芒果视频下载

網站分類(lei)
登錄 |    
《周易本義》
0 票數:0 #文學書籍#
《周易本義》是朱熹的重要著作,也是易學史上繼王弼注、孔穎達疏之后的第三座里程碑,明清時代科舉考試皆奉為正宗,對后世影響極大。易道深奧,易象繁復,但朱熹認為,貫通天地人三才之道的,無非一剛一柔之理,柔化為剛,剛復化為柔,剛柔相推而生變化,變化之極復為剛柔,將剛柔作為“六爻之動,三極之道”之本質內涵的意義,揭示無余。
  • 中文名: 周易本義
  • 作者: 伏(fu)羲,文王(wang),周(zhou)公,孔(kong)子
  • 語種: 普通話(hua)
  • 發行/播出時間: 1987年(nian)
詳(xiang)細介紹 PROFILE +

基本介紹

1986年5月,上海(hai)古籍出版社出版的《周易本(ben)義.朱(zhu)熹注》為(wei)朱(zhu)熹著。

朱熹(1130——1200),字(zi)元晦(hui)(hui),亦字(zi)仲晦(hui)(hui),別號有(you)晦(hui)(hui)庵(an)(an)、晦(hui)(hui)翁(weng)、云谷老人(ren)、滄州(zhou)病叟等。天(tian)資聰慧。十(shi)四(si)歲時(shi)父親去世(shi),遵父遺(yi)(yi)訓,師(shi)事胡憲、劉(liu)勉(mian)之(zhi)、劉(liu)子(zi)翬三(san)先生(sheng)。十(shi)九歲登進士第,一生(sheng)敘任官職(zhi)二十(shi)余次,但遭逢不遇,抑郁不得志(zhi)。二十(shi)四(si)歲時(shi)問學(xue)(xue)于其(qi)父同(tong)學(xue)(xue)程(cheng)頤的三(san)傳(chuan)(chuan)弟子(zi)李侗,因得承襲(xi)洛學(xue)(xue)正統。與張栻(chi)、呂祖謙(qian)同(tong)出其(qi)時(shi),過從甚密,人(ren)稱“東南三(san)賢”,為(wei)宋代理學(xue)(xue)集大成者。其(qi)著述有(you)《周易本義》、《詩(shi)集傳(chuan)(chuan)》、《儀禮經傳(chuan)(chuan)通釋(shi)》、《家禮》、《釋(shi)宮》、《孝經刊誤》、《四(si)書(shu)(shu)(shu)或問》、《論(lun)孟(meng)精義》、《或問小注(zhu)》、《伊(yi)洛淵源(yuan)錄(lu)》、《名臣言行錄(lu)》、《紹熙(xi)州(zhou)縣釋(shi)奠儀圖》、《四(si)書(shu)(shu)(shu)問目》、《上蔡語錄(lu)》、《延(yan)平答問》、《近思(si)錄(lu)》、《雜學(xue)(xue)辨》、《小學(xue)(xue)集注(zhu)》、《陰符(fu)經考異(yi)》、《周易參同(tong)契(qi)考異(yi)》、《原本韓文(wen)考異(yi)》、《楚辭集注(zhu)》、《晦(hui)(hui)庵(an)(an)集》、《南岳倡酬集》、《大學(xue)(xue)章(zhang)句》、《論(lun)語集注(zhu)》、《孟(meng)子(zi)集注(zhu)》、《中庸章(zhang)句》、《朱子(zi)全書(shu)(shu)(shu)》、《二程(cheng)遺(yi)(yi)書(shu)(shu)(shu)》、《通鑒綱目》、《易學(xue)(xue)啟蒙》、《卦考誤》、《通書(shu)(shu)(shu)解》、《朱文(wen)公(gong)易說(shuo)》。另有(you)《朱子(zi)語類(lei)》也為(wei)朱熹言。

《周(zhou)易(yi)(yi)(yi)(yi)》原本(ben)是(shi)(shi)卜筮之(zhi)用,同時(shi)也(ye)是(shi)(shi)包含豐富哲(zhe)學思(si)想(xiang)的(de)(de)著作。孔子作“十翼(yi)”,進(jin)一步(bu)闡述了 “周(zhou)易(yi)(yi)(yi)(yi)”所(suo)包含的(de)(de)哲(zhe)學思(si)想(xiang);王弼作《周(zhou)易(yi)(yi)(yi)(yi)注》、《周(zhou)易(yi)(yi)(yi)(yi)略(lve)例》也(ye)進(jin)一步(bu)闡述“周(zhou)易(yi)(yi)(yi)(yi)”的(de)(de)義理(li)(li)。朱熹(xi)的(de)(de)哲(zhe)學思(si)想(xiang)繼(ji)承程(cheng)頤(yi),世稱“程(cheng)朱”,而他的(de)(de)《易(yi)(yi)(yi)(yi)》學思(si)想(xiang)則有異(yi)于程(cheng)頤(yi)。程(cheng)氏《易(yi)(yi)(yi)(yi)》學遵循王弼開拓的(de)(de)道路,以義理(li)(li)解《易(yi)(yi)(yi)(yi)》;朱熹(xi)則認為(wei)《易(yi)(yi)(yi)(yi)》是(shi)(shi)卜筮之(zhi)書,作《周(zhou)易(yi)(yi)(yi)(yi)本(ben)義》就是(shi)(shi)要還《周(zhou)易(yi)(yi)(yi)(yi)》的(de)(de)本(ben)來(lai)面(mian)目。

1986年5月上海(hai)古(gu)籍出(chu)版社出(chu)版的《周(zhou)易本(ben)義(yi).朱熹注》卷首尚(shang)有河圖(tu)圖(tu)、洛書圖(tu)、伏羲(xi)八卦(gua)(gua)次(ci)(ci)序(xu)圖(tu)、伏羲(xi)八卦(gua)(gua)方位(wei)圖(tu)、伏羲(xi)六(liu)十四卦(gua)(gua)次(ci)(ci)序(xu)圖(tu)、伏羲(xi)六(liu)十四卦(gua)(gua)方位(wei)圖(tu)、文(wen)(wen)王八卦(gua)(gua)次(ci)(ci)序(xu)圖(tu)、文(wen)(wen)王八卦(gua)(gua)方位(wei)圖(tu)、卦(gua)(gua)變圖(tu)共(gong)九個圖(tu),與陳摶、郡雍象數學接近。

朱(zhu)熹注解的《周(zhou)易(yi)本(ben)(ben)(ben)義》初稿(gao)名《易(yi)本(ben)(ben)(ben)義》,定(ding)稿(gao)歷(li)經(jing)(jing)二十(shi)(shi)余年。初稿(gao)《易(yi)本(ben)(ben)(ben)義》依呂祖謙《古周(zhou)易(yi)》本(ben)(ben)(ben)分卷(juan)(juan)。上經(jing)(jing)和下(xia)經(jing)(jing)各一卷(juan)(juan);十(shi)(shi)翼(yi)(即(ji) :《彖》上傳(chuan)(chuan)(chuan)(chuan)、《彖》下(xia)傳(chuan)(chuan)(chuan)(chuan)、《象(xiang)(xiang)》上傳(chuan)(chuan)(chuan)(chuan)、《象(xiang)(xiang)》下(xia)傳(chuan)(chuan)(chuan)(chuan)、《文言》、《系辭》上傳(chuan)(chuan)(chuan)(chuan)、《系辭》下(xia)傳(chuan)(chuan)(chuan)(chuan)、《說卦(gua)(gua)》、《序卦(gua)(gua)》、《雜(za)卦(gua)(gua)》)每翼(yi)為(wei)一卷(juan)(juan) 。“經(jing)(jing)”、“翼(yi)”共(gong)合十(shi)(shi)二卷(juan)(juan)。成書(shu)定(ding)稿(gao),朱(zhu)熹將(jiang)書(shu)名定(ding)為(wei)《周(zhou)易(yi)本(ben)(ben)(ben)義》,將(jiang)原稿(gao)割裂,重組成四卷(juan)(juan)。上經(jing)(jing),卷(juan)(juan)一;下(xia)經(jing)(jing),卷(juan)(juan)二;《系辭傳(chuan)(chuan)(chuan)(chuan)》,卷(juan)(juan)三;《說卦(gua)(gua)傳(chuan)(chuan)(chuan)(chuan)》、《序卦(gua)(gua)傳(chuan)(chuan)(chuan)(chuan)》、《雜(za)卦(gua)(gua)傳(chuan)(chuan)(chuan)(chuan)》為(wei)卷(juan)(juan)四;《彖傳(chuan)(chuan)(chuan)(chuan)》與(yu)《象(xiang)(xiang)傳(chuan)(chuan)(chuan)(chuan)》分附于(yu)各條經(jing)(jing)文之下(xia)。故朱(zhu)熹注解的《周(zhou)易(yi)本(ben)(ben)(ben)義》有十(shi)(shi)二卷(juan)(juan)與(yu)四卷(juan)(juan)本(ben)(ben)(ben)之別(bie)。

易(yi)(yi)經是孔子哲(zhe)學(xue)思(si)想的來源,而(er)(er)朱熹注解(jie)的《周(zhou)易(yi)(yi)本(ben)義》是對(dui)孔子哲(zhe)學(xue)思(si)想的詮釋(shi)。《周(zhou)易(yi)(yi)本(ben)義》之(zhi)(zhi)說:柔(rou)(rou)(rou)變(bian)而(er)(er)趨(qu)于(yu)(yu)剛(gang)(gang)(gang)者,退極(ji)(ji)而(er)(er)進也(ye)(ye)。剛(gang)(gang)(gang)化(hua)而(er)(er)趨(qu)于(yu)(yu)柔(rou)(rou)(rou)者,進極(ji)(ji)而(er)(er)退也(ye)(ye)。既變(bian)而(er)(er)剛(gang)(gang)(gang),則(ze)晝(zhou)而(er)(er)陽矣。既化(hua)而(er)(er)柔(rou)(rou)(rou),則(ze)夜而(er)(er)陰矣。六(liu)爻,初、二(er)為(wei)(wei)地,三(san)、四為(wei)(wei)人(ren),五、上為(wei)(wei)天。動,即變(bian)化(hua)也(ye)(ye)。極(ji)(ji),至也(ye)(ye)。三(san)極(ji)(ji),天地人(ren)之(zhi)(zhi)至理,三(san)才(cai)各(ge)一(yi)太極(ji)(ji)也(ye)(ye)。此明剛(gang)(gang)(gang)柔(rou)(rou)(rou)相(xiang)推(tui)以生(sheng)變(bian)化(hua),而(er)(er)變(bian)化(hua)之(zhi)(zhi)極(ji)(ji),復為(wei)(wei)剛(gang)(gang)(gang)柔(rou)(rou)(rou)。流(liu)行于(yu)(yu)一(yi)卦六(liu)爻之(zhi)(zhi)間,而(er)(er)占者得(de)因所值(zhi)以斷吉兇也(ye)(ye)。(22)易(yi)(yi)道(dao)深奧,易(yi)(yi)象(xiang)繁復,但朱熹認為(wei)(wei),貫通天地人(ren)三(san)才(cai)之(zhi)(zhi)道(dao)的,無非一(yi)剛(gang)(gang)(gang)一(yi)柔(rou)(rou)(rou)之(zhi)(zhi)理,柔(rou)(rou)(rou)化(hua)為(wei)(wei)剛(gang)(gang)(gang),剛(gang)(gang)(gang)復化(hua)為(wei)(wei)柔(rou)(rou)(rou),剛(gang)(gang)(gang)柔(rou)(rou)(rou)相(xiang)推(tui)而(er)(er)生(sheng)變(bian)化(hua),變(bian)化(hua)之(zhi)(zhi)極(ji)(ji)復為(wei)(wei)剛(gang)(gang)(gang)柔(rou)(rou)(rou),將剛(gang)(gang)(gang)柔(rou)(rou)(rou)作為(wei)(wei)“六(liu)爻之(zhi)(zhi)動,三(san)極(ji)(ji)之(zhi)(zhi)道(dao)”之(zhi)(zhi)本(ben)質內涵的意(yi)義,揭示無余。

內容介紹

本義序

《易(yi)》之(zhi)為書,卦(gua)、爻、彖、象(xiang)(xiang)之(zhi)義備,而(er)(er)天(tian)(tian)地(di)萬(wan)(wan)物(wu)之(zhi)情見。圣(sheng)人之(zhi)憂天(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)來世,其至(zhi)矣!先天(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)而(er)(er)開(kai)其物(wu),后天(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)而(er)(er)成其務,是(shi)故極(ji)其數以(yi)定天(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)之(zhi)象(xiang)(xiang),著(zhu)其象(xiang)(xiang)以(yi)定天(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)之(zhi)吉兇(xiong)。六(liu)十(shi)(shi)四卦(gua),三百(bai)八十(shi)(shi)四爻,皆所(suo)以(yi)順性命之(zhi)理(li),盡(jin)變化之(zhi)道也(ye)。散之(zhi)在理(li),則有萬(wan)(wan)殊;統(tong)之(zhi)在道,則無(wu)二致。所(suo)以(yi),「《易(yi)》有太(tai)(tai)極(ji),是(shi)生兩儀」。太(tai)(tai)極(ji)者,道也(ye);兩儀者,陰(yin)陽也(ye)。

陰(yin)(yin)陽(yang)(yang),一道也(ye)(ye)。太(tai)極,無極也(ye)(ye)。萬物之(zhi)(zhi)生,負陰(yin)(yin)而(er)抱(bao)陽(yang)(yang),莫(mo)不(bu)有(you)太(tai)極,莫(mo)不(bu)有(you)兩儀。纟(mi)因缊(yun)交感,變(bian)化不(bu)窮(qiong)。形(xing)一受其(qi)(qi)(qi)生,神(shen)一發其(qi)(qi)(qi)智,情偽出(chu)焉(yan)(yan),萬緒(xu)起焉(yan)(yan)。《易(yi)》所(suo)以定吉兇而(er)生大(da)業,故《易(yi)》者,陰(yin)(yin)陽(yang)(yang)之(zhi)(zhi)道也(ye)(ye);卦(gua)者,陰(yin)(yin)陽(yang)(yang)之(zhi)(zhi)物也(ye)(ye);爻(yao)(yao)者,陰(yin)(yin)陽(yang)(yang)之(zhi)(zhi)動也(ye)(ye)。卦(gua)雖(sui)不(bu)同(tong),所(suo)同(tong)者奇、耦(ou);爻(yao)(yao)雖(sui)不(bu)同(tong),所(suo)同(tong)者九、六(liu)。是以六(liu)十四卦(gua)為(wei)其(qi)(qi)(qi)體,三百八十四爻(yao)(yao)互為(wei)其(qi)(qi)(qi)用,遠(yuan)在(zai)六(liu)合之(zhi)(zhi)外,近在(zai)一身之(zhi)(zhi)中(zhong)。暫于瞬息,微于動靜(jing),莫(mo)不(bu)有(you)卦(gua)之(zhi)(zhi)象(xiang)焉(yan)(yan),莫(mo)不(bu)有(you)爻(yao)(yao)之(zhi)(zhi)義焉(yan)(yan)。至哉《易(yi)》乎!其(qi)(qi)(qi)道至大(da)而(er)無不(bu)包,其(qi)(qi)(qi)用至神(shen)而(er)無不(bu)存。

時固未(wei)(wei)(wei)始(shi)(shi)有一(yi),而卦(gua)未(wei)(wei)(wei)始(shi)(shi)有定象;事固未(wei)(wei)(wei)始(shi)(shi)有窮(qiong),而爻亦未(wei)(wei)(wei)始(shi)(shi)有定位(wei)。

以(yi)一時(shi)而(er)(er)索卦(gua),則拘于無變,非《易(yi)》也(ye);以(yi)一事而(er)(er)明爻(yao)(yao),則窒(zhi)而(er)(er)不(bu)通(tong),非《易(yi)》也(ye)。知(zhi)所謂卦(gua)、爻(yao)(yao)、彖(tuan)、象(xiang)之(zhi)(zhi)義,而(er)(er)不(bu)知(zhi)有(you)卦(gua)、爻(yao)(yao)、彖(tuan)、象(xiang)之(zhi)(zhi)用,亦非《易(yi)》也(ye)。故得(de)之(zhi)(zhi)于精神之(zhi)(zhi)運(yun),心術之(zhi)(zhi)動,與(yu)天地(di)合(he)其德,與(yu)日月合(he)其明,與(yu)四時(shi)合(he)其序(xu),與(yu)鬼神合(he)其吉兇,然后可(ke)以(yi)謂之(zhi)(zhi)知(zhi)《易(yi)》也(ye)。雖然,《易(yi)》之(zhi)(zhi)有(you)卦(gua),《易(yi)》之(zhi)(zhi)已形者(zhe)也(ye);卦(gua)之(zhi)(zhi)有(you)爻(yao)(yao),卦(gua)之(zhi)(zhi)已見者(zhe)也(ye)。已形已見者(zhe),可(ke)以(yi)言知(zhi);未(wei)形未(wei)見者(zhe),不(bu)可(ke)以(yi)名(ming)求,則所謂《易(yi)》者(zhe),果何如哉?此(ci)學者(zhe)所當(dang)知(zhi)也(ye)。 [2]

筮 儀

擇地潔處為蓍室,南戶(hu)置床室中央。

床(chuang)大約長五(wu)尺(chi),廣三尺(chi),勿太近壁。

蓍(shi)五十莖,韜以纁帛(bo),貯以皂囊,納之櫝(du)中(zhong),置于(yu)床北(bei)。

櫝以(yi)竹(zhu)筒或(huo)堅木或(huo)布漆為(wei)之,圓徑三寸(cun),且其(qi)長(chang)如(ru)蓍草(cao)之長(chang)。半為(wei)底,半為(wei)蓋,下別為(wei)臺(tai)函之,使不偃仆(pu)。

設木格于櫝南,居床二分之北。

格以橫(heng)木板為(wei)之,高一尺,長竟床(chuang),當中為(wei)兩大刻,相距一尺。大刻之西為(wei)三小刻,相距各五寸許,下施橫(heng)足,側(ce)立案上。

置香(xiang)爐一(yi)(yi)于格(ge)南(nan),香(xiang)合一(yi)(yi)于爐南(nan),日炷香(xiang)致敬(jing)。將筮(shi),則灑掃(sao)拂拭,滌硯一(yi)(yi)注水(shui),及筆一(yi)(yi),墨一(yi)(yi),黃(huang)漆板(ban)一(yi)(yi),于爐東(dong),東(dong)上(shang)。筮(shi)者(zhe)齊潔(jie)衣冠北面,盥手焚香(xiang)致敬(jing)。齊,側(ce)皆反。

筮(shi)者北(bei)面,見《儀禮》。若使人(ren)筮(shi),則主人(ren)焚香(xiang)畢(bi),少退,北(bei)面立(li),筮(shi)者進立(li)于床(chuang)前少西(xi),南向受命。主人(ren)直述所占之事,筮(shi)者許諾,主人(ren)右還(huan)西(xi)向立(li),筮(shi)者右還(huan)北(bei)向立(li)。

兩手奉櫝(du)蓋,置于格(ge)南(nan)爐(lu)北,出蓍于櫝(du),去囊(nang)解韜,置于櫝(du)東。合(he)五十策,兩手執之(zhi),薰(xun)于爐(lu)上。

此后所(suo)用蓍策之數,其說并(bing)見《啟蒙》。

命之(zhi)(zhi)曰:“假爾(er)泰(tai)筮(shi)有常,假爾(er)泰(tai)筮(shi)有常,某(mou)官姓名,今以某(mou)事云云,未(wei)知(zhi)可(ke)否。爰質所疑于(yu)(yu)神于(yu)(yu)靈,吉兇得失,悔吝憂虞,惟(wei)爾(er)有神,尚明告之(zhi)(zhi)。”乃以在(zai)手取一(yi)策,反于(yu)(yu)櫝(du)中(zhong),而以左在(zai)手中(zhong)分四十九策,置格之(zhi)(zhi)左右兩大(da)刻。

此第一營,所謂分而為二(er)以象兩者也。

次以左(zuo)(zuo)手取(qu)左(zuo)(zuo)大(da)刻之(zhi)策(ce)(ce)執之(zhi),而以在手取(qu)在大(da)刻之(zhi)一策(ce)(ce),掛(gua)于(yu)左(zuo)(zuo)手之(zhi)小指間。

此第(di)二營,近(jin)謂(wei)掛一(yi)以象三(san)者(zhe)也。

次以右(you)手(shou)四揲左手(shou)之(zhi)策。揲,食列反。

此第(di)三營(ying)之半,所謂之以四(si)以象四(si)時者也。

次歸其所余之策,或一、或二、或三、或四,而扐之左(zuo)手無名指間。

此第四營之半,所(suo)謂歸奇于扐以象閏者(zhe)也。

次(ci)以右手反過(guo)揲之策于左大(da)刻(ke),遂取右大(da)刻(ke)之策執之,而以左手四揲之。

此第三營之半。

次歸(gui)其(qi)所余之策如前,而扐之左手中(zhong)指之間。

此(ci)第(di)四(si)(si)營之半(ban),所謂再(zai)扐以(yi)(yi)象再(zai)閏者也。一(yi)(yi)(yi)(yi)變所余之策(ce),左一(yi)(yi)(yi)(yi)則(ze)(ze)右必(bi)三,左二(er)則(ze)(ze)右亦二(er),左三則(ze)(ze)右必(bi)一(yi)(yi)(yi)(yi),左四(si)(si)則(ze)(ze)右亦四(si)(si)。通掛一(yi)(yi)(yi)(yi)之策(ce),不五(wu)則(ze)(ze)九。五(wu)以(yi)(yi)一(yi)(yi)(yi)(yi)其(qi)(qi)四(si)(si)而(er)為(wei)奇,九以(yi)(yi)兩其(qi)(qi)四(si)(si)而(er)為(wei)耦(ou),奇者三而(er)耦(ou)者一(yi)(yi)(yi)(yi)也。

次(ci)以右手反過(guo)揲之(zhi)(zhi)策(ce)于(yu)右大刻,而合左(zuo)手一掛二(er)扐之(zhi)(zhi)策(ce),置于(yu)格(ge)上(shang)第(di)一小(xiao)刻。

以東為上(shang),后放此。

是為一變,再以兩手取左右(you)大(da)刻之蓍合(he)之。

或(huo)四十(shi)四策(ce)或(huo)四十(shi)策(ce)。

復四(si)營(ying)如第一變之儀(yi),而置(zhi)其掛扐之策于格上第二(er)小刻,是為(wei)二(er)變。復,扶(fu)又(you)反。營(ying),于平反,下同(tong)。

二(er)變所余之策,左(zuo)一則在必二(er),左(zuo)二(er)則右(you)必一,左(zuo)三(san)則右(you)必四(si),左(zuo)四(si)則右(you)必三(san)。通掛一之策,不四(si)則八(ba)。四(si)以一其四(si)而為(wei)奇,八(ba)以兩其四(si)而為(wei)耦,奇耦各得四(si)之二(er)焉。

又再(zai)取(qu)左右大刻之蓍合之。

或四(si)十策(ce),或三十六策(ce),或三十二策(ce)。

復(fu)四營如第(di)二變之(zhi)儀(yi),而置其掛扐(le)之(zhi)策于格上第(di)三小刻,是為三變。

三變余策,與二變同(tong)。

三(san)變(bian)既(ji)畢,乃視其(qi)三(san)變(bian)所得掛扐過揲之策(ce),而畫其(qi)爻于(yu)版。

掛(gua)扐(le)之(zhi)數,五(wu)四為(wei)(wei)(wei)奇(qi),九(jiu)八為(wei)(wei)(wei)耦。掛(gua)扐(le)三(san)奇(qi)合(he)(he)十(shi)(shi)三(san)策(ce)(ce),則(ze)(ze)(ze)過揲三(san)十(shi)(shi)六(liu)策(ce)(ce)而(er)為(wei)(wei)(wei)老陽(yang),其(qi)畫(hua)(hua)為(wei)(wei)(wei)“□”,所謂(wei)重也(ye)(ye)。掛(gua)扐(le)兩奇(qi)一耦合(he)(he)十(shi)(shi)七策(ce)(ce),則(ze)(ze)(ze)過揲三(san)十(shi)(shi)二策(ce)(ce)而(er)為(wei)(wei)(wei)少(shao)陰,其(qi)晝為(wei)(wei)(wei)“--”,所謂(wei)拆也(ye)(ye)。掛(gua)扐(le)兩耦一奇(qi),合(he)(he)二十(shi)(shi)一策(ce)(ce),則(ze)(ze)(ze)過揲二十(shi)(shi)八策(ce)(ce)而(er)為(wei)(wei)(wei)少(shao)陽(yang),其(qi)畫(hua)(hua)為(wei)(wei)(wei)“—”,所謂(wei)單也(ye)(ye)。掛(gua)扐(le)三(san)耦合(he)(he)二十(shi)(shi)五(wu)策(ce)(ce),則(ze)(ze)(ze)過揲二十(shi)(shi)四策(ce)(ce)而(er)為(wei)(wei)(wei)老陰,其(qi)畫(hua)(hua)為(wei)(wei)(wei)“×”,所謂(wei)交(jiao)也(ye)(ye)。

如(ru)是每三變而成爻(yao)。

第(di)(di)(di)(di)(di)一(yi),第(di)(di)(di)(di)(di)四,第(di)(di)(di)(di)(di)七,第(di)(di)(di)(di)(di)十(shi)(shi),第(di)(di)(di)(di)(di)十(shi)(shi)三(san),第(di)(di)(di)(di)(di)十(shi)(shi)六(liu)(liu),凡六(liu)(liu)變并同(tong)(tong),但(dan)第(di)(di)(di)(di)(di)三(san)變以下不(bu)命,而但(dan)用四十(shi)(shi)九蓍耳。第(di)(di)(di)(di)(di)二(er),第(di)(di)(di)(di)(di)五,第(di)(di)(di)(di)(di)八,第(di)(di)(di)(di)(di)十(shi)(shi)一(yi),第(di)(di)(di)(di)(di)十(shi)(shi)四,第(di)(di)(di)(di)(di)十(shi)(shi)七,凡六(liu)(liu)變亦(yi)同(tong)(tong)。第(di)(di)(di)(di)(di)三(san),第(di)(di)(di)(di)(di)六(liu)(liu),第(di)(di)(di)(di)(di)九,第(di)(di)(di)(di)(di)十(shi)(shi)二(er),第(di)(di)(di)(di)(di)十(shi)(shi)五,第(di)(di)(di)(di)(di)十(shi)(shi)八,凡六(liu)(liu)變亦(yi)同(tong)(tong)。

凡(fan)十(shi)有八變而成卦,乃考其(qi)卦之變,而占(zhan)其(qi)事之吉(ji)兇(xiong)。

卦變別(bie)有圖,說見《啟蒙》。

禮畢,韜(tao)蓍襲之以囊,入櫝(du)加蓋,收(shou)筆硯(yan)墨版,再焚香致敬而退。

如(ru)使人筮(shi)則主人焚香(xiang),揖筮(shi)者(zhe)而退。

本義卦歌

伏羲六十四(si)掛次序圖

伏羲(xi)六十四掛次序圖(tu)

乾坤(kun)屯(tun)蒙需訟師,比小畜(chu)兮履(lv)泰否,

同人大有謙豫隨,蠱臨(lin)觀兮噬嗑賁,

剝復無妄大畜頤,大過坎離三十備(bei)。

咸(xian)恒遁兮及大(da)壯(zhuang),晉與明夷家(jia)人睽,

蹇解損(sun)益夬(guai)姤萃,升困井革(ge)鼎震(zhen)繼,

艮漸歸妹(mei)豐(feng)旅巽,兌渙(huan)節兮(xi)中(zhong)孚至,

小(xiao)過既濟兼未濟,是為下經三十四。

卷一.上經

乾(qian)(qian)(qian)(qian)卦(gua):元、亨(heng)、利(li)(li)(li)(li)(li)、貞(zhen)。初(chu)九(jiu)(jiu),潛(qian)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)勿(wu)(wu)用(yong)(yong)(yong)(yong)。九(jiu)(jiu)二,見(jian)(jian)(jian)(jian)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)(zai)(zai)(zai)田,利(li)(li)(li)(li)(li)見(jian)(jian)(jian)(jian)大(da)(da)人(ren)。九(jiu)(jiu)三,君(jun)(jun)子終(zhong)(zhong)(zhong)日(ri)乾(qian)(qian)(qian)(qian)乾(qian)(qian)(qian)(qian)。夕惕若,利(li)(li)(li)(li)(li)無(wu)(wu)咎。九(jiu)(jiu)四(si),或(huo)躍(yue)在(zai)(zai)(zai)(zai)淵,無(wu)(wu)咎。九(jiu)(jiu)五,飛(fei)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)(zai)(zai)(zai)天(tian),利(li)(li)(li)(li)(li)見(jian)(jian)(jian)(jian)大(da)(da)人(ren)。上(shang)九(jiu)(jiu),亢(kang)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)有悔(hui)(hui)。用(yong)(yong)(yong)(yong)九(jiu)(jiu),見(jian)(jian)(jian)(jian)群(qun)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)無(wu)(wu)首,吉。彖曰(yue)(yue)(yue)(yue):大(da)(da)哉(zai)乾(qian)(qian)(qian)(qian)元。萬物資始(shi)(shi),乃(nai)(nai)統天(tian)。云(yun)行(xing)(xing)(xing)雨(yu)施(shi),品物流(liu)形,大(da)(da)明終(zhong)(zhong)(zhong)始(shi)(shi),六(liu)位時(shi)(shi)成(cheng)(cheng),時(shi)(shi)乘六(liu)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)以(yi)(yi)(yi)御天(tian)。乾(qian)(qian)(qian)(qian)道(dao)變化,各正(zheng)性(xing)(xing)命。保(bao)合太和,乃(nai)(nai)利(li)(li)(li)(li)(li)貞(zhen)。首出(chu)庶務,萬國咸寧。象曰(yue)(yue)(yue)(yue):天(tian)行(xing)(xing)(xing)健,君(jun)(jun)子以(yi)(yi)(yi)自強(qiang)不息。潛(qian)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)勿(wu)(wu)用(yong)(yong)(yong)(yong),陽(yang)在(zai)(zai)(zai)(zai)下(xia)(xia)(xia)(xia)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。見(jian)(jian)(jian)(jian)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)(zai)(zai)(zai)田,德(de)(de)施(shi)普也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。終(zhong)(zhong)(zhong)日(ri)乾(qian)(qian)(qian)(qian)乾(qian)(qian)(qian)(qian),反復道(dao)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。或(huo)躍(yue)(躍(yue))在(zai)(zai)(zai)(zai)淵,進(jin)無(wu)(wu)咎也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。飛(fei)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)(zai)(zai)(zai)天(tian),大(da)(da)人(ren)造也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。亢(kang)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)有悔(hui)(hui),盈不可(ke)(ke)久也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。用(yong)(yong)(yong)(yong)九(jiu)(jiu),天(tian)德(de)(de)不可(ke)(ke)為(wei)首也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。文(wen)言(yan)(yan)曰(yue)(yue)(yue)(yue):元者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),善(shan)之(zhi)(zhi)(zhi)長(chang)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。亨(heng)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)嘉之(zhi)(zhi)(zhi)會(hui)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。利(li)(li)(li)(li)(li)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),儀之(zhi)(zhi)(zhi)和也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。貞(zhen)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)事(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)干也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。君(jun)(jun)子體(ti)人(ren)足以(yi)(yi)(yi)長(chang)人(ren)。嘉會(hui)足以(yi)(yi)(yi)合禮(li)。利(li)(li)(li)(li)(li)物足以(yi)(yi)(yi)和義(yi)。貞(zhen)故(gu)足以(yi)(yi)(yi)干事(shi)。君(jun)(jun)子行(xing)(xing)(xing)此四(si)德(de)(de)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)故(gu)曰(yue)(yue)(yue)(yue):元亨(heng)利(li)(li)(li)(li)(li)貞(zhen)。初(chu)九(jiu)(jiu)曰(yue)(yue)(yue)(yue)潛(qian)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)勿(wu)(wu)用(yong)(yong)(yong)(yong),何(he)(he)謂(wei)(wei)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)?子曰(yue)(yue)(yue)(yue):龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)德(de)(de)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)隱(yin)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),不易乎(hu)世(shi),不成(cheng)(cheng)乎(hu)名。退世(shi)無(wu)(wu)悶,不見(jian)(jian)(jian)(jian)是(shi)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)無(wu)(wu)悶。樂則(ze)行(xing)(xing)(xing)之(zhi)(zhi)(zhi),憂(you)則(ze),違(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)。確乎(hu)其不可(ke)(ke)拔。潛(qian)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。九(jiu)(jiu)二曰(yue)(yue)(yue)(yue),見(jian)(jian)(jian)(jian)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)(zai)(zai)(zai)田利(li)(li)(li)(li)(li)見(jian)(jian)(jian)(jian)大(da)(da)人(ren)何(he)(he)謂(wei)(wei)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)?子曰(yue)(yue)(yue)(yue):龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)德(de)(de)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)正(zheng)中者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。庸言(yan)(yan)之(zhi)(zhi)(zhi)信。庸行(xing)(xing)(xing)之(zhi)(zhi)(zhi)謹,閑邪存(cun)其誠。善(shan)世(shi)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不伐德(de)(de)。博而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)化。易曰(yue)(yue)(yue)(yue):見(jian)(jian)(jian)(jian)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)(zai)(zai)(zai)天(tian)利(li)(li)(li)(li)(li)見(jian)(jian)(jian)(jian)大(da)(da)人(ren),君(jun)(jun)德(de)(de)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)九(jiu)(jiu)三曰(yue)(yue)(yue)(yue)君(jun)(jun)子終(zhong)(zhong)(zhong)日(ri)乾(qian)(qian)(qian)(qian)乾(qian)(qian)(qian)(qian),夕惕若;若厲無(wu)(wu)咎,何(he)(he)謂(wei)(wei)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)?子曰(yue)(yue)(yue)(yue):君(jun)(jun)子進(jin)德(de)(de)脩業忠信,所以(yi)(yi)(yi)進(jin)德(de)(de)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。修(xiu)辭立其誠,所以(yi)(yi)(yi)進(jin)業也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。知至至之(zhi)(zhi)(zhi),可(ke)(ke)與(yu)幾也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),知終(zhong)(zhong)(zhong)終(zhong)(zhong)(zhong)之(zhi)(zhi)(zhi)可(ke)(ke)謂(wei)(wei)存(cun)義(yi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。是(shi)故(gu),居上(shang)位而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不驕,居下(xia)(xia)(xia)(xia)位而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不憂(you),故(gu)乾(qian)(qian)(qian)(qian)乾(qian)(qian)(qian)(qian)因其時(shi)(shi)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)惕。雖危而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)無(wu)(wu)咎。九(jiu)(jiu)四(si)曰(yue)(yue)(yue)(yue)或(huo)躍(yue)在(zai)(zai)(zai)(zai)淵,無(wu)(wu)咎何(he)(he)謂(wei)(wei)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)?子曰(yue)(yue)(yue)(yue):上(shang)下(xia)(xia)(xia)(xia)無(wu)(wu)常非為(wei)邪也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),進(jin)退無(wu)(wu)恒,非為(wei)離群(qun)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)君(jun)(jun)子進(jin)德(de)(de)修(xiu)業,欲及時(shi)(shi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。故(gu)無(wu)(wu)咎。九(jiu)(jiu)五曰(yue)(yue)(yue)(yue)飛(fei)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)(zai)(zai)(zai)天(tian)利(li)(li)(li)(li)(li)見(jian)(jian)(jian)(jian)大(da)(da)人(ren),何(he)(he)謂(wei)(wei)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)?子曰(yue)(yue)(yue)(yue)同(tong)聲相(xiang)應,同(tong)氣(qi)相(xiang)求。水流(liu)濕,火就燥(zao),云(yun)從(cong)(cong)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long),風從(cong)(cong)虎(hu),圣人(ren)作,而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)萬物覩(du)(睹)。本乎(hu)天(tian)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)親上(shang),,本乎(hu)地(di)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)親下(xia)(xia)(xia)(xia),則(ze)各從(cong)(cong)其類(lei)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。上(shang)九(jiu)(jiu)亢(kang)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)有悔(hui)(hui),何(he)(he)謂(wei)(wei)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)?子曰(yue)(yue)(yue)(yue):貴而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)無(wu)(wu)位,高而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)無(wu)(wu)民,賢(xian)人(ren)在(zai)(zai)(zai)(zai)下(xia)(xia)(xia)(xia)位而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)無(wu)(wu)輔,是(shi)以(yi)(yi)(yi)動而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)有悔(hui)(hui)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。潛(qian)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)勿(wu)(wu)用(yong)(yong)(yong)(yong),下(xia)(xia)(xia)(xia)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。見(jian)(jian)(jian)(jian)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)(zai)(zai)(zai)天(tian)時(shi)(shi)合也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。終(zhong)(zhong)(zhong)日(ri)乾(qian)(qian)(qian)(qian)乾(qian)(qian)(qian)(qian),行(xing)(xing)(xing)事(shi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。或(huo)躍(yue)在(zai)(zai)(zai)(zai)淵自試也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。飛(fei)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)(zai)(zai)(zai)天(tian)上(shang)治也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。亢(kang)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)有悔(hui)(hui)窮之(zhi)(zhi)(zhi)災也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。乾(qian)(qian)(qian)(qian)元用(yong)(yong)(yong)(yong)九(jiu)(jiu),天(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)治也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。潛(qian)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)勿(wu)(wu)用(yong)(yong)(yong)(yong),陽(yang)氣(qi)潛(qian)藏。見(jian)(jian)(jian)(jian)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)(zai)(zai)(zai)田,天(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)文(wen)明。終(zhong)(zhong)(zhong)日(ri)乾(qian)(qian)(qian)(qian)乾(qian)(qian)(qian)(qian)與(yu)時(shi)(shi)偕行(xing)(xing)(xing)。或(huo)躍(yue)在(zai)(zai)(zai)(zai)淵,乾(qian)(qian)(qian)(qian)道(dao)乃(nai)(nai)革。飛(fei)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)(zai)(zai)(zai)天(tian),乃(nai)(nai)位乎(hu)天(tian)德(de)(de)。亢(kang)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)有悔(hui)(hui),,與(yu)時(shi)(shi)偕極。乾(qian)(qian)(qian)(qian)元用(yong)(yong)(yong)(yong)九(jiu)(jiu),乃(nai)(nai)見(jian)(jian)(jian)(jian)天(tian)則(ze)。乾(qian)(qian)(qian)(qian)元者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),始(shi)(shi)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)亨(heng)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。利(li)(li)(li)(li)(li)貞(zhen)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),性(xing)(xing)情也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。乾(qian)(qian)(qian)(qian)始(shi)(shi)能以(yi)(yi)(yi)美利(li)(li)(li)(li)(li)利(li)(li)(li)(li)(li)天(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)不言(yan)(yan)所利(li)(li)(li)(li)(li)。大(da)(da)矣。大(da)(da)哉(zai),乾(qian)(qian)(qian)(qian)乎(hu)。剛健中正(zheng)純粹(cui)精也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。六(liu)爻(yao)發揮(hui)旁通情也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。時(shi)(shi)乘六(liu)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)以(yi)(yi)(yi)御天(tian)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。云(yun)行(xing)(xing)(xing)雨(yu)施(shi)天(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)平也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。君(jun)(jun)子以(yi)(yi)(yi)成(cheng)(cheng)德(de)(de)為(wei)行(xing)(xing)(xing)日(ri)可(ke)(ke)見(jian)(jian)(jian)(jian)之(zhi)(zhi)(zhi)行(xing)(xing)(xing)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。潛(qian)之(zhi)(zhi)(zhi)為(wei)言(yan)(yan)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),隱(yin)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)未見(jian)(jian)(jian)(jian),行(xing)(xing)(xing)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)未成(cheng)(cheng)。是(shi)以(yi)(yi)(yi)君(jun)(jun)子弗用(yong)(yong)(yong)(yong)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。

坤(kun)卦:元亨(heng)利牝馬之(zhi)貞(zhen)(zhen)。君子(zi)有(you)(you)攸(you)往,先(xian)迷后得(de)(de)(de)(de)。主利,西南(nan)得(de)(de)(de)(de)朋(peng),東北喪朋(peng),安(an)(an)貞(zhen)(zhen)吉。彖曰(yue)(yue):至(zhi)(zhi)哉。坤(kun)元萬(wan)物資生(sheng),乃(nai)順(shun)承天(tian)。坤(kun)厚載(zai)物,德合無(wu)(wu)疆,含弘(hong)光大(da),品物咸亨(heng)。牝馬地類行(xing)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),地無(wu)(wu)疆,柔順(shun)利貞(zhen)(zhen),君子(zi)攸(you)行(xing)。先(xian)迷失道(dao)(dao)(dao)(dao),后順(shun)得(de)(de)(de)(de)常。西南(nan)得(de)(de)(de)(de)朋(peng)乃(nai)與類行(xing)東北喪朋(peng),乃(nai)終有(you)(you)慶。安(an)(an)貞(zhen)(zhen)之(zhi)吉,應(ying)地無(wu)(wu)疆。象(xiang)曰(yue)(yue):地勢坤(kun),君子(zi)以(yi)厚德載(zai)物。初六(liu)(liu)(liu)(liu)履(lv)霜堅冰(bing)(bing)至(zhi)(zhi)。象(xiang)曰(yue)(yue):履(lv)霜堅冰(bing)(bing)至(zhi)(zhi),陰始凝也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),馴(xun)致其(qi)(qi)道(dao)(dao)(dao)(dao),指堅冰(bing)(bing)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。六(liu)(liu)(liu)(liu)二直(zhi)方(fang)大(da)不(bu)習(xi)無(wu)(wu)不(bu)利。象(xiang)曰(yue)(yue):六(liu)(liu)(liu)(liu)二之(zhi)動(dong)直(zhi)以(yi)方(fang)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),不(bu)習(xi)無(wu)(wu)不(bu)利,地道(dao)(dao)(dao)(dao)光也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。六(liu)(liu)(liu)(liu)三含章(zhang)可(ke)貞(zhen)(zhen),或從王事(shi),無(wu)(wu)成有(you)(you)終。象(xiang)曰(yue)(yue):含章(zhang)可(ke)貞(zhen)(zhen),以(yi)時發(fa)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。或從王事(shi),知(zhi)光大(da)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。六(liu)(liu)(liu)(liu)四,括囊(nang)(nang)無(wu)(wu)咎、無(wu)(wu)譽(yu)。象(xiang)曰(yue)(yue):黃裳元吉文在中(zhong) 也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。上六(liu)(liu)(liu)(liu),龍(long)(long)戰于(yu)野,其(qi)(qi)血玄(xuan)黃象(xiang)曰(yue)(yue):龍(long)(long)戰于(yu)野其(qi)(qi)道(dao)(dao)(dao)(dao)窮(qiong)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。用六(liu)(liu)(liu)(liu),利永(yong)貞(zhen)(zhen)。象(xiang)曰(yue)(yue):用六(liu)(liu)(liu)(liu)永(yong)貞(zhen)(zhen)以(yi)大(da)終也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。文言(yan)曰(yue)(yue):坤(kun)至(zhi)(zhi)柔而(er)動(dong)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)剛(gang),至(zhi)(zhi)靜而(er)德方(fang),后得(de)(de)(de)(de)主而(er)有(you)(you)常,含萬(wan)物而(er)化(hua)(hua)光。坤(kun)道(dao)(dao)(dao)(dao)其(qi)(qi)順(shun)乎,成田而(er)時行(xing)積(ji)善(shan)(shan)之(zhi)家必(bi)(bi)(bi)有(you)(you)余(yu)慶,積(ji)不(bu)善(shan)(shan)之(zhi)家必(bi)(bi)(bi)有(you)(you)余(yu)殃。臣弒墄其(qi)(qi)君子(zi)弒其(qi)(qi)父。非一朝一夕之(zhi)故。其(qi)(qi)所由來者(zhe)(zhe)漸矣(yi)。由辨(bian)之(zhi)不(bu)早辨(bian)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。履(lv)霜堅冰(bing)(bing)至(zhi)(zhi),善(shan)(shan)言(yan)順(shun)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。直(zhi)其(qi)(qi)正也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)方(fang)其(qi)(qi)義(yi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),君子(zi)敬以(yi)直(zhi)內(nei),義(yi)以(yi)方(fang)外(wai)。敬義(yi)而(er)立德,不(bu)孤。直(zhi)方(fang)大(da),不(bu)習(xi)無(wu)(wu)不(bu)利,則不(bu)疑(yi)其(qi)(qi)所行(xing)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。陰雖(sui)有(you)(you)美含之(zhi),以(yi)從王事(shi),弗(fu)敢成也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),地道(dao)(dao)(dao)(dao)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),妻(qi)道(dao)(dao)(dao)(dao)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),臣道(dao)(dao)(dao)(dao)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。地道(dao)(dao)(dao)(dao)無(wu)(wu)成,而(er)代有(you)(you)終也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。天(tian)地變化(hua)(hua),草木蕃。天(tian)地閉,賢(xian)人(ren)隱。易曰(yue)(yue)括囊(nang)(nang)無(wu)(wu)咎、無(wu)(wu)譽(yu)蓋(gai)言(yan)謹(jin)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。君子(zi)黃中(zhong),通理。正位居體。美在其(qi)(qi)中(zhong),而(er)暢于(yu)四支,發(fa)于(yu)事(shi)業,美之(zhi)至(zhi)(zhi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。陰疑(yi)于(yu)陽,必(bi)(bi)(bi)戰。為其(qi)(qi)嫌(xian)于(yu)無(wu)(wu)陽也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。故稱龍(long)(long)焉(yan)。猶(you)未離其(qi)(qi)類也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),故稱血焉(yan)。夫玄(xuan)黃者(zhe)(zhe)天(tian)地之(zhi)雜也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。天(tian)玄(xuan)而(er)地黃。

屯(tun)卦:元亨利(li)貞(zhen),勿用有攸往(wang)(wang)。利(li)建侯。彖曰(yue)(yue):屯(tun),剛柔始交而(er)難生(sheng)動乎險中(zhong)。大亨貞(zhen)。雷雨之(zhi)動滿(man)盈,天造草昧易建侯而(er)不(bu)寧(ning)。象曰(yue)(yue):云蕾屯(tun)君子以經(jing)綸(lun)。初(chu)九亅磐利(li)居貞(zhen),利(li)建侯。象曰(yue)(yue):雖盤(pan)桓(huan),志行正也。以貴下(xia)賤大得民也。六二,屯(tun)如(ru)(ru)(ru)邅(zhan)如(ru)(ru)(ru),乘(cheng)馬(ma)班如(ru)(ru)(ru)。匪寇婚媾。女子貞(zhen)不(bu)字。十年乃字。反(fan)常也。六三,即(ji)(ji)鹿(lu)(lu)無虞,惟入(ru)于林中(zhong)。君子幾,不(bu)如(ru)(ru)(ru)舍,往(wang)(wang)吝。象曰(yue)(yue):即(ji)(ji)鹿(lu)(lu)無虞以從禽也,君子舍之(zhi)。往(wang)(wang)吝窮也。六四,乘(cheng)馬(ma)班如(ru)(ru)(ru),求婚媾往(wang)(wang)吉(ji),無不(bu)利(li)。象曰(yue)(yue):而(er)往(wang)(wang)明(ming)也。九五(wu),屯(tun)其膏,小(xiao)貞(zhen)吉(ji),大貞(zhen)兇。象曰(yue)(yue):屯(tun)其膏,施未光也上六乘(cheng)馬(ma)班如(ru)(ru)(ru)泣血漣如(ru)(ru)(ru)。象曰(yue)(yue):泣血漣如(ru)(ru)(ru),何可長也。

蒙(meng)(meng)卦:亨。非(fei)我求(qiu)童蒙(meng)(meng),童蒙(meng)(meng)求(qiu)我。初(chu)筮告(gao),再三(san)瀆(du)。瀆(du)則(ze)不(bu)告(gao)。利貞。彖曰:蒙(meng)(meng),山(shan)下有(you)險,險而止蒙(meng)(meng)。蒙(meng)(meng)亨,以(yi)(yi)亨行時(shi)中也(ye)(ye)。非(fei)我求(qiu)童夢,童夢求(qiu)我,志應也(ye)(ye)。初(chu)筮告(gao),以(yi)(yi)剛(gang)(gang)中也(ye)(ye)再三(san)瀆(du),瀆(du)則(ze)不(bu)告(gao)瀆(du)蒙(meng)(meng)也(ye)(ye)。蒙(meng)(meng)以(yi)(yi)養正(zheng)(zheng),圣功(gong)也(ye)(ye)。象(xiang)曰:山(shan)下出泉,蒙(meng)(meng)君子(zi)以(yi)(yi)果行育德。初(chu)六(liu),發蒙(meng)(meng)利用刑人。用說桎梏以(yi)(yi)往吝。象(xiang)曰利用刑人以(yi)(yi)正(zheng)(zheng)法也(ye)(ye)。九二,包蒙(meng)(meng)吉(ji),那(nei)婦吉(ji),子(zi)克家(jia)。象(xiang)曰:子(zi)克家(jia),剛(gang)(gang)柔(rou)接也(ye)(ye)。六(liu)三(san)勿(wu)用,娶女見金夫。不(bu)有(you)躬,無攸利。象(xiang)曰:勿(wu)用,娶女行不(bu)順也(ye)(ye)。六(liu)四,困蒙(meng)(meng)吝。象(xiang)曰:困蒙(meng)(meng)之(zhi)吝獨(du)遠實(shi)也(ye)(ye)。六(liu)五,童蒙(meng)(meng)吉(ji)。象(xiang)曰:童蒙(meng)(meng)之(zhi)吉(ji)順以(yi)(yi)巽(xun)也(ye)(ye)。上九撃蒙(meng)(meng),不(bu)利為(wei)寇,利御寇。利御寇上下順也(ye)(ye)。

需(xu)(xu)(xu)卦:有(you)孚,光亨,貞吉(ji)(ji),利涉大(da)川。彖曰(yue):需(xu)(xu)(xu)須也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。險(xian)在前也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),剛健而(er)不(bu)(bu)陷,其義不(bu)(bu)困窮(qiong)矣(yi)。需(xu)(xu)(xu),有(you)孚,光亨,貞吉(ji)(ji)位(wei)乎天位(wei),以(yi)正(zheng)中也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。利涉大(da)川,往有(you)功也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue):云上于(yu)(yu)天,需(xu)(xu)(xu),君子以(yi)飲食晏樂。初九,需(xu)(xu)(xu)于(yu)(yu)郊,利用恒,無咎(jiu)。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue):需(xu)(xu)(xu)于(yu)(yu)郊,不(bu)(bu)犯難行也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。利用恒,未(wei)失(shi)常也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。九二,需(xu)(xu)(xu)于(yu)(yu)沙(sha),小(xiao)有(you)言,以(yi)吉(ji)(ji)終(zhong)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue):需(xu)(xu)(xu)于(yu)(yu)沙(sha),衍在中也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),雖小(xiao)有(you)言,以(yi)吉(ji)(ji)終(zhong)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。九三,需(xu)(xu)(xu)于(yu)(yu)泥(ni),致(zhi)寇(kou)(kou)至。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue):需(xu)(xu)(xu)于(yu)(yu)泥(ni),災在外也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。自我(wo)致(zhi)寇(kou)(kou),敬慎不(bu)(bu)敗也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。六(liu)四,需(xu)(xu)(xu)于(yu)(yu)血(xue),出自穴。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue):需(xu)(xu)(xu)于(yu)(yu)血(xue),順以(yi)聽也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。九五需(xu)(xu)(xu)于(yu)(yu)酒(jiu)食,貞吉(ji)(ji)。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue):酒(jiu)食吉(ji)(ji)。以(yi)中正(zheng)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。上六(liu),入于(yu)(yu)穴,有(you)不(bu)(bu)速之(zhi)客三人來,敬之(zhi)終(zhong)吉(ji)(ji)。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue):不(bu)(bu)速之(zhi)客來,敬之(zhi)終(zhong)吉(ji)(ji),雖不(bu)(bu)當位(wei),未(wei)大(da)失(shi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。

訟(song)(song)(song)(song)卦:有(you)孚窒(zhi),惕中(zhong)(zhong)吉(ji)(ji)(ji)。終(zhong)(zhong)兇(xiong)。利(li)(li)見大人,不(bu)(bu)(bu)利(li)(li)涉大川。彖曰(yue):訟(song)(song)(song)(song)上(shang)剛下(xia)險(xian),險(xian)而健(jian)訟(song)(song)(song)(song)。訟(song)(song)(song)(song)有(you)孚窒(zhi),惕中(zhong)(zhong)吉(ji)(ji)(ji)。剛來(lai)而得中(zhong)(zhong)也(ye)。終(zhong)(zhong)兇(xiong),訟(song)(song)(song)(song)不(bu)(bu)(bu)可(ke)成(cheng)(cheng)也(ye)。利(li)(li)見大人,尚中(zhong)(zhong)正(zheng)(zheng)也(ye)。不(bu)(bu)(bu)利(li)(li)涉大川,入(ru)于淵也(ye)。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue):天與水違行。訟(song)(song)(song)(song),君子(zi)以做事(shi)謀始(shi)。初(chu)六不(bu)(bu)(bu)永所事(shi),小(xiao)有(you)言,終(zhong)(zhong)吉(ji)(ji)(ji)。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue):不(bu)(bu)(bu)永所事(shi),訟(song)(song)(song)(song)不(bu)(bu)(bu)可(ke)長(chang)也(ye),雖小(xiao)有(you)言,其辨明也(ye)。九(jiu)二,不(bu)(bu)(bu)克訟(song)(song)(song)(song)歸而捕(bu)(bu)其邑人三(san)(san)百戶無眚(sheng)。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue):不(bu)(bu)(bu)克訟(song)(song)(song)(song),歸捕(bu)(bu)竄也(ye)。自(zi)下(xia)訟(song)(song)(song)(song)上(shang),患至掇(duo)也(ye)。六三(san)(san),食舊(jiu)(jiu)德,貞,厲(li)終(zhong)(zhong)吉(ji)(ji)(ji)。或(huo)從王(wang)事(shi),無成(cheng)(cheng)。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue):食舊(jiu)(jiu)德,從上(shang)吉(ji)(ji)(ji)。九(jiu)四(si),不(bu)(bu)(bu)克訟(song)(song)(song)(song),復(fu)即命(ming),渝安貞,吉(ji)(ji)(ji)。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue):復(fu)即命(ming),渝安貞,不(bu)(bu)(bu)失也(ye)。九(jiu)五訟(song)(song)(song)(song)元(yuan)吉(ji)(ji)(ji)。訟(song)(song)(song)(song)元(yuan)吉(ji)(ji)(ji),以中(zhong)(zhong)正(zheng)(zheng)也(ye)。上(shang)九(jiu),或(huo)錫之鞶帶,中(zhong)(zhong)朝三(san)(san)榹之。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue):以訟(song)(song)(song)(song)受服(fu),也(ye)不(bu)(bu)(bu)足(zu)敬也(ye)。

師(shi)(shi)(shi)(shi)卦:貞,丈人(ren)吉(ji),無(wu)咎。彖曰(yue)(yue):師(shi)(shi)(shi)(shi),眾(zhong)也(ye);貞,正也(ye)。能(neng)以(yi)眾(zhong)正,可(ke)以(yi)王(wang)矣。剛中(zhong)而應,行險(xian)而順,以(yi)此毒天(tian)下而民從之,吉(ji)又(you)何咎矣。象(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):地中(zhong)有(you)水,師(shi)(shi)(shi)(shi)。君子以(yi)容民畜眾(zhong)。初六(liu)(liu),師(shi)(shi)(shi)(shi)出以(yi)律。失(shi)(shi)律兇(xiong)也(ye)。九(jiu)二,在(zai)師(shi)(shi)(shi)(shi)中(zhong),吉(ji)無(wu)咎。王(wang)三錫命(ming)。象(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):在(zai)師(shi)(shi)(shi)(shi)中(zhong)吉(ji),承天(tian)寵也(ye)。王(wang)三錫命(ming),懷萬邦也(ye)。六(liu)(liu)三,師(shi)(shi)(shi)(shi)或(huo)輿尸,兇(xiong)。象(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):師(shi)(shi)(shi)(shi)或(huo)輿尸,大(da)無(wu)功(gong)(gong)也(ye)。六(liu)(liu)四,師(shi)(shi)(shi)(shi)左次(ci),無(wu)咎。象(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):左次(ci)無(wu)咎,未失(shi)(shi)常也(ye)。六(liu)(liu)五(wu),有(you)禽利執言,無(wu)咎。長子師(shi)(shi)(shi)(shi),師(shi)(shi)(shi)(shi)弟子輿尸,貞兇(xiong)。象(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):長子師(shi)(shi)(shi)(shi),師(shi)(shi)(shi)(shi)以(yi)中(zhong)行也(ye)。弟子輿尸,使不當(dang)也(ye)。上六(liu)(liu),大(da)君有(you)命(ming),開(kai)國承家,小人(ren)勿用(yong)。象(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):大(da)君有(you)命(ming),以(yi)正功(gong)(gong)也(ye)。小人(ren)勿用(yong),必亂邦也(ye)。

比(bi)(bi)卦:吉(ji),原(yuan)筮。元永(yong)貞,無咎。不(bu)(bu)寧方來(lai),后(hou)夫兇。彖曰:比(bi)(bi),輔也(ye)(ye)(ye)(ye),下(xia)順(shun)從也(ye)(ye)(ye)(ye)。原(yuan)筮。元永(yong)貞,無咎,以(yi)剛中(zhong)也(ye)(ye)(ye)(ye)。不(bu)(bu)寧方來(lai),上(shang)(shang)下(xia)應(ying)也(ye)(ye)(ye)(ye)。后(hou)夫兇。其道(dao)窮也(ye)(ye)(ye)(ye)。象(xiang)(xiang)曰:地上(shang)(shang)有(you)(you)(you)水,比(bi)(bi),先王(wang)以(yi)見(jian)萬(wan)國親(qin)諸(zhu)侯。初六(liu),有(you)(you)(you)孚(fu),比(bi)(bi)之(zhi)(zhi)無咎。有(you)(you)(you)孚(fu)盈(ying)缶,終來(lai)有(you)(you)(you)他,吉(ji)。六(liu)二,比(bi)(bi)之(zhi)(zhi)自內,貞,吉(ji)。象(xiang)(xiang)曰:比(bi)(bi)之(zhi)(zhi)自內,不(bu)(bu)自失也(ye)(ye)(ye)(ye)。六(liu)三,比(bi)(bi)之(zhi)(zhi)匪人(ren)。象(xiang)(xiang)曰:比(bi)(bi)之(zhi)(zhi)匪人(ren),不(bu)(bu)亦傷乎。六(liu)四,外比(bi)(bi)之(zhi)(zhi),貞,吉(ji)。象(xiang)(xiang)曰比(bi)(bi)于賢以(yi)從上(shang)(shang)也(ye)(ye)(ye)(ye)。九五,顯比(bi)(bi),王(wang)用(yong),三驅失前禽。邑人(ren)不(bu)(bu)誡,吉(ji)。象(xiang)(xiang)曰:顯比(bi)(bi)之(zhi)(zhi)吉(ji)位正中(zhong)也(ye)(ye)(ye)(ye)。舍逆取順(shun),失前禽也(ye)(ye)(ye)(ye)。邑人(ren)不(bu)(bu)誡,上(shang)(shang)使(shi)中(zhong)也(ye)(ye)(ye)(ye)。上(shang)(shang)六(liu),比(bi)(bi)之(zhi)(zhi)無首(shou),兇。象(xiang)(xiang)曰:比(bi)(bi)之(zhi)(zhi)無首(shou),無所終也(ye)(ye)(ye)(ye)。

小(xiao)畜:密(mi)云(yun)不雨,自(zi)(zi)我西郊。彖(tuan)曰(yue)(yue)(yue):小(xiao)畜,柔得位,而(er)(er)上下應之,曰(yue)(yue)(yue)小(xiao)畜。健而(er)(er)巽,剛中而(er)(er)志(zhi)行,乃亨。密(mi)云(yun)不雨,尚(shang)往也(ye)。自(zi)(zi)我西郊,施未行也(ye)。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue):風行天上,小(xiao)畜,君子以 懿文德。初九(jiu)(jiu)(jiu)(jiu),復(fu)自(zi)(zi)道何其咎?吉。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue):復(fu)自(zi)(zi)道其義(yi)吉也(ye)。九(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)二,牽(qian)復(fu)吉。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue):牽(qian)復(fu)在中亦不自(zi)(zi)失也(ye)。九(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)三,輿說輻(fu),夫妻反目。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue):夫妻反目,不能(neng)正室也(ye)。六四(si),有(you)孚,血去惕(ti)出(chu),無咎。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue):有(you)孚,惕(ti)出(chu),上合(he)志(zhi)也(ye)。九(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)五,有(you)孚攣如,富(fu)以其鄰(lin)。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue):有(you)孚攣如,不獨富(fu)也(ye)。上九(jiu)(jiu)(jiu)(jiu),既雨既處(chu),尚(shang)德載(zai)。婦貞厲,月幾望,君子征(zheng)兇。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue):既雨既處(chu),,德積載(zai)也(ye)。君子征(zheng)兇,有(you)所疑(yi)也(ye)。

履卦:虎尾,不(bu)咥人(ren),亨。彖曰(yue)(yue):履,柔履剛(gang)也(ye)(ye)(ye)。說(shuo)而(er)應乎乾。是以履虎尾,不(bu)咥人(ren),亨。剛(gang)中正,履帝位(wei)而(er)不(bu)疚。光(guang)明也(ye)(ye)(ye)。象曰(yue)(yue):上(shang)天(tian)下(xia)(xia)澤,履。君子(zi)以辨上(shang)下(xia)(xia)定民志(zhi)(zhi)(zhi)。初九(jiu)(jiu)(jiu),素履,往無咎。象曰(yue)(yue):素履之往,獨行(xing)愿也(ye)(ye)(ye)。九(jiu)(jiu)(jiu)二,履道坦(tan)坦(tan)。幽(you)人(ren),貞(zhen)(zhen),吉(ji)。象曰(yue)(yue):幽(you)人(ren),貞(zhen)(zhen)吉(ji),中不(bu)自亂也(ye)(ye)(ye)。六(liu)三,眇能視,不(bu)足(zu)以明也(ye)(ye)(ye);跛能履,不(bu)足(zu)以與行(xing)也(ye)(ye)(ye)。咥人(ren)之兇,位(wei)不(bu)當也(ye)(ye)(ye)。武人(ren)為于大君,志(zhi)(zhi)(zhi)剛(gang)也(ye)(ye)(ye)。九(jiu)(jiu)(jiu)四,履虎尾,愬(su)愬(su),終吉(ji)。象曰(yue)(yue):愬(su)愬(su),終吉(ji)。志(zhi)(zhi)(zhi)行(xing)也(ye)(ye)(ye)。九(jiu)(jiu)(jiu)五,夬履,貞(zhen)(zhen)厲(li)。象曰(yue)(yue):夬履,貞(zhen)(zhen)厲(li)。位(wei)正當也(ye)(ye)(ye)。上(shang)九(jiu)(jiu)(jiu),視履考祥,其旋(xuan),元吉(ji)。象曰(yue)(yue):元吉(ji),在上(shang),大有慶(qing)也(ye)(ye)(ye)。

泰卦:小(xiao)往大來,吉(ji)(ji)(ji),亨。彖曰(yue)(yue)(yue):泰小(xiao)往大來,吉(ji)(ji)(ji),亨,則是天地(di)(di)交(jiao)而萬物通也。上下交(jiao)而其志向同也。內陽而外陰,內健而外順,內君子(zi)而外小(xiao)人,君子(zi)道(dao)(dao)長,小(xiao)人道(dao)(dao)消也。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):天地(di)(di)交(jiao),泰。后(hou)以(yi)財成(cheng)天地(di)(di)之道(dao)(dao)。輔(fu)以(yi)天地(di)(di)之宜,以(yi)左右(you)民。初九(jiu),拔(ba)茅(mao)茹其彚(hui)征,吉(ji)(ji)(ji)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):拔(ba)茅(mao)茹正,吉(ji)(ji)(ji),志在(zai)外也。九(jiu)二,包荒(huang),用,馮河。不(bu)(bu)遐(xia),遺朋王。得(de),尚于(yu)中(zhong)行。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):包荒(huang),得(de),尚于(yu)中(zhong)行,以(yi)光大地(di)(di)。九(jiu)三,無(wu)平不(bu)(bu)陂,無(wu)往不(bu)(bu)復(fu),艱貞無(wu)咎。勿恤其孚,于(yu)食有福。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):無(wu)往不(bu)(bu)復(fu),天地(di)(di)際(ji)也。六四(si),翩(pian)(pian)翩(pian)(pian)不(bu)(bu)富(fu),以(yi)其鄰,不(bu)(bu)戒以(yi)孚。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):翩(pian)(pian)翩(pian)(pian)不(bu)(bu)富(fu),皆失(shi)實也。不(bu)(bu)戒以(yi)孚中(zhong)心(xin)愿也。六五(wu),帝(di)乙(yi)歸(gui)妹,以(yi)祉(zhi)元吉(ji)(ji)(ji)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):以(yi)祉(zhi)元吉(ji)(ji)(ji),中(zhong)以(yi)行愿也。上六,城復(fu)于(yu)隍,勿用師,自邑告命。貞吝。城復(fu)于(yu)隍,其命亂也。

否(fou)(fou)卦:否(fou)(fou)之匪(fei)人(ren)(ren),不(bu)利(li)君(jun)子(zi)(zi)貞。大(da)(da)往(wang)小來(lai)。彖(tuan)曰(yue)(yue)(yue):否(fou)(fou),之匪(fei)人(ren)(ren),不(bu)利(li)君(jun)子(zi)(zi)貞。大(da)(da)往(wang)小來(lai),則是天(tian)地不(bu)交(jiao),而萬(wan)物不(bu)通也(ye)(ye)。上下不(bu)交(jiao)而天(tian)下無(wu)邦也(ye)(ye)。內陰而外陽,內柔而外剛。內小人(ren)(ren)而外君(jun)子(zi)(zi)。小人(ren)(ren)道長,君(jun)子(zi)(zi)道消也(ye)(ye)。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):天(tian)地不(bu)交(jiao),否(fou)(fou)。君(jun)子(zi)(zi)以(yi)儉德辟(pi)難,不(bu)可(ke)榮于祿。初六,初六拔茅(mao)茹以(yi)其(qi)匯,貞吉亨。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):拔茅(mao),貞吉,志在君(jun)也(ye)(ye)。六二,包(bao)(bao)承,小人(ren)(ren)吉,大(da)(da)人(ren)(ren)吝。否(fou)(fou),亨。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):大(da)(da)人(ren)(ren)否(fou)(fou),亨,不(bu)亂群也(ye)(ye)。六三,包(bao)(bao)羞。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):包(bao)(bao)羞,位不(bu)當(dang)也(ye)(ye)。九四,有命,無(wu)咎。疇離祉。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):有命,無(wu)咎,志行也(ye)(ye)。九五(wu),休否(fou)(fou),大(da)(da)人(ren)(ren)吉。其(qi)亡(wang)其(qi)亡(wang),繋于苞桑。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):大(da)(da)人(ren)(ren)之吉,位正當(dang)也(ye)(ye)。上九,傾(qing)否(fou)(fou),先否(fou)(fou),后(hou)喜。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue),否(fou)(fou)終則傾(qing)何可(ke)長也(ye)(ye)。

同(tong)(tong)人(ren)(ren)卦:于(yu)(yu)(yu)野,亨,利(li)涉(she)大(da)川利(li)君子(zi)貞。彖曰(yue)(yue):同(tong)(tong)人(ren)(ren),柔(rou)得(de)位,得(de)中(zhong)而應乎乾,曰(yue)(yue):同(tong)(tong)人(ren)(ren)。同(tong)(tong)人(ren)(ren)曰(yue)(yue)(衍詞)。同(tong)(tong)人(ren)(ren)于(yu)(yu)(yu)野亨,利(li)涉(she)大(da)川,乾行也(ye)。文明(ming)以(yi)健中(zhong)正(zheng)而應,君子(zi)正(zheng)也(ye)。唯君子(zi)為能(neng)通天(tian)下(xia)之(zhi)志。。象(xiang)曰(yue)(yue):天(tian)與火,同(tong)(tong)人(ren)(ren)君子(zi)以(yi)類族辨物(wu)。初(chu)九同(tong)(tong)人(ren)(ren)于(yu)(yu)(yu)門,無咎。象(xiang)曰(yue)(yue):出門同(tong)(tong)人(ren)(ren)又誰(shui)咎也(ye)。六二,同(tong)(tong)人(ren)(ren)于(yu)(yu)(yu)宗(zong),吝。象(xiang)曰(yue)(yue):同(tong)(tong)人(ren)(ren)于(yu)(yu)(yu)宗(zong)吝,道也(ye)。九三(san)(san),伏絨于(yu)(yu)(yu)莽(mang),升(sheng)其(qi)高陵,三(san)(san)歲(sui)不醒。象(xiang)曰(yue)(yue):伏絨于(yu)(yu)(yu)莽(mang),敵剛也(ye)。三(san)(san)歲(sui)不興安行也(ye)。九四(si),乘其(qi)墉弗(fu)克(ke)(ke)攻,吉。象(xiang)曰(yue)(yue):乘其(qi)墉弗(fu),義,弗(fu)克(ke)(ke)也(ye)。其(qi)吉,則(ze)困而反則(ze)也(ye)。九五,同(tong)(tong)人(ren)(ren),先(xian)號啕(tao)而后笑(xiao),大(da)師克(ke)(ke)相(xiang)遇。象(xiang)曰(yue)(yue):同(tong)(tong)人(ren)(ren)之(zhi)先(xian)以(yi)中(zhong)直(zhi)也(ye)。大(da)師相(xiang)遇,言相(xiang)克(ke)(ke)也(ye)。上九,同(tong)(tong)人(ren)(ren)于(yu)(yu)(yu)郊,無悔(hui)。象(xiang)曰(yue)(yue):同(tong)(tong)人(ren)(ren)于(yu)(yu)(yu)郊,志未得(de)也(ye)。

大(da)(da)(da)(da)有(you)卦(gua):元亨。彖曰(yue)(yue):大(da)(da)(da)(da)有(you),柔(rou)得尊為大(da)(da)(da)(da),中(zhong)而(er)上(shang)(shang)(shang)下應(ying)之(zhi),曰(yue)(yue):大(da)(da)(da)(da)有(you)。其(qi)(qi)德剛健而(er)文(wen)明,應(ying)乎(hu)天(tian)(tian)而(er)時行,是以(yi)元亨。象(xiang)曰(yue)(yue):火在天(tian)(tian)上(shang)(shang)(shang),大(da)(da)(da)(da)有(you)。君子以(yi)遏(e)惡揚善(shan),順天(tian)(tian)休(xiu)命。初(chu)九(jiu),無(wu)(wu)(wu)交(jiao)害,匪(fei)(fei)(fei)咎(jiu)艱則無(wu)(wu)(wu)咎(jiu)。象(xiang)曰(yue)(yue):大(da)(da)(da)(da)有(you)初(chu)九(jiu),無(wu)(wu)(wu)交(jiao)害也(ye)九(jiu)二,大(da)(da)(da)(da)車以(yi)載(zai),有(you)攸往,無(wu)(wu)(wu)吝。象(xiang)曰(yue)(yue):大(da)(da)(da)(da)車以(yi)載(zai),積中(zhong)不敗也(ye)。九(jiu)三,公用,亨于(yu)天(tian)(tian)子,小人(ren)弗克。象(xiang)曰(yue)(yue):公用亨于(yu)天(tian)(tian)子,小人(ren)害也(ye)。九(jiu)四,匪(fei)(fei)(fei)其(qi)(qi)彭,無(wu)(wu)(wu)咎(jiu)。象(xiang)曰(yue)(yue):匪(fei)(fei)(fei)其(qi)(qi)彭無(wu)(wu)(wu)咎(jiu),名(ming)辨析也(ye)。六五,厥孚交(jiao)如,威如,吉(ji)。象(xiang)曰(yue)(yue):厥孚交(jiao)如信以(yi)發志也(ye)。威如之(zhi)吉(ji)易(yi)而(er)無(wu)(wu)(wu)備也(ye)。上(shang)(shang)(shang)九(jiu),自天(tian)(tian)佑之(zhi),吉(ji)無(wu)(wu)(wu)不利。象(xiang)曰(yue)(yue):大(da)(da)(da)(da)有(you),上(shang)(shang)(shang)吉(ji),自天(tian)(tian)佑也(ye)。

謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)卦(gua):亨,君子(zi)有(you)終。彖曰(yue):謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)亨,天(tian)(tian)道下(xia)濟(ji)而(er)(er)(er)(er)光明。地道卑而(er)(er)(er)(er)上行。天(tian)(tian)道虧盈,而(er)(er)(er)(er)益謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian),地道變盈而(er)(er)(er)(er)流謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)。鬼(gui)神害盈而(er)(er)(er)(er)福謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian);人道惡盈而(er)(er)(er)(er)好謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)。謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)尊而(er)(er)(er)(er)光,卑而(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)可逾,君子(zi)之(zhi)終也。象(xiang)曰(yue):地道中有(you)山,謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)。君子(zi)以裒(po)多(duo),益寡,稱(cheng)稱(cheng)物平施。初六,謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)君子(zi),用涉大(da)川,吉(ji)。象(xiang)曰(yue):謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)君子(zi),,卑以自牧(mu)也。六二,鳴(ming)謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian),貞,吉(ji)。象(xiang)曰(yue):鳴(ming)謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)貞吉(ji),中心得也。九三,勞謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)君子(zi),有(you)終吉(ji)。象(xiang)曰(yue):勞謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)君子(zi),萬民服也。六四,無不(bu)(bu)利(li)撝(hui)謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)。象(xiang)曰(yue):無不(bu)(bu)利(li)撝(hui)謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)不(bu)(bu)違則也六五,不(bu)(bu)富(fu)以其鄰,利(li)用侵伐(fa),無不(bu)(bu)利(li)。象(xiang)曰(yue):利(li)用侵伐(fa),征不(bu)(bu)服也。上六,鳴(ming)謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian),利(li)用行師(shi),征邑(yi)國(guo)。象(xiang)曰(yue):鳴(ming)謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian),志未得也,可用行師(shi),征邑(yi)國(guo)也。

豫(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)卦:利建侯行師。彖曰:豫(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)剛應而志(zhi)行,順以動(dong)(dong)豫(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)。豫(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)順以動(dong)(dong),故(gu)天地(di)如之,而況建侯行師乎。天地(di)以順動(dong)(dong),故(gu)日月不(bu)(bu)過,而四(si)時不(bu)(bu)忒。圣人(ren)以順動(dong)(dong),則(ze)刑(xing)罰清而民服。豫(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)之時義大矣哉。象(xiang)(xiang)曰:雷出地(di)奮。豫(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)先王以作樂從(cong)德。殷薦之上(shang)帝以配祖考。初六(liu),鳴豫(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu),兇。象(xiang)(xiang)曰:初六(liu),鳴豫(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu),志(zhi)窮(qiong),兇也(ye)(ye)。六(liu)二,介石,不(bu)(bu)終日,貞吉。象(xiang)(xiang)曰:不(bu)(bu)終日貞吉,以中(zhong)正也(ye)(ye)。六(liu)三,盱(xu)豫(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu),悔(hui)(hui)。遲有(you)悔(hui)(hui)。象(xiang)(xiang)曰:盱(xu)豫(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)有(you)悔(hui)(hui),位不(bu)(bu)當也(ye)(ye)。九四(si),由(you)豫(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu),大有(you)得(de),勿疑,朋盍贊。象(xiang)(xiang)曰:由(you)豫(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu),大有(you)得(de)志(zhi)大行也(ye)(ye)。六(liu)五,貞疾,恒不(bu)(bu)死。。象(xiang)(xiang)曰:六(liu)五貞疾乘剛也(ye)(ye),恒不(bu)(bu)死中(zhong)未(wei)亡(wang)也(ye)(ye)。上(shang)六(liu),冥豫(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu),成有(you)渝,無咎。象(xiang)(xiang)曰:,冥豫(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)在上(shang)何可長也(ye)(ye)。

隨(sui)(sui)(sui)(sui)卦:元(yuan)亨,利貞(zhen)(zhen)(zhen),無咎。彖(tuan)曰(yue)(yue):剛來而(er)下柔,動而(er)說,隨(sui)(sui)(sui)(sui)。大(da)亨貞(zhen)(zhen)(zhen)元(yuan)無咎,而(er)天下隨(sui)(sui)(sui)(sui)時。隨(sui)(sui)(sui)(sui)時之義(yi)大(da)矣哉。象(xiang)曰(yue)(yue):澤中有(you)雷隨(sui)(sui)(sui)(sui),君子(zi)(zi)以向悔人(ren)入(ru)宴(yan)息。初九,官(guan)有(you)渝,貞(zhen)(zhen)(zhen)吉,出門(men)交(jiao)有(you)功。不失也(ye)。六二,系(xi)(xi)小子(zi)(zi),失丈夫。象(xiang)曰(yue)(yue):系(xi)(xi)小子(zi)(zi),弗謙與也(ye)。六三(san),系(xi)(xi)丈夫,失小子(zi)(zi),隨(sui)(sui)(sui)(sui)有(you)求得,利居貞(zhen)(zhen)(zhen)。象(xiang)曰(yue)(yue):系(xi)(xi)丈夫,志舍(she)下也(ye)。九四,隨(sui)(sui)(sui)(sui)有(you)獲(huo),貞(zhen)(zhen)(zhen)兇(xiong)。有(you)孚(fu)在(zai)道以明,何咎。象(xiang)曰(yue)(yue)隨(sui)(sui)(sui)(sui)有(you)獲(huo),其義(yi)兇(xiong)也(ye)。有(you)孚(fu)在(zai)道,明功也(ye)。九五,孚(fu)于嘉,吉象(xiang)曰(yue)(yue):孚(fu)于嘉吉,位(wei)正(zheng)中也(ye)。上六,拘(ju)系(xi)(xi)之,乃(nai)從維(wei)之,王(wang)用(yong)亨于西(xi)山(shan)。象(xiang)曰(yue)(yue):拘(ju)系(xi)(xi)之,上窮也(ye)。

蠱(gu)卦:元亨(heng)(heng),利涉(she)大川(chuan),先甲(jia)(jia)三日(ri)(ri),后甲(jia)(jia)三日(ri)(ri)。彖曰(yue):蠱(gu)剛上而柔下(xia),巽而止(zhi),蠱(gu)。蠱(gu),元亨(heng)(heng),而天下(xia)治也(ye),利涉(she)大川(chuan)。往有(you)事(shi)也(ye)。先甲(jia)(jia)三日(ri)(ri),后甲(jia)(jia)三日(ri)(ri),終(zhong)則有(you)始,天下(xia)行也(ye)。象(xiang)曰(yue):山下(xia)有(you)風,蠱(gu),君(jun)子(zi)以振民育德。初(chu)六,干(gan)父(fu)(fu)之(zhi)蠱(gu),有(you)子(zi)考無(wu)咎厲終(zhong)吉(ji)。象(xiang)曰(yue):干(gan)父(fu)(fu)之(zhi)蠱(gu),益承考也(ye)。九二,干(gan)母(mu)之(zhi)蠱(gu),不可(ke)(ke)貞。象(xiang)曰(yue):干(gan)母(mu)之(zhi)蠱(gu),得(de)中道也(ye)。九三,干(gan)父(fu)(fu)之(zhi)蠱(gu),小有(you)悔,無(wu)大咎。象(xiang)曰(yue):干(gan)父(fu)(fu)之(zhi)蠱(gu),終(zhong)無(wu)咎也(ye)。六四(si),裕(yu)父(fu)(fu)之(zhi)蠱(gu),往見,吝。象(xiang)曰(yue):裕(yu)父(fu)(fu)之(zhi)蠱(gu),往未得(de)也(ye)。六五,干(gan)父(fu)(fu)之(zhi)蠱(gu),用譽。象(xiang)曰(yue):干(gan)父(fu)(fu)用譽,承以德也(ye)。上九,不事(shi)王(wang)(wang)侯,高尚其事(shi)。象(xiang)曰(yue):不事(shi)王(wang)(wang)侯志可(ke)(ke)則也(ye)。

臨(lin)(lin)卦:元亨利(li)貞(zhen),至(zhi)于八月有(you)兇。彖曰(yue)(yue):臨(lin)(lin)剛浸而長(chang),說而順,剛中(zhong)而應(ying)。大亨以正天下之(zhi)道也(ye)(ye)(ye)(ye)。至(zhi)于八月有(you)兇,消(xiao)不(bu)久(jiu)也(ye)(ye)(ye)(ye)。象(xiang)曰(yue)(yue):澤上有(you)地,臨(lin)(lin),君子(zi)以驕思無(wu)(wu)(wu)窮容保民無(wu)(wu)(wu)疆。初九(jiu),咸(xian)臨(lin)(lin),貞(zhen)吉。象(xiang)曰(yue)(yue):咸(xian)臨(lin)(lin)貞(zhen)吉,志行(xing)(xing)正也(ye)(ye)(ye)(ye)。九(jiu)二,咸(xian)臨(lin)(lin),吉,無(wu)(wu)(wu)不(bu)利(li)。象(xiang)曰(yue)(yue):咸(xian)臨(lin)(lin)吉無(wu)(wu)(wu)不(bu)利(li),未順命也(ye)(ye)(ye)(ye)。六(liu)三,甘臨(lin)(lin),無(wu)(wu)(wu)攸利(li)既憂(you)之(zhi),無(wu)(wu)(wu)咎。象(xiang)曰(yue)(yue):甘臨(lin)(lin),位不(bu)當也(ye)(ye)(ye)(ye)。既憂(you)之(zhi),咎不(bu)長(chang)也(ye)(ye)(ye)(ye)。六(liu)四,自臨(lin)(lin),無(wu)(wu)(wu)咎。象(xiang)曰(yue)(yue):至(zhi)臨(lin)(lin)無(wu)(wu)(wu)咎,位當也(ye)(ye)(ye)(ye)。六(liu)五,知臨(lin)(lin),大君子(zi)宜(yi)(yi),吉。象(xiang)曰(yue)(yue):大君之(zhi)宜(yi)(yi),行(xing)(xing)中(zhong)之(zhi)謂也(ye)(ye)(ye)(ye)。上六(liu),教臨(lin)(lin),吉無(wu)(wu)(wu)咎。象(xiang)曰(yue)(yue):教臨(lin)(lin)之(zhi)吉志在(zai)內也(ye)(ye)(ye)(ye)。

觀(guan)(guan)(guan)(guan)卦:盥而不(bu)薦,有(you)(you)孚(fu)颙若。彖曰(yue)(yue):大(da)觀(guan)(guan)(guan)(guan)在上(shang),順而巽,中正以觀(guan)(guan)(guan)(guan)天(tian)下。觀(guan)(guan)(guan)(guan),盥而不(bu)薦,有(you)(you)孚(fu)颙若,下觀(guan)(guan)(guan)(guan)而化也。觀(guan)(guan)(guan)(guan)天(tian)之神道而四時(shi)不(bu)忒,圣人(ren)以神道設(she)教而天(tian)下服矣。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):風行地上(shang)。觀(guan)(guan)(guan)(guan),先王以省方觀(guan)(guan)(guan)(guan)民設(she)教。初(chu)六(liu),童(tong)觀(guan)(guan)(guan)(guan),小人(ren)無咎。君子(zi)吝。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):初(chu)六(liu)童(tong)觀(guan)(guan)(guan)(guan),小人(ren)道也。六(liu)二(er),闚觀(guan)(guan)(guan)(guan)利女子(zi)貞(zhen)。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):闚觀(guan)(guan)(guan)(guan)利女子(zi)貞(zhen),亦(yi)可丑也。六(liu)三(san),觀(guan)(guan)(guan)(guan)我(wo)生(sheng)進(jin)退(tui)。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):觀(guan)(guan)(guan)(guan)我(wo)生(sheng)進(jin)退(tui)未(wei)失道也。六(liu)四,觀(guan)(guan)(guan)(guan)國之光利用賓(bin)于王。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):觀(guan)(guan)(guan)(guan)國之光,尚(shang)賓(bin)也。九五,觀(guan)(guan)(guan)(guan)我(wo)生(sheng),君子(zi)無咎。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):觀(guan)(guan)(guan)(guan)我(wo)生(sheng)觀(guan)(guan)(guan)(guan)民也。上(shang)九,觀(guan)(guan)(guan)(guan)其生(sheng)君子(zi)無咎。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):觀(guan)(guan)(guan)(guan)其生(sheng),志(zhi)未(wei)平(ping)也。

噬嗑(ke)卦:亨(heng)利(li)(li)(li)用獄(yu)。彖(tuan)曰(yue)(yue):順中有物曰(yue)(yue):噬嗑(ke)。噬嗑(ke)而亨(heng),剛柔(rou)分,動而明;雷(lei)電合而章(zhang)。柔(rou)得中而上行,雖不當位,利(li)(li)(li)用獄(yu)也(ye)(ye)(ye)象曰(yue)(yue):雷(lei)電噬嗑(ke),先王(wang)以(yi)明罰勑法。初九,屢校(xiao)滅趾(zhi),無咎(jiu)。象曰(yue)(yue)屢校(xiao)滅趾(zhi),不行也(ye)(ye)(ye)。六(liu)二,噬膚(fu),滅鼻(bi)無咎(jiu)。象曰(yue)(yue):噬膚(fu)滅鼻(bi),乘剛也(ye)(ye)(ye)。六(liu)三噬臘(la)肉遇毒,小(xiao)吝,無咎(jiu)。象曰(yue)(yue):遇毒,位不當也(ye)(ye)(ye)。九四,噬乾(qian)胏得金(jin)夫利(li)(li)(li)艱貞(zhen)(zhen)(zhen)。象曰(yue)(yue):利(li)(li)(li)艱貞(zhen)(zhen)(zhen)吉,未光也(ye)(ye)(ye)。六(liu)五(wu),噬乾(qian)肉得黃金(jin),貞(zhen)(zhen)(zhen)厲,無咎(jiu)。象曰(yue)(yue):貞(zhen)(zhen)(zhen)厲無咎(jiu),得當也(ye)(ye)(ye)。上九,何校(xiao)滅耳(er),兇。何校(xiao)滅耳(er),聽不明也(ye)(ye)(ye)。

賁(bi)卦:亨,小(xiao)利(li)有(you)(you)攸(you)往。彖曰(yue)(yue):賁(bi),亨。柔(rou)來而文剛(gang)故(gu)亨。分人剛(gang)上(shang)而文柔(rou)故(gu)小(xiao)利(li)有(you)(you)攸(you)往,天(tian)(tian)文也(ye)。文明以(yi)止。文也(ye)。觀(guan)乎(hu)天(tian)(tian)文以(yi)察時變。觀(guan)乎(hu)人文以(yi)化成天(tian)(tian)下。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):山(shan)下有(you)(you)火,賁(bi)。君(jun)子以(yi)明庶政,無(wu)敢折獄(yu)。初九(jiu),賁(bi)其趾(zhi),舍(she)車而徒(tu)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):舍(she)車而徒(tu)。義(yi)弗乘也(ye)。六(liu)二,賁(bi)其須(xu)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):賁(bi)其須(xu),與(yu)上(shang)興也(ye)。九(jiu)三,賁(bi)如(ru)(ru),濡(ru)如(ru)(ru)。永(yong)貞(zhen)吉(ji)(ji)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):永(yong)貞(zhen)吉(ji)(ji)終莫之陵也(ye)。六(liu)四(si)賁(bi)如(ru)(ru),皤如(ru)(ru),白(bai)馬(ma)翰如(ru)(ru)。匪寇(kou)婚(hun)媾(gou)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):六(liu)四(si)當位(wei)疑也(ye)。匪寇(kou)婚(hun)媾(gou),終,無(wu)尤也(ye)。六(liu)五,賁(bi)于丘園(yuan)舒昂戔戔,吝(lin),終吉(ji)(ji)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):六(liu)五之吉(ji)(ji)有(you)(you)喜也(ye)。上(shang)九(jiu),白(bai)賁(bi),無(wu)咎。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)白(bai)賁(bi)無(wu)咎上(shang)得志也(ye)。

剝(bo)(bo)卦:不(bu)利(li),有(you)(you)攸(you)往(wang)。彖曰:剝(bo)(bo),剝(bo)(bo)也(ye)(ye)(ye)。柔變剛也(ye)(ye)(ye)。不(bu)利(li)有(you)(you)攸(you)往(wang)小人(ren)長也(ye)(ye)(ye)。順而止(zhi)之觀象(xiang)(xiang)也(ye)(ye)(ye)君子尚消(xiao)息盈(ying)虛天行也(ye)(ye)(ye)。象(xiang)(xiang)曰:山附于地剝(bo)(bo)上(shang)(shang)以(yi)(yi)(yi)厚下(xia)安宅。初六,剝(bo)(bo)牀以(yi)(yi)(yi)足(zu),滅(mie)貞兇。象(xiang)(xiang)曰:剝(bo)(bo)床(chuang)以(yi)(yi)(yi)足(zu),以(yi)(yi)(yi)滅(mie)下(xia)也(ye)(ye)(ye)。六二,剝(bo)(bo)床(chuang)以(yi)(yi)(yi)辨(bian)滅(mie)貞兇。象(xiang)(xiang)曰:剝(bo)(bo)床(chuang)以(yi)(yi)(yi)辨(bian)未有(you)(you)與也(ye)(ye)(ye)。六三,剝(bo)(bo)之無咎(jiu)。象(xiang)(xiang)曰:剝(bo)(bo)之無咎(jiu)失(shi)上(shang)(shang)下(xia)也(ye)(ye)(ye)。六四,剝(bo)(bo)床(chuang)以(yi)(yi)(yi)膚兇。象(xiang)(xiang)曰:剝(bo)(bo)床(chuang)以(yi)(yi)(yi)膚妾近災也(ye)(ye)(ye)。六五貫(guan)魚以(yi)(yi)(yi)宮(gong)人(ren)寵無不(bu)利(li)。象(xiang)(xiang)曰:以(yi)(yi)(yi)宮(gong)人(ren)寵。終無尤也(ye)(ye)(ye)。上(shang)(shang)九,碩果不(bu)食君子得輿,小人(ren)剝(bo)(bo)盧。象(xiang)(xiang)曰:君子得輿。民所載(zai)也(ye)(ye)(ye)。小人(ren)剝(bo)(bo)慮終不(bu)可(ke)用也(ye)(ye)(ye)。

卷二.下經

咸卦:亨,利,貞,取女吉。

遯卦(gua):亨(heng),小 利貞。

卷三

繋辭上傳

第一(yi)章 天(tian)尊地卑(bei),乾(qian)坤(kun)(kun)定矣,卑(bei)高(gao)以(yi)陳(chen),貴賤位矣。動靜(jing)有常,剛柔斷矣。方以(yi)類聚(ju)物以(yi)群(qun)分。吉(ji)兇(xiong)生(sheng)矣。在天(tian)成(cheng)象(xiang),在地成(cheng)形,變化見矣。是故剛柔相(xiang)摩八(ba)卦相(xiang)湯。鼓之(zhi)以(yi)雷霆(ting),潤之(zhi)以(yi)風雨。日月(yue)運(yun)行,一(yi)寒一(yi)署。乾(qian)道(dao)成(cheng)男(nan),坤(kun)(kun)道(dao)成(cheng)女(nv)乾(qian)知(zhi)大始,坤(kun)(kun)作成(cheng)物乾(qian)以(yi)易知(zhi),坤(kun)(kun)以(yi)簡能。易則(ze)(ze)易知(zhi),簡則(ze)(ze)易從。易知(zhi)則(ze)(ze)有親,易從則(ze)(ze)有功。有親則(ze)(ze)可久,有功則(ze)(ze)可大。可久則(ze)(ze)賢(xian)人之(zhi)德,可大則(ze)(ze)賢(xian)人之(zhi)業。易簡而(er)天(tian)下之(zhi)理得矣。天(tian)下之(zhi)理得,而(er)成(cheng)位乎其中(zhong)矣。

第(di)二章 圣人設卦觀象(xiang)縏辭焉而(er)明吉(ji)(ji)兇。剛(gang)柔相(xiang)推(tui)而(er)生變化。是故吉(ji)(ji)兇者,失得之(zhi)(zhi)象(xiang)也。悔吝者,憂虞(yu)之(zhi)(zhi)象(xiang)也。變化者,進退(tui)之(zhi)(zhi)象(xiang)也。剛(gang)柔者,晝夜之(zhi)(zhi)象(xiang)也。六爻之(zhi)(zhi)動,三極之(zhi)(zhi)道也。是故君(jun)子所(suo)居(ju)而(er)安者,易之(zhi)(zhi)序(xu)也。所(suo)樂而(er)玩其占,是以自天(tian)佑之(zhi)(zhi),吉(ji)(ji)無不利(li)。

第三章(zhang) 彖者(zhe)(zhe),言(yan)乎(hu)象者(zhe)(zhe)也,爻(yao)者(zhe)(zhe),言(yan)乎(hu)變者(zhe)(zhe)也。吉兇者(zhe)(zhe)言(yan)乎(hu)失得也。悔吝者(zhe)(zhe),言(yan)乎(hu)其(qi)小疵(ci)也。無咎(jiu),善補過也。是(shi)故(gu)(gu),列(lie)貴賤者(zhe)(zhe),存乎(hu)位,齊(qi)小大者(zhe)(zhe),存乎(hu)卦(gua)(gua)。辨(bian)吉兇者(zhe)(zhe)存乎(hu)辭(ci)。憂悔吝者(zhe)(zhe),存乎(hu)介震無咎(jiu)者(zhe)(zhe),存乎(hu)悔。是(shi)故(gu)(gu),卦(gua)(gua)有小大,,辭(ci)有險易。辭(ci)也者(zhe)(zhe),各(ge)指其(qi)所之。

第(di)四(si)章 易與天(tian)地(di)(di)(di)準(zhun),故能彌綸天(tian)地(di)(di)(di)之道。仰以觀天(tian)文,俯以察地(di)(di)(di)理。。是(shi)故,知(zhi)幽明之故,原始反終。故知(zhi)死(si)生(sheng)之說(shuo)。精氣為(wei)物,游魂為(wei)變(bian)。事故知(zhi)鬼(gui)神之情(qing)狀。與天(tian)地(di)(di)(di)相似,故不(bu)違(wei),知(zhi)周乎萬物,而(er)道濟天(tian)下。故不(bu)過,旁行而(er)不(bu)流樂天(tian)知(zhi)命。故不(bu)憂(you),安土敦乎仁。故能憂(you)。范圍天(tian)地(di)(di)(di)之化而(er)不(bu)過曲(qu)成萬物而(er)不(bu)遺(yi),通乎晝(zhou)夜(ye)之道而(er)知(zhi)。故神無方而(er)易無體。

第五(wu)章(zhang) 一陰一陽之(zhi)(zhi)謂(wei)道。變之(zhi)(zhi)者善(shan)也,成(cheng)之(zhi)(zhi)者行也。仁者見(jian)之(zhi)(zhi)謂(wei)之(zhi)(zhi)仁,智(zhi)者見(jian)智(zhi)為之(zhi)(zhi)智(zhi)。百姓日用而不知(zhi),故君子(zi)之(zhi)(zhi)道鮮矣(yi)。顯諸仁,藏儲用。鼓萬物而不與(yu)圣人同憂。盛德大(da)業(ye)至矣(yi)哉。富有(you)之(zhi)(zhi)為大(da)業(ye)。日新之(zhi)(zhi)謂(wei)盛德。生生之(zhi)(zhi)謂(wei)易,成(cheng)像之(zhi)(zhi)謂(wei)乾。效(xiao)法之(zhi)(zhi)謂(wei)坤(kun)。極(ji)數知(zhi)來之(zhi)(zhi)謂(wei)占,通便之(zhi)(zhi)謂(wei)事。陰陽不測之(zhi)(zhi)謂(wei)神。

第六章 夫(fu)易(yi)廣(guang)矣,大矣。以言乎(hu)遠則不(bu)御,以言乎(hu)邇則靜(jing)(jing)而正。以言乎(hu)天地之間則備(bei)矣。夫(fu)乾(qian)其(qi)靜(jing)(jing)也(ye)(ye)専,其(qi)動也(ye)(ye)直(zhi)(zhi),是以大生言焉(yan)。夫(fu)坤(kun)其(qi)靜(jing)(jing)也(ye)(ye)翕,其(qi)動也(ye)(ye)辟,是以廣(guang)生焉(yan)。廣(guang)大配(pei)天地,變(bian)通配(pei)四時,陰陽(yang)之義(yi)配(pei)日月,易(yi)簡直(zhi)(zhi)善配(pei)至德。

第七章 子曰:易(yi)(yi)其至(zhi)矣乎(hu)。夫易(yi)(yi),圣(sheng)人所以崇德而廣(guang)業也。知崇禮卑(bei)。崇,效天,卑(bei)法地。天地設(she)位(wei)而易(yi)(yi)行(xing)乎(hu)其中(zhong)矣。成性存存,道義之門。

第(di)八章(zhang) 圣人(ren)(ren)(ren)有(you)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)天下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)賾(ze)。而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)擬(ni)諸其(qi)(qi)(qi)形容。象其(qi)(qi)(qi)物(wu)宜,是(shi)故謂象。圣人(ren)(ren)(ren)有(you)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)見天下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)動(dong)(dong)(dong)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)觀其(qi)(qi)(qi)會(hui)通,以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)行(xing)其(qi)(qi)(qi)典禮繋辭焉以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)斷其(qi)(qi)(qi)吉兇也(ye)(ye)(ye)。是(shi)故謂之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)爻。言(yan)(yan)(yan)天下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)至(zhi)賾(ze)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)惡也(ye)(ye)(ye)。言(yan)(yan)(yan)天下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)至(zhi)動(dong)(dong)(dong)不(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)亂也(ye)(ye)(ye)。擬(ni)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)后言(yan)(yan)(yan),議之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)后動(dong)(dong)(dong)。擬(ni)、議以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)成其(qi)(qi)(qi)變化。。鳴鶴在(zai)陰(yin),其(qi)(qi)(qi)子(zi)和之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),我有(you)好嚼,吾(wu)與爾(er)(er)靡之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。子(zi)曰(yue)(yue):君(jun)(jun)(jun)(jun)子(zi)居其(qi)(qi)(qi)室居出其(qi)(qi)(qi)言(yan)(yan)(yan)善(shan),則千里之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)外(wai)應之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),況(kuang)乎(hu)(hu)(hu)爾(er)(er)者(zhe)(zhe)乎(hu)(hu)(hu)。居其(qi)(qi)(qi)室出言(yan)(yan)(yan)不(bu)(bu)(bu)善(shan),則千里之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)外(wai)違之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),況(kuang)乎(hu)(hu)(hu)爾(er)(er)者(zhe)(zhe)乎(hu)(hu)(hu)。言(yan)(yan)(yan)出乎(hu)(hu)(hu)身(shen)加乎(hu)(hu)(hu)民(min),行(xing)發乎(hu)(hu)(hu)爾(er)(er)見乎(hu)(hu)(hu)遠。言(yan)(yan)(yan)行(xing)君(jun)(jun)(jun)(jun)子(zi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)樞(shu)機(ji)(ji)。樞(shu)機(ji)(ji)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)發,榮辱之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)主也(ye)(ye)(ye)。言(yan)(yan)(yan)行(xing)君(jun)(jun)(jun)(jun)子(zi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)動(dong)(dong)(dong)天地也(ye)(ye)(ye)。可(ke)(ke)不(bu)(bu)(bu)慎(shen)(shen)乎(hu)(hu)(hu)。同(tong)人(ren)(ren)(ren),先號啕(tao)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)后笑。子(zi)曰(yue)(yue):君(jun)(jun)(jun)(jun)子(zi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道或(huo)出火或(huo)處或(huo)默(mo),或(huo)語。二人(ren)(ren)(ren)同(tong)心,其(qi)(qi)(qi)利斷金(jin)同(tong)心之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)言(yan)(yan)(yan)。其(qi)(qi)(qi)臭如蘭。初六,藉(jie)(jie)用(yong)白茅(mao)(mao),無(wu)(wu)咎(jiu)。子(zi)曰(yue)(yue):茍錯(cuo)諸地而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)可(ke)(ke)矣。藉(jie)(jie)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)用(yong)茅(mao)(mao)何咎(jiu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)有(you)。慎(shen)(shen)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)至(zhi)也(ye)(ye)(ye)。夫(fu)茅(mao)(mao)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)為(wei)物(wu)薄(bo)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)用(yong)可(ke)(ke)重也(ye)(ye)(ye)。慎(shen)(shen)斯術也(ye)(ye)(ye)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)往。其(qi)(qi)(qi)無(wu)(wu)所失矣。勞謙君(jun)(jun)(jun)(jun)子(zi)有(you)終(zhong),吉。子(zi)曰(yue)(yue):勞而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)伐,有(you)功而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)德(de)。厚之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)至(zhi)也(ye)(ye)(ye)。語以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)其(qi)(qi)(qi)功下(xia)人(ren)(ren)(ren)者(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)。德(de)言(yan)(yan)(yan)盛禮。言(yan)(yan)(yan)恭謙也(ye)(ye)(ye)者(zhe)(zhe)。致(zhi)恭以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)其(qi)(qi)(qi)位者(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)。亢龍有(you)悔(hui),子(zi)曰(yue)(yue)貴而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)無(wu)(wu)位,高而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)無(wu)(wu)民(min),賢人(ren)(ren)(ren)在(zai)下(xia)位而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)無(wu)(wu)輔,是(shi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)動(dong)(dong)(dong)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)有(you)悔(hui)也(ye)(ye)(ye)。不(bu)(bu)(bu)出戶庭(ting)無(wu)(wu)咎(jiu)。子(zi)曰(yue)(yue):亂之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所生也(ye)(ye)(ye)。則言(yan)(yan)(yan)語以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)為(wei)階,君(jun)(jun)(jun)(jun)不(bu)(bu)(bu)密(mi)則失臣(chen),臣(chen)不(bu)(bu)(bu)密(mi)則失身(shen)。機(ji)(ji)不(bu)(bu)(bu)密(mi)則害成。是(shi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)君(jun)(jun)(jun)(jun)子(zi)慎(shen)(shen)密(mi)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)出也(ye)(ye)(ye)。子(zi)曰(yue)(yue)作易(yi)者(zhe)(zhe)知(zhi)其(qi)(qi)(qi)盜(dao)乎(hu)(hu)(hu)。易(yi)曰(yue)(yue),負(fu)且(qie)乘,致(zhi)寇至(zhi)。負(fu)也(ye)(ye)(ye)者(zhe)(zhe),小(xiao)人(ren)(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)事也(ye)(ye)(ye)。乘也(ye)(ye)(ye)者(zhe)(zhe),君(jun)(jun)(jun)(jun)子(zi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)器也(ye)(ye)(ye)。小(xiao)人(ren)(ren)(ren)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)乘君(jun)(jun)(jun)(jun)子(zi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)器,盜(dao)思奪之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)矣上(shang)慢下(xia)暴(bao),盜(dao)思法之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)矣。慢藏悔(hui)盜(dao)。冶(ye)容悔(hui)淫。易(yi)曰(yue)(yue):負(fu)且(qie)乘致(zhi)寇至(zhi),盜(dao)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)招也(ye)(ye)(ye)。

第九章 策二(er)(er)百一(yi)十(shi)(shi)(shi)(shi)有(you)(you)六,坤之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)策百四(si)十(shi)(shi)(shi)(shi)有(you)(you)四(si)。凡三(san)百有(you)(you)六十(shi)(shi)(shi)(shi)。當期之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)日。二(er)(er)篇之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)策有(you)(you)一(yi)千五(wu)百二(er)(er)十(shi)(shi)(shi)(shi),當萬物(wu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)數也。是(shi)故四(si)營而(er)成(cheng)易十(shi)(shi)(shi)(shi)有(you)(you)八(ba)變而(er)成(cheng)卦八(ba)卦而(er)小成(cheng),引而(er)伸之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)觸(chu)類而(er)長之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),天(tian)(tian)(tian)下之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)能天(tian)(tian)(tian)以(yi),地(di)(di)二(er)(er),天(tian)(tian)(tian)三(san),地(di)(di)四(si),天(tian)(tian)(tian)五(wu),地(di)(di)六,天(tian)(tian)(tian)七,地(di)(di)八(ba),天(tian)(tian)(tian)九,地(di)(di)十(shi)(shi)(shi)(shi)。天(tian)(tian)(tian)數五(wu),地(di)(di)數五(wu)。五(wu)位相得(de)而(er)各有(you)(you)合。天(tian)(tian)(tian)數二(er)(er)十(shi)(shi)(shi)(shi)有(you)(you)五(wu)。地(di)(di)數三(san)十(shi)(shi)(shi)(shi)。凡天(tian)(tian)(tian)地(di)(di)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)數五(wu)十(shi)(shi)(shi)(shi)有(you)(you)五(wu)。其用四(si)十(shi)(shi)(shi)(shi)有(you)(you)九。分而(er)為二(er)(er),以(yi)象(xiang)兩,掛一(yi)以(yi)象(xiang)三(san)。揲之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)象(xiang)四(si)時。歸奇于(yu)扐以(yi)象(xiang)閏。五(wu)歲再(zai)閏。故再(zai)扐而(er)后掛。乾之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)事(shi)畢矣。顕(xian)道神得(de)行,是(shi)故可與酬酢,可與佑神矣。子曰:知變化之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道者(zhe)。其知神之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)為乎(hu)。

第十章 易有圣人(ren)之(zhi)(zhi)道(dao)四焉(yan)。以(yi)(yi)(yi)言者尚(shang)(shang)其(qi)(qi)(qi)辭(ci)以(yi)(yi)(yi)動(dong)(dong)者尚(shang)(shang)其(qi)(qi)(qi)變(bian)(bian)(bian)。以(yi)(yi)(yi)制器者,尚(shang)(shang)其(qi)(qi)(qi)象。以(yi)(yi)(yi)筮者,尚(shang)(shang)其(qi)(qi)(qi)占。是以(yi)(yi)(yi)君子將有為也(ye)(ye),將有行也(ye)(ye)。問焉(yan)而(er)以(yi)(yi)(yi)言,其(qi)(qi)(qi)受(shou)命也(ye)(ye)如向,無(wu)有遠近幽深遂(sui)(sui)知(zhi)來(lai)物,非天(tian)(tian)之(zhi)(zhi)至(zhi)精,其(qi)(qi)(qi)孰(shu)能(neng)與(yu)于此(ci)。參(can)伍以(yi)(yi)(yi)變(bian)(bian)(bian)錯(cuo)綜其(qi)(qi)(qi)數(shu)通(tong)其(qi)(qi)(qi)變(bian)(bian)(bian)。遂(sui)(sui)成天(tian)(tian)地之(zhi)(zhi)文,極(ji)其(qi)(qi)(qi)數(shu)遂(sui)(sui)定(ding)天(tian)(tian)下(xia)(xia)之(zhi)(zhi)象,非天(tian)(tian)下(xia)(xia)之(zhi)(zhi)至(zhi)變(bian)(bian)(bian)其(qi)(qi)(qi)孰(shu)能(neng)與(yu)于此(ci)。易無(wu)思也(ye)(ye),無(wu)為也(ye)(ye)。寂然不(bu)動(dong)(dong),感而(er)遂(sui)(sui)通(tong)天(tian)(tian)下(xia)(xia)之(zhi)(zhi)故。非天(tian)(tian)下(xia)(xia)之(zhi)(zhi)至(zhi)神,其(qi)(qi)(qi)孰(shu)能(neng)與(yu)于此(ci)。夫易,圣人(ren)之(zhi)(zhi)所以(yi)(yi)(yi)極(ji)深而(er)研幾也(ye)(ye)。唯深也(ye)(ye),故能(neng)通(tong)天(tian)(tian)下(xia)(xia)之(zhi)(zhi)志唯幾也(ye)(ye)故能(neng)成天(tian)(tian)下(xia)(xia)之(zhi)(zhi)務,唯神也(ye)(ye)故不(bu)疾而(er)速(su),,不(bu)行而(er)至(zhi)。子曰:易有圣人(ren)之(zhi)(zhi)道(dao)四焉(yan)者。此(ci)之(zhi)(zhi)謂也(ye)(ye)。

第十一章 子曰(yue):夫易者(zhe),何(he)為者(zhe)也(ye)。夫易開物(wu)成務,冒天(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道如斯而(er)(er)已者(zhe)也(ye)。是(shi)故(gu)圣(sheng)(sheng)人以(yi)(yi)(yi)(yi)通(tong)天(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)自以(yi)(yi)(yi)(yi)定天(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)業,以(yi)(yi)(yi)(yi)斷天(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)疑。是(shi)故(gu)蓍之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)德圓而(er)(er)神(shen)(shen)(shen)。卦(gua)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)德方以(yi)(yi)(yi)(yi)知。六爻之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)義易以(yi)(yi)(yi)(yi)貢。圣(sheng)(sheng)人以(yi)(yi)(yi)(yi)此洗(xi)心退藏于密,吉(ji)(ji)兇(xiong)(xiong)與(yu)民(min)同患。神(shen)(shen)(shen)以(yi)(yi)(yi)(yi)知來,知以(yi)(yi)(yi)(yi)藏往。其孰能(neng)與(yu)于此哉。古之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)聰(cong)明(ming)睿智神(shen)(shen)(shen)武而(er)(er)不(bu)殺者(zhe)夫。是(shi)以(yi)(yi)(yi)(yi)明(ming)于天(tian)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道而(er)(er)察于民(min)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)故(gu)是(shi)興神(shen)(shen)(shen)物(wu)以(yi)(yi)(yi)(yi)前民(min)用(yong)(yong)。圣(sheng)(sheng)人以(yi)(yi)(yi)(yi)此齊戒(jie)以(yi)(yi)(yi)(yi)神(shen)(shen)(shen)其德夫。是(shi)故(gu)闔(he)(he)戶謂(wei)(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)神(shen)(shen)(shen),閉戶謂(wei)(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)乾。一闔(he)(he)一辟謂(wei)(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)變。往來不(bu)窮謂(wei)(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)通(tong),見(jian)乃謂(wei)(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)象(xiang)(xiang),形(xing)乃謂(wei)(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)器(qi)(qi)。制而(er)(er)用(yong)(yong)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)法。利用(yong)(yong)出(chu)入,民(min)咸用(yong)(yong)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)神(shen)(shen)(shen)。是(shi)故(gu)易有(you)大(太)極,是(shi) 生兩儀(yi)兩儀(yi)生四(si)象(xiang)(xiang),四(si)象(xiang)(xiang)生八卦(gua)八卦(gua)定吉(ji)(ji)兇(xiong)(xiong),生大業。是(shi)故(gu)法象(xiang)(xiang)莫(mo)(mo)大乎(hu)(hu)天(tian)地,變通(tong)莫(mo)(mo)大乎(hu)(hu)四(si)時縣象(xiang)(xiang)著明(ming)莫(mo)(mo)大乎(hu)(hu)日月。崇高莫(mo)(mo)大乎(hu)(hu)富貴。備物(wu)致用(yong)(yong)。立成器(qi)(qi)以(yi)(yi)(yi)(yi)為天(tian)下(xia)利莫(mo)(mo)大乎(hu)(hu)圣(sheng)(sheng)人。探賾索隠(yin),鉤深致遠(yuan),以(yi)(yi)(yi)(yi)定天(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)吉(ji)(ji)兇(xiong)(xiong)。成天(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)釁釁者(zhe)莫(mo)(mo)大乎(hu)(hu)著龜。是(shi)故(gu)天(tian)生神(shen)(shen)(shen)物(wu),圣(sheng)(sheng)人則(ze)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。天(tian)地變化圣(sheng)(sheng)人效(xiao)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。天(tian)垂象(xiang)(xiang)見(jian)吉(ji)(ji)兇(xiong)(xiong),圣(sheng)(sheng)人象(xiang)(xiang)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。河(he)出(chu)圖(tu)洛出(chu)書,圣(sheng)(sheng)人則(ze)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。易有(you)四(si)象(xiang)(xiang),所以(yi)(yi)(yi)(yi)示也(ye)。繋(xi)辭焉,所以(yi)(yi)(yi)(yi)告(gao)也(ye)。定之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)吉(ji)(ji)兇(xiong)(xiong),所以(yi)(yi)(yi)(yi)斷也(ye)。

第十二章 易(yi)(yi)曰(yue):自(zi)天(tian)(tian)(tian)(tian)佑之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),吉無(wu)不(bu)利(li)。子曰(yue):佑者(zhe)助也(ye)。天(tian)(tian)(tian)(tian)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所助順也(ye),人(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所助信(xin)也(ye)。履信(xin)思(si)乎(hu)順。又(you)以(yi)尚(shang)賢也(ye)。是以(yi)自(zi)天(tian)(tian)(tian)(tian)佑之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)吉無(wu)不(bu)利(li)也(ye)。子曰(yue):書不(bu)盡(jin)(jin)言(yan)(yan),言(yan)(yan)不(bu)盡(jin)(jin)意(yi)。然(ran)則(ze)(ze)(ze)圣(sheng)(sheng)人(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)意(yi)其(qi)(qi)(qi)(qi)不(bu)可見(jian)乎(hu)。子曰(yue):圣(sheng)(sheng)人(ren)(ren)立象以(yi)盡(jin)(jin)意(yi)設卦以(yi)盡(jin)(jin)情偽(wei)。繋辭焉(yan)以(yi)盡(jin)(jin)其(qi)(qi)(qi)(qi)言(yan)(yan)。變而(er)(er)(er)通之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)盡(jin)(jin)其(qi)(qi)(qi)(qi)利(li),故(gu)(gu)(gu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)舞之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)盡(jin)(jin)神。乾坤(kun)(kun)其(qi)(qi)(qi)(qi)易(yi)(yi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)緼邪。乾坤(kun)(kun)成列而(er)(er)(er)易(yi)(yi)立乎(hu)其(qi)(qi)(qi)(qi)中矣。乾坤(kun)(kun)毀則(ze)(ze)(ze)無(wu)以(yi)見(jian)易(yi)(yi)。易(yi)(yi)不(bu)可見(jian)則(ze)(ze)(ze)乾坤(kun)(kun)或幾乎(hu)息矣。 是故(gu)(gu)(gu)形而(er)(er)(er)上者(zhe),謂之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道,形而(er)(er)(er)下者(zhe)謂之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)器。化(hua)而(er)(er)(er)裁之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),謂之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)變。推(tui)行之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),謂之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)通。舉而(er)(er)(er)措(cuo)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)天(tian)(tian)(tian)(tian)下之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)民謂之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)事業。是故(gu)(gu)(gu),夫象圣(sheng)(sheng)人(ren)(ren)有(you)見(jian)天(tian)(tian)(tian)(tian)下之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)賾。而(er)(er)(er)擬諸其(qi)(qi)(qi)(qi)形容(rong)。象其(qi)(qi)(qi)(qi)物(wu)宜(yi)。是故(gu)(gu)(gu),謂之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)象圣(sheng)(sheng)人(ren)(ren)有(you)見(jian)以(yi)天(tian)(tian)(tian)(tian)下之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)動(dong)者(zhe)而(er)(er)(er)觀其(qi)(qi)(qi)(qi)會(hui)通以(yi)行其(qi)(qi)(qi)(qi)典禮。繋辭焉(yan),以(yi)斷其(qi)(qi)(qi)(qi)吉兇是故(gu)(gu)(gu),謂之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)爻。極天(tian)(tian)(tian)(tian)下之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)賾者(zhe)存(cun)(cun)(cun)乎(hu)卦。鼓天(tian)(tian)(tian)(tian)下之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)動(dong)者(zhe)存(cun)(cun)(cun)乎(hu)辭,化(hua)而(er)(er)(er)裁之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)存(cun)(cun)(cun)乎(hu)變,推(tui)而(er)(er)(er)行之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)者(zhe)存(cun)(cun)(cun)乎(hu)通,神而(er)(er)(er)明(ming)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)存(cun)(cun)(cun)乎(hu)其(qi)(qi)(qi)(qi)人(ren)(ren),默而(er)(er)(er)成之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),不(bu)言(yan)(yan)而(er)(er)(er)信(xin),存(cun)(cun)(cun)乎(hu)德行。

繋辭下傳

第一(yi)章 八卦(gua)成列,象(xiang)在其(qi)中(zhong)矣(yi)。因而重之(zhi)(zhi)。要在其(qi)中(zhong)矣(yi)剛(gang)柔(rou)想推,變在其(qi)中(zhong)矣(yi)。繋辭焉而命之(zhi)(zhi),動(dong)在其(qi)中(zhong)矣(yi)。吉兇(xiong),悔吝者(zhe)(zhe)(zhe),生(sheng)乎(hu)動(dong)者(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)。剛(gang)柔(rou)者(zhe)(zhe)(zhe),立本者(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)變通者(zhe)(zhe)(zhe),趣時者(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)吉兇(xiong)者(zhe)(zhe)(zhe),貞勝者(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)天地之(zhi)(zhi)道,貞觀者(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)日月之(zhi)(zhi)道,貞明者(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)天下之(zhi)(zhi)動(dong)貞夫一(yi)有也(ye)(ye)(ye)。夫乾確然示人(ren)易矣(yi)。夫坤隤然示人(ren)簡矣(yi)。爻也(ye)(ye)(ye)者(zhe)(zhe)(zhe)效(xiao)此者(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)。象(xiang)也(ye)(ye)(ye)者(zhe)(zhe)(zhe),像此者(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)。爻象(xiang)動(dong)乎(hu)內,吉兇(xiong)見(jian)乎(hu)外。功業見(jian)乎(hu)變,圣(sheng)人(ren)之(zhi)(zhi)情見(jian)乎(hu)辭。天地之(zhi)(zhi)大(da)德(de)曰(yue)生(sheng)。圣(sheng)人(ren)之(zhi)(zhi)大(da)寶(bao)曰(yue)位,何(he)以(yi)守位曰(yue)仁。何(he)以(yi)聚(ju)人(ren)曰(yue)財。理(li)財正(zheng)辭禁民為(wei)非(fei)曰(yue)義。

第二章 古(gu)(gu)者,包犧氏之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)王天下也,仰則(ze)觀象于天,俯則(ze)觀法于地。觀鳥獸之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)文,與地之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)宜(yi)。盡(jin)取(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)身,遠取(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)物(wu)。于是(shi)始作(zuo)八(ba)卦(gua)。以(yi)(yi)(yi)通(tong)(tong)神(shen)明之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)德(de)。以(yi)(yi)(yi)類萬(wan)物(wu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)情。作(zuo)結(jie)繩(sheng)而(er)(er)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)惘罟(gu)。以(yi)(yi)(yi)佃以(yi)(yi)(yi)漁。蓋取(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)離。包犧氏之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)沒(mei),神(shen)農氏作(zuo)。斲木(mu)(mu)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)耜,柔木(mu)(mu)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)耒,耒耨之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)利(li)以(yi)(yi)(yi)教天下。蓋取(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)益。日中為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)市致天下之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)民(min),聚天下之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)貨交易(yi)而(er)(er)退。各得(de)其(qi)所。蓋取(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)噬(shi)嗑。神(shen)農氏沒(mei),黃(huang)帝堯舜禹氏作(zuo)。通(tong)(tong)其(qi)變使(shi)民(min)不(bu)(bu)(bu)(bu)倦,神(shen)而(er)(er)化之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。使(shi)民(min)宜(yi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。易(yi)窮則(ze)變,變則(ze)通(tong)(tong)通(tong)(tong)則(ze)久是(shi)以(yi)(yi)(yi)自天佑之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。吉,無不(bu)(bu)(bu)(bu)利(li)。黃(huang)帝堯舜禹垂(chui)(chui)衣裳而(er)(er)天下治蓋取(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)乾坤。刳木(mu)(mu)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)舟,剡木(mu)(mu)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)楫(ji)。舟楫(ji)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)利(li)以(yi)(yi)(yi)濟(ji)不(bu)(bu)(bu)(bu)通(tong)(tong)。致遠以(yi)(yi)(yi)利(li)天下。蓋取(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)渙,服牛乘馬,引重(zhong)致遠,蓋取(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)隨,垂(chui)(chui)門撃柝以(yi)(yi)(yi)待(dai)暴(bao)客蓋取(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)豫。斷木(mu)(mu)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)杵(chu)掘地為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)臼。杵(chu)臼之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)利(li)萬(wan)民(min)以(yi)(yi)(yi)濟(ji)。蓋取(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)小過(guo)。弦木(mu)(mu)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)弧,剡木(mu)(mu)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)矢。弧矢之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)利(li)以(yi)(yi)(yi)威天下。蓋取(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)睽上古(gu)(gu)穴居而(er)(er)野處,后(hou)世(shi)圣人(ren)易(yi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)宮室。上楝下宇。以(yi)(yi)(yi)待(dai)風雨。蓋取(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)大壯。古(gu)(gu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)葬(zang)者,厚,衣之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)薪。葬(zang)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)中野不(bu)(bu)(bu)(bu)封不(bu)(bu)(bu)(bu)樹。喪其(qi)無數(shu)。后(hou)世(shi)圣人(ren)易(yi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)棺槨。蓋取(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)大過(guo)。上古(gu)(gu)結(jie)繩(sheng)而(er)(er)治,后(hou)世(shi)圣人(ren)易(yi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),以(yi)(yi)(yi)書契,百官以(yi)(yi)(yi)治萬(wan)民(min)以(yi)(yi)(yi)察蓋取(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)夬(guai)。

第三章 是(shi)故(gu)易者(zhe),象(xiang)也(ye)(ye)者(zhe),像也(ye)(ye)。彖者(zhe),材也(ye)(ye)爻也(ye)(ye)者(zhe),效天下之動也(ye)(ye)者(zhe)。是(shi)故(gu)吉兇生悔吝諸也(ye)(ye)。

第四章(zhang) 陽(yang)(yang)卦(gua)多陰,陰卦(gua)多陽(yang)(yang)。其(qi)故何也。U陽(yang)(yang)卦(gua)奇,陰卦(gua)耦。其(qi)德行何也 。陽(yang)(yang)一(yi)君而(er)二民(min)(min)。君子之(zhi)道也。陰而(er)君一(yi)民(min)(min)也。小人之(zhi)道也。

第五章 易(yi)曰(yue)(yue)(yue):憧(chong)(chong)憧(chong)(chong)往(wang)來(lai),朋 從(cong)爾思。子(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue)(yue):天下(xia)何(he)思,何(he)慮(lv)。天下(xia)同歸而(er)(er)(er)(er)(er)殊途。一(yi)致而(er)(er)(er)(er)(er)百慮(lv)天下(xia)何(he)思何(he)慮(lv),日(ri)往(wang)則(ze)(ze)(ze)月來(lai)。日(ri)月相(xiang)推而(er)(er)(er)(er)(er)明生焉(yan)(yan)。寒往(wang)則(ze)(ze)(ze)署(shu)來(lai)。,署(shu)往(wang)則(ze)(ze)(ze)寒來(lai)。寒暑(shu)相(xiang)推則(ze)(ze)(ze)歲成焉(yan)(yan)。往(wang)者(zhe)(zhe)(zhe)屈也(ye)(ye)(ye),來(lai)者(zhe)(zhe)(zhe)信(xin)也(ye)(ye)(ye)。屈信(xin)相(xiang)感而(er)(er)(er)(er)(er)利(li)(li)(li)生焉(yan)(yan)。尺(chi)蠖之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)曲(qu)以(yi)(yi)(yi)求(qiu)信(xin)來(lai)也(ye)(ye)(ye)。龍蛇之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)蟄以(yi)(yi)(yi)存(cun)身(shen)也(ye)(ye)(ye)。精(jing)義(yi)人(ren)(ren)神(shen)(shen),以(yi)(yi)(yi)致用(yong)(yong)也(ye)(ye)(ye)。利(li)(li)(li)用(yong)(yong)安(an)身(shen),以(yi)(yi)(yi)崇德(de)(de)(de)也(ye)(ye)(ye)。過此以(yi)(yi)(yi)往(wang),未之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)或(huo)知(zhi)也(ye)(ye)(ye)。窮神(shen)(shen)知(zhi)化,德(de)(de)(de)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)盛也(ye)(ye)(ye)。易(yi)曰(yue)(yue)(yue):困(kun)于(yu)(yu)石(shi),據(ju)于(yu)(yu)蒺藜,入于(yu)(yu)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)宮(gong),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)見(jian)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)妻兇。子(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue)(yue)非所(suo)(suo)困(kun)而(er)(er)(er)(er)(er)困(kun)焉(yan)(yan),名必(bi)辱。非所(suo)(suo)據(ju)而(er)(er)(er)(er)(er)據(ju)焉(yan)(yan)神(shen)(shen)必(bi)危(wei)即(ji)辱且危(wei)死期(qi)將(jiang)至,妻可(ke)(ke)得見(jian)者(zhe)(zhe)(zhe)邪。 易(yi)曰(yue)(yue)(yue):公(gong)(gong)用(yong)(yong)射隼于(yu)(yu)高(gao)墉之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)上,獲之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)無不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)利(li)(li)(li)。子(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue)(yue):隼者(zhe)(zhe)(zhe),禽(qin)也(ye)(ye)(ye)。弓(gong)矢者(zhe)(zhe)(zhe)器也(ye)(ye)(ye)射之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)者(zhe)(zhe)(zhe)人(ren)(ren)也(ye)(ye)(ye)。君(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)藏器于(yu)(yu)身(shen)待(dai)時而(er)(er)(er)(er)(er)動(dong)(dong)何(he)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)利(li)(li)(li)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)有(you)。動(dong)(dong)而(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)括,是以(yi)(yi)(yi)出而(er)(er)(er)(er)(er)有(you)獲。語成器而(er)(er)(er)(er)(er)動(dong)(dong)者(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)。子(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue)(yue):小人(ren)(ren)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)恥不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)仁,不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)畏不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)義(yi),,不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)見(jian)利(li)(li)(li)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)動(dong)(dong)。不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)為不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)懲(cheng)(cheng),小懲(cheng)(cheng)而(er)(er)(er)(er)(er)大(da)誡。此小人(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)福也(ye)(ye)(ye)。易(yi)曰(yue)(yue)(yue):履(lv)校滅(mie)趾無咎,此之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)也(ye)(ye)(ye)。善(shan)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)積(ji)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)足以(yi)(yi)(yi)成名,惡不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)積(ji)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)足以(yi)(yi)(yi)滅(mie)身(shen)。小人(ren)(ren)以(yi)(yi)(yi)小善(shan)而(er)(er)(er)(er)(er)無益,而(er)(er)(er)(er)(er)弗為也(ye)(ye)(ye)。以(yi)(yi)(yi)小惡而(er)(er)(er)(er)(er)無尚,而(er)(er)(er)(er)(er)弗去也(ye)(ye)(ye)。故(gu)(gu)惡積(ji)而(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)掩,罪大(da)而(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)解。易(yi)曰(yue)(yue)(yue):何(he)校滅(mie)耳兇。子(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue)(yue)危(wei)者(zhe)(zhe)(zhe)安(an)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)位者(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye),亡(wang)者(zhe)(zhe)(zhe)保其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)存(cun)者(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)。亂者(zhe)(zhe)(zhe)有(you)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)治者(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)。是故(gu)(gu)君(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)君(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)安(an)而(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)忘其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)危(wei),存(cun)而(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)忘其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)亡(wang),治而(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)忘其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)亂。是以(yi)(yi)(yi)身(shen)安(an)而(er)(er)(er)(er)(er)國家(jia)可(ke)(ke)保也(ye)(ye)(ye)。易(yi)曰(yue)(yue)(yue):其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)亡(wang)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)亡(wang)。繋于(yu)(yu)苞桑子(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue)(yue):德(de)(de)(de)薄而(er)(er)(er)(er)(er)位尊,知(zhi)小而(er)(er)(er)(er)(er)某大(da)。力(li)小而(er)(er)(er)(er)(er)任重,鮮不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)及矣。易(yi)曰(yue)(yue)(yue):鼎(ding)折(zhe)足覆公(gong)(gong)餗。其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)形渥,兇。言不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)勝(sheng)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)任也(ye)(ye)(ye)。子(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue)(yue):知(zhi)幾(ji)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)神(shen)(shen)乎。君(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)上交(jiao)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)諂,下(xia)交(jiao)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)瀆(du),其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)知(zhi)幾(ji)乎。幾(ji)者(zhe)(zhe)(zhe),動(dong)(dong)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)微,吉之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)先見(jian)者(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)。君(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)見(jian)幾(ji)而(er)(er)(er)(er)(er)作。不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)俟終日(ri)。易(yi)曰(yue)(yue)(yue):介(jie)于(yu)(yu)石(shi)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)終日(ri)貞(zhen)吉。介(jie)于(yu)(yu)石(shi)焉(yan)(yan),寧用(yong)(yong)終日(ri),斷(duan)可(ke)(ke)識焉(yan)(yan)矣。君(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)知(zhi)微知(zhi)彰。知(zhi)柔知(zhi)剛,萬夫(fu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)望(wang)。子(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue)(yue):顏氏(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)子(zi)(zi)(zi)(zi),其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)殆庶幾(ji)乎。有(you)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)善(shan)未嘗不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)知(zhi),知(zhi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)未嘗復(fu)(fu)行也(ye)(ye)(ye)。易(yi)曰(yue)(yue)(yue):不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)遠復(fu)(fu)無祇悔。元吉。天地絪縕,萬物化醇(chun),男(nan)女(nv)構精(jing),萬物化生。易(yi)曰(yue)(yue)(yue):三(san)人(ren)(ren)行則(ze)(ze)(ze)損一(yi)人(ren)(ren),一(yi)人(ren)(ren)行則(ze)(ze)(ze)得其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)友。言致一(yi)也(ye)(ye)(ye)。子(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue)(yue):君(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)安(an)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)身(shen)而(er)(er)(er)(er)(er)后動(dong)(dong),易(yi)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)心而(er)(er)(er)(er)(er)后語,定其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)交(jiao)而(er)(er)(er)(er)(er)后求(qiu)。君(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)修此三(san)德(de)(de)(de)者(zhe)(zhe)(zhe)故(gu)(gu)全也(ye)(ye)(ye)。危(wei)以(yi)(yi)(yi)動(dong)(dong)則(ze)(ze)(ze)民不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)與(yu)也(ye)(ye)(ye),懼以(yi)(yi)(yi)語則(ze)(ze)(ze)民不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)應(ying)也(ye)(ye)(ye),無交(jiao)而(er)(er)(er)(er)(er)求(qiu)則(ze)(ze)(ze)民不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)與(yu)也(ye)(ye)(ye)。莫之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)與(yu),則(ze)(ze)(ze)傷(shang)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)者(zhe)(zhe)(zhe)至矣。易(yi)曰(yue)(yue)(yue):莫益之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),或(huo)擊之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)立心勿恒(heng),兇。

第六章 子曰(yue):乾坤其(qi)易之門(men)邪(xie)。乾陽(yang)物(wu)也,坤陰(yin)物(wu)也。陰(yin)陽(yang)合德而(er)剛柔有體(ti)。以(yi)體(ti)天地之撰,以(yi)通神明(ming)之德。其(qi)稱明(ming)也,雜而(er)不越于稽其(qi)類。其(qi)衰世之意(yi)。邪(xie)。夫(fu)易彰往而(er)察來。而(er)微(wei)顯闡幽。開而(er),當名,辨物(wu),正言(yan)(yan)斷(duan)辭,則備矣。其(qi)稱明(ming)也小(xiao)。其(qi)取類也大。其(qi)旨遠(yuan),其(qi)辭文其(qi)言(yan)(yan)曲而(er)中。其(qi)事肆而(er)隱因貳以(yi)濟民行,以(yi)明(ming)失得之報。

第(di)七章 易之(zhi)興(xing)也,于(yu)其中古乎。

作易(yi)者,其(qi)有憂患乎。是故(gu),履(lv),德(de)之(zhi)基也(ye)。謙(qian),德(de)之(zhi)柄也(ye)。復(fu),德(de)之(zhi)本也(ye)。恒(heng),德(de)之(zhi)固也(ye)。損,德(de)之(zhi)修也(ye)。益,德(de)之(zhi)裕也(ye)。困,德(de)之(zhi)辨也(ye)。井,德(de)之(zhi)地也(ye)。巽(xun)(xun),德(de)之(zhi)制也(ye)。履(lv),和而(er)(er)(er)至。謙(qian),尊而(er)(er)(er)光(guang)。復(fu),小而(er)(er)(er)辨于(yu)物。恒(heng),雜而(er)(er)(er)不厭。損,先難而(er)(er)(er)后易(yi)。益,長(chang)裕而(er)(er)(er)不設(she)困,窮而(er)(er)(er)通。井,居其(qi)所而(er)(er)(er)遷(qian),稱而(er)(er)(er)隱。履(lv)以(yi)和行(xing),謙(qian)以(yi)制禮,復(fu)以(yi)自知,亨以(yi)一德(de),損以(yi)遠害(hai)益以(yi)興利(li),困以(yi)寡(gua)怨,井以(yi)辨義巽(xun)(xun)以(yi)行(xing)權。

第八章(zhang) 易之為(wei)書也,,不(bu)可(ke)(ke)遠。為(wei)道(dao)也屢遷。變動不(bu)居,周(zhou)流六虛。上下無常(chang),剛柔(rou)相易,不(bu)可(ke)(ke)為(wei)典(dian)要。唯變所適。其(qi)出(chu)入以度外內使知懼(ju)。又明(ming)于(yu)憂患(huan)與敵。無師保如臨父母。初豐其(qi)辭而揆其(qi)方。既有典(dian)常(chang),茍非其(qi)人,道(dao)不(bu)虛行。

第九章 易之(zhi)為書也(ye),原始要終,以(yi)為質也(ye)。六爻(yao)相雜(za),唯是物也(ye)。其初難知,其上(shang)易知,本末(mo)也(ye)。初辭(ci)擬之(zhi),卒成之(zhi)終。 若夫雜(za)物撰(zhuan)德,辨(bian)是與(yu)(yu)非,則(ze)非其中(zhong)爻(yao)不備(bei)。噫,亦要存亡吉(ji)兇(xiong),則(ze)君(jun)可(ke)知矣。知者觀其彖辭(ci)則(ze)四(si)過半矣。二(er)與(yu)(yu)四(si)同功(gong)而(er)異位(wei),其善不同。二(er)多譽,四(si)多懼(ju)。近也(ye),柔之(zhi)道不利遠者,其要無(wu)咎,其用柔中(zhong)也(ye)。三(san)與(yu)(yu)五同功(gong)而(er)異位(wei),三(san)多兇(xiong)五多功(gong)。貴賤之(zhi)等也(ye)。其柔危,其剛勝邪(xie)。

第十(shi)章 易之為書,廣大悉備。有天道焉(yan)(yan)(yan)。有人道焉(yan)(yan)(yan)。有地道焉(yan)(yan)(yan)。兼三(san)才(cai)而兩之故六,六者非(fei)它也(ye)三(san)才(cai)之道也(ye)。道有變動,故曰(yue)爻。爻有等,故曰(yue)物,物有雜(za)故曰(yue)文,文不當故曰(yue)吉兇(xiong)生焉(yan)(yan)(yan)。

第十一章 易(yi)之興也(ye)當殷之末世。周之盛德邪。當文王(wang)(wang)與(yu)紂王(wang)(wang)之事邪。是故其辭危,危者使(shi)平,易(yi)者使(shi)傾。其道盛大。百物不(bu)廢。懼以終始(shi)。其要無咎,此之謂易(yi)之道也(ye)。

第十二章 夫(fu)(fu)乾,天下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)至(zhi)健(jian)也。德(de)行恒(heng),易以(yi)知(zhi)險。夫(fu)(fu)坤天下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)至(zhi)順(shun)也,德(de)行恒(heng),簡(jian)以(yi)知(zhi)阻。能說諸心,能研諸侯之(zhi)(zhi)(zhi)慮。定天下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)吉(ji)兇(xiong),成天下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)亹(wei)亹(wei)者。是故變(bian)化云為。吉(ji)事(shi)有(you)祥,象事(shi)知(zhi)器,占事(shi)知(zhi)來。天地設位圣人(ren)成能。人(ren)某(mou)鬼某(mou),百姓(xing)與能。八卦(gua)以(yi)象吉(ji),爻彖以(yi)情(qing)言(yan)(yan)。剛柔雜(za)居而吉(ji)兇(xiong)可見矣變(bian)動以(yi)利(li)(li)言(yan)(yan),吉(ji)兇(xiong)以(yi)情(qing)遷。是故愛惡相(xiang)(xiang)攻而吉(ji)兇(xiong)生。遠近相(xiang)(xiang)取(qu)而悔(hui)吝生。情(qing)偽相(xiang)(xiang)感而利(li)(li)害生。凡(fan)易之(zhi)(zhi)(zhi)情(qing)近而不相(xiang)(xiang)得(de),則兇(xiong)或害之(zhi)(zhi)(zhi)。悔(hui)且吝。判者器辭(ci)(ci)(ci)慙中心疑者其(qi)(qi)枝。吉(ji)人(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)辭(ci)(ci)(ci)寡躁人(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)辭(ci)(ci)(ci)多。巫善之(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)其(qi)(qi)辭(ci)(ci)(ci)游。失(shi)其(qi)(qi)守者其(qi)(qi)辭(ci)(ci)(ci)屈。

卷四

說卦傳

第一(yi)章 昔者(zhe)圣人之(zhi)作易也,幽贊于神明而(er)生蓍(shi)。參天兩地而(er)倚數。變(bian)于陰(yin)陽而(er)立(li)卦,發(fa)揮于剛(gang)柔而(er)生爻。和順于道德而(er)里于義(yi)。窮(qiong)理盡性以(yi)致于命(ming)。

第二章 昔者(zhe)圣人(ren)以(yi)作易(yi)也將以(yi)順性(xing)命(ming)之理,是(shi)以(yi)立天(tian)之道(dao)(dao)。曰陰與(yu)陽,立地之道(dao)(dao)。曰柔與(yu)剛,立人(ren)之道(dao)(dao)。曰仁與(yu)義兼三才而兩之故(gu)易(yi)六花而成(cheng)卦。分(fen)(fen)陰分(fen)(fen)陽,迭用柔剛。故(gu)易(yi)觀六位(wei)而成(cheng)章。

第三章 天地定位i山澤通(tong)氣(qi)。雷風相薄(bo),水火不(bu)想射。八卦相錯。數往(wang)者順,知(zhi)來者逆。故易逆數也。

第四章 雷(lei)以(yi)(yi)(yi)動之(zhi)(zhi),風以(yi)(yi)(yi)散之(zhi)(zhi),雨以(yi)(yi)(yi)潤之(zhi)(zhi),日以(yi)(yi)(yi)烜之(zhi)(zhi),艮(gen)以(yi)(yi)(yi)止之(zhi)(zhi),兌以(yi)(yi)(yi)說之(zhi)(zhi),乾以(yi)(yi)(yi)君之(zhi)(zhi),坤(kun)以(yi)(yi)(yi)藏之(zhi)(zhi)。

第五章 帝出(chu)乎(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)震,齊乎(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)巽,相(xiang)(xiang)見(jian)乎(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)離(li),致(zhi)(zhi)役(yi)乎(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)坤(kun),說,言(yan)(yan)乎(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)兌(dui),戰乎(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)乾,勞(lao)乎(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)坎(kan),成(cheng)(cheng)乎(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)艮。萬(wan)(wan)(wan)(wan)物(wu)(wu)出(chu)乎(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)震,震,東方也(ye)(ye)(ye)(ye)。齊乎(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)巽,巽,東南也(ye)(ye)(ye)(ye)。齊也(ye)(ye)(ye)(ye)者,言(yan)(yan)萬(wan)(wan)(wan)(wan)物(wu)(wu)之(zhi)(zhi)潔(jie)齊也(ye)(ye)(ye)(ye)。相(xiang)(xiang)見(jian)乎(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)離(li),離(li)也(ye)(ye)(ye)(ye)者,明也(ye)(ye)(ye)(ye),萬(wan)(wan)(wan)(wan)物(wu)(wu)皆(jie)相(xiang)(xiang)見(jian)。南方之(zhi)(zhi)卦(gua)也(ye)(ye)(ye)(ye)。圣人(ren)南面(mian)而(er)(er)聽天下向(xiang)明而(er)(er)治(zhi)蓋取諸此也(ye)(ye)(ye)(ye)。坤(kun)也(ye)(ye)(ye)(ye)者,地也(ye)(ye)(ye)(ye)。萬(wan)(wan)(wan)(wan)物(wu)(wu)皆(jie)致(zhi)(zhi)養(yang)焉,故(gu)曰(yue)致(zhi)(zhi)役(yi)乎(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)坤(kun)。兌(dui),正秋也(ye)(ye)(ye)(ye)。萬(wan)(wan)(wan)(wan)物(wu)(wu)之(zhi)(zhi)所(suo)說也(ye)(ye)(ye)(ye)。故(gu)曰(yue)說言(yan)(yan)乎(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)兌(dui)。戰乎(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)乾,乾,西北(bei)之(zhi)(zhi)卦(gua)也(ye)(ye)(ye)(ye)。言(yan)(yan)陰陽(yang)相(xiang)(xiang)薄也(ye)(ye)(ye)(ye)。坎(kan)者,水(shui)也(ye)(ye)(ye)(ye)正北(bei)方之(zhi)(zhi)卦(gua)也(ye)(ye)(ye)(ye)。勞(lao)卦(gua)也(ye)(ye)(ye)(ye)。萬(wan)(wan)(wan)(wan)物(wu)(wu)之(zhi)(zhi)所(suo)歸也(ye)(ye)(ye)(ye)。故(gu)曰(yue):勞(lao)乎(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)坎(kan)。艮,東北(bei)之(zhi)(zhi)卦(gua)也(ye)(ye)(ye)(ye)。萬(wan)(wan)(wan)(wan)物(wu)(wu)之(zhi)(zhi)所(suo)終,而(er)(er)所(suo)成(cheng)(cheng)始(shi)也(ye)(ye)(ye)(ye)。故(gu)曰(yue)成(cheng)(cheng)言(yan)(yan)乎(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)艮。

第六章 神也者,妙萬(wan)(wan)物(wu)而為言者也。動(dong)萬(wan)(wan)物(wu)者莫(mo)疾乎雷。撓萬(wan)(wan)物(wu)者,莫(mo)疾乎風(feng)。燥萬(wan)(wan)物(wu)者,莫(mo)熯乎火(huo)。說(shuo)萬(wan)(wan)物(wu)者莫(mo)說(shuo)乎澤。潤萬(wan)(wan)物(wu)者,莫(mo)潤乎水。終萬(wan)(wan)物(wu)始萬(wan)(wan)物(wu)者,莫(mo)盛乎艮。故水火(huo)相(xiang)逮雷風(feng)不相(xiang)悖。山澤通氣(qi),然后能變(bian)化,既成萬(wan)(wan)物(wu)也。

第七章(zhang) 乾(qian),健(jian)也(ye)。坤(kun),順(shun)也(ye)。震,動也(ye)。巽,入也(ye)。坎(kan),陷也(ye)。離了(le),麗也(ye)。艮,止也(ye)。兌,說也(ye)。

第八章(zhang) 乾,為(wei)馬。坤,為(wei)牛。震,為(wei)龍。巽,為(wei)雞(ji)。坎,為(wei)豕。艮,為(wei)狗。兌,為(wei)羊。

第九(jiu)章(zhang) 乾,為(wei)(wei)首(shou)。坤,為(wei)(wei)腹。震,為(wei)(wei)足。巽(xun),為(wei)(wei)股。坎,為(wei)(wei)耳。離,為(wei)(wei)目(mu)。艮(gen),為(wei)(wei)首(shou)。兌,為(wei)(wei)口。

第(di)十章(zhang) 乾(qian),天也,故稱(cheng)乎(hu)父(fu)。坤,地(di)也,故稱(cheng)乎(hu)目。震,一索(suo)而(er)(er)(er)得男。故謂(wei)之(zhi)長(chang)男。巽,一索(suo)而(er)(er)(er)得女,故謂(wei)之(zhi)長(chang)女。坎再(zai)索(suo)而(er)(er)(er)得男,故謂(wei)之(zhi)中(zhong)男。離(li)再(zai)索(suo)而(er)(er)(er)得女,故謂(wei)之(zhi)中(zhong)女。艮,三索(suo)而(er)(er)(er)得男,故謂(wei)之(zhi)少男。兌再(zai)索(suo)而(er)(er)(er)得女,故謂(wei)之(zhi)少女。

第十一章 乾(qian),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)天,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)圓,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)父,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)玉,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)金(jin),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)寒,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)冰,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)大赤,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)良馬(ma),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)老馬(ma),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)瘠馬(ma),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)駁(bo)馬(ma),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)木(mu)果(guo)(guo)。坤為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)地,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)母,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)布,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)釜,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)吝嗇,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)均,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)子母牛,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)大輿(yu),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)文,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)眾,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)柄,其(qi)(qi)(qi)(qi)于(yu)地也(ye)(ye)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)黑。震,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)雷,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)龍(long),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)玄(xuan)黃,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)旉,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)涂,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)長(chang)子,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)決躁,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)蒼(cang)筤。其(qi)(qi)(qi)(qi)與馬(ma)也(ye)(ye),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)善鳴,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)馵足,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)作足,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)得(de)顙。其(qi)(qi)(qi)(qi)于(yu)稼也(ye)(ye),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)反生,其(qi)(qi)(qi)(qi)究為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)健為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)蕃鮮。巽,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)木(mu),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)風,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)長(chang)女,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)繩直,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)工,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)白(bai),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)長(chang)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)高,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)進退,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)不(bu)果(guo)(guo)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)臭。其(qi)(qi)(qi)(qi)于(yu)人(ren)也(ye)(ye),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)寡髪,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)廣顙,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)多白(bai)眼,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)近(jin)利市三(san)倍。其(qi)(qi)(qi)(qi)究為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)躁卦(gua)。坎,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)水,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)溝瀆(du),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)隱伏,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)矯(jiao)揉,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)弓輪。其(qi)(qi)(qi)(qi)于(yu)人(ren)也(ye)(ye),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)加憂,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)心病,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)耳痛(tong),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)血卦(gua)。為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)赤。其(qi)(qi)(qi)(qi)于(yu)馬(ma)也(ye)(ye),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)每脊,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)亟心。為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)下首。為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)薄(bo)蹄,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)曵其(qi)(qi)(qi)(qi)于(yu)輿(yu)也(ye)(ye),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)多眚(sheng),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)通,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)月,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)盜。其(qi)(qi)(qi)(qi)于(yu)木(mu)也(ye)(ye),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)堅(jian),多心。離,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)火(huo),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)日,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)電,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)中(zhong)女,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)甲胄,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)戈兵。其(qi)(qi)(qi)(qi)于(yu)人(ren)也(ye)(ye),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)大腹(fu),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)乾(qian)卦(gua),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)鼈(bie),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)蟹(xie),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)蠃,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)蚌,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)龜(gui)。其(qi)(qi)(qi)(qi)于(yu)木(mu)也(ye)(ye),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)科上槁。艮(gen)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)山(shan),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)徑路(lu),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)小石為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)門闕(que),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)果(guo)(guo)蓏,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)閽寺,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)指,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)狗,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)鼠,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)黔(qian)喙之(zhi)屬(shu)其(qi)(qi)(qi)(qi)于(yu)木(mu)也(ye)(ye)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)堅(jian)多節。兌(dui)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)澤為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)少女,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)巫為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)口舌,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)毀折(zhe),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)附決。其(qi)(qi)(qi)(qi)于(yu)地也(ye)(ye),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)剛鹵,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)妾為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)羊。

序卦傳

上篇 有(you)(you)(you)(you)天地然后(hou)(hou)(hou)萬(wan)物(wu)(wu)(wu)(wu)生焉,盈(ying)天地之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)間唯萬(wan)物(wu)(wu)(wu)(wu)。故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)屯。屯,者(zhe)(zhe)(zhe)盈(ying)也(ye)(ye)(ye)(ye)。屯者(zhe)(zhe)(zhe),物(wu)(wu)(wu)(wu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)始生也(ye)(ye)(ye)(ye)。物(wu)(wu)(wu)(wu)生必(bi)蒙(meng)。故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)蒙(meng)。蒙(meng)者(zhe)(zhe)(zhe),蒙(meng)也(ye)(ye)(ye)(ye),物(wu)(wu)(wu)(wu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)稺。也(ye)(ye)(ye)(ye)。物(wu)(wu)(wu)(wu)稺,必(bi)不(bu)可(ke)(ke)(ke)養也(ye)(ye)(ye)(ye),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)需。需,飲(yin)食(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道也(ye)(ye)(ye)(ye)。飲(yin)食(shi),必(bi)有(you)(you)(you)(you)訟,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)訟。訟,必(bi)有(you)(you)(you)(you)眾起,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)師。師者(zhe)(zhe)(zhe),眾也(ye)(ye)(ye)(ye)。眾必(bi)有(you)(you)(you)(you)所(suo)比(bi),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)比(bi)。比(bi)者(zhe)(zhe)(zhe),比(bi)有(you)(you)(you)(you)所(suo)畜(chu),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)小畜(chu)。物(wu)(wu)(wu)(wu)畜(chu)然后(hou)(hou)(hou)有(you)(you)(you)(you)禮,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)履。履而(er)泰(tai)。然后(hou)(hou)(hou)安,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)泰(tai)。泰(tai)者(zhe)(zhe)(zhe),通(tong)也(ye)(ye)(ye)(ye)。物(wu)(wu)(wu)(wu)不(bu)可(ke)(ke)(ke)終(zhong)(zhong)通(tong),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)否(fou)。物(wu)(wu)(wu)(wu)不(bu)可(ke)(ke)(ke)以(yi)(yi)(yi)(yi)終(zhong)(zhong)否(fou),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)同(tong)人(ren)(ren)(ren)。與人(ren)(ren)(ren)同(tong)者(zhe)(zhe)(zhe)物(wu)(wu)(wu)(wu)必(bi)歸焉。故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)大有(you)(you)(you)(you)。有(you)(you)(you)(you)大者(zhe)(zhe)(zhe)不(bu)可(ke)(ke)(ke)盈(ying),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)謙。有(you)(you)(you)(you)大而(er)能(neng)謙必(bi)豫(yu),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)豫(yu)。豫(yu)必(bi)有(you)(you)(you)(you)隨(sui)(sui),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)隨(sui)(sui)。以(yi)(yi)(yi)(yi)喜隨(sui)(sui)人(ren)(ren)(ren)者(zhe)(zhe)(zhe)必(bi)有(you)(you)(you)(you)事,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)蠱。故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)者(zhe)(zhe)(zhe)事也(ye)(ye)(ye)(ye)。有(you)(you)(you)(you)事而(er)后(hou)(hou)(hou)可(ke)(ke)(ke)大,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)臨(lin)。臨(lin)者(zhe)(zhe)(zhe),大也(ye)(ye)(ye)(ye)。物(wu)(wu)(wu)(wu)大而(er)后(hou)(hou)(hou)可(ke)(ke)(ke)觀(guan)(guan),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)觀(guan)(guan)。可(ke)(ke)(ke)觀(guan)(guan)而(er)后(hou)(hou)(hou)有(you)(you)(you)(you)所(suo)合,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)噬嗑。嗑者(zhe)(zhe)(zhe),合也(ye)(ye)(ye)(ye)。物(wu)(wu)(wu)(wu)不(bu)可(ke)(ke)(ke)茍合而(er)已,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)賁(bi)。賁(bi)者(zhe)(zhe)(zhe),飾也(ye)(ye)(ye)(ye)。致(zhi)賁(bi)然后(hou)(hou)(hou)亨則盡矣,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)剝(bo)(bo)。剝(bo)(bo)者(zhe)(zhe)(zhe),剝(bo)(bo)也(ye)(ye)(ye)(ye)。物(wu)(wu)(wu)(wu)不(bu)可(ke)(ke)(ke)終(zhong)(zhong)盡,剝(bo)(bo),窮(qiong)上反下,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)復。復則不(bu)妄以(yi)(yi)(yi)(yi),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)無妄。有(you)(you)(you)(you)無妄然后(hou)(hou)(hou)可(ke)(ke)(ke)畜(chu),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)大畜(chu)。物(wu)(wu)(wu)(wu)畜(chu)然后(hou)(hou)(hou)可(ke)(ke)(ke)養,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)頣(shen)。頣(shen)者(zhe)(zhe)(zhe)養也(ye)(ye)(ye)(ye)。不(bu)養則不(bu)可(ke)(ke)(ke)動,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)大過。物(wu)(wu)(wu)(wu)不(bu)可(ke)(ke)(ke)以(yi)(yi)(yi)(yi)終(zhong)(zhong)過,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)坎(kan)。坎(kan)者(zhe)(zhe)(zhe),陷也(ye)(ye)(ye)(ye)。陷必(bi)有(you)(you)(you)(you)所(suo)麗,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)離(li)。離(li)者(zhe)(zhe)(zhe)麗也(ye)(ye)(ye)(ye)。

下(xia)(xia)篇 有(you)(you)(you)(you)天(tian)地,然(ran)后(hou)有(you)(you)(you)(you)萬物(wu)(wu)。有(you)(you)(you)(you)萬物(wu)(wu),然(ran)后(hou)有(you)(you)(you)(you)男女(nv)。有(you)(you)(you)(you)男女(nv),然(ran)后(hou)有(you)(you)(you)(you)夫妻(qi)。有(you)(you)(you)(you)夫妻(qi),然(ran)后(hou)有(you)(you)(you)(you)父子(zi)。有(you)(you)(you)(you)父子(zi),然(ran)后(hou)有(you)(you)(you)(you)君(jun)臣。有(you)(you)(you)(you)君(jun)臣,然(ran)后(hou)有(you)(you)(you)(you)上(shang)下(xia)(xia)。然(ran)后(hou)禮儀(yi)有(you)(you)(you)(you)所(suo)(suo)錯。夫妻(qi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道不(bu)(bu)可(ke)(ke)不(bu)(bu)久也。故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)恒。恒者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),久也。物(wu)(wu)不(bu)(bu)可(ke)(ke)久居其(qi)所(suo)(suo),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)遯。遯者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),退也物(wu)(wu)不(bu)(bu)可(ke)(ke)終(zhong)(zhong)遯,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)大壯。物(wu)(wu)不(bu)(bu)可(ke)(ke)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)終(zhong)(zhong)壯,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)晉。晉者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),進也。盡(jin)必(bi)(bi)有(you)(you)(you)(you)所(suo)(suo)傷(shang),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)夷。夷者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)傷(shang)也。傷(shang)于(yu)外者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)必(bi)(bi)反其(qi)家。故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)家人。家道窮必(bi)(bi)乘,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)睽。睽者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),乘也。乘必(bi)(bi)有(you)(you)(you)(you)難(nan),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)蹇。蹇者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),難(nan)也。物(wu)(wu)不(bu)(bu)可(ke)(ke)終(zhong)(zhong)難(nan),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)解。解者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),緩也。緩必(bi)(bi)有(you)(you)(you)(you)所(suo)(suo)失(shi),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)損(sun)。損(sun)而(er)不(bu)(bu)已,必(bi)(bi)益,益而(er)不(bu)(bu)已,必(bi)(bi)決(jue),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)夬。夬者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),決(jue)也。決(jue)必(bi)(bi)有(you)(you)(you)(you)所(suo)(suo)遇。故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)姤。姤者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),遇也。物(wu)(wu)相遇而(er)后(hou)聚,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)萃(cui)。萃(cui)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),聚也。聚而(er)上(shang)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),謂之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)升(sheng)。升(sheng)而(er)不(bu)(bu)已必(bi)(bi)困(kun),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)困(kun)。困(kun)乎上(shang)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)必(bi)(bi)反下(xia)(xia),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)井。井道不(bu)(bu)可(ke)(ke)不(bu)(bu)革(ge) ,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)革(ge)。各物(wu)(wu)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)莫若(ruo)鼎,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)鼎。鼎,主(zhu)器者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)莫若(ruo)長子(zi),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)震。震者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),動也。物(wu)(wu)不(bu)(bu)可(ke)(ke)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)終(zhong)(zhong)動,止(zhi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)艮。艮者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),止(zhi)也。物(wu)(wu)不(bu)(bu)可(ke)(ke)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)終(zhong)(zhong)止(zhi)故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)漸漸者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),進也。進必(bi)(bi)有(you)(you)(you)(you)所(suo)(suo)歸,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)歸妹。得其(qi)所(suo)(suo)歸者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)必(bi)(bi)大故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)豐(feng)。豐(feng)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),大也。窮大者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)必(bi)(bi)失(shi)其(qi)居,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)旅(lv)。旅(lv)而(er)無所(suo)(suo)容,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)巽(xun)。巽(xun)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),入(ru)也。入(ru)而(er)后(hou)說之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)兌。兌者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)說也。說而(er)后(hou)散之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)渙。渙者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),離(li)也。物(wu)(wu)不(bu)(bu)可(ke)(ke)終(zhong)(zhong)離(li)故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)節(jie)。節(jie)而(er)信之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)中孚(fu)。有(you)(you)(you)(you)其(qi)信者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),必(bi)(bi)行之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)小(xiao)過。有(you)(you)(you)(you)過物(wu)(wu)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)必(bi)(bi)濟,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)既濟。物(wu)(wu)不(bu)(bu)可(ke)(ke)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)窮也,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)未(wei)濟終(zhong)(zhong)焉(yan)。

雜卦傳

乾剛,坤柔(rou),比樂,師憂。臨(lin)觀之儀,或與或求。屯見而(er)(er)(er)不失其居。蒙雜而(er)(er)(er)著。震起也(ye)(ye)(ye),艮(gen)止(zhi)也(ye)(ye)(ye)。損、益盛衰之始也(ye)(ye)(ye)。大(da)畜,時也(ye)(ye)(ye)。無(wu)妄,災也(ye)(ye)(ye)。萃(cui)聚,而(er)(er)(er)升不來也(ye)(ye)(ye)。謙輕而(er)(er)(er)豫殆也(ye)(ye)(ye)。噬嗑(ke)食也(ye)(ye)(ye)。賁無(wu)色(se)也(ye)(ye)(ye)。兌,而(er)(er)(er)巽伏(fu)也(ye)(ye)(ye)。隨(sui),無(wu)故也(ye)(ye)(ye)。蠱則傷也(ye)(ye)(ye)。剝,爛也(ye)(ye)(ye)。復,反也(ye)(ye)(ye)。晉,晝也(ye)(ye)(ye)。眀夷,誅也(ye)(ye)(ye)。井通而(er)(er)(er)困相(xiang)遇也(ye)(ye)(ye)。咸,也(ye)(ye)(ye)速也(ye)(ye)(ye)。恒,久也(ye)(ye)(ye)。麗(li)離也(ye)(ye)(ye)。節,止(zhi)也(ye)(ye)(ye)。解,緩也(ye)(ye)(ye)。蹇,難也(ye)(ye)(ye)。睽外也(ye)(ye)(ye)。家人(ren),內也(ye)(ye)(ye)。否(fou),泰反其類也(ye)(ye)(ye)。大(da)壯(zhuang)則止(zhi),遯則退也(ye)(ye)(ye)。大(da)有,眾也(ye)(ye)(ye)。同人(ren),親也(ye)(ye)(ye)。革,去故也(ye)(ye)(ye)。

鼎,取新也(ye)(ye)。小過(guo),過(guo)也(ye)(ye)。中孚(fu),信也(ye)(ye)。豐,多故也(ye)(ye)。親(qin)寡(gua)旅也(ye)(ye)。未(wei)濟(ji),離上坎下(xia)也(ye)(ye)。小畜寡(gua)也(ye)(ye),履不(bu)處也(ye)(ye)。需(xu),不(bu)進也(ye)(ye)。比(bi),親(qin)也(ye)(ye)。大(da)過(guo),顛也(ye)(ye)。姤,遇也(ye)(ye)。柔(rou)與(yu)剛(gang)也(ye)(ye)。漸女(nv)歸(gui)待男行也(ye)(ye)。頤,養正(zheng)也(ye)(ye)。既濟(ji),定(ding)也(ye)(ye)。歸(gui)妹,女(nv)之(zhi)(zhi)終也(ye)(ye)。艮,男之(zhi)(zhi)窮(qiong)也(ye)(ye)。夬(guai)決也(ye)(ye)。剛(gang)決柔(rou)也(ye)(ye)。君子道長(chang),小人道憂也(ye)(ye)。

其他信息

二千多年來,孔(kong)(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)(zi)受到官方(fang)的提(ti)倡和保(bao)護(hu)。歷(li)朝歷(li)代都尊孔(kong)(kong)(kong)(kong),并封(feng)給孔(kong)(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)(zi)種種稱號。周敬(jing)王(wang)四十一年(公(gong)元前479年),孔(kong)(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)(zi)去世,弟子(zi)(zi)(zi)心喪三年,廬于墓旁者百(bai)余室,因名其地為(wei)「孔(kong)(kong)(kong)(kong)里(li)」,并各植(zhi)樹一棵。孔(kong)(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)(zi)后(hou)裔承(cheng)繼(ji)其儒學,為(wei)名相、博(bo)士、大儒。1974年出(chu)生在臺灣之孔(kong)(kong)(kong)(kong)垂長先(xian)生,為(wei)其79代嫡孫。孔(kong)(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)(zi)是教育(yu)家(jia)、亦是政治家(jia),孔(kong)(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)(zi)去世后(hou),歷(li)代帝王(wang)為(wei)彰顯(xian)對孔(kong)(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)(zi)的尊崇(chong),不斷(duan)追(zhui)封(feng)追(zhui)謚。

西漢元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)始元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),漢平帝(di)(di)(di)劉衎(kan)追(zhui)封(feng)孔(kong)(kong)子(zi)為(wei)“褒成宣(xuan)(xuan)尼(ni)公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)”古人認(ren)為(wei)“褒成”是(shi)(shi)(shi)國名(ming),“宣(xuan)(xuan)尼(ni)”是(shi)(shi)(shi)謚號(hao),“公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)”是(shi)(shi)(shi)爵位(wei)。北(bei)魏太(tai)和十(shi)(shi)六(liu)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)492年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),孝文(wen)(wen)帝(di)(di)(di)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)宏稱(cheng)孔(kong)(kong)子(zi)為(wei)“文(wen)(wen)圣(sheng)尼(ni)父(fu)”。“文(wen)(wen)圣(sheng)”是(shi)(shi)(shi)尊號(hao),“尼(ni)父(fu)”是(shi)(shi)(shi)敬(jing)稱(cheng)。北(bei)周大象二(er)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)580年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),靜帝(di)(di)(di)宇文(wen)(wen)衍追(zhui)封(feng)孔(kong)(kong)子(zi)為(wei)“鄒(zou)(zou)國公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)”,“鄒(zou)(zou)”是(shi)(shi)(shi)國名(ming),“公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)”是(shi)(shi)(shi)爵位(wei)。 隋開(kai)皇元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)581年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),文(wen)(wen)帝(di)(di)(di)楊堅(jian)稱(cheng)孔(kong)(kong)子(zi)為(wei)“先(xian)師(shi)尼(ni)父(fu)”;唐貞觀(guan)二(er)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)628年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),太(tai)宗(zong)李(li)(li)(li)世(shi)民尊孔(kong)(kong)子(zi)為(wei)“先(xian)圣(sheng)”。“先(xian)師(shi)”、“先(xian)圣(sheng)”都是(shi)(shi)(shi)尊稱(cheng)。貞觀(guan)十(shi)(shi)一年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)637年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),改稱(cheng)孔(kong)(kong)子(zi)為(wei)“宣(xuan)(xuan)父(fu)”,“宣(xuan)(xuan)”為(wei)謚號(hao),“父(fu)”是(shi)(shi)(shi)美稱(cheng)。乾封(feng)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)666年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),高宗(zong)李(li)(li)(li)治贈孔(kong)(kong)子(zi)為(wei)“太(tai)師(shi)”,“太(tai)師(shi)”為(wei)官(guan)位(wei)。武(wu)周天綬元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)690年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),武(wu)則天封(feng)孔(kong)(kong)子(zi)為(wei)“隆道(dao)公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)”。“隆道(dao)”是(shi)(shi)(shi)封(feng)號(hao),“公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)”是(shi)(shi)(shi)爵位(wei)。唐開(kai)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)二(er)十(shi)(shi)七年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)739年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),玄宗(zong)李(li)(li)(li)隆基封(feng)孔(kong)(kong)子(zi)為(wei)“文(wen)(wen)宣(xuan)(xuan)王”。“文(wen)(wen)宣(xuan)(xuan)”為(wei)謚號(hao),“王”是(shi)(shi)(shi)爵位(wei)。這兒的“王”不(bu)是(shi)(shi)(shi)后世(shi)皇帝(di)(di)(di)以下的侯王的王,而是(shi)(shi)(shi)周天子(zi)“武(wu)王”“成王”的王。

宋仁宗(zong)至(zhi)和二(1055年(nian))年(nian)改文宣(xuan)公(gong)為衍(yan)圣(sheng)公(gong),后代(dai)(dai)相沿不(bu)改。自誕生朱熹注解《周(zhou)易本義(yi)》的宋朝(chao)(chao)之(zhi)后,歷代(dai)(dai)朝(chao)(chao)廷或政府對孔子的尊(zun)(zun)(zun)崇(chong),有(you)贈無減。元朝(chao)(chao)大德十(shi)一年(nian)(1307年(nian))成宗(zong)加銜(xian)“大成至(zhi)圣(sheng)文宣(xuan)王”。明朝(chao)(chao)世宗(zong)嘉靖九年(nian)(1530年(nian))尊(zun)(zun)(zun)“至(zhi)圣(sheng)先(xian)師(shi)”。清朝(chao)(chao)順治二年(nian)(1645年(nian))世祖尊(zun)(zun)(zun)“大成至(zhi)圣(sheng)文宣(xuan)先(xian)師(shi)”。中(zhong)華民(min)國(guo)二十(shi)四年(nian)(1935年(nian))國(guo)民(min)政府尊(zun)(zun)(zun)“大成至(zhi)圣(sheng)先(xian)師(shi)”。

朱(zhu)熹(xi)注(zhu)(zhu)解(jie)(jie)的《周易(yi)本(ben)(ben)(ben)義(yi)》也就備受其之(zhi)后歷代朝廷(ting)或政府(fu)青睞。宋嘉泰(tai)年間,有朱(zhu)熹(xi)注(zhu)(zhu)解(jie)(jie)的《易(yi)本(ben)(ben)(ben)義(yi)》稿本(ben)(ben)(ben)流(liu)傳。朱(zhu)熹(xi)注(zhu)(zhu)解(jie)(jie)的《周易(yi)本(ben)(ben)(ben)義(yi)》成(cheng)書(shu)(shu)后,有朱(zhu)鑒刊本(ben)(ben)(ben),吳革刊本(ben)(ben)(ben)。《四(si)(si)(si)庫全書(shu)(shu)》收(shou)入(ru)朱(zhu)熹(xi)注(zhu)(zhu)解(jie)(jie)的《周易(yi)本(ben)(ben)(ben)義(yi)》十(shi)二(er)卷(juan)本(ben)(ben)(ben),并(bing)附有朱(zhu)熹(xi)注(zhu)(zhu)解(jie)(jie)的《周易(yi)本(ben)(ben)(ben)義(yi)》四(si)(si)(si)卷(juan)本(ben)(ben)(ben);《西京清麓叢書(shu)(shu)正編》和《劉氏(shi)傳經(jing)堂(tang)叢書(shu)(shu)》它們都(dou)(dou)收(shou)入(ru)朱(zhu)熹(xi)注(zhu)(zhu)解(jie)(jie)的《周易(yi)本(ben)(ben)(ben)義(yi)》十(shi)二(er)卷(juan)本(ben)(ben)(ben);《摛藻堂(tang)四(si)(si)(si)庫全書(shu)(shu)薈要(yao)》、1984年北京中國書(shu)(shu)店鉛排(pai)本(ben)(ben)(ben)《四(si)(si)(si)書(shu)(shu)五(wu)經(jing)》和1989年上(shang)海(hai)古(gu)籍出(chu)(chu)版社影印(yin)《四(si)(si)(si)庫易(yi)學叢刊》它們都(dou)(dou)收(shou)入(ru)朱(zhu)熹(xi)注(zhu)(zhu)解(jie)(jie)的《周易(yi)本(ben)(ben)(ben)義(yi)》四(si)(si)(si)卷(juan)本(ben)(ben)(ben);1986年5月,上(shang)海(hai)古(gu)籍出(chu)(chu)版社出(chu)(chu)版了《周易(yi)本(ben)(ben)(ben)義(yi).朱(zhu)熹(xi)注(zhu)(zhu)》四(si)(si)(si)卷(juan)單(dan)行本(ben)(ben)(ben)。

本百科詞條由(you)網站注冊用戶(hu)【 歲月(yue)靜好 】編(bian)輯上(shang)傳(chuan)提供,詞(ci)條(tiao)屬于開放詞(ci)條(tiao),當(dang)前頁面所(suo)(suo)展(zhan)示的詞(ci)條(tiao)介(jie)紹(shao)涉(she)及宣傳(chuan)內(nei)容屬于注冊用戶個人編(bian)輯行為,與【《周易本義(yi)》】的所(suo)(suo)屬企業/所(suo)(suo)有人/主(zhu)體無關,網站(zhan)不完全保(bao)證內(nei)容信息的準(zhun)確性、真(zhen)實性,也不代表本站(zhan)立場。內(nei)容僅為介(jie)紹(shao)詞(ci)條(tiao)基(ji)本情況,本站(zhan)不提供觀看和下載,請支持正版!想要了解更多(duo)請到官方平臺。 反饋
詞條所在榜單
發表評論
您還未登錄,依《網絡安全法》相關要求,請您登錄賬戶后再提交發布信息。點擊登錄>>如您還未注冊,可,感謝您的理解及支持!
最新評論
暫無評論
網站提醒和聲明
本站為注冊用(yong)(yong)戶(hu)提供信(xin)息存(cun)儲空間服務,非“MAIGOO編輯上傳(chuan)提供”的(de)文章(zhang)/文字(zi)均是注冊用(yong)(yong)戶(hu)自主發布上傳(chuan),不(bu)代表本站觀(guan)點(dian),版權歸原作(zuo)者所有,如有侵權、虛假信(xin)息、錯誤信(xin)息或(huo)任(ren)何(he)問題(ti),請及時聯系我們(men),我們(men)將在第一時間刪除或(huo)更正。 申請刪除>> 糾錯>> 投訴侵權>> 網頁(ye)上相關(guan)信息(xi)的知識產權歸網站方(fang)所有(包括但(dan)不(bu)限于(yu)文字(zi)、圖片、圖表、著(zhu)作(zuo)權、商標權、為用(yong)戶提供(gong)的商業信息(xi)等(deng)),非(fei)經許可不(bu)得抄(chao)襲或使用(yong)。
提交(jiao)說明: 查看提交幫助>> 注冊登錄>>
頁面相關分類
熱門模塊
已有4083145個品牌入駐 更新521334個招商信息 已發布1613146個代理需求 已有1395786條品牌點贊