(jing)(jing)》的(de)(de)內(nei)(nei)(nei)容,而《天問》中有大量與《山(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)經(jing)(jing)》相同的(de)(de)內(nei)(nei)(nei)容,屈原的(de)(de)其(qi)它文(wen)(wen)章亦(yi)有與《山(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)經(jing)(jing)》相同的(de)(de)記(ji)述(shu)。莊周(zhou)則可(ke)能讀(du)過《山(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)經(jing)(jing)》,因(yin)《莊子(zi)》里面的(de)(de)豐富想(xiang)象力(li),應該(gai)(gai)得益于(yu)《山(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)經(jing)(jing)》的(de)(de)“荒(huang)誕”內(nei)(nei)(nei)容。老聃,則應該(gai)(gai)讀(du)過并整理過《山(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)經(jing)(jing)》,因(yin)他(ta)長期(qi)就(jiu)任(ren)(ren)周(zhou)朝國家圖(tu)書(shu)館的(de)(de)館長,他(ta)完全(quan)有條件閱讀(du)到周(zhou)朝國家圖(tu)書(shu)館收藏的(de)(de)各種典(dian)籍(ji)文(wen)(wen)獻,其(qi)中應該(gai)(gai)包括周(zhou)朝以及前朝的(de)(de)地理文(wen)(wen)獻。應當指(zhi)出(chu)的(de)(de)是,中國人考察(cha)山(shan)(shan)(shan)(shan)川物產、部(bu)落分布(bu),當然不(bu)是自《山(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)經(jing)(jing)》而始。事(shi)實(shi)上(shang),對(dui)自然環(huan)境(jing)和人文(wen)(wen)環(huan)境(jing)的(de)(de)了解(jie)、觀察(cha)和記(ji)錄,可(ke)以追溯到人類社會的(de)(de)早期(qi)。

以上是司(si)馬(ma)遷之前的(de)(de)(de)《山(shan)海(hai)經(jing)(jing)》情況,其(qi)后(hou)(hou),《山(shan)海(hai)經(jing)(jing)》的(de)(de)(de)版(ban)(ban)本(ben)(ben)沿革基本(ben)(ben)上有案可查。其(qi)中(zhong),西漢(han)(han)末年(nian)(nian)劉(liu)(liu)(liu)(liu)秀(劉(liu)(liu)(liu)(liu)歆)校訂的(de)(de)(de)《山(shan)海(hai)經(jing)(jing)》版(ban)(ban)本(ben)(ben),已經(jing)(jing)不(bu)能(neng)直接(jie)看(kan)到(dao)了。現能(neng)看(kan)到(dao)的(de)(de)(de)最(zui)早《山(shan)海(hai)經(jing)(jing)》版(ban)(ban)本(ben)(ben),是晉代(dai)(dai)(dai)學者(zhe)郭璞(pu)的(de)(de)(de)《山(shan)海(hai)經(jing)(jing)傳》,有宋(song)、明(ming)、清三代(dai)(dai)(dai)的(de)(de)(de)刻本(ben)(ben),也是迄今(2013年(nian)(nian))能(neng)看(kan)到(dao)的(de)(de)(de)并確(que)認的(de)(de)(de)最(zui)早《山(shan)海(hai)經(jing)(jing)》版(ban)(ban)本(ben)(ben),它包括《山(shan)經(jing)(jing)》5篇(pian)和《海(hai)經(jing)(jing)》13篇(pian),各卷(juan)(juan)(juan)著作年(nian)(nian)代(dai)(dai)(dai)無(wu)從(cong)定論,其(qi)中(zhong)14卷(juan)(juan)(juan)為戰(zhan)國時作品,4卷(juan)(juan)(juan)為西漢(han)(han)初中(zhong)葉作品,有宋(song)代(dai)(dai)(dai)、明(ming)代(dai)(dai)(dai)、清代(dai)(dai)(dai)的(de)(de)(de)刻本(ben)(ben)。多(duo)數學者(zhe)認為,郭璞(pu)《山(shan)海(hai)經(jing)(jing)傳》應當是傳自漢(han)(han)代(dai)(dai)(dai)劉(liu)(liu)(liu)(liu)向、劉(liu)(liu)(liu)(liu)歆(即劉(liu)(liu)(liu)(liu)秀)合編(bian)校后(hou)(hou)的(de)(de)(de)版(ban)(ban)本(ben)(ben),根據在(zai)于(yu),郭本(ben)(ben)《山(shan)海(hai)經(jing)(jing)傳》卷(juan)(juan)(juan)首有劉(liu)(liu)(liu)(liu)秀《上山(shan)海(hai)經(jing)(jing)表》一篇(pian),劉(liu)(liu)(liu)(liu)秀明(ming)言獻上《山(shan)海(hai)經(jing)(jing)》18卷(juan)(juan)(juan),但其(qi)所獻古籍早無(wu)存世,內容無(wu)考。

東晉時文學家郭璞(pu)對《山(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)》進(jin)行了(le)整理(li),并作(zuo)了(le)精細的(de)(de)(de)(de)注(zhu)(zhu)(zhu)釋(shi)工作(zuo),對于了(le)解《山(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)》原文有極大(da)幫助。現存《山(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)》均(jun)(jun)來(lai)源于郭璞(pu)注(zhu)(zhu)(zhu)本(ben)(ben),如果沒有郭璞(pu)的(de)(de)(de)(de)注(zhu)(zhu)(zhu)解,《山(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)》這部珍(zhen)貴古(gu)籍也(ye)許(xu)會被湮沒在歷史長河中。并且,郭璞(pu)版(ban)(ban)的(de)(de)(de)(de)《山(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)注(zhu)(zhu)(zhu)》是(shi)帶注(zhu)(zhu)(zhu)、贊、圖(tu)(tu)的(de)(de)(de)(de),但郭本(ben)(ben)原圖(tu)(tu)早已佚失(shi),較(jiao)重要版(ban)(ban)本(ben)(ben)、近人(ren)袁珂的(de)(de)(de)(de)《山(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)校注(zhu)(zhu)(zhu)》,所附插圖(tu)(tu)150幅(fu),絕(jue)大(da)多(duo)數(shu)都是(shi)采用吳任臣的(de)(de)(de)(de)《山(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)廣(guang)注(zhu)(zhu)(zhu)》一書的(de)(de)(de)(de)附圖(tu)(tu),其它(ta)有附圖(tu)(tu)的(de)(de)(de)(de)《山(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)》版(ban)(ban)本(ben)(ben)大(da)多(duo)也(ye)是(shi)選用明清學者《山(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)》版(ban)(ban)本(ben)(ben)的(de)(de)(de)(de)附圖(tu)(tu)(明、清以(yi)前更(geng)早的(de)(de)(de)(de)《山(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)》版(ban)(ban)本(ben)(ben)所附的(de)(de)(de)(de)古(gu)圖(tu)(tu)亦均(jun)(jun)已失(shi)傳,現所知道的(de)(de)(de)(de)山(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)附圖(tu)(tu),均(jun)(jun)為單幅(fu)插圖(tu)(tu),沒有涉及地(di)理(li)方位(wei))。

之(zhi)后,據袁珂《山海(hai)(hai)經(jing)(jing)(jing)(jing)校注(zhu)》一書,比較重要的《山海(hai)(hai)經(jing)(jing)(jing)(jing)》版本(ben)及(ji)(ji)其研究專著,計有明代(dai)學者撰寫(xie)的《山海(hai)(hai)經(jing)(jing)(jing)(jing)補注(zhu)》(楊慎(shen))、《山海(hai)(hai)經(jing)(jing)(jing)(jing)釋義》(附(fu)圖,王崇慶),以及(ji)(ji)清代(dai)學者撰寫(xie)的《山海(hai)(hai)經(jing)(jing)(jing)(jing)廣注(zhu)》(吳任臣(chen))、《山海(hai)(hai)經(jing)(jing)(jing)(jing)存》(附(fu)圖,汪(wang)紱(fu))、《山海(hai)(hai)經(jing)(jing)(jing)(jing)新校正(zheng)》(畢沅(yuan))、《山海(hai)(hai)經(jing)(jing)(jing)(jing)箋(jian)疏》(郝懿行)、《山海(hai)(hai)經(jing)(jing)(jing)(jing)地理今釋》(吳承志)。

20世(shi)(shi)(shi)紀前80年(nian),由于朝代(dai)(dai)更(geng)迭、戰亂、日(ri)本(ben)法西斯(si)侵略中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)國(guo)(guo),以及政治運動(dong)等(deng)多方面的(de)(de)(de)原因,中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)國(guo)(guo)大陸(lu)地區沒有《山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)》研究專著(zhu)出版(ban)。根據張(zhang)步(bu)天的(de)(de)(de)《山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)概(gai)論(lun)(lun)》一(yi)書(shu)的(de)(de)(de)統計,中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)國(guo)(guo)20世(shi)(shi)(shi)紀80年(nian)代(dai)(dai)以來,出版(ban)的(de)(de)(de)《山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)》研究專著(zhu)有,袁珂的(de)(de)(de)《山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)校(xiao)(xiao)注》、《山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)校(xiao)(xiao)譯(yi)(yi)》、《山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)全(quan)譯(yi)(yi)》,徐(xu)顯之的(de)(de)(de)《山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)探原》、《山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)淺注》,喻權中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)的(de)(de)(de)《中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)國(guo)(guo)上古文(wen)(wen)化的(de)(de)(de)新(xin)大陸(lu):山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)·海(hai)(hai)(hai)(hai)外經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)考(kao)(kao)》,扶永發(fa)的(de)(de)(de)《神州的(de)(de)(de)發(fa)現:山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)地理考(kao)(kao)》,宮玉海(hai)(hai)(hai)(hai)的(de)(de)(de)《山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)與世(shi)(shi)(shi)界文(wen)(wen)化之謎》,王紅旗(qi)、孫曉琴的(de)(de)(de)《新(xin)繪神異全(quan)圖山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)》(附《山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)點注》),馬(ma)(ma)昌儀的(de)(de)(de)《古本(ben)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)圖說》(2007年(nian)后又出增(zeng)訂版(ban)),張(zhang)步(bu)天的(de)(de)(de)《山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)概(gai)論(lun)(lun)》、《山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)解》。此外,王善才主(zhu)編有《山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)與中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)華文(wen)(wen)化》一(yi)書(shu),5次(ci)(ci)《山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)》學術(shu)研討會分(fen)別出版(ban)有論(lun)(lun)文(wen)(wen)集(ji),例(li)如第一(yi)次(ci)(ci)全(quan)國(guo)(guo)性的(de)(de)(de)《山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)》學術(shu)研討會(1983年(nian),成都)就出版(ban)有《山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)新(xin)探》一(yi)書(shu)(筆(bi)者的(de)(de)(de)論(lun)(lun)文(wen)(wen)《山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)試注(選)》亦收(shou)入其中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong))。需(xu)要補充的(de)(de)(de)是,丁振宗(馬(ma)(ma)來西亞)的(de)(de)(de)《破(po)解山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)(jing)古中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)國(guo)(guo)的(de)(de)(de)X檔案》(中(zhong)(zhong)(zhong)(zhong)州出版(ban)社)。

以上(shang)版(ban)本(ben)是(shi)學術性的(de)(de)(de)(自然(ran)不包括20余年來神秘文(wen)(wen)化泛(fan)起后所出版(ban)的(de)(de)(de)普及(ji)型、獵奇、漫畫(hua)(hua)(hua)、戲說式等非專業性作品(pin))。這(zhe)些版(ban)本(ben)大多數附有若(ruo)干(gan)繪圖(tu),其來源主要是(shi):在(zai)(zai)明清《山(shan)(shan)(shan)(shan)海經》版(ban)本(ben)附圖(tu)的(de)(de)(de)基礎之上(shang),廣泛(fan)收集(ji)歷代文(wen)(wen)獻、碑刻、畫(hua)(hua)(hua)像磚、器(qi)物畫(hua)(hua)(hua)(陶(tao)器(qi)、玉器(qi)、漆器(qi)、青(qing)銅器(qi)、瓷器(qi)、絲織物等等),以及(ji)巖畫(hua)(hua)(hua)、壁畫(hua)(hua)(hua)等載體上(shang)的(de)(de)(de)古(gu)(gu)(gu)人(ren)物圖(tu)案、古(gu)(gu)(gu)動(dong)物圖(tu)案,從中發(fa)現(xian)與《山(shan)(shan)(shan)(shan)海經》內容相關的(de)(de)(de)古(gu)(gu)(gu)圖(tu),以及(ji)可(ke)與明清《山(shan)(shan)(shan)(shan)海經》插圖(tu)相比(bi)較(jiao)的(de)(de)(de)古(gu)(gu)(gu)圖(tu)(不完全(quan)(quan)統計(ji)在(zai)(zai)一千至(zhi)二千幅之間),其代表作即山(shan)(shan)(shan)(shan)東(dong)畫(hua)(hua)(hua)報出版(ban)社(she)的(de)(de)(de)《古(gu)(gu)(gu)本(ben)山(shan)(shan)(shan)(shan)海經圖(tu)說》(馬(ma)(ma)(ma)昌(chang)儀(yi),2000年),學苑出版(ban)社(she)的(de)(de)(de)《全(quan)(quan)像山(shan)(shan)(shan)(shan)海經圖(tu)比(bi)較(jiao)》(馬(ma)(ma)(ma)昌(chang)儀(yi),2003年8月)。如馬(ma)(ma)(ma)昌(chang)儀(yi)2007年的(de)(de)(de)《古(gu)(gu)(gu)本(ben)山(shan)(shan)(shan)(shan)海經圖(tu)說(增訂珍(zhen)藏本(ben))》前言所述,其即是(shi)選(xuan)用(yong)包括清吳任臣《山(shan)(shan)(shan)(shan)海經廣注》、日本(ben)文(wen)(wen)唱堂版(ban)《怪奇鳥獸圖(tu)卷》在(zai)(zai)內的(de)(de)(de)16種圖(tu)本(ben)。由(you)于這(zhe)些圖(tu)基本(ben)上(shang)都(dou)沒(mei)有地理(li)方位信(xin)息,因(yin)此(ci)其功能僅限于對《山(shan)(shan)(shan)(shan)海經》所記(ji)人(ren)物、動(dong)物的(de)(de)(de)圖(tu)形再現(xian)。

資料知識

以下(xia)為有關《山海經》較重(zhong)要(yao)研究(jiu)資料,供有興趣者研究(jiu):

1、最早(zao)提到“山(shan)海經(jing)”的信史,是司馬遷的《史記》,其卷一百(bai)二(er)十三《大(da)宛列傳》第六十三有(you):“太史公曰:《禹(yu)本紀》言(yan)“河出昆侖。昆侖其高二(er)千五(wu)百(bai)余里,日月所(suo)相避隱為(wei)光(guang)明也。其上有(you)醴泉、瑤池”。今(jin)自(zi)張騫使大(da)夏(xia)之后也,窮河源,惡(e)睹《本紀》所(suo)謂昆侖者乎?故(gu)言(yan)九州山(shan)川(chuan),《尚書》近之矣。至《禹(yu)本紀》、《山(shan)海經(jing)》所(suo)有(you)怪物,余不敢(gan)言(yan)也。”

2、現可(ke)見(jian)《山(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)》最(zui)早(zao)版(ban)本是(shi)(shi)郭(guo)璞《山(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)注》,其(qi)(qi)(qi)卷(juan)首有(you)(you)西(xi)漢劉(liu)秀《上山(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)表》,全文如下(xia):侍中(zhong)奉車(che)都尉(wei)光(guang)祿大夫(fu)臣(chen)秀領校、秘(mi)書(shu)言(yan)校、秘(mi)書(shu)太常屬臣(chen)望所(suo)(suo)(suo)(suo)校《山(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)》凡三十(shi)二(er),今定為(wei)一十(shi)八(ba)篇,已定。《山(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)》者(zhe),出於(wu)(wu)唐虞之(zhi)(zhi)(zhi)際(ji)。昔洪水(shui)洋(yang)溢(yi),漫(man)衍中(zhong)國(guo)(guo),民(min)人(ren)失據(ju),危攵區於(wu)(wu)丘陵,巢於(wu)(wu)樹木。鯀既(ji)無功,而(er)(er)帝(di)(di)(di)堯使禹繼之(zhi)(zhi)(zhi)。禹乘四載(zai),隨山(shan)(shan)(shan)(shan)刊本,定高山(shan)(shan)(shan)(shan)大川(chuan)。益與伯翳主驅禽獸(shou),命(ming)山(shan)(shan)(shan)(shan)川(chuan),類草(cao)木,別水(shui)土(tu)(tu)(tu),四岳佐之(zhi)(zhi)(zhi),以周四方(fang),逮人(ren)跡所(suo)(suo)(suo)(suo)希至(zhi),及舟輿(yu)之(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)(suo)(suo)(suo)罕(han)到。內別五(wu)方(fang)之(zhi)(zhi)(zhi)山(shan)(shan)(shan)(shan),外分八(ba)方(fang)之(zhi)(zhi)(zhi)海(hai)(hai)(hai),紀其(qi)(qi)(qi)珍寶奇(qi)物(wu),異(yi)方(fang)之(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)(suo)(suo)(suo)生,水(shui)土(tu)(tu)(tu)草(cao)木禽獸(shou)昆蟲麟鳳(feng)之(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)(suo)(suo)(suo)止,禎祥(xiang)之(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)(suo)(suo)(suo)隱,及四海(hai)(hai)(hai)之(zhi)(zhi)(zhi)外絕域之(zhi)(zhi)(zhi)國(guo)(guo),殊類之(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)。禹別九州,任土(tu)(tu)(tu)作貢,而(er)(er)益等類物(wu)善惡,著(zhu)《山(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)》,皆圣賢之(zhi)(zhi)(zhi)遺事,古文之(zhi)(zhi)(zhi)著(zhu)明(ming)者(zhe)也(ye)。其(qi)(qi)(qi)事質明(ming)有(you)(you)信。考武(wu)皇帝(di)(di)(di)時(shi),嘗有(you)(you)獻異(yi)鳥(niao)者(zhe)。食之(zhi)(zhi)(zhi)百物(wu),所(suo)(suo)(suo)(suo)不肯食。東方(fang)朔見(jian)之(zhi)(zhi)(zhi),言(yan)其(qi)(qi)(qi)鳥(niao)名,又(you)言(yan)其(qi)(qi)(qi)所(suo)(suo)(suo)(suo)當食,如朔言(yan)。問朔何(he)以知(zhi)之(zhi)(zhi)(zhi),即《山(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)》所(suo)(suo)(suo)(suo)出也(ye)。考宣(xuan)帝(di)(di)(di)時(shi),擊石番石於(wu)(wu)上郡(jun),陷得石室,其(qi)(qi)(qi)中(zhong)有(you)(you)反縛盜械人(ren)。時(shi)臣(chen)秀父向(xiang)為(wei)諫議(yi)大夫(fu),言(yan)此貳負(fu)之(zhi)(zhi)(zhi)臣(chen)也(ye)。詔問何(he)以知(zhi)之(zhi)(zhi)(zhi),亦(yi)以《山(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)》對(dui)。其(qi)(qi)(qi)文曰:“貳負(fu)殺窫寙,帝(di)(di)(di)乃梏之(zhi)(zhi)(zhi)疏屬之(zhi)(zhi)(zhi)山(shan)(shan)(shan)(shan),桎其(qi)(qi)(qi)右足,反縛兩手。”上大驚。朝士由是(shi)(shi)多(duo)奇(qi)《山(shan)(shan)(shan)(shan)海(hai)(hai)(hai)經(jing)(jing)》者(zhe),文學(xue)大儒皆讀學(xue),以為(wei)奇(qi)可(ke)以考禎祥(xiang)變(bian)怪之(zhi)(zhi)(zhi)物(wu),見(jian)遠國(guo)(guo)異(yi)人(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)謠俗。故《易》曰:“言(yan)天下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)至(zhi)賾而(er)(er)不可(ke)亂(luan)也(ye)。”博(bo)物(wu)之(zhi)(zhi)(zhi)君子(zi)其(qi)(qi)(qi)可(ke)不惑(huo)焉。

3、最早收錄《山海(hai)經(jing)》的藝文志是(shi)班固(gu)的《漢書》,其(qi)(qi)(qi)(qi)卷三(san)十(shi)(shi)(shi)(shi)·藝文志第十(shi)(shi)(shi)(shi)有:“《山海(hai)經(jing)》十(shi)(shi)(shi)(shi)三(san)篇;《國朝》七卷;《宮(gong)宅地(di)形》二(er)十(shi)(shi)(shi)(shi)卷;《相(xiang)(xiang)人》二(er)十(shi)(shi)(shi)(shi)四卷;《相(xiang)(xiang)寶(bao)劍刀(dao)》二(er)十(shi)(shi)(shi)(shi)卷;《相(xiang)(xiang)六畜》三(san)十(shi)(shi)(shi)(shi)八卷。右形法六家,百(bai)二(er)十(shi)(shi)(shi)(shi)二(er)卷。古(gu)之(zhi)(zhi)勢(shi)形法者,大(da)舉(ju)九州之(zhi)(zhi)勢(shi)以(yi)立城郭室舍形,人及六畜骨法之(zhi)(zhi)度數(shu)、器物之(zhi)(zhi)形容(rong)以(yi)求(qiu)其(qi)(qi)(qi)(qi)聲(sheng)氣(qi)貴(gui)賤(jian)吉兇(xiong)。猶(you)律有長短,而(er)各征其(qi)(qi)(qi)(qi)聲(sheng),非(fei)有鬼神(shen),數(shu)自然也。然形與氣(qi)相(xiang)(xiang)首尾,亦有有其(qi)(qi)(qi)(qi)形而(er)無其(qi)(qi)(qi)(qi)氣(qi),有其(qi)(qi)(qi)(qi)氣(qi)而(er)無其(qi)(qi)(qi)(qi)形,此精(jing)微之(zhi)(zhi)獨異也。”

4、學術界認可的(de)(de)(de)、較(jiao)重要(yao)的(de)(de)(de)古繪圖版(ban)(ban)本(ben)(ben)(ben)(ben)有日(ri)本(ben)(ben)(ben)(ben)《怪奇鳥(niao)獸(shou)圖卷(juan)》及清(qing)(qing)吳任(ren)臣的(de)(de)(de)《山(shan)(shan)海(hai)經(jing)(jing)廣注》。其一,《怪奇鳥(niao)獸(shou)圖卷(juan)》,2001年日(ri)本(ben)(ben)(ben)(ben)文唱堂出(chu)版(ban)(ban),是江(jiang)戶時代(dai)(1603-1867,相當于中(zhong)(zhong)(zhong)國(guo)明清(qing)(qing)時期)根據(ju)中(zhong)(zhong)(zhong)國(guo)的(de)(de)(de)《山(shan)(shan)海(hai)經(jing)(jing)》圖繪畫的(de)(de)(de)彩色圖冊,共收(shou)圖76幅(fu)(fu),據(ju)《全(quan)像山(shan)(shan)海(hai)經(jing)(jing)圖比(bi)較(jiao)·導論(lun)》中(zhong)(zhong)(zhong)介(jie)紹,初步研(yan)究,其中(zhong)(zhong)(zhong)66幅(fu)(fu)見于中(zhong)(zhong)(zhong)國(guo)明代(dai)胡文煥《山(shan)(shan)海(hai)經(jing)(jing)圖》,二(er)者在(zai)設圖、神名、風格(ge)諸(zhu)多(duo)相似,只是一些或加入日(ri)本(ben)(ben)(ben)(ben)風格(ge)。其二(er),吳任(ren)臣《山(shan)(shan)海(hai)經(jing)(jing)廣注》刻本(ben)(ben)(ben)(ben),成書于1667年(清(qing)(qing)康(kang)熙六年),是清(qing)(qing)代(dai)最早山(shan)(shan)海(hai)經(jing)(jing)圖本(ben)(ben)(ben)(ben),該刻本(ben)(ben)(ben)(ben)承襲六朝張僧繇、宋代(dai)舒雅的(de)(de)(de)體例(li)編(bian)圖,在(zai)圖像造型上144幅(fu)(fu)圖中(zhong)(zhong)(zhong),有71幅(fu)(fu)全(quan)部(bu)或大(da)部(bu)采(cai)自(zi)胡文煥本(ben)(ben)(ben)(ben)。(注:吳任(ren)臣《山(shan)(shan)海(hai)經(jing)(jing)廣注》刻本(ben)(ben)(ben)(ben)流傳廣而雜,有乾(qian)隆圖本(ben)(ben)(ben)(ben)、近文堂圖本(ben)(ben)(ben)(ben)等(deng),又有書院本(ben)(ben)(ben)(ben)、官刊本(ben)(ben)(ben)(ben)、民間粗(cu)本(ben)(ben)(ben)(ben)等(deng),雖都以原本(ben)(ben)(ben)(ben)為摹本(ben)(ben)(ben)(ben),但(dan)良莠不齊,變異甚(shen)大(da)。)

5、對《山(shan)海(hai)(hai)經(jing)(jing)》內容性(xing)質的認(ren)(ren)識(shi),歷代(dai)(dai)(dai)說法不盡相同。《漢書(shu)·藝文志》把(ba)它列入形法類,而劉秀(xiu)(即劉歆)則認(ren)(ren)為(wei)(wei)《山(shan)海(hai)(hai)經(jing)(jing)》是一部地理(li)博(bo)物著(zhu)作。西晉郭璞很推崇《山(shan)海(hai)(hai)經(jing)(jing)》,認(ren)(ren)為(wei)(wei)它是一部可(ke)信的地理(li)文獻(xian)。至明代(dai)(dai)(dai),胡應麟認(ren)(ren)為(wei)(wei)《山(shan)海(hai)(hai)經(jing)(jing)》為(wei)(wei)"古今(jin)語怪之(zhi)(zhi)祖",始將該書(shu)列入"語怪"之(zhi)(zhi)書(shu)。清《四(si)庫全書(shu)》也把(ba)此書(shu)列入小說類。近(jin)代(dai)(dai)(dai)魯迅也認(ren)(ren)為(wei)(wei)此書(shu)是巫(wu)覡、方士之(zhi)(zhi)書(shu)。然而,大多數學界(jie)論者(zhe)認(ren)(ren)為(wei)(wei)《山(shan)海(hai)(hai)經(jing)(jing)》是一部早(zao)期(qi)有(you)價值(zhi)的地理(li)著(zhu)作,其中尤(you)以《五(wu)藏山(shan)經(jing)(jing)》(即“山(shan)經(jing)(jing)”)地理(li)價值(zhi)最(zui)高(gao)。

本百科詞條由網站注冊用戶【 精靈世界 】編輯上傳提供,詞條屬于開放詞條,當前頁面所展示的詞條介紹涉及宣傳內容屬于注冊用戶個人編輯行為,與【《山海經》】的所屬企業/所有人/主體無關,網站不完全保證內容信息的準確性、真實性,也不代表本站立場。內容僅為介紹詞條基本情況,本站不提供觀看和下載,請支持正版!想要了解更多請到官方平臺。 反饋
發表評論
您還未登錄,依《網絡安全法》相關要求,請您登錄賬戶后再提交發布信息。點擊登錄>>如您還未注冊,可,感謝您的理解及支持!
最(zui)新評(ping)論
暫無評論
網站提醒和聲明
本(ben)站為注冊(ce)用(yong)戶(hu)提供(gong)信息(xi)存儲空間服務,非“MAIGOO編輯上(shang)傳提供(gong)”的(de)文(wen)章/文(wen)字均(jun)是注冊(ce)用(yong)戶(hu)自主發布上(shang)傳,不代表本(ben)站觀點,更不表示本(ben)站支持(chi)購(gou)買和交易,本(ben)站對(dui)網頁(ye)中內(nei)容的(de)合法性(xing)、準確性(xing)、真(zhen)實(shi)性(xing)、適用(yong)性(xing)、安全(quan)性(xing)等概(gai)不負責(ze)。版權(quan)歸原作(zuo)者所有(you),如有(you)侵權(quan)、虛假(jia)信息(xi)、錯誤信息(xi)或任(ren)何問(wen)題,請及時(shi)聯系我(wo)們,我(wo)們將在第一時(shi)間刪除或更正。 申請刪除>> 糾錯>> 投訴侵權>>
提交(jiao)說明: 查看提交幫助>> 注冊登錄>>
頁面相關分類
熱門模塊
已有4078122個品牌入駐 更新519073個招商信息 已發布1589193個代理需求 已有1352996條品牌點贊