芒果视频下载

網站分類
登錄 |    
《周易本義》
0 票數:0 #文學書籍#
《周易本義》是朱熹的重要著作,也是易學史上繼王弼注、孔穎達疏之后的第三座里程碑,明清時代科舉考試皆奉為正宗,對后世影響極大。易道深奧,易象繁復,但朱熹認為,貫通天地人三才之道的,無非一剛一柔之理,柔化為剛,剛復化為柔,剛柔相推而生變化,變化之極復為剛柔,將剛柔作為“六爻之動,三極之道”之本質內涵的意義,揭示無余。
  • 中文名: 周易本義
  • 作者: 伏羲,文(wen)王(wang),周公(gong),孔子
  • 語種: 普通話
  • 發行/播出時間: 1987年
詳細介紹 PROFILE +

基本介紹

1986年5月,上(shang)海古籍出版社出版的《周易本(ben)義.朱熹注》為朱熹著(zhu)。

朱(zhu)熹(1130——1200),字元晦(hui),亦(yi)字仲晦(hui),別號(hao)有(you)晦(hui)庵、晦(hui)翁、云(yun)谷老人、滄(cang)州病叟等。天資聰慧(hui)。十(shi)四歲(sui)時父親去世(shi),遵(zun)父遺訓(xun),師(shi)事胡憲、劉勉之、劉子(zi)(zi)翬(hui)三(san)(san)先生(sheng)(sheng)。十(shi)九歲(sui)登(deng)進(jin)士(shi)第,一生(sheng)(sheng)敘任官職(zhi)二十(shi)余次,但(dan)遭逢不遇(yu),抑郁不得(de)志。二十(shi)四歲(sui)時問學(xue)于其(qi)(qi)父同學(xue)程頤的(de)三(san)(san)傳弟(di)子(zi)(zi)李侗,因得(de)承襲洛學(xue)正統。與張栻、呂(lv)祖(zu)謙同出其(qi)(qi)時,過從甚密(mi),人稱“東(dong)南三(san)(san)賢”,為(wei)(wei)宋代理學(xue)集(ji)(ji)大(da)成者。其(qi)(qi)著述(shu)有(you)《周易(yi)本義》、《詩集(ji)(ji)傳》、《儀禮(li)經傳通釋(shi)》、《家禮(li)》、《釋(shi)宮》、《孝經刊誤》、《四書(shu)或(huo)(huo)問》、《論孟(meng)精義》、《或(huo)(huo)問小注(zhu)》、《伊(yi)洛淵源(yuan)錄》、《名臣言(yan)行(xing)錄》、《紹熙州縣釋(shi)奠儀圖》、《四書(shu)問目》、《上蔡語錄》、《延(yan)平答(da)問》、《近思錄》、《雜學(xue)辨》、《小學(xue)集(ji)(ji)注(zhu)》、《陰(yin)符經考(kao)異》、《周易(yi)參(can)同契考(kao)異》、《原本韓文(wen)考(kao)異》、《楚辭(ci)集(ji)(ji)注(zhu)》、《晦(hui)庵集(ji)(ji)》、《南岳(yue)倡酬集(ji)(ji)》、《大(da)學(xue)章句》、《論語集(ji)(ji)注(zhu)》、《孟(meng)子(zi)(zi)集(ji)(ji)注(zhu)》、《中庸章句》、《朱(zhu)子(zi)(zi)全(quan)書(shu)》、《二程遺書(shu)》、《通鑒綱目》、《易(yi)學(xue)啟蒙(meng)》、《卦考(kao)誤》、《通書(shu)解》、《朱(zhu)文(wen)公(gong)易(yi)說》。另(ling)有(you)《朱(zhu)子(zi)(zi)語類》也為(wei)(wei)朱(zhu)熹言(yan)。

《周(zhou)(zhou)易》原本(ben)是卜(bu)筮之(zhi)用(yong),同時也是包(bao)含豐富哲學(xue)思(si)想的著作。孔子作“十翼”,進(jin)一(yi)步(bu)闡(chan)述(shu)(shu)了 “周(zhou)(zhou)易”所包(bao)含的哲學(xue)思(si)想;王弼作《周(zhou)(zhou)易注》、《周(zhou)(zhou)易略例》也進(jin)一(yi)步(bu)闡(chan)述(shu)(shu)“周(zhou)(zhou)易”的義理。朱(zhu)熹的哲學(xue)思(si)想繼承程頤(yi)(yi),世稱“程朱(zhu)”,而他的《易》學(xue)思(si)想則有異于程頤(yi)(yi)。程氏《易》學(xue)遵循王弼開(kai)拓的道路,以義理解(jie)《易》;朱(zhu)熹則認為《易》是卜(bu)筮之(zhi)書,作《周(zhou)(zhou)易本(ben)義》就是要還《周(zhou)(zhou)易》的本(ben)來面(mian)目。

1986年5月(yue)上海(hai)古籍出版社出版的《周易本義.朱熹(xi)注》卷首尚有河圖(tu)(tu)圖(tu)(tu)、洛書圖(tu)(tu)、伏羲(xi)(xi)八卦(gua)次序(xu)圖(tu)(tu)、伏羲(xi)(xi)八卦(gua)方位(wei)圖(tu)(tu)、伏羲(xi)(xi)六十(shi)四卦(gua)次序(xu)圖(tu)(tu)、伏羲(xi)(xi)六十(shi)四卦(gua)方位(wei)圖(tu)(tu)、文(wen)王八卦(gua)次序(xu)圖(tu)(tu)、文(wen)王八卦(gua)方位(wei)圖(tu)(tu)、卦(gua)變圖(tu)(tu)共九(jiu)個圖(tu)(tu),與(yu)陳摶、郡雍象數學接近。

朱熹注解的《周易(yi)(yi)(yi)本(ben)(ben)義》初稿名《易(yi)(yi)(yi)本(ben)(ben)義》,定稿歷經(jing)二十(shi)余年。初稿《易(yi)(yi)(yi)本(ben)(ben)義》依呂祖謙《古周易(yi)(yi)(yi)》本(ben)(ben)分卷(juan)。上(shang)經(jing)和下(xia)經(jing)各一卷(juan);十(shi)翼(yi)(即 :《彖(tuan)》上(shang)傳(chuan)、《彖(tuan)》下(xia)傳(chuan)、《象(xiang)》上(shang)傳(chuan)、《象(xiang)》下(xia)傳(chuan)、《文言(yan)》、《系(xi)辭(ci)》上(shang)傳(chuan)、《系(xi)辭(ci)》下(xia)傳(chuan)、《說卦(gua)》、《序(xu)卦(gua)》、《雜卦(gua)》)每翼(yi)為(wei)(wei)(wei)一卷(juan) 。“經(jing)”、“翼(yi)”共(gong)合十(shi)二卷(juan)。成書定稿,朱熹將(jiang)書名定為(wei)(wei)(wei)《周易(yi)(yi)(yi)本(ben)(ben)義》,將(jiang)原稿割(ge)裂,重組成四卷(juan)。上(shang)經(jing),卷(juan)一;下(xia)經(jing),卷(juan)二;《系(xi)辭(ci)傳(chuan)》,卷(juan)三(san);《說卦(gua)傳(chuan)》、《序(xu)卦(gua)傳(chuan)》、《雜卦(gua)傳(chuan)》為(wei)(wei)(wei)卷(juan)四;《彖(tuan)傳(chuan)》與《象(xiang)傳(chuan)》分附于(yu)各條經(jing)文之下(xia)。故朱熹注解的《周易(yi)(yi)(yi)本(ben)(ben)義》有十(shi)二卷(juan)與四卷(juan)本(ben)(ben)之別。

易經是孔子哲學思(si)想(xiang)的(de)來源,而(er)(er)朱(zhu)熹注解的(de)《周易本(ben)義(yi)》是對孔子哲學思(si)想(xiang)的(de)詮釋。《周易本(ben)義(yi)》之(zhi)說:柔(rou)變(bian)(bian)而(er)(er)趨于(yu)剛(gang)(gang)者(zhe),退(tui)(tui)極(ji)而(er)(er)進也(ye)(ye)。剛(gang)(gang)化(hua)(hua)而(er)(er)趨于(yu)柔(rou)者(zhe),進極(ji)而(er)(er)退(tui)(tui)也(ye)(ye)。既變(bian)(bian)而(er)(er)剛(gang)(gang),則晝(zhou)而(er)(er)陽矣。既化(hua)(hua)而(er)(er)柔(rou),則夜而(er)(er)陰矣。六(liu)爻,初、二為(wei)(wei)(wei)地,三(san)(san)、四為(wei)(wei)(wei)人,五、上為(wei)(wei)(wei)天(tian)。動,即變(bian)(bian)化(hua)(hua)也(ye)(ye)。極(ji),至(zhi)也(ye)(ye)。三(san)(san)極(ji),天(tian)地人之(zhi)至(zhi)理,三(san)(san)才(cai)各一太極(ji)也(ye)(ye)。此(ci)明剛(gang)(gang)柔(rou)相推(tui)以生變(bian)(bian)化(hua)(hua),而(er)(er)變(bian)(bian)化(hua)(hua)之(zhi)極(ji),復為(wei)(wei)(wei)剛(gang)(gang)柔(rou)。流(liu)行(xing)于(yu)一卦六(liu)爻之(zhi)間(jian),而(er)(er)占者(zhe)得(de)因所值以斷吉兇也(ye)(ye)。(22)易道深奧,易象繁復,但朱(zhu)熹認為(wei)(wei)(wei),貫通天(tian)地人三(san)(san)才(cai)之(zhi)道的(de),無非一剛(gang)(gang)一柔(rou)之(zhi)理,柔(rou)化(hua)(hua)為(wei)(wei)(wei)剛(gang)(gang),剛(gang)(gang)復化(hua)(hua)為(wei)(wei)(wei)柔(rou),剛(gang)(gang)柔(rou)相推(tui)而(er)(er)生變(bian)(bian)化(hua)(hua),變(bian)(bian)化(hua)(hua)之(zhi)極(ji)復為(wei)(wei)(wei)剛(gang)(gang)柔(rou),將剛(gang)(gang)柔(rou)作為(wei)(wei)(wei)“六(liu)爻之(zhi)動,三(san)(san)極(ji)之(zhi)道”之(zhi)本(ben)質內涵的(de)意義(yi),揭示無余。

內容介紹

本義序

《易》之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)為書,卦、爻(yao)、彖(tuan)、象之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)義(yi)備,而天(tian)地萬物(wu)(wu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)情見。圣人之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)憂天(tian)下(xia)(xia)來世,其(qi)至矣!先天(tian)下(xia)(xia)而開其(qi)物(wu)(wu),后(hou)天(tian)下(xia)(xia)而成其(qi)務(wu),是(shi)故極其(qi)數以(yi)定天(tian)下(xia)(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)象,著(zhu)其(qi)象以(yi)定天(tian)下(xia)(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)吉兇。六十四卦,三百(bai)八(ba)十四爻(yao),皆所以(yi)順性命(ming)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)理,盡變化(hua)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)(dao)(dao)也(ye)。散之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)在理,則有萬殊;統之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)在道(dao)(dao)(dao),則無(wu)二(er)致。所以(yi),「《易》有太(tai)極,是(shi)生(sheng)兩儀」。太(tai)極者(zhe),道(dao)(dao)(dao)也(ye);兩儀者(zhe),陰陽也(ye)。

陰(yin)陽(yang),一道也(ye)(ye)。太(tai)極(ji)(ji),無(wu)極(ji)(ji)也(ye)(ye)。萬物(wu)之(zhi)(zhi)生(sheng),負(fu)陰(yin)而抱陽(yang),莫(mo)不(bu)有太(tai)極(ji)(ji),莫(mo)不(bu)有兩儀。纟因缊(yun)交感(gan),變化不(bu)窮(qiong)。形一受其(qi)(qi)(qi)(qi)生(sheng),神一發其(qi)(qi)(qi)(qi)智,情(qing)偽出焉(yan),萬緒(xu)起焉(yan)。《易(yi)(yi)》所以定(ding)吉兇而生(sheng)大(da)業(ye),故《易(yi)(yi)》者,陰(yin)陽(yang)之(zhi)(zhi)道也(ye)(ye);卦者,陰(yin)陽(yang)之(zhi)(zhi)物(wu)也(ye)(ye);爻者,陰(yin)陽(yang)之(zhi)(zhi)動也(ye)(ye)。卦雖不(bu)同(tong)(tong),所同(tong)(tong)者奇、耦;爻雖不(bu)同(tong)(tong),所同(tong)(tong)者九、六。是以六十四卦為(wei)其(qi)(qi)(qi)(qi)體,三(san)百八(ba)十四爻互(hu)為(wei)其(qi)(qi)(qi)(qi)用,遠在六合(he)之(zhi)(zhi)外,近在一身之(zhi)(zhi)中。暫于瞬息(xi),微于動靜,莫(mo)不(bu)有卦之(zhi)(zhi)象焉(yan),莫(mo)不(bu)有爻之(zhi)(zhi)義焉(yan)。至哉(zai)《易(yi)(yi)》乎!其(qi)(qi)(qi)(qi)道至大(da)而無(wu)不(bu)包,其(qi)(qi)(qi)(qi)用至神而無(wu)不(bu)存。

時固未始(shi)(shi)有(you)一(yi),而卦未始(shi)(shi)有(you)定象;事固未始(shi)(shi)有(you)窮,而爻(yao)亦未始(shi)(shi)有(you)定位。

以(yi)一時(shi)而(er)索卦,則(ze)(ze)拘于(yu)(yu)無變,非(fei)《易(yi)》也(ye)(ye);以(yi)一事而(er)明(ming)爻,則(ze)(ze)窒而(er)不通(tong),非(fei)《易(yi)》也(ye)(ye)。知(zhi)所(suo)(suo)謂卦、爻、彖、象(xiang)之(zhi)義,而(er)不知(zhi)有卦、爻、彖、象(xiang)之(zhi)用,亦非(fei)《易(yi)》也(ye)(ye)。故(gu)得之(zhi)于(yu)(yu)精神(shen)之(zhi)運,心術之(zhi)動,與(yu)(yu)天地合其德,與(yu)(yu)日月合其明(ming),與(yu)(yu)四(si)時(shi)合其序(xu),與(yu)(yu)鬼神(shen)合其吉兇(xiong),然后(hou)可(ke)以(yi)謂之(zhi)知(zhi)《易(yi)》也(ye)(ye)。雖然,《易(yi)》之(zhi)有卦,《易(yi)》之(zhi)已(yi)形者(zhe)也(ye)(ye);卦之(zhi)有爻,卦之(zhi)已(yi)見者(zhe)也(ye)(ye)。已(yi)形已(yi)見者(zhe),可(ke)以(yi)言知(zhi);未(wei)形未(wei)見者(zhe),不可(ke)以(yi)名求,則(ze)(ze)所(suo)(suo)謂《易(yi)》者(zhe),果何如哉?此學(xue)者(zhe)所(suo)(suo)當知(zhi)也(ye)(ye)。 [2]

筮 儀

擇地潔處為蓍室(shi)(shi),南戶置床室(shi)(shi)中央(yang)。

床大約(yue)長五尺,廣三尺,勿太(tai)近壁。

蓍五十莖,韜(tao)以(yi)纁帛,貯以(yi)皂囊,納之(zhi)櫝中,置于床北。

櫝以竹筒或堅木或布漆(qi)為之(zhi),圓(yuan)徑三寸,且其(qi)長如蓍草之(zhi)長。半(ban)為底,半(ban)為蓋(gai),下別為臺函(han)之(zhi),使不(bu)偃仆。

設(she)木(mu)格于櫝(du)南,居床二分之(zhi)北(bei)。

格以(yi)橫木板為(wei)之,高一尺,長竟床,當(dang)中(zhong)為(wei)兩大刻,相距(ju)一尺。大刻之西為(wei)三(san)小刻,相距(ju)各五寸許(xu),下施橫足,側(ce)立案上。

置香(xiang)爐(lu)一(yi)于格(ge)南(nan),香(xiang)合一(yi)于爐(lu)南(nan),日(ri)炷(zhu)香(xiang)致敬。將筮(shi),則(ze)灑掃(sao)拂拭,滌(di)硯一(yi)注水,及筆一(yi),墨(mo)一(yi),黃漆板一(yi),于爐(lu)東,東上。筮(shi)者齊潔(jie)衣冠北面,盥手(shou)焚香(xiang)致敬。齊,側皆(jie)反(fan)。

筮(shi)(shi)者北面(mian),見《儀(yi)禮》。若(ruo)使人(ren)(ren)筮(shi)(shi),則主(zhu)(zhu)人(ren)(ren)焚香(xiang)畢(bi),少(shao)(shao)退(tui),北面(mian)立,筮(shi)(shi)者進立于床前少(shao)(shao)西,南(nan)向(xiang)受命(ming)。主(zhu)(zhu)人(ren)(ren)直(zhi)述所占之(zhi)事,筮(shi)(shi)者許諾,主(zhu)(zhu)人(ren)(ren)右(you)還(huan)西向(xiang)立,筮(shi)(shi)者右(you)還(huan)北向(xiang)立。

兩手奉(feng)櫝(du)蓋,置于(yu)(yu)格南爐北,出(chu)蓍于(yu)(yu)櫝(du),去(qu)囊解韜,置于(yu)(yu)櫝(du)東。合五(wu)十策,兩手執之,薰(xun)于(yu)(yu)爐上。

此后所用蓍策之數,其說并見(jian)《啟蒙》。

命之曰:“假(jia)爾(er)泰筮有(you)常,假(jia)爾(er)泰筮有(you)常,某官姓(xing)名,今以(yi)某事云云,未知可否。爰質所疑于神于靈,吉兇得(de)失,悔吝(lin)憂虞,惟(wei)爾(er)有(you)神,尚明告之。”乃以(yi)在手取一策(ce),反于櫝中,而以(yi)左(zuo)在手中分四(si)十九策(ce),置格之左(zuo)右兩大(da)刻(ke)。

此第一營,所謂分而為二(er)以象兩者也。

次以左(zuo)手(shou)取(qu)(qu)左(zuo)大(da)刻之策執之,而(er)以在手(shou)取(qu)(qu)在大(da)刻之一策,掛于(yu)左(zuo)手(shou)之小(xiao)指間。

此第(di)二營,近謂掛一以象三者也。

次(ci)以(yi)右手四揲(she)(she)左手之策(ce)。揲(she)(she),食(shi)列反。

此(ci)第三營之半,所謂之以四(si)以象(xiang)四(si)時者也。

次歸其所余(yu)之(zhi)策,或(huo)一(yi)、或(huo)二、或(huo)三(san)、或(huo)四,而(er)扐之(zhi)左手(shou)無(wu)名指間。

此第四營之半,所謂歸奇(qi)于扐以象閏(run)者也。

次以右(you)手(shou)反過(guo)揲之(zhi)(zhi)策于左大刻,遂取右(you)大刻之(zhi)(zhi)策執之(zhi)(zhi),而以左手(shou)四揲之(zhi)(zhi)。

此第三營之半。

次歸其所(suo)余之(zhi)策如前,而扐之(zhi)左(zuo)手中(zhong)指之(zhi)間。

此第(di)四(si)(si)營之(zhi)(zhi)半,所謂(wei)再扐(le)以(yi)象再閏(run)者(zhe)也。一(yi)(yi)(yi)變所余之(zhi)(zhi)策,左一(yi)(yi)(yi)則(ze)右(you)(you)必三(san),左二(er)則(ze)右(you)(you)亦(yi)二(er),左三(san)則(ze)右(you)(you)必一(yi)(yi)(yi),左四(si)(si)則(ze)右(you)(you)亦(yi)四(si)(si)。通掛一(yi)(yi)(yi)之(zhi)(zhi)策,不(bu)五(wu)則(ze)九(jiu)(jiu)。五(wu)以(yi)一(yi)(yi)(yi)其(qi)(qi)四(si)(si)而為奇(qi),九(jiu)(jiu)以(yi)兩(liang)其(qi)(qi)四(si)(si)而為耦,奇(qi)者(zhe)三(san)而耦者(zhe)一(yi)(yi)(yi)也。

次以(yi)右(you)手(shou)反過揲之策于右(you)大刻,而合左手(shou)一(yi)掛二扐之策,置于格(ge)上第一(yi)小刻。

以東(dong)為上,后放(fang)此。

是為一變,再以兩手取左(zuo)右大(da)刻之蓍(shi)合之。

或四(si)十四(si)策或四(si)十策。

復四營如第(di)一變之(zhi)儀,而置其掛扐(le)之(zhi)策于(yu)(yu)格上第(di)二小刻,是為二變。復,扶又(you)反(fan)。營,于(yu)(yu)平反(fan),下同(tong)。

二變(bian)所余(yu)之(zhi)(zhi)策,左(zuo)(zuo)一則(ze)(ze)(ze)在必(bi)(bi)二,左(zuo)(zuo)二則(ze)(ze)(ze)右(you)必(bi)(bi)一,左(zuo)(zuo)三則(ze)(ze)(ze)右(you)必(bi)(bi)四(si)(si),左(zuo)(zuo)四(si)(si)則(ze)(ze)(ze)右(you)必(bi)(bi)三。通掛一之(zhi)(zhi)策,不(bu)四(si)(si)則(ze)(ze)(ze)八(ba)。四(si)(si)以(yi)一其四(si)(si)而為(wei)奇,八(ba)以(yi)兩(liang)其四(si)(si)而為(wei)耦(ou)(ou),奇耦(ou)(ou)各得(de)四(si)(si)之(zhi)(zhi)二焉。

又再取左右(you)大刻之蓍合之。

或四十(shi)(shi)策(ce),或三十(shi)(shi)六策(ce),或三十(shi)(shi)二策(ce)。

復四營如(ru)第二變之儀,而置其掛扐之策于格(ge)上第三小刻,是為(wei)三變。

三變余策,與二變同。

三(san)變既畢,乃視其三(san)變所得掛扐過揲之策,而畫(hua)其爻(yao)于(yu)版。

掛(gua)(gua)扐(le)之(zhi)數(shu),五(wu)四為(wei)(wei)(wei)奇(qi)(qi),九八(ba)為(wei)(wei)(wei)耦。掛(gua)(gua)扐(le)三(san)奇(qi)(qi)合(he)十(shi)(shi)三(san)策(ce)(ce)(ce),則過揲(she)三(san)十(shi)(shi)六策(ce)(ce)(ce)而(er)為(wei)(wei)(wei)老陽(yang),其(qi)(qi)畫(hua)(hua)為(wei)(wei)(wei)“□”,所謂重也(ye)(ye)。掛(gua)(gua)扐(le)兩奇(qi)(qi)一耦合(he)十(shi)(shi)七策(ce)(ce)(ce),則過揲(she)三(san)十(shi)(shi)二(er)(er)策(ce)(ce)(ce)而(er)為(wei)(wei)(wei)少(shao)陰,其(qi)(qi)晝為(wei)(wei)(wei)“--”,所謂拆也(ye)(ye)。掛(gua)(gua)扐(le)兩耦一奇(qi)(qi),合(he)二(er)(er)十(shi)(shi)一策(ce)(ce)(ce),則過揲(she)二(er)(er)十(shi)(shi)八(ba)策(ce)(ce)(ce)而(er)為(wei)(wei)(wei)少(shao)陽(yang),其(qi)(qi)畫(hua)(hua)為(wei)(wei)(wei)“—”,所謂單也(ye)(ye)。掛(gua)(gua)扐(le)三(san)耦合(he)二(er)(er)十(shi)(shi)五(wu)策(ce)(ce)(ce),則過揲(she)二(er)(er)十(shi)(shi)四策(ce)(ce)(ce)而(er)為(wei)(wei)(wei)老陰,其(qi)(qi)畫(hua)(hua)為(wei)(wei)(wei)“×”,所謂交也(ye)(ye)。

如(ru)是每三變(bian)而(er)成爻(yao)。

第(di)(di)(di)(di)一,第(di)(di)(di)(di)四(si),第(di)(di)(di)(di)七,第(di)(di)(di)(di)十,第(di)(di)(di)(di)十三,第(di)(di)(di)(di)十六,凡六變(bian)(bian)并同,但(dan)(dan)第(di)(di)(di)(di)三變(bian)(bian)以(yi)下不(bu)命(ming),而(er)但(dan)(dan)用四(si)十九蓍(shi)耳(er)。第(di)(di)(di)(di)二,第(di)(di)(di)(di)五,第(di)(di)(di)(di)八,第(di)(di)(di)(di)十一,第(di)(di)(di)(di)十四(si),第(di)(di)(di)(di)十七,凡六變(bian)(bian)亦同。第(di)(di)(di)(di)三,第(di)(di)(di)(di)六,第(di)(di)(di)(di)九,第(di)(di)(di)(di)十二,第(di)(di)(di)(di)十五,第(di)(di)(di)(di)十八,凡六變(bian)(bian)亦同。

凡十有八變(bian)(bian)而成卦(gua),乃考其卦(gua)之變(bian)(bian),而占其事之吉(ji)兇。

卦變別(bie)有圖(tu),說見(jian)《啟(qi)蒙》。

禮(li)畢,韜蓍襲(xi)之以(yi)囊,入櫝加(jia)蓋,收筆硯(yan)墨版(ban),再焚香致敬而(er)退。

如使人筮則主人焚香,揖筮者(zhe)而退。

本義卦歌

伏羲六十四(si)掛次序(xu)圖

伏(fu)羲(xi)六十(shi)四掛次(ci)序圖

乾坤屯蒙需訟師,比小畜兮(xi)履泰否,

同人大有謙豫隨,蠱臨觀兮噬嗑賁,

剝復(fu)無妄大(da)畜(chu)頤,大(da)過坎離三(san)十備。

咸(xian)恒(heng)遁(dun)兮(xi)及大(da)壯,晉與明夷家人睽,

蹇解損益(yi)夬姤(gou)萃,升困井革鼎震繼,

艮漸歸妹豐旅(lv)巽,兌渙節兮(xi)中孚(fu)至,

小過既濟兼未(wei)濟,是為下經三十四。

卷一.上經

乾(qian)(qian)(qian)(qian)卦:元(yuan)(yuan)、亨、利(li)(li)(li)、貞(zhen)。初九(jiu)(jiu)(jiu),潛(qian)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)勿用(yong)(yong)(yong)。九(jiu)(jiu)(jiu)二(er)(er),見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)(zai)(zai)(zai)田,利(li)(li)(li)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)大人(ren)。九(jiu)(jiu)(jiu)三(san),君(jun)(jun)(jun)(jun)子(zi)(zi)(zi)終(zhong)(zhong)日(ri)乾(qian)(qian)(qian)(qian)乾(qian)(qian)(qian)(qian)。夕(xi)惕(ti)若,利(li)(li)(li)無(wu)(wu)(wu)(wu)咎(jiu)。九(jiu)(jiu)(jiu)四(si)(si),或(huo)躍在(zai)(zai)(zai)(zai)淵,無(wu)(wu)(wu)(wu)咎(jiu)。九(jiu)(jiu)(jiu)五(wu),飛龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)(zai)(zai)(zai)天(tian)(tian)(tian)(tian),利(li)(li)(li)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)大人(ren)。上九(jiu)(jiu)(jiu),亢(kang)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)有(you)(you)悔(hui)(hui)(hui)。用(yong)(yong)(yong)九(jiu)(jiu)(jiu),見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)群龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)無(wu)(wu)(wu)(wu)首(shou),吉。彖(tuan)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):大哉(zai)乾(qian)(qian)(qian)(qian)元(yuan)(yuan)。萬(wan)物資始(shi),乃(nai)統天(tian)(tian)(tian)(tian)。云行(xing)(xing)(xing)雨施,品(pin)物流(liu)形,大明終(zhong)(zhong)始(shi),六位(wei)時(shi)成(cheng)(cheng),時(shi)乘六龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)以(yi)(yi)(yi)御天(tian)(tian)(tian)(tian)。乾(qian)(qian)(qian)(qian)道(dao)變化(hua),各正(zheng)性(xing)(xing)命。保合(he)太和,乃(nai)利(li)(li)(li)貞(zhen)。首(shou)出庶務,萬(wan)國咸寧。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):天(tian)(tian)(tian)(tian)行(xing)(xing)(xing)健,君(jun)(jun)(jun)(jun)子(zi)(zi)(zi)以(yi)(yi)(yi)自強不(bu)(bu)息。潛(qian)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)勿用(yong)(yong)(yong),陽在(zai)(zai)(zai)(zai)下(xia)(xia)(xia)(xia)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)(zai)(zai)(zai)田,德(de)(de)施普也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。終(zhong)(zhong)日(ri)乾(qian)(qian)(qian)(qian)乾(qian)(qian)(qian)(qian),反復道(dao)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。或(huo)躍(躍)在(zai)(zai)(zai)(zai)淵,進(jin)(jin)(jin)無(wu)(wu)(wu)(wu)咎(jiu)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。飛龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)(zai)(zai)(zai)天(tian)(tian)(tian)(tian),大人(ren)造也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。亢(kang)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)有(you)(you)悔(hui)(hui)(hui),盈不(bu)(bu)可(ke)(ke)久也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。用(yong)(yong)(yong)九(jiu)(jiu)(jiu),天(tian)(tian)(tian)(tian)德(de)(de)不(bu)(bu)可(ke)(ke)為(wei)首(shou)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。文言曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):元(yuan)(yuan)者(zhe)(zhe)(zhe),善(shan)之(zhi)(zhi)(zhi)長也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。亨者(zhe)(zhe)(zhe)嘉(jia)之(zhi)(zhi)(zhi)會也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。利(li)(li)(li)者(zhe)(zhe)(zhe),儀(yi)之(zhi)(zhi)(zhi)和也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。貞(zhen)者(zhe)(zhe)(zhe)事(shi)(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)干也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。君(jun)(jun)(jun)(jun)子(zi)(zi)(zi)體人(ren)足(zu)以(yi)(yi)(yi)長人(ren)。嘉(jia)會足(zu)以(yi)(yi)(yi)合(he)禮(li)。利(li)(li)(li)物足(zu)以(yi)(yi)(yi)和義(yi)。貞(zhen)故(gu)足(zu)以(yi)(yi)(yi)干事(shi)(shi)。君(jun)(jun)(jun)(jun)子(zi)(zi)(zi)行(xing)(xing)(xing)此四(si)(si)德(de)(de)者(zhe)(zhe)(zhe)故(gu)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):元(yuan)(yuan)亨利(li)(li)(li)貞(zhen)。初九(jiu)(jiu)(jiu)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)潛(qian)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)勿用(yong)(yong)(yong),何(he)謂(wei)(wei)(wei)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)?子(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)德(de)(de)而(er)(er)(er)(er)隱者(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),不(bu)(bu)易乎(hu)(hu)世(shi),不(bu)(bu)成(cheng)(cheng)乎(hu)(hu)名。退世(shi)無(wu)(wu)(wu)(wu)悶,不(bu)(bu)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)是而(er)(er)(er)(er)無(wu)(wu)(wu)(wu)悶。樂則(ze)行(xing)(xing)(xing)之(zhi)(zhi)(zhi),憂(you)則(ze),違之(zhi)(zhi)(zhi)。確乎(hu)(hu)其(qi)(qi)不(bu)(bu)可(ke)(ke)拔。潛(qian)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。九(jiu)(jiu)(jiu)二(er)(er)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue),見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)(zai)(zai)(zai)田利(li)(li)(li)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)大人(ren)何(he)謂(wei)(wei)(wei)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)?子(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)德(de)(de)而(er)(er)(er)(er)正(zheng)中者(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。庸言之(zhi)(zhi)(zhi)信。庸行(xing)(xing)(xing)之(zhi)(zhi)(zhi)謹,閑(xian)邪存其(qi)(qi)誠(cheng)。善(shan)世(shi)而(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)伐德(de)(de)。博而(er)(er)(er)(er)化(hua)。易曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)(zai)(zai)(zai)天(tian)(tian)(tian)(tian)利(li)(li)(li)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)大人(ren),君(jun)(jun)(jun)(jun)德(de)(de)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)九(jiu)(jiu)(jiu)三(san)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)君(jun)(jun)(jun)(jun)子(zi)(zi)(zi)終(zhong)(zhong)日(ri)乾(qian)(qian)(qian)(qian)乾(qian)(qian)(qian)(qian),夕(xi)惕(ti)若;若厲無(wu)(wu)(wu)(wu)咎(jiu),何(he)謂(wei)(wei)(wei)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)?子(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):君(jun)(jun)(jun)(jun)子(zi)(zi)(zi)進(jin)(jin)(jin)德(de)(de)脩(xiu)業忠信,所(suo)(suo)以(yi)(yi)(yi)進(jin)(jin)(jin)德(de)(de)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。修辭立其(qi)(qi)誠(cheng),所(suo)(suo)以(yi)(yi)(yi)進(jin)(jin)(jin)業也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。知至(zhi)至(zhi)之(zhi)(zhi)(zhi),可(ke)(ke)與(yu)幾(ji)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),知終(zhong)(zhong)終(zhong)(zhong)之(zhi)(zhi)(zhi)可(ke)(ke)謂(wei)(wei)(wei)存義(yi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。是故(gu),居(ju)上位(wei)而(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)驕,居(ju)下(xia)(xia)(xia)(xia)位(wei)而(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)憂(you),故(gu)乾(qian)(qian)(qian)(qian)乾(qian)(qian)(qian)(qian)因其(qi)(qi)時(shi)而(er)(er)(er)(er)惕(ti)。雖危(wei)而(er)(er)(er)(er)無(wu)(wu)(wu)(wu)咎(jiu)。九(jiu)(jiu)(jiu)四(si)(si)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)或(huo)躍在(zai)(zai)(zai)(zai)淵,無(wu)(wu)(wu)(wu)咎(jiu)何(he)謂(wei)(wei)(wei)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)?子(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):上下(xia)(xia)(xia)(xia)無(wu)(wu)(wu)(wu)常非為(wei)邪也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),進(jin)(jin)(jin)退無(wu)(wu)(wu)(wu)恒(heng),非為(wei)離群也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)君(jun)(jun)(jun)(jun)子(zi)(zi)(zi)進(jin)(jin)(jin)德(de)(de)修業,欲及時(shi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。故(gu)無(wu)(wu)(wu)(wu)咎(jiu)。九(jiu)(jiu)(jiu)五(wu)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)飛龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)(zai)(zai)(zai)天(tian)(tian)(tian)(tian)利(li)(li)(li)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)大人(ren),何(he)謂(wei)(wei)(wei)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)?子(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)同聲相應,同氣(qi)相求。水流(liu)濕,火就燥,云從龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long),風(feng)從虎,圣(sheng)人(ren)作,而(er)(er)(er)(er)萬(wan)物覩(du)(睹)。本乎(hu)(hu)天(tian)(tian)(tian)(tian)者(zhe)(zhe)(zhe)親(qin)上,,本乎(hu)(hu)地者(zhe)(zhe)(zhe)親(qin)下(xia)(xia)(xia)(xia),則(ze)各從其(qi)(qi)類也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。上九(jiu)(jiu)(jiu)亢(kang)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)有(you)(you)悔(hui)(hui)(hui),何(he)謂(wei)(wei)(wei)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)?子(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):貴而(er)(er)(er)(er)無(wu)(wu)(wu)(wu)位(wei),高而(er)(er)(er)(er)無(wu)(wu)(wu)(wu)民,賢人(ren)在(zai)(zai)(zai)(zai)下(xia)(xia)(xia)(xia)位(wei)而(er)(er)(er)(er)無(wu)(wu)(wu)(wu)輔,是以(yi)(yi)(yi)動(dong)而(er)(er)(er)(er)有(you)(you)悔(hui)(hui)(hui)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。潛(qian)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)勿用(yong)(yong)(yong),下(xia)(xia)(xia)(xia)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)(zai)(zai)(zai)天(tian)(tian)(tian)(tian)時(shi)合(he)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。終(zhong)(zhong)日(ri)乾(qian)(qian)(qian)(qian)乾(qian)(qian)(qian)(qian),行(xing)(xing)(xing)事(shi)(shi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。或(huo)躍在(zai)(zai)(zai)(zai)淵自試(shi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。飛龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)(zai)(zai)(zai)天(tian)(tian)(tian)(tian)上治(zhi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。亢(kang)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)有(you)(you)悔(hui)(hui)(hui)窮之(zhi)(zhi)(zhi)災也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。乾(qian)(qian)(qian)(qian)元(yuan)(yuan)用(yong)(yong)(yong)九(jiu)(jiu)(jiu),天(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)治(zhi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。潛(qian)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)勿用(yong)(yong)(yong),陽氣(qi)潛(qian)藏(zang)。見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)(zai)(zai)(zai)田,天(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)文明。終(zhong)(zhong)日(ri)乾(qian)(qian)(qian)(qian)乾(qian)(qian)(qian)(qian)與(yu)時(shi)偕(xie)行(xing)(xing)(xing)。或(huo)躍在(zai)(zai)(zai)(zai)淵,乾(qian)(qian)(qian)(qian)道(dao)乃(nai)革。飛龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)(zai)(zai)(zai)天(tian)(tian)(tian)(tian),乃(nai)位(wei)乎(hu)(hu)天(tian)(tian)(tian)(tian)德(de)(de)。亢(kang)龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)有(you)(you)悔(hui)(hui)(hui),,與(yu)時(shi)偕(xie)極。乾(qian)(qian)(qian)(qian)元(yuan)(yuan)用(yong)(yong)(yong)九(jiu)(jiu)(jiu),乃(nai)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)天(tian)(tian)(tian)(tian)則(ze)。乾(qian)(qian)(qian)(qian)元(yuan)(yuan)者(zhe)(zhe)(zhe),始(shi)而(er)(er)(er)(er)亨者(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。利(li)(li)(li)貞(zhen)者(zhe)(zhe)(zhe),性(xing)(xing)情也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。乾(qian)(qian)(qian)(qian)始(shi)能以(yi)(yi)(yi)美利(li)(li)(li)利(li)(li)(li)天(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)不(bu)(bu)言所(suo)(suo)利(li)(li)(li)。大矣。大哉(zai),乾(qian)(qian)(qian)(qian)乎(hu)(hu)。剛健中正(zheng)純(chun)粹精也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。六爻發揮(hui)旁通情也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。時(shi)乘六龍(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)(long)以(yi)(yi)(yi)御天(tian)(tian)(tian)(tian)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。云行(xing)(xing)(xing)雨施天(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)平也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。君(jun)(jun)(jun)(jun)子(zi)(zi)(zi)以(yi)(yi)(yi)成(cheng)(cheng)德(de)(de)為(wei)行(xing)(xing)(xing)日(ri)可(ke)(ke)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)之(zhi)(zhi)(zhi)行(xing)(xing)(xing)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。潛(qian)之(zhi)(zhi)(zhi)為(wei)言也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),隱而(er)(er)(er)(er)未(wei)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian),行(xing)(xing)(xing)而(er)(er)(er)(er)未(wei)成(cheng)(cheng)。是以(yi)(yi)(yi)君(jun)(jun)(jun)(jun)子(zi)(zi)(zi)弗用(yong)(yong)(yong)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。

坤(kun)(kun)卦:元亨利(li)牝(pin)馬之(zhi)(zhi)(zhi)貞(zhen)(zhen)。君子(zi)(zi)(zi)有(you)(you)攸往,先迷后得(de)(de)。主利(li),西(xi)(xi)南得(de)(de)朋(peng),東(dong)北喪朋(peng),安(an)貞(zhen)(zhen)吉(ji)。彖曰(yue)(yue):至(zhi)(zhi)哉。坤(kun)(kun)元萬(wan)物資生(sheng),乃順承(cheng)天(tian)(tian)。坤(kun)(kun)厚(hou)載物,德合無(wu)(wu)疆,含(han)弘(hong)光大,品物咸亨。牝(pin)馬地(di)類(lei)行也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),地(di)無(wu)(wu)疆,柔順利(li)貞(zhen)(zhen),君子(zi)(zi)(zi)攸行。先迷失道(dao)(dao)(dao)(dao),后順得(de)(de)常(chang)。西(xi)(xi)南得(de)(de)朋(peng)乃與(yu)類(lei)行東(dong)北喪朋(peng),乃終(zhong)有(you)(you)慶。安(an)貞(zhen)(zhen)之(zhi)(zhi)(zhi)吉(ji),應地(di)無(wu)(wu)疆。象曰(yue)(yue):地(di)勢坤(kun)(kun),君子(zi)(zi)(zi)以(yi)厚(hou)德載物。初六(liu)(liu)履(lv)(lv)霜堅(jian)(jian)(jian)冰至(zhi)(zhi)。象曰(yue)(yue):履(lv)(lv)霜堅(jian)(jian)(jian)冰至(zhi)(zhi),陰始凝(ning)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),馴致其(qi)(qi)道(dao)(dao)(dao)(dao),指堅(jian)(jian)(jian)冰也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。六(liu)(liu)二(er)直(zhi)方(fang)大不(bu)習無(wu)(wu)不(bu)利(li)。象曰(yue)(yue):六(liu)(liu)二(er)之(zhi)(zhi)(zhi)動直(zhi)以(yi)方(fang)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),不(bu)習無(wu)(wu)不(bu)利(li),地(di)道(dao)(dao)(dao)(dao)光也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。六(liu)(liu)三含(han)章(zhang)可貞(zhen)(zhen),或從王(wang)事,無(wu)(wu)成有(you)(you)終(zhong)。象曰(yue)(yue):含(han)章(zhang)可貞(zhen)(zhen),以(yi)時(shi)發(fa)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。或從王(wang)事,知(zhi)光大也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。六(liu)(liu)四(si)(si),括囊無(wu)(wu)咎、無(wu)(wu)譽(yu)。象曰(yue)(yue):黃(huang)裳元吉(ji)文在(zai)中(zhong) 也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。上六(liu)(liu),龍戰于(yu)野,其(qi)(qi)血(xue)玄黃(huang)象曰(yue)(yue):龍戰于(yu)野其(qi)(qi)道(dao)(dao)(dao)(dao)窮也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。用六(liu)(liu),利(li)永(yong)貞(zhen)(zhen)。象曰(yue)(yue):用六(liu)(liu)永(yong)貞(zhen)(zhen)以(yi)大終(zhong)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。文言曰(yue)(yue):坤(kun)(kun)至(zhi)(zhi)柔而(er)(er)(er)動也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)剛,至(zhi)(zhi)靜而(er)(er)(er)德方(fang),后得(de)(de)主而(er)(er)(er)有(you)(you)常(chang),含(han)萬(wan)物而(er)(er)(er)化光。坤(kun)(kun)道(dao)(dao)(dao)(dao)其(qi)(qi)順乎,成田(tian)而(er)(er)(er)時(shi)行積(ji)善(shan)之(zhi)(zhi)(zhi)家必有(you)(you)余慶,積(ji)不(bu)善(shan)之(zhi)(zhi)(zhi)家必有(you)(you)余殃。臣弒墄其(qi)(qi)君子(zi)(zi)(zi)弒其(qi)(qi)父。非一(yi)朝一(yi)夕(xi)之(zhi)(zhi)(zhi)故。其(qi)(qi)所由(you)來者(zhe)漸矣。由(you)辨之(zhi)(zhi)(zhi)不(bu)早(zao)辨也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。履(lv)(lv)霜堅(jian)(jian)(jian)冰至(zhi)(zhi),善(shan)言順也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。直(zhi)其(qi)(qi)正也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)方(fang)其(qi)(qi)義(yi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),君子(zi)(zi)(zi)敬(jing)以(yi)直(zhi)內,義(yi)以(yi)方(fang)外。敬(jing)義(yi)而(er)(er)(er)立(li)德,不(bu)孤。直(zhi)方(fang)大,不(bu)習無(wu)(wu)不(bu)利(li),則不(bu)疑(yi)其(qi)(qi)所行也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。陰雖有(you)(you)美(mei)含(han)之(zhi)(zhi)(zhi),以(yi)從王(wang)事,弗(fu)敢成也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),地(di)道(dao)(dao)(dao)(dao)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),妻(qi)道(dao)(dao)(dao)(dao)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),臣道(dao)(dao)(dao)(dao)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。地(di)道(dao)(dao)(dao)(dao)無(wu)(wu)成,而(er)(er)(er)代有(you)(you)終(zhong)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。天(tian)(tian)地(di)變化,草木(mu)蕃。天(tian)(tian)地(di)閉,賢人隱(yin)。易(yi)曰(yue)(yue)括囊無(wu)(wu)咎、無(wu)(wu)譽(yu)蓋言謹也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。君子(zi)(zi)(zi)黃(huang)中(zhong),通理。正位居體。美(mei)在(zai)其(qi)(qi)中(zhong),而(er)(er)(er)暢于(yu)四(si)(si)支,發(fa)于(yu)事業,美(mei)之(zhi)(zhi)(zhi)至(zhi)(zhi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。陰疑(yi)于(yu)陽(yang),必戰。為其(qi)(qi)嫌于(yu)無(wu)(wu)陽(yang)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。故稱龍焉。猶未離其(qi)(qi)類(lei)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),故稱血(xue)焉。夫玄黃(huang)者(zhe)天(tian)(tian)地(di)之(zhi)(zhi)(zhi)雜也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。天(tian)(tian)玄而(er)(er)(er)地(di)黃(huang)。

屯(tun)(tun)卦:元亨利貞(zhen)(zhen)(zhen),勿用有攸往(wang)。利建(jian)侯。彖曰(yue)(yue)(yue):屯(tun)(tun),剛柔始交(jiao)而(er)難(nan)生動乎險中。大(da)亨貞(zhen)(zhen)(zhen)。雷(lei)雨之(zhi)動滿(man)盈,天造(zao)草(cao)昧易建(jian)侯而(er)不(bu)寧(ning)。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue):云蕾(lei)屯(tun)(tun)君(jun)子以(yi)(yi)經(jing)綸。初九亅磐利居貞(zhen)(zhen)(zhen),利建(jian)侯。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue):雖盤桓,志(zhi)行正(zheng)也(ye)(ye)(ye)。以(yi)(yi)貴(gui)下賤大(da)得民(min)也(ye)(ye)(ye)。六二,屯(tun)(tun)如(ru)邅如(ru),乘馬班如(ru)。匪寇婚(hun)(hun)媾。女子貞(zhen)(zhen)(zhen)不(bu)字。十年乃字。反常也(ye)(ye)(ye)。六三,即(ji)鹿無虞(yu),惟入(ru)于林中。君(jun)子幾,不(bu)如(ru)舍(she)(she),往(wang)吝(lin)。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue):即(ji)鹿無虞(yu)以(yi)(yi)從禽也(ye)(ye)(ye),君(jun)子舍(she)(she)之(zhi)。往(wang)吝(lin)窮也(ye)(ye)(ye)。六四,乘馬班如(ru),求婚(hun)(hun)媾往(wang)吉,無不(bu)利。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue):而(er)往(wang)明也(ye)(ye)(ye)。九五,屯(tun)(tun)其(qi)膏,小(xiao)貞(zhen)(zhen)(zhen)吉,大(da)貞(zhen)(zhen)(zhen)兇。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue):屯(tun)(tun)其(qi)膏,施未光也(ye)(ye)(ye)上(shang)六乘馬班如(ru)泣血(xue)漣如(ru)。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue):泣血(xue)漣如(ru),何可長也(ye)(ye)(ye)。

蒙(meng)(meng)卦(gua):亨。非(fei)我(wo)(wo)求(qiu)童(tong)(tong)(tong)蒙(meng)(meng),童(tong)(tong)(tong)蒙(meng)(meng)求(qiu)我(wo)(wo)。初筮告,再(zai)三(san)瀆(du)(du)。瀆(du)(du)則不(bu)告。利(li)(li)(li)貞。彖(tuan)曰:蒙(meng)(meng),山下有(you)險,險而(er)止蒙(meng)(meng)。蒙(meng)(meng)亨,以(yi)亨行時中也(ye)。非(fei)我(wo)(wo)求(qiu)童(tong)(tong)(tong)夢(meng),童(tong)(tong)(tong)夢(meng)求(qiu)我(wo)(wo),志(zhi)應也(ye)。初筮告,以(yi)剛(gang)(gang)中也(ye)再(zai)三(san)瀆(du)(du),瀆(du)(du)則不(bu)告瀆(du)(du)蒙(meng)(meng)也(ye)。蒙(meng)(meng)以(yi)養正,圣功也(ye)。象(xiang)曰:山下出泉(quan),蒙(meng)(meng)君子以(yi)果行育德。初六,發蒙(meng)(meng)利(li)(li)(li)用刑(xing)人(ren)。用說桎梏以(yi)往吝(lin)。象(xiang)曰利(li)(li)(li)用刑(xing)人(ren)以(yi)正法也(ye)。九(jiu)(jiu)二,包蒙(meng)(meng)吉,那婦吉,子克(ke)家。象(xiang)曰:子克(ke)家,剛(gang)(gang)柔(rou)接也(ye)。六三(san)勿用,娶女(nv)見金夫。不(bu)有(you)躬,無(wu)攸(you)利(li)(li)(li)。象(xiang)曰:勿用,娶女(nv)行不(bu)順也(ye)。六四(si),困蒙(meng)(meng)吝(lin)。象(xiang)曰:困蒙(meng)(meng)之吝(lin)獨遠(yuan)實也(ye)。六五,童(tong)(tong)(tong)蒙(meng)(meng)吉。象(xiang)曰:童(tong)(tong)(tong)蒙(meng)(meng)之吉順以(yi)巽也(ye)。上九(jiu)(jiu)撃蒙(meng)(meng),不(bu)利(li)(li)(li)為(wei)寇(kou),利(li)(li)(li)御寇(kou)。利(li)(li)(li)御寇(kou)上下順也(ye)。

需(xu)(xu)卦:有孚,光(guang)亨,貞吉(ji),利(li)(li)涉大川。彖(tuan)曰(yue)(yue)(yue):需(xu)(xu)須也(ye)(ye)(ye)。險在前也(ye)(ye)(ye),剛健而不(bu)(bu)陷,其義不(bu)(bu)困窮矣。需(xu)(xu),有孚,光(guang)亨,貞吉(ji)位乎(hu)天位,以正中(zhong)(zhong)也(ye)(ye)(ye)。利(li)(li)涉大川,往有功也(ye)(ye)(ye)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):云上(shang)(shang)于(yu)(yu)(yu)天,需(xu)(xu),君(jun)子以飲食晏樂(le)。初九,需(xu)(xu)于(yu)(yu)(yu)郊(jiao)(jiao),利(li)(li)用恒(heng),無咎(jiu)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):需(xu)(xu)于(yu)(yu)(yu)郊(jiao)(jiao),不(bu)(bu)犯(fan)難行(xing)也(ye)(ye)(ye)。利(li)(li)用恒(heng),未失常也(ye)(ye)(ye)。九二(er),需(xu)(xu)于(yu)(yu)(yu)沙,小有言(yan),以吉(ji)終也(ye)(ye)(ye)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):需(xu)(xu)于(yu)(yu)(yu)沙,衍在中(zhong)(zhong)也(ye)(ye)(ye),雖(sui)小有言(yan),以吉(ji)終也(ye)(ye)(ye)。九三,需(xu)(xu)于(yu)(yu)(yu)泥,致寇至。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):需(xu)(xu)于(yu)(yu)(yu)泥,災在外也(ye)(ye)(ye)。自(zi)(zi)我致寇,敬慎不(bu)(bu)敗(bai)也(ye)(ye)(ye)。六四(si),需(xu)(xu)于(yu)(yu)(yu)血(xue)(xue),出自(zi)(zi)穴(xue)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):需(xu)(xu)于(yu)(yu)(yu)血(xue)(xue),順(shun)以聽(ting)也(ye)(ye)(ye)。九五需(xu)(xu)于(yu)(yu)(yu)酒食,貞吉(ji)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):酒食吉(ji)。以中(zhong)(zhong)正也(ye)(ye)(ye)。上(shang)(shang)六,入于(yu)(yu)(yu)穴(xue),有不(bu)(bu)速(su)之(zhi)客三人(ren)來,敬之(zhi)終吉(ji)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):不(bu)(bu)速(su)之(zhi)客來,敬之(zhi)終吉(ji),雖(sui)不(bu)(bu)當位,未大失也(ye)(ye)(ye)。

訟(song)(song)(song)卦:有孚窒,惕中(zhong)(zhong)吉(ji)(ji)。終兇(xiong)。利(li)(li)見(jian)大人,不(bu)(bu)(bu)利(li)(li)涉大川。彖曰(yue):訟(song)(song)(song)上剛下險,險而(er)健訟(song)(song)(song)。訟(song)(song)(song)有孚窒,惕中(zhong)(zhong)吉(ji)(ji)。剛來而(er)得(de)中(zhong)(zhong)也(ye)(ye)。終兇(xiong),訟(song)(song)(song)不(bu)(bu)(bu)可(ke)成也(ye)(ye)。利(li)(li)見(jian)大人,尚中(zhong)(zhong)正也(ye)(ye)。不(bu)(bu)(bu)利(li)(li)涉大川,入于淵(yuan)也(ye)(ye)。象(xiang)(xiang)曰(yue):天與水(shui)違(wei)行。訟(song)(song)(song),君子以做事(shi)(shi)謀始。初六(liu)(liu)不(bu)(bu)(bu)永(yong)(yong)所(suo)事(shi)(shi),小有言,終吉(ji)(ji)。象(xiang)(xiang)曰(yue):不(bu)(bu)(bu)永(yong)(yong)所(suo)事(shi)(shi),訟(song)(song)(song)不(bu)(bu)(bu)可(ke)長(chang)也(ye)(ye),雖小有言,其辨明也(ye)(ye)。九二,不(bu)(bu)(bu)克訟(song)(song)(song)歸而(er)捕其邑人三(san)(san)(san)百(bai)戶(hu)無眚。象(xiang)(xiang)曰(yue):不(bu)(bu)(bu)克訟(song)(song)(song),歸捕竄也(ye)(ye)。自下訟(song)(song)(song)上,患(huan)至掇也(ye)(ye)。六(liu)(liu)三(san)(san)(san),食舊德,貞(zhen),厲終吉(ji)(ji)。或從王(wang)事(shi)(shi),無成。象(xiang)(xiang)曰(yue):食舊德,從上吉(ji)(ji)。九四(si),不(bu)(bu)(bu)克訟(song)(song)(song),復(fu)即命(ming),渝安貞(zhen),吉(ji)(ji)。象(xiang)(xiang)曰(yue):復(fu)即命(ming),渝安貞(zhen),不(bu)(bu)(bu)失也(ye)(ye)。九五訟(song)(song)(song)元(yuan)吉(ji)(ji)。訟(song)(song)(song)元(yuan)吉(ji)(ji),以中(zhong)(zhong)正也(ye)(ye)。上九,或錫之鞶帶,中(zhong)(zhong)朝三(san)(san)(san)榹之。象(xiang)(xiang)曰(yue):以訟(song)(song)(song)受(shou)服(fu),也(ye)(ye)不(bu)(bu)(bu)足敬也(ye)(ye)。

師(shi)(shi)(shi)(shi)卦:貞,丈人(ren)(ren)吉(ji),無咎(jiu)。彖曰(yue)(yue):師(shi)(shi)(shi)(shi),眾(zhong)也(ye);貞,正也(ye)。能以(yi)(yi)眾(zhong)正,可以(yi)(yi)王(wang)矣。剛中(zhong)而(er)應,行險而(er)順,以(yi)(yi)此毒天下而(er)民(min)從之,吉(ji)又何咎(jiu)矣。象曰(yue)(yue):地(di)中(zhong)有(you)(you)水(shui),師(shi)(shi)(shi)(shi)。君子以(yi)(yi)容民(min)畜眾(zhong)。初六(liu),師(shi)(shi)(shi)(shi)出以(yi)(yi)律。失律兇(xiong)也(ye)。九二,在師(shi)(shi)(shi)(shi)中(zhong),吉(ji)無咎(jiu)。王(wang)三錫命。象曰(yue)(yue):在師(shi)(shi)(shi)(shi)中(zhong)吉(ji),承(cheng)天寵(chong)也(ye)。王(wang)三錫命,懷(huai)萬邦也(ye)。六(liu)三,師(shi)(shi)(shi)(shi)或輿尸,兇(xiong)。象曰(yue)(yue):師(shi)(shi)(shi)(shi)或輿尸,大無功也(ye)。六(liu)四,師(shi)(shi)(shi)(shi)左(zuo)次(ci),無咎(jiu)。象曰(yue)(yue):左(zuo)次(ci)無咎(jiu),未(wei)失常也(ye)。六(liu)五(wu),有(you)(you)禽利執言,無咎(jiu)。長子師(shi)(shi)(shi)(shi),師(shi)(shi)(shi)(shi)弟(di)子輿尸,貞兇(xiong)。象曰(yue)(yue):長子師(shi)(shi)(shi)(shi),師(shi)(shi)(shi)(shi)以(yi)(yi)中(zhong)行也(ye)。弟(di)子輿尸,使不當也(ye)。上六(liu),大君有(you)(you)命,開國承(cheng)家,小人(ren)(ren)勿(wu)用。象曰(yue)(yue):大君有(you)(you)命,以(yi)(yi)正功也(ye)。小人(ren)(ren)勿(wu)用,必亂邦也(ye)。

比(bi)(bi)(bi)(bi)卦(gua):吉,原筮。元永(yong)貞,無(wu)(wu)(wu)咎。不(bu)(bu)(bu)寧方(fang)來,后夫兇。彖曰(yue):比(bi)(bi)(bi)(bi),輔也(ye),下(xia)順從(cong)也(ye)。原筮。元永(yong)貞,無(wu)(wu)(wu)咎,以剛中(zhong)也(ye)。不(bu)(bu)(bu)寧方(fang)來,上下(xia)應也(ye)。后夫兇。其道窮也(ye)。象(xiang)曰(yue):地上有(you)水,比(bi)(bi)(bi)(bi),先王(wang)以見萬國親諸侯。初六(liu),有(you)孚,比(bi)(bi)(bi)(bi)之(zhi)(zhi)(zhi)無(wu)(wu)(wu)咎。有(you)孚盈缶,終來有(you)他(ta),吉。六(liu)二(er),比(bi)(bi)(bi)(bi)之(zhi)(zhi)(zhi)自內(nei),貞,吉。象(xiang)曰(yue):比(bi)(bi)(bi)(bi)之(zhi)(zhi)(zhi)自內(nei),不(bu)(bu)(bu)自失也(ye)。六(liu)三(san),比(bi)(bi)(bi)(bi)之(zhi)(zhi)(zhi)匪(fei)(fei)人(ren)。象(xiang)曰(yue):比(bi)(bi)(bi)(bi)之(zhi)(zhi)(zhi)匪(fei)(fei)人(ren),不(bu)(bu)(bu)亦(yi)傷乎。六(liu)四,外比(bi)(bi)(bi)(bi)之(zhi)(zhi)(zhi),貞,吉。象(xiang)曰(yue)比(bi)(bi)(bi)(bi)于賢以從(cong)上也(ye)。九五,顯比(bi)(bi)(bi)(bi),王(wang)用,三(san)驅失前(qian)禽。邑人(ren)不(bu)(bu)(bu)誡(jie),吉。象(xiang)曰(yue):顯比(bi)(bi)(bi)(bi)之(zhi)(zhi)(zhi)吉位正中(zhong)也(ye)。舍逆取順,失前(qian)禽也(ye)。邑人(ren)不(bu)(bu)(bu)誡(jie),上使中(zhong)也(ye)。上六(liu),比(bi)(bi)(bi)(bi)之(zhi)(zhi)(zhi)無(wu)(wu)(wu)首,兇。象(xiang)曰(yue):比(bi)(bi)(bi)(bi)之(zhi)(zhi)(zhi)無(wu)(wu)(wu)首,無(wu)(wu)(wu)所終也(ye)。

小(xiao)畜(chu):密(mi)云不(bu)雨,自(zi)我西郊(jiao)。彖曰:小(xiao)畜(chu),柔得(de)位,而上(shang)下應之,曰小(xiao)畜(chu)。健而巽(xun),剛中而志行(xing),乃亨。密(mi)云不(bu)雨,尚往(wang)也(ye)(ye)(ye)。自(zi)我西郊(jiao),施未行(xing)也(ye)(ye)(ye)。象(xiang)(xiang)(xiang)曰:風(feng)行(xing)天(tian)上(shang),小(xiao)畜(chu),君子以 懿文(wen)德。初(chu)九,復(fu)自(zi)道何(he)其咎?吉(ji)。象(xiang)(xiang)(xiang)曰:復(fu)自(zi)道其義(yi)吉(ji)也(ye)(ye)(ye)。九二,牽(qian)復(fu)吉(ji)。象(xiang)(xiang)(xiang)曰:牽(qian)復(fu)在中亦不(bu)自(zi)失(shi)也(ye)(ye)(ye)。九三,輿說輻,夫妻反目。象(xiang)(xiang)(xiang)曰:夫妻反目,不(bu)能正(zheng)室也(ye)(ye)(ye)。六四,有(you)(you)(you)(you)孚(fu),血去(qu)惕出(chu),無咎。象(xiang)(xiang)(xiang)曰:有(you)(you)(you)(you)孚(fu),惕出(chu),上(shang)合志也(ye)(ye)(ye)。九五,有(you)(you)(you)(you)孚(fu)攣如,富以其鄰。象(xiang)(xiang)(xiang)曰:有(you)(you)(you)(you)孚(fu)攣如,不(bu)獨富也(ye)(ye)(ye)。上(shang)九,既(ji)(ji)(ji)雨既(ji)(ji)(ji)處(chu),尚德載(zai)。婦貞厲,月幾(ji)望(wang),君子征(zheng)兇。象(xiang)(xiang)(xiang)曰:既(ji)(ji)(ji)雨既(ji)(ji)(ji)處(chu),,德積載(zai)也(ye)(ye)(ye)。君子征(zheng)兇,有(you)(you)(you)(you)所(suo)疑也(ye)(ye)(ye)。

履(lv)(lv)卦:虎尾(wei),不(bu)咥(xi)人(ren),亨(heng)。彖曰:履(lv)(lv),柔履(lv)(lv)剛(gang)也(ye)(ye)(ye)(ye)。說而應乎乾。是(shi)以(yi)履(lv)(lv)虎尾(wei),不(bu)咥(xi)人(ren),亨(heng)。剛(gang)中正(zheng),履(lv)(lv)帝位(wei)(wei)而不(bu)疚。光(guang)明也(ye)(ye)(ye)(ye)。象(xiang)曰:上天下澤,履(lv)(lv)。君子以(yi)辨上下定(ding)民志。初九(jiu)(jiu),素履(lv)(lv),往(wang)無咎。象(xiang)曰:素履(lv)(lv)之往(wang),獨(du)行(xing)(xing)愿也(ye)(ye)(ye)(ye)。九(jiu)(jiu)二(er),履(lv)(lv)道坦坦。幽人(ren),貞,吉。象(xiang)曰:幽人(ren),貞吉,中不(bu)自亂也(ye)(ye)(ye)(ye)。六三,眇能視,不(bu)足以(yi)明也(ye)(ye)(ye)(ye);跛能履(lv)(lv),不(bu)足以(yi)與行(xing)(xing)也(ye)(ye)(ye)(ye)。咥(xi)人(ren)之兇,位(wei)(wei)不(bu)當(dang)也(ye)(ye)(ye)(ye)。武(wu)人(ren)為(wei)于(yu)大君,志剛(gang)也(ye)(ye)(ye)(ye)。九(jiu)(jiu)四(si),履(lv)(lv)虎尾(wei),愬(su)(su)愬(su)(su),終(zhong)吉。象(xiang)曰:愬(su)(su)愬(su)(su),終(zhong)吉。志行(xing)(xing)也(ye)(ye)(ye)(ye)。九(jiu)(jiu)五,夬履(lv)(lv),貞厲(li)。象(xiang)曰:夬履(lv)(lv),貞厲(li)。位(wei)(wei)正(zheng)當(dang)也(ye)(ye)(ye)(ye)。上九(jiu)(jiu),視履(lv)(lv)考祥(xiang),其旋,元吉。象(xiang)曰:元吉,在上,大有(you)慶(qing)也(ye)(ye)(ye)(ye)。

泰卦:小(xiao)(xiao)往(wang)大來(lai),吉(ji),亨(heng)。彖曰:泰小(xiao)(xiao)往(wang)大來(lai),吉(ji),亨(heng),則是天(tian)(tian)地(di)交而萬物通也(ye)。上(shang)下交而其(qi)志向同也(ye)。內(nei)陽而外陰,內(nei)健(jian)而外順,內(nei)君子而外小(xiao)(xiao)人,君子道長,小(xiao)(xiao)人道消也(ye)。象(xiang)(xiang)曰:天(tian)(tian)地(di)交,泰。后以財成天(tian)(tian)地(di)之(zhi)道。輔以天(tian)(tian)地(di)之(zhi)宜,以左右民(min)。初九,拔(ba)茅(mao)茹其(qi)彚征,吉(ji)。象(xiang)(xiang)曰:拔(ba)茅(mao)茹正,吉(ji),志在(zai)外也(ye)。九二,包荒,用(yong),馮河(he)。不(bu)(bu)遐,遺朋王。得,尚于中行。象(xiang)(xiang)曰:包荒,得,尚于中行,以光大地(di)。九三,無平不(bu)(bu)陂,無往(wang)不(bu)(bu)復,艱貞無咎。勿(wu)恤其(qi)孚,于食(shi)有福。象(xiang)(xiang)曰:無往(wang)不(bu)(bu)復,天(tian)(tian)地(di)際也(ye)。六(liu)(liu)四,翩(pian)翩(pian)不(bu)(bu)富,以其(qi)鄰,不(bu)(bu)戒以孚。象(xiang)(xiang)曰:翩(pian)翩(pian)不(bu)(bu)富,皆失實也(ye)。不(bu)(bu)戒以孚中心愿(yuan)也(ye)。六(liu)(liu)五,帝乙(yi)歸妹(mei),以祉元(yuan)吉(ji)。象(xiang)(xiang)曰:以祉元(yuan)吉(ji),中以行愿(yuan)也(ye)。上(shang)六(liu)(liu),城復于隍,勿(wu)用(yong)師(shi),自邑告命。貞吝。城復于隍,其(qi)命亂(luan)也(ye)。

否卦(gua):否之匪(fei)人(ren)(ren)(ren),不利君(jun)子貞(zhen)(zhen)。大往小(xiao)(xiao)來。彖曰(yue):否,之匪(fei)人(ren)(ren)(ren),不利君(jun)子貞(zhen)(zhen)。大往小(xiao)(xiao)來,則是(shi)天(tian)地不交(jiao),而(er)(er)萬物不通(tong)也(ye)(ye)(ye)。上下(xia)不交(jiao)而(er)(er)天(tian)下(xia)無邦也(ye)(ye)(ye)。內(nei)陰(yin)而(er)(er)外陽,內(nei)柔而(er)(er)外剛。內(nei)小(xiao)(xiao)人(ren)(ren)(ren)而(er)(er)外君(jun)子。小(xiao)(xiao)人(ren)(ren)(ren)道(dao)(dao)長,君(jun)子道(dao)(dao)消也(ye)(ye)(ye)。象(xiang)(xiang)曰(yue):天(tian)地不交(jiao),否。君(jun)子以(yi)儉德辟難(nan),不可(ke)(ke)榮于祿。初六(liu)(liu),初六(liu)(liu)拔茅茹(ru)以(yi)其(qi)(qi)匯,貞(zhen)(zhen)吉亨(heng)。象(xiang)(xiang)曰(yue):拔茅,貞(zhen)(zhen)吉,志在君(jun)也(ye)(ye)(ye)。六(liu)(liu)二,包(bao)承,小(xiao)(xiao)人(ren)(ren)(ren)吉,大人(ren)(ren)(ren)吝。否,亨(heng)。象(xiang)(xiang)曰(yue):大人(ren)(ren)(ren)否,亨(heng),不亂群也(ye)(ye)(ye)。六(liu)(liu)三,包(bao)羞。象(xiang)(xiang)曰(yue):包(bao)羞,位(wei)不當也(ye)(ye)(ye)。九(jiu)四(si),有命,無咎。疇離祉。象(xiang)(xiang)曰(yue):有命,無咎,志行也(ye)(ye)(ye)。九(jiu)五,休否,大人(ren)(ren)(ren)吉。其(qi)(qi)亡其(qi)(qi)亡,繋(xi)于苞(bao)桑(sang)。象(xiang)(xiang)曰(yue):大人(ren)(ren)(ren)之吉,位(wei)正(zheng)當也(ye)(ye)(ye)。上九(jiu),傾否,先否,后喜。象(xiang)(xiang)曰(yue),否終則傾何(he)可(ke)(ke)長也(ye)(ye)(ye)。

同(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren)卦:于(yu)(yu)野,亨,利涉大川利君子(zi)(zi)貞。彖曰(yue)(yue):同(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren),柔得(de)位,得(de)中而應乎乾(qian),曰(yue)(yue):同(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren)。同(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren)曰(yue)(yue)(衍詞)。同(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren)于(yu)(yu)野亨,利涉大川,乾(qian)行也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。文明以(yi)健中正而應,君子(zi)(zi)正也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。唯君子(zi)(zi)為(wei)能(neng)通天下之(zhi)志(zhi)。。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):天與火,同(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren)君子(zi)(zi)以(yi)類族辨物。初九同(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren)于(yu)(yu)門(men),無咎。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):出門(men)同(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren)又(you)誰咎也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。六二,同(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren)于(yu)(yu)宗(zong)(zong),吝。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):同(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren)于(yu)(yu)宗(zong)(zong)吝,道也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。九三,伏絨于(yu)(yu)莽(mang),升其(qi)(qi)高陵(ling),三歲不醒(xing)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):伏絨于(yu)(yu)莽(mang),敵剛(gang)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。三歲不興安(an)行也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。九四(si),乘其(qi)(qi)墉弗克(ke)攻,吉。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):乘其(qi)(qi)墉弗,義,弗克(ke)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。其(qi)(qi)吉,則困(kun)而反(fan)則也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。九五,同(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren),先(xian)號啕而后(hou)笑,大師克(ke)相(xiang)遇(yu)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):同(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren)之(zhi)先(xian)以(yi)中直也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。大師相(xiang)遇(yu),言(yan)相(xiang)克(ke)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。上九,同(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren)于(yu)(yu)郊,無悔。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):同(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren)于(yu)(yu)郊,志(zhi)未得(de)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。

大(da)(da)有卦:元亨(heng)(heng)。彖曰(yue)(yue)(yue)(yue):大(da)(da)有,柔(rou)得尊為(wei)大(da)(da),中而(er)(er)上下應之,曰(yue)(yue)(yue)(yue):大(da)(da)有。其(qi)德剛健(jian)而(er)(er)文明,應乎天(tian)而(er)(er)時行,是以(yi)(yi)(yi)元亨(heng)(heng)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):火(huo)在天(tian)上,大(da)(da)有。君子以(yi)(yi)(yi)遏惡揚善,順天(tian)休命。初(chu)九(jiu)(jiu)(jiu),無(wu)(wu)交(jiao)害,匪(fei)咎(jiu)艱(jian)則無(wu)(wu)咎(jiu)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):大(da)(da)有初(chu)九(jiu)(jiu)(jiu),無(wu)(wu)交(jiao)害也(ye)(ye)九(jiu)(jiu)(jiu)二,大(da)(da)車(che)以(yi)(yi)(yi)載,有攸往,無(wu)(wu)吝。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):大(da)(da)車(che)以(yi)(yi)(yi)載,積中不敗也(ye)(ye)。九(jiu)(jiu)(jiu)三,公用(yong),亨(heng)(heng)于(yu)(yu)天(tian)子,小人(ren)(ren)弗(fu)克。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):公用(yong)亨(heng)(heng)于(yu)(yu)天(tian)子,小人(ren)(ren)害也(ye)(ye)。九(jiu)(jiu)(jiu)四,匪(fei)其(qi)彭(peng),無(wu)(wu)咎(jiu)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):匪(fei)其(qi)彭(peng)無(wu)(wu)咎(jiu),名辨析也(ye)(ye)。六五,厥孚交(jiao)如,威如,吉(ji)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):厥孚交(jiao)如信以(yi)(yi)(yi)發志也(ye)(ye)。威如之吉(ji)易而(er)(er)無(wu)(wu)備也(ye)(ye)。上九(jiu)(jiu)(jiu),自天(tian)佑之,吉(ji)無(wu)(wu)不利。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):大(da)(da)有,上吉(ji),自天(tian)佑也(ye)(ye)。

謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)卦(gua):亨,君子有終。彖曰(yue)(yue)(yue):謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)亨,天(tian)道(dao)下濟而(er)(er)(er)光(guang)明。地(di)道(dao)卑(bei)而(er)(er)(er)上(shang)行。天(tian)道(dao)虧盈,而(er)(er)(er)益謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian),地(di)道(dao)變盈而(er)(er)(er)流謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)。鬼(gui)神(shen)害盈而(er)(er)(er)福謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian);人道(dao)惡(e)盈而(er)(er)(er)好謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)。謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)尊而(er)(er)(er)光(guang),卑(bei)而(er)(er)(er)不(bu)(bu)可(ke)逾,君子之終也(ye)。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):地(di)道(dao)中(zhong)有山,謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)。君子以(yi)(yi)裒(pou)(po)多,益寡,稱稱物平(ping)施(shi)。初(chu)六(liu)(liu),謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)君子,用涉大川,吉。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)君子,,卑(bei)以(yi)(yi)自牧也(ye)。六(liu)(liu)二,鳴謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian),貞(zhen),吉。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):鳴謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)貞(zhen)吉,中(zhong)心得也(ye)。九三,勞(lao)謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)君子,有終吉。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):勞(lao)謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)君子,萬(wan)民服也(ye)。六(liu)(liu)四,無不(bu)(bu)利(li)(li)(li)撝(hui)謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):無不(bu)(bu)利(li)(li)(li)撝(hui)謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)不(bu)(bu)違則(ze)也(ye)六(liu)(liu)五,不(bu)(bu)富(fu)以(yi)(yi)其鄰,利(li)(li)(li)用侵伐,無不(bu)(bu)利(li)(li)(li)。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):利(li)(li)(li)用侵伐,征不(bu)(bu)服也(ye)。上(shang)六(liu)(liu),鳴謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian),利(li)(li)(li)用行師(shi),征邑(yi)國。象(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):鳴謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian),志(zhi)未(wei)得也(ye),可(ke)用行師(shi),征邑(yi)國也(ye)。

豫(yu)卦:利(li)建侯(hou)行師。彖(tuan)曰:豫(yu)剛應而(er)志(zhi)(zhi)(zhi)行,順以(yi)(yi)動(dong)豫(yu)。豫(yu)順以(yi)(yi)動(dong),故天地如之,而(er)況(kuang)建侯(hou)行師乎。天地以(yi)(yi)順動(dong),故日(ri)月不(bu)過(guo),而(er)四時(shi)不(bu)忒。圣人(ren)以(yi)(yi)順動(dong),則刑罰清而(er)民服(fu)。豫(yu)之時(shi)義大(da)矣哉。象(xiang)(xiang)曰:雷出(chu)地奮。豫(yu)先(xian)王以(yi)(yi)作(zuo)樂從德。殷薦之上帝(di)以(yi)(yi)配祖考。初六(liu)(liu)(liu),鳴豫(yu),兇。象(xiang)(xiang)曰:初六(liu)(liu)(liu),鳴豫(yu),志(zhi)(zhi)(zhi)窮,兇也(ye)(ye)。六(liu)(liu)(liu)二,介石,不(bu)終日(ri),貞(zhen)吉。象(xiang)(xiang)曰:不(bu)終日(ri)貞(zhen)吉,以(yi)(yi)中正也(ye)(ye)。六(liu)(liu)(liu)三(san),盱豫(yu),悔(hui)。遲有(you)(you)悔(hui)。象(xiang)(xiang)曰:盱豫(yu)有(you)(you)悔(hui),位不(bu)當也(ye)(ye)。九(jiu)四,由豫(yu),大(da)有(you)(you)得,勿疑,朋盍贊。象(xiang)(xiang)曰:由豫(yu),大(da)有(you)(you)得志(zhi)(zhi)(zhi)大(da)行也(ye)(ye)。六(liu)(liu)(liu)五,貞(zhen)疾,恒(heng)不(bu)死。。象(xiang)(xiang)曰:六(liu)(liu)(liu)五貞(zhen)疾乘剛也(ye)(ye),恒(heng)不(bu)死中未亡(wang)也(ye)(ye)。上六(liu)(liu)(liu),冥(ming)豫(yu),成有(you)(you)渝,無咎。象(xiang)(xiang)曰:,冥(ming)豫(yu)在上何可長(chang)也(ye)(ye)。

隨(sui)(sui)(sui)卦(gua):元(yuan)亨,利(li)(li)貞(zhen),無(wu)咎(jiu)。彖曰:剛來而下(xia)(xia)柔,動而說,隨(sui)(sui)(sui)。大(da)亨貞(zhen)元(yuan)無(wu)咎(jiu),而天下(xia)(xia)隨(sui)(sui)(sui)時。隨(sui)(sui)(sui)時之(zhi)義大(da)矣哉(zai)。象曰:澤中(zhong)有(you)雷隨(sui)(sui)(sui),君(jun)子(zi)以向悔(hui)人入宴息。初九(jiu),官有(you)渝,貞(zhen)吉,出門交有(you)功。不失也(ye)(ye)。六二,系(xi)(xi)小子(zi),失丈(zhang)夫。象曰:系(xi)(xi)小子(zi),弗謙(qian)與也(ye)(ye)。六三,系(xi)(xi)丈(zhang)夫,失小子(zi),隨(sui)(sui)(sui)有(you)求得,利(li)(li)居貞(zhen)。象曰:系(xi)(xi)丈(zhang)夫,志舍(she)下(xia)(xia)也(ye)(ye)。九(jiu)四(si),隨(sui)(sui)(sui)有(you)獲,貞(zhen)兇(xiong)(xiong)。有(you)孚(fu)在道(dao)以明(ming),何咎(jiu)。象曰隨(sui)(sui)(sui)有(you)獲,其義兇(xiong)(xiong)也(ye)(ye)。有(you)孚(fu)在道(dao),明(ming)功也(ye)(ye)。九(jiu)五,孚(fu)于嘉,吉象曰:孚(fu)于嘉吉,位正中(zhong)也(ye)(ye)。上六,拘系(xi)(xi)之(zhi),乃從維之(zhi),王(wang)用亨于西山。象曰:拘系(xi)(xi)之(zhi),上窮也(ye)(ye)。

蠱(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)卦:元(yuan)亨,利涉大(da)川,先(xian)甲(jia)三日,后甲(jia)三日。彖曰(yue):蠱(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)剛(gang)上而柔(rou)下,巽(xun)而止,蠱(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)。蠱(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu),元(yuan)亨,而天下治也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),利涉大(da)川。往(wang)有(you)事(shi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。先(xian)甲(jia)三日,后甲(jia)三日,終(zhong)則有(you)始,天下行也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。象(xiang)曰(yue):山下有(you)風,蠱(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu),君子以(yi)振民育德。初六(liu),干(gan)(gan)父(fu)之(zhi)蠱(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu),有(you)子考無(wu)咎厲(li)終(zhong)吉。象(xiang)曰(yue):干(gan)(gan)父(fu)之(zhi)蠱(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu),益承考也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。九二,干(gan)(gan)母之(zhi)蠱(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu),不(bu)可(ke)貞。象(xiang)曰(yue):干(gan)(gan)母之(zhi)蠱(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu),得中道也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。九三,干(gan)(gan)父(fu)之(zhi)蠱(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu),小有(you)悔,無(wu)大(da)咎。象(xiang)曰(yue):干(gan)(gan)父(fu)之(zhi)蠱(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu),終(zhong)無(wu)咎也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。六(liu)四,裕父(fu)之(zhi)蠱(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu),往(wang)見,吝。象(xiang)曰(yue):裕父(fu)之(zhi)蠱(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu),往(wang)未得也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。六(liu)五,干(gan)(gan)父(fu)之(zhi)蠱(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu),用譽。象(xiang)曰(yue):干(gan)(gan)父(fu)用譽,承以(yi)德也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。上九,不(bu)事(shi)王(wang)侯(hou),高尚其(qi)事(shi)。象(xiang)曰(yue):不(bu)事(shi)王(wang)侯(hou)志(zhi)可(ke)則也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。

臨(lin)(lin)(lin)(lin)卦:元亨利貞,至(zhi)于(yu)八月(yue)有兇(xiong)。彖曰(yue)(yue)(yue)(yue):臨(lin)(lin)(lin)(lin)剛浸而長,說而順(shun),剛中而應(ying)。大(da)亨以正(zheng)天(tian)下之道也(ye)(ye)。至(zhi)于(yu)八月(yue)有兇(xiong),消不(bu)(bu)(bu)(bu)久(jiu)也(ye)(ye)。象(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):澤上有地,臨(lin)(lin)(lin)(lin),君(jun)子以驕思無(wu)(wu)窮容保民無(wu)(wu)疆。初九,咸(xian)臨(lin)(lin)(lin)(lin),貞吉(ji)(ji)。象(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):咸(xian)臨(lin)(lin)(lin)(lin)貞吉(ji)(ji),志行(xing)正(zheng)也(ye)(ye)。九二,咸(xian)臨(lin)(lin)(lin)(lin),吉(ji)(ji),無(wu)(wu)不(bu)(bu)(bu)(bu)利。象(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):咸(xian)臨(lin)(lin)(lin)(lin)吉(ji)(ji)無(wu)(wu)不(bu)(bu)(bu)(bu)利,未(wei)順(shun)命(ming)也(ye)(ye)。六(liu)三,甘(gan)(gan)臨(lin)(lin)(lin)(lin),無(wu)(wu)攸利既憂之,無(wu)(wu)咎。象(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):甘(gan)(gan)臨(lin)(lin)(lin)(lin),位(wei)不(bu)(bu)(bu)(bu)當(dang)也(ye)(ye)。既憂之,咎不(bu)(bu)(bu)(bu)長也(ye)(ye)。六(liu)四,自臨(lin)(lin)(lin)(lin),無(wu)(wu)咎。象(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):至(zhi)臨(lin)(lin)(lin)(lin)無(wu)(wu)咎,位(wei)當(dang)也(ye)(ye)。六(liu)五,知(zhi)臨(lin)(lin)(lin)(lin),大(da)君(jun)子宜,吉(ji)(ji)。象(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):大(da)君(jun)之宜,行(xing)中之謂也(ye)(ye)。上六(liu),教臨(lin)(lin)(lin)(lin),吉(ji)(ji)無(wu)(wu)咎。象(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):教臨(lin)(lin)(lin)(lin)之吉(ji)(ji)志在內也(ye)(ye)。

觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)卦(gua):盥(guan)而(er)(er)不薦(jian),有孚颙(yong)若。彖(tuan)曰:大觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)在上,順而(er)(er)巽,中正以觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)天(tian)下。觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan),盥(guan)而(er)(er)不薦(jian),有孚颙(yong)若,下觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)而(er)(er)化也(ye)。觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)天(tian)之(zhi)神道(dao)(dao)而(er)(er)四時不忒,圣(sheng)人(ren)以神道(dao)(dao)設教(jiao)而(er)(er)天(tian)下服(fu)矣。象(xiang)(xiang)曰:風行(xing)地上。觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan),先王(wang)以省方觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)民(min)設教(jiao)。初(chu)六(liu)(liu),童(tong)觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan),小(xiao)人(ren)無咎。君子吝。象(xiang)(xiang)曰:初(chu)六(liu)(liu)童(tong)觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan),小(xiao)人(ren)道(dao)(dao)也(ye)。六(liu)(liu)二,闚(kui)觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)利女子貞(zhen)(zhen)。象(xiang)(xiang)曰:闚(kui)觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)利女子貞(zhen)(zhen),亦可丑也(ye)。六(liu)(liu)三,觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)我(wo)生(sheng)進退。象(xiang)(xiang)曰:觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)我(wo)生(sheng)進退未(wei)失道(dao)(dao)也(ye)。六(liu)(liu)四,觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)國(guo)之(zhi)光(guang)利用賓(bin)于王(wang)。象(xiang)(xiang)曰:觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)國(guo)之(zhi)光(guang),尚賓(bin)也(ye)。九(jiu)五(wu),觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)我(wo)生(sheng),君子無咎。象(xiang)(xiang)曰:觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)我(wo)生(sheng)觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)民(min)也(ye)。上九(jiu),觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)其(qi)生(sheng)君子無咎。象(xiang)(xiang)曰:觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)其(qi)生(sheng),志(zhi)未(wei)平(ping)也(ye)。

噬(shi)(shi)(shi)嗑(ke)(ke)卦:亨利(li)用(yong)獄。彖曰:順(shun)中有物(wu)曰:噬(shi)(shi)(shi)嗑(ke)(ke)。噬(shi)(shi)(shi)嗑(ke)(ke)而(er)亨,剛(gang)柔(rou)分,動而(er)明;雷(lei)電合而(er)章。柔(rou)得(de)中而(er)上(shang)行,雖不(bu)(bu)(bu)當(dang)位(wei),利(li)用(yong)獄也(ye)(ye)(ye)象曰:雷(lei)電噬(shi)(shi)(shi)嗑(ke)(ke),先王以明罰勑(lai)法。初九,屢校(xiao)滅(mie)(mie)趾(zhi)(zhi),無(wu)咎。象曰屢校(xiao)滅(mie)(mie)趾(zhi)(zhi),不(bu)(bu)(bu)行也(ye)(ye)(ye)。六(liu)二,噬(shi)(shi)(shi)膚,滅(mie)(mie)鼻無(wu)咎。象曰:噬(shi)(shi)(shi)膚滅(mie)(mie)鼻,乘剛(gang)也(ye)(ye)(ye)。六(liu)三噬(shi)(shi)(shi)臘肉(rou)遇(yu)(yu)毒,小吝,無(wu)咎。象曰:遇(yu)(yu)毒,位(wei)不(bu)(bu)(bu)當(dang)也(ye)(ye)(ye)。九四,噬(shi)(shi)(shi)乾胏得(de)金夫利(li)艱貞(zhen)。象曰:利(li)艱貞(zhen)吉,未光也(ye)(ye)(ye)。六(liu)五,噬(shi)(shi)(shi)乾肉(rou)得(de)黃金,貞(zhen)厲,無(wu)咎。象曰:貞(zhen)厲無(wu)咎,得(de)當(dang)也(ye)(ye)(ye)。上(shang)九,何(he)校(xiao)滅(mie)(mie)耳,兇。何(he)校(xiao)滅(mie)(mie)耳,聽不(bu)(bu)(bu)明也(ye)(ye)(ye)。

賁(bi)(bi)(bi)卦:亨(heng),小利有攸往(wang)。彖曰(yue)(yue)(yue)(yue):賁(bi)(bi)(bi),亨(heng)。柔(rou)來(lai)而文(wen)(wen)剛故(gu)(gu)亨(heng)。分(fen)人剛上而文(wen)(wen)柔(rou)故(gu)(gu)小利有攸往(wang),天(tian)文(wen)(wen)也(ye)。文(wen)(wen)明以(yi)(yi)(yi)止。文(wen)(wen)也(ye)。觀乎天(tian)文(wen)(wen)以(yi)(yi)(yi)察(cha)時(shi)變(bian)。觀乎人文(wen)(wen)以(yi)(yi)(yi)化成天(tian)下。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):山下有火,賁(bi)(bi)(bi)。君子以(yi)(yi)(yi)明庶(shu)政,無敢折(zhe)獄。初(chu)九,賁(bi)(bi)(bi)其趾,舍(she)車而徒。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):舍(she)車而徒。義(yi)弗乘也(ye)。六(liu)二(er),賁(bi)(bi)(bi)其須。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):賁(bi)(bi)(bi)其須,與上興也(ye)。九三,賁(bi)(bi)(bi)如(ru),濡如(ru)。永(yong)貞吉(ji)(ji)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):永(yong)貞吉(ji)(ji)終莫(mo)之(zhi)(zhi)陵也(ye)。六(liu)四(si)賁(bi)(bi)(bi)如(ru),皤如(ru),白(bai)馬翰如(ru)。匪寇婚(hun)媾(gou)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):六(liu)四(si)當位(wei)疑也(ye)。匪寇婚(hun)媾(gou),終,無尤(you)也(ye)。六(liu)五(wu),賁(bi)(bi)(bi)于丘園舒昂戔(jian)戔(jian),吝,終吉(ji)(ji)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):六(liu)五(wu)之(zhi)(zhi)吉(ji)(ji)有喜(xi)也(ye)。上九,白(bai)賁(bi)(bi)(bi),無咎。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue)白(bai)賁(bi)(bi)(bi)無咎上得志(zhi)也(ye)。

剝(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)卦:不利(li)(li),有(you)攸(you)往(wang)。彖曰(yue)(yue)(yue)(yue):剝(bo)(bo)(bo)(bo)(bo),剝(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。柔(rou)變剛也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。不利(li)(li)有(you)攸(you)往(wang)小(xiao)人(ren)長也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。順而止之(zhi)觀象也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)君(jun)(jun)子尚消(xiao)息(xi)盈(ying)虛天(tian)行(xing)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。象曰(yue)(yue)(yue)(yue):山附于地剝(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)上以(yi)(yi)厚(hou)下安(an)宅。初六(liu)(liu),剝(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)牀以(yi)(yi)足,滅(mie)貞兇(xiong)。象曰(yue)(yue)(yue)(yue):剝(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)床(chuang)以(yi)(yi)足,以(yi)(yi)滅(mie)下也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。六(liu)(liu)二,剝(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)床(chuang)以(yi)(yi)辨滅(mie)貞兇(xiong)。象曰(yue)(yue)(yue)(yue):剝(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)床(chuang)以(yi)(yi)辨未(wei)有(you)與(yu)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。六(liu)(liu)三(san),剝(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)之(zhi)無咎(jiu)。象曰(yue)(yue)(yue)(yue):剝(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)之(zhi)無咎(jiu)失(shi)上下也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。六(liu)(liu)四,剝(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)床(chuang)以(yi)(yi)膚兇(xiong)。象曰(yue)(yue)(yue)(yue):剝(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)床(chuang)以(yi)(yi)膚妾(qie)近災也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。六(liu)(liu)五貫(guan)魚以(yi)(yi)宮(gong)人(ren)寵(chong)無不利(li)(li)。象曰(yue)(yue)(yue)(yue):以(yi)(yi)宮(gong)人(ren)寵(chong)。終(zhong)無尤也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。上九,碩(shuo)果不食(shi)君(jun)(jun)子得輿(yu),小(xiao)人(ren)剝(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)盧。象曰(yue)(yue)(yue)(yue):君(jun)(jun)子得輿(yu)。民所載也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。小(xiao)人(ren)剝(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)慮終(zhong)不可用(yong)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。

卷二.下經

咸(xian)卦:亨,利(li),貞,取女吉。

遯卦:亨(heng),小(xiao) 利貞。

卷三

繋辭上傳

第一(yi)章 天(tian)尊地(di)卑,乾(qian)坤(kun)(kun)定矣(yi),卑高以(yi)(yi)陳(chen),貴賤位(wei)矣(yi)。動(dong)靜有(you)(you)常,剛柔(rou)斷矣(yi)。方以(yi)(yi)類聚物(wu)以(yi)(yi)群分。吉兇生矣(yi)。在天(tian)成象,在地(di)成形,變化見(jian)矣(yi)。是故(gu)剛柔(rou)相(xiang)摩八卦相(xiang)湯。鼓(gu)之(zhi)(zhi)以(yi)(yi)雷霆,潤之(zhi)(zhi)以(yi)(yi)風雨(yu)。日(ri)月運行,一(yi)寒一(yi)署。乾(qian)道成男,坤(kun)(kun)道成女乾(qian)知大始(shi),坤(kun)(kun)作(zuo)成物(wu)乾(qian)以(yi)(yi)易(yi)(yi)知,坤(kun)(kun)以(yi)(yi)簡(jian)能。易(yi)(yi)則易(yi)(yi)知,簡(jian)則易(yi)(yi)從。易(yi)(yi)知則有(you)(you)親(qin),易(yi)(yi)從則有(you)(you)功(gong)。有(you)(you)親(qin)則可(ke)久,有(you)(you)功(gong)則可(ke)大。可(ke)久則賢(xian)(xian)人(ren)之(zhi)(zhi)德,可(ke)大則賢(xian)(xian)人(ren)之(zhi)(zhi)業。易(yi)(yi)簡(jian)而(er)天(tian)下之(zhi)(zhi)理得(de)矣(yi)。天(tian)下之(zhi)(zhi)理得(de),而(er)成位(wei)乎其中矣(yi)。

第二章 圣人設卦(gua)觀(guan)象(xiang)(xiang)縏辭焉(yan)而(er)明吉兇。剛柔相推而(er)生(sheng)變化(hua)。是(shi)故(gu)吉兇者,失得之(zhi)(zhi)象(xiang)(xiang)也(ye)(ye)(ye)。悔(hui)吝者,憂虞之(zhi)(zhi)象(xiang)(xiang)也(ye)(ye)(ye)。變化(hua)者,進退之(zhi)(zhi)象(xiang)(xiang)也(ye)(ye)(ye)。剛柔者,晝(zhou)夜之(zhi)(zhi)象(xiang)(xiang)也(ye)(ye)(ye)。六(liu)爻之(zhi)(zhi)動(dong),三極之(zhi)(zhi)道也(ye)(ye)(ye)。是(shi)故(gu)君(jun)子所(suo)居而(er)安者,易之(zhi)(zhi)序也(ye)(ye)(ye)。所(suo)樂(le)而(er)玩(wan)其占,是(shi)以自天佑之(zhi)(zhi),吉無不利。

第三章 彖者(zhe),言乎(hu)(hu)(hu)象者(zhe)也(ye),爻者(zhe),言乎(hu)(hu)(hu)變者(zhe)也(ye)。吉兇者(zhe)言乎(hu)(hu)(hu)失(shi)得也(ye)。悔(hui)(hui)吝(lin)者(zhe),言乎(hu)(hu)(hu)其(qi)小(xiao)疵(ci)也(ye)。無咎,善補過(guo)也(ye)。是故,列貴賤者(zhe),存乎(hu)(hu)(hu)位,齊小(xiao)大者(zhe),存乎(hu)(hu)(hu)卦(gua)。辨吉兇者(zhe)存乎(hu)(hu)(hu)辭(ci)。憂悔(hui)(hui)吝(lin)者(zhe),存乎(hu)(hu)(hu)介震無咎者(zhe),存乎(hu)(hu)(hu)悔(hui)(hui)。是故,卦(gua)有小(xiao)大,,辭(ci)有險易。辭(ci)也(ye)者(zhe),各(ge)指其(qi)所之。

第四(si)章 易與(yu)天(tian)(tian)地(di)準,故(gu)(gu)(gu)能(neng)彌綸天(tian)(tian)地(di)之(zhi)(zhi)道。仰(yang)以(yi)觀天(tian)(tian)文,俯以(yi)察地(di)理。。是故(gu)(gu)(gu),知(zhi)幽明之(zhi)(zhi)故(gu)(gu)(gu),原始反終。故(gu)(gu)(gu)知(zhi)死生之(zhi)(zhi)說。精(jing)氣為物(wu),游魂為變(bian)。事(shi)故(gu)(gu)(gu)知(zhi)鬼神之(zhi)(zhi)情狀。與(yu)天(tian)(tian)地(di)相似,故(gu)(gu)(gu)不(bu)違,知(zhi)周乎萬物(wu),而(er)道濟天(tian)(tian)下。故(gu)(gu)(gu)不(bu)過,旁(pang)行(xing)而(er)不(bu)流樂天(tian)(tian)知(zhi)命。故(gu)(gu)(gu)不(bu)憂(you),安土敦乎仁。故(gu)(gu)(gu)能(neng)憂(you)。范圍天(tian)(tian)地(di)之(zhi)(zhi)化(hua)而(er)不(bu)過曲成(cheng)萬物(wu)而(er)不(bu)遺,通乎晝夜之(zhi)(zhi)道而(er)知(zhi)。故(gu)(gu)(gu)神無(wu)方而(er)易無(wu)體。

第五(wu)章 一陰一陽(yang)(yang)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂道(dao)。變(bian)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)者(zhe)(zhe)善也,成之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)者(zhe)(zhe)行也。仁(ren)者(zhe)(zhe)見(jian)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)仁(ren),智(zhi)者(zhe)(zhe)見(jian)智(zhi)為之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)智(zhi)。百姓日(ri)(ri)用而不知(zhi),故(gu)君(jun)子之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)鮮矣。顯諸仁(ren),藏儲(chu)用。鼓萬物而不與圣(sheng)人(ren)同憂。盛德大業至矣哉。富有之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)為大業。日(ri)(ri)新之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂盛德。生生之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂易,成像之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂乾。效法(fa)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂坤。極數(shu)知(zhi)來之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂占,通便之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂事。陰陽(yang)(yang)不測之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂神。

第(di)六(liu)章(zhang) 夫易廣矣(yi),大(da)矣(yi)。以(yi)(yi)言乎遠則不(bu)御,以(yi)(yi)言乎邇則靜而正。以(yi)(yi)言乎天地之(zhi)間則備矣(yi)。夫乾其(qi)靜也(ye)専,其(qi)動也(ye)直(zhi)(zhi),是(shi)(shi)以(yi)(yi)大(da)生言焉。夫坤其(qi)靜也(ye)翕,其(qi)動也(ye)辟,是(shi)(shi)以(yi)(yi)廣生焉。廣大(da)配天地,變通配四時,陰陽之(zhi)義配日(ri)月,易簡直(zhi)(zhi)善配至德。

第(di)七(qi)章 子曰:易(yi)其至(zhi)矣(yi)(yi)乎。夫易(yi),圣人(ren)所以崇(chong)(chong)德而廣(guang)業也。知崇(chong)(chong)禮卑(bei)。崇(chong)(chong),效(xiao)天(tian),卑(bei)法地。天(tian)地設位而易(yi)行(xing)乎其中矣(yi)(yi)。成性存(cun)存(cun),道義(yi)之門。

第八(ba)章 圣人(ren)有(you)以(yi)(yi)(yi)(yi)天下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)賾。而(er)(er)(er)擬(ni)(ni)諸其(qi)(qi)形(xing)容(rong)。象(xiang)其(qi)(qi)物宜(yi),是(shi)故謂象(xiang)。圣人(ren)有(you)以(yi)(yi)(yi)(yi)見天下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)動(dong)(dong)而(er)(er)(er)觀其(qi)(qi)會(hui)通,以(yi)(yi)(yi)(yi)行其(qi)(qi)典禮繋辭(ci)焉(yan)以(yi)(yi)(yi)(yi)斷其(qi)(qi)吉(ji)兇也(ye)(ye)(ye)。是(shi)故謂之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)爻(yao)。言(yan)(yan)(yan)(yan)天下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)至(zhi)(zhi)賾而(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)惡也(ye)(ye)(ye)。言(yan)(yan)(yan)(yan)天下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)至(zhi)(zhi)動(dong)(dong)不(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)亂也(ye)(ye)(ye)。擬(ni)(ni)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)而(er)(er)(er)后(hou)言(yan)(yan)(yan)(yan),議之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)而(er)(er)(er)后(hou)動(dong)(dong)。擬(ni)(ni)、議以(yi)(yi)(yi)(yi)成其(qi)(qi)變化。。鳴鶴在陰(yin),其(qi)(qi)子(zi)(zi)(zi)(zi)和(he)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),我(wo)有(you)好(hao)嚼,吾與爾靡之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。子(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue):君(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)居(ju)其(qi)(qi)室居(ju)出其(qi)(qi)言(yan)(yan)(yan)(yan)善(shan),則(ze)千里(li)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)外(wai)應之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),況乎(hu)(hu)爾者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)乎(hu)(hu)。居(ju)其(qi)(qi)室出言(yan)(yan)(yan)(yan)不(bu)(bu)(bu)(bu)善(shan),則(ze)千里(li)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)外(wai)違之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),況乎(hu)(hu)爾者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)乎(hu)(hu)。言(yan)(yan)(yan)(yan)出乎(hu)(hu)身(shen)加乎(hu)(hu)民,行發(fa)乎(hu)(hu)爾見乎(hu)(hu)遠(yuan)。言(yan)(yan)(yan)(yan)行君(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)樞(shu)機。樞(shu)機之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)發(fa),榮辱之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)主也(ye)(ye)(ye)。言(yan)(yan)(yan)(yan)行君(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)以(yi)(yi)(yi)(yi)動(dong)(dong)天地也(ye)(ye)(ye)。可(ke)不(bu)(bu)(bu)(bu)慎乎(hu)(hu)。同人(ren),先號啕而(er)(er)(er)后(hou)笑。子(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue):君(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道或(huo)(huo)出火(huo)或(huo)(huo)處(chu)或(huo)(huo)默(mo),或(huo)(huo)語(yu)。二人(ren)同心,其(qi)(qi)利(li)斷金同心之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)言(yan)(yan)(yan)(yan)。其(qi)(qi)臭(chou)如蘭。初六,藉用白茅(mao)(mao),無咎。子(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue):茍錯諸地而(er)(er)(er)可(ke)矣。藉之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)用茅(mao)(mao)何咎之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)有(you)。慎之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)至(zhi)(zhi)也(ye)(ye)(ye)。夫茅(mao)(mao)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)為物薄而(er)(er)(er)用可(ke)重(zhong)也(ye)(ye)(ye)。慎斯術也(ye)(ye)(ye)以(yi)(yi)(yi)(yi)往。其(qi)(qi)無所(suo)失(shi)矣。勞謙(qian)君(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)有(you)終,吉(ji)。子(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue):勞而(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)伐,有(you)功而(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)德。厚(hou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)至(zhi)(zhi)也(ye)(ye)(ye)。語(yu)以(yi)(yi)(yi)(yi)其(qi)(qi)功下(xia)人(ren)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)。德言(yan)(yan)(yan)(yan)盛禮。言(yan)(yan)(yan)(yan)恭謙(qian)也(ye)(ye)(ye)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)。致(zhi)恭以(yi)(yi)(yi)(yi)其(qi)(qi)位(wei)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)。亢龍有(you)悔(hui),子(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue)貴而(er)(er)(er)無位(wei),高而(er)(er)(er)無民,賢人(ren)在下(xia)位(wei)而(er)(er)(er)無輔,是(shi)以(yi)(yi)(yi)(yi)動(dong)(dong)而(er)(er)(er)有(you)悔(hui)也(ye)(ye)(ye)。不(bu)(bu)(bu)(bu)出戶庭(ting)無咎。子(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue):亂之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)生(sheng)也(ye)(ye)(ye)。則(ze)言(yan)(yan)(yan)(yan)語(yu)以(yi)(yi)(yi)(yi)為階,君(jun)不(bu)(bu)(bu)(bu)密(mi)(mi)則(ze)失(shi)臣(chen),臣(chen)不(bu)(bu)(bu)(bu)密(mi)(mi)則(ze)失(shi)身(shen)。機不(bu)(bu)(bu)(bu)密(mi)(mi)則(ze)害成。是(shi)以(yi)(yi)(yi)(yi)君(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)慎密(mi)(mi)而(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)出也(ye)(ye)(ye)。子(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue)作易(yi)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)知(zhi)其(qi)(qi)盜(dao)(dao)乎(hu)(hu)。易(yi)曰(yue)(yue),負(fu)且乘,致(zhi)寇至(zhi)(zhi)。負(fu)也(ye)(ye)(ye)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),小人(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)事也(ye)(ye)(ye)。乘也(ye)(ye)(ye)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),君(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)器也(ye)(ye)(ye)。小人(ren)而(er)(er)(er)乘君(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)器,盜(dao)(dao)思奪之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)矣上慢下(xia)暴,盜(dao)(dao)思法(fa)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)矣。慢藏悔(hui)盜(dao)(dao)。冶容(rong)悔(hui)淫。易(yi)曰(yue)(yue):負(fu)且乘致(zhi)寇至(zhi)(zhi),盜(dao)(dao)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)招也(ye)(ye)(ye)。

第九章 策二(er)百(bai)一(yi)十(shi)(shi)(shi)有(you)(you)(you)六(liu),坤之(zhi)策百(bai)四十(shi)(shi)(shi)有(you)(you)(you)四。凡三(san)百(bai)有(you)(you)(you)六(liu)十(shi)(shi)(shi)。當期之(zhi)日。二(er)篇之(zhi)策有(you)(you)(you)一(yi)千五百(bai)二(er)十(shi)(shi)(shi),當萬物之(zhi)數(shu)也。是故四營而(er)(er)(er)(er)成易十(shi)(shi)(shi)有(you)(you)(you)八變而(er)(er)(er)(er)成卦(gua)八卦(gua)而(er)(er)(er)(er)小(xiao)成,引(yin)而(er)(er)(er)(er)伸之(zhi)觸(chu)類而(er)(er)(er)(er)長之(zhi),天(tian)(tian)(tian)下之(zhi)能天(tian)(tian)(tian)以(yi),地(di)(di)二(er),天(tian)(tian)(tian)三(san),地(di)(di)四,天(tian)(tian)(tian)五,地(di)(di)六(liu),天(tian)(tian)(tian)七,地(di)(di)八,天(tian)(tian)(tian)九,地(di)(di)十(shi)(shi)(shi)。天(tian)(tian)(tian)數(shu)五,地(di)(di)數(shu)五。五位相得而(er)(er)(er)(er)各有(you)(you)(you)合(he)。天(tian)(tian)(tian)數(shu)二(er)十(shi)(shi)(shi)有(you)(you)(you)五。地(di)(di)數(shu)三(san)十(shi)(shi)(shi)。凡天(tian)(tian)(tian)地(di)(di)之(zhi)數(shu)五十(shi)(shi)(shi)有(you)(you)(you)五。其用四十(shi)(shi)(shi)有(you)(you)(you)九。分而(er)(er)(er)(er)為(wei)二(er),以(yi)象兩,掛一(yi)以(yi)象三(san)。揲之(zhi)以(yi)象四時。歸奇于(yu)扐以(yi)象閏。五歲再閏。故再扐而(er)(er)(er)(er)后掛。乾之(zhi)事畢矣(yi)(yi)。顕道神(shen)得行,是故可與酬酢,可與佑神(shen)矣(yi)(yi)。子曰:知變化之(zhi)道者。其知神(shen)之(zhi)為(wei)乎。

第(di)十章 易有(you)(you)圣人之(zhi)道四焉(yan)(yan)。以(yi)(yi)言(yan)者(zhe)尚(shang)其(qi)(qi)辭以(yi)(yi)動者(zhe)尚(shang)其(qi)(qi)變(bian)。以(yi)(yi)制器者(zhe),尚(shang)其(qi)(qi)象。以(yi)(yi)筮者(zhe),尚(shang)其(qi)(qi)占。是(shi)以(yi)(yi)君(jun)子(zi)將有(you)(you)為也(ye)(ye),將有(you)(you)行(xing)也(ye)(ye)。問(wen)焉(yan)(yan)而(er)(er)以(yi)(yi)言(yan),其(qi)(qi)受命也(ye)(ye)如(ru)向,無(wu)有(you)(you)遠(yuan)近幽(you)深遂知來物,非(fei)(fei)天(tian)(tian)(tian)(tian)之(zhi)至(zhi)精,其(qi)(qi)孰(shu)(shu)能(neng)(neng)與于此。參伍以(yi)(yi)變(bian)錯綜其(qi)(qi)數(shu)通(tong)其(qi)(qi)變(bian)。遂成天(tian)(tian)(tian)(tian)地之(zhi)文(wen),極(ji)其(qi)(qi)數(shu)遂定天(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)之(zhi)象,非(fei)(fei)天(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)之(zhi)至(zhi)變(bian)其(qi)(qi)孰(shu)(shu)能(neng)(neng)與于此。易無(wu)思也(ye)(ye),無(wu)為也(ye)(ye)。寂然不動,感而(er)(er)遂通(tong)天(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)之(zhi)故。非(fei)(fei)天(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)之(zhi)至(zhi)神,其(qi)(qi)孰(shu)(shu)能(neng)(neng)與于此。夫易,圣人之(zhi)所以(yi)(yi)極(ji)深而(er)(er)研幾也(ye)(ye)。唯(wei)深也(ye)(ye),故能(neng)(neng)通(tong)天(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)之(zhi)志唯(wei)幾也(ye)(ye)故能(neng)(neng)成天(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)之(zhi)務,唯(wei)神也(ye)(ye)故不疾而(er)(er)速(su),,不行(xing)而(er)(er)至(zhi)。子(zi)曰:易有(you)(you)圣人之(zhi)道四焉(yan)(yan)者(zhe)。此之(zhi)謂也(ye)(ye)。

第十一(yi)(yi)章(zhang) 子曰:夫易(yi)者,何為者也。夫易(yi)開物(wu)(wu)成(cheng)(cheng)務(wu),冒天(tian)(tian)下之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道如斯而(er)已者也。是(shi)故(gu)(gu)圣(sheng)人(ren)(ren)以(yi)(yi)(yi)(yi)通(tong)天(tian)(tian)下之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)自以(yi)(yi)(yi)(yi)定天(tian)(tian)下之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)業,以(yi)(yi)(yi)(yi)斷天(tian)(tian)下之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)疑。是(shi)故(gu)(gu)蓍(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)德(de)(de)圓而(er)神(shen)(shen)(shen)。卦(gua)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)德(de)(de)方(fang)以(yi)(yi)(yi)(yi)知。六(liu)爻(yao)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)義易(yi)以(yi)(yi)(yi)(yi)貢(gong)。圣(sheng)人(ren)(ren)以(yi)(yi)(yi)(yi)此洗心(xin)退(tui)藏于(yu)密,吉(ji)兇(xiong)與民同(tong)患。神(shen)(shen)(shen)以(yi)(yi)(yi)(yi)知來(lai),知以(yi)(yi)(yi)(yi)藏往。其(qi)孰能(neng)與于(yu)此哉。古(gu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)聰明(ming)睿智(zhi)神(shen)(shen)(shen)武而(er)不殺者夫。是(shi)以(yi)(yi)(yi)(yi)明(ming)于(yu)天(tian)(tian)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道而(er)察(cha)于(yu)民之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)故(gu)(gu)是(shi)興神(shen)(shen)(shen)物(wu)(wu)以(yi)(yi)(yi)(yi)前(qian)民用。圣(sheng)人(ren)(ren)以(yi)(yi)(yi)(yi)此齊戒以(yi)(yi)(yi)(yi)神(shen)(shen)(shen)其(qi)德(de)(de)夫。是(shi)故(gu)(gu)闔戶謂(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)神(shen)(shen)(shen),閉戶謂(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)乾。一(yi)(yi)闔一(yi)(yi)辟謂(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)變。往來(lai)不窮謂(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)通(tong),見(jian)乃謂(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)象(xiang)(xiang),形乃謂(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)器(qi)。制而(er)用之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)法(fa)。利(li)用出入,民咸(xian)用之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)神(shen)(shen)(shen)。是(shi)故(gu)(gu)易(yi)有(you)大(da)(da)(da)(太)極,是(shi) 生兩儀兩儀生四(si)象(xiang)(xiang),四(si)象(xiang)(xiang)生八(ba)卦(gua)八(ba)卦(gua)定吉(ji)兇(xiong),生大(da)(da)(da)業。是(shi)故(gu)(gu)法(fa)象(xiang)(xiang)莫大(da)(da)(da)乎(hu)天(tian)(tian)地,變通(tong)莫大(da)(da)(da)乎(hu)四(si)時縣象(xiang)(xiang)著明(ming)莫大(da)(da)(da)乎(hu)日月。崇高莫大(da)(da)(da)乎(hu)富(fu)貴。備物(wu)(wu)致(zhi)用。立成(cheng)(cheng)器(qi)以(yi)(yi)(yi)(yi)為天(tian)(tian)下利(li)莫大(da)(da)(da)乎(hu)圣(sheng)人(ren)(ren)。探賾(ze)索(suo)隠,鉤深致(zhi)遠(yuan),以(yi)(yi)(yi)(yi)定天(tian)(tian)下之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)吉(ji)兇(xiong)。成(cheng)(cheng)天(tian)(tian)下之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)釁釁者莫大(da)(da)(da)乎(hu)著龜。是(shi)故(gu)(gu)天(tian)(tian)生神(shen)(shen)(shen)物(wu)(wu),圣(sheng)人(ren)(ren)則(ze)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。天(tian)(tian)地變化圣(sheng)人(ren)(ren)效(xiao)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。天(tian)(tian)垂象(xiang)(xiang)見(jian)吉(ji)兇(xiong),圣(sheng)人(ren)(ren)象(xiang)(xiang)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。河出圖洛出書,圣(sheng)人(ren)(ren)則(ze)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。易(yi)有(you)四(si)象(xiang)(xiang),所(suo)(suo)以(yi)(yi)(yi)(yi)示也。繋辭(ci)焉,所(suo)(suo)以(yi)(yi)(yi)(yi)告也。定之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)吉(ji)兇(xiong),所(suo)(suo)以(yi)(yi)(yi)(yi)斷也。

第十二章(zhang) 易(yi)曰(yue)(yue):自(zi)天(tian)(tian)佑(you)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),吉(ji)無(wu)(wu)不(bu)(bu)利(li)。子(zi)曰(yue)(yue):佑(you)者助(zhu)也(ye)。天(tian)(tian)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)助(zhu)順也(ye),人(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)助(zhu)信也(ye)。履信思乎順。又以(yi)(yi)(yi)尚賢也(ye)。是(shi)(shi)以(yi)(yi)(yi)自(zi)天(tian)(tian)佑(you)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)吉(ji)無(wu)(wu)不(bu)(bu)利(li)也(ye)。子(zi)曰(yue)(yue):書不(bu)(bu)盡(jin)(jin)(jin)言,言不(bu)(bu)盡(jin)(jin)(jin)意(yi)(yi)。然則(ze)圣(sheng)(sheng)人(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)意(yi)(yi)其(qi)不(bu)(bu)可(ke)見(jian)乎。子(zi)曰(yue)(yue):圣(sheng)(sheng)人(ren)立(li)象(xiang)(xiang)以(yi)(yi)(yi)盡(jin)(jin)(jin)意(yi)(yi)設卦以(yi)(yi)(yi)盡(jin)(jin)(jin)情偽。繋(xi)辭(ci)焉(yan)以(yi)(yi)(yi)盡(jin)(jin)(jin)其(qi)言。變而(er)通(tong)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)盡(jin)(jin)(jin)其(qi)利(li),故(gu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)舞(wu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)盡(jin)(jin)(jin)神(shen)。乾坤(kun)(kun)其(qi)易(yi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)緼邪。乾坤(kun)(kun)成列而(er)易(yi)立(li)乎其(qi)中矣。乾坤(kun)(kun)毀(hui)則(ze)無(wu)(wu)以(yi)(yi)(yi)見(jian)易(yi)。易(yi)不(bu)(bu)可(ke)見(jian)則(ze)乾坤(kun)(kun)或幾乎息矣。 是(shi)(shi)故(gu)形(xing)而(er)上者,謂之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao),形(xing)而(er)下(xia)(xia)者謂之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)器(qi)。化(hua)而(er)裁之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),謂之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)變。推行之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),謂之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)通(tong)。舉而(er)措(cuo)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)天(tian)(tian)下(xia)(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)民謂之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)事業。是(shi)(shi)故(gu),夫象(xiang)(xiang)圣(sheng)(sheng)人(ren)有見(jian)天(tian)(tian)下(xia)(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)賾(ze)(ze)。而(er)擬諸其(qi)形(xing)容。象(xiang)(xiang)其(qi)物宜。是(shi)(shi)故(gu),謂之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)象(xiang)(xiang)圣(sheng)(sheng)人(ren)有見(jian)以(yi)(yi)(yi)天(tian)(tian)下(xia)(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)動(dong)者而(er)觀其(qi)會(hui)通(tong)以(yi)(yi)(yi)行其(qi)典禮。繋(xi)辭(ci)焉(yan),以(yi)(yi)(yi)斷其(qi)吉(ji)兇是(shi)(shi)故(gu),謂之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)爻(yao)。極天(tian)(tian)下(xia)(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)賾(ze)(ze)者存乎卦。鼓天(tian)(tian)下(xia)(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)動(dong)者存乎辭(ci),化(hua)而(er)裁之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)存乎變,推而(er)行之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)者存乎通(tong),神(shen)而(er)明(ming)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)存乎其(qi)人(ren),默而(er)成之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),不(bu)(bu)言而(er)信,存乎德行。

繋辭下傳

第一章 八卦成列,象在(zai)其中(zhong)矣(yi)。因而(er)重之(zhi)。要在(zai)其中(zhong)矣(yi)剛柔(rou)想推,變(bian)在(zai)其中(zhong)矣(yi)。繋辭(ci)焉而(er)命之(zhi),動(dong)在(zai)其中(zhong)矣(yi)。吉(ji)兇,悔吝者(zhe)(zhe),生乎動(dong)者(zhe)(zhe)也(ye)(ye)。剛柔(rou)者(zhe)(zhe),立本者(zhe)(zhe)也(ye)(ye)變(bian)通者(zhe)(zhe),趣(qu)時者(zhe)(zhe)也(ye)(ye)吉(ji)兇者(zhe)(zhe),貞(zhen)勝(sheng)者(zhe)(zhe)也(ye)(ye)天地之(zhi)道(dao),貞(zhen)觀者(zhe)(zhe)也(ye)(ye)日月之(zhi)道(dao),貞(zhen)明者(zhe)(zhe)也(ye)(ye)天下之(zhi)動(dong)貞(zhen)夫一有也(ye)(ye)。夫乾確然示(shi)(shi)人易矣(yi)。夫坤(kun)隤(tui)然示(shi)(shi)人簡矣(yi)。爻也(ye)(ye)者(zhe)(zhe)效此者(zhe)(zhe)也(ye)(ye)。象也(ye)(ye)者(zhe)(zhe),像此者(zhe)(zhe)也(ye)(ye)。爻象動(dong)乎內,吉(ji)兇見乎外(wai)。功業見乎變(bian),圣(sheng)人之(zhi)情見乎辭(ci)。天地之(zhi)大德曰(yue)(yue)(yue)生。圣(sheng)人之(zhi)大寶曰(yue)(yue)(yue)位(wei),何以守(shou)位(wei)曰(yue)(yue)(yue)仁。何以聚人曰(yue)(yue)(yue)財(cai)。理財(cai)正(zheng)辭(ci)禁民為(wei)非曰(yue)(yue)(yue)義。

第二章 古(gu)(gu)者(zhe),包犧氏之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)王(wang)天(tian)下也,仰(yang)則觀(guan)象(xiang)于天(tian),俯則觀(guan)法(fa)于地。觀(guan)鳥獸之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)文,與地之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)宜(yi)。盡取(qu)諸(zhu)(zhu)(zhu)身,遠(yuan)取(qu)諸(zhu)(zhu)(zhu)物。于是始(shi)作八卦。以(yi)(yi)通神(shen)明之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)德(de)。以(yi)(yi)類萬物之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)情。作結(jie)繩而為(wei)(wei)惘(wang)罟。以(yi)(yi)佃以(yi)(yi)漁。蓋(gai)(gai)取(qu)諸(zhu)(zhu)(zhu)離。包犧氏之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)沒,神(shen)農氏作。斲木為(wei)(wei)為(wei)(wei)耜,柔木為(wei)(wei)耒(lei)(lei),耒(lei)(lei)耨之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)利(li)(li)以(yi)(yi)教天(tian)下。蓋(gai)(gai)取(qu)諸(zhu)(zhu)(zhu)益。日中(zhong)(zhong)為(wei)(wei)市致天(tian)下之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)民(min)(min),聚(ju)天(tian)下之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)貨交易(yi)(yi)而退。各得其所(suo)。蓋(gai)(gai)取(qu)諸(zhu)(zhu)(zhu)噬(shi)嗑。神(shen)農氏沒,黃帝堯舜禹氏作。通其變(bian)使民(min)(min)不倦,神(shen)而化之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。使民(min)(min)宜(yi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。易(yi)(yi)窮則變(bian),變(bian)則通通則久是以(yi)(yi)自(zi)天(tian)佑之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。吉,無不利(li)(li)。黃帝堯舜禹垂衣(yi)裳(shang)而天(tian)下治蓋(gai)(gai)取(qu)諸(zhu)(zhu)(zhu)乾坤(kun)。刳(ku)木為(wei)(wei)舟(zhou),剡(yan)木為(wei)(wei)楫。舟(zhou)楫之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)利(li)(li)以(yi)(yi)濟不通。致遠(yuan)以(yi)(yi)利(li)(li)天(tian)下。蓋(gai)(gai)取(qu)諸(zhu)(zhu)(zhu)渙,服(fu)牛乘(cheng)馬(ma),引重致遠(yuan),蓋(gai)(gai)取(qu)諸(zhu)(zhu)(zhu)隨,垂門(men)撃柝以(yi)(yi)待暴客蓋(gai)(gai)取(qu)諸(zhu)(zhu)(zhu)豫。斷(duan)木為(wei)(wei)杵(chu)掘(jue)地為(wei)(wei)臼。杵(chu)臼之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)利(li)(li)萬民(min)(min)以(yi)(yi)濟。蓋(gai)(gai)取(qu)諸(zhu)(zhu)(zhu)小過(guo)(guo)。弦木為(wei)(wei)弧,剡(yan)木為(wei)(wei)矢(shi)。弧矢(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)利(li)(li)以(yi)(yi)威天(tian)下。蓋(gai)(gai)取(qu)諸(zhu)(zhu)(zhu)睽上(shang)古(gu)(gu)穴(xue)居而野(ye)處,后(hou)(hou)世(shi)圣(sheng)人(ren)(ren)易(yi)(yi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)宮室。上(shang)楝下宇。以(yi)(yi)待風雨。蓋(gai)(gai)取(qu)諸(zhu)(zhu)(zhu)大(da)壯。古(gu)(gu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)葬者(zhe),厚,衣(yi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)薪。葬之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)中(zhong)(zhong)野(ye)不封不樹。喪其無數(shu)。后(hou)(hou)世(shi)圣(sheng)人(ren)(ren)易(yi)(yi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)棺槨。蓋(gai)(gai)取(qu)諸(zhu)(zhu)(zhu)大(da)過(guo)(guo)。上(shang)古(gu)(gu)結(jie)繩而治,后(hou)(hou)世(shi)圣(sheng)人(ren)(ren)易(yi)(yi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),以(yi)(yi)書契,百官以(yi)(yi)治萬民(min)(min)以(yi)(yi)察蓋(gai)(gai)取(qu)諸(zhu)(zhu)(zhu)夬。

第三章 是故易者,象也(ye)者,像也(ye)。彖者,材也(ye)爻也(ye)者,效天下之動(dong)也(ye)者。是故吉兇生悔吝(lin)諸也(ye)。

第四章(zhang) 陽卦多陰(yin),陰(yin)卦多陽。其(qi)故何也(ye)(ye)。U陽卦奇,陰(yin)卦耦(ou)。其(qi)德行(xing)何也(ye)(ye) 。陽一(yi)君(jun)(jun)而二(er)民。君(jun)(jun)子之(zhi)道也(ye)(ye)。陰(yin)而君(jun)(jun)一(yi)民也(ye)(ye)。小人(ren)之(zhi)道也(ye)(ye)。

第五(wu)章(zhang) 易(yi)(yi)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):憧(chong)憧(chong)往來(lai)(lai),朋 從爾思。子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):天(tian)下(xia)(xia)何(he)(he)思,何(he)(he)慮。天(tian)下(xia)(xia)同歸而(er)(er)(er)(er)殊途。一(yi)致(zhi)(zhi)而(er)(er)(er)(er)百慮天(tian)下(xia)(xia)何(he)(he)思何(he)(he)慮,日往則(ze)月來(lai)(lai)。日月相推而(er)(er)(er)(er)明生焉。寒往則(ze)署(shu)來(lai)(lai)。,署(shu)往則(ze)寒來(lai)(lai)。寒暑相推則(ze)歲成(cheng)焉。往者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)屈也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),來(lai)(lai)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)信(xin)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。屈信(xin)相感而(er)(er)(er)(er)利生焉。尺蠖(huo)之(zhi)(zhi)曲(qu)以(yi)求(qiu)(qiu)信(xin)來(lai)(lai)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。龍蛇之(zhi)(zhi)蟄(zhe)以(yi)存(cun)身(shen)(shen)(shen)(shen)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。精(jing)義(yi)人(ren)(ren)神(shen),以(yi)致(zhi)(zhi)用也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。利用安(an)身(shen)(shen)(shen)(shen),以(yi)崇德(de)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。過(guo)此(ci)以(yi)往,未之(zhi)(zhi)或知(zhi)(zhi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。窮神(shen)知(zhi)(zhi)化(hua),德(de)之(zhi)(zhi)盛也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。易(yi)(yi)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):困于(yu)(yu)(yu)(yu)石(shi),據于(yu)(yu)(yu)(yu)蒺藜,入(ru)于(yu)(yu)(yu)(yu)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)宮,不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)見(jian)(jian)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)妻(qi)兇。子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)非所困而(er)(er)(er)(er)困焉,名(ming)必辱。非所據而(er)(er)(er)(er)據焉神(shen)必危即辱且危死期將至,妻(qi)可得見(jian)(jian)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)邪。 易(yi)(yi)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):公(gong)(gong)用射(she)隼于(yu)(yu)(yu)(yu)高墉(yong)之(zhi)(zhi)上(shang),獲之(zhi)(zhi)無(wu)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)利。子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):隼者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),禽(qin)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。弓矢者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)器(qi)(qi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)射(she)之(zhi)(zhi)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)人(ren)(ren)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。君(jun)(jun)(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)藏器(qi)(qi)于(yu)(yu)(yu)(yu)身(shen)(shen)(shen)(shen)待(dai)時(shi)而(er)(er)(er)(er)動(dong)何(he)(he)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)利之(zhi)(zhi)有。動(dong)而(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)括(kuo),是(shi)以(yi)出而(er)(er)(er)(er)有獲。語成(cheng)器(qi)(qi)而(er)(er)(er)(er)動(dong)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):小(xiao)人(ren)(ren)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)恥(chi)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)仁,不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)畏不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)義(yi),,不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)見(jian)(jian)利不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)動(dong)。不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)為不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)懲,小(xiao)懲而(er)(er)(er)(er)大誡。此(ci)小(xiao)人(ren)(ren)之(zhi)(zhi)福也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。易(yi)(yi)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):履校滅趾(zhi)無(wu)咎,此(ci)之(zhi)(zhi)謂也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。善(shan)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)積不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)足(zu)以(yi)成(cheng)名(ming),惡不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)積不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)足(zu)以(yi)滅身(shen)(shen)(shen)(shen)。小(xiao)人(ren)(ren)以(yi)小(xiao)善(shan)而(er)(er)(er)(er)無(wu)益,而(er)(er)(er)(er)弗為也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。以(yi)小(xiao)惡而(er)(er)(er)(er)無(wu)尚,而(er)(er)(er)(er)弗去(qu)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。故惡積而(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可掩(yan),罪大而(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可解(jie)。易(yi)(yi)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):何(he)(he)校滅耳兇。子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)危者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)安(an)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)位者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),亡(wang)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)保其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)存(cun)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。亂(luan)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)有其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)治(zhi)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。是(shi)故君(jun)(jun)(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)君(jun)(jun)(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)安(an)而(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)忘(wang)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)危,存(cun)而(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)忘(wang)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)亡(wang),治(zhi)而(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)忘(wang)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)亂(luan)。是(shi)以(yi)身(shen)(shen)(shen)(shen)安(an)而(er)(er)(er)(er)國家可保也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。易(yi)(yi)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)亡(wang)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)亡(wang)。繋于(yu)(yu)(yu)(yu)苞(bao)桑子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):德(de)薄而(er)(er)(er)(er)位尊,知(zhi)(zhi)小(xiao)而(er)(er)(er)(er)某大。力小(xiao)而(er)(er)(er)(er)任(ren)重,鮮不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)及(ji)矣(yi)。易(yi)(yi)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):鼎(ding)折(zhe)足(zu)覆公(gong)(gong)餗。其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)形(xing)渥,兇。言不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)勝其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)任(ren)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):知(zhi)(zhi)幾(ji)(ji)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)神(shen)乎。君(jun)(jun)(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)上(shang)交不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)諂,下(xia)(xia)交不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)瀆,其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)知(zhi)(zhi)幾(ji)(ji)乎。幾(ji)(ji)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),動(dong)之(zhi)(zhi)微(wei),吉之(zhi)(zhi)先見(jian)(jian)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。君(jun)(jun)(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)見(jian)(jian)幾(ji)(ji)而(er)(er)(er)(er)作。不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)俟終日。易(yi)(yi)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):介(jie)于(yu)(yu)(yu)(yu)石(shi)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)終日貞吉。介(jie)于(yu)(yu)(yu)(yu)石(shi)焉,寧用終日,斷可識焉矣(yi)。君(jun)(jun)(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)知(zhi)(zhi)微(wei)知(zhi)(zhi)彰。知(zhi)(zhi)柔知(zhi)(zhi)剛,萬(wan)(wan)夫之(zhi)(zhi)望。子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):顏(yan)氏之(zhi)(zhi)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi),其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)殆庶幾(ji)(ji)乎。有不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)善(shan)未嘗不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)知(zhi)(zhi),知(zhi)(zhi)之(zhi)(zhi)未嘗復(fu)行也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。易(yi)(yi)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)遠復(fu)無(wu)祇悔。元吉。天(tian)地絪(yin)縕,萬(wan)(wan)物化(hua)醇,男女構精(jing),萬(wan)(wan)物化(hua)生。易(yi)(yi)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):三(san)人(ren)(ren)行則(ze)損一(yi)人(ren)(ren),一(yi)人(ren)(ren)行則(ze)得其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)友。言致(zhi)(zhi)一(yi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):君(jun)(jun)(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)安(an)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)身(shen)(shen)(shen)(shen)而(er)(er)(er)(er)后(hou)(hou)動(dong),易(yi)(yi)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)心(xin)而(er)(er)(er)(er)后(hou)(hou)語,定其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)交而(er)(er)(er)(er)后(hou)(hou)求(qiu)(qiu)。君(jun)(jun)(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)修(xiu)此(ci)三(san)德(de)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)故全也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。危以(yi)動(dong)則(ze)民不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)與也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),懼以(yi)語則(ze)民不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)應也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),無(wu)交而(er)(er)(er)(er)求(qiu)(qiu)則(ze)民不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)與也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。莫之(zhi)(zhi)與,則(ze)傷(shang)之(zhi)(zhi)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)至矣(yi)。易(yi)(yi)曰(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue)(yue):莫益之(zhi)(zhi),或擊(ji)之(zhi)(zhi)立心(xin)勿恒,兇。

第六章 子曰:乾坤其(qi)(qi)(qi)易之(zhi)(zhi)門邪。乾陽(yang)(yang)物也(ye)(ye),坤陰物也(ye)(ye)。陰陽(yang)(yang)合德而(er)(er)(er)(er)剛柔有體(ti)。以體(ti)天地之(zhi)(zhi)撰,以通神明之(zhi)(zhi)德。其(qi)(qi)(qi)稱明也(ye)(ye),雜而(er)(er)(er)(er)不越于稽其(qi)(qi)(qi)類(lei)(lei)。其(qi)(qi)(qi)衰世之(zhi)(zhi)意。邪。夫(fu)易彰(zhang)往而(er)(er)(er)(er)察來(lai)。而(er)(er)(er)(er)微(wei)顯闡幽。開而(er)(er)(er)(er),當名,辨(bian)物,正言斷辭,則(ze)備(bei)矣。其(qi)(qi)(qi)稱明也(ye)(ye)小(xiao)。其(qi)(qi)(qi)取類(lei)(lei)也(ye)(ye)大(da)。其(qi)(qi)(qi)旨遠(yuan),其(qi)(qi)(qi)辭文其(qi)(qi)(qi)言曲而(er)(er)(er)(er)中。其(qi)(qi)(qi)事肆而(er)(er)(er)(er)隱因貳(er)以濟民(min)行,以明失得之(zhi)(zhi)報。

第(di)七(qi)章 易之興也,于其中古乎。

作易者(zhe),其有憂患(huan)乎(hu)。是(shi)故,履,德(de)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)基也(ye)(ye)。謙(qian),德(de)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)柄也(ye)(ye)。復,德(de)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)本也(ye)(ye)。恒,德(de)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)固也(ye)(ye)。損(sun)(sun),德(de)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)修也(ye)(ye)。益,德(de)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)裕(yu)也(ye)(ye)。困,德(de)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)辨(bian)也(ye)(ye)。井(jing)(jing),德(de)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)地也(ye)(ye)。巽(xun),德(de)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)制(zhi)也(ye)(ye)。履,和而(er)(er)至。謙(qian),尊(zun)而(er)(er)光。復,小而(er)(er)辨(bian)于物(wu)。恒,雜而(er)(er)不(bu)(bu)厭。損(sun)(sun),先(xian)難而(er)(er)后(hou)易。益,長(chang)裕(yu)而(er)(er)不(bu)(bu)設困,窮(qiong)而(er)(er)通(tong)。井(jing)(jing),居其所而(er)(er)遷(qian),稱而(er)(er)隱。履以(yi)(yi)(yi)和行,謙(qian)以(yi)(yi)(yi)制(zhi)禮,復以(yi)(yi)(yi)自知,亨以(yi)(yi)(yi)一(yi)德(de),損(sun)(sun)以(yi)(yi)(yi)遠害益以(yi)(yi)(yi)興利,困以(yi)(yi)(yi)寡怨(yuan),井(jing)(jing)以(yi)(yi)(yi)辨(bian)義巽(xun)以(yi)(yi)(yi)行權。

第(di)八章 易之為(wei)書也,,不可遠。為(wei)道也屢(lv)遷。變動不居,周流六虛。上下無(wu)常(chang),剛柔相易,不可為(wei)典要。唯變所適。其出入以度外內(nei)使知(zhi)懼。又明于憂患(huan)與(yu)敵。無(wu)師保如(ru)臨父母。初豐(feng)其辭而揆其方。既有典常(chang),茍非其人(ren),道不虛行。

第九章 易之(zhi)為書也(ye),原始要終,以為質也(ye)。六爻相雜,唯是物(wu)也(ye)。其(qi)(qi)初(chu)難知(zhi),其(qi)(qi)上易知(zhi),本末也(ye)。初(chu)辭(ci)擬之(zhi),卒成之(zhi)終。 若夫雜物(wu)撰(zhuan)德(de),辨(bian)是與(yu)非,則非其(qi)(qi)中爻不(bu)備。噫(yi),亦要存亡吉(ji)兇,則君可(ke)知(zhi)矣(yi)(yi)。知(zhi)者觀其(qi)(qi)彖辭(ci)則四過半矣(yi)(yi)。二與(yu)四同功(gong)而異位,其(qi)(qi)善不(bu)同。二多譽,四多懼。近也(ye),柔(rou)(rou)之(zhi)道不(bu)利遠者,其(qi)(qi)要無咎,其(qi)(qi)用柔(rou)(rou)中也(ye)。三與(yu)五同功(gong)而異位,三多兇五多功(gong)。貴(gui)賤之(zhi)等也(ye)。其(qi)(qi)柔(rou)(rou)危(wei),其(qi)(qi)剛勝(sheng)邪。

第十章 易之為書,廣大悉備(bei)。有(you)天(tian)道(dao)(dao)焉(yan)。有(you)人道(dao)(dao)焉(yan)。有(you)地道(dao)(dao)焉(yan)。兼三才(cai)而兩(liang)之故六,六者非(fei)它也三才(cai)之道(dao)(dao)也。道(dao)(dao)有(you)變動,故曰爻(yao)。爻(yao)有(you)等,故曰物,物有(you)雜(za)故曰文,文不(bu)當(dang)故曰吉兇(xiong)生焉(yan)。

第(di)十一章(zhang) 易之(zhi)(zhi)興也(ye)當殷(yin)之(zhi)(zhi)末(mo)世。周(zhou)之(zhi)(zhi)盛德邪。當文王與紂王之(zhi)(zhi)事(shi)邪。是故其(qi)辭危,危者(zhe)使平,易者(zhe)使傾。其(qi)道盛大。百物不廢(fei)。懼以終始(shi)。其(qi)要無咎,此之(zhi)(zhi)謂易之(zhi)(zhi)道也(ye)。

第十二章 夫乾(qian),天(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)至(zhi)健也。德(de)行恒,易以(yi)知險。夫坤天(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)至(zhi)順也,德(de)行恒,簡以(yi)知阻。能說諸心(xin),能研諸侯之(zhi)(zhi)慮。定(ding)天(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)吉(ji)兇,成天(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)亹(wei)亹(wei)者。是故變化云為。吉(ji)事(shi)有(you)祥,象(xiang)事(shi)知器,占(zhan)事(shi)知來。天(tian)地設位(wei)圣人成能。人某鬼某,百姓與能。八(ba)卦以(yi)象(xiang)吉(ji),爻彖以(yi)情(qing)言(yan)。剛柔(rou)雜居而吉(ji)兇可見(jian)矣變動以(yi)利言(yan),吉(ji)兇以(yi)情(qing)遷。是故愛惡(e)相(xiang)(xiang)攻而吉(ji)兇生(sheng)。遠近(jin)(jin)相(xiang)(xiang)取(qu)而悔吝(lin)生(sheng)。情(qing)偽相(xiang)(xiang)感而利害生(sheng)。凡易之(zhi)(zhi)情(qing)近(jin)(jin)而不相(xiang)(xiang)得,則(ze)兇或害之(zhi)(zhi)。悔且吝(lin)。判者器辭(ci)慙中(zhong)心(xin)疑(yi)者其枝。吉(ji)人之(zhi)(zhi)辭(ci)寡躁人之(zhi)(zhi)辭(ci)多。巫善(shan)之(zhi)(zhi)人其辭(ci)游。失其守者其辭(ci)屈。

卷四

說卦傳

第一章 昔者(zhe)圣人之作(zuo)易也,幽(you)贊于(yu)神(shen)明(ming)而生蓍(shi)。參天兩地(di)而倚數。變于(yu)陰陽(yang)而立卦,發揮于(yu)剛柔而生爻。和(he)順于(yu)道德而里(li)于(yu)義。窮理盡性(xing)以致于(yu)命。

第二章 昔者(zhe)圣人(ren)以(yi)作易(yi)也將以(yi)順性命之(zhi)(zhi)理,是以(yi)立(li)天之(zhi)(zhi)道。曰陰(yin)與(yu)陽,立(li)地之(zhi)(zhi)道。曰柔(rou)與(yu)剛,立(li)人(ren)之(zhi)(zhi)道。曰仁與(yu)義兼三才而兩之(zhi)(zhi)故(gu)易(yi)六花而成卦。分陰(yin)分陽,迭用柔(rou)剛。故(gu)易(yi)觀六位而成章。

第三(san)章 天地定(ding)位i山澤(ze)通氣。雷風相薄,水火不想射(she)。八卦相錯。數往者(zhe)順(shun),知來(lai)者(zhe)逆。故易(yi)逆數也。

第(di)四章 雷以(yi)動之(zhi),風以(yi)散之(zhi),雨以(yi)潤之(zhi),日以(yi)烜(xuan)之(zhi),艮以(yi)止之(zhi),兌以(yi)說之(zhi),乾以(yi)君之(zhi),坤以(yi)藏之(zhi)。

第五章 帝出(chu)(chu)乎(hu)(hu)(hu)震(zhen),齊(qi)乎(hu)(hu)(hu)巽,相(xiang)見乎(hu)(hu)(hu)離,致(zhi)役乎(hu)(hu)(hu)坤(kun),說(shuo),言(yan)乎(hu)(hu)(hu)兌,戰乎(hu)(hu)(hu)乾(qian),勞(lao)乎(hu)(hu)(hu)坎(kan),成(cheng)乎(hu)(hu)(hu)艮(gen)。萬(wan)物出(chu)(chu)乎(hu)(hu)(hu)震(zhen),震(zhen),東方也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。齊(qi)乎(hu)(hu)(hu)巽,巽,東南也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。齊(qi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)者,言(yan)萬(wan)物之潔齊(qi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。相(xiang)見乎(hu)(hu)(hu)離,離也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)者,明也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),萬(wan)物皆(jie)(jie)相(xiang)見。南方之卦(gua)(gua)(gua)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。圣人南面(mian)而聽天下向明而治蓋(gai)取諸此也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。坤(kun)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)者,地也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。萬(wan)物皆(jie)(jie)致(zhi)養(yang)焉(yan),故(gu)(gu)(gu)曰(yue)(yue)致(zhi)役乎(hu)(hu)(hu)坤(kun)。兌,正秋也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。萬(wan)物之所(suo)(suo)說(shuo)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。故(gu)(gu)(gu)曰(yue)(yue)說(shuo)言(yan)乎(hu)(hu)(hu)兌。戰乎(hu)(hu)(hu)乾(qian),乾(qian),西北之卦(gua)(gua)(gua)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。言(yan)陰陽(yang)相(xiang)薄也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。坎(kan)者,水(shui)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)正北方之卦(gua)(gua)(gua)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。勞(lao)卦(gua)(gua)(gua)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。萬(wan)物之所(suo)(suo)歸也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。故(gu)(gu)(gu)曰(yue)(yue):勞(lao)乎(hu)(hu)(hu)坎(kan)。艮(gen),東北之卦(gua)(gua)(gua)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。萬(wan)物之所(suo)(suo)終,而所(suo)(suo)成(cheng)始也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。故(gu)(gu)(gu)曰(yue)(yue)成(cheng)言(yan)乎(hu)(hu)(hu)艮(gen)。

第(di)六章 神(shen)也者(zhe)(zhe),妙萬(wan)(wan)(wan)物(wu)而(er)為(wei)言者(zhe)(zhe)也。動萬(wan)(wan)(wan)物(wu)者(zhe)(zhe)莫疾(ji)乎(hu)(hu)(hu)雷。撓萬(wan)(wan)(wan)物(wu)者(zhe)(zhe),莫疾(ji)乎(hu)(hu)(hu)風。燥(zao)萬(wan)(wan)(wan)物(wu)者(zhe)(zhe),莫熯(han)乎(hu)(hu)(hu)火。說萬(wan)(wan)(wan)物(wu)者(zhe)(zhe)莫說乎(hu)(hu)(hu)澤。潤(run)萬(wan)(wan)(wan)物(wu)者(zhe)(zhe),莫潤(run)乎(hu)(hu)(hu)水(shui)(shui)。終萬(wan)(wan)(wan)物(wu)始(shi)萬(wan)(wan)(wan)物(wu)者(zhe)(zhe),莫盛乎(hu)(hu)(hu)艮。故(gu)水(shui)(shui)火相逮雷風不相悖。山澤通氣,然(ran)后(hou)能變化(hua),既(ji)成萬(wan)(wan)(wan)物(wu)也。

第七(qi)章 乾,健也(ye)(ye)(ye)。坤,順也(ye)(ye)(ye)。震,動(dong)也(ye)(ye)(ye)。巽,入也(ye)(ye)(ye)。坎(kan),陷也(ye)(ye)(ye)。離了,麗(li)也(ye)(ye)(ye)。艮(gen),止也(ye)(ye)(ye)。兌,說也(ye)(ye)(ye)。

第(di)八章 乾,為(wei)馬。坤(kun),為(wei)牛(niu)。震,為(wei)龍。巽,為(wei)雞(ji)。坎,為(wei)豕。艮,為(wei)狗。兌,為(wei)羊。

第九章 乾,為(wei)(wei)(wei)首。坤(kun),為(wei)(wei)(wei)腹。震,為(wei)(wei)(wei)足。巽(xun),為(wei)(wei)(wei)股。坎,為(wei)(wei)(wei)耳。離(li),為(wei)(wei)(wei)目。艮(gen),為(wei)(wei)(wei)首。兌,為(wei)(wei)(wei)口。

第十章 乾,天也,故(gu)(gu)稱乎(hu)父。坤,地也,故(gu)(gu)稱乎(hu)目。震(zhen),一索(suo)而(er)得(de)男。故(gu)(gu)謂之(zhi)(zhi)(zhi)長(chang)男。巽,一索(suo)而(er)得(de)女(nv),故(gu)(gu)謂之(zhi)(zhi)(zhi)長(chang)女(nv)。坎再索(suo)而(er)得(de)男,故(gu)(gu)謂之(zhi)(zhi)(zhi)中男。離再索(suo)而(er)得(de)女(nv),故(gu)(gu)謂之(zhi)(zhi)(zhi)中女(nv)。艮,三索(suo)而(er)得(de)男,故(gu)(gu)謂之(zhi)(zhi)(zhi)少(shao)男。兌(dui)再索(suo)而(er)得(de)女(nv),故(gu)(gu)謂之(zhi)(zhi)(zhi)少(shao)女(nv)。

第(di)十一章 乾,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)天,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)圓,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)父,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)玉,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)金,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)寒(han),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)冰,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)大赤(chi),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)良馬(ma),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)老馬(ma),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)瘠(ji)馬(ma),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)駁馬(ma),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)木(mu)果。坤為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)地,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)母,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)布,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)釜,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)吝嗇,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)均,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)子母牛,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)大輿,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)文,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)眾,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)柄,其于(yu)(yu)地也(ye)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)黑(hei)。震(zhen),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)雷,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)龍,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)玄黃(huang),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)旉,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)涂,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)長(chang)子,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)決(jue)躁,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)蒼筤。其與馬(ma)也(ye),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)善鳴,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)馵足(zu),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)作足(zu),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)得顙(sang)。其于(yu)(yu)稼也(ye),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)反生(sheng),其究(jiu)(jiu)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)健為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)蕃鮮。巽,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)木(mu),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)風(feng),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)長(chang)女(nv),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)繩直,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)工,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)白,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)長(chang)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)高,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)進退(tui),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)不果為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)臭(chou)。其于(yu)(yu)人也(ye),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)寡髪(fa),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)廣(guang)顙(sang),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)多(duo)白眼,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)近利市三倍(bei)。其究(jiu)(jiu)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)躁卦(gua)。坎,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)水,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)溝(gou)瀆(du),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)隱伏,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)矯揉,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)弓輪。其于(yu)(yu)人也(ye),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)加憂(you),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)心病,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)耳(er)痛,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)血(xue)卦(gua)。為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)赤(chi)。其于(yu)(yu)馬(ma)也(ye),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)每脊(ji),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)亟心。為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)下首。為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)薄蹄,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)曵其于(yu)(yu)輿也(ye),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)多(duo)眚(sheng),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)通,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)月,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)盜。其于(yu)(yu)木(mu)也(ye),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)堅,多(duo)心。離,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)火,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)日,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)電(dian),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)中女(nv),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)甲胄,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)戈(ge)兵。其于(yu)(yu)人也(ye),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)大腹(fu),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)乾卦(gua),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)鼈,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)蟹,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)蠃(luo),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)蚌,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)龜。其于(yu)(yu)木(mu)也(ye),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)科上槁。艮為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)山(shan),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)徑路,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)小石為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)門闕,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)果蓏,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)閽寺,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)指,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)狗,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)鼠,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)黔喙之屬其于(yu)(yu)木(mu)也(ye)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)堅多(duo)節。兌為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)澤為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)少女(nv),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)巫為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)口舌(she),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)毀折,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)附決(jue)。其于(yu)(yu)地也(ye),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)剛鹵,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)妾為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)羊。

序卦傳

上篇 有天地然后萬物(wu)生(sheng)(sheng)焉,盈(ying)天地之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)間唯萬物(wu)。故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)屯(tun)。屯(tun),者(zhe)盈(ying)也(ye)(ye)。屯(tun)者(zhe),物(wu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)始生(sheng)(sheng)也(ye)(ye)。物(wu)生(sheng)(sheng)必(bi)(bi)(bi)(bi)蒙。故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)蒙。蒙者(zhe),蒙也(ye)(ye),物(wu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)稺。也(ye)(ye)。物(wu)稺,必(bi)(bi)(bi)(bi)不(bu)可(ke)(ke)(ke)養(yang)(yang)也(ye)(ye),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)需(xu)。需(xu),飲(yin)食(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道也(ye)(ye)。飲(yin)食(shi),必(bi)(bi)(bi)(bi)有訟(song),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)訟(song)。訟(song),必(bi)(bi)(bi)(bi)有眾(zhong)(zhong)起(qi),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)師。師者(zhe),眾(zhong)(zhong)也(ye)(ye)。眾(zhong)(zhong)必(bi)(bi)(bi)(bi)有所(suo)比(bi),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)比(bi)。比(bi)者(zhe),比(bi)有所(suo)畜(chu)(chu),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)小畜(chu)(chu)。物(wu)畜(chu)(chu)然后有禮,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)履(lv)(lv)。履(lv)(lv)而(er)泰。然后安(an),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)泰。泰者(zhe),通也(ye)(ye)。物(wu)不(bu)可(ke)(ke)(ke)終通,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)否。物(wu)不(bu)可(ke)(ke)(ke)以(yi)(yi)終否,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)同人。與人同者(zhe)物(wu)必(bi)(bi)(bi)(bi)歸焉。故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)大(da)(da)有。有大(da)(da)者(zhe)不(bu)可(ke)(ke)(ke)盈(ying),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)謙(qian)(qian)。有大(da)(da)而(er)能謙(qian)(qian)必(bi)(bi)(bi)(bi)豫(yu),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)豫(yu)。豫(yu)必(bi)(bi)(bi)(bi)有隨,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)隨。以(yi)(yi)喜隨人者(zhe)必(bi)(bi)(bi)(bi)有事,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)蠱。故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)者(zhe)事也(ye)(ye)。有事而(er)后可(ke)(ke)(ke)大(da)(da),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)臨(lin)。臨(lin)者(zhe),大(da)(da)也(ye)(ye)。物(wu)大(da)(da)而(er)后可(ke)(ke)(ke)觀,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)觀。可(ke)(ke)(ke)觀而(er)后有所(suo)合(he),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)噬嗑。嗑者(zhe),合(he)也(ye)(ye)。物(wu)不(bu)可(ke)(ke)(ke)茍合(he)而(er)已,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)賁(bi)(bi)。賁(bi)(bi)者(zhe),飾也(ye)(ye)。致賁(bi)(bi)然后亨則(ze)盡(jin)矣,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)剝(bo)。剝(bo)者(zhe),剝(bo)也(ye)(ye)。物(wu)不(bu)可(ke)(ke)(ke)終盡(jin),剝(bo),窮上反下,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)復。復則(ze)不(bu)妄(wang)以(yi)(yi),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)無(wu)妄(wang)。有無(wu)妄(wang)然后可(ke)(ke)(ke)畜(chu)(chu),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)大(da)(da)畜(chu)(chu)。物(wu)畜(chu)(chu)然后可(ke)(ke)(ke)養(yang)(yang),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)頣(shen)(shen)。頣(shen)(shen)者(zhe)養(yang)(yang)也(ye)(ye)。不(bu)養(yang)(yang)則(ze)不(bu)可(ke)(ke)(ke)動,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)大(da)(da)過(guo)。物(wu)不(bu)可(ke)(ke)(ke)以(yi)(yi)終過(guo),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)坎。坎者(zhe),陷也(ye)(ye)。陷必(bi)(bi)(bi)(bi)有所(suo)麗,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)離。離者(zhe)麗也(ye)(ye)。

下篇 有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)天(tian)地,然(ran)(ran)后(hou)(hou)(hou)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)萬(wan)物(wu)(wu)。有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)萬(wan)物(wu)(wu),然(ran)(ran)后(hou)(hou)(hou)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)男女(nv)。有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)男女(nv),然(ran)(ran)后(hou)(hou)(hou)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)夫(fu)妻。有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)夫(fu)妻,然(ran)(ran)后(hou)(hou)(hou)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)父子。有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)父子,然(ran)(ran)后(hou)(hou)(hou)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)君臣(chen)。有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)君臣(chen),然(ran)(ran)后(hou)(hou)(hou)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)上下。然(ran)(ran)后(hou)(hou)(hou)禮(li)儀有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)所(suo)(suo)(suo)錯。夫(fu)妻之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)久也(ye)(ye)(ye)(ye)。故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)恒。恒者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),久也(ye)(ye)(ye)(ye)。物(wu)(wu)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)久居(ju)其(qi)所(suo)(suo)(suo),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)遯。遯者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),退也(ye)(ye)(ye)(ye)物(wu)(wu)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)終(zhong)(zhong)遯,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)大(da)壯。物(wu)(wu)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)終(zhong)(zhong)壯,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)晉(jin)。晉(jin)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),進也(ye)(ye)(ye)(ye)。盡必(bi)(bi)(bi)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)所(suo)(suo)(suo)傷(shang),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)夷。夷者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)傷(shang)也(ye)(ye)(ye)(ye)。傷(shang)于(yu)外者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)必(bi)(bi)(bi)反其(qi)家(jia)。故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)家(jia)人。家(jia)道窮必(bi)(bi)(bi)乘(cheng),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)睽(kui)。睽(kui)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),乘(cheng)也(ye)(ye)(ye)(ye)。乘(cheng)必(bi)(bi)(bi)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)難(nan),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)蹇。蹇者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),難(nan)也(ye)(ye)(ye)(ye)。物(wu)(wu)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)終(zhong)(zhong)難(nan),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)解。解者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),緩(huan)也(ye)(ye)(ye)(ye)。緩(huan)必(bi)(bi)(bi)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)所(suo)(suo)(suo)失,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)損。損而(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)已,必(bi)(bi)(bi)益(yi),益(yi)而(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)已,必(bi)(bi)(bi)決,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)夬(guai)。夬(guai)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),決也(ye)(ye)(ye)(ye)。決必(bi)(bi)(bi)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)所(suo)(suo)(suo)遇(yu)。故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)姤。姤者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),遇(yu)也(ye)(ye)(ye)(ye)。物(wu)(wu)相遇(yu)而(er)(er)(er)后(hou)(hou)(hou)聚(ju)(ju),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)萃。萃者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),聚(ju)(ju)也(ye)(ye)(ye)(ye)。聚(ju)(ju)而(er)(er)(er)上者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),謂之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)升。升而(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)已必(bi)(bi)(bi)困,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)困。困乎上者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)必(bi)(bi)(bi)反下,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)井(jing)。井(jing)道不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)革 ,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)革。各(ge)物(wu)(wu)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)莫(mo)若(ruo)鼎(ding)(ding),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)鼎(ding)(ding)。鼎(ding)(ding),主器者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)莫(mo)若(ruo)長(chang)子,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)震(zhen)。震(zhen)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),動(dong)也(ye)(ye)(ye)(ye)。物(wu)(wu)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)終(zhong)(zhong)動(dong),止之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)艮。艮者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),止也(ye)(ye)(ye)(ye)。物(wu)(wu)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)終(zhong)(zhong)止故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)漸(jian)漸(jian)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),進也(ye)(ye)(ye)(ye)。進必(bi)(bi)(bi)有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)所(suo)(suo)(suo)歸(gui),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)歸(gui)妹(mei)。得(de)其(qi)所(suo)(suo)(suo)歸(gui)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)必(bi)(bi)(bi)大(da)故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)豐(feng)。豐(feng)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),大(da)也(ye)(ye)(ye)(ye)。窮大(da)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)必(bi)(bi)(bi)失其(qi)居(ju),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)旅。旅而(er)(er)(er)無所(suo)(suo)(suo)容,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)巽(xun)。巽(xun)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),入(ru)也(ye)(ye)(ye)(ye)。入(ru)而(er)(er)(er)后(hou)(hou)(hou)說(shuo)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)兌。兌者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)說(shuo)也(ye)(ye)(ye)(ye)。說(shuo)而(er)(er)(er)后(hou)(hou)(hou)散之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)渙。渙者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),離(li)也(ye)(ye)(ye)(ye)。物(wu)(wu)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)終(zhong)(zhong)離(li)故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)節。節而(er)(er)(er)信之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)中孚。有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)其(qi)信者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),必(bi)(bi)(bi)行之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)小過。有(you)(you)(you)(you)(you)(you)(you)過物(wu)(wu)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)必(bi)(bi)(bi)濟,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)既濟。物(wu)(wu)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)窮也(ye)(ye)(ye)(ye),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)未濟終(zhong)(zhong)焉(yan)。

雜卦傳

乾剛(gang),坤柔,比樂,師(shi)憂。臨(lin)觀(guan)之儀(yi),或與或求。屯見而(er)不失(shi)其居(ju)。蒙雜而(er)著。震(zhen)起也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),艮止也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。損、益盛衰之始也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。大畜,時也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。無妄,災也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。萃聚(ju),而(er)升(sheng)不來也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。謙輕(qing)而(er)豫(yu)殆也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。噬(shi)嗑食(shi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。賁無色也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。兌,而(er)巽伏也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。隨,無故也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。蠱則傷也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。剝(bo),爛也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。復,反也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。晉,晝(zhou)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。眀夷,誅也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。井通而(er)困相遇(yu)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。咸,也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)速(su)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。恒,久(jiu)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。麗離也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。節(jie),止也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。解,緩也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。蹇,難(nan)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。睽外也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。家人,內也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。否,泰反其類也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。大壯則止,遯則退也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。大有,眾也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。同人,親(qin)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。革,去(qu)故也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。

鼎,取新也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。小過(guo)(guo),過(guo)(guo)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。中孚,信也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。豐,多故也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。親(qin)寡旅也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。未(wei)濟(ji),離(li)上坎(kan)下也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。小畜寡也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),履不(bu)處也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。需,不(bu)進也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。比,親(qin)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。大過(guo)(guo),顛也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。姤,遇也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。柔(rou)與剛(gang)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。漸女(nv)歸待男行(xing)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。頤(yi),養正也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。既濟(ji),定也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。歸妹,女(nv)之終也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。艮,男之窮(qiong)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。夬決也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。剛(gang)決柔(rou)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。君子道長,小人道憂也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。

其他信息

二千多年來(lai),孔(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)受到官(guan)方的(de)提倡和保(bao)護(hu)。歷(li)(li)朝歷(li)(li)代(dai)都尊孔(kong)(kong)(kong),并(bing)封給孔(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)種種稱號。周敬(jing)王四(si)十一年(公元前(qian)479年),孔(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)去(qu)世(shi),弟子(zi)(zi)心喪(sang)三(san)年,廬于墓旁者百余室,因名其地為(wei)「孔(kong)(kong)(kong)里」,并(bing)各(ge)植樹一棵。孔(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)后裔承繼其儒(ru)學,為(wei)名相、博(bo)士、大儒(ru)。1974年出生在臺灣(wan)之(zhi)孔(kong)(kong)(kong)垂長先(xian)生,為(wei)其79代(dai)嫡孫(sun)。孔(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)是(shi)教育家(jia)、亦是(shi)政治家(jia),孔(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)去(qu)世(shi)后,歷(li)(li)代(dai)帝王為(wei)彰(zhang)顯對孔(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)的(de)尊崇,不(bu)斷(duan)追封追謚。

西漢(han)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)始元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)年(nian)(nian)(nian)(nian)(公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)年(nian)(nian)(nian)(nian)),漢(han)平帝(di)(di)(di)劉衎(kan)追封(feng)(feng)孔(kong)(kong)子(zi)(zi)(zi)為(wei)(wei)“褒(bao)(bao)成(cheng)宣(xuan)(xuan)(xuan)尼(ni)(ni)公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)”古人認為(wei)(wei)“褒(bao)(bao)成(cheng)”是(shi)(shi)國(guo)(guo)名,“宣(xuan)(xuan)(xuan)尼(ni)(ni)”是(shi)(shi)謚(shi)號,“公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)”是(shi)(shi)爵(jue)位(wei)(wei)(wei)。北(bei)魏太和(he)十六年(nian)(nian)(nian)(nian)(公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)492年(nian)(nian)(nian)(nian)),孝文(wen)(wen)(wen)帝(di)(di)(di)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)宏稱孔(kong)(kong)子(zi)(zi)(zi)為(wei)(wei)“文(wen)(wen)(wen)圣尼(ni)(ni)父”。“文(wen)(wen)(wen)圣”是(shi)(shi)尊號,“尼(ni)(ni)父”是(shi)(shi)敬稱。北(bei)周(zhou)大象二(er)年(nian)(nian)(nian)(nian)(公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)580年(nian)(nian)(nian)(nian)),靜帝(di)(di)(di)宇文(wen)(wen)(wen)衍追封(feng)(feng)孔(kong)(kong)子(zi)(zi)(zi)為(wei)(wei)“鄒國(guo)(guo)公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)”,“鄒”是(shi)(shi)國(guo)(guo)名,“公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)”是(shi)(shi)爵(jue)位(wei)(wei)(wei)。 隋(sui)開皇(huang)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)年(nian)(nian)(nian)(nian)(公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)581年(nian)(nian)(nian)(nian)),文(wen)(wen)(wen)帝(di)(di)(di)楊堅稱孔(kong)(kong)子(zi)(zi)(zi)為(wei)(wei)“先師(shi)尼(ni)(ni)父”;唐貞觀(guan)二(er)年(nian)(nian)(nian)(nian)(公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)628年(nian)(nian)(nian)(nian)),太宗(zong)李世民尊孔(kong)(kong)子(zi)(zi)(zi)為(wei)(wei)“先圣”。“先師(shi)”、“先圣”都是(shi)(shi)尊稱。貞觀(guan)十一年(nian)(nian)(nian)(nian)(公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)637年(nian)(nian)(nian)(nian)),改稱孔(kong)(kong)子(zi)(zi)(zi)為(wei)(wei)“宣(xuan)(xuan)(xuan)父”,“宣(xuan)(xuan)(xuan)”為(wei)(wei)謚(shi)號,“父”是(shi)(shi)美稱。乾封(feng)(feng)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)年(nian)(nian)(nian)(nian)(公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)666年(nian)(nian)(nian)(nian)),高宗(zong)李治贈(zeng)孔(kong)(kong)子(zi)(zi)(zi)為(wei)(wei)“太師(shi)”,“太師(shi)”為(wei)(wei)官位(wei)(wei)(wei)。武周(zhou)天(tian)綬元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)年(nian)(nian)(nian)(nian)(公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)690年(nian)(nian)(nian)(nian)),武則天(tian)封(feng)(feng)孔(kong)(kong)子(zi)(zi)(zi)為(wei)(wei)“隆道公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)”。“隆道”是(shi)(shi)封(feng)(feng)號,“公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)”是(shi)(shi)爵(jue)位(wei)(wei)(wei)。唐開元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)二(er)十七年(nian)(nian)(nian)(nian)(公(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)739年(nian)(nian)(nian)(nian)),玄(xuan)宗(zong)李隆基(ji)封(feng)(feng)孔(kong)(kong)子(zi)(zi)(zi)為(wei)(wei)“文(wen)(wen)(wen)宣(xuan)(xuan)(xuan)王(wang)(wang)(wang)”。“文(wen)(wen)(wen)宣(xuan)(xuan)(xuan)”為(wei)(wei)謚(shi)號,“王(wang)(wang)(wang)”是(shi)(shi)爵(jue)位(wei)(wei)(wei)。這兒(er)的“王(wang)(wang)(wang)”不是(shi)(shi)后世皇(huang)帝(di)(di)(di)以(yi)下的侯王(wang)(wang)(wang)的王(wang)(wang)(wang),而是(shi)(shi)周(zhou)天(tian)子(zi)(zi)(zi)“武王(wang)(wang)(wang)”“成(cheng)王(wang)(wang)(wang)”的王(wang)(wang)(wang)。

宋仁宗(zong)至(zhi)和二(er)(1055年(nian)(nian))年(nian)(nian)改文(wen)宣(xuan)公(gong)為衍圣(sheng)公(gong),后代相(xiang)沿不改。自誕生朱熹注(zhu)解《周易本義》的宋朝之后,歷(li)代朝廷(ting)或政(zheng)府對(dui)孔(kong)子的尊崇(chong),有(you)贈無(wu)減。元(yuan)朝大(da)德(de)十(shi)一年(nian)(nian)(1307年(nian)(nian))成(cheng)(cheng)宗(zong)加銜“大(da)成(cheng)(cheng)至(zhi)圣(sheng)文(wen)宣(xuan)王”。明(ming)朝世(shi)宗(zong)嘉靖九年(nian)(nian)(1530年(nian)(nian))尊“至(zhi)圣(sheng)先(xian)師(shi)(shi)”。清朝順治(zhi)二(er)年(nian)(nian)(1645年(nian)(nian))世(shi)祖尊“大(da)成(cheng)(cheng)至(zhi)圣(sheng)文(wen)宣(xuan)先(xian)師(shi)(shi)”。中華(hua)民(min)國(guo)二(er)十(shi)四年(nian)(nian)(1935年(nian)(nian))國(guo)民(min)政(zheng)府尊“大(da)成(cheng)(cheng)至(zhi)圣(sheng)先(xian)師(shi)(shi)”。

朱熹(xi)注(zhu)(zhu)解(jie)的《周易本(ben)(ben)(ben)義(yi)》也就備受(shou)其之(zhi)后歷代朝廷(ting)或政府青睞。宋嘉泰年(nian)間,有朱熹(xi)注(zhu)(zhu)解(jie)的《易本(ben)(ben)(ben)義(yi)》稿本(ben)(ben)(ben)流(liu)傳(chuan)。朱熹(xi)注(zhu)(zhu)解(jie)的《周易本(ben)(ben)(ben)義(yi)》成書(shu)后,有朱鑒刊(kan)本(ben)(ben)(ben),吳(wu)革刊(kan)本(ben)(ben)(ben)。《四(si)庫(ku)全書(shu)》收入(ru)朱熹(xi)注(zhu)(zhu)解(jie)的《周易本(ben)(ben)(ben)義(yi)》十二卷本(ben)(ben)(ben),并附(fu)有朱熹(xi)注(zhu)(zhu)解(jie)的《周易本(ben)(ben)(ben)義(yi)》四(si)卷本(ben)(ben)(ben);《西(xi)京清麓叢書(shu)正編(bian)》和《劉氏(shi)傳(chuan)經(jing)堂叢書(shu)》它們(men)都(dou)(dou)收入(ru)朱熹(xi)注(zhu)(zhu)解(jie)的《周易本(ben)(ben)(ben)義(yi)》十二卷本(ben)(ben)(ben);《摛藻(zao)堂四(si)庫(ku)全書(shu)薈(hui)要》、1984年(nian)北京中國書(shu)店鉛排本(ben)(ben)(ben)《四(si)書(shu)五經(jing)》和1989年(nian)上(shang)海(hai)古(gu)籍(ji)出(chu)版社影印《四(si)庫(ku)易學叢刊(kan)》它們(men)都(dou)(dou)收入(ru)朱熹(xi)注(zhu)(zhu)解(jie)的《周易本(ben)(ben)(ben)義(yi)》四(si)卷本(ben)(ben)(ben);1986年(nian)5月,上(shang)海(hai)古(gu)籍(ji)出(chu)版社出(chu)版了《周易本(ben)(ben)(ben)義(yi).朱熹(xi)注(zhu)(zhu)》四(si)卷單行本(ben)(ben)(ben)。

本(ben)百科詞條由(you)網(wang)站注(zhu)冊用(yong)戶(hu)【 歲月靜好 】編輯上傳提供,詞(ci)條(tiao)屬(shu)于(yu)開(kai)放詞(ci)條(tiao),當前頁(ye)面所(suo)展示(shi)的詞(ci)條(tiao)介(jie)紹涉(she)及宣傳內容(rong)(rong)屬(shu)于(yu)注冊(ce)用戶個人(ren)編輯行為(wei),與【《周易本義》】的所(suo)屬(shu)企業/所(suo)有人(ren)/主體無關,網站(zhan)不(bu)完全(quan)保證內容(rong)(rong)信息的準確性、真實性,也(ye)不(bu)代(dai)表本站(zhan)立(li)場。內容(rong)(rong)僅為(wei)介(jie)紹詞(ci)條(tiao)基本情況,本站(zhan)不(bu)提供觀看和下載,請(qing)(qing)支持(chi)正(zheng)版!想要了解更多請(qing)(qing)到官方平(ping)臺(tai)。 反饋(kui)
詞條所在榜單
發表評論
您還未登錄,依《網絡安全法》相關要求,請您登錄賬戶后再提交發布信息。點擊登錄>>如您還未注冊,可,感謝您的理解及支持!
最(zui)新評論
暫無評論
網站提醒和聲明
本站(zhan)為注冊(ce)用戶(hu)提供信(xin)息存儲空(kong)間服務,非“MAIGOO編輯(ji)上傳提供”的文章(zhang)/文字(zi)均是(shi)注冊(ce)用戶(hu)自主發(fa)布(bu)上傳,不代表(biao)本站(zhan)觀點(dian),版權(quan)(quan)歸原作者所有,如有侵(qin)權(quan)(quan)、虛假信(xin)息、錯(cuo)誤信(xin)息或(huo)任何問題(ti),請及時聯(lian)系我(wo)們(men),我(wo)們(men)將在(zai)第一(yi)時間刪除或(huo)更正。 申請刪除>> 糾錯>> 投訴侵權>> 網頁上(shang)相關信(xin)息的知識產權歸網站方(fang)所有(包括但不(bu)限于文字(zi)、圖片、圖表、著作(zuo)權、商標權、為用戶提供的商業(ye)信(xin)息等(deng)),非經許可不(bu)得(de)抄襲(xi)或使(shi)用。
提(ti)交(jiao)說明: 查看提交幫助>> 注冊登錄>>
頁面相關分類
熱門模塊
已有4083145個品牌入駐 更新521334個招商信息 已發布1613146個代理需求 已有1395786條品牌點贊