芒果视频下载

網站分類
登錄 |    
《周易本義》
0 票數:0 #文學書籍#
《周易本義》是朱熹的重要著作,也是易學史上繼王弼注、孔穎達疏之后的第三座里程碑,明清時代科舉考試皆奉為正宗,對后世影響極大。易道深奧,易象繁復,但朱熹認為,貫通天地人三才之道的,無非一剛一柔之理,柔化為剛,剛復化為柔,剛柔相推而生變化,變化之極復為剛柔,將剛柔作為“六爻之動,三極之道”之本質內涵的意義,揭示無余。
  • 中文名: 周易本義
  • 作者: 伏羲(xi),文王,周公,孔子
  • 語種: 普通話
  • 發行/播出時間: 1987年(nian)
詳細介紹(shao) PROFILE +

基本介紹

1986年5月,上海古籍出(chu)版社出(chu)版的《周易本義.朱熹(xi)注》為朱熹(xi)著。

朱(zhu)(zhu)熹(1130——1200),字元晦,亦字仲(zhong)晦,別(bie)號有晦庵、晦翁、云谷老人(ren)、滄州病(bing)叟等。天資(zi)聰慧。十四(si)歲(sui)時(shi)父親(qin)去(qu)世,遵(zun)父遺訓,師事胡(hu)憲、劉(liu)勉之(zhi)、劉(liu)子(zi)(zi)翬三先生。十九歲(sui)登進(jin)士第,一生敘任官職二十余次,但遭逢不遇,抑郁不得(de)志。二十四(si)歲(sui)時(shi)問學(xue)于其(qi)(qi)父同(tong)(tong)學(xue)程(cheng)頤的三傳(chuan)弟子(zi)(zi)李侗,因(yin)得(de)承襲(xi)洛(luo)學(xue)正統。與張栻、呂祖謙同(tong)(tong)出其(qi)(qi)時(shi),過從甚密,人(ren)稱“東南(nan)三賢”,為宋代理學(xue)集(ji)大成者。其(qi)(qi)著述有《周(zhou)易(yi)(yi)(yi)本義(yi)》、《詩(shi)集(ji)傳(chuan)》、《儀禮(li)經傳(chuan)通(tong)釋(shi)》、《家禮(li)》、《釋(shi)宮(gong)》、《孝經刊(kan)誤(wu)》、《四(si)書(shu)或(huo)問》、《論孟(meng)精(jing)義(yi)》、《或(huo)問小(xiao)注(zhu)(zhu)》、《伊洛(luo)淵源錄》、《名臣(chen)言行錄》、《紹熙州縣釋(shi)奠儀圖》、《四(si)書(shu)問目》、《上蔡(cai)語(yu)錄》、《延平(ping)答問》、《近思(si)錄》、《雜學(xue)辨》、《小(xiao)學(xue)集(ji)注(zhu)(zhu)》、《陰符經考異》、《周(zhou)易(yi)(yi)(yi)參同(tong)(tong)契考異》、《原本韓文考異》、《楚辭集(ji)注(zhu)(zhu)》、《晦庵集(ji)》、《南(nan)岳倡(chang)酬集(ji)》、《大學(xue)章(zhang)句(ju)》、《論語(yu)集(ji)注(zhu)(zhu)》、《孟(meng)子(zi)(zi)集(ji)注(zhu)(zhu)》、《中(zhong)庸章(zhang)句(ju)》、《朱(zhu)(zhu)子(zi)(zi)全書(shu)》、《二程(cheng)遺書(shu)》、《通(tong)鑒(jian)綱目》、《易(yi)(yi)(yi)學(xue)啟蒙》、《卦考誤(wu)》、《通(tong)書(shu)解》、《朱(zhu)(zhu)文公易(yi)(yi)(yi)說》。另有《朱(zhu)(zhu)子(zi)(zi)語(yu)類(lei)》也(ye)為朱(zhu)(zhu)熹言。

《周易(yi)(yi)(yi)》原本是卜筮(shi)之(zhi)(zhi)用,同時也是包(bao)含豐富哲(zhe)(zhe)(zhe)學(xue)(xue)思想(xiang)的(de)(de)著(zhu)作(zuo)。孔子作(zuo)“十(shi)翼”,進一步闡(chan)述了 “周易(yi)(yi)(yi)”所包(bao)含的(de)(de)哲(zhe)(zhe)(zhe)學(xue)(xue)思想(xiang);王弼(bi)作(zuo)《周易(yi)(yi)(yi)注》、《周易(yi)(yi)(yi)略例》也進一步闡(chan)述“周易(yi)(yi)(yi)”的(de)(de)義(yi)理。朱熹(xi)的(de)(de)哲(zhe)(zhe)(zhe)學(xue)(xue)思想(xiang)繼承程(cheng)(cheng)頤,世稱“程(cheng)(cheng)朱”,而(er)他的(de)(de)《易(yi)(yi)(yi)》學(xue)(xue)思想(xiang)則有異于程(cheng)(cheng)頤。程(cheng)(cheng)氏《易(yi)(yi)(yi)》學(xue)(xue)遵循(xun)王弼(bi)開(kai)拓的(de)(de)道路,以(yi)義(yi)理解《易(yi)(yi)(yi)》;朱熹(xi)則認為《易(yi)(yi)(yi)》是卜筮(shi)之(zhi)(zhi)書,作(zuo)《周易(yi)(yi)(yi)本義(yi)》就(jiu)是要還(huan)《周易(yi)(yi)(yi)》的(de)(de)本來(lai)面目(mu)。

1986年5月(yue)上(shang)海古籍(ji)出版社出版的(de)《周易本義(yi).朱熹(xi)注》卷首尚有河(he)圖圖、洛書圖、伏(fu)羲(xi)八(ba)卦(gua)(gua)(gua)次序(xu)(xu)圖、伏(fu)羲(xi)八(ba)卦(gua)(gua)(gua)方位(wei)圖、伏(fu)羲(xi)六十四卦(gua)(gua)(gua)次序(xu)(xu)圖、伏(fu)羲(xi)六十四卦(gua)(gua)(gua)方位(wei)圖、文(wen)(wen)王八(ba)卦(gua)(gua)(gua)次序(xu)(xu)圖、文(wen)(wen)王八(ba)卦(gua)(gua)(gua)方位(wei)圖、卦(gua)(gua)(gua)變圖共九(jiu)個圖,與陳摶、郡雍(yong)象數學接近(jin)。

朱(zhu)(zhu)熹注解(jie)的《周易(yi)(yi)(yi)本(ben)義》初稿名《易(yi)(yi)(yi)本(ben)義》,定(ding)稿歷(li)經(jing)(jing)二(er)十余年(nian)。初稿《易(yi)(yi)(yi)本(ben)義》依呂(lv)祖謙《古(gu)周易(yi)(yi)(yi)》本(ben)分卷(juan)。上經(jing)(jing)和(he)下經(jing)(jing)各(ge)一(yi)(yi)卷(juan);十翼(即 :《彖(tuan)(tuan)》上傳(chuan)(chuan)、《彖(tuan)(tuan)》下傳(chuan)(chuan)、《象》上傳(chuan)(chuan)、《象》下傳(chuan)(chuan)、《文(wen)言(yan)》、《系辭(ci)》上傳(chuan)(chuan)、《系辭(ci)》下傳(chuan)(chuan)、《說卦(gua)(gua)(gua)》、《序卦(gua)(gua)(gua)》、《雜卦(gua)(gua)(gua)》)每翼為(wei)(wei)一(yi)(yi)卷(juan) 。“經(jing)(jing)”、“翼”共(gong)合十二(er)卷(juan)。成(cheng)書定(ding)稿,朱(zhu)(zhu)熹將書名定(ding)為(wei)(wei)《周易(yi)(yi)(yi)本(ben)義》,將原(yuan)稿割裂,重組成(cheng)四(si)卷(juan)。上經(jing)(jing),卷(juan)一(yi)(yi);下經(jing)(jing),卷(juan)二(er);《系辭(ci)傳(chuan)(chuan)》,卷(juan)三(san);《說卦(gua)(gua)(gua)傳(chuan)(chuan)》、《序卦(gua)(gua)(gua)傳(chuan)(chuan)》、《雜卦(gua)(gua)(gua)傳(chuan)(chuan)》為(wei)(wei)卷(juan)四(si);《彖(tuan)(tuan)傳(chuan)(chuan)》與《象傳(chuan)(chuan)》分附于各(ge)條(tiao)經(jing)(jing)文(wen)之下。故朱(zhu)(zhu)熹注解(jie)的《周易(yi)(yi)(yi)本(ben)義》有十二(er)卷(juan)與四(si)卷(juan)本(ben)之別。

易(yi)經是孔子哲學(xue)(xue)思(si)(si)想的來源,而(er)(er)(er)朱(zhu)熹(xi)注解的《周(zhou)易(yi)本義(yi)》是對孔子哲學(xue)(xue)思(si)(si)想的詮釋(shi)。《周(zhou)易(yi)本義(yi)》之(zhi)說:柔(rou)(rou)(rou)變(bian)(bian)而(er)(er)(er)趨于剛者(zhe)(zhe),退(tui)極(ji)而(er)(er)(er)進也(ye)。剛化(hua)(hua)(hua)而(er)(er)(er)趨于柔(rou)(rou)(rou)者(zhe)(zhe),進極(ji)而(er)(er)(er)退(tui)也(ye)。既(ji)變(bian)(bian)而(er)(er)(er)剛,則(ze)晝而(er)(er)(er)陽矣。既(ji)化(hua)(hua)(hua)而(er)(er)(er)柔(rou)(rou)(rou),則(ze)夜(ye)而(er)(er)(er)陰矣。六(liu)爻(yao),初(chu)、二為(wei)(wei)地(di),三(san)、四為(wei)(wei)人(ren),五(wu)、上為(wei)(wei)天(tian)。動,即變(bian)(bian)化(hua)(hua)(hua)也(ye)。極(ji),至也(ye)。三(san)極(ji),天(tian)地(di)人(ren)之(zhi)至理,三(san)才各一(yi)太(tai)極(ji)也(ye)。此明剛柔(rou)(rou)(rou)相推(tui)(tui)以(yi)生(sheng)變(bian)(bian)化(hua)(hua)(hua),而(er)(er)(er)變(bian)(bian)化(hua)(hua)(hua)之(zhi)極(ji),復(fu)為(wei)(wei)剛柔(rou)(rou)(rou)。流行于一(yi)卦六(liu)爻(yao)之(zhi)間,而(er)(er)(er)占者(zhe)(zhe)得因(yin)所值以(yi)斷吉兇(xiong)也(ye)。(22)易(yi)道深(shen)奧,易(yi)象繁復(fu),但朱(zhu)熹(xi)認為(wei)(wei),貫(guan)通天(tian)地(di)人(ren)三(san)才之(zhi)道的,無(wu)非一(yi)剛一(yi)柔(rou)(rou)(rou)之(zhi)理,柔(rou)(rou)(rou)化(hua)(hua)(hua)為(wei)(wei)剛,剛復(fu)化(hua)(hua)(hua)為(wei)(wei)柔(rou)(rou)(rou),剛柔(rou)(rou)(rou)相推(tui)(tui)而(er)(er)(er)生(sheng)變(bian)(bian)化(hua)(hua)(hua),變(bian)(bian)化(hua)(hua)(hua)之(zhi)極(ji)復(fu)為(wei)(wei)剛柔(rou)(rou)(rou),將剛柔(rou)(rou)(rou)作(zuo)為(wei)(wei)“六(liu)爻(yao)之(zhi)動,三(san)極(ji)之(zhi)道”之(zhi)本質內涵的意義(yi),揭示無(wu)余。

內容介紹

本義序

《易(yi)》之(zhi)(zhi)(zhi)為(wei)書,卦、爻、彖、象(xiang)之(zhi)(zhi)(zhi)義備(bei),而天(tian)(tian)地萬(wan)物(wu)之(zhi)(zhi)(zhi)情見。圣人之(zhi)(zhi)(zhi)憂天(tian)(tian)下(xia)來世,其至矣!先天(tian)(tian)下(xia)而開其物(wu),后天(tian)(tian)下(xia)而成其務,是(shi)故極其數以定天(tian)(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)象(xiang),著(zhu)其象(xiang)以定天(tian)(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)吉兇。六(liu)十(shi)四卦,三百八(ba)十(shi)四爻,皆所以順(shun)性(xing)命之(zhi)(zhi)(zhi)理(li),盡變化之(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)也(ye)。散之(zhi)(zhi)(zhi)在理(li),則有(you)萬(wan)殊;統之(zhi)(zhi)(zhi)在道(dao),則無二致(zhi)。所以,「《易(yi)》有(you)太(tai)極,是(shi)生兩儀」。太(tai)極者,道(dao)也(ye);兩儀者,陰陽(yang)也(ye)。

陰(yin)(yin)陽,一(yi)道也。太(tai)極,無(wu)極也。萬(wan)物(wu)(wu)之生(sheng),負(fu)陰(yin)(yin)而(er)(er)抱陽,莫不(bu)(bu)(bu)(bu)有(you)(you)太(tai)極,莫不(bu)(bu)(bu)(bu)有(you)(you)兩儀。纟(mi)因缊(yun)交感,變化(hua)不(bu)(bu)(bu)(bu)窮。形一(yi)受(shou)其(qi)生(sheng),神(shen)一(yi)發其(qi)智,情(qing)偽出焉(yan),萬(wan)緒起焉(yan)。《易(yi)》所以(yi)定(ding)吉兇而(er)(er)生(sheng)大業,故《易(yi)》者,陰(yin)(yin)陽之道也;卦者,陰(yin)(yin)陽之物(wu)(wu)也;爻(yao)者,陰(yin)(yin)陽之動(dong)也。卦雖不(bu)(bu)(bu)(bu)同(tong),所同(tong)者奇、耦;爻(yao)雖不(bu)(bu)(bu)(bu)同(tong),所同(tong)者九、六(liu)。是以(yi)六(liu)十四卦為其(qi)體,三百八十四爻(yao)互為其(qi)用(yong),遠(yuan)在六(liu)合之外,近在一(yi)身之中。暫于(yu)瞬息,微于(yu)動(dong)靜,莫不(bu)(bu)(bu)(bu)有(you)(you)卦之象焉(yan),莫不(bu)(bu)(bu)(bu)有(you)(you)爻(yao)之義焉(yan)。至哉《易(yi)》乎!其(qi)道至大而(er)(er)無(wu)不(bu)(bu)(bu)(bu)包,其(qi)用(yong)至神(shen)而(er)(er)無(wu)不(bu)(bu)(bu)(bu)存。

時固未(wei)始有(you)一(yi),而(er)卦未(wei)始有(you)定(ding)象;事固未(wei)始有(you)窮(qiong),而(er)爻亦未(wei)始有(you)定(ding)位。

以(yi)(yi)一(yi)(yi)時(shi)而(er)索卦(gua)(gua),則拘于無變,非(fei)《易(yi)(yi)》也(ye);以(yi)(yi)一(yi)(yi)事(shi)而(er)明(ming)爻(yao),則窒而(er)不(bu)通,非(fei)《易(yi)(yi)》也(ye)。知(zhi)(zhi)所謂卦(gua)(gua)、爻(yao)、彖、象(xiang)之(zhi)義,而(er)不(bu)知(zhi)(zhi)有卦(gua)(gua)、爻(yao)、彖、象(xiang)之(zhi)用,亦(yi)非(fei)《易(yi)(yi)》也(ye)。故得(de)之(zhi)于精神之(zhi)運,心術之(zhi)動,與(yu)天地合(he)其(qi)德,與(yu)日月合(he)其(qi)明(ming),與(yu)四(si)時(shi)合(he)其(qi)序(xu),與(yu)鬼神合(he)其(qi)吉(ji)兇,然后可(ke)以(yi)(yi)謂之(zhi)知(zhi)(zhi)《易(yi)(yi)》也(ye)。雖然,《易(yi)(yi)》之(zhi)有卦(gua)(gua),《易(yi)(yi)》之(zhi)已(yi)(yi)形者也(ye);卦(gua)(gua)之(zhi)有爻(yao),卦(gua)(gua)之(zhi)已(yi)(yi)見者也(ye)。已(yi)(yi)形已(yi)(yi)見者,可(ke)以(yi)(yi)言知(zhi)(zhi);未(wei)形未(wei)見者,不(bu)可(ke)以(yi)(yi)名求,則所謂《易(yi)(yi)》者,果(guo)何(he)如哉(zai)?此(ci)學(xue)者所當知(zhi)(zhi)也(ye)。 [2]

筮 儀

擇(ze)地潔處為蓍室,南(nan)戶置床室中央。

床大約長五(wu)尺,廣三尺,勿太近壁。

蓍五十莖,韜以纁帛,貯(zhu)以皂(zao)囊,納之櫝(du)中,置于床北。

櫝以竹筒(tong)或堅木(mu)或布漆為(wei)之,圓徑(jing)三寸,且其(qi)長如(ru)蓍草(cao)之長。半(ban)為(wei)底,半(ban)為(wei)蓋,下別(bie)為(wei)臺函(han)之,使(shi)不偃仆(pu)。

設(she)木格于櫝南,居床(chuang)二分(fen)之北(bei)。

格以橫(heng)木板為(wei)之,高一(yi)尺,長(chang)竟床,當(dang)中為(wei)兩大刻(ke),相距(ju)一(yi)尺。大刻(ke)之西(xi)為(wei)三小刻(ke),相距(ju)各五寸許,下施橫(heng)足,側立案上。

置(zhi)香爐一(yi)(yi)(yi)于格南,香合(he)一(yi)(yi)(yi)于爐南,日(ri)炷香致敬。將筮(shi),則灑掃拂拭(shi),滌硯一(yi)(yi)(yi)注水,及筆(bi)一(yi)(yi)(yi),墨一(yi)(yi)(yi),黃漆板一(yi)(yi)(yi),于爐東,東上。筮(shi)者齊潔衣冠(guan)北面,盥(guan)手焚香致敬。齊,側皆反。

筮者(zhe)北面(mian),見《儀禮》。若使人筮,則(ze)主(zhu)人焚(fen)香畢,少退,北面(mian)立(li)(li),筮者(zhe)進立(li)(li)于床前少西,南向受命。主(zhu)人直(zhi)述所占之事,筮者(zhe)許諾,主(zhu)人右還西向立(li)(li),筮者(zhe)右還北向立(li)(li)。

兩(liang)手(shou)奉(feng)櫝蓋,置于(yu)(yu)格南爐北,出(chu)蓍于(yu)(yu)櫝,去囊解韜,置于(yu)(yu)櫝東(dong)。合五(wu)十策,兩(liang)手(shou)執之,薰于(yu)(yu)爐上。

此后所用蓍(shi)策之數,其說并見《啟蒙》。

命之(zhi)(zhi)曰:“假爾(er)泰(tai)(tai)筮有(you)常,假爾(er)泰(tai)(tai)筮有(you)常,某(mou)官姓名,今以某(mou)事云(yun)云(yun),未知可否。爰質所疑(yi)于神于靈,吉(ji)兇得失,悔(hui)吝憂虞,惟爾(er)有(you)神,尚明告(gao)之(zhi)(zhi)。”乃以在手取一策,反于櫝(du)中,而以左(zuo)在手中分四(si)十九(jiu)策,置格(ge)之(zhi)(zhi)左(zuo)右兩大刻。

此第一營,所謂(wei)分(fen)而(er)為二以象兩者(zhe)也。

次以左手取(qu)左大刻之(zhi)策(ce)(ce)執之(zhi),而以在手取(qu)在大刻之(zhi)一策(ce)(ce),掛于左手之(zhi)小指間。

此第(di)二營(ying),近謂掛一以象三者也。

次(ci)以右手(shou)四揲左手(shou)之策。揲,食列反(fan)。

此第三營(ying)之(zhi)半,所謂之(zhi)以四(si)以象(xiang)四(si)時者也。

次歸其所余(yu)之策,或(huo)一(yi)、或(huo)二、或(huo)三、或(huo)四(si),而扐之左手無名(ming)指間。

此第四(si)營(ying)之(zhi)半,所謂歸(gui)奇于扐以象閏者也。

次以右手反過(guo)揲之(zhi)策(ce)于左(zuo)大刻(ke),遂取(qu)右大刻(ke)之(zhi)策(ce)執之(zhi),而以左(zuo)手四揲之(zhi)。

此第三營之半。

次歸其所余之(zhi)策如(ru)前(qian),而扐之(zhi)左手(shou)中(zhong)指之(zhi)間(jian)。

此(ci)第(di)四營之半,所謂(wei)再扐(le)以象再閏者也。一(yi)變所余之策(ce),左(zuo)(zuo)一(yi)則右必三,左(zuo)(zuo)二(er)則右亦(yi)二(er),左(zuo)(zuo)三則右必一(yi),左(zuo)(zuo)四則右亦(yi)四。通掛(gua)一(yi)之策(ce),不五(wu)則九。五(wu)以一(yi)其(qi)四而為(wei)奇(qi),九以兩其(qi)四而為(wei)耦,奇(qi)者三而耦者一(yi)也。

次(ci)以右(you)手反(fan)過揲(she)之(zhi)策(ce)于(yu)右(you)大(da)刻(ke),而合左手一掛(gua)二(er)扐(le)之(zhi)策(ce),置于(yu)格(ge)上第一小刻(ke)。

以東為上,后放此。

是(shi)為一變,再以兩手取左右大刻之蓍(shi)合(he)之。

或(huo)四十(shi)四策或(huo)四十(shi)策。

復四營如第一變之儀,而置其(qi)掛扐之策于格上第二小刻,是為二變。復,扶又(you)反。營,于平反,下同。

二(er)(er)變所余之策(ce),左一(yi)則在必(bi)二(er)(er),左二(er)(er)則右必(bi)一(yi),左三則右必(bi)四(si)(si),左四(si)(si)則右必(bi)三。通掛一(yi)之策(ce),不四(si)(si)則八。四(si)(si)以一(yi)其四(si)(si)而(er)(er)為奇,八以兩(liang)其四(si)(si)而(er)(er)為耦(ou),奇耦(ou)各得(de)四(si)(si)之二(er)(er)焉。

又(you)再取左右(you)大刻之(zhi)蓍合之(zhi)。

或(huo)(huo)四十(shi)策(ce)(ce),或(huo)(huo)三十(shi)六(liu)策(ce)(ce),或(huo)(huo)三十(shi)二策(ce)(ce)。

復(fu)四(si)營如第(di)二(er)變(bian)之(zhi)儀,而置(zhi)其掛扐之(zhi)策于格上第(di)三(san)小(xiao)刻,是為三(san)變(bian)。

三變(bian)余策,與二變(bian)同(tong)。

三變(bian)既畢,乃視其三變(bian)所得掛扐過揲之(zhi)策,而畫其爻于版。

掛扐(le)(le)之數,五(wu)四為(wei)奇,九八為(wei)耦(ou)。掛扐(le)(le)三奇合(he)(he)十(shi)三策(ce)(ce),則(ze)過揲三十(shi)六策(ce)(ce)而(er)為(wei)老陽,其(qi)畫(hua)為(wei)“□”,所(suo)謂(wei)重也(ye)(ye)。掛扐(le)(le)兩(liang)(liang)奇一(yi)耦(ou)合(he)(he)十(shi)七(qi)策(ce)(ce),則(ze)過揲三十(shi)二(er)策(ce)(ce)而(er)為(wei)少陰,其(qi)晝為(wei)“--”,所(suo)謂(wei)拆也(ye)(ye)。掛扐(le)(le)兩(liang)(liang)耦(ou)一(yi)奇,合(he)(he)二(er)十(shi)一(yi)策(ce)(ce),則(ze)過揲二(er)十(shi)八策(ce)(ce)而(er)為(wei)少陽,其(qi)畫(hua)為(wei)“—”,所(suo)謂(wei)單也(ye)(ye)。掛扐(le)(le)三耦(ou)合(he)(he)二(er)十(shi)五(wu)策(ce)(ce),則(ze)過揲二(er)十(shi)四策(ce)(ce)而(er)為(wei)老陰,其(qi)畫(hua)為(wei)“×”,所(suo)謂(wei)交也(ye)(ye)。

如是每三變而成爻(yao)。

第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)一,第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)四(si)(si),第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)七,第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)十(shi),第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)十(shi)三,第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)十(shi)六,凡(fan)六變并同(tong),但第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)三變以下不命(ming),而(er)但用四(si)(si)十(shi)九(jiu)(jiu)蓍耳。第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)二(er)(er),第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)五(wu),第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)八(ba),第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)十(shi)一,第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)十(shi)四(si)(si),第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)十(shi)七,凡(fan)六變亦同(tong)。第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)三,第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)六,第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)九(jiu)(jiu),第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)十(shi)二(er)(er),第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)十(shi)五(wu),第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)十(shi)八(ba),凡(fan)六變亦同(tong)。

凡十有八變(bian)而成(cheng)卦,乃考(kao)其卦之(zhi)變(bian),而占(zhan)其事之(zhi)吉兇。

卦變別有圖,說見《啟蒙》。

禮畢(bi),韜蓍襲之以囊,入櫝加(jia)蓋,收筆(bi)硯(yan)墨版,再焚香致敬而退。

如使人筮則(ze)主人焚香,揖(yi)筮者而退。

本義卦歌

伏羲六十(shi)四(si)掛次序圖

伏羲六(liu)十四掛次序圖

乾坤(kun)屯蒙需訟師(shi),比小畜兮履泰(tai)否,

同人大有謙(qian)豫(yu)隨,蠱(gu)臨觀兮(xi)噬嗑(ke)賁,

剝復無妄大(da)畜頤,大(da)過坎離(li)三十備(bei)。

咸恒遁(dun)兮及大(da)壯,晉與明夷家人睽,

蹇解損益夬姤(gou)萃,升困井革鼎震繼,

艮(gen)漸歸妹豐旅巽,兌渙節兮中孚(fu)至,

小過既濟兼未濟,是為下經三十(shi)四。

卷一.上經

乾(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)卦(gua):元(yuan)(yuan)、亨、利(li)(li)(li)、貞(zhen)(zhen)。初(chu)九(jiu)(jiu)(jiu)(jiu),潛(qian)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)勿用(yong)(yong)(yong)。九(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)二(er),見(jian)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)田(tian),利(li)(li)(li)見(jian)大(da)人(ren)(ren)(ren)。九(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)三(san),君(jun)(jun)(jun)子(zi)終(zhong)日(ri)(ri)(ri)乾(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)乾(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)。夕(xi)惕(ti)若(ruo)(ruo),利(li)(li)(li)無(wu)(wu)(wu)咎(jiu)。九(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)四(si),或躍在(zai)淵(yuan),無(wu)(wu)(wu)咎(jiu)。九(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)五,飛(fei)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian),利(li)(li)(li)見(jian)大(da)人(ren)(ren)(ren)。上九(jiu)(jiu)(jiu)(jiu),亢(kang)(kang)(kang)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)有悔(hui)(hui)。用(yong)(yong)(yong)九(jiu)(jiu)(jiu)(jiu),見(jian)群龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)無(wu)(wu)(wu)首,吉。彖曰(yue)(yue)(yue):大(da)哉乾(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)元(yuan)(yuan)。萬(wan)物(wu)資始(shi)(shi),乃統天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)。云行(xing)雨施(shi),品物(wu)流形,大(da)明(ming)終(zhong)始(shi)(shi),六位(wei)時(shi)(shi)(shi)(shi)成(cheng),時(shi)(shi)(shi)(shi)乘(cheng)六龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)以(yi)(yi)(yi)御天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)。乾(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)道變(bian)化,各正性(xing)命。保合太和(he),乃利(li)(li)(li)貞(zhen)(zhen)。首出庶(shu)務,萬(wan)國咸寧(ning)。象曰(yue)(yue)(yue):天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)行(xing)健,君(jun)(jun)(jun)子(zi)以(yi)(yi)(yi)自強不(bu)(bu)(bu)息(xi)。潛(qian)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)勿用(yong)(yong)(yong),陽(yang)(yang)在(zai)下(xia)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。見(jian)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)田(tian),德(de)(de)(de)施(shi)普(pu)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。終(zhong)日(ri)(ri)(ri)乾(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)乾(qian)(qian)(qian)(qian)(qian),反復(fu)道也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。或躍(躍)在(zai)淵(yuan),進無(wu)(wu)(wu)咎(jiu)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。飛(fei)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian),大(da)人(ren)(ren)(ren)造(zao)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。亢(kang)(kang)(kang)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)有悔(hui)(hui),盈(ying)不(bu)(bu)(bu)可(ke)久也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。用(yong)(yong)(yong)九(jiu)(jiu)(jiu)(jiu),天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)德(de)(de)(de)不(bu)(bu)(bu)可(ke)為(wei)首也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。文(wen)言曰(yue)(yue)(yue):元(yuan)(yuan)者(zhe)(zhe),善之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)長也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。亨者(zhe)(zhe)嘉(jia)(jia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)會(hui)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。利(li)(li)(li)者(zhe)(zhe),儀(yi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)和(he)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。貞(zhen)(zhen)者(zhe)(zhe)事(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)干(gan)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。君(jun)(jun)(jun)子(zi)體人(ren)(ren)(ren)足(zu)以(yi)(yi)(yi)長人(ren)(ren)(ren)。嘉(jia)(jia)會(hui)足(zu)以(yi)(yi)(yi)合禮。利(li)(li)(li)物(wu)足(zu)以(yi)(yi)(yi)和(he)義(yi)。貞(zhen)(zhen)故(gu)(gu)足(zu)以(yi)(yi)(yi)干(gan)事(shi)。君(jun)(jun)(jun)子(zi)行(xing)此四(si)德(de)(de)(de)者(zhe)(zhe)故(gu)(gu)曰(yue)(yue)(yue):元(yuan)(yuan)亨利(li)(li)(li)貞(zhen)(zhen)。初(chu)九(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)曰(yue)(yue)(yue)潛(qian)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)勿用(yong)(yong)(yong),何(he)(he)謂(wei)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)?子(zi)曰(yue)(yue)(yue):龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)德(de)(de)(de)而(er)(er)(er)隱(yin)者(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),不(bu)(bu)(bu)易乎世,不(bu)(bu)(bu)成(cheng)乎名。退世無(wu)(wu)(wu)悶,不(bu)(bu)(bu)見(jian)是(shi)而(er)(er)(er)無(wu)(wu)(wu)悶。樂(le)則行(xing)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),憂(you)則,違之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。確乎其(qi)不(bu)(bu)(bu)可(ke)拔。潛(qian)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。九(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)二(er)曰(yue)(yue)(yue),見(jian)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)田(tian)利(li)(li)(li)見(jian)大(da)人(ren)(ren)(ren)何(he)(he)謂(wei)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)?子(zi)曰(yue)(yue)(yue):龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)德(de)(de)(de)而(er)(er)(er)正中者(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。庸(yong)言之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)信(xin)。庸(yong)行(xing)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謹(jin),閑邪(xie)存其(qi)誠(cheng)。善世而(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)伐德(de)(de)(de)。博(bo)而(er)(er)(er)化。易曰(yue)(yue)(yue):見(jian)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)利(li)(li)(li)見(jian)大(da)人(ren)(ren)(ren),君(jun)(jun)(jun)德(de)(de)(de)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)九(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)三(san)曰(yue)(yue)(yue)君(jun)(jun)(jun)子(zi)終(zhong)日(ri)(ri)(ri)乾(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)乾(qian)(qian)(qian)(qian)(qian),夕(xi)惕(ti)若(ruo)(ruo);若(ruo)(ruo)厲無(wu)(wu)(wu)咎(jiu),何(he)(he)謂(wei)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)?子(zi)曰(yue)(yue)(yue):君(jun)(jun)(jun)子(zi)進德(de)(de)(de)脩(xiu)業(ye)忠(zhong)信(xin),所(suo)以(yi)(yi)(yi)進德(de)(de)(de)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。修辭立其(qi)誠(cheng),所(suo)以(yi)(yi)(yi)進業(ye)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。知至至之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),可(ke)與(yu)(yu)幾也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),知終(zhong)終(zhong)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)可(ke)謂(wei)存義(yi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。是(shi)故(gu)(gu),居上位(wei)而(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)驕,居下(xia)位(wei)而(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)憂(you),故(gu)(gu)乾(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)乾(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)因(yin)其(qi)時(shi)(shi)(shi)(shi)而(er)(er)(er)惕(ti)。雖危而(er)(er)(er)無(wu)(wu)(wu)咎(jiu)。九(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)四(si)曰(yue)(yue)(yue)或躍在(zai)淵(yuan),無(wu)(wu)(wu)咎(jiu)何(he)(he)謂(wei)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)?子(zi)曰(yue)(yue)(yue):上下(xia)無(wu)(wu)(wu)常非為(wei)邪(xie)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),進退無(wu)(wu)(wu)恒,非為(wei)離群也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)君(jun)(jun)(jun)子(zi)進德(de)(de)(de)修業(ye),欲(yu)及時(shi)(shi)(shi)(shi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。故(gu)(gu)無(wu)(wu)(wu)咎(jiu)。九(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)五曰(yue)(yue)(yue)飛(fei)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)利(li)(li)(li)見(jian)大(da)人(ren)(ren)(ren),何(he)(he)謂(wei)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)?子(zi)曰(yue)(yue)(yue)同(tong)聲相應,同(tong)氣相求。水流濕,火就燥(zao),云從(cong)(cong)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long),風(feng)從(cong)(cong)虎,圣人(ren)(ren)(ren)作,而(er)(er)(er)萬(wan)物(wu)覩(du)(睹(du))。本乎天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)者(zhe)(zhe)親上,,本乎地者(zhe)(zhe)親下(xia),則各從(cong)(cong)其(qi)類(lei)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。上九(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)亢(kang)(kang)(kang)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)有悔(hui)(hui),何(he)(he)謂(wei)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)?子(zi)曰(yue)(yue)(yue):貴而(er)(er)(er)無(wu)(wu)(wu)位(wei),高而(er)(er)(er)無(wu)(wu)(wu)民,賢人(ren)(ren)(ren)在(zai)下(xia)位(wei)而(er)(er)(er)無(wu)(wu)(wu)輔,是(shi)以(yi)(yi)(yi)動而(er)(er)(er)有悔(hui)(hui)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。潛(qian)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)勿用(yong)(yong)(yong),下(xia)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。見(jian)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)時(shi)(shi)(shi)(shi)合也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。終(zhong)日(ri)(ri)(ri)乾(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)乾(qian)(qian)(qian)(qian)(qian),行(xing)事(shi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。或躍在(zai)淵(yuan)自試(shi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。飛(fei)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)上治(zhi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。亢(kang)(kang)(kang)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)有悔(hui)(hui)窮之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)災(zai)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。乾(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)元(yuan)(yuan)用(yong)(yong)(yong)九(jiu)(jiu)(jiu)(jiu),天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)治(zhi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。潛(qian)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)勿用(yong)(yong)(yong),陽(yang)(yang)氣潛(qian)藏。見(jian)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)田(tian),天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)文(wen)明(ming)。終(zhong)日(ri)(ri)(ri)乾(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)乾(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)與(yu)(yu)時(shi)(shi)(shi)(shi)偕(xie)行(xing)。或躍在(zai)淵(yuan),乾(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)道乃革(ge)。飛(fei)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian),乃位(wei)乎天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)德(de)(de)(de)。亢(kang)(kang)(kang)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)有悔(hui)(hui),,與(yu)(yu)時(shi)(shi)(shi)(shi)偕(xie)極。乾(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)元(yuan)(yuan)用(yong)(yong)(yong)九(jiu)(jiu)(jiu)(jiu),乃見(jian)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)則。乾(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)元(yuan)(yuan)者(zhe)(zhe),始(shi)(shi)而(er)(er)(er)亨者(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。利(li)(li)(li)貞(zhen)(zhen)者(zhe)(zhe),性(xing)情(qing)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。乾(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)始(shi)(shi)能以(yi)(yi)(yi)美(mei)利(li)(li)(li)利(li)(li)(li)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)不(bu)(bu)(bu)言所(suo)利(li)(li)(li)。大(da)矣。大(da)哉,乾(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)乎。剛健中正純粹精也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。六爻發揮旁通情(qing)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。時(shi)(shi)(shi)(shi)乘(cheng)六龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)以(yi)(yi)(yi)御天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。云行(xing)雨施(shi)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)平(ping)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。君(jun)(jun)(jun)子(zi)以(yi)(yi)(yi)成(cheng)德(de)(de)(de)為(wei)行(xing)日(ri)(ri)(ri)可(ke)見(jian)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)行(xing)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。潛(qian)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)為(wei)言也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),隱(yin)而(er)(er)(er)未見(jian),行(xing)而(er)(er)(er)未成(cheng)。是(shi)以(yi)(yi)(yi)君(jun)(jun)(jun)子(zi)弗用(yong)(yong)(yong)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。

坤(kun)卦(gua):元亨利(li)(li)牝(pin)馬(ma)之(zhi)(zhi)貞(zhen)(zhen)。君(jun)子(zi)有(you)攸(you)往,先(xian)迷后得(de)。主利(li)(li),西南得(de)朋(peng)(peng),東(dong)北喪朋(peng)(peng),安貞(zhen)(zhen)吉。彖曰(yue)(yue)(yue):至(zhi)(zhi)哉。坤(kun)元萬物資生,乃(nai)順(shun)(shun)(shun)承天(tian)。坤(kun)厚載物,德(de)合無(wu)(wu)(wu)疆,含弘光大,品物咸(xian)亨。牝(pin)馬(ma)地(di)(di)(di)類(lei)行(xing)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),地(di)(di)(di)無(wu)(wu)(wu)疆,柔(rou)順(shun)(shun)(shun)利(li)(li)貞(zhen)(zhen),君(jun)子(zi)攸(you)行(xing)。先(xian)迷失(shi)道(dao)(dao)(dao),后順(shun)(shun)(shun)得(de)常。西南得(de)朋(peng)(peng)乃(nai)與類(lei)行(xing)東(dong)北喪朋(peng)(peng),乃(nai)終(zhong)有(you)慶。安貞(zhen)(zhen)之(zhi)(zhi)吉,應地(di)(di)(di)無(wu)(wu)(wu)疆。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):地(di)(di)(di)勢坤(kun),君(jun)子(zi)以(yi)(yi)厚德(de)載物。初六履霜堅(jian)冰(bing)至(zhi)(zhi)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):履霜堅(jian)冰(bing)至(zhi)(zhi),陰(yin)始凝也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),馴致其(qi)(qi)道(dao)(dao)(dao),指(zhi)堅(jian)冰(bing)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。六二直方(fang)(fang)大不(bu)習無(wu)(wu)(wu)不(bu)利(li)(li)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):六二之(zhi)(zhi)動直以(yi)(yi)方(fang)(fang)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),不(bu)習無(wu)(wu)(wu)不(bu)利(li)(li),地(di)(di)(di)道(dao)(dao)(dao)光也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。六三含章可(ke)貞(zhen)(zhen),或從王事,無(wu)(wu)(wu)成有(you)終(zhong)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):含章可(ke)貞(zhen)(zhen),以(yi)(yi)時(shi)發(fa)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。或從王事,知光大也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。六四,括囊無(wu)(wu)(wu)咎(jiu)、無(wu)(wu)(wu)譽。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):黃(huang)(huang)裳元吉文(wen)在中 也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。上六,龍戰(zhan)于(yu)野,其(qi)(qi)血玄黃(huang)(huang)象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):龍戰(zhan)于(yu)野其(qi)(qi)道(dao)(dao)(dao)窮也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。用六,利(li)(li)永貞(zhen)(zhen)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):用六永貞(zhen)(zhen)以(yi)(yi)大終(zhong)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。文(wen)言曰(yue)(yue)(yue):坤(kun)至(zhi)(zhi)柔(rou)而(er)(er)動也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)剛,至(zhi)(zhi)靜而(er)(er)德(de)方(fang)(fang),后得(de)主而(er)(er)有(you)常,含萬物而(er)(er)化光。坤(kun)道(dao)(dao)(dao)其(qi)(qi)順(shun)(shun)(shun)乎,成田而(er)(er)時(shi)行(xing)積善(shan)之(zhi)(zhi)家必(bi)(bi)有(you)余(yu)慶,積不(bu)善(shan)之(zhi)(zhi)家必(bi)(bi)有(you)余(yu)殃。臣(chen)弒墄其(qi)(qi)君(jun)子(zi)弒其(qi)(qi)父。非一(yi)(yi)朝一(yi)(yi)夕(xi)之(zhi)(zhi)故。其(qi)(qi)所(suo)由來者(zhe)漸矣。由辨之(zhi)(zhi)不(bu)早辨也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。履霜堅(jian)冰(bing)至(zhi)(zhi),善(shan)言順(shun)(shun)(shun)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。直其(qi)(qi)正也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)方(fang)(fang)其(qi)(qi)義(yi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),君(jun)子(zi)敬以(yi)(yi)直內,義(yi)以(yi)(yi)方(fang)(fang)外。敬義(yi)而(er)(er)立(li)德(de),不(bu)孤。直方(fang)(fang)大,不(bu)習無(wu)(wu)(wu)不(bu)利(li)(li),則不(bu)疑其(qi)(qi)所(suo)行(xing)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。陰(yin)雖有(you)美(mei)(mei)含之(zhi)(zhi),以(yi)(yi)從王事,弗(fu)敢成也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),地(di)(di)(di)道(dao)(dao)(dao)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),妻道(dao)(dao)(dao)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),臣(chen)道(dao)(dao)(dao)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。地(di)(di)(di)道(dao)(dao)(dao)無(wu)(wu)(wu)成,而(er)(er)代有(you)終(zhong)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。天(tian)地(di)(di)(di)變化,草木蕃。天(tian)地(di)(di)(di)閉,賢(xian)人隱。易曰(yue)(yue)(yue)括囊無(wu)(wu)(wu)咎(jiu)、無(wu)(wu)(wu)譽蓋言謹也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。君(jun)子(zi)黃(huang)(huang)中,通理。正位居體。美(mei)(mei)在其(qi)(qi)中,而(er)(er)暢于(yu)四支(zhi),發(fa)于(yu)事業,美(mei)(mei)之(zhi)(zhi)至(zhi)(zhi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。陰(yin)疑于(yu)陽(yang),必(bi)(bi)戰(zhan)。為(wei)其(qi)(qi)嫌于(yu)無(wu)(wu)(wu)陽(yang)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。故稱(cheng)龍焉。猶未離其(qi)(qi)類(lei)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),故稱(cheng)血焉。夫玄黃(huang)(huang)者(zhe)天(tian)地(di)(di)(di)之(zhi)(zhi)雜(za)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。天(tian)玄而(er)(er)地(di)(di)(di)黃(huang)(huang)。

屯卦(gua):元亨(heng)(heng)利(li)貞(zhen),勿(wu)用(yong)有攸往(wang)。利(li)建(jian)侯。彖曰(yue):屯,剛(gang)柔始交而(er)(er)難生動乎險中。大亨(heng)(heng)貞(zhen)。雷雨之動滿盈,天造草昧易建(jian)侯而(er)(er)不(bu)寧。象(xiang)曰(yue):云蕾(lei)屯君子以經綸。初九亅磐利(li)居貞(zhen),利(li)建(jian)侯。象(xiang)曰(yue):雖(sui)盤桓,志行正也(ye)。以貴下(xia)賤大得民也(ye)。六二,屯如(ru)(ru)邅如(ru)(ru),乘(cheng)馬(ma)班如(ru)(ru)。匪寇婚媾。女(nv)子貞(zhen)不(bu)字。十(shi)年乃字。反常也(ye)。六三,即鹿(lu)無(wu)虞,惟入于林中。君子幾,不(bu)如(ru)(ru)舍,往(wang)吝。象(xiang)曰(yue):即鹿(lu)無(wu)虞以從禽也(ye),君子舍之。往(wang)吝窮也(ye)。六四,乘(cheng)馬(ma)班如(ru)(ru),求婚媾往(wang)吉(ji),無(wu)不(bu)利(li)。象(xiang)曰(yue):而(er)(er)往(wang)明(ming)也(ye)。九五,屯其(qi)膏(gao),小貞(zhen)吉(ji),大貞(zhen)兇。象(xiang)曰(yue):屯其(qi)膏(gao),施未(wei)光也(ye)上六乘(cheng)馬(ma)班如(ru)(ru)泣血漣如(ru)(ru)。象(xiang)曰(yue):泣血漣如(ru)(ru),何可長也(ye)。

蒙(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)卦:亨。非(fei)我求(qiu)童(tong)(tong)蒙(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)(meng),童(tong)(tong)蒙(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)求(qiu)我。初筮告,再三(san)(san)瀆(du)。瀆(du)則(ze)不告。利(li)(li)(li)貞。彖曰(yue)(yue):蒙(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)(meng),山下(xia)有(you)險,險而止(zhi)蒙(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)。蒙(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)亨,以亨行時中也。非(fei)我求(qiu)童(tong)(tong)夢,童(tong)(tong)夢求(qiu)我,志(zhi)應也。初筮告,以剛中也再三(san)(san)瀆(du),瀆(du)則(ze)不告瀆(du)蒙(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)也。蒙(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)以養正(zheng),圣功也。象曰(yue)(yue):山下(xia)出泉,蒙(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)君子(zi)以果行育德(de)。初六(liu),發蒙(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)利(li)(li)(li)用刑人(ren)。用說(shuo)桎梏以往(wang)吝。象曰(yue)(yue)利(li)(li)(li)用刑人(ren)以正(zheng)法也。九(jiu)二,包蒙(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)吉(ji),那婦吉(ji),子(zi)克家(jia)。象曰(yue)(yue):子(zi)克家(jia),剛柔(rou)接也。六(liu)三(san)(san)勿(wu)用,娶女見金夫。不有(you)躬,無攸利(li)(li)(li)。象曰(yue)(yue):勿(wu)用,娶女行不順也。六(liu)四(si),困蒙(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)吝。象曰(yue)(yue):困蒙(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)之(zhi)吝獨遠實也。六(liu)五,童(tong)(tong)蒙(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)吉(ji)。象曰(yue)(yue):童(tong)(tong)蒙(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)之(zhi)吉(ji)順以巽也。上(shang)九(jiu)撃(ji)蒙(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)(meng),不利(li)(li)(li)為寇(kou),利(li)(li)(li)御(yu)寇(kou)。利(li)(li)(li)御(yu)寇(kou)上(shang)下(xia)順也。

需(xu)(xu)(xu)卦:有(you)孚(fu),光亨(heng),貞吉(ji)(ji),利涉大(da)川。彖曰(yue)(yue)(yue)(yue):需(xu)(xu)(xu)須也(ye)(ye)。險在前也(ye)(ye),剛健而不(bu)陷,其義不(bu)困窮(qiong)矣。需(xu)(xu)(xu),有(you)孚(fu),光亨(heng),貞吉(ji)(ji)位乎(hu)天位,以(yi)(yi)正(zheng)中也(ye)(ye)。利涉大(da)川,往有(you)功也(ye)(ye)。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):云上于(yu)天,需(xu)(xu)(xu),君子以(yi)(yi)飲食晏樂(le)。初九(jiu),需(xu)(xu)(xu)于(yu)郊,利用恒,無咎。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):需(xu)(xu)(xu)于(yu)郊,不(bu)犯難行(xing)也(ye)(ye)。利用恒,未失(shi)常(chang)也(ye)(ye)。九(jiu)二,需(xu)(xu)(xu)于(yu)沙(sha),小有(you)言,以(yi)(yi)吉(ji)(ji)終(zhong)也(ye)(ye)。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):需(xu)(xu)(xu)于(yu)沙(sha),衍(yan)在中也(ye)(ye),雖(sui)小有(you)言,以(yi)(yi)吉(ji)(ji)終(zhong)也(ye)(ye)。九(jiu)三,需(xu)(xu)(xu)于(yu)泥(ni),致寇(kou)至。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):需(xu)(xu)(xu)于(yu)泥(ni),災在外也(ye)(ye)。自我(wo)致寇(kou),敬(jing)慎不(bu)敗也(ye)(ye)。六四,需(xu)(xu)(xu)于(yu)血(xue),出自穴(xue)。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):需(xu)(xu)(xu)于(yu)血(xue),順以(yi)(yi)聽也(ye)(ye)。九(jiu)五需(xu)(xu)(xu)于(yu)酒(jiu)食,貞吉(ji)(ji)。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):酒(jiu)食吉(ji)(ji)。以(yi)(yi)中正(zheng)也(ye)(ye)。上六,入于(yu)穴(xue),有(you)不(bu)速之客(ke)三人來,敬(jing)之終(zhong)吉(ji)(ji)。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):不(bu)速之客(ke)來,敬(jing)之終(zhong)吉(ji)(ji),雖(sui)不(bu)當位,未大(da)失(shi)也(ye)(ye)。

訟卦:有(you)(you)(you)孚窒(zhi),惕中(zhong)(zhong)吉(ji)(ji)(ji)(ji)。終(zhong)兇。利(li)(li)見大人,不(bu)(bu)(bu)(bu)利(li)(li)涉大川。彖曰(yue)(yue)(yue)(yue):訟上剛(gang)下險,險而健訟。訟有(you)(you)(you)孚窒(zhi),惕中(zhong)(zhong)吉(ji)(ji)(ji)(ji)。剛(gang)來而得中(zhong)(zhong)也(ye)(ye)(ye)。終(zhong)兇,訟不(bu)(bu)(bu)(bu)可成也(ye)(ye)(ye)。利(li)(li)見大人,尚中(zhong)(zhong)正(zheng)也(ye)(ye)(ye)。不(bu)(bu)(bu)(bu)利(li)(li)涉大川,入于淵也(ye)(ye)(ye)。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):天與(yu)水(shui)違行。訟,君子以做(zuo)事(shi)謀始。初(chu)六不(bu)(bu)(bu)(bu)永所事(shi),小有(you)(you)(you)言(yan),終(zhong)吉(ji)(ji)(ji)(ji)。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):不(bu)(bu)(bu)(bu)永所事(shi),訟不(bu)(bu)(bu)(bu)可長也(ye)(ye)(ye),雖小有(you)(you)(you)言(yan),其辨(bian)明也(ye)(ye)(ye)。九(jiu)二,不(bu)(bu)(bu)(bu)克訟歸而捕(bu)其邑人三百(bai)戶無眚。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):不(bu)(bu)(bu)(bu)克訟,歸捕(bu)竄也(ye)(ye)(ye)。自下訟上,患至掇也(ye)(ye)(ye)。六三,食(shi)舊德(de),貞(zhen),厲終(zhong)吉(ji)(ji)(ji)(ji)。或從王事(shi),無成。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):食(shi)舊德(de),從上吉(ji)(ji)(ji)(ji)。九(jiu)四,不(bu)(bu)(bu)(bu)克訟,復即命,渝(yu)(yu)安貞(zhen),吉(ji)(ji)(ji)(ji)。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):復即命,渝(yu)(yu)安貞(zhen),不(bu)(bu)(bu)(bu)失也(ye)(ye)(ye)。九(jiu)五訟元吉(ji)(ji)(ji)(ji)。訟元吉(ji)(ji)(ji)(ji),以中(zhong)(zhong)正(zheng)也(ye)(ye)(ye)。上九(jiu),或錫(xi)之鞶帶(dai),中(zhong)(zhong)朝三榹之。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):以訟受(shou)服,也(ye)(ye)(ye)不(bu)(bu)(bu)(bu)足敬也(ye)(ye)(ye)。

師(shi)(shi)卦(gua):貞(zhen)(zhen),丈人吉,無(wu)咎(jiu)。彖曰(yue)(yue):師(shi)(shi),眾(zhong)(zhong)也(ye)(ye);貞(zhen)(zhen),正也(ye)(ye)。能以眾(zhong)(zhong)正,可以王矣(yi)。剛中(zhong)而應(ying),行(xing)險(xian)而順,以此毒天(tian)下(xia)而民從(cong)之,吉又何咎(jiu)矣(yi)。象(xiang)曰(yue)(yue):地(di)中(zhong)有水(shui),師(shi)(shi)。君子以容民畜眾(zhong)(zhong)。初六(liu)(liu),師(shi)(shi)出以律。失(shi)律兇(xiong)也(ye)(ye)。九二,在師(shi)(shi)中(zhong),吉無(wu)咎(jiu)。王三錫(xi)命(ming)。象(xiang)曰(yue)(yue):在師(shi)(shi)中(zhong)吉,承天(tian)寵也(ye)(ye)。王三錫(xi)命(ming),懷萬邦也(ye)(ye)。六(liu)(liu)三,師(shi)(shi)或輿尸(shi),兇(xiong)。象(xiang)曰(yue)(yue):師(shi)(shi)或輿尸(shi),大無(wu)功也(ye)(ye)。六(liu)(liu)四,師(shi)(shi)左次(ci),無(wu)咎(jiu)。象(xiang)曰(yue)(yue):左次(ci)無(wu)咎(jiu),未(wei)失(shi)常也(ye)(ye)。六(liu)(liu)五,有禽利執言,無(wu)咎(jiu)。長子師(shi)(shi),師(shi)(shi)弟子輿尸(shi),貞(zhen)(zhen)兇(xiong)。象(xiang)曰(yue)(yue):長子師(shi)(shi),師(shi)(shi)以中(zhong)行(xing)也(ye)(ye)。弟子輿尸(shi),使不當也(ye)(ye)。上六(liu)(liu),大君有命(ming),開國(guo)承家(jia),小(xiao)人勿用。象(xiang)曰(yue)(yue):大君有命(ming),以正功也(ye)(ye)。小(xiao)人勿用,必亂邦也(ye)(ye)。

比(bi)(bi)卦:吉(ji),原筮。元永(yong)貞,無(wu)咎。不(bu)寧方來,后夫兇。彖曰(yue)(yue):比(bi)(bi),輔(fu)也(ye)(ye),下(xia)順從也(ye)(ye)。原筮。元永(yong)貞,無(wu)咎,以(yi)剛中也(ye)(ye)。不(bu)寧方來,上(shang)下(xia)應也(ye)(ye)。后夫兇。其道窮也(ye)(ye)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):地上(shang)有(you)(you)水,比(bi)(bi),先王(wang)以(yi)見萬(wan)國親諸侯。初(chu)六(liu),有(you)(you)孚,比(bi)(bi)之(zhi)(zhi)無(wu)咎。有(you)(you)孚盈缶,終(zhong)來有(you)(you)他,吉(ji)。六(liu)二(er),比(bi)(bi)之(zhi)(zhi)自(zi)內,貞,吉(ji)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):比(bi)(bi)之(zhi)(zhi)自(zi)內,不(bu)自(zi)失(shi)也(ye)(ye)。六(liu)三,比(bi)(bi)之(zhi)(zhi)匪人(ren)(ren)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):比(bi)(bi)之(zhi)(zhi)匪人(ren)(ren),不(bu)亦傷乎。六(liu)四,外比(bi)(bi)之(zhi)(zhi),貞,吉(ji)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)比(bi)(bi)于賢以(yi)從上(shang)也(ye)(ye)。九五,顯比(bi)(bi),王(wang)用,三驅失(shi)前(qian)禽。邑(yi)人(ren)(ren)不(bu)誡,吉(ji)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):顯比(bi)(bi)之(zhi)(zhi)吉(ji)位正中也(ye)(ye)。舍(she)逆取(qu)順,失(shi)前(qian)禽也(ye)(ye)。邑(yi)人(ren)(ren)不(bu)誡,上(shang)使(shi)中也(ye)(ye)。上(shang)六(liu),比(bi)(bi)之(zhi)(zhi)無(wu)首,兇。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):比(bi)(bi)之(zhi)(zhi)無(wu)首,無(wu)所終(zhong)也(ye)(ye)。

小(xiao)畜(chu)(chu):密云不(bu)(bu)雨,自(zi)我(wo)西(xi)郊。彖曰:小(xiao)畜(chu)(chu),柔得位,而上下應之,曰小(xiao)畜(chu)(chu)。健而巽(xun),剛中(zhong)而志行,乃(nai)亨。密云不(bu)(bu)雨,尚往也(ye)。自(zi)我(wo)西(xi)郊,施未行也(ye)。象(xiang)(xiang)曰:風(feng)行天上,小(xiao)畜(chu)(chu),君子(zi)以 懿文德。初(chu)九,復(fu)(fu)自(zi)道何其(qi)咎(jiu)?吉。象(xiang)(xiang)曰:復(fu)(fu)自(zi)道其(qi)義吉也(ye)。九二,牽(qian)復(fu)(fu)吉。象(xiang)(xiang)曰:牽(qian)復(fu)(fu)在中(zhong)亦不(bu)(bu)自(zi)失也(ye)。九三,輿說輻(fu),夫(fu)妻反目。象(xiang)(xiang)曰:夫(fu)妻反目,不(bu)(bu)能正室也(ye)。六(liu)四,有(you)孚(fu),血去惕出,無咎(jiu)。象(xiang)(xiang)曰:有(you)孚(fu),惕出,上合志也(ye)。九五,有(you)孚(fu)攣如(ru),富(fu)以其(qi)鄰(lin)。象(xiang)(xiang)曰:有(you)孚(fu)攣如(ru),不(bu)(bu)獨富(fu)也(ye)。上九,既(ji)(ji)雨既(ji)(ji)處,尚德載(zai)。婦貞厲,月幾望,君子(zi)征(zheng)兇。象(xiang)(xiang)曰:既(ji)(ji)雨既(ji)(ji)處,,德積載(zai)也(ye)。君子(zi)征(zheng)兇,有(you)所疑也(ye)。

履(lv)(lv)(lv)(lv)卦:虎尾,不(bu)(bu)(bu)(bu)咥人(ren),亨。彖曰(yue):履(lv)(lv)(lv)(lv),柔履(lv)(lv)(lv)(lv)剛(gang)(gang)也。說而應乎乾。是以履(lv)(lv)(lv)(lv)虎尾,不(bu)(bu)(bu)(bu)咥人(ren),亨。剛(gang)(gang)中正(zheng),履(lv)(lv)(lv)(lv)帝位而不(bu)(bu)(bu)(bu)疚。光(guang)明也。象(xiang)(xiang)曰(yue):上(shang)(shang)天下澤,履(lv)(lv)(lv)(lv)。君(jun)(jun)子(zi)以辨上(shang)(shang)下定民志。初(chu)九,素(su)履(lv)(lv)(lv)(lv),往無咎。象(xiang)(xiang)曰(yue):素(su)履(lv)(lv)(lv)(lv)之往,獨行愿也。九二,履(lv)(lv)(lv)(lv)道坦(tan)坦(tan)。幽(you)人(ren),貞(zhen),吉(ji)(ji)。象(xiang)(xiang)曰(yue):幽(you)人(ren),貞(zhen)吉(ji)(ji),中不(bu)(bu)(bu)(bu)自(zi)亂(luan)也。六三,眇能視,不(bu)(bu)(bu)(bu)足以明也;跛能履(lv)(lv)(lv)(lv),不(bu)(bu)(bu)(bu)足以與行也。咥人(ren)之兇,位不(bu)(bu)(bu)(bu)當也。武(wu)人(ren)為(wei)于大君(jun)(jun),志剛(gang)(gang)也。九四,履(lv)(lv)(lv)(lv)虎尾,愬(su)愬(su),終(zhong)吉(ji)(ji)。象(xiang)(xiang)曰(yue):愬(su)愬(su),終(zhong)吉(ji)(ji)。志行也。九五,夬履(lv)(lv)(lv)(lv),貞(zhen)厲。象(xiang)(xiang)曰(yue):夬履(lv)(lv)(lv)(lv),貞(zhen)厲。位正(zheng)當也。上(shang)(shang)九,視履(lv)(lv)(lv)(lv)考祥,其旋(xuan),元吉(ji)(ji)。象(xiang)(xiang)曰(yue):元吉(ji)(ji),在上(shang)(shang),大有慶也。

泰(tai)卦:小(xiao)往大(da)來,吉(ji)(ji)(ji)(ji),亨。彖(tuan)曰(yue):泰(tai)小(xiao)往大(da)來,吉(ji)(ji)(ji)(ji),亨,則是天(tian)(tian)地(di)(di)(di)交而(er)萬物通也(ye)(ye)。上(shang)下交而(er)其(qi)志向同也(ye)(ye)。內陽(yang)而(er)外陰,內健(jian)而(er)外順,內君子而(er)外小(xiao)人(ren),君子道(dao)長,小(xiao)人(ren)道(dao)消也(ye)(ye)。象(xiang)曰(yue):天(tian)(tian)地(di)(di)(di)交,泰(tai)。后以(yi)(yi)財成天(tian)(tian)地(di)(di)(di)之(zhi)道(dao)。輔以(yi)(yi)天(tian)(tian)地(di)(di)(di)之(zhi)宜,以(yi)(yi)左(zuo)右民。初九(jiu),拔茅(mao)茹(ru)(ru)其(qi)彚(hui)征,吉(ji)(ji)(ji)(ji)。象(xiang)曰(yue):拔茅(mao)茹(ru)(ru)正,吉(ji)(ji)(ji)(ji),志在外也(ye)(ye)。九(jiu)二,包(bao)荒(huang),用(yong),馮河。不遐,遺(yi)朋王。得(de),尚(shang)于(yu)中行(xing)。象(xiang)曰(yue):包(bao)荒(huang),得(de),尚(shang)于(yu)中行(xing),以(yi)(yi)光大(da)地(di)(di)(di)。九(jiu)三,無平(ping)不陂,無往不復(fu),艱貞(zhen)無咎(jiu)。勿(wu)(wu)恤其(qi)孚,于(yu)食有福。象(xiang)曰(yue):無往不復(fu),天(tian)(tian)地(di)(di)(di)際也(ye)(ye)。六四,翩(pian)翩(pian)不富(fu),以(yi)(yi)其(qi)鄰,不戒以(yi)(yi)孚。象(xiang)曰(yue):翩(pian)翩(pian)不富(fu),皆失實也(ye)(ye)。不戒以(yi)(yi)孚中心愿也(ye)(ye)。六五,帝乙歸(gui)妹(mei),以(yi)(yi)祉元吉(ji)(ji)(ji)(ji)。象(xiang)曰(yue):以(yi)(yi)祉元吉(ji)(ji)(ji)(ji),中以(yi)(yi)行(xing)愿也(ye)(ye)。上(shang)六,城復(fu)于(yu)隍,勿(wu)(wu)用(yong)師(shi),自邑告(gao)命(ming)。貞(zhen)吝。城復(fu)于(yu)隍,其(qi)命(ming)亂也(ye)(ye)。

否(fou)卦:否(fou)之匪人(ren)(ren),不(bu)利(li)君(jun)(jun)子貞。大(da)往小(xiao)來(lai)。彖(tuan)曰(yue)(yue):否(fou),之匪人(ren)(ren),不(bu)利(li)君(jun)(jun)子貞。大(da)往小(xiao)來(lai),則是天地不(bu)交(jiao),而(er)(er)(er)萬(wan)物不(bu)通也(ye)(ye)(ye)。上下不(bu)交(jiao)而(er)(er)(er)天下無邦(bang)也(ye)(ye)(ye)。內(nei)(nei)陰而(er)(er)(er)外(wai)陽(yang),內(nei)(nei)柔而(er)(er)(er)外(wai)剛。內(nei)(nei)小(xiao)人(ren)(ren)而(er)(er)(er)外(wai)君(jun)(jun)子。小(xiao)人(ren)(ren)道長,君(jun)(jun)子道消也(ye)(ye)(ye)。象(xiang)曰(yue)(yue):天地不(bu)交(jiao),否(fou)。君(jun)(jun)子以(yi)儉(jian)德辟難,不(bu)可榮于祿。初六(liu),初六(liu)拔茅茹(ru)以(yi)其(qi)匯,貞吉亨(heng)。象(xiang)曰(yue)(yue):拔茅,貞吉,志在君(jun)(jun)也(ye)(ye)(ye)。六(liu)二(er),包承,小(xiao)人(ren)(ren)吉,大(da)人(ren)(ren)吝。否(fou),亨(heng)。象(xiang)曰(yue)(yue):大(da)人(ren)(ren)否(fou),亨(heng),不(bu)亂(luan)群也(ye)(ye)(ye)。六(liu)三,包羞。象(xiang)曰(yue)(yue):包羞,位不(bu)當也(ye)(ye)(ye)。九四,有命(ming),無咎。疇(chou)離祉(zhi)。象(xiang)曰(yue)(yue):有命(ming),無咎,志行也(ye)(ye)(ye)。九五,休否(fou),大(da)人(ren)(ren)吉。其(qi)亡其(qi)亡,繋于苞桑。象(xiang)曰(yue)(yue):大(da)人(ren)(ren)之吉,位正當也(ye)(ye)(ye)。上九,傾否(fou),先否(fou),后喜(xi)。象(xiang)曰(yue)(yue),否(fou)終則傾何可長也(ye)(ye)(ye)。

同(tong)(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren)(ren)卦(gua):于(yu)野(ye),亨,利(li)涉(she)(she)大川(chuan)利(li)君(jun)(jun)(jun)子(zi)貞(zhen)。彖(tuan)曰(yue)(yue)(yue):同(tong)(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren)(ren),柔得(de)位,得(de)中而(er)應乎乾(qian),曰(yue)(yue)(yue):同(tong)(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren)(ren)。同(tong)(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren)(ren)曰(yue)(yue)(yue)(衍詞)。同(tong)(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren)(ren)于(yu)野(ye)亨,利(li)涉(she)(she)大川(chuan),乾(qian)行(xing)也(ye)(ye)。文明以(yi)(yi)健中正而(er)應,君(jun)(jun)(jun)子(zi)正也(ye)(ye)。唯(wei)君(jun)(jun)(jun)子(zi)為(wei)能通天下之(zhi)(zhi)志(zhi)(zhi)。。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):天與火,同(tong)(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren)(ren)君(jun)(jun)(jun)子(zi)以(yi)(yi)類(lei)族(zu)辨物。初九(jiu)同(tong)(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren)(ren)于(yu)門(men),無咎。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):出門(men)同(tong)(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren)(ren)又誰(shui)咎也(ye)(ye)。六二,同(tong)(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren)(ren)于(yu)宗,吝(lin)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):同(tong)(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren)(ren)于(yu)宗吝(lin),道也(ye)(ye)。九(jiu)三(san),伏絨于(yu)莽,升其(qi)(qi)高陵,三(san)歲(sui)不醒(xing)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):伏絨于(yu)莽,敵剛也(ye)(ye)。三(san)歲(sui)不興安行(xing)也(ye)(ye)。九(jiu)四,乘(cheng)其(qi)(qi)墉弗(fu)克(ke)攻,吉。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):乘(cheng)其(qi)(qi)墉弗(fu),義(yi),弗(fu)克(ke)也(ye)(ye)。其(qi)(qi)吉,則(ze)困而(er)反(fan)則(ze)也(ye)(ye)。九(jiu)五,同(tong)(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren)(ren),先號啕(tao)而(er)后(hou)笑,大師(shi)克(ke)相(xiang)遇。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):同(tong)(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren)(ren)之(zhi)(zhi)先以(yi)(yi)中直也(ye)(ye)。大師(shi)相(xiang)遇,言相(xiang)克(ke)也(ye)(ye)。上九(jiu),同(tong)(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren)(ren)于(yu)郊,無悔。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):同(tong)(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren)(ren)于(yu)郊,志(zhi)(zhi)未得(de)也(ye)(ye)。

大(da)(da)有(you)(you)(you)(you)卦:元亨(heng)(heng)。彖曰:大(da)(da)有(you)(you)(you)(you),柔得(de)尊為大(da)(da),中而(er)上(shang)下(xia)應之,曰:大(da)(da)有(you)(you)(you)(you)。其德(de)剛健(jian)而(er)文明(ming),應乎天(tian)而(er)時(shi)行,是以(yi)(yi)元亨(heng)(heng)。象(xiang)曰:火(huo)在天(tian)上(shang),大(da)(da)有(you)(you)(you)(you)。君子以(yi)(yi)遏惡揚善,順天(tian)休命。初(chu)九(jiu)(jiu),無(wu)(wu)(wu)交(jiao)害,匪(fei)咎艱則無(wu)(wu)(wu)咎。象(xiang)曰:大(da)(da)有(you)(you)(you)(you)初(chu)九(jiu)(jiu),無(wu)(wu)(wu)交(jiao)害也(ye)(ye)九(jiu)(jiu)二,大(da)(da)車以(yi)(yi)載,有(you)(you)(you)(you)攸往,無(wu)(wu)(wu)吝。象(xiang)曰:大(da)(da)車以(yi)(yi)載,積中不敗也(ye)(ye)。九(jiu)(jiu)三,公(gong)用(yong),亨(heng)(heng)于(yu)天(tian)子,小(xiao)人(ren)弗(fu)克。象(xiang)曰:公(gong)用(yong)亨(heng)(heng)于(yu)天(tian)子,小(xiao)人(ren)害也(ye)(ye)。九(jiu)(jiu)四(si),匪(fei)其彭(peng),無(wu)(wu)(wu)咎。象(xiang)曰:匪(fei)其彭(peng)無(wu)(wu)(wu)咎,名辨析也(ye)(ye)。六五(wu),厥孚交(jiao)如(ru),威(wei)如(ru),吉(ji)。象(xiang)曰:厥孚交(jiao)如(ru)信以(yi)(yi)發志也(ye)(ye)。威(wei)如(ru)之吉(ji)易而(er)無(wu)(wu)(wu)備也(ye)(ye)。上(shang)九(jiu)(jiu),自天(tian)佑(you)之,吉(ji)無(wu)(wu)(wu)不利(li)。象(xiang)曰:大(da)(da)有(you)(you)(you)(you),上(shang)吉(ji),自天(tian)佑(you)也(ye)(ye)。

謙(qian)(qian)(qian)(qian)卦(gua):亨,君(jun)(jun)子(zi)有(you)終。彖曰(yue):謙(qian)(qian)(qian)(qian)亨,天(tian)(tian)道下濟而(er)(er)光明。地道卑而(er)(er)上(shang)行。天(tian)(tian)道虧盈(ying),而(er)(er)益謙(qian)(qian)(qian)(qian),地道變盈(ying)而(er)(er)流謙(qian)(qian)(qian)(qian)。鬼神害盈(ying)而(er)(er)福(fu)謙(qian)(qian)(qian)(qian);人道惡盈(ying)而(er)(er)好謙(qian)(qian)(qian)(qian)。謙(qian)(qian)(qian)(qian)尊而(er)(er)光,卑而(er)(er)不可逾,君(jun)(jun)子(zi)之(zhi)終也(ye)(ye)(ye)。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue):地道中有(you)山,謙(qian)(qian)(qian)(qian)。君(jun)(jun)子(zi)以(yi)裒(po)多,益寡,稱(cheng)稱(cheng)物平(ping)施。初(chu)六(liu),謙(qian)(qian)(qian)(qian)謙(qian)(qian)(qian)(qian)君(jun)(jun)子(zi),用涉大川,吉(ji)。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue):謙(qian)(qian)(qian)(qian)謙(qian)(qian)(qian)(qian)君(jun)(jun)子(zi),,卑以(yi)自牧也(ye)(ye)(ye)。六(liu)二,鳴謙(qian)(qian)(qian)(qian),貞(zhen),吉(ji)。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue):鳴謙(qian)(qian)(qian)(qian)貞(zhen)吉(ji),中心得(de)也(ye)(ye)(ye)。九三,勞(lao)謙(qian)(qian)(qian)(qian)君(jun)(jun)子(zi),有(you)終吉(ji)。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue):勞(lao)謙(qian)(qian)(qian)(qian)君(jun)(jun)子(zi),萬民服也(ye)(ye)(ye)。六(liu)四,無(wu)不利(li)撝謙(qian)(qian)(qian)(qian)。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue):無(wu)不利(li)撝謙(qian)(qian)(qian)(qian)不違則也(ye)(ye)(ye)六(liu)五(wu),不富以(yi)其鄰,利(li)用侵(qin)伐(fa),無(wu)不利(li)。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue):利(li)用侵(qin)伐(fa),征(zheng)不服也(ye)(ye)(ye)。上(shang)六(liu),鳴謙(qian)(qian)(qian)(qian),利(li)用行師,征(zheng)邑國。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue):鳴謙(qian)(qian)(qian)(qian),志未得(de)也(ye)(ye)(ye),可用行師,征(zheng)邑國也(ye)(ye)(ye)。

豫(yu)(yu)(yu)卦:利建(jian)侯(hou)行(xing)(xing)師。彖曰:豫(yu)(yu)(yu)剛應而(er)志行(xing)(xing),順以(yi)(yi)動豫(yu)(yu)(yu)。豫(yu)(yu)(yu)順以(yi)(yi)動,故(gu)天(tian)(tian)地(di)如之(zhi)(zhi),而(er)況(kuang)建(jian)侯(hou)行(xing)(xing)師乎。天(tian)(tian)地(di)以(yi)(yi)順動,故(gu)日(ri)月不過(guo),而(er)四時(shi)不忒。圣人以(yi)(yi)順動,則刑罰清(qing)而(er)民服。豫(yu)(yu)(yu)之(zhi)(zhi)時(shi)義大(da)矣哉。象(xiang)(xiang)曰:雷出地(di)奮。豫(yu)(yu)(yu)先王(wang)以(yi)(yi)作樂從德。殷薦(jian)之(zhi)(zhi)上帝(di)以(yi)(yi)配(pei)祖考(kao)。初(chu)六,鳴豫(yu)(yu)(yu),兇(xiong)。象(xiang)(xiang)曰:初(chu)六,鳴豫(yu)(yu)(yu),志窮,兇(xiong)也(ye)(ye)(ye)。六二,介石,不終日(ri),貞(zhen)吉(ji)。象(xiang)(xiang)曰:不終日(ri)貞(zhen)吉(ji),以(yi)(yi)中正也(ye)(ye)(ye)。六三,盱豫(yu)(yu)(yu),悔(hui)。遲有(you)悔(hui)。象(xiang)(xiang)曰:盱豫(yu)(yu)(yu)有(you)悔(hui),位不當也(ye)(ye)(ye)。九四,由(you)豫(yu)(yu)(yu),大(da)有(you)得,勿疑,朋(peng)盍(he)贊。象(xiang)(xiang)曰:由(you)豫(yu)(yu)(yu),大(da)有(you)得志大(da)行(xing)(xing)也(ye)(ye)(ye)。六五,貞(zhen)疾,恒(heng)不死。。象(xiang)(xiang)曰:六五貞(zhen)疾乘剛也(ye)(ye)(ye),恒(heng)不死中未亡也(ye)(ye)(ye)。上六,冥豫(yu)(yu)(yu),成(cheng)有(you)渝(yu),無咎。象(xiang)(xiang)曰:,冥豫(yu)(yu)(yu)在上何可(ke)長(chang)也(ye)(ye)(ye)。

隨(sui)(sui)卦(gua):元亨,利(li)貞(zhen),無(wu)咎(jiu)。彖曰(yue)(yue)(yue)(yue):剛來而(er)下柔(rou),動而(er)說,隨(sui)(sui)。大(da)亨貞(zhen)元無(wu)咎(jiu),而(er)天(tian)下隨(sui)(sui)時。隨(sui)(sui)時之義大(da)矣哉(zai)。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):澤中(zhong)有(you)(you)雷隨(sui)(sui),君子(zi)(zi)以向悔(hui)人(ren)入宴息。初九,官有(you)(you)渝(yu),貞(zhen)吉,出(chu)門交有(you)(you)功。不失也。六(liu)二,系(xi)(xi)小子(zi)(zi),失丈(zhang)夫。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):系(xi)(xi)小子(zi)(zi),弗謙與(yu)也。六(liu)三,系(xi)(xi)丈(zhang)夫,失小子(zi)(zi),隨(sui)(sui)有(you)(you)求得,利(li)居貞(zhen)。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):系(xi)(xi)丈(zhang)夫,志舍下也。九四(si),隨(sui)(sui)有(you)(you)獲(huo),貞(zhen)兇。有(you)(you)孚在道以明(ming),何咎(jiu)。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue)隨(sui)(sui)有(you)(you)獲(huo),其義兇也。有(you)(you)孚在道,明(ming)功也。九五,孚于嘉(jia),吉象(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):孚于嘉(jia)吉,位正中(zhong)也。上六(liu),拘系(xi)(xi)之,乃從維(wei)之,王用亨于西山。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):拘系(xi)(xi)之,上窮也。

蠱(gu)(gu)卦:元(yuan)亨,利涉大(da)川,先(xian)甲(jia)三(san)日(ri)(ri)(ri),后甲(jia)三(san)日(ri)(ri)(ri)。彖(tuan)曰(yue):蠱(gu)(gu)剛(gang)上而柔(rou)下,巽而止,蠱(gu)(gu)。蠱(gu)(gu),元(yuan)亨,而天下治(zhi)也(ye),利涉大(da)川。往(wang)(wang)有(you)事(shi)也(ye)。先(xian)甲(jia)三(san)日(ri)(ri)(ri),后甲(jia)三(san)日(ri)(ri)(ri),終(zhong)(zhong)則(ze)有(you)始,天下行也(ye)。象(xiang)(xiang)曰(yue):山下有(you)風,蠱(gu)(gu),君子以振民育德(de)。初六,干(gan)(gan)(gan)父(fu)(fu)之蠱(gu)(gu),有(you)子考(kao)(kao)無(wu)咎(jiu)厲終(zhong)(zhong)吉。象(xiang)(xiang)曰(yue):干(gan)(gan)(gan)父(fu)(fu)之蠱(gu)(gu),益承考(kao)(kao)也(ye)。九二,干(gan)(gan)(gan)母之蠱(gu)(gu),不可貞。象(xiang)(xiang)曰(yue):干(gan)(gan)(gan)母之蠱(gu)(gu),得(de)中道(dao)也(ye)。九三(san),干(gan)(gan)(gan)父(fu)(fu)之蠱(gu)(gu),小(xiao)有(you)悔(hui),無(wu)大(da)咎(jiu)。象(xiang)(xiang)曰(yue):干(gan)(gan)(gan)父(fu)(fu)之蠱(gu)(gu),終(zhong)(zhong)無(wu)咎(jiu)也(ye)。六四,裕父(fu)(fu)之蠱(gu)(gu),往(wang)(wang)見,吝。象(xiang)(xiang)曰(yue):裕父(fu)(fu)之蠱(gu)(gu),往(wang)(wang)未得(de)也(ye)。六五(wu),干(gan)(gan)(gan)父(fu)(fu)之蠱(gu)(gu),用譽(yu)(yu)。象(xiang)(xiang)曰(yue):干(gan)(gan)(gan)父(fu)(fu)用譽(yu)(yu),承以德(de)也(ye)。上九,不事(shi)王侯,高尚其(qi)事(shi)。象(xiang)(xiang)曰(yue):不事(shi)王侯志(zhi)可則(ze)也(ye)。

臨(lin)(lin)(lin)卦:元亨(heng)利貞,至(zhi)于(yu)八(ba)月(yue)有(you)兇。彖曰:臨(lin)(lin)(lin)剛(gang)浸(jin)而長,說而順,剛(gang)中(zhong)而應。大(da)(da)亨(heng)以正天(tian)下之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道也(ye)。至(zhi)于(yu)八(ba)月(yue)有(you)兇,消不(bu)(bu)(bu)(bu)久也(ye)。象(xiang)(xiang)曰:澤(ze)上有(you)地,臨(lin)(lin)(lin),君子以驕思無(wu)窮容保(bao)民(min)無(wu)疆。初九,咸臨(lin)(lin)(lin),貞吉(ji)。象(xiang)(xiang)曰:咸臨(lin)(lin)(lin)貞吉(ji),志行正也(ye)。九二(er),咸臨(lin)(lin)(lin),吉(ji),無(wu)不(bu)(bu)(bu)(bu)利。象(xiang)(xiang)曰:咸臨(lin)(lin)(lin)吉(ji)無(wu)不(bu)(bu)(bu)(bu)利,未順命也(ye)。六(liu)三(san),甘臨(lin)(lin)(lin),無(wu)攸利既(ji)(ji)憂(you)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),無(wu)咎(jiu)(jiu)。象(xiang)(xiang)曰:甘臨(lin)(lin)(lin),位(wei)(wei)不(bu)(bu)(bu)(bu)當(dang)也(ye)。既(ji)(ji)憂(you)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),咎(jiu)(jiu)不(bu)(bu)(bu)(bu)長也(ye)。六(liu)四,自(zi)臨(lin)(lin)(lin),無(wu)咎(jiu)(jiu)。象(xiang)(xiang)曰:至(zhi)臨(lin)(lin)(lin)無(wu)咎(jiu)(jiu),位(wei)(wei)當(dang)也(ye)。六(liu)五,知臨(lin)(lin)(lin),大(da)(da)君子宜(yi),吉(ji)。象(xiang)(xiang)曰:大(da)(da)君之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)宜(yi),行中(zhong)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂也(ye)。上六(liu),教(jiao)臨(lin)(lin)(lin),吉(ji)無(wu)咎(jiu)(jiu)。象(xiang)(xiang)曰:教(jiao)臨(lin)(lin)(lin)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)吉(ji)志在內也(ye)。

觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)卦:盥(guan)而不薦,有孚颙若。彖曰(yue)(yue):大(da)觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)在上,順而巽,中正以(yi)(yi)觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)天下。觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan),盥(guan)而不薦,有孚颙若,下觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)而化也。觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)天之神道而四時不忒(te),圣人(ren)以(yi)(yi)神道設(she)教(jiao)而天下服矣。象曰(yue)(yue):風(feng)行地上。觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan),先王以(yi)(yi)省方觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)民(min)設(she)教(jiao)。初六(liu)(liu)(liu),童觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan),小人(ren)無(wu)咎(jiu)。君(jun)(jun)子吝。象曰(yue)(yue):初六(liu)(liu)(liu)童觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan),小人(ren)道也。六(liu)(liu)(liu)二(er),闚(kui)(kui)觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)利(li)女子貞。象曰(yue)(yue):闚(kui)(kui)觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)利(li)女子貞,亦可丑(chou)也。六(liu)(liu)(liu)三,觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)我(wo)生進退(tui)。象曰(yue)(yue):觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)我(wo)生進退(tui)未失道也。六(liu)(liu)(liu)四,觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)國(guo)之光利(li)用賓于王。象曰(yue)(yue):觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)國(guo)之光,尚(shang)賓也。九五,觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)我(wo)生,君(jun)(jun)子無(wu)咎(jiu)。象曰(yue)(yue):觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)我(wo)生觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)民(min)也。上九,觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)其(qi)(qi)生君(jun)(jun)子無(wu)咎(jiu)。象曰(yue)(yue):觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)其(qi)(qi)生,志(zhi)未平(ping)也。

噬(shi)(shi)(shi)嗑卦(gua):亨(heng)利(li)用(yong)獄(yu)。彖曰(yue)(yue)(yue):順中有物曰(yue)(yue)(yue):噬(shi)(shi)(shi)嗑。噬(shi)(shi)(shi)嗑而亨(heng),剛(gang)柔分,動而明;雷(lei)(lei)電合而章。柔得(de)中而上(shang)行,雖(sui)不(bu)(bu)(bu)當(dang)位,利(li)用(yong)獄(yu)也象曰(yue)(yue)(yue):雷(lei)(lei)電噬(shi)(shi)(shi)嗑,先王以明罰勑(lai)法。初(chu)九,屢校滅(mie)趾,無(wu)(wu)咎(jiu)(jiu)(jiu)。象曰(yue)(yue)(yue)屢校滅(mie)趾,不(bu)(bu)(bu)行也。六(liu)二,噬(shi)(shi)(shi)膚(fu),滅(mie)鼻無(wu)(wu)咎(jiu)(jiu)(jiu)。象曰(yue)(yue)(yue):噬(shi)(shi)(shi)膚(fu)滅(mie)鼻,乘剛(gang)也。六(liu)三(san)噬(shi)(shi)(shi)臘(la)肉(rou)遇毒,小吝,無(wu)(wu)咎(jiu)(jiu)(jiu)。象曰(yue)(yue)(yue):遇毒,位不(bu)(bu)(bu)當(dang)也。九四,噬(shi)(shi)(shi)乾(qian)胏得(de)金夫(fu)利(li)艱貞(zhen)。象曰(yue)(yue)(yue):利(li)艱貞(zhen)吉(ji),未光也。六(liu)五,噬(shi)(shi)(shi)乾(qian)肉(rou)得(de)黃金,貞(zhen)厲,無(wu)(wu)咎(jiu)(jiu)(jiu)。象曰(yue)(yue)(yue):貞(zhen)厲無(wu)(wu)咎(jiu)(jiu)(jiu),得(de)當(dang)也。上(shang)九,何(he)(he)校滅(mie)耳,兇。何(he)(he)校滅(mie)耳,聽不(bu)(bu)(bu)明也。

賁(bi)(bi)(bi)卦:亨(heng),小(xiao)利(li)有攸(you)往。彖曰(yue)(yue):賁(bi)(bi)(bi),亨(heng)。柔(rou)(rou)來(lai)而(er)文(wen)(wen)剛故亨(heng)。分人(ren)剛上而(er)文(wen)(wen)柔(rou)(rou)故小(xiao)利(li)有攸(you)往,天(tian)文(wen)(wen)也(ye)(ye)。文(wen)(wen)明以(yi)止。文(wen)(wen)也(ye)(ye)。觀乎天(tian)文(wen)(wen)以(yi)察時(shi)變。觀乎人(ren)文(wen)(wen)以(yi)化成天(tian)下。象(xiang)曰(yue)(yue):山(shan)下有火,賁(bi)(bi)(bi)。君子以(yi)明庶政,無(wu)(wu)(wu)敢折獄。初九(jiu),賁(bi)(bi)(bi)其趾,舍車(che)而(er)徒。象(xiang)曰(yue)(yue):舍車(che)而(er)徒。義弗乘也(ye)(ye)。六(liu)二,賁(bi)(bi)(bi)其須。象(xiang)曰(yue)(yue):賁(bi)(bi)(bi)其須,與(yu)上興也(ye)(ye)。九(jiu)三,賁(bi)(bi)(bi)如(ru),濡如(ru)。永(yong)貞(zhen)吉。象(xiang)曰(yue)(yue):永(yong)貞(zhen)吉終莫之陵(ling)也(ye)(ye)。六(liu)四賁(bi)(bi)(bi)如(ru),皤(po)如(ru),白馬(ma)翰(han)如(ru)。匪寇(kou)婚(hun)媾(gou)。象(xiang)曰(yue)(yue):六(liu)四當位疑(yi)也(ye)(ye)。匪寇(kou)婚(hun)媾(gou),終,無(wu)(wu)(wu)尤也(ye)(ye)。六(liu)五,賁(bi)(bi)(bi)于丘園舒(shu)昂戔(jian)戔(jian),吝,終吉。象(xiang)曰(yue)(yue):六(liu)五之吉有喜也(ye)(ye)。上九(jiu),白賁(bi)(bi)(bi),無(wu)(wu)(wu)咎(jiu)(jiu)。象(xiang)曰(yue)(yue)白賁(bi)(bi)(bi)無(wu)(wu)(wu)咎(jiu)(jiu)上得志(zhi)也(ye)(ye)。

剝(bo)(bo)(bo)卦:不(bu)利(li)(li),有(you)(you)攸往(wang)。彖曰(yue)(yue)(yue)(yue):剝(bo)(bo)(bo),剝(bo)(bo)(bo)也(ye)。柔變剛也(ye)。不(bu)利(li)(li)有(you)(you)攸往(wang)小人長也(ye)。順而止之觀象(xiang)(xiang)也(ye)君(jun)(jun)子尚消息盈虛天(tian)行也(ye)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):山附(fu)于地剝(bo)(bo)(bo)上以(yi)(yi)(yi)(yi)厚下安宅。初六(liu)(liu)(liu),剝(bo)(bo)(bo)牀以(yi)(yi)(yi)(yi)足,滅貞兇。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):剝(bo)(bo)(bo)床(chuang)以(yi)(yi)(yi)(yi)足,以(yi)(yi)(yi)(yi)滅下也(ye)。六(liu)(liu)(liu)二,剝(bo)(bo)(bo)床(chuang)以(yi)(yi)(yi)(yi)辨(bian)滅貞兇。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):剝(bo)(bo)(bo)床(chuang)以(yi)(yi)(yi)(yi)辨(bian)未有(you)(you)與也(ye)。六(liu)(liu)(liu)三,剝(bo)(bo)(bo)之無(wu)咎(jiu)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):剝(bo)(bo)(bo)之無(wu)咎(jiu)失上下也(ye)。六(liu)(liu)(liu)四,剝(bo)(bo)(bo)床(chuang)以(yi)(yi)(yi)(yi)膚兇。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):剝(bo)(bo)(bo)床(chuang)以(yi)(yi)(yi)(yi)膚妾近災也(ye)。六(liu)(liu)(liu)五貫魚(yu)以(yi)(yi)(yi)(yi)宮人寵無(wu)不(bu)利(li)(li)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):以(yi)(yi)(yi)(yi)宮人寵。終無(wu)尤也(ye)。上九,碩果不(bu)食君(jun)(jun)子得輿,小人剝(bo)(bo)(bo)盧。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):君(jun)(jun)子得輿。民所(suo)載(zai)也(ye)。小人剝(bo)(bo)(bo)慮終不(bu)可用(yong)也(ye)。

卷二.下經

咸卦:亨,利(li),貞,取女吉(ji)。

遯卦:亨,小 利貞(zhen)。

卷三

繋辭上傳

第(di)一章 天(tian)尊地卑,乾(qian)(qian)坤定矣(yi)(yi),卑高以(yi)(yi)陳,貴(gui)賤(jian)位矣(yi)(yi)。動(dong)靜(jing)有(you)常(chang),剛柔(rou)斷矣(yi)(yi)。方以(yi)(yi)類聚物以(yi)(yi)群分。吉(ji)兇生矣(yi)(yi)。在天(tian)成(cheng)(cheng)象,在地成(cheng)(cheng)形,變化見矣(yi)(yi)。是故剛柔(rou)相摩八卦相湯。鼓之(zhi)(zhi)以(yi)(yi)雷(lei)霆,潤之(zhi)(zhi)以(yi)(yi)風雨。日月運行(xing),一寒一署。乾(qian)(qian)道(dao)成(cheng)(cheng)男,坤道(dao)成(cheng)(cheng)女乾(qian)(qian)知(zhi)大始,坤作成(cheng)(cheng)物乾(qian)(qian)以(yi)(yi)易知(zhi),坤以(yi)(yi)簡能。易則易知(zhi),簡則易從。易知(zhi)則有(you)親,易從則有(you)功(gong)。有(you)親則可久(jiu),有(you)功(gong)則可大。可久(jiu)則賢(xian)(xian)人之(zhi)(zhi)德,可大則賢(xian)(xian)人之(zhi)(zhi)業。易簡而天(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)理(li)得矣(yi)(yi)。天(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)理(li)得,而成(cheng)(cheng)位乎其中矣(yi)(yi)。

第(di)二章 圣人設卦觀象(xiang)縏辭焉而明(ming)吉兇(xiong)。剛柔(rou)相推(tui)而生變化。是(shi)故(gu)吉兇(xiong)者(zhe),失得之(zhi)象(xiang)也(ye)。悔吝者(zhe),憂虞之(zhi)象(xiang)也(ye)。變化者(zhe),進退之(zhi)象(xiang)也(ye)。剛柔(rou)者(zhe),晝夜之(zhi)象(xiang)也(ye)。六爻之(zhi)動,三極之(zhi)道也(ye)。是(shi)故(gu)君子所(suo)居(ju)而安者(zhe),易之(zhi)序也(ye)。所(suo)樂而玩其占,是(shi)以自天佑之(zhi),吉無(wu)不利。

第三章 彖(tuan)者(zhe)(zhe)(zhe),言(yan)乎(hu)象者(zhe)(zhe)(zhe)也(ye),爻(yao)者(zhe)(zhe)(zhe),言(yan)乎(hu)變者(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)。吉兇者(zhe)(zhe)(zhe)言(yan)乎(hu)失得也(ye)。悔吝(lin)者(zhe)(zhe)(zhe),言(yan)乎(hu)其小(xiao)疵(ci)也(ye)。無(wu)咎(jiu),善補過也(ye)。是故,列貴賤者(zhe)(zhe)(zhe),存(cun)乎(hu)位,齊(qi)小(xiao)大(da)者(zhe)(zhe)(zhe),存(cun)乎(hu)卦(gua)。辨吉兇者(zhe)(zhe)(zhe)存(cun)乎(hu)辭。憂悔吝(lin)者(zhe)(zhe)(zhe),存(cun)乎(hu)介震(zhen)無(wu)咎(jiu)者(zhe)(zhe)(zhe),存(cun)乎(hu)悔。是故,卦(gua)有小(xiao)大(da),,辭有險易。辭也(ye)者(zhe)(zhe)(zhe),各(ge)指其所之。

第四章 易與(yu)天(tian)(tian)地準,故(gu)(gu)(gu)能彌綸天(tian)(tian)地之(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)。仰以觀天(tian)(tian)文(wen),俯以察地理。。是(shi)故(gu)(gu)(gu),知(zhi)幽明之(zhi)(zhi)(zhi)故(gu)(gu)(gu),原始(shi)反(fan)終。故(gu)(gu)(gu)知(zhi)死生之(zhi)(zhi)(zhi)說。精氣為物,游魂為變。事故(gu)(gu)(gu)知(zhi)鬼神之(zhi)(zhi)(zhi)情(qing)狀。與(yu)天(tian)(tian)地相似,故(gu)(gu)(gu)不(bu)違(wei),知(zhi)周乎萬(wan)(wan)物,而道(dao)濟天(tian)(tian)下。故(gu)(gu)(gu)不(bu)過,旁行而不(bu)流樂(le)天(tian)(tian)知(zhi)命。故(gu)(gu)(gu)不(bu)憂,安(an)土敦乎仁。故(gu)(gu)(gu)能憂。范圍天(tian)(tian)地之(zhi)(zhi)(zhi)化而不(bu)過曲(qu)成萬(wan)(wan)物而不(bu)遺,通乎晝夜之(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)而知(zhi)。故(gu)(gu)(gu)神無(wu)方(fang)而易無(wu)體。

第(di)五(wu)章(zhang) 一陰一陽之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)(wei)(wei)道。變之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)者(zhe)善也(ye),成之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)者(zhe)行也(ye)。仁者(zhe)見之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)(wei)(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)仁,智者(zhe)見智為之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)智。百(bai)姓日用而(er)不(bu)(bu)知(zhi),故君(jun)子(zi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道鮮矣(yi)。顯(xian)諸仁,藏儲(chu)用。鼓萬物而(er)不(bu)(bu)與圣人(ren)同憂。盛(sheng)德大業(ye)至矣(yi)哉。富有之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)為大業(ye)。日新(xin)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)(wei)(wei)盛(sheng)德。生生之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)(wei)(wei)易(yi),成像之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)(wei)(wei)乾。效法之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)(wei)(wei)坤。極數知(zhi)來之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)(wei)(wei)占(zhan),通便之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)(wei)(wei)事。陰陽不(bu)(bu)測之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)(wei)(wei)神。

第六章(zhang) 夫(fu)(fu)易廣(guang)(guang)矣(yi),大矣(yi)。以言(yan)乎遠則(ze)不御,以言(yan)乎邇則(ze)靜而正(zheng)。以言(yan)乎天地之間(jian)則(ze)備矣(yi)。夫(fu)(fu)乾其(qi)靜也専,其(qi)動(dong)也直,是(shi)(shi)以大生(sheng)言(yan)焉。夫(fu)(fu)坤其(qi)靜也翕,其(qi)動(dong)也辟,是(shi)(shi)以廣(guang)(guang)生(sheng)焉。廣(guang)(guang)大配天地,變通配四時(shi),陰陽之義配日月,易簡直善(shan)配至德。

第七章 子曰(yue):易(yi)其(qi)(qi)至矣乎(hu)。夫(fu)易(yi),圣(sheng)人所以崇(chong)德而廣業也(ye)。知(zhi)崇(chong)禮卑(bei)。崇(chong),效天(tian),卑(bei)法地。天(tian)地設(she)位(wei)而易(yi)行(xing)乎(hu)其(qi)(qi)中(zhong)矣。成性存存,道義(yi)之門。

第八章(zhang) 圣人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)有(you)以(yi)(yi)天下(xia)(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)賾(ze)。而(er)擬諸(zhu)其(qi)(qi)(qi)形(xing)容。象其(qi)(qi)(qi)物宜,是故謂象。圣人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)有(you)以(yi)(yi)見天下(xia)(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)動而(er)觀(guan)其(qi)(qi)(qi)會(hui)通,以(yi)(yi)行(xing)其(qi)(qi)(qi)典禮繋辭(ci)焉(yan)以(yi)(yi)斷其(qi)(qi)(qi)吉(ji)兇也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。是故謂之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)爻。言(yan)(yan)(yan)天下(xia)(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)至(zhi)賾(ze)而(er)不(bu)(bu)(bu)可惡也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。言(yan)(yan)(yan)天下(xia)(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)至(zhi)動不(bu)(bu)(bu)可亂(luan)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。擬之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)而(er)后言(yan)(yan)(yan),議之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)而(er)后動。擬、議以(yi)(yi)成其(qi)(qi)(qi)變化。。鳴鶴在(zai)陰,其(qi)(qi)(qi)子(zi)和之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),我(wo)有(you)好嚼,吾與(yu)爾靡之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。子(zi)曰(yue):君子(zi)居其(qi)(qi)(qi)室居出(chu)其(qi)(qi)(qi)言(yan)(yan)(yan)善(shan),則(ze)(ze)(ze)(ze)千里之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)外(wai)應之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),況乎(hu)(hu)爾者(zhe)(zhe)乎(hu)(hu)。居其(qi)(qi)(qi)室出(chu)言(yan)(yan)(yan)不(bu)(bu)(bu)善(shan),則(ze)(ze)(ze)(ze)千里之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)外(wai)違之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),況乎(hu)(hu)爾者(zhe)(zhe)乎(hu)(hu)。言(yan)(yan)(yan)出(chu)乎(hu)(hu)身(shen)加(jia)乎(hu)(hu)民,行(xing)發乎(hu)(hu)爾見乎(hu)(hu)遠(yuan)。言(yan)(yan)(yan)行(xing)君子(zi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)樞機。樞機之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)發,榮辱(ru)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)主也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。言(yan)(yan)(yan)行(xing)君子(zi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)以(yi)(yi)動天地也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。可不(bu)(bu)(bu)慎乎(hu)(hu)。同(tong)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren),先(xian)號啕而(er)后笑。子(zi)曰(yue):君子(zi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道或出(chu)火或處或默,或語(yu)。二人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)同(tong)心(xin),其(qi)(qi)(qi)利斷金同(tong)心(xin)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)言(yan)(yan)(yan)。其(qi)(qi)(qi)臭(chou)如(ru)蘭。初六,藉用(yong)白茅(mao)(mao),無(wu)咎。子(zi)曰(yue):茍錯諸(zhu)地而(er)可矣。藉之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)用(yong)茅(mao)(mao)何咎之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)有(you)。慎之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)至(zhi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。夫茅(mao)(mao)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)為(wei)物薄而(er)用(yong)可重也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。慎斯(si)術也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)以(yi)(yi)往。其(qi)(qi)(qi)無(wu)所(suo)失矣。勞謙君子(zi)有(you)終,吉(ji)。子(zi)曰(yue):勞而(er)不(bu)(bu)(bu)伐,有(you)功而(er)不(bu)(bu)(bu)德。厚之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)至(zhi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。語(yu)以(yi)(yi)其(qi)(qi)(qi)功下(xia)(xia)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)者(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。德言(yan)(yan)(yan)盛禮。言(yan)(yan)(yan)恭謙也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)者(zhe)(zhe)。致恭以(yi)(yi)其(qi)(qi)(qi)位者(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。亢龍有(you)悔,子(zi)曰(yue)貴(gui)而(er)無(wu)位,高而(er)無(wu)民,賢(xian)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)在(zai)下(xia)(xia)位而(er)無(wu)輔(fu),是以(yi)(yi)動而(er)有(you)悔也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。不(bu)(bu)(bu)出(chu)戶庭無(wu)咎。子(zi)曰(yue):亂(luan)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)生也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。則(ze)(ze)(ze)(ze)言(yan)(yan)(yan)語(yu)以(yi)(yi)為(wei)階(jie),君不(bu)(bu)(bu)密(mi)則(ze)(ze)(ze)(ze)失臣(chen),臣(chen)不(bu)(bu)(bu)密(mi)則(ze)(ze)(ze)(ze)失身(shen)。機不(bu)(bu)(bu)密(mi)則(ze)(ze)(ze)(ze)害成。是以(yi)(yi)君子(zi)慎密(mi)而(er)不(bu)(bu)(bu)出(chu)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。子(zi)曰(yue)作易者(zhe)(zhe)知其(qi)(qi)(qi)盜乎(hu)(hu)。易曰(yue),負且乘,致寇至(zhi)。負也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)者(zhe)(zhe),小(xiao)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)事也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。乘也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)者(zhe)(zhe),君子(zi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)器也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。小(xiao)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)而(er)乘君子(zi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)器,盜思奪之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)矣上慢下(xia)(xia)暴,盜思法(fa)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)矣。慢藏悔盜。冶(ye)容悔淫。易曰(yue):負且乘致寇至(zhi),盜之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)招也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。

第九章 策(ce)二(er)百(bai)一(yi)(yi)十(shi)(shi)(shi)有(you)六,坤之(zhi)策(ce)百(bai)四(si)(si)十(shi)(shi)(shi)有(you)四(si)(si)。凡(fan)三(san)百(bai)有(you)六十(shi)(shi)(shi)。當期之(zhi)日。二(er)篇之(zhi)策(ce)有(you)一(yi)(yi)千五百(bai)二(er)十(shi)(shi)(shi),當萬(wan)物之(zhi)數也。是故(gu)四(si)(si)營而(er)(er)(er)成易十(shi)(shi)(shi)有(you)八變而(er)(er)(er)成卦(gua)八卦(gua)而(er)(er)(er)小成,引而(er)(er)(er)伸之(zhi)觸類而(er)(er)(er)長之(zhi),天(tian)下之(zhi)能天(tian)以(yi),地二(er),天(tian)三(san),地四(si)(si),天(tian)五,地六,天(tian)七,地八,天(tian)九,地十(shi)(shi)(shi)。天(tian)數五,地數五。五位相得而(er)(er)(er)各有(you)合。天(tian)數二(er)十(shi)(shi)(shi)有(you)五。地數三(san)十(shi)(shi)(shi)。凡(fan)天(tian)地之(zhi)數五十(shi)(shi)(shi)有(you)五。其用四(si)(si)十(shi)(shi)(shi)有(you)九。分而(er)(er)(er)為(wei)二(er),以(yi)象(xiang)(xiang)兩,掛一(yi)(yi)以(yi)象(xiang)(xiang)三(san)。揲之(zhi)以(yi)象(xiang)(xiang)四(si)(si)時。歸奇于扐(le)以(yi)象(xiang)(xiang)閏。五歲再(zai)閏。故(gu)再(zai)扐(le)而(er)(er)(er)后掛。乾之(zhi)事畢矣(yi)。顕道神(shen)(shen)得行,是故(gu)可與酬酢,可與佑神(shen)(shen)矣(yi)。子曰:知(zhi)變化之(zhi)道者。其知(zhi)神(shen)(shen)之(zhi)為(wei)乎。

第(di)十章(zhang) 易(yi)有(you)(you)(you)圣人之(zhi)道四焉。以(yi)(yi)(yi)言者(zhe)尚其(qi)辭以(yi)(yi)(yi)動(dong)(dong)者(zhe)尚其(qi)變(bian)。以(yi)(yi)(yi)制器者(zhe),尚其(qi)象。以(yi)(yi)(yi)筮者(zhe),尚其(qi)占。是以(yi)(yi)(yi)君子(zi)將(jiang)有(you)(you)(you)為(wei)也(ye)(ye),將(jiang)有(you)(you)(you)行(xing)也(ye)(ye)。問焉而(er)以(yi)(yi)(yi)言,其(qi)受(shou)命也(ye)(ye)如向,無有(you)(you)(you)遠近幽深遂知來物,非天(tian)之(zhi)至精,其(qi)孰能(neng)與(yu)于(yu)(yu)此。參(can)伍以(yi)(yi)(yi)變(bian)錯(cuo)綜其(qi)數(shu)通其(qi)變(bian)。遂成(cheng)天(tian)地之(zhi)文,極其(qi)數(shu)遂定天(tian)下(xia)之(zhi)象,非天(tian)下(xia)之(zhi)至變(bian)其(qi)孰能(neng)與(yu)于(yu)(yu)此。易(yi)無思也(ye)(ye),無為(wei)也(ye)(ye)。寂然不(bu)動(dong)(dong),感而(er)遂通天(tian)下(xia)之(zhi)故(gu)(gu)。非天(tian)下(xia)之(zhi)至神(shen)(shen),其(qi)孰能(neng)與(yu)于(yu)(yu)此。夫(fu)易(yi),圣人之(zhi)所以(yi)(yi)(yi)極深而(er)研幾也(ye)(ye)。唯(wei)深也(ye)(ye),故(gu)(gu)能(neng)通天(tian)下(xia)之(zhi)志唯(wei)幾也(ye)(ye)故(gu)(gu)能(neng)成(cheng)天(tian)下(xia)之(zhi)務(wu),唯(wei)神(shen)(shen)也(ye)(ye)故(gu)(gu)不(bu)疾而(er)速,,不(bu)行(xing)而(er)至。子(zi)曰:易(yi)有(you)(you)(you)圣人之(zhi)道四焉者(zhe)。此之(zhi)謂(wei)也(ye)(ye)。

第十一章 子曰:夫易(yi)(yi)者(zhe),何為者(zhe)也(ye)。夫易(yi)(yi)開物成務,冒天(tian)(tian)(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道如斯而(er)已者(zhe)也(ye)。是(shi)(shi)(shi)故(gu)圣(sheng)人(ren)以(yi)(yi)(yi)通(tong)天(tian)(tian)(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)自(zi)以(yi)(yi)(yi)定(ding)(ding)天(tian)(tian)(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)業,以(yi)(yi)(yi)斷天(tian)(tian)(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)疑。是(shi)(shi)(shi)故(gu)蓍之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)德圓而(er)神(shen)(shen)(shen)(shen)。卦之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)德方以(yi)(yi)(yi)知(zhi)。六(liu)爻之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)義(yi)易(yi)(yi)以(yi)(yi)(yi)貢。圣(sheng)人(ren)以(yi)(yi)(yi)此洗(xi)心退藏(zang)于密,吉兇與民(min)同患。神(shen)(shen)(shen)(shen)以(yi)(yi)(yi)知(zhi)來,知(zhi)以(yi)(yi)(yi)藏(zang)往。其(qi)孰能與于此哉。古之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)聰明睿智神(shen)(shen)(shen)(shen)武而(er)不(bu)殺者(zhe)夫。是(shi)(shi)(shi)以(yi)(yi)(yi)明于天(tian)(tian)(tian)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道而(er)察于民(min)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)故(gu)是(shi)(shi)(shi)興神(shen)(shen)(shen)(shen)物以(yi)(yi)(yi)前(qian)民(min)用。圣(sheng)人(ren)以(yi)(yi)(yi)此齊戒以(yi)(yi)(yi)神(shen)(shen)(shen)(shen)其(qi)德夫。是(shi)(shi)(shi)故(gu)闔戶(hu)謂(wei)(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)神(shen)(shen)(shen)(shen),閉(bi)戶(hu)謂(wei)(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)乾。一闔一辟謂(wei)(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)變(bian)(bian)。往來不(bu)窮謂(wei)(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)通(tong),見乃謂(wei)(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)象,形乃謂(wei)(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)器。制而(er)用之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)法(fa)。利用出入(ru),民(min)咸(xian)用之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)神(shen)(shen)(shen)(shen)。是(shi)(shi)(shi)故(gu)易(yi)(yi)有大(太)極,是(shi)(shi)(shi) 生(sheng)兩儀兩儀生(sheng)四(si)(si)象,四(si)(si)象生(sheng)八卦八卦定(ding)(ding)吉兇,生(sheng)大業。是(shi)(shi)(shi)故(gu)法(fa)象莫(mo)大乎(hu)(hu)天(tian)(tian)(tian)地(di),變(bian)(bian)通(tong)莫(mo)大乎(hu)(hu)四(si)(si)時縣(xian)象著明莫(mo)大乎(hu)(hu)日(ri)月。崇高莫(mo)大乎(hu)(hu)富(fu)貴。備物致用。立成器以(yi)(yi)(yi)為天(tian)(tian)(tian)下(xia)利莫(mo)大乎(hu)(hu)圣(sheng)人(ren)。探賾索隠,鉤深致遠,以(yi)(yi)(yi)定(ding)(ding)天(tian)(tian)(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)吉兇。成天(tian)(tian)(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)釁釁者(zhe)莫(mo)大乎(hu)(hu)著龜。是(shi)(shi)(shi)故(gu)天(tian)(tian)(tian)生(sheng)神(shen)(shen)(shen)(shen)物,圣(sheng)人(ren)則(ze)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。天(tian)(tian)(tian)地(di)變(bian)(bian)化圣(sheng)人(ren)效之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。天(tian)(tian)(tian)垂象見吉兇,圣(sheng)人(ren)象之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。河(he)出圖(tu)洛出書,圣(sheng)人(ren)則(ze)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。易(yi)(yi)有四(si)(si)象,所以(yi)(yi)(yi)示也(ye)。繋辭焉,所以(yi)(yi)(yi)告(gao)也(ye)。定(ding)(ding)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)吉兇,所以(yi)(yi)(yi)斷也(ye)。

第十二章 易(yi)曰:自天佑(you)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),吉(ji)無(wu)不(bu)(bu)(bu)利(li)。子曰:佑(you)者(zhe)(zhe)助也(ye)(ye)。天之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所助順(shun)也(ye)(ye),人(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所助信(xin)也(ye)(ye)。履信(xin)思乎(hu)(hu)順(shun)。又以(yi)(yi)尚(shang)賢也(ye)(ye)。是以(yi)(yi)自天佑(you)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)吉(ji)無(wu)不(bu)(bu)(bu)利(li)也(ye)(ye)。子曰:書不(bu)(bu)(bu)盡言(yan),言(yan)不(bu)(bu)(bu)盡意(yi)。然則圣(sheng)人(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)意(yi)其(qi)(qi)不(bu)(bu)(bu)可見(jian)(jian)乎(hu)(hu)。子曰:圣(sheng)人(ren)立(li)象(xiang)以(yi)(yi)盡意(yi)設卦以(yi)(yi)盡情偽。繋辭(ci)焉(yan)以(yi)(yi)盡其(qi)(qi)言(yan)。變而(er)(er)(er)通(tong)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)盡其(qi)(qi)利(li),故之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)舞之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)盡神。乾坤其(qi)(qi)易(yi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)緼邪。乾坤成列而(er)(er)(er)易(yi)立(li)乎(hu)(hu)其(qi)(qi)中(zhong)矣。乾坤毀則無(wu)以(yi)(yi)見(jian)(jian)易(yi)。易(yi)不(bu)(bu)(bu)可見(jian)(jian)則乾坤或幾(ji)乎(hu)(hu)息(xi)矣。 是故形(xing)(xing)而(er)(er)(er)上者(zhe)(zhe),謂(wei)(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道,形(xing)(xing)而(er)(er)(er)下者(zhe)(zhe)謂(wei)(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)器。化而(er)(er)(er)裁之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),謂(wei)(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)變。推行(xing)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),謂(wei)(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)通(tong)。舉而(er)(er)(er)措之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)天下之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)民謂(wei)(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)事業。是故,夫象(xiang)圣(sheng)人(ren)有(you)見(jian)(jian)天下之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)賾(ze)。而(er)(er)(er)擬諸其(qi)(qi)形(xing)(xing)容。象(xiang)其(qi)(qi)物宜。是故,謂(wei)(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)象(xiang)圣(sheng)人(ren)有(you)見(jian)(jian)以(yi)(yi)天下之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)動者(zhe)(zhe)而(er)(er)(er)觀其(qi)(qi)會通(tong)以(yi)(yi)行(xing)其(qi)(qi)典禮。繋辭(ci)焉(yan),以(yi)(yi)斷其(qi)(qi)吉(ji)兇是故,謂(wei)(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)爻。極天下之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)賾(ze)者(zhe)(zhe)存(cun)(cun)乎(hu)(hu)卦。鼓(gu)天下之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)動者(zhe)(zhe)存(cun)(cun)乎(hu)(hu)辭(ci),化而(er)(er)(er)裁之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)存(cun)(cun)乎(hu)(hu)變,推而(er)(er)(er)行(xing)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)者(zhe)(zhe)存(cun)(cun)乎(hu)(hu)通(tong),神而(er)(er)(er)明之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)存(cun)(cun)乎(hu)(hu)其(qi)(qi)人(ren),默而(er)(er)(er)成之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),不(bu)(bu)(bu)言(yan)而(er)(er)(er)信(xin),存(cun)(cun)乎(hu)(hu)德行(xing)。

繋辭下傳

第一(yi)章 八卦成列(lie),象在其中(zhong)矣(yi)。因(yin)而重之(zhi)。要(yao)在其中(zhong)矣(yi)剛柔(rou)想推,變在其中(zhong)矣(yi)。繋辭(ci)(ci)焉而命之(zhi),動(dong)(dong)在其中(zhong)矣(yi)。吉(ji)兇,悔吝者(zhe)(zhe)(zhe),生(sheng)乎(hu)動(dong)(dong)者(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)。剛柔(rou)者(zhe)(zhe)(zhe),立本者(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)變通(tong)者(zhe)(zhe)(zhe),趣時者(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)吉(ji)兇者(zhe)(zhe)(zhe),貞勝者(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)天(tian)(tian)地之(zhi)道(dao)(dao),貞觀者(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)日月(yue)之(zhi)道(dao)(dao),貞明者(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)天(tian)(tian)下(xia)之(zhi)動(dong)(dong)貞夫一(yi)有也(ye)。夫乾確然(ran)示人(ren)易矣(yi)。夫坤(kun)隤(tui)然(ran)示人(ren)簡矣(yi)。爻也(ye)者(zhe)(zhe)(zhe)效此(ci)者(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)。象也(ye)者(zhe)(zhe)(zhe),像(xiang)此(ci)者(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)。爻象動(dong)(dong)乎(hu)內,吉(ji)兇見(jian)乎(hu)外(wai)。功業見(jian)乎(hu)變,圣人(ren)之(zhi)情見(jian)乎(hu)辭(ci)(ci)。天(tian)(tian)地之(zhi)大德曰(yue)(yue)生(sheng)。圣人(ren)之(zhi)大寶曰(yue)(yue)位,何(he)(he)以(yi)守位曰(yue)(yue)仁。何(he)(he)以(yi)聚人(ren)曰(yue)(yue)財(cai)。理財(cai)正辭(ci)(ci)禁(jin)民為非曰(yue)(yue)義。

第(di)二章 古(gu)者(zhe),包犧(xi)氏(shi)(shi)之(zhi)王天(tian)(tian)下(xia)也,仰則(ze)(ze)觀象(xiang)于天(tian)(tian),俯則(ze)(ze)觀法(fa)于地(di)。觀鳥(niao)獸之(zhi)文,與地(di)之(zhi)宜。盡取(qu)(qu)(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)身(shen),遠取(qu)(qu)(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)物。于是(shi)始作八卦。以(yi)通神(shen)明之(zhi)德。以(yi)類萬(wan)物之(zhi)情(qing)。作結繩而為(wei)(wei)(wei)惘罟。以(yi)佃以(yi)漁。蓋(gai)取(qu)(qu)(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)離。包犧(xi)氏(shi)(shi)之(zhi)沒,神(shen)農氏(shi)(shi)作。斲木(mu)為(wei)(wei)(wei)為(wei)(wei)(wei)耜(si),柔木(mu)為(wei)(wei)(wei)耒,耒耨之(zhi)利以(yi)教天(tian)(tian)下(xia)。蓋(gai)取(qu)(qu)(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)益。日中(zhong)為(wei)(wei)(wei)市致天(tian)(tian)下(xia)之(zhi)民(min),聚(ju)天(tian)(tian)下(xia)之(zhi)貨交易(yi)而退。各得其所(suo)。蓋(gai)取(qu)(qu)(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)噬嗑。神(shen)農氏(shi)(shi)沒,黃帝(di)堯舜(shun)禹氏(shi)(shi)作。通其變使民(min)不(bu)(bu)倦(juan),神(shen)而化之(zhi)。使民(min)宜之(zhi)。易(yi)窮(qiong)則(ze)(ze)變,變則(ze)(ze)通通則(ze)(ze)久是(shi)以(yi)自天(tian)(tian)佑之(zhi)。吉,無不(bu)(bu)利。黃帝(di)堯舜(shun)禹垂衣裳而天(tian)(tian)下(xia)治(zhi)(zhi)(zhi)蓋(gai)取(qu)(qu)(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)乾坤。刳木(mu)為(wei)(wei)(wei)舟,剡木(mu)為(wei)(wei)(wei)楫(ji)。舟楫(ji)之(zhi)利以(yi)濟不(bu)(bu)通。致遠以(yi)利天(tian)(tian)下(xia)。蓋(gai)取(qu)(qu)(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)渙,服牛(niu)乘馬,引重致遠,蓋(gai)取(qu)(qu)(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)隨,垂門撃柝以(yi)待(dai)暴客蓋(gai)取(qu)(qu)(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)豫(yu)。斷木(mu)為(wei)(wei)(wei)杵掘地(di)為(wei)(wei)(wei)臼。杵臼之(zhi)利萬(wan)民(min)以(yi)濟。蓋(gai)取(qu)(qu)(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)小過(guo)。弦木(mu)為(wei)(wei)(wei)弧,剡木(mu)為(wei)(wei)(wei)矢。弧矢之(zhi)利以(yi)威天(tian)(tian)下(xia)。蓋(gai)取(qu)(qu)(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)睽上(shang)古(gu)穴(xue)居而野處,后世(shi)圣人易(yi)之(zhi)以(yi)宮室。上(shang)楝(lian)下(xia)宇。以(yi)待(dai)風雨。蓋(gai)取(qu)(qu)(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)大壯。古(gu)之(zhi)葬者(zhe),厚,衣之(zhi)以(yi)薪。葬之(zhi)中(zhong)野不(bu)(bu)封不(bu)(bu)樹。喪(sang)其無數。后世(shi)圣人易(yi)之(zhi)以(yi)棺槨。蓋(gai)取(qu)(qu)(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)大過(guo)。上(shang)古(gu)結繩而治(zhi)(zhi)(zhi),后世(shi)圣人易(yi)之(zhi),以(yi)書(shu)契,百官(guan)以(yi)治(zhi)(zhi)(zhi)萬(wan)民(min)以(yi)察(cha)蓋(gai)取(qu)(qu)(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)夬。

第(di)三章 是故(gu)易(yi)者(zhe),象也者(zhe),像也。彖者(zhe),材也爻也者(zhe),效天下之動(dong)也者(zhe)。是故(gu)吉兇生悔吝諸也。

第(di)四章 陽卦多陰,陰卦多陽。其故何(he)也(ye)(ye)。U陽卦奇,陰卦耦。其德行何(he)也(ye)(ye) 。陽一(yi)君而(er)二民。君子之(zhi)道(dao)也(ye)(ye)。陰而(er)君一(yi)民也(ye)(ye)。小人之(zhi)道(dao)也(ye)(ye)。

第五章(zhang) 易曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):憧(chong)憧(chong)往(wang)來,朋 從爾思(si)。子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):天下(xia)何(he)思(si),何(he)慮(lv)(lv)。天下(xia)同(tong)歸(gui)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)殊途。一致(zhi)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)百慮(lv)(lv)天下(xia)何(he)思(si)何(he)慮(lv)(lv),日(ri)往(wang)則(ze)(ze)(ze)月來。日(ri)月相(xiang)推而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)明生焉(yan)(yan)。寒往(wang)則(ze)(ze)(ze)署來。,署往(wang)則(ze)(ze)(ze)寒來。寒暑相(xiang)推則(ze)(ze)(ze)歲(sui)成焉(yan)(yan)。往(wang)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)屈(qu)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),來者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)信也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。屈(qu)信相(xiang)感而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)利生焉(yan)(yan)。尺蠖(huo)之(zhi)(zhi)(zhi)曲以(yi)(yi)(yi)求(qiu)信來也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。龍蛇之(zhi)(zhi)(zhi)蟄以(yi)(yi)(yi)存身(shen)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。精義(yi)人(ren)(ren)神(shen),以(yi)(yi)(yi)致(zhi)用(yong)(yong)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。利用(yong)(yong)安身(shen),以(yi)(yi)(yi)崇德也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。過此(ci)(ci)以(yi)(yi)(yi)往(wang),未之(zhi)(zhi)(zhi)或知(zhi)(zhi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。窮神(shen)知(zhi)(zhi)化(hua),德之(zhi)(zhi)(zhi)盛也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。易曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):困于石,據(ju)于蒺(ji)藜,入(ru)于其(qi)宮,不(bu)(bu)(bu)(bu)見(jian)(jian)其(qi)妻兇。子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)非所困而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)困焉(yan)(yan),名必辱。非所據(ju)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)據(ju)焉(yan)(yan)神(shen)必危即辱且危死期將(jiang)至(zhi),妻可得見(jian)(jian)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)邪。 易曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):公(gong)用(yong)(yong)射(she)隼于高墉之(zhi)(zhi)(zhi)上(shang),獲(huo)之(zhi)(zhi)(zhi)無(wu)不(bu)(bu)(bu)(bu)利。子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):隼者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),禽也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。弓(gong)矢者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)器(qi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)射(she)之(zhi)(zhi)(zhi)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)人(ren)(ren)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。君(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)藏(zang)器(qi)于身(shen)待時而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)動(dong)(dong)何(he)不(bu)(bu)(bu)(bu)利之(zhi)(zhi)(zhi)有(you)(you)。動(dong)(dong)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)括,是以(yi)(yi)(yi)出而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)有(you)(you)獲(huo)。語成器(qi)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)動(dong)(dong)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):小(xiao)(xiao)人(ren)(ren)不(bu)(bu)(bu)(bu)恥不(bu)(bu)(bu)(bu)仁,不(bu)(bu)(bu)(bu)畏不(bu)(bu)(bu)(bu)義(yi),,不(bu)(bu)(bu)(bu)見(jian)(jian)利不(bu)(bu)(bu)(bu)動(dong)(dong)。不(bu)(bu)(bu)(bu)為(wei)不(bu)(bu)(bu)(bu)懲,小(xiao)(xiao)懲而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)大誡。此(ci)(ci)小(xiao)(xiao)人(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)福(fu)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。易曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):履校滅趾無(wu)咎,此(ci)(ci)之(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。善不(bu)(bu)(bu)(bu)積(ji)(ji)不(bu)(bu)(bu)(bu)足(zu)以(yi)(yi)(yi)成名,惡不(bu)(bu)(bu)(bu)積(ji)(ji)不(bu)(bu)(bu)(bu)足(zu)以(yi)(yi)(yi)滅身(shen)。小(xiao)(xiao)人(ren)(ren)以(yi)(yi)(yi)小(xiao)(xiao)善而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)無(wu)益,而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)弗為(wei)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。以(yi)(yi)(yi)小(xiao)(xiao)惡而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)無(wu)尚,而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)弗去也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。故(gu)惡積(ji)(ji)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)可掩,罪大而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)可解。易曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):何(he)校滅耳兇。子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)危者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)安其(qi)位者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),亡者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)保(bao)(bao)其(qi)存者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。亂(luan)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)有(you)(you)其(qi)治者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。是故(gu)君(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)君(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)安而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)忘其(qi)危,存而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)忘其(qi)亡,治而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)忘其(qi)亂(luan)。是以(yi)(yi)(yi)身(shen)安而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)國家(jia)可保(bao)(bao)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。易曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):其(qi)亡其(qi)亡。繋(xi)于苞(bao)桑子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):德薄而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)位尊,知(zhi)(zhi)小(xiao)(xiao)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)某大。力小(xiao)(xiao)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)任(ren)重,鮮不(bu)(bu)(bu)(bu)及矣。易曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):鼎(ding)折足(zu)覆公(gong)餗。其(qi)形渥,兇。言不(bu)(bu)(bu)(bu)勝其(qi)任(ren)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):知(zhi)(zhi)幾(ji)(ji)其(qi)神(shen)乎。君(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)上(shang)交不(bu)(bu)(bu)(bu)諂,下(xia)交不(bu)(bu)(bu)(bu)瀆,其(qi)知(zhi)(zhi)幾(ji)(ji)乎。幾(ji)(ji)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),動(dong)(dong)之(zhi)(zhi)(zhi)微,吉之(zhi)(zhi)(zhi)先見(jian)(jian)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。君(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)見(jian)(jian)幾(ji)(ji)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)作(zuo)。不(bu)(bu)(bu)(bu)俟終日(ri)。易曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):介于石不(bu)(bu)(bu)(bu)終日(ri)貞(zhen)吉。介于石焉(yan)(yan),寧用(yong)(yong)終日(ri),斷可識焉(yan)(yan)矣。君(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)知(zhi)(zhi)微知(zhi)(zhi)彰。知(zhi)(zhi)柔(rou)知(zhi)(zhi)剛(gang),萬夫之(zhi)(zhi)(zhi)望。子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):顏氏之(zhi)(zhi)(zhi)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi),其(qi)殆庶(shu)幾(ji)(ji)乎。有(you)(you)不(bu)(bu)(bu)(bu)善未嘗(chang)不(bu)(bu)(bu)(bu)知(zhi)(zhi),知(zhi)(zhi)之(zhi)(zhi)(zhi)未嘗(chang)復行(xing)(xing)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。易曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):不(bu)(bu)(bu)(bu)遠復無(wu)祇悔。元吉。天地絪(yin)縕,萬物(wu)(wu)化(hua)醇,男女構精,萬物(wu)(wu)化(hua)生。易曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):三(san)人(ren)(ren)行(xing)(xing)則(ze)(ze)(ze)損一人(ren)(ren),一人(ren)(ren)行(xing)(xing)則(ze)(ze)(ze)得其(qi)友。言致(zhi)一也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):君(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)安其(qi)身(shen)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)后動(dong)(dong),易其(qi)心(xin)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)后語,定其(qi)交而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)后求(qiu)。君(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)修此(ci)(ci)三(san)德者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)故(gu)全也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。危以(yi)(yi)(yi)動(dong)(dong)則(ze)(ze)(ze)民不(bu)(bu)(bu)(bu)與也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),懼以(yi)(yi)(yi)語則(ze)(ze)(ze)民不(bu)(bu)(bu)(bu)應也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),無(wu)交而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)求(qiu)則(ze)(ze)(ze)民不(bu)(bu)(bu)(bu)與也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。莫(mo)(mo)之(zhi)(zhi)(zhi)與,則(ze)(ze)(ze)傷(shang)之(zhi)(zhi)(zhi)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)至(zhi)矣。易曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):莫(mo)(mo)益之(zhi)(zhi)(zhi),或擊之(zhi)(zhi)(zhi)立心(xin)勿恒,兇。

第(di)六章 子曰:乾(qian)坤其易(yi)(yi)之(zhi)門邪。乾(qian)陽物也(ye)(ye),坤陰物也(ye)(ye)。陰陽合德(de)而(er)(er)剛柔(rou)有(you)體(ti)。以(yi)體(ti)天(tian)地之(zhi)撰,以(yi)通神明之(zhi)德(de)。其稱(cheng)明也(ye)(ye),雜而(er)(er)不(bu)越于稽其類。其衰世之(zhi)意。邪。夫(fu)易(yi)(yi)彰往而(er)(er)察來(lai)。而(er)(er)微(wei)顯闡幽(you)。開而(er)(er),當名,辨物,正言斷(duan)辭,則(ze)備矣。其稱(cheng)明也(ye)(ye)小(xiao)。其取類也(ye)(ye)大。其旨遠(yuan),其辭文其言曲而(er)(er)中。其事肆而(er)(er)隱因(yin)貳(er)以(yi)濟(ji)民行(xing),以(yi)明失得之(zhi)報。

第(di)七(qi)章 易之(zhi)興也(ye),于其中古(gu)乎。

作易者,其有(you)憂(you)患乎。是故(gu),履(lv),德(de)之(zhi)(zhi)(zhi)基也(ye)。謙(qian)(qian),德(de)之(zhi)(zhi)(zhi)柄也(ye)。復(fu),德(de)之(zhi)(zhi)(zhi)本也(ye)。恒(heng),德(de)之(zhi)(zhi)(zhi)固也(ye)。損,德(de)之(zhi)(zhi)(zhi)修也(ye)。益,德(de)之(zhi)(zhi)(zhi)裕也(ye)。困(kun),德(de)之(zhi)(zhi)(zhi)辨(bian)也(ye)。井(jing),德(de)之(zhi)(zhi)(zhi)地(di)也(ye)。巽(xun),德(de)之(zhi)(zhi)(zhi)制也(ye)。履(lv),和(he)而(er)(er)至。謙(qian)(qian),尊而(er)(er)光。復(fu),小而(er)(er)辨(bian)于物。恒(heng),雜而(er)(er)不厭。損,先(xian)難而(er)(er)后易。益,長(chang)裕而(er)(er)不設困(kun),窮而(er)(er)通。井(jing),居其所而(er)(er)遷,稱而(er)(er)隱。履(lv)以(yi)(yi)和(he)行,謙(qian)(qian)以(yi)(yi)制禮,復(fu)以(yi)(yi)自(zi)知(zhi),亨以(yi)(yi)一德(de),損以(yi)(yi)遠害(hai)益以(yi)(yi)興利,困(kun)以(yi)(yi)寡怨,井(jing)以(yi)(yi)辨(bian)義巽(xun)以(yi)(yi)行權。

第八(ba)章 易之為(wei)書(shu)也(ye),,不(bu)(bu)可遠(yuan)。為(wei)道也(ye)屢遷。變動不(bu)(bu)居,周流六虛(xu)(xu)。上下無常(chang),剛柔相(xiang)易,不(bu)(bu)可為(wei)典要。唯變所適。其(qi)(qi)出入以度外內使(shi)知懼。又明于憂(you)患與敵。無師保如臨父(fu)母。初豐(feng)其(qi)(qi)辭而(er)揆其(qi)(qi)方。既有(you)典常(chang),茍(gou)非(fei)其(qi)(qi)人,道不(bu)(bu)虛(xu)(xu)行。

第九章 易(yi)之(zhi)為(wei)書也,原始要(yao)終(zhong),以為(wei)質也。六爻(yao)相雜,唯是物也。其(qi)(qi)初難知(zhi)(zhi),其(qi)(qi)上易(yi)知(zhi)(zhi),本末也。初辭(ci)擬之(zhi),卒(zu)成之(zhi)終(zhong)。 若夫雜物撰德,辨是與(yu)(yu)非(fei),則非(fei)其(qi)(qi)中爻(yao)不(bu)備。噫,亦要(yao)存亡吉兇,則君可知(zhi)(zhi)矣(yi)。知(zhi)(zhi)者觀其(qi)(qi)彖辭(ci)則四(si)過半矣(yi)。二(er)與(yu)(yu)四(si)同功(gong)而異位,其(qi)(qi)善不(bu)同。二(er)多譽(yu),四(si)多懼(ju)。近也,柔之(zhi)道不(bu)利(li)遠者,其(qi)(qi)要(yao)無(wu)咎,其(qi)(qi)用柔中也。三與(yu)(yu)五(wu)同功(gong)而異位,三多兇五(wu)多功(gong)。貴(gui)賤(jian)之(zhi)等也。其(qi)(qi)柔危(wei),其(qi)(qi)剛勝邪。

第十章(zhang) 易之(zhi)(zhi)為書,廣大悉備(bei)。有(you)(you)天道(dao)(dao)焉。有(you)(you)人道(dao)(dao)焉。有(you)(you)地道(dao)(dao)焉。兼三才(cai)(cai)而兩之(zhi)(zhi)故(gu)(gu)六,六者非它也(ye)三才(cai)(cai)之(zhi)(zhi)道(dao)(dao)也(ye)。道(dao)(dao)有(you)(you)變動,故(gu)(gu)曰爻。爻有(you)(you)等,故(gu)(gu)曰物(wu)(wu),物(wu)(wu)有(you)(you)雜故(gu)(gu)曰文(wen),文(wen)不(bu)當(dang)故(gu)(gu)曰吉兇生焉。

第十一章 易之(zhi)(zhi)(zhi)興也當(dang)殷之(zhi)(zhi)(zhi)末世。周(zhou)之(zhi)(zhi)(zhi)盛(sheng)德邪(xie)(xie)。當(dang)文王與(yu)紂王之(zhi)(zhi)(zhi)事邪(xie)(xie)。是(shi)故其辭危(wei),危(wei)者(zhe)使平,易者(zhe)使傾。其道盛(sheng)大(da)。百物不廢。懼以終始。其要(yao)無咎(jiu),此(ci)之(zhi)(zhi)(zhi)謂易之(zhi)(zhi)(zhi)道也。

第十二章(zhang) 夫乾,天(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)至(zhi)健也(ye)。德(de)行(xing)恒,易(yi)以知險。夫坤天(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)至(zhi)順也(ye),德(de)行(xing)恒,簡以知阻。能說諸心,能研諸侯之(zhi)(zhi)慮。定天(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)吉(ji)兇(xiong)(xiong)(xiong),成(cheng)天(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)亹(wei)亹(wei)者。是故變化云為。吉(ji)事有祥,象(xiang)事知器,占事知來。天(tian)地設位圣人(ren)(ren)成(cheng)能。人(ren)(ren)某(mou)鬼某(mou),百姓與能。八卦以象(xiang)吉(ji),爻彖(tuan)以情(qing)(qing)言(yan)。剛柔(rou)雜居而吉(ji)兇(xiong)(xiong)(xiong)可見矣(yi)變動以利言(yan),吉(ji)兇(xiong)(xiong)(xiong)以情(qing)(qing)遷。是故愛惡相攻而吉(ji)兇(xiong)(xiong)(xiong)生。遠近(jin)相取而悔(hui)吝生。情(qing)(qing)偽(wei)相感而利害(hai)生。凡易(yi)之(zhi)(zhi)情(qing)(qing)近(jin)而不相得,則兇(xiong)(xiong)(xiong)或害(hai)之(zhi)(zhi)。悔(hui)且吝。判(pan)者器辭(ci)慙中(zhong)心疑者其枝。吉(ji)人(ren)(ren)之(zhi)(zhi)辭(ci)寡躁人(ren)(ren)之(zhi)(zhi)辭(ci)多。巫善之(zhi)(zhi)人(ren)(ren)其辭(ci)游。失其守者其辭(ci)屈。

卷四

說卦傳

第一(yi)章 昔者圣人(ren)之作易也,幽(you)贊于(yu)神(shen)明而(er)生(sheng)蓍(shi)。參天兩(liang)地而(er)倚數。變于(yu)陰陽(yang)而(er)立(li)卦(gua),發揮于(yu)剛柔而(er)生(sheng)爻(yao)。和(he)順于(yu)道德而(er)里(li)于(yu)義。窮理盡性以致于(yu)命。

第(di)二章(zhang) 昔者圣人以作(zuo)易也將以順性(xing)命(ming)之(zhi)(zhi)理(li),是(shi)以立(li)天之(zhi)(zhi)道(dao)。曰(yue)(yue)陰(yin)與(yu)陽,立(li)地之(zhi)(zhi)道(dao)。曰(yue)(yue)柔(rou)與(yu)剛(gang),立(li)人之(zhi)(zhi)道(dao)。曰(yue)(yue)仁與(yu)義(yi)兼三才而(er)(er)兩之(zhi)(zhi)故(gu)易六花而(er)(er)成卦。分陰(yin)分陽,迭用柔(rou)剛(gang)。故(gu)易觀(guan)六位而(er)(er)成章(zhang)。

第三(san)章 天地定位i山(shan)澤通氣。雷風相薄,水火不想射。八卦相錯。數往(wang)者順,知來者逆(ni)。故易逆(ni)數也。

第(di)四章 雷以(yi)動之(zhi)(zhi),風以(yi)散之(zhi)(zhi),雨以(yi)潤之(zhi)(zhi),日以(yi)烜之(zhi)(zhi),艮(gen)以(yi)止之(zhi)(zhi),兌以(yi)說之(zhi)(zhi),乾(qian)以(yi)君(jun)之(zhi)(zhi),坤以(yi)藏之(zhi)(zhi)。

第五章 帝(di)出(chu)乎(hu)(hu)震(zhen),齊(qi)(qi)乎(hu)(hu)巽(xun),相見乎(hu)(hu)離(li)(li),致役(yi)乎(hu)(hu)坤(kun),說(shuo)(shuo),言(yan)乎(hu)(hu)兌,戰乎(hu)(hu)乾,勞乎(hu)(hu)坎(kan),成(cheng)(cheng)乎(hu)(hu)艮。萬(wan)(wan)物(wu)(wu)出(chu)乎(hu)(hu)震(zhen),震(zhen),東(dong)(dong)方(fang)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。齊(qi)(qi)乎(hu)(hu)巽(xun),巽(xun),東(dong)(dong)南也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。齊(qi)(qi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)者,言(yan)萬(wan)(wan)物(wu)(wu)之(zhi)潔齊(qi)(qi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。相見乎(hu)(hu)離(li)(li),離(li)(li)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)者,明也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),萬(wan)(wan)物(wu)(wu)皆(jie)相見。南方(fang)之(zhi)卦(gua)(gua)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。圣人南面而聽天下向明而治(zhi)蓋取諸此也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。坤(kun)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)者,地也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。萬(wan)(wan)物(wu)(wu)皆(jie)致養焉,故(gu)曰(yue)(yue)致役(yi)乎(hu)(hu)坤(kun)。兌,正秋也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。萬(wan)(wan)物(wu)(wu)之(zhi)所(suo)說(shuo)(shuo)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。故(gu)曰(yue)(yue)說(shuo)(shuo)言(yan)乎(hu)(hu)兌。戰乎(hu)(hu)乾,乾,西北之(zhi)卦(gua)(gua)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。言(yan)陰陽相薄也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。坎(kan)者,水(shui)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)正北方(fang)之(zhi)卦(gua)(gua)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。勞卦(gua)(gua)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。萬(wan)(wan)物(wu)(wu)之(zhi)所(suo)歸(gui)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。故(gu)曰(yue)(yue):勞乎(hu)(hu)坎(kan)。艮,東(dong)(dong)北之(zhi)卦(gua)(gua)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。萬(wan)(wan)物(wu)(wu)之(zhi)所(suo)終(zhong),而所(suo)成(cheng)(cheng)始(shi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。故(gu)曰(yue)(yue)成(cheng)(cheng)言(yan)乎(hu)(hu)艮。

第(di)六章 神(shen)也者(zhe),妙萬物(wu)而為言者(zhe)也。動萬物(wu)者(zhe)莫(mo)(mo)疾乎(hu)(hu)雷。撓萬物(wu)者(zhe),莫(mo)(mo)疾乎(hu)(hu)風。燥萬物(wu)者(zhe),莫(mo)(mo)熯乎(hu)(hu)火(huo)。說萬物(wu)者(zhe)莫(mo)(mo)說乎(hu)(hu)澤(ze)。潤萬物(wu)者(zhe),莫(mo)(mo)潤乎(hu)(hu)水。終萬物(wu)始萬物(wu)者(zhe),莫(mo)(mo)盛乎(hu)(hu)艮(gen)。故(gu)水火(huo)相逮(dai)雷風不相悖。山(shan)澤(ze)通氣,然后(hou)能變化(hua),既成萬物(wu)也。

第七(qi)章 乾,健也(ye)。坤,順也(ye)。震(zhen),動也(ye)。巽,入也(ye)。坎,陷也(ye)。離(li)了,麗也(ye)。艮,止也(ye)。兌,說也(ye)。

第八章 乾(qian),為(wei)馬。坤,為(wei)牛。震,為(wei)龍。巽(xun),為(wei)雞。坎,為(wei)豕。艮,為(wei)狗。兌,為(wei)羊(yang)。

第九章 乾,為(wei)首(shou)。坤,為(wei)腹。震,為(wei)足。巽,為(wei)股。坎,為(wei)耳。離(li),為(wei)目。艮(gen),為(wei)首(shou)。兌,為(wei)口。

第十章 乾,天也,故(gu)(gu)(gu)稱乎父。坤,地也,故(gu)(gu)(gu)稱乎目。震,一索而得(de)男(nan)。故(gu)(gu)(gu)謂(wei)之長男(nan)。巽,一索而得(de)女,故(gu)(gu)(gu)謂(wei)之長女。坎(kan)再索而得(de)男(nan),故(gu)(gu)(gu)謂(wei)之中男(nan)。離再索而得(de)女,故(gu)(gu)(gu)謂(wei)之中女。艮,三索而得(de)男(nan),故(gu)(gu)(gu)謂(wei)之少(shao)男(nan)。兌(dui)再索而得(de)女,故(gu)(gu)(gu)謂(wei)之少(shao)女。

第十一章 乾,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)天,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)圓,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)父,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)玉,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)金,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)寒,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)冰,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)大(da)赤,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)良馬(ma)(ma),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)老馬(ma)(ma),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)瘠馬(ma)(ma),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)駁馬(ma)(ma),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)木果(guo)。坤為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)地,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)母,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)布,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)釜,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)吝嗇,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)均,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)子母牛,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)大(da)輿,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)文,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)眾,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)柄,其(qi)(qi)(qi)于(yu)(yu)地也(ye)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)黑。震,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)雷,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)龍,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)玄黃,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)旉(fu),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)涂,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)長(chang)子,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)決躁,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)蒼筤。其(qi)(qi)(qi)與(yu)馬(ma)(ma)也(ye),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)善鳴,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)馵足,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)作足,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)得顙。其(qi)(qi)(qi)于(yu)(yu)稼也(ye),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)反生,其(qi)(qi)(qi)究(jiu)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)健為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)蕃鮮。巽,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)木,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)風,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)長(chang)女,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)繩直(zhi),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)工,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)白(bai),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)長(chang)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)高(gao),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)進(jin)退,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)不果(guo)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)臭。其(qi)(qi)(qi)于(yu)(yu)人也(ye),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)寡髪(fa),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)廣(guang)顙,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)多(duo)(duo)白(bai)眼,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)近利市(shi)三倍。其(qi)(qi)(qi)究(jiu)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)躁卦(gua)。坎,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)水,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)溝瀆,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)隱伏(fu),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)矯(jiao)揉(rou),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)弓輪。其(qi)(qi)(qi)于(yu)(yu)人也(ye),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)加憂,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)心(xin)病(bing),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)耳痛(tong),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)血卦(gua)。為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)赤。其(qi)(qi)(qi)于(yu)(yu)馬(ma)(ma)也(ye),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)每脊,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)亟心(xin)。為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)下(xia)首。為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)薄蹄,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)曵其(qi)(qi)(qi)于(yu)(yu)輿也(ye),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)多(duo)(duo)眚,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)通,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)月,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)盜。其(qi)(qi)(qi)于(yu)(yu)木也(ye),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)堅,多(duo)(duo)心(xin)。離,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)火,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)日,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)電(dian),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)中女,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)甲(jia)胄,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)戈兵。其(qi)(qi)(qi)于(yu)(yu)人也(ye),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)大(da)腹,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)乾卦(gua),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)鼈,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)蟹(xie),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)蠃,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)蚌,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)龜。其(qi)(qi)(qi)于(yu)(yu)木也(ye),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)科(ke)上(shang)槁。艮(gen)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)山,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)徑(jing)路,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)小(xiao)石為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)門闕,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)果(guo)蓏,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)閽(hun)寺,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)指,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)狗,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)鼠,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)黔(qian)喙之屬其(qi)(qi)(qi)于(yu)(yu)木也(ye)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)堅多(duo)(duo)節。兌為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)澤為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)少女,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)巫為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)口舌,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)毀折(zhe),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)附決。其(qi)(qi)(qi)于(yu)(yu)地也(ye),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)剛鹵(lu),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)妾為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)羊。

序卦傳

上(shang)篇 有(you)(you)(you)(you)天地然(ran)(ran)(ran)后(hou)萬(wan)物(wu)(wu)(wu)生焉,盈天地之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)間唯萬(wan)物(wu)(wu)(wu)。故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)屯。屯,者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)盈也(ye)(ye)(ye)。屯者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),物(wu)(wu)(wu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)始(shi)生也(ye)(ye)(ye)。物(wu)(wu)(wu)生必(bi)蒙(meng)(meng)。故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)蒙(meng)(meng)。蒙(meng)(meng)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),蒙(meng)(meng)也(ye)(ye)(ye),物(wu)(wu)(wu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)稺。也(ye)(ye)(ye)。物(wu)(wu)(wu)稺,必(bi)不(bu)(bu)可(ke)(ke)養(yang)也(ye)(ye)(ye),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)需。需,飲食之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)也(ye)(ye)(ye)。飲食,必(bi)有(you)(you)(you)(you)訟(song),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)訟(song)。訟(song),必(bi)有(you)(you)(you)(you)眾(zhong)起,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)師。師者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),眾(zhong)也(ye)(ye)(ye)。眾(zhong)必(bi)有(you)(you)(you)(you)所比(bi),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)比(bi)。比(bi)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),比(bi)有(you)(you)(you)(you)所畜,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)小畜。物(wu)(wu)(wu)畜然(ran)(ran)(ran)后(hou)有(you)(you)(you)(you)禮,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)履。履而(er)泰(tai)(tai)。然(ran)(ran)(ran)后(hou)安,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)泰(tai)(tai)。泰(tai)(tai)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),通也(ye)(ye)(ye)。物(wu)(wu)(wu)不(bu)(bu)可(ke)(ke)終通,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)否。物(wu)(wu)(wu)不(bu)(bu)可(ke)(ke)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)終否,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)同人。與人同者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)物(wu)(wu)(wu)必(bi)歸焉。故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)大(da)(da)(da)有(you)(you)(you)(you)。有(you)(you)(you)(you)大(da)(da)(da)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)不(bu)(bu)可(ke)(ke)盈,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)謙。有(you)(you)(you)(you)大(da)(da)(da)而(er)能謙必(bi)豫,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)豫。豫必(bi)有(you)(you)(you)(you)隨(sui),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)隨(sui)。以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)喜隨(sui)人者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)必(bi)有(you)(you)(you)(you)事,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)蠱。故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)事也(ye)(ye)(ye)。有(you)(you)(you)(you)事而(er)后(hou)可(ke)(ke)大(da)(da)(da),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)臨(lin)。臨(lin)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),大(da)(da)(da)也(ye)(ye)(ye)。物(wu)(wu)(wu)大(da)(da)(da)而(er)后(hou)可(ke)(ke)觀(guan),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)觀(guan)。可(ke)(ke)觀(guan)而(er)后(hou)有(you)(you)(you)(you)所合,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)噬嗑。嗑者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),合也(ye)(ye)(ye)。物(wu)(wu)(wu)不(bu)(bu)可(ke)(ke)茍合而(er)已(yi),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)賁。賁者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),飾(shi)也(ye)(ye)(ye)。致賁然(ran)(ran)(ran)后(hou)亨(heng)則盡矣,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)剝。剝者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),剝也(ye)(ye)(ye)。物(wu)(wu)(wu)不(bu)(bu)可(ke)(ke)終盡,剝,窮上(shang)反下,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)復(fu)。復(fu)則不(bu)(bu)妄以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)無妄。有(you)(you)(you)(you)無妄然(ran)(ran)(ran)后(hou)可(ke)(ke)畜,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)大(da)(da)(da)畜。物(wu)(wu)(wu)畜然(ran)(ran)(ran)后(hou)可(ke)(ke)養(yang),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)頣。頣者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)養(yang)也(ye)(ye)(ye)。不(bu)(bu)養(yang)則不(bu)(bu)可(ke)(ke)動,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)大(da)(da)(da)過(guo)。物(wu)(wu)(wu)不(bu)(bu)可(ke)(ke)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)終過(guo),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)坎。坎者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),陷也(ye)(ye)(ye)。陷必(bi)有(you)(you)(you)(you)所麗,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)離。離者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)麗也(ye)(ye)(ye)。

下篇 有(you)(you)(you)(you)天地,然(ran)后(hou)有(you)(you)(you)(you)萬(wan)物(wu)(wu)(wu)。有(you)(you)(you)(you)萬(wan)物(wu)(wu)(wu),然(ran)后(hou)有(you)(you)(you)(you)男(nan)女(nv)。有(you)(you)(you)(you)男(nan)女(nv),然(ran)后(hou)有(you)(you)(you)(you)夫(fu)妻。有(you)(you)(you)(you)夫(fu)妻,然(ran)后(hou)有(you)(you)(you)(you)父子。有(you)(you)(you)(you)父子,然(ran)后(hou)有(you)(you)(you)(you)君(jun)臣(chen)。有(you)(you)(you)(you)君(jun)臣(chen),然(ran)后(hou)有(you)(you)(you)(you)上下。然(ran)后(hou)禮儀有(you)(you)(you)(you)所(suo)(suo)(suo)錯。夫(fu)妻之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)不(bu)(bu)(bu)(bu)可不(bu)(bu)(bu)(bu)久也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。故(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)恒。恒者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),久也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。物(wu)(wu)(wu)不(bu)(bu)(bu)(bu)可久居其所(suo)(suo)(suo),故(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)遯。遯者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),退也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)物(wu)(wu)(wu)不(bu)(bu)(bu)(bu)可終遯,故(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)大壯。物(wu)(wu)(wu)不(bu)(bu)(bu)(bu)可以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)終壯,故(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)晉。晉者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),進也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。盡必(bi)(bi)(bi)有(you)(you)(you)(you)所(suo)(suo)(suo)傷(shang)(shang),故(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)夷。夷者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)傷(shang)(shang)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。傷(shang)(shang)于外者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)必(bi)(bi)(bi)反其家。故(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)家人。家道(dao)窮必(bi)(bi)(bi)乘(cheng),故(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)睽(kui)。睽(kui)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),乘(cheng)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。乘(cheng)必(bi)(bi)(bi)有(you)(you)(you)(you)難(nan),故(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)蹇。蹇者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),難(nan)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。物(wu)(wu)(wu)不(bu)(bu)(bu)(bu)可終難(nan),故(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)解。解者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),緩(huan)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。緩(huan)必(bi)(bi)(bi)有(you)(you)(you)(you)所(suo)(suo)(suo)失,故(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)損。損而(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)已,必(bi)(bi)(bi)益,益而(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)已,必(bi)(bi)(bi)決,故(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)夬。夬者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),決也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。決必(bi)(bi)(bi)有(you)(you)(you)(you)所(suo)(suo)(suo)遇。故(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)姤(gou)。姤(gou)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),遇也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。物(wu)(wu)(wu)相(xiang)遇而(er)后(hou)聚(ju),故(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)萃。萃者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),聚(ju)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。聚(ju)而(er)上者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),謂之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)升。升而(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)已必(bi)(bi)(bi)困(kun),故(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)困(kun)。困(kun)乎上者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)必(bi)(bi)(bi)反下,故(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)井(jing)(jing)。井(jing)(jing)道(dao)不(bu)(bu)(bu)(bu)可不(bu)(bu)(bu)(bu)革 ,故(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)革。各物(wu)(wu)(wu)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)莫若鼎(ding),故(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)鼎(ding)。鼎(ding),主(zhu)器者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)莫若長子,故(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)震(zhen)。震(zhen)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),動也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。物(wu)(wu)(wu)不(bu)(bu)(bu)(bu)可以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)終動,止之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),故(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)艮(gen)。艮(gen)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),止也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。物(wu)(wu)(wu)不(bu)(bu)(bu)(bu)可以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)終止故(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)漸漸者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),進也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。進必(bi)(bi)(bi)有(you)(you)(you)(you)所(suo)(suo)(suo)歸,故(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)歸妹。得其所(suo)(suo)(suo)歸者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)必(bi)(bi)(bi)大故(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)豐。豐者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),大也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。窮大者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)必(bi)(bi)(bi)失其居,故(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)旅(lv)。旅(lv)而(er)無(wu)所(suo)(suo)(suo)容,故(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)巽。巽者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),入也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。入而(er)后(hou)說(shuo)(shuo)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),故(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)兌。兌者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)說(shuo)(shuo)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。說(shuo)(shuo)而(er)后(hou)散之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),故(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)渙。渙者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),離也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。物(wu)(wu)(wu)不(bu)(bu)(bu)(bu)可終離故(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)節。節而(er)信之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)故(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)中孚。有(you)(you)(you)(you)其信者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),必(bi)(bi)(bi)行之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),故(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)小(xiao)過(guo)。有(you)(you)(you)(you)過(guo)物(wu)(wu)(wu)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)必(bi)(bi)(bi)濟,故(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)既濟。物(wu)(wu)(wu)不(bu)(bu)(bu)(bu)可以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)窮也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),故(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)未濟終焉。

雜卦傳

乾(qian)剛(gang),坤柔(rou),比樂,師(shi)憂。臨(lin)觀之儀,或(huo)與或(huo)求。屯(tun)見而(er)不失其居。蒙(meng)雜而(er)著。震(zhen)起也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),艮止(zhi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。損、益盛衰之始也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。大畜,時(shi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。無(wu)妄,災也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。萃聚,而(er)升(sheng)不來也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。謙輕而(er)豫殆(dai)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。噬(shi)嗑食(shi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。賁無(wu)色(se)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。兌,而(er)巽伏也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。隨(sui),無(wu)故也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。蠱(gu)則(ze)傷也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。剝(bo),爛也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。復,反也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。晉,晝也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。眀夷(yi),誅也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。井(jing)通而(er)困(kun)相(xiang)遇也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。咸,也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)速也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。恒,久也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。麗離也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。節(jie),止(zhi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。解,緩(huan)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。蹇(jian),難也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。睽外也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。家人(ren),內也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。否,泰(tai)反其類也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。大壯(zhuang)則(ze)止(zhi),遯則(ze)退也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。大有,眾(zhong)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。同(tong)人(ren),親也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。革(ge),去故也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。

鼎,取新(xin)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。小過(guo),過(guo)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。中孚,信也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。豐,多(duo)故(gu)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。親寡(gua)旅也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。未濟,離(li)上坎下也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。小畜寡(gua)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),履不(bu)處也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。需,不(bu)進(jin)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。比(bi),親也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。大過(guo),顛也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。姤,遇也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。柔與剛(gang)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。漸(jian)女歸待(dai)男(nan)(nan)行也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。頤,養正也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。既濟,定也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。歸妹,女之終也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。艮,男(nan)(nan)之窮也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。夬決(jue)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。剛(gang)決(jue)柔也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。君子道長,小人道憂也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。

其他信息

二千多年(nian)(nian)來(lai),孔(kong)(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)受(shou)到官(guan)方(fang)的(de)提倡和保護。歷(li)朝歷(li)代都尊孔(kong)(kong)(kong)(kong),并封(feng)給孔(kong)(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)種種稱號。周敬王四十(shi)一年(nian)(nian)(公(gong)元前479年(nian)(nian)),孔(kong)(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)去(qu)世,弟子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)心喪三年(nian)(nian),廬于墓(mu)旁者百(bai)余室(shi),因(yin)名其(qi)地為「孔(kong)(kong)(kong)(kong)里」,并各植樹一棵。孔(kong)(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)后(hou)(hou)裔承繼其(qi)儒學,為名相、博(bo)士、大儒。1974年(nian)(nian)出生在臺(tai)灣之孔(kong)(kong)(kong)(kong)垂長先生,為其(qi)79代嫡孫。孔(kong)(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)是(shi)教(jiao)育家、亦是(shi)政治(zhi)家,孔(kong)(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)去(qu)世后(hou)(hou),歷(li)代帝王為彰顯(xian)對孔(kong)(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)的(de)尊崇,不斷追封(feng)追謚(shi)。

西(xi)漢元(yuan)(yuan)(yuan)始(shi)元(yuan)(yuan)(yuan)年(nian)(nian)(公(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)元(yuan)(yuan)(yuan)年(nian)(nian)),漢平(ping)帝(di)劉衎(kan)追封(feng)(feng)孔(kong)(kong)子(zi)(zi)(zi)為(wei)“褒成宣(xuan)(xuan)尼公(gong)(gong)(gong)”古人認(ren)為(wei)“褒成”是(shi)(shi)國名(ming),“宣(xuan)(xuan)尼”是(shi)(shi)謚號,“公(gong)(gong)(gong)”是(shi)(shi)爵(jue)位(wei)。北(bei)魏太(tai)和十(shi)(shi)六年(nian)(nian)(公(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)492年(nian)(nian)),孝文帝(di)元(yuan)(yuan)(yuan)宏稱孔(kong)(kong)子(zi)(zi)(zi)為(wei)“文圣尼父”。“文圣”是(shi)(shi)尊(zun)(zun)號,“尼父”是(shi)(shi)敬(jing)稱。北(bei)周(zhou)(zhou)(zhou)大象二年(nian)(nian)(公(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)580年(nian)(nian)),靜(jing)帝(di)宇(yu)文衍追封(feng)(feng)孔(kong)(kong)子(zi)(zi)(zi)為(wei)“鄒國公(gong)(gong)(gong)”,“鄒”是(shi)(shi)國名(ming),“公(gong)(gong)(gong)”是(shi)(shi)爵(jue)位(wei)。 隋開皇(huang)元(yuan)(yuan)(yuan)年(nian)(nian)(公(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)581年(nian)(nian)),文帝(di)楊(yang)堅稱孔(kong)(kong)子(zi)(zi)(zi)為(wei)“先(xian)師(shi)尼父”;唐貞(zhen)(zhen)觀(guan)二年(nian)(nian)(公(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)628年(nian)(nian)),太(tai)宗(zong)(zong)李(li)世民(min)尊(zun)(zun)孔(kong)(kong)子(zi)(zi)(zi)為(wei)“先(xian)圣”。“先(xian)師(shi)”、“先(xian)圣”都是(shi)(shi)尊(zun)(zun)稱。貞(zhen)(zhen)觀(guan)十(shi)(shi)一年(nian)(nian)(公(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)637年(nian)(nian)),改稱孔(kong)(kong)子(zi)(zi)(zi)為(wei)“宣(xuan)(xuan)父”,“宣(xuan)(xuan)”為(wei)謚號,“父”是(shi)(shi)美(mei)稱。乾封(feng)(feng)元(yuan)(yuan)(yuan)年(nian)(nian)(公(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)666年(nian)(nian)),高宗(zong)(zong)李(li)治贈孔(kong)(kong)子(zi)(zi)(zi)為(wei)“太(tai)師(shi)”,“太(tai)師(shi)”為(wei)官位(wei)。武周(zhou)(zhou)(zhou)天(tian)綬元(yuan)(yuan)(yuan)年(nian)(nian)(公(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)690年(nian)(nian)),武則(ze)天(tian)封(feng)(feng)孔(kong)(kong)子(zi)(zi)(zi)為(wei)“隆道(dao)公(gong)(gong)(gong)”。“隆道(dao)”是(shi)(shi)封(feng)(feng)號,“公(gong)(gong)(gong)”是(shi)(shi)爵(jue)位(wei)。唐開元(yuan)(yuan)(yuan)二十(shi)(shi)七(qi)年(nian)(nian)(公(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)739年(nian)(nian)),玄宗(zong)(zong)李(li)隆基封(feng)(feng)孔(kong)(kong)子(zi)(zi)(zi)為(wei)“文宣(xuan)(xuan)王(wang)(wang)(wang)(wang)”。“文宣(xuan)(xuan)”為(wei)謚號,“王(wang)(wang)(wang)(wang)”是(shi)(shi)爵(jue)位(wei)。這(zhe)兒的(de)“王(wang)(wang)(wang)(wang)”不是(shi)(shi)后世皇(huang)帝(di)以下的(de)侯王(wang)(wang)(wang)(wang)的(de)王(wang)(wang)(wang)(wang),而(er)是(shi)(shi)周(zhou)(zhou)(zhou)天(tian)子(zi)(zi)(zi)“武王(wang)(wang)(wang)(wang)”“成王(wang)(wang)(wang)(wang)”的(de)王(wang)(wang)(wang)(wang)。

宋仁宗至(zhi)和(he)二(er)(1055年(nian)(nian))年(nian)(nian)改文(wen)(wen)宣公為衍圣(sheng)公,后(hou)代(dai)相沿不改。自誕(dan)生(sheng)朱熹(xi)注解《周易本(ben)義》的宋朝之后(hou),歷代(dai)朝廷或政府對孔(kong)子的尊(zun)崇,有贈無減。元朝大(da)德(de)十一(yi)年(nian)(nian)(1307年(nian)(nian))成宗加銜“大(da)成至(zhi)圣(sheng)文(wen)(wen)宣王”。明(ming)朝世宗嘉靖九年(nian)(nian)(1530年(nian)(nian))尊(zun)“至(zhi)圣(sheng)先師”。清朝順(shun)治二(er)年(nian)(nian)(1645年(nian)(nian))世祖尊(zun)“大(da)成至(zhi)圣(sheng)文(wen)(wen)宣先師”。中華民國二(er)十四年(nian)(nian)(1935年(nian)(nian))國民政府尊(zun)“大(da)成至(zhi)圣(sheng)先師”。

朱(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)熹(xi)(xi)注(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)解的(de)《周(zhou)易(yi)本(ben)(ben)義(yi)(yi)》也就備受其之后(hou)歷代(dai)朝廷或政府(fu)青睞。宋(song)嘉泰年(nian)間,有(you)朱(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)熹(xi)(xi)注(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)解的(de)《易(yi)本(ben)(ben)義(yi)(yi)》稿本(ben)(ben)流傳(chuan)(chuan)。朱(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)熹(xi)(xi)注(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)解的(de)《周(zhou)易(yi)本(ben)(ben)義(yi)(yi)》成書后(hou),有(you)朱(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)鑒刊本(ben)(ben),吳(wu)革刊本(ben)(ben)。《四(si)庫(ku)全(quan)書》收(shou)(shou)(shou)入(ru)朱(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)熹(xi)(xi)注(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)解的(de)《周(zhou)易(yi)本(ben)(ben)義(yi)(yi)》十二(er)卷(juan)本(ben)(ben),并附有(you)朱(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)熹(xi)(xi)注(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)解的(de)《周(zhou)易(yi)本(ben)(ben)義(yi)(yi)》四(si)卷(juan)本(ben)(ben);《西京(jing)清(qing)麓叢書正編》和(he)(he)《劉氏傳(chuan)(chuan)經(jing)堂叢書》它們都(dou)收(shou)(shou)(shou)入(ru)朱(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)熹(xi)(xi)注(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)解的(de)《周(zhou)易(yi)本(ben)(ben)義(yi)(yi)》十二(er)卷(juan)本(ben)(ben);《摛藻堂四(si)庫(ku)全(quan)書薈(hui)要(yao)》、1984年(nian)北(bei)京(jing)中(zhong)國書店鉛(qian)排本(ben)(ben)《四(si)書五經(jing)》和(he)(he)1989年(nian)上海古籍出版(ban)(ban)社(she)(she)影(ying)印《四(si)庫(ku)易(yi)學叢刊》它們都(dou)收(shou)(shou)(shou)入(ru)朱(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)熹(xi)(xi)注(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)解的(de)《周(zhou)易(yi)本(ben)(ben)義(yi)(yi)》四(si)卷(juan)本(ben)(ben);1986年(nian)5月,上海古籍出版(ban)(ban)社(she)(she)出版(ban)(ban)了《周(zhou)易(yi)本(ben)(ben)義(yi)(yi).朱(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)熹(xi)(xi)注(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)》四(si)卷(juan)單行本(ben)(ben)。

本百科詞條由網站注冊(ce)用戶(hu)【 歲月靜(jing)好 】編輯上(shang)傳(chuan)提供(gong),詞(ci)條屬于開放詞(ci)條,當前頁(ye)面所(suo)展示的(de)詞(ci)條介紹涉及宣(xuan)傳(chuan)內容(rong)屬于注冊用戶個人(ren)編輯行為(wei),與【《周易本(ben)(ben)義》】的(de)所(suo)屬企業/所(suo)有(you)人(ren)/主體無(wu)關,網站(zhan)不(bu)(bu)完全(quan)保(bao)證內容(rong)信(xin)息的(de)準確性、真實性,也不(bu)(bu)代表本(ben)(ben)站(zhan)立場。內容(rong)僅為(wei)介紹詞(ci)條基本(ben)(ben)情況,本(ben)(ben)站(zhan)不(bu)(bu)提供(gong)觀看和下(xia)載,請(qing)支持正版!想要了解(jie)更多請(qing)到官方平臺。 反饋
詞條所在榜單
發表評論
您還未登錄,依《網絡安全法》相關要求,請您登錄賬戶后再提交發布信息。點擊登錄>>如您還未注冊,可,感謝您的理解及支持!
最新(xin)評論
暫無評論
網站提醒和聲明
本站為注(zhu)冊(ce)用戶提供(gong)信息(xi)(xi)存(cun)儲空間服務(wu),非“MAIGOO編輯上傳提供(gong)”的文章/文字均是注(zhu)冊(ce)用戶自主發布上傳,不代表本站觀點,版權歸原作者所有(you),如(ru)有(you)侵權、虛假信息(xi)(xi)、錯(cuo)誤信息(xi)(xi)或任(ren)何問題,請(qing)及(ji)時聯系我們(men)(men),我們(men)(men)將(jiang)在第一時間刪除或更正。 申請刪除>> 糾錯>> 投訴侵權>> 網頁(ye)上相(xiang)關信息的知識產權(quan)歸網站方所有(包(bao)括但(dan)不限于文字、圖片、圖表、著作權(quan)、商(shang)標權(quan)、為用(yong)戶提供的商(shang)業信息等),非經(jing)許可不得抄襲或(huo)使用(yong)。
提交說明: 查看提交幫助>> 注冊登錄>>
頁面相關分類
熱門模塊
已有4083145個品牌入駐 更新521334個招商信息 已發布1613146個代理需求 已有1395786條品牌點贊