主要棲息于海(hai)拔1000米(mi)以(yi)下的(de)低(di)山丘陵地(di)區的(de)闊葉林(lin)(lin)、混(hun)交林(lin)(lin)、針葉林(lin)(lin)、竹(zhu)林(lin)(lin)和林(lin)(lin)緣(yuan)灌叢地(di)帶(dai),其中(zhong)尤以(yi)闊葉林(lin)(lin)和混(hun)交林(lin)(lin)最為(wei)主要,冬季有時可下到海(hai)拔500米(mi)左右的(de)疏(shu)林(lin)(lin)灌叢地(di)帶(dai)活動。
分(fen)布于中國長江以南(nan)的(de)江西、安徽南(nan)部(bu)、浙江西部(bu)、福(fu)建北部(bu)、湖(hu)南(nan)、貴州東(dong)部(bu)及廣(guang)東(dong)北部(bu)的(de)山(shan)林(lin),沿海(hai)地區在海(hai)拔(ba)200-500米(mi),內陸為海(hai)拔(ba)1000-1500米(mi)。
雄鳥額、頭頂(ding)和(he)(he)(he)枕橄欖(lan)灰褐(he)(he)色(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se),后頸灰色(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se),頸側白而(er)沾(zhan)灰。臉(lian)裸露,鮮紅色(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se),耳羽(yu)(yu)(yu)(yu)淡灰褐(he)(he)色(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se),眼上(shang)有一(yi)(yi)短的(de)(de)(de)(de)白色(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)眉紋、頦、喉及(ji)前(qian)頸黑色(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se),上(shang)背和(he)(he)(he)胸(xiong)輝栗(li)色(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se),具金黃色(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)羽(yu)(yu)(yu)(yu)端(duan)和(he)(he)(he)黑色(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)中央次(ci)端(duan)斑(ban)(ban);肩(jian)羽(yu)(yu)(yu)(yu)基(ji)部(bu)栗(li)色(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se),逐漸變為黑色(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se),并具寬(kuan)闊的(de)(de)(de)(de)白色(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)端(duan)斑(ban)(ban),在兩肩(jian)各形成一(yi)(yi)條寬(kuan)闊的(de)(de)(de)(de)白帶。下(xia)(xia)背、腰(yao)及(ji)較(jiao)短的(de)(de)(de)(de)尾上(shang)覆(fu)羽(yu)(yu)(yu)(yu)黑色(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)而(er)具藍色(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)金屬(shu)光澤,并具細(xi)窄白色(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)橫斑(ban)(ban)和(he)(he)(he)羽(yu)(yu)(yu)(yu)緣;較(jiao)長的(de)(de)(de)(de)尾上(shang)覆(fu)羽(yu)(yu)(yu)(yu)和(he)(he)(he)尾羽(yu)(yu)(yu)(yu)橄欖(lan)灰色(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se),具寬(kuan)闊的(de)(de)(de)(de)栗(li)色(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)橫斑(ban)(ban);翅(chi)上(shang)覆(fu)羽(yu)(yu)(yu)(yu)輝暗(an)赤褐(he)(he)色(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se),覆(fu)羽(yu)(yu)(yu)(yu)中部(bu)橫貫以(yi)鋼藍色(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)斑(ban)(ban)塊,大覆(fu)羽(yu)(yu)(yu)(yu)具黑色(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)橫斑(ban)(ban)和(he)(he)(he)白色(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)羽(yu)(yu)(yu)(yu)端(duan)。初級飛(fei)(fei)羽(yu)(yu)(yu)(yu)暗(an)褐(he)(he)色(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se),外(wai)翈端(duan)部(bu)棕(zong)色(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)而(er)雜有褐(he)(he)斑(ban)(ban);次(ci)級飛(fei)(fei)羽(yu)(yu)(yu)(yu)淺栗(li)色(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)而(er)具灰色(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)端(duan)緣。腹棕(zong)白色(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se),脅栗(li)色(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se),尾下(xia)(xia)覆(fu)羽(yu)(yu)(yu)(yu)絨黑色(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)(se)。
雌鳥(niao)額(e)、頭頂(ding)和(he)(he)(he)(he)枕栗褐(he)(he)色(se)(se)(se)(se),頭側、頸側及頦沙(sha)褐(he)(he)色(se)(se)(se)(se),后頸灰褐(he)(he),喉和(he)(he)(he)(he)前頸黑(hei)(hei)(hei)色(se)(se)(se)(se),背(bei)(bei)黑(hei)(hei)(hei)而(er)具(ju)(ju)淺栗色(se)(se)(se)(se)橫(heng)(heng)斑(ban)和(he)(he)(he)(he)沙(sha)褐(he)(he)色(se)(se)(se)(se)至(zhi)灰褐(he)(he)色(se)(se)(se)(se)羽(yu)端,翕具(ju)(ju)白(bai)(bai)色(se)(se)(se)(se)矢狀羽(yu)干斑(ban),往背(bei)(bei)此斑(ban)逐漸縮小和(he)(he)(he)(he)消失(shi)。下(xia)背(bei)(bei)至(zhi)尾上覆(fu)羽(yu)沙(sha)褐(he)(he)色(se)(se)(se)(se)或棕褐(he)(he)色(se)(se)(se)(se),而(er)雜(za)以(yi)(yi)黑(hei)(hei)(hei)色(se)(se)(se)(se)和(he)(he)(he)(he)棕色(se)(se)(se)(se)斑(ban);翅上覆(fu)羽(yu)基部(bu)(bu)大都(dou)(dou)紅棕至(zhi)棕褐(he)(he)色(se)(se)(se)(se),密雜(za)以(yi)(yi)黑(hei)(hei)(hei)斑(ban),端部(bu)(bu)沙(sha)褐(he)(he)色(se)(se)(se)(se)而(er)具(ju)(ju)白(bai)(bai)緣(yuan),內翈端部(bu)(bu)具(ju)(ju)一黑(hei)(hei)(hei)色(se)(se)(se)(se)斑(ban)塊。初級飛羽(yu)暗褐(he)(he)色(se)(se)(se)(se),外(wai)側兒枚外(wai)翈雜(za)有淡棕黃(huang)色(se)(se)(se)(se)三角形(xing)斑(ban),次(ci)級飛羽(yu)亦(yi)暗褐(he)(he),具(ju)(ju)不規則的栗色(se)(se)(se)(se)橫(heng)(heng)斑(ban)和(he)(he)(he)(he)淺褐(he)(he)色(se)(se)(se)(se)羽(yu)端。中央(yang)尾羽(yu)灰白(bai)(bai)色(se)(se)(se)(se)而(er)密雜(za)以(yi)(yi)栗褐(he)(he)色(se)(se)(se)(se)斑(ban)點和(he)(he)(he)(he)橫(heng)(heng)斑(ban),外(wai)側尾羽(yu)和(he)(he)(he)(he)尾下(xia)覆(fu)羽(yu)栗色(se)(se)(se)(se),具(ju)(ju)黑(hei)(hei)(hei)色(se)(se)(se)(se)次(ci)端斑(ban)和(he)(he)(he)(he)寬闊的白(bai)(bai)色(se)(se)(se)(se)羽(yu)端。胸和(he)(he)(he)(he)兩脅淺棕褐(he)(he)色(se)(se)(se)(se),具(ju)(ju)白(bai)(bai)色(se)(se)(se)(se)羽(yu)端和(he)(he)(he)(he)微雜(za)黑(hei)(hei)(hei)斑(ban),其余(yu)下(xia)體大都(dou)(dou)白(bai)(bai)色(se)(se)(se)(se)。
虹膜(mo)褐色(se)至淺(qian)栗色(se),臉裸出部(bu)輝(hui)紅色(se),嘴黃(huang)褐色(se),腳藍灰色(se),雄鳥具距。
喜集群(qun),常呈3-8只的小群(qun)活(huo)動(dong)。多出(chu)(chu)入于森林茂密(mi)、地形復雜的崎嶇山地和山谷間。性膽怯而機警(jing),活(huo)動(dong)時(shi)(shi)很少鳴叫,因此(ci)難于見到。在發現異常情況(kuang)時(shi)(shi),亦是(shi)先(xian)急(ji)跑幾步再停下觀察動(dong)靜(jing),如(ru)無危險,則(ze)悄悄走(zou)開或飛走(zou);如(ru)發現敵害(hai)臨近,則(ze)馬上起(qi)飛,同時(shi)(shi)發出(chu)(chu)尖銳的叫聲(sheng)。活(huo)動(dong)以(yi)早(zao)晚為主,常常邊(bian)游蕩(dang)邊(bian)取食,中午(wu)休息,晚上棲息于樹上。
雜食(shi)(shi)(shi)性(xing)。主(zhu)要(yao)以(yi)植(zhi)(zhi)物(wu)(wu)葉(xie)、莖、芽(ya)(ya)、花、果實、種(zhong)(zhong)子(zi)(zi)和(he)(he)農(nong)作物(wu)(wu)等植(zhi)(zhi)物(wu)(wu)性(xing)食(shi)(shi)(shi)物(wu)(wu)為食(shi)(shi)(shi),也吃昆(kun)(kun)蟲(chong)等動物(wu)(wu)性(xing)食(shi)(shi)(shi)物(wu)(wu)。春(chun)季主(zhu)要(yao)吃紫云英、卷柏、馬蘭(lan)、看(kan)麥娘、半夏(xia)、半邊蓮、草、葉(xie)底珠(zhu)、齒(chi)緣(yuan)苦、繁縷、紫花地(di)丁、石吊(diao)蘭(lan),以(yi)及蘿卜(bu)、油菜(cai)的莖葉(xie)、香(xiang)菇、木耳(er)、稻谷、玉米和(he)(he)部分(fen)昆(kun)(kun)蟲(chong)等動物(wu)(wu)性(xing)食(shi)(shi)(shi)物(wu)(wu)。夏(xia)季則主(zhu)要(yao)啄食(shi)(shi)(shi)錦雞(ji)兒、山(shan)胡椒、野鴉(ya)椿、彌猴桃(tao)、五味子(zi)(zi)、野葡(pu)萄和(he)(he)昆(kun)(kun)蟲(chong)。秋季主(zhu)要(yao)以(yi)果實和(he)(he)種(zhong)(zhong)子(zi)(zi),特別是殼斗科(ke)植(zhi)(zhi)物(wu)(wu)種(zhong)(zhong)子(zi)(zi)和(he)(he)昆(kun)(kun)蟲(chong)為食(shi)(shi)(shi)。冬季主(zhu)要(yao)以(yi)蕨(jue)類、谷粒、玉米,以(yi)及植(zhi)(zhi)物(wu)(wu)嫩芽(ya)(ya)、莖和(he)(he)根為食(shi)(shi)(shi)。常(chang)(chang)成群到(dao)(dao)取食(shi)(shi)(shi)地(di)覓(mi)食(shi)(shi)(shi)。覓(mi)食(shi)(shi)(shi)地(di)點較為固定,常(chang)(chang)到(dao)(dao)農(nong)田覓(mi)食(shi)(shi)(shi),覓(mi)食(shi)(shi)(shi)活(huo)動主(zhu)要(yao)在清晨和(he)(he)傍晚。
繁殖期4-6月。一雄(xiong)(xiong)多雌(ci)(ci)制,交(jiao)配結束后(hou)雌(ci)(ci)雄(xiong)(xiong)各(ge)自(zi)分(fen)開。3月末即見雄(xiong)(xiong)鳥(niao)出現發情行為(wei),雄(xiong)(xiong)鳥(niao)求偶(ou)炫(xuan)耀為(wei)側(ce)(ce)面型;發情時(shi)全身羽(yu)毛蓬松,并(bing)不斷在雌(ci)(ci)鳥(niao)周圍來回走動,身體(ti)略向雌(ci)(ci)鳥(niao)傾(qing)斜,靠近雌(ci)(ci)鳥(niao)一側(ce)(ce)的翅下垂,尾(wei)略張開,亦向雌(ci)(ci)鳥(niao)一側(ce)(ce)傾(qing)斜,頭向前伸(shen),目(mu)視雌(ci)(ci)鳥(niao),同(tong)時(shi)發出‘gu-gu-gu’和‘ju-ju-ju’的叫聲。交(jiao)配時(shi)雄(xiong)(xiong)鳥(niao)啄住雌(ci)(ci)鳥(niao)頭部羽(yu)毛,上到雌(ci)(ci)鳥(niao)背上進行交(jiao)尾(wei),狀如家雞。
營巢于(yu)林下(xia)或(huo)(huo)林緣巖石下(xia)、草叢(cong)中(zhong)、灌叢(cong)間(jian)和(he)大樹腳下(xia),甚為(wei)隱蔽,亦較(jiao)簡陋,主(zhu)要以枯枝落葉和(he)草莖構成,盤狀。大小為(wei)外徑(jing)24.0-29.0cm,內徑(jing)14.0-20.0cm,深6.5cm。每窩產卵(luan)(luan)(luan)5-8枚,卵(luan)(luan)(luan)奶油色或(huo)(huo)玫瑰白色、光滑無斑,卵(luan)(luan)(luan)的(de)大小據10枚卵(luan)(luan)(luan)的(de)測量(liang)為(wei)43.2-47.6mm×30.4-34.6mm,平均45.5mm×34.2mm,重24.7-27.3g。每日(ri)或(huo)(huo)隔日(ri)產卵(luan)(luan)(luan)1枚,卵(luan)(luan)(luan)產齊后即開始孵(fu)卵(luan)(luan)(luan),由雌鳥承擔,孵(fu)化期24-25天。
白(bai)頸(jing)長尾雉是(shi)中國特(te)產鳥類,已列入中國國家(jia)重點保(bao)護野生(sheng)動物(wu)名錄,屬國家(jia)一(yi)級(ji)保(bao)護鳥類。由于過(guo)去(qu)大量(liang)(liang)森(sen)林(lin)被砍伐,毀林(lin)開荒和林(lin)型改造,使(shi)白(bai)頸(jing)長尾雉的(de)棲息(xi)生(sheng)境遭到(dao)很(hen)大破壞,加之大量(liang)(liang)獵取,使(shi)種(zhong)(zhong)群(qun)數量(liang)(liang)日趨下降,數量(liang)(liang)稀少(shao)。據1984年在浙江開化縣對白(bai)頸(jing)長尾雉典型棲息(xi)地的(de)調查(cha),夏季(ji)種(zhong)(zhong)群(qun)密(mi)度為(wei)3.5只/平方(fang)公里,冬季(ji)6.9只/平方(fang)公里。易飼養,在動物(wu)園被飼養供觀賞(shang)。
列入《華盛(sheng)頓公約》CITESⅠ級保護(hu)動物。
列入《世界自然(ran)保護聯(lian)盟(meng)》(IUCN)2016年瀕(bin)危物(wu)種(zhong)紅色名錄ver3.1——近危(NT)。
中國國家重點保護等級:一級 生(sheng)效年代(dai):1989年
中國瀕危(wei)動物紅(hong)皮書等級:易危(wei) 生效年(nian)代:1996年(nian)