芒果视频下载

網站(zhan)分(fen)類(lei)
登錄 |    
《周易本義》
0 票數:0 #文學書籍#
《周易本義》是朱熹的重要著作,也是易學史上繼王弼注、孔穎達疏之后的第三座里程碑,明清時代科舉考試皆奉為正宗,對后世影響極大。易道深奧,易象繁復,但朱熹認為,貫通天地人三才之道的,無非一剛一柔之理,柔化為剛,剛復化為柔,剛柔相推而生變化,變化之極復為剛柔,將剛柔作為“六爻之動,三極之道”之本質內涵的意義,揭示無余。
  • 中文名: 周易本義
  • 作者: 伏羲,文王,周(zhou)公,孔子
  • 語種: 普通話
  • 發行/播出時間: 1987年
詳細介紹(shao) PROFILE +

基本介紹

1986年5月,上海古(gu)籍出(chu)版社出(chu)版的《周易本義.朱(zhu)熹注》為(wei)朱(zhu)熹著。

朱熹(1130——1200),字(zi)(zi)元晦,亦字(zi)(zi)仲晦,別號有晦庵(an)、晦翁、云谷老人(ren)、滄(cang)州(zhou)病(bing)叟等。天資(zi)聰慧。十(shi)四歲時(shi)父親去世,遵父遺訓(xun),師事(shi)胡(hu)憲、劉勉之、劉子(zi)翬三(san)(san)先生。十(shi)九歲登進士(shi)第,一生敘任官(guan)職二(er)十(shi)余(yu)次,但遭逢不遇,抑(yi)郁不得志。二(er)十(shi)四歲時(shi)問(wen)學于其(qi)父同學程頤的三(san)(san)傳(chuan)弟子(zi)李(li)侗(dong),因得承襲洛(luo)學正統。與張栻、呂(lv)祖謙同出(chu)其(qi)時(shi),過從甚(shen)密,人(ren)稱“東南三(san)(san)賢(xian)”,為宋代(dai)理學集(ji)(ji)(ji)大(da)成(cheng)者。其(qi)著述(shu)有《周易(yi)本(ben)義》、《詩(shi)集(ji)(ji)(ji)傳(chuan)》、《儀禮經傳(chuan)通釋》、《家(jia)禮》、《釋宮》、《孝(xiao)經刊誤(wu)》、《四書(shu)或問(wen)》、《論孟(meng)精義》、《或問(wen)小注》、《伊洛(luo)淵源錄》、《名臣(chen)言(yan)行錄》、《紹(shao)熙州(zhou)縣(xian)釋奠儀圖(tu)》、《四書(shu)問(wen)目(mu)》、《上蔡語(yu)錄》、《延平答問(wen)》、《近思錄》、《雜學辨》、《小學集(ji)(ji)(ji)注》、《陰符經考異》、《周易(yi)參同契考異》、《原本(ben)韓(han)文考異》、《楚辭(ci)集(ji)(ji)(ji)注》、《晦庵(an)集(ji)(ji)(ji)》、《南岳倡(chang)酬集(ji)(ji)(ji)》、《大(da)學章句》、《論語(yu)集(ji)(ji)(ji)注》、《孟(meng)子(zi)集(ji)(ji)(ji)注》、《中庸章句》、《朱子(zi)全書(shu)》、《二(er)程遺書(shu)》、《通鑒綱目(mu)》、《易(yi)學啟蒙》、《卦考誤(wu)》、《通書(shu)解》、《朱文公易(yi)說》。另有《朱子(zi)語(yu)類》也為朱熹言(yan)。

《周(zhou)(zhou)易(yi)(yi)(yi)》原本(ben)是(shi)(shi)卜(bu)筮之(zhi)(zhi)用,同時也(ye)是(shi)(shi)包含豐富哲(zhe)(zhe)學(xue)(xue)(xue)(xue)思想的(de)著作。孔子作“十翼”,進一步(bu)闡述了 “周(zhou)(zhou)易(yi)(yi)(yi)”所包含的(de)哲(zhe)(zhe)學(xue)(xue)(xue)(xue)思想;王弼(bi)作《周(zhou)(zhou)易(yi)(yi)(yi)注》、《周(zhou)(zhou)易(yi)(yi)(yi)略例》也(ye)進一步(bu)闡述“周(zhou)(zhou)易(yi)(yi)(yi)”的(de)義(yi)理。朱(zhu)(zhu)熹的(de)哲(zhe)(zhe)學(xue)(xue)(xue)(xue)思想繼承(cheng)程頤,世稱“程朱(zhu)(zhu)”,而他的(de)《易(yi)(yi)(yi)》學(xue)(xue)(xue)(xue)思想則有(you)異于程頤。程氏《易(yi)(yi)(yi)》學(xue)(xue)(xue)(xue)遵循王弼(bi)開拓的(de)道路(lu),以義(yi)理解《易(yi)(yi)(yi)》;朱(zhu)(zhu)熹則認為《易(yi)(yi)(yi)》是(shi)(shi)卜(bu)筮之(zhi)(zhi)書,作《周(zhou)(zhou)易(yi)(yi)(yi)本(ben)義(yi)》就是(shi)(shi)要還《周(zhou)(zhou)易(yi)(yi)(yi)》的(de)本(ben)來面目(mu)。

1986年5月(yue)上(shang)海(hai)古籍出版社出版的《周易本義(yi).朱熹注》卷首(shou)尚有(you)河(he)圖圖、洛(luo)書(shu)圖、伏(fu)羲(xi)八(ba)卦次(ci)序圖、伏(fu)羲(xi)八(ba)卦方位圖、伏(fu)羲(xi)六(liu)(liu)十四(si)卦次(ci)序圖、伏(fu)羲(xi)六(liu)(liu)十四(si)卦方位圖、文王(wang)八(ba)卦次(ci)序圖、文王(wang)八(ba)卦方位圖、卦變圖共(gong)九(jiu)個圖,與陳(chen)摶、郡雍象數學接(jie)近。

朱(zhu)熹注解(jie)的(de)《周易本義(yi)(yi)》初(chu)稿(gao)名(ming)《易本義(yi)(yi)》,定稿(gao)歷經(jing)(jing)二(er)十(shi)余年(nian)。初(chu)稿(gao)《易本義(yi)(yi)》依呂祖謙《古周易》本分(fen)卷(juan)(juan)。上(shang)經(jing)(jing)和下經(jing)(jing)各一(yi)卷(juan)(juan);十(shi)翼(即 :《彖》上(shang)傳(chuan)(chuan)、《彖》下傳(chuan)(chuan)、《象(xiang)(xiang)》上(shang)傳(chuan)(chuan)、《象(xiang)(xiang)》下傳(chuan)(chuan)、《文言》、《系(xi)辭(ci)》上(shang)傳(chuan)(chuan)、《系(xi)辭(ci)》下傳(chuan)(chuan)、《說卦(gua)》、《序卦(gua)》、《雜卦(gua)》)每翼為一(yi)卷(juan)(juan) 。“經(jing)(jing)”、“翼”共(gong)合十(shi)二(er)卷(juan)(juan)。成書定稿(gao),朱(zhu)熹將書名(ming)定為《周易本義(yi)(yi)》,將原稿(gao)割裂(lie),重組成四卷(juan)(juan)。上(shang)經(jing)(jing),卷(juan)(juan)一(yi);下經(jing)(jing),卷(juan)(juan)二(er);《系(xi)辭(ci)傳(chuan)(chuan)》,卷(juan)(juan)三;《說卦(gua)傳(chuan)(chuan)》、《序卦(gua)傳(chuan)(chuan)》、《雜卦(gua)傳(chuan)(chuan)》為卷(juan)(juan)四;《彖傳(chuan)(chuan)》與《象(xiang)(xiang)傳(chuan)(chuan)》分(fen)附于(yu)各條經(jing)(jing)文之(zhi)下。故朱(zhu)熹注解(jie)的(de)《周易本義(yi)(yi)》有十(shi)二(er)卷(juan)(juan)與四卷(juan)(juan)本之(zhi)別(bie)。

易經是孔子(zi)哲(zhe)學思想(xiang)的來(lai)源(yuan),而(er)朱(zhu)(zhu)熹注解的《周(zhou)易本義(yi)》是對孔子(zi)哲(zhe)學思想(xiang)的詮釋(shi)。《周(zhou)易本義(yi)》之(zhi)(zhi)(zhi)說:柔(rou)(rou)(rou)(rou)變(bian)而(er)趨于剛(gang)(gang)者(zhe),退極(ji)而(er)進也。剛(gang)(gang)化(hua)(hua)(hua)而(er)趨于柔(rou)(rou)(rou)(rou)者(zhe),進極(ji)而(er)退也。既(ji)變(bian)而(er)剛(gang)(gang),則晝而(er)陽矣。既(ji)化(hua)(hua)(hua)而(er)柔(rou)(rou)(rou)(rou),則夜而(er)陰矣。六爻,初、二為(wei)(wei)地(di),三(san)、四為(wei)(wei)人(ren),五、上為(wei)(wei)天(tian)。動,即變(bian)化(hua)(hua)(hua)也。極(ji),至(zhi)也。三(san)極(ji),天(tian)地(di)人(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)至(zhi)理(li),三(san)才(cai)(cai)各一(yi)(yi)太(tai)極(ji)也。此明剛(gang)(gang)柔(rou)(rou)(rou)(rou)相(xiang)推以(yi)(yi)生變(bian)化(hua)(hua)(hua),而(er)變(bian)化(hua)(hua)(hua)之(zhi)(zhi)(zhi)極(ji),復(fu)(fu)為(wei)(wei)剛(gang)(gang)柔(rou)(rou)(rou)(rou)。流行于一(yi)(yi)卦六爻之(zhi)(zhi)(zhi)間,而(er)占者(zhe)得因所值以(yi)(yi)斷吉兇也。(22)易道深奧,易象繁復(fu)(fu),但(dan)朱(zhu)(zhu)熹認(ren)為(wei)(wei),貫通天(tian)地(di)人(ren)三(san)才(cai)(cai)之(zhi)(zhi)(zhi)道的,無非一(yi)(yi)剛(gang)(gang)一(yi)(yi)柔(rou)(rou)(rou)(rou)之(zhi)(zhi)(zhi)理(li),柔(rou)(rou)(rou)(rou)化(hua)(hua)(hua)為(wei)(wei)剛(gang)(gang),剛(gang)(gang)復(fu)(fu)化(hua)(hua)(hua)為(wei)(wei)柔(rou)(rou)(rou)(rou),剛(gang)(gang)柔(rou)(rou)(rou)(rou)相(xiang)推而(er)生變(bian)化(hua)(hua)(hua),變(bian)化(hua)(hua)(hua)之(zhi)(zhi)(zhi)極(ji)復(fu)(fu)為(wei)(wei)剛(gang)(gang)柔(rou)(rou)(rou)(rou),將剛(gang)(gang)柔(rou)(rou)(rou)(rou)作為(wei)(wei)“六爻之(zhi)(zhi)(zhi)動,三(san)極(ji)之(zhi)(zhi)(zhi)道”之(zhi)(zhi)(zhi)本質(zhi)內涵的意義(yi),揭示無余。

內容介紹

本義序

《易》之(zhi)(zhi)為書,卦、爻、彖、象之(zhi)(zhi)義(yi)備,而天(tian)(tian)(tian)地萬物(wu)之(zhi)(zhi)情見。圣人之(zhi)(zhi)憂天(tian)(tian)(tian)下來(lai)世,其(qi)至矣(yi)!先天(tian)(tian)(tian)下而開(kai)其(qi)物(wu),后天(tian)(tian)(tian)下而成其(qi)務,是故極(ji)其(qi)數以定(ding)天(tian)(tian)(tian)下之(zhi)(zhi)象,著其(qi)象以定(ding)天(tian)(tian)(tian)下之(zhi)(zhi)吉兇。六十(shi)四卦,三百八十(shi)四爻,皆所以順(shun)性命之(zhi)(zhi)理,盡(jin)變化之(zhi)(zhi)道也(ye)。散之(zhi)(zhi)在理,則有萬殊;統(tong)之(zhi)(zhi)在道,則無二致。所以,「《易》有太極(ji),是生兩儀」。太極(ji)者,道也(ye);兩儀者,陰陽也(ye)。

陰(yin)陽(yang),一道也。太極(ji)(ji),無(wu)極(ji)(ji)也。萬物之(zhi)(zhi)生(sheng),負陰(yin)而(er)抱陽(yang),莫(mo)(mo)不(bu)(bu)(bu)(bu)有(you)(you)太極(ji)(ji),莫(mo)(mo)不(bu)(bu)(bu)(bu)有(you)(you)兩儀。纟因(yin)缊(yun)交感,變化(hua)不(bu)(bu)(bu)(bu)窮。形一受其(qi)(qi)(qi)生(sheng),神一發其(qi)(qi)(qi)智,情偽出(chu)焉,萬緒起焉。《易(yi)(yi)》所以(yi)定吉兇而(er)生(sheng)大業,故《易(yi)(yi)》者(zhe),陰(yin)陽(yang)之(zhi)(zhi)道也;卦者(zhe),陰(yin)陽(yang)之(zhi)(zhi)物也;爻者(zhe),陰(yin)陽(yang)之(zhi)(zhi)動(dong)也。卦雖(sui)不(bu)(bu)(bu)(bu)同,所同者(zhe)奇(qi)、耦;爻雖(sui)不(bu)(bu)(bu)(bu)同,所同者(zhe)九、六。是以(yi)六十(shi)四(si)卦為其(qi)(qi)(qi)體,三(san)百八十(shi)四(si)爻互為其(qi)(qi)(qi)用,遠在(zai)六合之(zhi)(zhi)外(wai),近(jin)在(zai)一身之(zhi)(zhi)中。暫于瞬息,微(wei)于動(dong)靜,莫(mo)(mo)不(bu)(bu)(bu)(bu)有(you)(you)卦之(zhi)(zhi)象焉,莫(mo)(mo)不(bu)(bu)(bu)(bu)有(you)(you)爻之(zhi)(zhi)義焉。至哉《易(yi)(yi)》乎!其(qi)(qi)(qi)道至大而(er)無(wu)不(bu)(bu)(bu)(bu)包,其(qi)(qi)(qi)用至神而(er)無(wu)不(bu)(bu)(bu)(bu)存。

時固未始有一,而卦未始有定象;事固未始有窮,而爻亦未始有定位。

以一時(shi)而索卦(gua)(gua),則拘于無(wu)變,非《易》也(ye)(ye);以一事而明(ming)爻(yao)(yao),則窒(zhi)而不通,非《易》也(ye)(ye)。知(zhi)所謂(wei)卦(gua)(gua)、爻(yao)(yao)、彖(tuan)(tuan)、象之義,而不知(zhi)有(you)卦(gua)(gua)、爻(yao)(yao)、彖(tuan)(tuan)、象之用,亦非《易》也(ye)(ye)。故(gu)得之于精神之運,心術之動,與(yu)天地合(he)其德,與(yu)日(ri)月(yue)合(he)其明(ming),與(yu)四(si)時(shi)合(he)其序,與(yu)鬼神合(he)其吉(ji)兇(xiong),然后可(ke)以謂(wei)之知(zhi)《易》也(ye)(ye)。雖然,《易》之有(you)卦(gua)(gua),《易》之已(yi)形(xing)者(zhe)也(ye)(ye);卦(gua)(gua)之有(you)爻(yao)(yao),卦(gua)(gua)之已(yi)見(jian)(jian)者(zhe)也(ye)(ye)。已(yi)形(xing)已(yi)見(jian)(jian)者(zhe),可(ke)以言(yan)知(zhi);未(wei)形(xing)未(wei)見(jian)(jian)者(zhe),不可(ke)以名(ming)求(qiu),則所謂(wei)《易》者(zhe),果(guo)何(he)如哉?此(ci)學者(zhe)所當知(zhi)也(ye)(ye)。 [2]

筮 儀

擇地潔處(chu)為蓍室,南戶置床室中央。

床大約長(chang)五尺(chi),廣三尺(chi),勿(wu)太近壁。

蓍五十莖,韜以纁帛,貯以皂囊,納(na)之櫝(du)中,置(zhi)于床北(bei)。

櫝(du)以竹筒或堅木(mu)或布漆為之,圓徑三寸(cun),且(qie)其(qi)長如蓍草之長。半為底,半為蓋,下(xia)別為臺函之,使不偃(yan)仆。

設木(mu)格(ge)于櫝(du)南,居床二分之北(bei)。

格以橫(heng)木(mu)板為(wei)之(zhi),高一(yi)尺(chi),長竟床(chuang),當中(zhong)為(wei)兩大刻,相(xiang)距(ju)一(yi)尺(chi)。大刻之(zhi)西為(wei)三小刻,相(xiang)距(ju)各五寸許,下施(shi)橫(heng)足,側立案上。

置香爐一(yi)(yi)于格南(nan),香合(he)一(yi)(yi)于爐南(nan),日炷(zhu)香致(zhi)敬。將筮,則灑掃(sao)拂拭,滌(di)硯一(yi)(yi)注水,及筆一(yi)(yi),墨一(yi)(yi),黃漆板一(yi)(yi),于爐東(dong),東(dong)上。筮者(zhe)齊(qi)潔(jie)衣冠(guan)北面(mian),盥手焚香致(zhi)敬。齊(qi),側皆(jie)反。

筮(shi)者北(bei)面,見《儀(yi)禮》。若使(shi)人筮(shi),則主(zhu)人焚香(xiang)畢,少(shao)退,北(bei)面立(li),筮(shi)者進立(li)于床前少(shao)西(xi),南(nan)向受(shou)命(ming)。主(zhu)人直述所(suo)占之事,筮(shi)者許諾,主(zhu)人右(you)還西(xi)向立(li),筮(shi)者右(you)還北(bei)向立(li)。

兩(liang)(liang)手奉(feng)櫝(du)蓋,置(zhi)于(yu)格南爐北,出蓍于(yu)櫝(du),去囊解韜,置(zhi)于(yu)櫝(du)東。合(he)五十策(ce),兩(liang)(liang)手執之,薰于(yu)爐上。

此后所用(yong)蓍策之數(shu),其(qi)說(shuo)并見《啟蒙》。

命之(zhi)(zhi)曰:“假爾泰(tai)筮有(you)常(chang),假爾泰(tai)筮有(you)常(chang),某(mou)官(guan)姓(xing)名,今(jin)以某(mou)事云云,未知可否。爰(yuan)質所疑(yi)于神于靈(ling),吉兇得失,悔吝憂虞,惟爾有(you)神,尚(shang)明告之(zhi)(zhi)。”乃以在手(shou)取(qu)一策,反(fan)于櫝(du)中(zhong),而以左在手(shou)中(zhong)分(fen)四(si)十九策,置(zhi)格之(zhi)(zhi)左右兩大刻。

此(ci)第一(yi)營,所(suo)謂(wei)分而為(wei)二(er)以象兩者也。

次以左(zuo)(zuo)手(shou)取左(zuo)(zuo)大刻之(zhi)策執(zhi)之(zhi),而(er)以在手(shou)取在大刻之(zhi)一策,掛于左(zuo)(zuo)手(shou)之(zhi)小(xiao)指間。

此第二營(ying),近(jin)謂掛(gua)一以象(xiang)三者也。

次(ci)以右手四揲(she)左手之策。揲(she),食(shi)列(lie)反。

此第三營之半,所(suo)謂之以四以象(xiang)四時者(zhe)也。

次歸其所余之策,或(huo)一(yi)、或(huo)二(er)、或(huo)三、或(huo)四,而扐之左手無名指間。

此第(di)四(si)營之半,所(suo)謂歸奇于扐以象閏者也。

次以右(you)手(shou)反(fan)過揲之(zhi)(zhi)策于左(zuo)(zuo)大(da)刻,遂取右(you)大(da)刻之(zhi)(zhi)策執之(zhi)(zhi),而以左(zuo)(zuo)手(shou)四揲之(zhi)(zhi)。

此第三營之半。

次歸其所余之(zhi)策如前,而(er)扐之(zhi)左手(shou)中指(zhi)之(zhi)間(jian)。

此第四(si)營(ying)之半,所(suo)謂再(zai)扐以象(xiang)再(zai)閏者(zhe)也(ye)。一(yi)(yi)(yi)變所(suo)余之策,左(zuo)一(yi)(yi)(yi)則右(you)必(bi)三,左(zuo)二則右(you)亦二,左(zuo)三則右(you)必(bi)一(yi)(yi)(yi),左(zuo)四(si)則右(you)亦四(si)。通掛一(yi)(yi)(yi)之策,不五(wu)則九(jiu)。五(wu)以一(yi)(yi)(yi)其(qi)四(si)而(er)為奇,九(jiu)以兩(liang)其(qi)四(si)而(er)為耦(ou),奇者(zhe)三而(er)耦(ou)者(zhe)一(yi)(yi)(yi)也(ye)。

次以右手反過揲之策于右大刻(ke),而合左手一(yi)掛二扐之策,置于格上第一(yi)小刻(ke)。

以東為(wei)上,后放此(ci)。

是為一變,再(zai)以(yi)兩(liang)手取左右(you)大刻之蓍合之。

或四(si)十四(si)策或四(si)十策。

復四營如(ru)第一變之儀,而置其(qi)掛扐之策于格(ge)上第二(er)(er)小刻,是為二(er)(er)變。復,扶(fu)又(you)反。營,于平反,下(xia)同(tong)。

二變(bian)所(suo)余(yu)之策,左(zuo)(zuo)一(yi)(yi)則在必(bi)二,左(zuo)(zuo)二則右必(bi)一(yi)(yi),左(zuo)(zuo)三則右必(bi)四(si)(si)(si),左(zuo)(zuo)四(si)(si)(si)則右必(bi)三。通掛(gua)一(yi)(yi)之策,不(bu)四(si)(si)(si)則八。四(si)(si)(si)以(yi)一(yi)(yi)其四(si)(si)(si)而(er)為奇(qi)(qi),八以(yi)兩其四(si)(si)(si)而(er)為耦,奇(qi)(qi)耦各(ge)得四(si)(si)(si)之二焉。

又再取左右大刻之(zhi)蓍合之(zhi)。

或(huo)四十策(ce),或(huo)三十六策(ce),或(huo)三十二(er)策(ce)。

復四營如第二變之儀,而置其掛(gua)扐之策于(yu)格上第三(san)小刻,是為三(san)變。

三變余策,與二變同。

三變(bian)既畢,乃視其(qi)三變(bian)所得掛扐過揲之策,而畫其(qi)爻于版(ban)。

掛扐(le)(le)(le)之數,五四為(wei)(wei)奇,九八(ba)(ba)為(wei)(wei)耦(ou)。掛扐(le)(le)(le)三(san)奇合(he)(he)十(shi)(shi)三(san)策(ce)(ce),則過(guo)(guo)(guo)揲三(san)十(shi)(shi)六策(ce)(ce)而為(wei)(wei)老(lao)(lao)陽,其(qi)畫(hua)為(wei)(wei)“□”,所謂重也(ye)。掛扐(le)(le)(le)兩奇一耦(ou)合(he)(he)十(shi)(shi)七策(ce)(ce),則過(guo)(guo)(guo)揲三(san)十(shi)(shi)二(er)(er)策(ce)(ce)而為(wei)(wei)少陰(yin),其(qi)晝為(wei)(wei)“--”,所謂拆也(ye)。掛扐(le)(le)(le)兩耦(ou)一奇,合(he)(he)二(er)(er)十(shi)(shi)一策(ce)(ce),則過(guo)(guo)(guo)揲二(er)(er)十(shi)(shi)八(ba)(ba)策(ce)(ce)而為(wei)(wei)少陽,其(qi)畫(hua)為(wei)(wei)“—”,所謂單也(ye)。掛扐(le)(le)(le)三(san)耦(ou)合(he)(he)二(er)(er)十(shi)(shi)五策(ce)(ce),則過(guo)(guo)(guo)揲二(er)(er)十(shi)(shi)四策(ce)(ce)而為(wei)(wei)老(lao)(lao)陰(yin),其(qi)畫(hua)為(wei)(wei)“×”,所謂交也(ye)。

如是每三(san)變而成爻(yao)。

第(di)(di)(di)(di)一,第(di)(di)(di)(di)四,第(di)(di)(di)(di)七,第(di)(di)(di)(di)十(shi)(shi)(shi)(shi),第(di)(di)(di)(di)十(shi)(shi)(shi)(shi)三,第(di)(di)(di)(di)十(shi)(shi)(shi)(shi)六,凡(fan)六變(bian)(bian)(bian)并同(tong)(tong),但(dan)第(di)(di)(di)(di)三變(bian)(bian)(bian)以下不命,而(er)但(dan)用四十(shi)(shi)(shi)(shi)九(jiu)蓍耳。第(di)(di)(di)(di)二,第(di)(di)(di)(di)五,第(di)(di)(di)(di)八,第(di)(di)(di)(di)十(shi)(shi)(shi)(shi)一,第(di)(di)(di)(di)十(shi)(shi)(shi)(shi)四,第(di)(di)(di)(di)十(shi)(shi)(shi)(shi)七,凡(fan)六變(bian)(bian)(bian)亦同(tong)(tong)。第(di)(di)(di)(di)三,第(di)(di)(di)(di)六,第(di)(di)(di)(di)九(jiu),第(di)(di)(di)(di)十(shi)(shi)(shi)(shi)二,第(di)(di)(di)(di)十(shi)(shi)(shi)(shi)五,第(di)(di)(di)(di)十(shi)(shi)(shi)(shi)八,凡(fan)六變(bian)(bian)(bian)亦同(tong)(tong)。

凡(fan)十有(you)八變而成卦(gua),乃考其卦(gua)之(zhi)變,而占其事之(zhi)吉兇。

卦變別有圖,說見《啟蒙》。

禮(li)畢(bi),韜蓍襲之以囊,入櫝加(jia)蓋,收筆(bi)硯墨版,再焚香致敬(jing)而退。

如使人(ren)筮則主人(ren)焚香,揖(yi)筮者而退(tui)。

本義卦歌

伏羲六十四掛次序圖

伏(fu)羲六(liu)十四掛(gua)次序圖(tu)

乾坤(kun)屯(tun)蒙需訟師(shi),比小畜兮履泰否(fou),

同人大有(you)謙豫(yu)隨,蠱(gu)臨觀兮噬(shi)嗑(ke)賁,

剝復無妄大畜頤,大過(guo)坎(kan)離三十備。

咸恒遁兮及大壯,晉與明夷家人睽,

蹇(jian)解損益(yi)夬姤萃,升困井(jing)革鼎(ding)震繼(ji),

艮漸歸(gui)妹豐旅巽,兌(dui)渙節兮中孚至(zhi),

小過既濟(ji)兼未濟(ji),是為下經三(san)十四。

卷一.上經

乾(qian)(qian)(qian)卦:元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)、亨、利(li)(li)(li)(li)(li)、貞(zhen)(zhen)。初(chu)九(jiu)(jiu)(jiu)(jiu),潛(qian)龍(long)(long)(long)(long)(long)勿(wu)用(yong)(yong)。九(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)二(er)(er),見(jian)(jian)龍(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)(zai)(zai)(zai)田(tian),利(li)(li)(li)(li)(li)見(jian)(jian)大(da)(da)人。九(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)三,君(jun)子(zi)終(zhong)(zhong)日(ri)乾(qian)(qian)(qian)乾(qian)(qian)(qian)。夕惕若,利(li)(li)(li)(li)(li)無(wu)(wu)(wu)咎。九(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)四,或(huo)躍在(zai)(zai)(zai)(zai)淵,無(wu)(wu)(wu)咎。九(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)五(wu),飛(fei)龍(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)(zai)(zai)(zai)天(tian)(tian),利(li)(li)(li)(li)(li)見(jian)(jian)大(da)(da)人。上(shang)九(jiu)(jiu)(jiu)(jiu),亢龍(long)(long)(long)(long)(long)有(you)(you)悔。用(yong)(yong)九(jiu)(jiu)(jiu)(jiu),見(jian)(jian)群龍(long)(long)(long)(long)(long)無(wu)(wu)(wu)首,吉(ji)。彖曰(yue):大(da)(da)哉乾(qian)(qian)(qian)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)。萬物(wu)資(zi)始(shi),乃(nai)統天(tian)(tian)。云(yun)行(xing)(xing)雨(yu)施,品物(wu)流形,大(da)(da)明終(zhong)(zhong)始(shi),六(liu)位(wei)(wei)時(shi)(shi)成(cheng),時(shi)(shi)乘六(liu)龍(long)(long)(long)(long)(long)以(yi)(yi)(yi)御(yu)天(tian)(tian)。乾(qian)(qian)(qian)道變化,各正(zheng)(zheng)性命。保合太和,乃(nai)利(li)(li)(li)(li)(li)貞(zhen)(zhen)。首出(chu)庶務,萬國(guo)咸(xian)寧。象曰(yue):天(tian)(tian)行(xing)(xing)健,君(jun)子(zi)以(yi)(yi)(yi)自強不(bu)(bu)(bu)(bu)息。潛(qian)龍(long)(long)(long)(long)(long)勿(wu)用(yong)(yong),陽(yang)在(zai)(zai)(zai)(zai)下(xia)(xia)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。見(jian)(jian)龍(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)(zai)(zai)(zai)田(tian),德(de)施普也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。終(zhong)(zhong)日(ri)乾(qian)(qian)(qian)乾(qian)(qian)(qian),反復道也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。或(huo)躍(躍)在(zai)(zai)(zai)(zai)淵,進(jin)無(wu)(wu)(wu)咎也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。飛(fei)龍(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)(zai)(zai)(zai)天(tian)(tian),大(da)(da)人造也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。亢龍(long)(long)(long)(long)(long)有(you)(you)悔,盈不(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)(ke)久也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。用(yong)(yong)九(jiu)(jiu)(jiu)(jiu),天(tian)(tian)德(de)不(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)(ke)為(wei)(wei)首也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。文言曰(yue):元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),善之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)長也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。亨者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)嘉(jia)(jia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)會也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。利(li)(li)(li)(li)(li)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),儀之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)和也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。貞(zhen)(zhen)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)事(shi)(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)干(gan)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。君(jun)子(zi)體人足以(yi)(yi)(yi)長人。嘉(jia)(jia)會足以(yi)(yi)(yi)合禮。利(li)(li)(li)(li)(li)物(wu)足以(yi)(yi)(yi)和義。貞(zhen)(zhen)故(gu)足以(yi)(yi)(yi)干(gan)事(shi)(shi)。君(jun)子(zi)行(xing)(xing)此四德(de)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)故(gu)曰(yue):元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)亨利(li)(li)(li)(li)(li)貞(zhen)(zhen)。初(chu)九(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)曰(yue)潛(qian)龍(long)(long)(long)(long)(long)勿(wu)用(yong)(yong),何謂(wei)(wei)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)?子(zi)曰(yue):龍(long)(long)(long)(long)(long)德(de)而(er)(er)(er)(er)隱者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),不(bu)(bu)(bu)(bu)易(yi)乎(hu)(hu)世,不(bu)(bu)(bu)(bu)成(cheng)乎(hu)(hu)名。退世無(wu)(wu)(wu)悶,不(bu)(bu)(bu)(bu)見(jian)(jian)是(shi)而(er)(er)(er)(er)無(wu)(wu)(wu)悶。樂則行(xing)(xing)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),憂則,違(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。確(que)乎(hu)(hu)其(qi)不(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)(ke)拔。潛(qian)龍(long)(long)(long)(long)(long)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。九(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)二(er)(er)曰(yue),見(jian)(jian)龍(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)(zai)(zai)(zai)田(tian)利(li)(li)(li)(li)(li)見(jian)(jian)大(da)(da)人何謂(wei)(wei)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)?子(zi)曰(yue):龍(long)(long)(long)(long)(long)德(de)而(er)(er)(er)(er)正(zheng)(zheng)中(zhong)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。庸言之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)信。庸行(xing)(xing)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謹,閑邪(xie)存(cun)其(qi)誠。善世而(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)伐德(de)。博而(er)(er)(er)(er)化。易(yi)曰(yue):見(jian)(jian)龍(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)(zai)(zai)(zai)天(tian)(tian)利(li)(li)(li)(li)(li)見(jian)(jian)大(da)(da)人,君(jun)德(de)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)九(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)三曰(yue)君(jun)子(zi)終(zhong)(zhong)日(ri)乾(qian)(qian)(qian)乾(qian)(qian)(qian),夕惕若;若厲無(wu)(wu)(wu)咎,何謂(wei)(wei)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)?子(zi)曰(yue):君(jun)子(zi)進(jin)德(de)脩(xiu)業(ye)忠信,所(suo)以(yi)(yi)(yi)進(jin)德(de)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。修辭立其(qi)誠,所(suo)以(yi)(yi)(yi)進(jin)業(ye)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。知至至之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),可(ke)(ke)(ke)與幾也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),知終(zhong)(zhong)終(zhong)(zhong)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)可(ke)(ke)(ke)謂(wei)(wei)存(cun)義也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。是(shi)故(gu),居上(shang)位(wei)(wei)而(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)驕(jiao),居下(xia)(xia)位(wei)(wei)而(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)憂,故(gu)乾(qian)(qian)(qian)乾(qian)(qian)(qian)因其(qi)時(shi)(shi)而(er)(er)(er)(er)惕。雖危而(er)(er)(er)(er)無(wu)(wu)(wu)咎。九(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)四曰(yue)或(huo)躍在(zai)(zai)(zai)(zai)淵,無(wu)(wu)(wu)咎何謂(wei)(wei)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)?子(zi)曰(yue):上(shang)下(xia)(xia)無(wu)(wu)(wu)常非為(wei)(wei)邪(xie)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),進(jin)退無(wu)(wu)(wu)恒(heng),非為(wei)(wei)離(li)群也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)君(jun)子(zi)進(jin)德(de)修業(ye),欲及(ji)時(shi)(shi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。故(gu)無(wu)(wu)(wu)咎。九(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)五(wu)曰(yue)飛(fei)龍(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)(zai)(zai)(zai)天(tian)(tian)利(li)(li)(li)(li)(li)見(jian)(jian)大(da)(da)人,何謂(wei)(wei)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)?子(zi)曰(yue)同聲相(xiang)應,同氣相(xiang)求。水流濕(shi),火就燥,云(yun)從龍(long)(long)(long)(long)(long),風從虎,圣人作,而(er)(er)(er)(er)萬物(wu)覩(睹(du))。本乎(hu)(hu)天(tian)(tian)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)親(qin)上(shang),,本乎(hu)(hu)地者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)親(qin)下(xia)(xia),則各從其(qi)類也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。上(shang)九(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)亢龍(long)(long)(long)(long)(long)有(you)(you)悔,何謂(wei)(wei)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)?子(zi)曰(yue):貴而(er)(er)(er)(er)無(wu)(wu)(wu)位(wei)(wei),高(gao)而(er)(er)(er)(er)無(wu)(wu)(wu)民,賢人在(zai)(zai)(zai)(zai)下(xia)(xia)位(wei)(wei)而(er)(er)(er)(er)無(wu)(wu)(wu)輔,是(shi)以(yi)(yi)(yi)動而(er)(er)(er)(er)有(you)(you)悔也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。潛(qian)龍(long)(long)(long)(long)(long)勿(wu)用(yong)(yong),下(xia)(xia)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。見(jian)(jian)龍(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)(zai)(zai)(zai)天(tian)(tian)時(shi)(shi)合也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。終(zhong)(zhong)日(ri)乾(qian)(qian)(qian)乾(qian)(qian)(qian),行(xing)(xing)事(shi)(shi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。或(huo)躍在(zai)(zai)(zai)(zai)淵自試也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。飛(fei)龍(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)(zai)(zai)(zai)天(tian)(tian)上(shang)治也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。亢龍(long)(long)(long)(long)(long)有(you)(you)悔窮(qiong)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)災也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。乾(qian)(qian)(qian)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)用(yong)(yong)九(jiu)(jiu)(jiu)(jiu),天(tian)(tian)下(xia)(xia)治也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。潛(qian)龍(long)(long)(long)(long)(long)勿(wu)用(yong)(yong),陽(yang)氣潛(qian)藏。見(jian)(jian)龍(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)(zai)(zai)(zai)田(tian),天(tian)(tian)下(xia)(xia)文明。終(zhong)(zhong)日(ri)乾(qian)(qian)(qian)乾(qian)(qian)(qian)與時(shi)(shi)偕行(xing)(xing)。或(huo)躍在(zai)(zai)(zai)(zai)淵,乾(qian)(qian)(qian)道乃(nai)革(ge)。飛(fei)龍(long)(long)(long)(long)(long)在(zai)(zai)(zai)(zai)天(tian)(tian),乃(nai)位(wei)(wei)乎(hu)(hu)天(tian)(tian)德(de)。亢龍(long)(long)(long)(long)(long)有(you)(you)悔,,與時(shi)(shi)偕極(ji)。乾(qian)(qian)(qian)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)用(yong)(yong)九(jiu)(jiu)(jiu)(jiu),乃(nai)見(jian)(jian)天(tian)(tian)則。乾(qian)(qian)(qian)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),始(shi)而(er)(er)(er)(er)亨者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。利(li)(li)(li)(li)(li)貞(zhen)(zhen)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),性情(qing)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。乾(qian)(qian)(qian)始(shi)能以(yi)(yi)(yi)美利(li)(li)(li)(li)(li)利(li)(li)(li)(li)(li)天(tian)(tian)下(xia)(xia)不(bu)(bu)(bu)(bu)言所(suo)利(li)(li)(li)(li)(li)。大(da)(da)矣(yi)。大(da)(da)哉,乾(qian)(qian)(qian)乎(hu)(hu)。剛健中(zhong)正(zheng)(zheng)純粹精(jing)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。六(liu)爻發揮(hui)旁通情(qing)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。時(shi)(shi)乘六(liu)龍(long)(long)(long)(long)(long)以(yi)(yi)(yi)御(yu)天(tian)(tian)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。云(yun)行(xing)(xing)雨(yu)施天(tian)(tian)下(xia)(xia)平(ping)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。君(jun)子(zi)以(yi)(yi)(yi)成(cheng)德(de)為(wei)(wei)行(xing)(xing)日(ri)可(ke)(ke)(ke)見(jian)(jian)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)行(xing)(xing)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。潛(qian)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)為(wei)(wei)言也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),隱而(er)(er)(er)(er)未(wei)見(jian)(jian),行(xing)(xing)而(er)(er)(er)(er)未(wei)成(cheng)。是(shi)以(yi)(yi)(yi)君(jun)子(zi)弗用(yong)(yong)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。

坤(kun)卦:元亨(heng)利(li)(li)牝馬(ma)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)貞(zhen)。君(jun)子(zi)有(you)(you)攸(you)往,先迷(mi)后得(de)。主(zhu)(zhu)利(li)(li),西(xi)南(nan)得(de)朋,東北(bei)喪(sang)朋,安貞(zhen)吉。彖曰(yue)(yue)(yue):至(zhi)哉(zai)。坤(kun)元萬物(wu)(wu)資生,乃順(shun)(shun)(shun)承(cheng)天。坤(kun)厚載物(wu)(wu),德(de)(de)合無(wu)(wu)(wu)(wu)疆(jiang)(jiang),含(han)(han)弘光(guang)大(da),品物(wu)(wu)咸(xian)亨(heng)。牝馬(ma)地(di)(di)類行也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),地(di)(di)無(wu)(wu)(wu)(wu)疆(jiang)(jiang),柔(rou)順(shun)(shun)(shun)利(li)(li)貞(zhen),君(jun)子(zi)攸(you)行。先迷(mi)失道(dao)(dao),后順(shun)(shun)(shun)得(de)常。西(xi)南(nan)得(de)朋乃與類行東北(bei)喪(sang)朋,乃終有(you)(you)慶。安貞(zhen)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)吉,應地(di)(di)無(wu)(wu)(wu)(wu)疆(jiang)(jiang)。象曰(yue)(yue)(yue):地(di)(di)勢坤(kun),君(jun)子(zi)以厚德(de)(de)載物(wu)(wu)。初六(liu)(liu)履(lv)霜(shuang)堅(jian)冰(bing)至(zhi)。象曰(yue)(yue)(yue):履(lv)霜(shuang)堅(jian)冰(bing)至(zhi),陰始凝也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),馴致其(qi)道(dao)(dao),指堅(jian)冰(bing)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。六(liu)(liu)二(er)直方(fang)大(da)不習無(wu)(wu)(wu)(wu)不利(li)(li)。象曰(yue)(yue)(yue):六(liu)(liu)二(er)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)動直以方(fang)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),不習無(wu)(wu)(wu)(wu)不利(li)(li),地(di)(di)道(dao)(dao)光(guang)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。六(liu)(liu)三含(han)(han)章可(ke)貞(zhen),或(huo)從(cong)王事(shi),無(wu)(wu)(wu)(wu)成(cheng)有(you)(you)終。象曰(yue)(yue)(yue):含(han)(han)章可(ke)貞(zhen),以時發(fa)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。或(huo)從(cong)王事(shi),知光(guang)大(da)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。六(liu)(liu)四(si),括(kuo)囊(nang)無(wu)(wu)(wu)(wu)咎、無(wu)(wu)(wu)(wu)譽(yu)。象曰(yue)(yue)(yue):黃(huang)(huang)(huang)裳元吉文(wen)在(zai)中(zhong)(zhong) 也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。上六(liu)(liu),龍戰于(yu)野,其(qi)血玄黃(huang)(huang)(huang)象曰(yue)(yue)(yue):龍戰于(yu)野其(qi)道(dao)(dao)窮也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。用六(liu)(liu),利(li)(li)永(yong)貞(zhen)。象曰(yue)(yue)(yue):用六(liu)(liu)永(yong)貞(zhen)以大(da)終也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。文(wen)言(yan)曰(yue)(yue)(yue):坤(kun)至(zhi)柔(rou)而(er)(er)動也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)剛,至(zhi)靜而(er)(er)德(de)(de)方(fang),后得(de)主(zhu)(zhu)而(er)(er)有(you)(you)常,含(han)(han)萬物(wu)(wu)而(er)(er)化(hua)光(guang)。坤(kun)道(dao)(dao)其(qi)順(shun)(shun)(shun)乎,成(cheng)田而(er)(er)時行積善之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)家必有(you)(you)余慶,積不善之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)家必有(you)(you)余殃。臣弒(shi)(shi)墄其(qi)君(jun)子(zi)弒(shi)(shi)其(qi)父。非一朝一夕(xi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)故(gu)。其(qi)所(suo)由來者漸矣。由辨之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)不早辨也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。履(lv)霜(shuang)堅(jian)冰(bing)至(zhi),善言(yan)順(shun)(shun)(shun)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。直其(qi)正(zheng)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)方(fang)其(qi)義也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),君(jun)子(zi)敬以直內,義以方(fang)外。敬義而(er)(er)立德(de)(de),不孤(gu)。直方(fang)大(da),不習無(wu)(wu)(wu)(wu)不利(li)(li),則不疑(yi)其(qi)所(suo)行也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。陰雖有(you)(you)美含(han)(han)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),以從(cong)王事(shi),弗敢成(cheng)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),地(di)(di)道(dao)(dao)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),妻道(dao)(dao)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),臣道(dao)(dao)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。地(di)(di)道(dao)(dao)無(wu)(wu)(wu)(wu)成(cheng),而(er)(er)代(dai)有(you)(you)終也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。天地(di)(di)變化(hua),草(cao)木(mu)蕃。天地(di)(di)閉,賢人隱。易曰(yue)(yue)(yue)括(kuo)囊(nang)無(wu)(wu)(wu)(wu)咎、無(wu)(wu)(wu)(wu)譽(yu)蓋言(yan)謹也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。君(jun)子(zi)黃(huang)(huang)(huang)中(zhong)(zhong),通理(li)。正(zheng)位居體。美在(zai)其(qi)中(zhong)(zhong),而(er)(er)暢(chang)于(yu)四(si)支(zhi),發(fa)于(yu)事(shi)業,美之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)至(zhi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。陰疑(yi)于(yu)陽(yang),必戰。為(wei)其(qi)嫌于(yu)無(wu)(wu)(wu)(wu)陽(yang)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。故(gu)稱龍焉。猶未離其(qi)類也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),故(gu)稱血焉。夫玄黃(huang)(huang)(huang)者天地(di)(di)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)雜(za)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。天玄而(er)(er)地(di)(di)黃(huang)(huang)(huang)。

屯卦:元亨(heng)利(li)(li)貞,勿用(yong)有攸往(wang)。利(li)(li)建(jian)侯(hou)。彖曰(yue)(yue):屯,剛柔始(shi)交(jiao)而(er)難(nan)生動乎(hu)險中。大(da)亨(heng)貞。雷(lei)雨之動滿盈,天造(zao)草(cao)昧易建(jian)侯(hou)而(er)不(bu)(bu)寧。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):云蕾(lei)屯君子以(yi)經綸。初九亅磐(pan)利(li)(li)居貞,利(li)(li)建(jian)侯(hou)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):雖盤桓,志行正(zheng)也(ye)(ye)。以(yi)貴(gui)下賤大(da)得(de)民也(ye)(ye)。六(liu)二,屯如(ru)邅如(ru),乘(cheng)馬班(ban)如(ru)。匪寇婚(hun)媾。女子貞不(bu)(bu)字(zi)。十年(nian)乃字(zi)。反(fan)常也(ye)(ye)。六(liu)三,即鹿(lu)無(wu)虞,惟入(ru)于林中。君子幾,不(bu)(bu)如(ru)舍(she),往(wang)吝。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):即鹿(lu)無(wu)虞以(yi)從禽也(ye)(ye),君子舍(she)之。往(wang)吝窮也(ye)(ye)。六(liu)四(si),乘(cheng)馬班(ban)如(ru),求婚(hun)媾往(wang)吉(ji),無(wu)不(bu)(bu)利(li)(li)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):而(er)往(wang)明(ming)也(ye)(ye)。九五,屯其膏(gao),小貞吉(ji),大(da)貞兇。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):屯其膏(gao),施未光也(ye)(ye)上六(liu)乘(cheng)馬班(ban)如(ru)泣血(xue)漣(lian)如(ru)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):泣血(xue)漣(lian)如(ru),何可長也(ye)(ye)。

蒙(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)卦:亨(heng)。非我(wo)求童(tong)蒙(meng)(meng)(meng)(meng)(meng),童(tong)蒙(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)求我(wo)。初(chu)筮(shi)告(gao)(gao),再三瀆(du)(du)(du)。瀆(du)(du)(du)則不告(gao)(gao)。利(li)(li)(li)(li)貞。彖曰:蒙(meng)(meng)(meng)(meng)(meng),山下有險(xian),險(xian)而止蒙(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)。蒙(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)亨(heng),以(yi)(yi)亨(heng)行時(shi)中(zhong)也(ye)(ye)(ye)。非我(wo)求童(tong)夢,童(tong)夢求我(wo),志應也(ye)(ye)(ye)。初(chu)筮(shi)告(gao)(gao),以(yi)(yi)剛中(zhong)也(ye)(ye)(ye)再三瀆(du)(du)(du),瀆(du)(du)(du)則不告(gao)(gao)瀆(du)(du)(du)蒙(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)也(ye)(ye)(ye)。蒙(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)以(yi)(yi)養正,圣功也(ye)(ye)(ye)。象(xiang)(xiang)曰:山下出泉,蒙(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)君子以(yi)(yi)果行育(yu)德。初(chu)六,發蒙(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)利(li)(li)(li)(li)用刑人。用說桎(zhi)梏以(yi)(yi)往(wang)吝(lin)。象(xiang)(xiang)曰利(li)(li)(li)(li)用刑人以(yi)(yi)正法也(ye)(ye)(ye)。九(jiu)二(er),包蒙(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)吉(ji),那婦吉(ji),子克(ke)家。象(xiang)(xiang)曰:子克(ke)家,剛柔接也(ye)(ye)(ye)。六三勿(wu)用,娶女見金夫。不有躬,無攸利(li)(li)(li)(li)。象(xiang)(xiang)曰:勿(wu)用,娶女行不順(shun)也(ye)(ye)(ye)。六四,困蒙(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)吝(lin)。象(xiang)(xiang)曰:困蒙(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)之(zhi)(zhi)吝(lin)獨遠實也(ye)(ye)(ye)。六五(wu),童(tong)蒙(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)吉(ji)。象(xiang)(xiang)曰:童(tong)蒙(meng)(meng)(meng)(meng)(meng)之(zhi)(zhi)吉(ji)順(shun)以(yi)(yi)巽(xun)也(ye)(ye)(ye)。上九(jiu)撃(ji)蒙(meng)(meng)(meng)(meng)(meng),不利(li)(li)(li)(li)為寇,利(li)(li)(li)(li)御(yu)寇。利(li)(li)(li)(li)御(yu)寇上下順(shun)也(ye)(ye)(ye)。

需(xu)(xu)(xu)卦:有(you)孚,光亨,貞(zhen)吉(ji)(ji)(ji),利涉大川(chuan)。彖曰(yue)(yue):需(xu)(xu)(xu)須也(ye)(ye)(ye)(ye)。險在前也(ye)(ye)(ye)(ye),剛健而不(bu)陷,其義不(bu)困(kun)窮矣。需(xu)(xu)(xu),有(you)孚,光亨,貞(zhen)吉(ji)(ji)(ji)位(wei)乎天(tian)位(wei),以(yi)(yi)(yi)(yi)正中(zhong)也(ye)(ye)(ye)(ye)。利涉大川(chuan),往有(you)功也(ye)(ye)(ye)(ye)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):云上于(yu)(yu)(yu)天(tian),需(xu)(xu)(xu),君子以(yi)(yi)(yi)(yi)飲食晏樂(le)。初九(jiu),需(xu)(xu)(xu)于(yu)(yu)(yu)郊(jiao),利用恒,無咎。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):需(xu)(xu)(xu)于(yu)(yu)(yu)郊(jiao),不(bu)犯難行也(ye)(ye)(ye)(ye)。利用恒,未(wei)失常也(ye)(ye)(ye)(ye)。九(jiu)二,需(xu)(xu)(xu)于(yu)(yu)(yu)沙,小有(you)言,以(yi)(yi)(yi)(yi)吉(ji)(ji)(ji)終也(ye)(ye)(ye)(ye)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):需(xu)(xu)(xu)于(yu)(yu)(yu)沙,衍(yan)在中(zhong)也(ye)(ye)(ye)(ye),雖小有(you)言,以(yi)(yi)(yi)(yi)吉(ji)(ji)(ji)終也(ye)(ye)(ye)(ye)。九(jiu)三(san),需(xu)(xu)(xu)于(yu)(yu)(yu)泥,致寇至。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):需(xu)(xu)(xu)于(yu)(yu)(yu)泥,災(zai)在外也(ye)(ye)(ye)(ye)。自我(wo)致寇,敬慎(shen)不(bu)敗也(ye)(ye)(ye)(ye)。六四,需(xu)(xu)(xu)于(yu)(yu)(yu)血,出(chu)自穴(xue)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):需(xu)(xu)(xu)于(yu)(yu)(yu)血,順以(yi)(yi)(yi)(yi)聽也(ye)(ye)(ye)(ye)。九(jiu)五需(xu)(xu)(xu)于(yu)(yu)(yu)酒(jiu)食,貞(zhen)吉(ji)(ji)(ji)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):酒(jiu)食吉(ji)(ji)(ji)。以(yi)(yi)(yi)(yi)中(zhong)正也(ye)(ye)(ye)(ye)。上六,入于(yu)(yu)(yu)穴(xue),有(you)不(bu)速之客三(san)人來,敬之終吉(ji)(ji)(ji)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):不(bu)速之客來,敬之終吉(ji)(ji)(ji),雖不(bu)當位(wei),未(wei)大失也(ye)(ye)(ye)(ye)。

訟(song)(song)(song)卦:有(you)孚窒,惕中(zhong)吉(ji)。終兇(xiong)。利見(jian)大(da)人,不(bu)利涉大(da)川(chuan)。彖(tuan)曰(yue):訟(song)(song)(song)上(shang)剛下險(xian),險(xian)而健(jian)訟(song)(song)(song)。訟(song)(song)(song)有(you)孚窒,惕中(zhong)吉(ji)。剛來而得(de)中(zhong)也(ye)。終兇(xiong),訟(song)(song)(song)不(bu)可成也(ye)。利見(jian)大(da)人,尚(shang)中(zhong)正(zheng)也(ye)。不(bu)利涉大(da)川(chuan),入于淵(yuan)也(ye)。象(xiang)曰(yue):天與水違行。訟(song)(song)(song),君(jun)子(zi)以(yi)做事謀始。初六不(bu)永所(suo)事,小有(you)言,終吉(ji)。象(xiang)曰(yue):不(bu)永所(suo)事,訟(song)(song)(song)不(bu)可長(chang)也(ye),雖小有(you)言,其(qi)辨(bian)明也(ye)。九(jiu)二,不(bu)克(ke)訟(song)(song)(song)歸而捕(bu)(bu)其(qi)邑人三(san)百戶無眚(sheng)。象(xiang)曰(yue):不(bu)克(ke)訟(song)(song)(song),歸捕(bu)(bu)竄也(ye)。自下訟(song)(song)(song)上(shang),患至掇也(ye)。六三(san),食(shi)舊德,貞,厲(li)終吉(ji)。或從(cong)(cong)王事,無成。象(xiang)曰(yue):食(shi)舊德,從(cong)(cong)上(shang)吉(ji)。九(jiu)四,不(bu)克(ke)訟(song)(song)(song),復即(ji)命,渝安(an)貞,吉(ji)。象(xiang)曰(yue):復即(ji)命,渝安(an)貞,不(bu)失也(ye)。九(jiu)五訟(song)(song)(song)元吉(ji)。訟(song)(song)(song)元吉(ji),以(yi)中(zhong)正(zheng)也(ye)。上(shang)九(jiu),或錫(xi)之(zhi)鞶帶,中(zhong)朝三(san)榹(si)之(zhi)。象(xiang)曰(yue):以(yi)訟(song)(song)(song)受服,也(ye)不(bu)足敬也(ye)。

師(shi)(shi)(shi)卦:貞(zhen),丈人(ren)吉,無(wu)咎(jiu)(jiu)。彖(tuan)曰(yue):師(shi)(shi)(shi),眾也(ye)(ye)(ye);貞(zhen),正(zheng)也(ye)(ye)(ye)。能以眾正(zheng),可以王矣。剛中(zhong)(zhong)而應(ying),行險而順,以此毒天(tian)下而民從之,吉又(you)何咎(jiu)(jiu)矣。象(xiang)曰(yue):地(di)中(zhong)(zhong)有水,師(shi)(shi)(shi)。君子(zi)以容民畜眾。初(chu)六(liu),師(shi)(shi)(shi)出以律。失律兇(xiong)也(ye)(ye)(ye)。九二,在師(shi)(shi)(shi)中(zhong)(zhong),吉無(wu)咎(jiu)(jiu)。王三(san)錫命(ming)。象(xiang)曰(yue):在師(shi)(shi)(shi)中(zhong)(zhong)吉,承(cheng)天(tian)寵也(ye)(ye)(ye)。王三(san)錫命(ming),懷萬邦(bang)也(ye)(ye)(ye)。六(liu)三(san),師(shi)(shi)(shi)或(huo)輿尸,兇(xiong)。象(xiang)曰(yue):師(shi)(shi)(shi)或(huo)輿尸,大(da)無(wu)功也(ye)(ye)(ye)。六(liu)四,師(shi)(shi)(shi)左次,無(wu)咎(jiu)(jiu)。象(xiang)曰(yue):左次無(wu)咎(jiu)(jiu),未失常也(ye)(ye)(ye)。六(liu)五,有禽利執言,無(wu)咎(jiu)(jiu)。長子(zi)師(shi)(shi)(shi),師(shi)(shi)(shi)弟(di)子(zi)輿尸,貞(zhen)兇(xiong)。象(xiang)曰(yue):長子(zi)師(shi)(shi)(shi),師(shi)(shi)(shi)以中(zhong)(zhong)行也(ye)(ye)(ye)。弟(di)子(zi)輿尸,使不當也(ye)(ye)(ye)。上(shang)六(liu),大(da)君有命(ming),開國承(cheng)家,小(xiao)人(ren)勿用(yong)。象(xiang)曰(yue):大(da)君有命(ming),以正(zheng)功也(ye)(ye)(ye)。小(xiao)人(ren)勿用(yong),必(bi)亂邦(bang)也(ye)(ye)(ye)。

比(bi)(bi)卦(gua):吉(ji)(ji),原筮(shi)。元永貞,無(wu)(wu)(wu)(wu)咎。不(bu)寧(ning)方來,后(hou)夫(fu)兇(xiong)。彖曰(yue)(yue)(yue):比(bi)(bi),輔也(ye)(ye)(ye),下順從也(ye)(ye)(ye)。原筮(shi)。元永貞,無(wu)(wu)(wu)(wu)咎,以(yi)剛中也(ye)(ye)(ye)。不(bu)寧(ning)方來,上下應也(ye)(ye)(ye)。后(hou)夫(fu)兇(xiong)。其道窮(qiong)也(ye)(ye)(ye)。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue):地(di)上有水,比(bi)(bi),先王以(yi)見萬國(guo)親諸侯。初(chu)六(liu),有孚(fu),比(bi)(bi)之(zhi)(zhi)無(wu)(wu)(wu)(wu)咎。有孚(fu)盈(ying)缶,終來有他(ta),吉(ji)(ji)。六(liu)二,比(bi)(bi)之(zhi)(zhi)自內,貞,吉(ji)(ji)。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue):比(bi)(bi)之(zhi)(zhi)自內,不(bu)自失(shi)也(ye)(ye)(ye)。六(liu)三,比(bi)(bi)之(zhi)(zhi)匪(fei)(fei)人(ren)。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue):比(bi)(bi)之(zhi)(zhi)匪(fei)(fei)人(ren),不(bu)亦傷乎。六(liu)四,外比(bi)(bi)之(zhi)(zhi),貞,吉(ji)(ji)。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue)比(bi)(bi)于賢以(yi)從上也(ye)(ye)(ye)。九五,顯比(bi)(bi),王用(yong),三驅(qu)失(shi)前禽(qin)。邑(yi)人(ren)不(bu)誡,吉(ji)(ji)。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue):顯比(bi)(bi)之(zhi)(zhi)吉(ji)(ji)位(wei)正中也(ye)(ye)(ye)。舍(she)逆取順,失(shi)前禽(qin)也(ye)(ye)(ye)。邑(yi)人(ren)不(bu)誡,上使中也(ye)(ye)(ye)。上六(liu),比(bi)(bi)之(zhi)(zhi)無(wu)(wu)(wu)(wu)首,兇(xiong)。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue):比(bi)(bi)之(zhi)(zhi)無(wu)(wu)(wu)(wu)首,無(wu)(wu)(wu)(wu)所終也(ye)(ye)(ye)。

小(xiao)畜(chu):密云不雨,自(zi)我(wo)西郊(jiao)。彖曰(yue)(yue)(yue):小(xiao)畜(chu),柔得位,而上下應之(zhi),曰(yue)(yue)(yue)小(xiao)畜(chu)。健而巽,剛(gang)中(zhong)而志行,乃亨(heng)。密云不雨,尚往也(ye)。自(zi)我(wo)西郊(jiao),施(shi)未行也(ye)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):風行天上,小(xiao)畜(chu),君(jun)子以(yi) 懿文德(de)。初(chu)九(jiu),復(fu)自(zi)道何(he)其(qi)咎?吉(ji)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):復(fu)自(zi)道其(qi)義吉(ji)也(ye)。九(jiu)二,牽(qian)復(fu)吉(ji)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):牽(qian)復(fu)在中(zhong)亦不自(zi)失也(ye)。九(jiu)三,輿說輻,夫妻反目。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):夫妻反目,不能正室也(ye)。六四,有孚,血去惕(ti)出(chu),無咎。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):有孚,惕(ti)出(chu),上合志也(ye)。九(jiu)五,有孚攣(luan)如,富以(yi)其(qi)鄰。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):有孚攣(luan)如,不獨富也(ye)。上九(jiu),既(ji)(ji)雨既(ji)(ji)處,尚德(de)載(zai)。婦貞厲,月幾望(wang),君(jun)子征兇(xiong)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue):既(ji)(ji)雨既(ji)(ji)處,,德(de)積載(zai)也(ye)。君(jun)子征兇(xiong),有所疑(yi)也(ye)。

履(lv)卦(gua):虎尾(wei)(wei),不(bu)(bu)(bu)咥人(ren),亨。彖(tuan)曰(yue)(yue)(yue)(yue):履(lv),柔履(lv)剛也(ye)(ye)。說而應乎乾。是以(yi)履(lv)虎尾(wei)(wei),不(bu)(bu)(bu)咥人(ren),亨。剛中正(zheng),履(lv)帝位(wei)而不(bu)(bu)(bu)疚。光明也(ye)(ye)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):上(shang)天下澤,履(lv)。君子以(yi)辨上(shang)下定民(min)志。初九(jiu)(jiu),素履(lv),往無(wu)咎。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):素履(lv)之(zhi)往,獨行(xing)(xing)愿也(ye)(ye)。九(jiu)(jiu)二(er),履(lv)道坦(tan)坦(tan)。幽人(ren),貞(zhen),吉(ji)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):幽人(ren),貞(zhen)吉(ji),中不(bu)(bu)(bu)自(zi)亂也(ye)(ye)。六(liu)三,眇能(neng)視,不(bu)(bu)(bu)足以(yi)明也(ye)(ye);跛能(neng)履(lv),不(bu)(bu)(bu)足以(yi)與行(xing)(xing)也(ye)(ye)。咥人(ren)之(zhi)兇,位(wei)不(bu)(bu)(bu)當(dang)也(ye)(ye)。武人(ren)為(wei)于大君,志剛也(ye)(ye)。九(jiu)(jiu)四,履(lv)虎尾(wei)(wei),愬(su)(su)愬(su)(su),終吉(ji)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):愬(su)(su)愬(su)(su),終吉(ji)。志行(xing)(xing)也(ye)(ye)。九(jiu)(jiu)五,夬履(lv),貞(zhen)厲。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):夬履(lv),貞(zhen)厲。位(wei)正(zheng)當(dang)也(ye)(ye)。上(shang)九(jiu)(jiu),視履(lv)考祥,其旋(xuan),元(yuan)吉(ji)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):元(yuan)吉(ji),在(zai)上(shang),大有慶也(ye)(ye)。

泰(tai)卦:小(xiao)往(wang)大(da)來(lai),吉(ji),亨。彖(tuan)曰(yue)(yue):泰(tai)小(xiao)往(wang)大(da)來(lai),吉(ji),亨,則(ze)是天地交(jiao)而萬物通也(ye)(ye)(ye)。上下交(jiao)而其(qi)(qi)(qi)志向同也(ye)(ye)(ye)。內陽而外陰,內健而外順,內君子(zi)而外小(xiao)人,君子(zi)道長,小(xiao)人道消也(ye)(ye)(ye)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):天地交(jiao),泰(tai)。后以(yi)(yi)財成天地之道。輔以(yi)(yi)天地之宜,以(yi)(yi)左右(you)民。初九,拔茅茹其(qi)(qi)(qi)彚征,吉(ji)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):拔茅茹正,吉(ji),志在(zai)外也(ye)(ye)(ye)。九二,包荒,用(yong),馮河(he)。不(bu)(bu)(bu)遐,遺(yi)朋王。得,尚于中行。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):包荒,得,尚于中行,以(yi)(yi)光大(da)地。九三,無(wu)平(ping)不(bu)(bu)(bu)陂,無(wu)往(wang)不(bu)(bu)(bu)復(fu),艱貞無(wu)咎。勿恤(xu)其(qi)(qi)(qi)孚,于食有福。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):無(wu)往(wang)不(bu)(bu)(bu)復(fu),天地際也(ye)(ye)(ye)。六四,翩翩不(bu)(bu)(bu)富,以(yi)(yi)其(qi)(qi)(qi)鄰,不(bu)(bu)(bu)戒以(yi)(yi)孚。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):翩翩不(bu)(bu)(bu)富,皆失實(shi)也(ye)(ye)(ye)。不(bu)(bu)(bu)戒以(yi)(yi)孚中心愿也(ye)(ye)(ye)。六五,帝乙歸妹,以(yi)(yi)祉元(yuan)吉(ji)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):以(yi)(yi)祉元(yuan)吉(ji),中以(yi)(yi)行愿也(ye)(ye)(ye)。上六,城(cheng)復(fu)于隍,勿用(yong)師,自(zi)邑告命。貞吝。城(cheng)復(fu)于隍,其(qi)(qi)(qi)命亂(luan)也(ye)(ye)(ye)。

否(fou)(fou)卦:否(fou)(fou)之匪人(ren)(ren),不(bu)(bu)(bu)(bu)利君(jun)子(zi)(zi)貞(zhen)。大(da)往(wang)小(xiao)來。彖曰:否(fou)(fou),之匪人(ren)(ren),不(bu)(bu)(bu)(bu)利君(jun)子(zi)(zi)貞(zhen)。大(da)往(wang)小(xiao)來,則是天(tian)地不(bu)(bu)(bu)(bu)交(jiao),而萬(wan)物不(bu)(bu)(bu)(bu)通(tong)也(ye)(ye)(ye)(ye)。上(shang)下不(bu)(bu)(bu)(bu)交(jiao)而天(tian)下無(wu)邦也(ye)(ye)(ye)(ye)。內(nei)陰而外陽,內(nei)柔而外剛。內(nei)小(xiao)人(ren)(ren)而外君(jun)子(zi)(zi)。小(xiao)人(ren)(ren)道(dao)長,君(jun)子(zi)(zi)道(dao)消也(ye)(ye)(ye)(ye)。象(xiang)(xiang)曰:天(tian)地不(bu)(bu)(bu)(bu)交(jiao),否(fou)(fou)。君(jun)子(zi)(zi)以(yi)(yi)儉德辟難,不(bu)(bu)(bu)(bu)可榮于祿。初(chu)六(liu)(liu),初(chu)六(liu)(liu)拔(ba)茅(mao)茹以(yi)(yi)其(qi)匯(hui),貞(zhen)吉(ji)亨(heng)。象(xiang)(xiang)曰:拔(ba)茅(mao),貞(zhen)吉(ji),志在君(jun)也(ye)(ye)(ye)(ye)。六(liu)(liu)二,包承,小(xiao)人(ren)(ren)吉(ji),大(da)人(ren)(ren)吝。否(fou)(fou),亨(heng)。象(xiang)(xiang)曰:大(da)人(ren)(ren)否(fou)(fou),亨(heng),不(bu)(bu)(bu)(bu)亂群也(ye)(ye)(ye)(ye)。六(liu)(liu)三,包羞(xiu)。象(xiang)(xiang)曰:包羞(xiu),位不(bu)(bu)(bu)(bu)當也(ye)(ye)(ye)(ye)。九四,有命,無(wu)咎。疇離祉。象(xiang)(xiang)曰:有命,無(wu)咎,志行也(ye)(ye)(ye)(ye)。九五(wu),休否(fou)(fou),大(da)人(ren)(ren)吉(ji)。其(qi)亡其(qi)亡,繋于苞桑。象(xiang)(xiang)曰:大(da)人(ren)(ren)之吉(ji),位正當也(ye)(ye)(ye)(ye)。上(shang)九,傾(qing)否(fou)(fou),先否(fou)(fou),后喜。象(xiang)(xiang)曰,否(fou)(fou)終則傾(qing)何可長也(ye)(ye)(ye)(ye)。

同(tong)(tong)(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren)(ren)卦(gua):于(yu)(yu)野,亨(heng),利涉大川(chuan)(chuan)利君(jun)子貞。彖曰(yue):同(tong)(tong)(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren)(ren),柔(rou)得位(wei),得中(zhong)(zhong)而應(ying)乎乾,曰(yue):同(tong)(tong)(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren)(ren)。同(tong)(tong)(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren)(ren)曰(yue)(衍詞(ci))。同(tong)(tong)(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren)(ren)于(yu)(yu)野亨(heng),利涉大川(chuan)(chuan),乾行也(ye)(ye)。文(wen)明以健中(zhong)(zhong)正(zheng)而應(ying),君(jun)子正(zheng)也(ye)(ye)。唯君(jun)子為能通天下(xia)之志。。象(xiang)曰(yue):天與火(huo),同(tong)(tong)(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren)(ren)君(jun)子以類族辨物。初(chu)九(jiu)(jiu)(jiu)同(tong)(tong)(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren)(ren)于(yu)(yu)門,無咎。象(xiang)曰(yue):出(chu)門同(tong)(tong)(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren)(ren)又誰(shui)咎也(ye)(ye)。六二,同(tong)(tong)(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren)(ren)于(yu)(yu)宗,吝(lin)。象(xiang)曰(yue):同(tong)(tong)(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren)(ren)于(yu)(yu)宗吝(lin),道也(ye)(ye)。九(jiu)(jiu)(jiu)三,伏絨于(yu)(yu)莽(mang)(mang),升其高陵,三歲不醒。象(xiang)曰(yue):伏絨于(yu)(yu)莽(mang)(mang),敵剛也(ye)(ye)。三歲不興安行也(ye)(ye)。九(jiu)(jiu)(jiu)四,乘其墉弗克攻,吉。象(xiang)曰(yue):乘其墉弗,義,弗克也(ye)(ye)。其吉,則(ze)困而反則(ze)也(ye)(ye)。九(jiu)(jiu)(jiu)五,同(tong)(tong)(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren)(ren),先號啕而后笑,大師克相(xiang)(xiang)遇(yu)。象(xiang)曰(yue):同(tong)(tong)(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren)(ren)之先以中(zhong)(zhong)直也(ye)(ye)。大師相(xiang)(xiang)遇(yu),言相(xiang)(xiang)克也(ye)(ye)。上(shang)九(jiu)(jiu)(jiu),同(tong)(tong)(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren)(ren)于(yu)(yu)郊,無悔。象(xiang)曰(yue):同(tong)(tong)(tong)(tong)人(ren)(ren)(ren)(ren)于(yu)(yu)郊,志未得也(ye)(ye)。

大(da)(da)(da)有(you)卦:元亨(heng)。彖曰(yue):大(da)(da)(da)有(you),柔得尊為大(da)(da)(da),中而(er)上(shang)下應(ying)(ying)之,曰(yue):大(da)(da)(da)有(you)。其德剛健而(er)文明,應(ying)(ying)乎天(tian)(tian)而(er)時行,是(shi)以(yi)(yi)元亨(heng)。象(xiang)(xiang)曰(yue):火在天(tian)(tian)上(shang),大(da)(da)(da)有(you)。君子(zi)以(yi)(yi)遏(e)惡揚善(shan),順天(tian)(tian)休命。初九(jiu),無(wu)(wu)(wu)交(jiao)害,匪咎(jiu)艱(jian)則無(wu)(wu)(wu)咎(jiu)。象(xiang)(xiang)曰(yue):大(da)(da)(da)有(you)初九(jiu),無(wu)(wu)(wu)交(jiao)害也九(jiu)二(er),大(da)(da)(da)車(che)以(yi)(yi)載,有(you)攸往,無(wu)(wu)(wu)吝。象(xiang)(xiang)曰(yue):大(da)(da)(da)車(che)以(yi)(yi)載,積中不敗也。九(jiu)三,公用,亨(heng)于(yu)天(tian)(tian)子(zi),小人(ren)弗克。象(xiang)(xiang)曰(yue):公用亨(heng)于(yu)天(tian)(tian)子(zi),小人(ren)害也。九(jiu)四,匪其彭,無(wu)(wu)(wu)咎(jiu)。象(xiang)(xiang)曰(yue):匪其彭無(wu)(wu)(wu)咎(jiu),名辨析也。六五,厥(jue)孚(fu)交(jiao)如(ru),威如(ru),吉(ji)。象(xiang)(xiang)曰(yue):厥(jue)孚(fu)交(jiao)如(ru)信以(yi)(yi)發志也。威如(ru)之吉(ji)易而(er)無(wu)(wu)(wu)備也。上(shang)九(jiu),自天(tian)(tian)佑之,吉(ji)無(wu)(wu)(wu)不利(li)。象(xiang)(xiang)曰(yue):大(da)(da)(da)有(you),上(shang)吉(ji),自天(tian)(tian)佑也。

謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)卦(gua):亨(heng)(heng),君(jun)(jun)子(zi)(zi)有終。彖曰:謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)亨(heng)(heng),天道(dao)下濟而(er)(er)光明。地(di)道(dao)卑而(er)(er)上(shang)行(xing)(xing)。天道(dao)虧盈,而(er)(er)益謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian),地(di)道(dao)變(bian)盈而(er)(er)流謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)。鬼神害盈而(er)(er)福謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian);人道(dao)惡盈而(er)(er)好謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)。謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)尊而(er)(er)光,卑而(er)(er)不可逾,君(jun)(jun)子(zi)(zi)之(zhi)終也(ye)。象(xiang)曰:地(di)道(dao)中有山,謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)。君(jun)(jun)子(zi)(zi)以(yi)(yi)裒(po)多(duo),益寡,稱(cheng)稱(cheng)物平施。初六,謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)君(jun)(jun)子(zi)(zi),用(yong)(yong)涉大川,吉。象(xiang)曰:謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)君(jun)(jun)子(zi)(zi),,卑以(yi)(yi)自牧也(ye)。六二,鳴(ming)(ming)謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian),貞,吉。象(xiang)曰:鳴(ming)(ming)謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)貞吉,中心得也(ye)。九三,勞謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)君(jun)(jun)子(zi)(zi),有終吉。象(xiang)曰:勞謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)君(jun)(jun)子(zi)(zi),萬民服也(ye)。六四,無(wu)不利(li)(li)撝謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)。象(xiang)曰:無(wu)不利(li)(li)撝謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)不違則(ze)也(ye)六五,不富以(yi)(yi)其(qi)鄰,利(li)(li)用(yong)(yong)侵(qin)伐(fa)(fa),無(wu)不利(li)(li)。象(xiang)曰:利(li)(li)用(yong)(yong)侵(qin)伐(fa)(fa),征不服也(ye)。上(shang)六,鳴(ming)(ming)謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian),利(li)(li)用(yong)(yong)行(xing)(xing)師,征邑(yi)國(guo)。象(xiang)曰:鳴(ming)(ming)謙(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian)(qian),志未得也(ye),可用(yong)(yong)行(xing)(xing)師,征邑(yi)國(guo)也(ye)。

豫(yu)(yu)(yu)(yu)卦:利(li)建侯行(xing)師。彖曰(yue)(yue):豫(yu)(yu)(yu)(yu)剛應而志行(xing),順(shun)以(yi)動豫(yu)(yu)(yu)(yu)。豫(yu)(yu)(yu)(yu)順(shun)以(yi)動,故(gu)天(tian)地如之,而況建侯行(xing)師乎。天(tian)地以(yi)順(shun)動,故(gu)日月不(bu)過,而四時(shi)不(bu)忒(te)。圣人(ren)以(yi)順(shun)動,則刑罰清而民(min)服。豫(yu)(yu)(yu)(yu)之時(shi)義(yi)大(da)矣(yi)哉。象(xiang)曰(yue)(yue):雷(lei)出地奮。豫(yu)(yu)(yu)(yu)先王(wang)以(yi)作樂從德。殷(yin)薦之上帝以(yi)配祖考。初(chu)六,鳴豫(yu)(yu)(yu)(yu),兇。象(xiang)曰(yue)(yue):初(chu)六,鳴豫(yu)(yu)(yu)(yu),志窮,兇也。六二,介石,不(bu)終日,貞吉。象(xiang)曰(yue)(yue):不(bu)終日貞吉,以(yi)中正也。六三(san),盱豫(yu)(yu)(yu)(yu),悔(hui)。遲有(you)悔(hui)。象(xiang)曰(yue)(yue):盱豫(yu)(yu)(yu)(yu)有(you)悔(hui),位不(bu)當(dang)也。九(jiu)四,由(you)豫(yu)(yu)(yu)(yu),大(da)有(you)得,勿(wu)疑,朋盍贊。象(xiang)曰(yue)(yue):由(you)豫(yu)(yu)(yu)(yu),大(da)有(you)得志大(da)行(xing)也。六五,貞疾,恒不(bu)死。。象(xiang)曰(yue)(yue):六五貞疾乘剛也,恒不(bu)死中未亡(wang)也。上六,冥(ming)(ming)豫(yu)(yu)(yu)(yu),成有(you)渝,無咎(jiu)。象(xiang)曰(yue)(yue):,冥(ming)(ming)豫(yu)(yu)(yu)(yu)在(zai)上何可長(chang)也。

隨(sui)(sui)(sui)卦:元亨(heng),利(li)貞(zhen),無咎。彖曰(yue)(yue)(yue)(yue):剛來而(er)下柔,動(dong)而(er)說,隨(sui)(sui)(sui)。大(da)亨(heng)貞(zhen)元無咎,而(er)天下隨(sui)(sui)(sui)時。隨(sui)(sui)(sui)時之義大(da)矣哉(zai)。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):澤(ze)中有(you)(you)雷隨(sui)(sui)(sui),君(jun)子(zi)以(yi)向悔人入宴息。初九(jiu),官有(you)(you)渝,貞(zhen)吉(ji),出(chu)門交有(you)(you)功(gong)。不失也(ye)。六二,系(xi)(xi)(xi)小子(zi),失丈夫(fu)。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):系(xi)(xi)(xi)小子(zi),弗謙與也(ye)。六三,系(xi)(xi)(xi)丈夫(fu),失小子(zi),隨(sui)(sui)(sui)有(you)(you)求得,利(li)居(ju)貞(zhen)。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):系(xi)(xi)(xi)丈夫(fu),志舍下也(ye)。九(jiu)四,隨(sui)(sui)(sui)有(you)(you)獲(huo),貞(zhen)兇。有(you)(you)孚在道以(yi)明(ming)(ming),何咎。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue)隨(sui)(sui)(sui)有(you)(you)獲(huo),其(qi)義兇也(ye)。有(you)(you)孚在道,明(ming)(ming)功(gong)也(ye)。九(jiu)五(wu),孚于嘉,吉(ji)象(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):孚于嘉吉(ji),位正中也(ye)。上六,拘系(xi)(xi)(xi)之,乃(nai)從維之,王(wang)用亨(heng)于西山。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue)(yue):拘系(xi)(xi)(xi)之,上窮也(ye)。

蠱(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)卦:元(yuan)亨,利涉(she)(she)大(da)川,先(xian)甲三(san)日(ri),后甲三(san)日(ri)。彖曰(yue)(yue):蠱(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)剛上(shang)而柔下,巽而止,蠱(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)。蠱(gu)(gu)(gu)(gu)(gu),元(yuan)亨,而天(tian)下治也(ye),利涉(she)(she)大(da)川。往(wang)有(you)事也(ye)。先(xian)甲三(san)日(ri),后甲三(san)日(ri),終(zhong)則(ze)有(you)始,天(tian)下行也(ye)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):山下有(you)風,蠱(gu)(gu)(gu)(gu)(gu),君子以振民育德。初六(liu)(liu),干(gan)(gan)父(fu)(fu)之(zhi)蠱(gu)(gu)(gu)(gu)(gu),有(you)子考無(wu)咎(jiu)厲(li)終(zhong)吉(ji)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):干(gan)(gan)父(fu)(fu)之(zhi)蠱(gu)(gu)(gu)(gu)(gu),益承考也(ye)。九(jiu)(jiu)二,干(gan)(gan)母(mu)之(zhi)蠱(gu)(gu)(gu)(gu)(gu),不可貞。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):干(gan)(gan)母(mu)之(zhi)蠱(gu)(gu)(gu)(gu)(gu),得中道也(ye)。九(jiu)(jiu)三(san),干(gan)(gan)父(fu)(fu)之(zhi)蠱(gu)(gu)(gu)(gu)(gu),小有(you)悔,無(wu)大(da)咎(jiu)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):干(gan)(gan)父(fu)(fu)之(zhi)蠱(gu)(gu)(gu)(gu)(gu),終(zhong)無(wu)咎(jiu)也(ye)。六(liu)(liu)四,裕父(fu)(fu)之(zhi)蠱(gu)(gu)(gu)(gu)(gu),往(wang)見,吝(lin)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):裕父(fu)(fu)之(zhi)蠱(gu)(gu)(gu)(gu)(gu),往(wang)未得也(ye)。六(liu)(liu)五,干(gan)(gan)父(fu)(fu)之(zhi)蠱(gu)(gu)(gu)(gu)(gu),用(yong)譽(yu)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):干(gan)(gan)父(fu)(fu)用(yong)譽(yu),承以德也(ye)。上(shang)九(jiu)(jiu),不事王侯(hou),高尚(shang)其事。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):不事王侯(hou)志可則(ze)也(ye)。

臨(lin)(lin)(lin)(lin)卦:元亨利(li)(li)貞(zhen),至于八(ba)(ba)月有(you)兇(xiong)。彖曰(yue)(yue)(yue):臨(lin)(lin)(lin)(lin)剛浸(jin)而(er)(er)長,說而(er)(er)順,剛中而(er)(er)應。大亨以正(zheng)天下(xia)之(zhi)道也(ye)(ye)。至于八(ba)(ba)月有(you)兇(xiong),消不(bu)久也(ye)(ye)。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue):澤上(shang)有(you)地,臨(lin)(lin)(lin)(lin),君子以驕思無(wu)(wu)(wu)窮容(rong)保(bao)民(min)無(wu)(wu)(wu)疆。初(chu)九(jiu),咸(xian)臨(lin)(lin)(lin)(lin),貞(zhen)吉(ji)。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue):咸(xian)臨(lin)(lin)(lin)(lin)貞(zhen)吉(ji),志行正(zheng)也(ye)(ye)。九(jiu)二,咸(xian)臨(lin)(lin)(lin)(lin),吉(ji),無(wu)(wu)(wu)不(bu)利(li)(li)。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue):咸(xian)臨(lin)(lin)(lin)(lin)吉(ji)無(wu)(wu)(wu)不(bu)利(li)(li),未順命也(ye)(ye)。六(liu)三,甘臨(lin)(lin)(lin)(lin),無(wu)(wu)(wu)攸利(li)(li)既(ji)憂之(zhi),無(wu)(wu)(wu)咎(jiu)。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue):甘臨(lin)(lin)(lin)(lin),位不(bu)當也(ye)(ye)。既(ji)憂之(zhi),咎(jiu)不(bu)長也(ye)(ye)。六(liu)四(si),自臨(lin)(lin)(lin)(lin),無(wu)(wu)(wu)咎(jiu)。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue):至臨(lin)(lin)(lin)(lin)無(wu)(wu)(wu)咎(jiu),位當也(ye)(ye)。六(liu)五,知臨(lin)(lin)(lin)(lin),大君子宜(yi),吉(ji)。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue):大君之(zhi)宜(yi),行中之(zhi)謂也(ye)(ye)。上(shang)六(liu),教(jiao)臨(lin)(lin)(lin)(lin),吉(ji)無(wu)(wu)(wu)咎(jiu)。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue):教(jiao)臨(lin)(lin)(lin)(lin)之(zhi)吉(ji)志在內也(ye)(ye)。

觀(guan)(guan)卦:盥(guan)而(er)不(bu)(bu)薦,有孚颙若。彖曰(yue)(yue)(yue):大(da)觀(guan)(guan)在上,順(shun)而(er)巽,中正(zheng)以觀(guan)(guan)天(tian)(tian)下。觀(guan)(guan),盥(guan)而(er)不(bu)(bu)薦,有孚颙若,下觀(guan)(guan)而(er)化(hua)也(ye)。觀(guan)(guan)天(tian)(tian)之神(shen)道而(er)四(si)時不(bu)(bu)忒,圣人(ren)以神(shen)道設教而(er)天(tian)(tian)下服矣。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue):風行地(di)上。觀(guan)(guan),先王以省(sheng)方(fang)觀(guan)(guan)民設教。初六(liu),童觀(guan)(guan),小人(ren)無咎。君(jun)(jun)子(zi)吝(lin)。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue):初六(liu)童觀(guan)(guan),小人(ren)道也(ye)。六(liu)二,闚(kui)觀(guan)(guan)利(li)女子(zi)貞(zhen)。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue):闚(kui)觀(guan)(guan)利(li)女子(zi)貞(zhen),亦(yi)可丑也(ye)。六(liu)三(san),觀(guan)(guan)我生(sheng)進(jin)(jin)退(tui)。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue):觀(guan)(guan)我生(sheng)進(jin)(jin)退(tui)未失道也(ye)。六(liu)四(si),觀(guan)(guan)國(guo)之光利(li)用賓(bin)(bin)于王。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue):觀(guan)(guan)國(guo)之光,尚賓(bin)(bin)也(ye)。九五,觀(guan)(guan)我生(sheng),君(jun)(jun)子(zi)無咎。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue):觀(guan)(guan)我生(sheng)觀(guan)(guan)民也(ye)。上九,觀(guan)(guan)其生(sheng)君(jun)(jun)子(zi)無咎。象(xiang)曰(yue)(yue)(yue):觀(guan)(guan)其生(sheng),志未平也(ye)。

噬(shi)嗑(ke)卦:亨利(li)用獄。彖(tuan)曰(yue):順中有物曰(yue):噬(shi)嗑(ke)。噬(shi)嗑(ke)而(er)(er)亨,剛(gang)柔分,動而(er)(er)明(ming);雷電合(he)而(er)(er)章。柔得(de)中而(er)(er)上(shang)(shang)行,雖不(bu)當位,利(li)用獄也象(xiang)曰(yue):雷電噬(shi)嗑(ke),先(xian)王以(yi)明(ming)罰勑法(fa)。初(chu)九(jiu),屢(lv)校滅(mie)趾(zhi),無(wu)咎(jiu)。象(xiang)曰(yue)屢(lv)校滅(mie)趾(zhi),不(bu)行也。六二,噬(shi)膚(fu),滅(mie)鼻無(wu)咎(jiu)。象(xiang)曰(yue):噬(shi)膚(fu)滅(mie)鼻,乘剛(gang)也。六三噬(shi)臘肉遇毒(du),小吝(lin),無(wu)咎(jiu)。象(xiang)曰(yue):遇毒(du),位不(bu)當也。九(jiu)四(si),噬(shi)乾胏得(de)金夫利(li)艱(jian)(jian)貞(zhen)。象(xiang)曰(yue):利(li)艱(jian)(jian)貞(zhen)吉,未光(guang)也。六五,噬(shi)乾肉得(de)黃金,貞(zhen)厲,無(wu)咎(jiu)。象(xiang)曰(yue):貞(zhen)厲無(wu)咎(jiu),得(de)當也。上(shang)(shang)九(jiu),何校滅(mie)耳(er),兇。何校滅(mie)耳(er),聽不(bu)明(ming)也。

賁(bi)(bi)卦:亨(heng)(heng),小利有攸往。彖曰(yue):賁(bi)(bi),亨(heng)(heng)。柔來而文(wen)剛故亨(heng)(heng)。分人剛上(shang)而文(wen)柔故小利有攸往,天(tian)文(wen)也(ye)(ye)。文(wen)明以止。文(wen)也(ye)(ye)。觀乎天(tian)文(wen)以察時變。觀乎人文(wen)以化成天(tian)下(xia)。象(xiang)曰(yue):山下(xia)有火,賁(bi)(bi)。君(jun)子以明庶政,無(wu)敢折獄。初九(jiu)(jiu),賁(bi)(bi)其(qi)趾,舍車而徒(tu)(tu)。象(xiang)曰(yue):舍車而徒(tu)(tu)。義弗乘也(ye)(ye)。六(liu)二(er),賁(bi)(bi)其(qi)須。象(xiang)曰(yue):賁(bi)(bi)其(qi)須,與上(shang)興(xing)也(ye)(ye)。九(jiu)(jiu)三,賁(bi)(bi)如(ru)(ru)(ru),濡如(ru)(ru)(ru)。永貞(zhen)吉。象(xiang)曰(yue):永貞(zhen)吉終(zhong)莫(mo)之陵也(ye)(ye)。六(liu)四賁(bi)(bi)如(ru)(ru)(ru),皤如(ru)(ru)(ru),白(bai)馬翰如(ru)(ru)(ru)。匪(fei)(fei)寇婚(hun)媾。象(xiang)曰(yue):六(liu)四當(dang)位疑也(ye)(ye)。匪(fei)(fei)寇婚(hun)媾,終(zhong),無(wu)尤也(ye)(ye)。六(liu)五,賁(bi)(bi)于丘園舒昂戔戔,吝,終(zhong)吉。象(xiang)曰(yue):六(liu)五之吉有喜(xi)也(ye)(ye)。上(shang)九(jiu)(jiu),白(bai)賁(bi)(bi),無(wu)咎。象(xiang)曰(yue)白(bai)賁(bi)(bi)無(wu)咎上(shang)得志也(ye)(ye)。

剝(bo)(bo)(bo)卦(gua):不(bu)利(li),有(you)(you)攸往(wang)。彖(tuan)曰(yue)(yue):剝(bo)(bo)(bo),剝(bo)(bo)(bo)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。柔變(bian)剛也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。不(bu)利(li)有(you)(you)攸往(wang)小(xiao)(xiao)人(ren)(ren)長也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。順(shun)而止之(zhi)觀(guan)象(xiang)(xiang)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)君子尚消息盈虛(xu)天(tian)行也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):山(shan)附于地剝(bo)(bo)(bo)上以(yi)(yi)厚下安宅。初六(liu)(liu)(liu),剝(bo)(bo)(bo)牀以(yi)(yi)足(zu),滅貞(zhen)兇。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):剝(bo)(bo)(bo)床(chuang)以(yi)(yi)足(zu),以(yi)(yi)滅下也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。六(liu)(liu)(liu)二,剝(bo)(bo)(bo)床(chuang)以(yi)(yi)辨滅貞(zhen)兇。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):剝(bo)(bo)(bo)床(chuang)以(yi)(yi)辨未有(you)(you)與也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。六(liu)(liu)(liu)三(san),剝(bo)(bo)(bo)之(zhi)無咎(jiu)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):剝(bo)(bo)(bo)之(zhi)無咎(jiu)失上下也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。六(liu)(liu)(liu)四,剝(bo)(bo)(bo)床(chuang)以(yi)(yi)膚兇。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):剝(bo)(bo)(bo)床(chuang)以(yi)(yi)膚妾近災也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。六(liu)(liu)(liu)五貫(guan)魚以(yi)(yi)宮人(ren)(ren)寵無不(bu)利(li)。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):以(yi)(yi)宮人(ren)(ren)寵。終無尤也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。上九,碩果不(bu)食君子得(de)輿,小(xiao)(xiao)人(ren)(ren)剝(bo)(bo)(bo)盧。象(xiang)(xiang)曰(yue)(yue):君子得(de)輿。民所載也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。小(xiao)(xiao)人(ren)(ren)剝(bo)(bo)(bo)慮終不(bu)可(ke)用(yong)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。

卷二.下經

咸卦(gua):亨(heng),利,貞(zhen),取(qu)女吉。

遯卦:亨,小 利貞(zhen)。

卷三

繋辭上傳

第一章 天(tian)尊地卑,乾(qian)坤(kun)定矣(yi)(yi),卑高以陳(chen),貴賤位矣(yi)(yi)。動(dong)靜(jing)有(you)(you)常,剛柔(rou)斷(duan)矣(yi)(yi)。方以類聚物以群分。吉兇生(sheng)矣(yi)(yi)。在(zai)天(tian)成(cheng)象,在(zai)地成(cheng)形,變化見矣(yi)(yi)。是故剛柔(rou)相(xiang)摩(mo)八卦(gua)相(xiang)湯。鼓之(zhi)以雷霆,潤之(zhi)以風雨。日月運(yun)行,一寒一署。乾(qian)道成(cheng)男,坤(kun)道成(cheng)女乾(qian)知(zhi)(zhi)大始(shi),坤(kun)作成(cheng)物乾(qian)以易(yi)知(zhi)(zhi),坤(kun)以簡能。易(yi)則(ze)(ze)易(yi)知(zhi)(zhi),簡則(ze)(ze)易(yi)從(cong)(cong)。易(yi)知(zhi)(zhi)則(ze)(ze)有(you)(you)親,易(yi)從(cong)(cong)則(ze)(ze)有(you)(you)功。有(you)(you)親則(ze)(ze)可久,有(you)(you)功則(ze)(ze)可大。可久則(ze)(ze)賢(xian)人之(zhi)德,可大則(ze)(ze)賢(xian)人之(zhi)業。易(yi)簡而(er)(er)天(tian)下之(zhi)理得(de)矣(yi)(yi)。天(tian)下之(zhi)理得(de),而(er)(er)成(cheng)位乎(hu)其中(zhong)矣(yi)(yi)。

第二章 圣人設卦觀象(xiang)縏辭焉而(er)明吉兇(xiong)。剛柔相推(tui)而(er)生變化。是(shi)故吉兇(xiong)者(zhe),失得之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)象(xiang)也(ye)。悔吝者(zhe),憂(you)虞之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)象(xiang)也(ye)。變化者(zhe),進退(tui)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)象(xiang)也(ye)。剛柔者(zhe),晝(zhou)夜之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)象(xiang)也(ye)。六爻之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)動,三極之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道也(ye)。是(shi)故君子(zi)所居而(er)安者(zhe),易之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)序也(ye)。所樂(le)而(er)玩其占,是(shi)以自(zi)天佑之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),吉無不(bu)利。

第三章 彖(tuan)者(zhe)(zhe)(zhe),言(yan)乎(hu)(hu)(hu)(hu)象者(zhe)(zhe)(zhe)也(ye),爻者(zhe)(zhe)(zhe),言(yan)乎(hu)(hu)(hu)(hu)變者(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)。吉(ji)兇者(zhe)(zhe)(zhe)言(yan)乎(hu)(hu)(hu)(hu)失得也(ye)。悔(hui)(hui)吝(lin)者(zhe)(zhe)(zhe),言(yan)乎(hu)(hu)(hu)(hu)其(qi)小疵也(ye)。無咎(jiu),善補過(guo)也(ye)。是故,列貴(gui)賤者(zhe)(zhe)(zhe),存(cun)(cun)乎(hu)(hu)(hu)(hu)位(wei),齊(qi)小大(da)者(zhe)(zhe)(zhe),存(cun)(cun)乎(hu)(hu)(hu)(hu)卦。辨吉(ji)兇者(zhe)(zhe)(zhe)存(cun)(cun)乎(hu)(hu)(hu)(hu)辭。憂悔(hui)(hui)吝(lin)者(zhe)(zhe)(zhe),存(cun)(cun)乎(hu)(hu)(hu)(hu)介(jie)震無咎(jiu)者(zhe)(zhe)(zhe),存(cun)(cun)乎(hu)(hu)(hu)(hu)悔(hui)(hui)。是故,卦有(you)小大(da),,辭有(you)險易。辭也(ye)者(zhe)(zhe)(zhe),各(ge)指其(qi)所之。

第四章 易(yi)與天(tian)(tian)(tian)地(di)準,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)能(neng)彌綸(lun)天(tian)(tian)(tian)地(di)之(zhi)(zhi)道(dao)。仰(yang)以(yi)觀(guan)天(tian)(tian)(tian)文(wen),俯以(yi)察地(di)理。。是故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu),知幽明之(zhi)(zhi)故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu),原(yuan)始反終(zhong)。故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)知死(si)生之(zhi)(zhi)說(shuo)。精氣為物(wu),游魂為變。事故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)知鬼神之(zhi)(zhi)情狀。與天(tian)(tian)(tian)地(di)相似(si),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)不(bu)違,知周乎(hu)萬物(wu),而(er)(er)道(dao)濟天(tian)(tian)(tian)下。故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)不(bu)過(guo),旁行(xing)而(er)(er)不(bu)流(liu)樂天(tian)(tian)(tian)知命。故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)不(bu)憂,安土敦(dun)乎(hu)仁。故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)能(neng)憂。范圍天(tian)(tian)(tian)地(di)之(zhi)(zhi)化(hua)而(er)(er)不(bu)過(guo)曲成萬物(wu)而(er)(er)不(bu)遺(yi),通乎(hu)晝(zhou)夜之(zhi)(zhi)道(dao)而(er)(er)知。故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)神無方而(er)(er)易(yi)無體。

第(di)五章 一陰一陽之(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)(wei)(wei)道(dao)。變之(zhi)(zhi)(zhi)者(zhe)善也,成(cheng)之(zhi)(zhi)(zhi)者(zhe)行也。仁(ren)者(zhe)見之(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)(wei)(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)仁(ren),智(zhi)者(zhe)見智(zhi)為之(zhi)(zhi)(zhi)智(zhi)。百姓日用而(er)不知(zhi),故(gu)君(jun)子之(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)鮮(xian)矣。顯諸仁(ren),藏(zang)儲用。鼓萬物而(er)不與圣人同憂。盛德大業至矣哉。富有之(zhi)(zhi)(zhi)為大業。日新之(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)(wei)(wei)盛德。生生之(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)(wei)(wei)易,成(cheng)像之(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)(wei)(wei)乾(qian)。效法之(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)(wei)(wei)坤。極(ji)數知(zhi)來之(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)(wei)(wei)占,通(tong)便(bian)之(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)(wei)(wei)事。陰陽不測之(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)(wei)(wei)神。

第(di)六(liu)章 夫易廣(guang)矣(yi)(yi),大矣(yi)(yi)。以言乎(hu)遠則(ze)不御,以言乎(hu)邇則(ze)靜而正(zheng)。以言乎(hu)天地(di)之(zhi)間則(ze)備矣(yi)(yi)。夫乾其(qi)靜也(ye)(ye)(ye)(ye)専,其(qi)動(dong)也(ye)(ye)(ye)(ye)直,是(shi)以大生(sheng)(sheng)言焉。夫坤其(qi)靜也(ye)(ye)(ye)(ye)翕,其(qi)動(dong)也(ye)(ye)(ye)(ye)辟(pi),是(shi)以廣(guang)生(sheng)(sheng)焉。廣(guang)大配(pei)天地(di),變通配(pei)四時,陰(yin)陽(yang)之(zhi)義(yi)配(pei)日月,易簡直善配(pei)至德。

第七(qi)章(zhang) 子曰(yue):易(yi)其至矣(yi)乎。夫易(yi),圣人所(suo)以崇德而(er)(er)廣業也。知(zhi)崇禮卑。崇,效(xiao)天(tian),卑法(fa)地。天(tian)地設(she)位(wei)而(er)(er)易(yi)行乎其中矣(yi)。成性存(cun)存(cun),道義之(zhi)門。

第八(ba)章 圣人(ren)有(you)(you)以(yi)(yi)(yi)天(tian)(tian)(tian)下之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)賾。而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)擬(ni)諸其(qi)(qi)(qi)形容。象(xiang)其(qi)(qi)(qi)物宜,是(shi)故(gu)(gu)謂象(xiang)。圣人(ren)有(you)(you)以(yi)(yi)(yi)見(jian)天(tian)(tian)(tian)下之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)動(dong)(dong)(dong)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)觀其(qi)(qi)(qi)會通,以(yi)(yi)(yi)行(xing)(xing)其(qi)(qi)(qi)典(dian)禮繋辭焉以(yi)(yi)(yi)斷其(qi)(qi)(qi)吉(ji)兇(xiong)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。是(shi)故(gu)(gu)謂之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)爻。言(yan)(yan)天(tian)(tian)(tian)下之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)至(zhi)(zhi)賾而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)可惡(e)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。言(yan)(yan)天(tian)(tian)(tian)下之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)至(zhi)(zhi)動(dong)(dong)(dong)不(bu)(bu)可亂也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。擬(ni)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)后(hou)言(yan)(yan),議之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)后(hou)動(dong)(dong)(dong)。擬(ni)、議以(yi)(yi)(yi)成(cheng)其(qi)(qi)(qi)變化。。鳴鶴(he)在陰,其(qi)(qi)(qi)子(zi)和之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),我有(you)(you)好嚼,吾與爾靡之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。子(zi)曰:君(jun)(jun)子(zi)居(ju)其(qi)(qi)(qi)室居(ju)出(chu)(chu)其(qi)(qi)(qi)言(yan)(yan)善(shan),則(ze)千里(li)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)外應之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),況乎(hu)(hu)(hu)(hu)爾者(zhe)(zhe)(zhe)乎(hu)(hu)(hu)(hu)。居(ju)其(qi)(qi)(qi)室出(chu)(chu)言(yan)(yan)不(bu)(bu)善(shan),則(ze)千里(li)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)外違之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),況乎(hu)(hu)(hu)(hu)爾者(zhe)(zhe)(zhe)乎(hu)(hu)(hu)(hu)。言(yan)(yan)出(chu)(chu)乎(hu)(hu)(hu)(hu)身加乎(hu)(hu)(hu)(hu)民,行(xing)(xing)發乎(hu)(hu)(hu)(hu)爾見(jian)乎(hu)(hu)(hu)(hu)遠。言(yan)(yan)行(xing)(xing)君(jun)(jun)子(zi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)樞(shu)機(ji)(ji)。樞(shu)機(ji)(ji)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)發,榮(rong)辱之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)主(zhu)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。言(yan)(yan)行(xing)(xing)君(jun)(jun)子(zi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所以(yi)(yi)(yi)動(dong)(dong)(dong)天(tian)(tian)(tian)地也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。可不(bu)(bu)慎(shen)乎(hu)(hu)(hu)(hu)。同人(ren),先號啕(tao)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)后(hou)笑。子(zi)曰:君(jun)(jun)子(zi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)或出(chu)(chu)火或處或默,或語。二人(ren)同心,其(qi)(qi)(qi)利斷金同心之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)言(yan)(yan)。其(qi)(qi)(qi)臭(chou)如蘭(lan)。初六,藉用(yong)(yong)白茅,無(wu)咎。子(zi)曰:茍錯(cuo)諸地而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)可矣。藉之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)用(yong)(yong)茅何咎之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)有(you)(you)。慎(shen)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)至(zhi)(zhi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。夫茅之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)為物薄而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)用(yong)(yong)可重也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。慎(shen)斯術也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)以(yi)(yi)(yi)往。其(qi)(qi)(qi)無(wu)所失矣。勞(lao)謙君(jun)(jun)子(zi)有(you)(you)終,吉(ji)。子(zi)曰:勞(lao)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)伐,有(you)(you)功而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)德(de)。厚之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)至(zhi)(zhi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。語以(yi)(yi)(yi)其(qi)(qi)(qi)功下人(ren)者(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。德(de)言(yan)(yan)盛禮。言(yan)(yan)恭謙也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)者(zhe)(zhe)(zhe)。致恭以(yi)(yi)(yi)其(qi)(qi)(qi)位(wei)者(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。亢龍(long)有(you)(you)悔,子(zi)曰貴(gui)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)無(wu)位(wei),高而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)無(wu)民,賢人(ren)在下位(wei)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)無(wu)輔,是(shi)以(yi)(yi)(yi)動(dong)(dong)(dong)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)有(you)(you)悔也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。不(bu)(bu)出(chu)(chu)戶庭無(wu)咎。子(zi)曰:亂之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所生也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。則(ze)言(yan)(yan)語以(yi)(yi)(yi)為階,君(jun)(jun)不(bu)(bu)密則(ze)失臣(chen),臣(chen)不(bu)(bu)密則(ze)失身。機(ji)(ji)不(bu)(bu)密則(ze)害成(cheng)。是(shi)以(yi)(yi)(yi)君(jun)(jun)子(zi)慎(shen)密而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)出(chu)(chu)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。子(zi)曰作(zuo)易(yi)(yi)者(zhe)(zhe)(zhe)知其(qi)(qi)(qi)盜(dao)乎(hu)(hu)(hu)(hu)。易(yi)(yi)曰,負且乘(cheng),致寇(kou)至(zhi)(zhi)。負也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)者(zhe)(zhe)(zhe),小(xiao)人(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)事(shi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。乘(cheng)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)者(zhe)(zhe)(zhe),君(jun)(jun)子(zi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)器(qi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。小(xiao)人(ren)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)乘(cheng)君(jun)(jun)子(zi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)器(qi),盜(dao)思奪之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)矣上(shang)慢(man)下暴,盜(dao)思法之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)矣。慢(man)藏悔盜(dao)。冶容悔淫。易(yi)(yi)曰:負且乘(cheng)致寇(kou)至(zhi)(zhi),盜(dao)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)招(zhao)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。

第九章(zhang) 策(ce)二(er)(er)(er)百一十(shi)有(you)六(liu),坤之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)策(ce)百四(si)十(shi)有(you)四(si)。凡(fan)三(san)(san)(san)百有(you)六(liu)十(shi)。當期之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)日。二(er)(er)(er)篇(pian)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)策(ce)有(you)一千(qian)五(wu)(wu)百二(er)(er)(er)十(shi),當萬物之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)數(shu)也(ye)。是故(gu)四(si)營而(er)(er)成易十(shi)有(you)八(ba)變而(er)(er)成卦(gua)八(ba)卦(gua)而(er)(er)小成,引(yin)而(er)(er)伸之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)觸類而(er)(er)長之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),天(tian)(tian)(tian)(tian)下之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)能天(tian)(tian)(tian)(tian)以(yi)(yi),地(di)(di)(di)二(er)(er)(er),天(tian)(tian)(tian)(tian)三(san)(san)(san),地(di)(di)(di)四(si),天(tian)(tian)(tian)(tian)五(wu)(wu),地(di)(di)(di)六(liu),天(tian)(tian)(tian)(tian)七,地(di)(di)(di)八(ba),天(tian)(tian)(tian)(tian)九,地(di)(di)(di)十(shi)。天(tian)(tian)(tian)(tian)數(shu)五(wu)(wu),地(di)(di)(di)數(shu)五(wu)(wu)。五(wu)(wu)位相(xiang)得而(er)(er)各有(you)合。天(tian)(tian)(tian)(tian)數(shu)二(er)(er)(er)十(shi)有(you)五(wu)(wu)。地(di)(di)(di)數(shu)三(san)(san)(san)十(shi)。凡(fan)天(tian)(tian)(tian)(tian)地(di)(di)(di)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)數(shu)五(wu)(wu)十(shi)有(you)五(wu)(wu)。其用(yong)四(si)十(shi)有(you)九。分而(er)(er)為二(er)(er)(er),以(yi)(yi)象兩,掛(gua)一以(yi)(yi)象三(san)(san)(san)。揲之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)象四(si)時。歸(gui)奇于扐以(yi)(yi)象閏。五(wu)(wu)歲再閏。故(gu)再扐而(er)(er)后掛(gua)。乾之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)事畢矣。顕道神(shen)得行(xing),是故(gu)可(ke)與酬酢(zuo),可(ke)與佑(you)神(shen)矣。子曰:知變化之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道者。其知神(shen)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)為乎。

第十章 易(yi)有(you)(you)圣(sheng)人之道四焉(yan)(yan)。以(yi)(yi)(yi)(yi)言者(zhe)尚其(qi)(qi)(qi)辭以(yi)(yi)(yi)(yi)動者(zhe)尚其(qi)(qi)(qi)變(bian)(bian)。以(yi)(yi)(yi)(yi)制(zhi)器者(zhe),尚其(qi)(qi)(qi)象。以(yi)(yi)(yi)(yi)筮者(zhe),尚其(qi)(qi)(qi)占。是以(yi)(yi)(yi)(yi)君子將有(you)(you)為也(ye)(ye),將有(you)(you)行(xing)也(ye)(ye)。問(wen)焉(yan)(yan)而(er)以(yi)(yi)(yi)(yi)言,其(qi)(qi)(qi)受(shou)命(ming)也(ye)(ye)如向(xiang),無有(you)(you)遠(yuan)近幽(you)深(shen)遂(sui)(sui)知(zhi)來(lai)物,非(fei)(fei)天(tian)之至精,其(qi)(qi)(qi)孰(shu)能(neng)與于(yu)此。參伍以(yi)(yi)(yi)(yi)變(bian)(bian)錯綜其(qi)(qi)(qi)數(shu)通(tong)其(qi)(qi)(qi)變(bian)(bian)。遂(sui)(sui)成天(tian)地之文,極其(qi)(qi)(qi)數(shu)遂(sui)(sui)定(ding)天(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)之象,非(fei)(fei)天(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)之至變(bian)(bian)其(qi)(qi)(qi)孰(shu)能(neng)與于(yu)此。易(yi)無思(si)也(ye)(ye),無為也(ye)(ye)。寂然不動,感而(er)遂(sui)(sui)通(tong)天(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)之故(gu)。非(fei)(fei)天(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)之至神,其(qi)(qi)(qi)孰(shu)能(neng)與于(yu)此。夫易(yi),圣(sheng)人之所以(yi)(yi)(yi)(yi)極深(shen)而(er)研幾也(ye)(ye)。唯深(shen)也(ye)(ye),故(gu)能(neng)通(tong)天(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)之志唯幾也(ye)(ye)故(gu)能(neng)成天(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)之務,唯神也(ye)(ye)故(gu)不疾(ji)而(er)速,,不行(xing)而(er)至。子曰(yue):易(yi)有(you)(you)圣(sheng)人之道四焉(yan)(yan)者(zhe)。此之謂也(ye)(ye)。

第十一章 子曰:夫易(yi)者(zhe)(zhe),何(he)為(wei)者(zhe)(zhe)也(ye)(ye)。夫易(yi)開物(wu)成務,冒(mao)天(tian)(tian)(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道如斯而(er)(er)已者(zhe)(zhe)也(ye)(ye)。是(shi)故圣(sheng)(sheng)人(ren)以(yi)(yi)(yi)(yi)通(tong)天(tian)(tian)(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)自以(yi)(yi)(yi)(yi)定天(tian)(tian)(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)業(ye),以(yi)(yi)(yi)(yi)斷(duan)天(tian)(tian)(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)疑。是(shi)故蓍之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)德圓而(er)(er)神。卦之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)德方(fang)以(yi)(yi)(yi)(yi)知(zhi)。六爻之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)義易(yi)以(yi)(yi)(yi)(yi)貢。圣(sheng)(sheng)人(ren)以(yi)(yi)(yi)(yi)此洗心退藏于(yu)密,吉(ji)(ji)兇(xiong)與民同(tong)患。神以(yi)(yi)(yi)(yi)知(zhi)來(lai),知(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)藏往(wang)。其孰能與于(yu)此哉。古之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)聰明(ming)(ming)睿智神武(wu)而(er)(er)不殺者(zhe)(zhe)夫。是(shi)以(yi)(yi)(yi)(yi)明(ming)(ming)于(yu)天(tian)(tian)(tian)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道而(er)(er)察(cha)于(yu)民之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)故是(shi)興神物(wu)以(yi)(yi)(yi)(yi)前民用。圣(sheng)(sheng)人(ren)以(yi)(yi)(yi)(yi)此齊戒以(yi)(yi)(yi)(yi)神其德夫。是(shi)故闔戶(hu)謂(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)神,閉(bi)戶(hu)謂(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)乾。一闔一辟謂(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)變(bian)。往(wang)來(lai)不窮(qiong)謂(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)通(tong),見(jian)乃(nai)謂(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)象(xiang),形乃(nai)謂(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)器。制而(er)(er)用之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)法。利用出(chu)(chu)入,民咸(xian)用之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)神。是(shi)故易(yi)有大(da)(da)(太)極(ji),是(shi) 生兩儀兩儀生四(si)(si)象(xiang),四(si)(si)象(xiang)生八卦八卦定吉(ji)(ji)兇(xiong),生大(da)(da)業(ye)。是(shi)故法象(xiang)莫(mo)大(da)(da)乎天(tian)(tian)(tian)地,變(bian)通(tong)莫(mo)大(da)(da)乎四(si)(si)時縣象(xiang)著明(ming)(ming)莫(mo)大(da)(da)乎日月(yue)。崇高莫(mo)大(da)(da)乎富貴。備物(wu)致(zhi)用。立成器以(yi)(yi)(yi)(yi)為(wei)天(tian)(tian)(tian)下(xia)利莫(mo)大(da)(da)乎圣(sheng)(sheng)人(ren)。探賾(ze)索(suo)隠,鉤深致(zhi)遠,以(yi)(yi)(yi)(yi)定天(tian)(tian)(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)吉(ji)(ji)兇(xiong)。成天(tian)(tian)(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)釁釁者(zhe)(zhe)莫(mo)大(da)(da)乎著龜。是(shi)故天(tian)(tian)(tian)生神物(wu),圣(sheng)(sheng)人(ren)則之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。天(tian)(tian)(tian)地變(bian)化圣(sheng)(sheng)人(ren)效之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。天(tian)(tian)(tian)垂象(xiang)見(jian)吉(ji)(ji)兇(xiong),圣(sheng)(sheng)人(ren)象(xiang)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。河出(chu)(chu)圖洛出(chu)(chu)書(shu),圣(sheng)(sheng)人(ren)則之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。易(yi)有四(si)(si)象(xiang),所以(yi)(yi)(yi)(yi)示(shi)也(ye)(ye)。繋辭(ci)焉,所以(yi)(yi)(yi)(yi)告也(ye)(ye)。定之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)吉(ji)(ji)兇(xiong),所以(yi)(yi)(yi)(yi)斷(duan)也(ye)(ye)。

第十二(er)章 易曰:自(zi)天(tian)(tian)(tian)(tian)佑(you)(you)之(zhi)(zhi),吉(ji)無不(bu)利。子曰:佑(you)(you)者(zhe)助(zhu)也。天(tian)(tian)(tian)(tian)之(zhi)(zhi)所(suo)助(zhu)順也,人(ren)(ren)之(zhi)(zhi)所(suo)助(zhu)信也。履信思乎(hu)(hu)(hu)(hu)順。又以(yi)(yi)(yi)(yi)尚賢也。是以(yi)(yi)(yi)(yi)自(zi)天(tian)(tian)(tian)(tian)佑(you)(you)之(zhi)(zhi)吉(ji)無不(bu)利也。子曰:書(shu)不(bu)盡(jin)言,言不(bu)盡(jin)意(yi)(yi)。然則圣(sheng)(sheng)(sheng)人(ren)(ren)之(zhi)(zhi)意(yi)(yi)其(qi)不(bu)可見乎(hu)(hu)(hu)(hu)。子曰:圣(sheng)(sheng)(sheng)人(ren)(ren)立(li)象(xiang)以(yi)(yi)(yi)(yi)盡(jin)意(yi)(yi)設卦以(yi)(yi)(yi)(yi)盡(jin)情偽。繋辭(ci)焉以(yi)(yi)(yi)(yi)盡(jin)其(qi)言。變而(er)(er)通之(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)盡(jin)其(qi)利,故之(zhi)(zhi)舞之(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)盡(jin)神(shen)。乾(qian)(qian)坤其(qi)易之(zhi)(zhi)緼(yun)邪。乾(qian)(qian)坤成列而(er)(er)易立(li)乎(hu)(hu)(hu)(hu)其(qi)中矣。乾(qian)(qian)坤毀則無以(yi)(yi)(yi)(yi)見易。易不(bu)可見則乾(qian)(qian)坤或幾(ji)乎(hu)(hu)(hu)(hu)息矣。 是故形而(er)(er)上者(zhe),謂(wei)(wei)之(zhi)(zhi)道,形而(er)(er)下(xia)(xia)者(zhe)謂(wei)(wei)之(zhi)(zhi)器。化(hua)而(er)(er)裁之(zhi)(zhi),謂(wei)(wei)之(zhi)(zhi)變。推(tui)行之(zhi)(zhi),謂(wei)(wei)之(zhi)(zhi)通。舉而(er)(er)措之(zhi)(zhi)天(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)之(zhi)(zhi)民謂(wei)(wei)之(zhi)(zhi)事業(ye)。是故,夫(fu)象(xiang)圣(sheng)(sheng)(sheng)人(ren)(ren)有見天(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)之(zhi)(zhi)賾。而(er)(er)擬諸其(qi)形容。象(xiang)其(qi)物宜。是故,謂(wei)(wei)之(zhi)(zhi)象(xiang)圣(sheng)(sheng)(sheng)人(ren)(ren)有見以(yi)(yi)(yi)(yi)天(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)之(zhi)(zhi)動(dong)者(zhe)而(er)(er)觀其(qi)會(hui)通以(yi)(yi)(yi)(yi)行其(qi)典禮(li)。繋辭(ci)焉,以(yi)(yi)(yi)(yi)斷其(qi)吉(ji)兇是故,謂(wei)(wei)之(zhi)(zhi)爻。極天(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)之(zhi)(zhi)賾者(zhe)存乎(hu)(hu)(hu)(hu)卦。鼓天(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)之(zhi)(zhi)動(dong)者(zhe)存乎(hu)(hu)(hu)(hu)辭(ci),化(hua)而(er)(er)裁之(zhi)(zhi)存乎(hu)(hu)(hu)(hu)變,推(tui)而(er)(er)行之(zhi)(zhi)者(zhe)存乎(hu)(hu)(hu)(hu)通,神(shen)而(er)(er)明之(zhi)(zhi)存乎(hu)(hu)(hu)(hu)其(qi)人(ren)(ren),默而(er)(er)成之(zhi)(zhi),不(bu)言而(er)(er)信,存乎(hu)(hu)(hu)(hu)德行。

繋辭下傳

第一章 八卦成列,象在(zai)其(qi)中(zhong)(zhong)矣(yi)(yi)。因而重(zhong)之(zhi)。要在(zai)其(qi)中(zhong)(zhong)矣(yi)(yi)剛柔想推,變(bian)在(zai)其(qi)中(zhong)(zhong)矣(yi)(yi)。繋辭焉而命之(zhi),動(dong)在(zai)其(qi)中(zhong)(zhong)矣(yi)(yi)。吉兇,悔吝者(zhe)(zhe),生乎動(dong)者(zhe)(zhe)也(ye)。剛柔者(zhe)(zhe),立本(ben)者(zhe)(zhe)也(ye)變(bian)通者(zhe)(zhe),趣時者(zhe)(zhe)也(ye)吉兇者(zhe)(zhe),貞(zhen)勝者(zhe)(zhe)也(ye)天地之(zhi)道(dao),貞(zhen)觀(guan)者(zhe)(zhe)也(ye)日月之(zhi)道(dao),貞(zhen)明者(zhe)(zhe)也(ye)天下之(zhi)動(dong)貞(zhen)夫一有也(ye)。夫乾確然(ran)(ran)示(shi)人(ren)易矣(yi)(yi)。夫坤隤然(ran)(ran)示(shi)人(ren)簡矣(yi)(yi)。爻(yao)(yao)也(ye)者(zhe)(zhe)效此(ci)者(zhe)(zhe)也(ye)。象也(ye)者(zhe)(zhe),像此(ci)者(zhe)(zhe)也(ye)。爻(yao)(yao)象動(dong)乎內,吉兇見乎外。功業見乎變(bian),圣人(ren)之(zhi)情見乎辭。天地之(zhi)大德(de)曰(yue)(yue)(yue)生。圣人(ren)之(zhi)大寶(bao)曰(yue)(yue)(yue)位(wei),何以(yi)守位(wei)曰(yue)(yue)(yue)仁。何以(yi)聚(ju)人(ren)曰(yue)(yue)(yue)財(cai)。理財(cai)正辭禁民為非曰(yue)(yue)(yue)義(yi)。

第(di)二章 古(gu)者,包犧氏(shi)之(zhi)(zhi)王天(tian)下(xia)(xia)也,仰則(ze)觀象于(yu)天(tian),俯則(ze)觀法于(yu)地(di)。觀鳥獸之(zhi)(zhi)文,與地(di)之(zhi)(zhi)宜(yi)。盡(jin)取(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)(zhu)身,遠取(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)(zhu)物。于(yu)是(shi)始作(zuo)八卦。以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)通(tong)(tong)神明之(zhi)(zhi)德。以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)類萬物之(zhi)(zhi)情。作(zuo)結繩(sheng)而(er)為(wei)(wei)惘罟。以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)佃以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)漁(yu)。蓋(gai)(gai)(gai)取(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)(zhu)離(li)。包犧氏(shi)之(zhi)(zhi)沒(mei),神農氏(shi)作(zuo)。斲木為(wei)(wei)為(wei)(wei)耜,柔木為(wei)(wei)耒(lei)(lei),耒(lei)(lei)耨之(zhi)(zhi)利(li)(li)(li)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)教天(tian)下(xia)(xia)。蓋(gai)(gai)(gai)取(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)(zhu)益(yi)。日中為(wei)(wei)市致(zhi)(zhi)(zhi)天(tian)下(xia)(xia)之(zhi)(zhi)民(min)(min),聚天(tian)下(xia)(xia)之(zhi)(zhi)貨交易(yi)(yi)而(er)退。各得其(qi)所。蓋(gai)(gai)(gai)取(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)(zhu)噬嗑。神農氏(shi)沒(mei),黃(huang)帝堯舜禹(yu)氏(shi)作(zuo)。通(tong)(tong)其(qi)變(bian)使(shi)民(min)(min)不倦,神而(er)化之(zhi)(zhi)。使(shi)民(min)(min)宜(yi)之(zhi)(zhi)。易(yi)(yi)窮則(ze)變(bian),變(bian)則(ze)通(tong)(tong)通(tong)(tong)則(ze)久是(shi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)自天(tian)佑之(zhi)(zhi)。吉,無(wu)不利(li)(li)(li)。黃(huang)帝堯舜禹(yu)垂(chui)衣裳而(er)天(tian)下(xia)(xia)治(zhi)蓋(gai)(gai)(gai)取(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)(zhu)乾坤。刳木為(wei)(wei)舟,剡木為(wei)(wei)楫(ji)。舟楫(ji)之(zhi)(zhi)利(li)(li)(li)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)濟(ji)不通(tong)(tong)。致(zhi)(zhi)(zhi)遠以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)利(li)(li)(li)天(tian)下(xia)(xia)。蓋(gai)(gai)(gai)取(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)(zhu)渙,服(fu)牛乘馬,引重(zhong)致(zhi)(zhi)(zhi)遠,蓋(gai)(gai)(gai)取(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)(zhu)隨,垂(chui)門撃(ji)柝以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)待暴客蓋(gai)(gai)(gai)取(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)(zhu)豫。斷木為(wei)(wei)杵(chu)掘地(di)為(wei)(wei)臼。杵(chu)臼之(zhi)(zhi)利(li)(li)(li)萬民(min)(min)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)濟(ji)。蓋(gai)(gai)(gai)取(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)(zhu)小(xiao)過。弦(xian)木為(wei)(wei)弧(hu),剡木為(wei)(wei)矢。弧(hu)矢之(zhi)(zhi)利(li)(li)(li)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)威天(tian)下(xia)(xia)。蓋(gai)(gai)(gai)取(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)(zhu)睽上古(gu)穴居而(er)野(ye)處,后世圣(sheng)人(ren)易(yi)(yi)之(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)宮(gong)室。上楝(lian)下(xia)(xia)宇。以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)待風雨。蓋(gai)(gai)(gai)取(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)(zhu)大壯。古(gu)之(zhi)(zhi)葬(zang)者,厚,衣之(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)薪(xin)。葬(zang)之(zhi)(zhi)中野(ye)不封不樹(shu)。喪其(qi)無(wu)數。后世圣(sheng)人(ren)易(yi)(yi)之(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)棺槨。蓋(gai)(gai)(gai)取(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)(zhu)大過。上古(gu)結繩(sheng)而(er)治(zhi),后世圣(sheng)人(ren)易(yi)(yi)之(zhi)(zhi),以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)書(shu)契,百官以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)治(zhi)萬民(min)(min)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)察蓋(gai)(gai)(gai)取(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)諸(zhu)(zhu)(zhu)夬。

第三章 是(shi)故(gu)易者(zhe)(zhe),象也(ye)者(zhe)(zhe),像也(ye)。彖者(zhe)(zhe),材(cai)也(ye)爻(yao)也(ye)者(zhe)(zhe),效天下之(zhi)動也(ye)者(zhe)(zhe)。是(shi)故(gu)吉兇生悔(hui)吝諸也(ye)。

第(di)四章 陽卦(gua)多(duo)陰(yin),陰(yin)卦(gua)多(duo)陽。其故何也。U陽卦(gua)奇,陰(yin)卦(gua)耦。其德行何也 。陽一君而二民。君子之(zhi)道也。陰(yin)而君一民也。小人之(zhi)道也。

第(di)五章 易(yi)(yi)(yi)曰(yue):憧憧往(wang)來(lai),朋 從(cong)爾思。子(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue):天(tian)下(xia)何(he)(he)思,何(he)(he)慮(lv)。天(tian)下(xia)同(tong)歸而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)殊途。一(yi)致(zhi)(zhi)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)百慮(lv)天(tian)下(xia)何(he)(he)思何(he)(he)慮(lv),日(ri)(ri)往(wang)則(ze)(ze)(ze)(ze)月來(lai)。日(ri)(ri)月相(xiang)推而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)明(ming)生焉(yan)。寒(han)往(wang)則(ze)(ze)(ze)(ze)署(shu)來(lai)。,署(shu)往(wang)則(ze)(ze)(ze)(ze)寒(han)來(lai)。寒(han)暑相(xiang)推則(ze)(ze)(ze)(ze)歲(sui)成(cheng)焉(yan)。往(wang)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)屈也(ye)(ye),來(lai)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)信(xin)也(ye)(ye)。屈信(xin)相(xiang)感(gan)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)利生焉(yan)。尺蠖之(zhi)曲以求(qiu)信(xin)來(lai)也(ye)(ye)。龍(long)蛇(she)之(zhi)蟄以存(cun)身也(ye)(ye)。精義人(ren)(ren)神,以致(zhi)(zhi)用(yong)(yong)也(ye)(ye)。利用(yong)(yong)安(an)(an)身,以崇德也(ye)(ye)。過(guo)此以往(wang),未(wei)(wei)之(zhi)或知(zhi)(zhi)(zhi)也(ye)(ye)。窮神知(zhi)(zhi)(zhi)化,德之(zhi)盛也(ye)(ye)。易(yi)(yi)(yi)曰(yue):困(kun)于(yu)(yu)石,據(ju)(ju)于(yu)(yu)蒺藜,入于(yu)(yu)其(qi)(qi)宮(gong),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)見(jian)(jian)其(qi)(qi)妻兇。子(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue)非所困(kun)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)困(kun)焉(yan),名必(bi)辱。非所據(ju)(ju)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)據(ju)(ju)焉(yan)神必(bi)危即辱且危死期(qi)將至(zhi),妻可得見(jian)(jian)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)邪(xie)。 易(yi)(yi)(yi)曰(yue):公(gong)用(yong)(yong)射隼于(yu)(yu)高墉之(zhi)上,獲之(zhi)無(wu)(wu)(wu)(wu)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)利。子(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue):隼者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),禽也(ye)(ye)。弓矢者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)器(qi)也(ye)(ye)射之(zhi)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)人(ren)(ren)也(ye)(ye)。君(jun)(jun)(jun)(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)藏(zang)器(qi)于(yu)(yu)身待時而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)動(dong)(dong)何(he)(he)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)利之(zhi)有。動(dong)(dong)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)括(kuo),是以出(chu)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)有獲。語成(cheng)器(qi)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)動(dong)(dong)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)。子(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue):小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)人(ren)(ren)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)恥不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)仁,不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)畏不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)義,,不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)見(jian)(jian)利不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)動(dong)(dong)。不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)為不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)懲,小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)懲而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)大(da)誡。此小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)人(ren)(ren)之(zhi)福也(ye)(ye)。易(yi)(yi)(yi)曰(yue):履校滅趾無(wu)(wu)(wu)(wu)咎(jiu),此之(zhi)謂也(ye)(ye)。善不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)積不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)足(zu)以成(cheng)名,惡(e)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)積不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)足(zu)以滅身。小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)人(ren)(ren)以小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)善而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)無(wu)(wu)(wu)(wu)益,而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)弗(fu)為也(ye)(ye)。以小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)惡(e)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)無(wu)(wu)(wu)(wu)尚(shang),而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)弗(fu)去(qu)也(ye)(ye)。故(gu)惡(e)積而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可掩,罪大(da)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可解(jie)。易(yi)(yi)(yi)曰(yue):何(he)(he)校滅耳兇。子(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue)危者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)安(an)(an)其(qi)(qi)位(wei)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye),亡者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)保其(qi)(qi)存(cun)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)。亂(luan)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)有其(qi)(qi)治(zhi)(zhi)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)。是故(gu)君(jun)(jun)(jun)(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)君(jun)(jun)(jun)(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)安(an)(an)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)忘(wang)(wang)其(qi)(qi)危,存(cun)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)忘(wang)(wang)其(qi)(qi)亡,治(zhi)(zhi)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)忘(wang)(wang)其(qi)(qi)亂(luan)。是以身安(an)(an)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)國家可保也(ye)(ye)。易(yi)(yi)(yi)曰(yue):其(qi)(qi)亡其(qi)(qi)亡。繋于(yu)(yu)苞桑子(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue):德薄而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)位(wei)尊,知(zhi)(zhi)(zhi)小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)某(mou)大(da)。力小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)任重,鮮(xian)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)及矣。易(yi)(yi)(yi)曰(yue):鼎折足(zu)覆公(gong)餗。其(qi)(qi)形渥,兇。言(yan)(yan)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)勝其(qi)(qi)任也(ye)(ye)。子(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue):知(zhi)(zhi)(zhi)幾(ji)其(qi)(qi)神乎(hu)。君(jun)(jun)(jun)(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)上交不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)諂,下(xia)交不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)瀆,其(qi)(qi)知(zhi)(zhi)(zhi)幾(ji)乎(hu)。幾(ji)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),動(dong)(dong)之(zhi)微,吉(ji)之(zhi)先(xian)見(jian)(jian)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)。君(jun)(jun)(jun)(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)見(jian)(jian)幾(ji)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)作。不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)俟終日(ri)(ri)。易(yi)(yi)(yi)曰(yue):介于(yu)(yu)石不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)終日(ri)(ri)貞吉(ji)。介于(yu)(yu)石焉(yan),寧用(yong)(yong)終日(ri)(ri),斷(duan)可識(shi)焉(yan)矣。君(jun)(jun)(jun)(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)知(zhi)(zhi)(zhi)微知(zhi)(zhi)(zhi)彰。知(zhi)(zhi)(zhi)柔知(zhi)(zhi)(zhi)剛,萬夫(fu)之(zhi)望。子(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue):顏氏(shi)之(zhi)子(zi)(zi)(zi)(zi),其(qi)(qi)殆庶幾(ji)乎(hu)。有不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)善未(wei)(wei)嘗(chang)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)知(zhi)(zhi)(zhi),知(zhi)(zhi)(zhi)之(zhi)未(wei)(wei)嘗(chang)復(fu)行也(ye)(ye)。易(yi)(yi)(yi)曰(yue):不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)遠(yuan)復(fu)無(wu)(wu)(wu)(wu)祇(zhi)悔。元吉(ji)。天(tian)地絪(yin)縕,萬物化醇,男女構精,萬物化生。易(yi)(yi)(yi)曰(yue):三(san)人(ren)(ren)行則(ze)(ze)(ze)(ze)損一(yi)人(ren)(ren),一(yi)人(ren)(ren)行則(ze)(ze)(ze)(ze)得其(qi)(qi)友。言(yan)(yan)致(zhi)(zhi)一(yi)也(ye)(ye)。子(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue):君(jun)(jun)(jun)(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)安(an)(an)其(qi)(qi)身而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)后動(dong)(dong),易(yi)(yi)(yi)其(qi)(qi)心(xin)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)后語,定其(qi)(qi)交而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)后求(qiu)。君(jun)(jun)(jun)(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)修此三(san)德者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)故(gu)全也(ye)(ye)。危以動(dong)(dong)則(ze)(ze)(ze)(ze)民不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)與也(ye)(ye),懼以語則(ze)(ze)(ze)(ze)民不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)應也(ye)(ye),無(wu)(wu)(wu)(wu)交而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)求(qiu)則(ze)(ze)(ze)(ze)民不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)與也(ye)(ye)。莫之(zhi)與,則(ze)(ze)(ze)(ze)傷之(zhi)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)至(zhi)矣。易(yi)(yi)(yi)曰(yue):莫益之(zhi),或擊之(zhi)立心(xin)勿(wu)恒,兇。

第六章 子(zi)曰:乾坤其(qi)(qi)易之門邪(xie)。乾陽物(wu)也(ye)(ye),坤陰(yin)物(wu)也(ye)(ye)。陰(yin)陽合德而(er)剛柔有體。以體天地之撰,以通神明之德。其(qi)(qi)稱明也(ye)(ye),雜而(er)不越(yue)于稽其(qi)(qi)類。其(qi)(qi)衰世之意(yi)。邪(xie)。夫易彰往而(er)察來。而(er)微顯(xian)闡幽。開(kai)而(er),當(dang)名,辨(bian)物(wu),正言斷辭,則備矣。其(qi)(qi)稱明也(ye)(ye)小。其(qi)(qi)取類也(ye)(ye)大(da)。其(qi)(qi)旨遠,其(qi)(qi)辭文其(qi)(qi)言曲而(er)中。其(qi)(qi)事肆而(er)隱因貳以濟民行,以明失得之報。

第七(qi)章(zhang) 易之興也,于其中古乎。

作易者,其有憂患乎(hu)。是故(gu),履,德之(zhi)基(ji)也(ye)。謙,德之(zhi)柄(bing)也(ye)。復,德之(zhi)本也(ye)。恒,德之(zhi)固也(ye)。損(sun),德之(zhi)修(xiu)也(ye)。益(yi),德之(zhi)裕也(ye)。困(kun),德之(zhi)辨也(ye)。井,德之(zhi)地(di)也(ye)。巽,德之(zhi)制(zhi)也(ye)。履,和(he)而(er)至(zhi)。謙,尊而(er)光。復,小(xiao)而(er)辨于物。恒,雜而(er)不(bu)厭。損(sun),先難而(er)后易。益(yi),長裕而(er)不(bu)設困(kun),窮而(er)通。井,居其所(suo)而(er)遷(qian),稱(cheng)而(er)隱。履以(yi)和(he)行,謙以(yi)制(zhi)禮,復以(yi)自知,亨以(yi)一(yi)德,損(sun)以(yi)遠害益(yi)以(yi)興利,困(kun)以(yi)寡怨,井以(yi)辨義巽以(yi)行權。

第(di)八章(zhang) 易之為(wei)書也(ye)(ye),,不可遠。為(wei)道也(ye)(ye)屢遷。變(bian)動不居,周流六虛。上下無常,剛柔相(xiang)易,不可為(wei)典要。唯變(bian)所適(shi)。其出入以度外內使知懼(ju)。又(you)明于憂患與敵。無師保如(ru)臨父母(mu)。初(chu)豐其辭而揆(kui)其方(fang)。既有典常,茍非其人,道不虛行。

第(di)九章(zhang) 易(yi)之(zhi)為書(shu)也(ye)(ye)(ye)(ye),原始(shi)要(yao)(yao)終(zhong),以為質也(ye)(ye)(ye)(ye)。六(liu)爻(yao)相(xiang)雜,唯(wei)是(shi)物也(ye)(ye)(ye)(ye)。其(qi)初(chu)難知(zhi),其(qi)上易(yi)知(zhi),本末(mo)也(ye)(ye)(ye)(ye)。初(chu)辭擬之(zhi),卒成(cheng)之(zhi)終(zhong)。 若夫雜物撰德(de),辨是(shi)與(yu)(yu)非,則非其(qi)中爻(yao)不(bu)備。噫(yi),亦要(yao)(yao)存亡吉兇,則君可知(zhi)矣。知(zhi)者觀其(qi)彖辭則四(si)過(guo)半矣。二與(yu)(yu)四(si)同功而異(yi)位(wei),其(qi)善不(bu)同。二多譽,四(si)多懼。近(jin)也(ye)(ye)(ye)(ye),柔(rou)之(zhi)道不(bu)利遠者,其(qi)要(yao)(yao)無咎,其(qi)用柔(rou)中也(ye)(ye)(ye)(ye)。三與(yu)(yu)五同功而異(yi)位(wei),三多兇五多功。貴賤之(zhi)等也(ye)(ye)(ye)(ye)。其(qi)柔(rou)危,其(qi)剛勝(sheng)邪。

第十(shi)章 易(yi)之(zhi)(zhi)為書,廣(guang)大(da)悉備(bei)。有(you)天道(dao)(dao)焉(yan)(yan)。有(you)人道(dao)(dao)焉(yan)(yan)。有(you)地道(dao)(dao)焉(yan)(yan)。兼(jian)三(san)才而兩之(zhi)(zhi)故(gu)(gu)六,六者非它也三(san)才之(zhi)(zhi)道(dao)(dao)也。道(dao)(dao)有(you)變(bian)動,故(gu)(gu)曰爻。爻有(you)等,故(gu)(gu)曰物,物有(you)雜故(gu)(gu)曰文(wen),文(wen)不當故(gu)(gu)曰吉(ji)兇生(sheng)焉(yan)(yan)。

第(di)十(shi)一章 易(yi)之(zhi)興(xing)也當殷之(zhi)末世。周之(zhi)盛德邪。當文王(wang)與(yu)紂王(wang)之(zhi)事邪。是(shi)故(gu)其(qi)(qi)辭危(wei),危(wei)者使平,易(yi)者使傾。其(qi)(qi)道盛大(da)。百(bai)物不(bu)廢。懼以終始。其(qi)(qi)要無咎,此之(zhi)謂(wei)易(yi)之(zhi)道也。

第十(shi)二章 夫乾,天(tian)(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)至健(jian)也。德(de)行恒,易(yi)以(yi)(yi)知(zhi)險。夫坤天(tian)(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)至順也,德(de)行恒,簡(jian)以(yi)(yi)知(zhi)阻。能(neng)說諸心,能(neng)研諸侯之(zhi)(zhi)(zhi)慮。定天(tian)(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)吉兇,成天(tian)(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)亹亹者(zhe)。是故變化云為。吉事有祥,象事知(zhi)器,占事知(zhi)來。天(tian)(tian)地設位(wei)圣人成能(neng)。人某鬼(gui)某,百姓與能(neng)。八卦以(yi)(yi)象吉,爻(yao)彖以(yi)(yi)情言。剛(gang)柔雜(za)居而(er)(er)吉兇可見矣變動(dong)以(yi)(yi)利言,吉兇以(yi)(yi)情遷。是故愛惡相(xiang)攻(gong)而(er)(er)吉兇生。遠近相(xiang)取而(er)(er)悔吝(lin)生。情偽(wei)相(xiang)感而(er)(er)利害生。凡易(yi)之(zhi)(zhi)(zhi)情近而(er)(er)不相(xiang)得(de),則(ze)兇或害之(zhi)(zhi)(zhi)。悔且吝(lin)。判(pan)者(zhe)器辭(ci)(ci)(ci)慙(can)中心疑者(zhe)其枝。吉人之(zhi)(zhi)(zhi)辭(ci)(ci)(ci)寡躁人之(zhi)(zhi)(zhi)辭(ci)(ci)(ci)多。巫善之(zhi)(zhi)(zhi)人其辭(ci)(ci)(ci)游。失其守者(zhe)其辭(ci)(ci)(ci)屈。

卷四

說卦傳

第一章 昔者(zhe)圣人(ren)之(zhi)作易也,幽贊(zan)于(yu)(yu)神(shen)明而(er)生蓍。參(can)天兩地而(er)倚數。變于(yu)(yu)陰(yin)陽而(er)立卦(gua),發(fa)揮于(yu)(yu)剛柔而(er)生爻。和順(shun)于(yu)(yu)道德而(er)里于(yu)(yu)義。窮理盡性以致于(yu)(yu)命。

第(di)二章(zhang) 昔者圣人以作易(yi)也(ye)將(jiang)以順性命之(zhi)(zhi)理,是(shi)以立天之(zhi)(zhi)道。曰陰與陽(yang),立地(di)之(zhi)(zhi)道。曰柔與剛,立人之(zhi)(zhi)道。曰仁與義兼三才(cai)而兩之(zhi)(zhi)故易(yi)六花而成(cheng)卦。分陰分陽(yang),迭(die)用柔剛。故易(yi)觀六位而成(cheng)章(zhang)。

第三章(zhang) 天(tian)地定位(wei)i山澤(ze)通氣。雷風相薄,水火不想(xiang)射。八卦相錯。數(shu)往(wang)者順,知(zhi)來者逆(ni)。故易(yi)逆(ni)數(shu)也。

第(di)四章 雷以(yi)(yi)(yi)動之,風以(yi)(yi)(yi)散(san)之,雨(yu)以(yi)(yi)(yi)潤之,日以(yi)(yi)(yi)烜之,艮(gen)以(yi)(yi)(yi)止之,兌以(yi)(yi)(yi)說之,乾以(yi)(yi)(yi)君之,坤以(yi)(yi)(yi)藏之。

第五章 帝(di)出(chu)乎(hu)(hu)(hu)震,齊(qi)(qi)乎(hu)(hu)(hu)巽(xun),相見(jian)(jian)乎(hu)(hu)(hu)離(li),致(zhi)(zhi)役乎(hu)(hu)(hu)坤,說(shuo),言(yan)乎(hu)(hu)(hu)兌,戰乎(hu)(hu)(hu)乾(qian),勞乎(hu)(hu)(hu)坎(kan),成(cheng)(cheng)乎(hu)(hu)(hu)艮。萬(wan)(wan)物(wu)(wu)出(chu)乎(hu)(hu)(hu)震,震,東方也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。齊(qi)(qi)乎(hu)(hu)(hu)巽(xun),巽(xun),東南也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。齊(qi)(qi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)者(zhe),言(yan)萬(wan)(wan)物(wu)(wu)之(zhi)潔齊(qi)(qi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。相見(jian)(jian)乎(hu)(hu)(hu)離(li),離(li)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)者(zhe),明(ming)(ming)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),萬(wan)(wan)物(wu)(wu)皆相見(jian)(jian)。南方之(zhi)卦也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。圣人南面而聽(ting)天下向(xiang)明(ming)(ming)而治(zhi)蓋取諸此也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。坤也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)者(zhe),地也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。萬(wan)(wan)物(wu)(wu)皆致(zhi)(zhi)養焉,故(gu)曰(yue)致(zhi)(zhi)役乎(hu)(hu)(hu)坤。兌,正(zheng)秋也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。萬(wan)(wan)物(wu)(wu)之(zhi)所(suo)(suo)說(shuo)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。故(gu)曰(yue)說(shuo)言(yan)乎(hu)(hu)(hu)兌。戰乎(hu)(hu)(hu)乾(qian),乾(qian),西北(bei)(bei)之(zhi)卦也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。言(yan)陰陽相薄也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。坎(kan)者(zhe),水(shui)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)正(zheng)北(bei)(bei)方之(zhi)卦也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。勞卦也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。萬(wan)(wan)物(wu)(wu)之(zhi)所(suo)(suo)歸也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。故(gu)曰(yue):勞乎(hu)(hu)(hu)坎(kan)。艮,東北(bei)(bei)之(zhi)卦也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。萬(wan)(wan)物(wu)(wu)之(zhi)所(suo)(suo)終,而所(suo)(suo)成(cheng)(cheng)始也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。故(gu)曰(yue)成(cheng)(cheng)言(yan)乎(hu)(hu)(hu)艮。

第六(liu)章 神也者(zhe)(zhe),妙(miao)萬(wan)(wan)物(wu)而為言(yan)者(zhe)(zhe)也。動(dong)萬(wan)(wan)物(wu)者(zhe)(zhe)莫(mo)(mo)疾乎(hu)(hu)雷(lei)。撓(nao)萬(wan)(wan)物(wu)者(zhe)(zhe),莫(mo)(mo)疾乎(hu)(hu)風(feng)。燥萬(wan)(wan)物(wu)者(zhe)(zhe),莫(mo)(mo)熯乎(hu)(hu)火(huo)。說萬(wan)(wan)物(wu)者(zhe)(zhe)莫(mo)(mo)說乎(hu)(hu)澤(ze)。潤萬(wan)(wan)物(wu)者(zhe)(zhe),莫(mo)(mo)潤乎(hu)(hu)水。終萬(wan)(wan)物(wu)始(shi)萬(wan)(wan)物(wu)者(zhe)(zhe),莫(mo)(mo)盛乎(hu)(hu)艮。故水火(huo)相逮(dai)雷(lei)風(feng)不相悖(bei)。山澤(ze)通氣,然后能(neng)變(bian)化,既成萬(wan)(wan)物(wu)也。

第七(qi)章 乾,健也(ye)。坤,順(shun)也(ye)。震,動也(ye)。巽,入也(ye)。坎,陷也(ye)。離(li)了,麗也(ye)。艮,止也(ye)。兌,說也(ye)。

第八章 乾,為(wei)馬。坤(kun),為(wei)牛。震,為(wei)龍。巽,為(wei)雞。坎(kan),為(wei)豕。艮,為(wei)狗。兌,為(wei)羊。

第九章 乾,為(wei)首。坤,為(wei)腹。震,為(wei)足。巽,為(wei)股。坎(kan),為(wei)耳。離,為(wei)目(mu)。艮,為(wei)首。兌,為(wei)口。

第(di)十(shi)章 乾,天也,故稱乎父。坤,地也,故稱乎目。震(zhen),一索(suo)(suo)而(er)(er)得男。故謂之(zhi)(zhi)長(chang)男。巽,一索(suo)(suo)而(er)(er)得女(nv)(nv),故謂之(zhi)(zhi)長(chang)女(nv)(nv)。坎再索(suo)(suo)而(er)(er)得男,故謂之(zhi)(zhi)中(zhong)男。離再索(suo)(suo)而(er)(er)得女(nv)(nv),故謂之(zhi)(zhi)中(zhong)女(nv)(nv)。艮,三索(suo)(suo)而(er)(er)得男,故謂之(zhi)(zhi)少男。兌再索(suo)(suo)而(er)(er)得女(nv)(nv),故謂之(zhi)(zhi)少女(nv)(nv)。

第(di)十一章(zhang) 乾(qian),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)天,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)圓,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)父,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)玉,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)金,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)寒,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)冰(bing),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)大赤,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)良馬(ma)(ma),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)老馬(ma)(ma),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)瘠(ji)馬(ma)(ma),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)駁馬(ma)(ma),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)木(mu)(mu)果。坤為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)地(di),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)母(mu),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)布,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)釜(fu),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)吝嗇,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)均(jun),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)子(zi)母(mu)牛,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)大輿(yu),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)文,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)眾,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)柄(bing),其(qi)于(yu)(yu)地(di)也(ye)(ye)(ye)(ye)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)黑。震,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)雷,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)龍,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)玄黃,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)旉,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)涂,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)長子(zi),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)決躁,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)蒼筤。其(qi)與馬(ma)(ma)也(ye)(ye)(ye)(ye),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)善(shan)鳴,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)馵足(zu),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)作足(zu),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)得(de)顙。其(qi)于(yu)(yu)稼也(ye)(ye)(ye)(ye),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)反生,其(qi)究(jiu)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)健為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)蕃鮮。巽,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)木(mu)(mu),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)風,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)長女,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)繩直,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)工,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)白,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)長為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)高,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)進退,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)不果為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)臭。其(qi)于(yu)(yu)人(ren)也(ye)(ye)(ye)(ye),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)寡髪,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)廣顙,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)多白眼,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)近利市(shi)三(san)倍(bei)。其(qi)究(jiu)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)躁卦。坎(kan),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)水(shui),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)溝瀆,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)隱伏,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)矯揉,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)弓輪(lun)。其(qi)于(yu)(yu)人(ren)也(ye)(ye)(ye)(ye),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)加憂,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)心(xin)病,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)耳痛,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)血卦。為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)赤。其(qi)于(yu)(yu)馬(ma)(ma)也(ye)(ye)(ye)(ye),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)每脊,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)亟心(xin)。為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)下(xia)首(shou)。為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)薄蹄,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)曵(zhuai)其(qi)于(yu)(yu)輿(yu)也(ye)(ye)(ye)(ye),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)多眚,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)通,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)月(yue),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)盜(dao)。其(qi)于(yu)(yu)木(mu)(mu)也(ye)(ye)(ye)(ye),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)堅(jian),多心(xin)。離,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)火,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)日,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)電,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)中女,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)甲胄,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)戈(ge)兵。其(qi)于(yu)(yu)人(ren)也(ye)(ye)(ye)(ye),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)大腹,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)乾(qian)卦,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)鼈(bie),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)蟹,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)蠃,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)蚌,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)龜。其(qi)于(yu)(yu)木(mu)(mu)也(ye)(ye)(ye)(ye),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)科上槁(gao)。艮為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)山,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)徑路,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)小石為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)門闕,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)果蓏,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)閽寺,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)指,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)狗,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)鼠,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)黔喙之屬其(qi)于(yu)(yu)木(mu)(mu)也(ye)(ye)(ye)(ye)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)堅(jian)多節。兌為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)澤為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)少女,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)巫為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)口舌,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)毀折,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)附決。其(qi)于(yu)(yu)地(di)也(ye)(ye)(ye)(ye),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)剛鹵,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)妾為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)羊。

序卦傳

上(shang)篇 有(you)(you)(you)(you)天(tian)地然后(hou)萬物(wu)生焉,盈(ying)天(tian)地之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)間唯萬物(wu)。故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)屯。屯,者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)盈(ying)也(ye)(ye)。屯者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),物(wu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)始(shi)生也(ye)(ye)。物(wu)生必(bi)蒙。故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)蒙。蒙者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),蒙也(ye)(ye),物(wu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)稺(zhi)。也(ye)(ye)。物(wu)稺(zhi),必(bi)不(bu)(bu)(bu)可(ke)養(yang)也(ye)(ye),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)需。需,飲食之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道也(ye)(ye)。飲食,必(bi)有(you)(you)(you)(you)訟,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)訟。訟,必(bi)有(you)(you)(you)(you)眾起,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)師(shi)。師(shi)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),眾也(ye)(ye)。眾必(bi)有(you)(you)(you)(you)所(suo)比,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)比。比者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),比有(you)(you)(you)(you)所(suo)畜(chu)(chu)(chu),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)小畜(chu)(chu)(chu)。物(wu)畜(chu)(chu)(chu)然后(hou)有(you)(you)(you)(you)禮,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)履(lv)。履(lv)而(er)(er)泰。然后(hou)安,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)泰。泰者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),通也(ye)(ye)。物(wu)不(bu)(bu)(bu)可(ke)終(zhong)(zhong)通,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)否。物(wu)不(bu)(bu)(bu)可(ke)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)終(zhong)(zhong)否,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)同人。與人同者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)物(wu)必(bi)歸焉。故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)大(da)有(you)(you)(you)(you)。有(you)(you)(you)(you)大(da)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)不(bu)(bu)(bu)可(ke)盈(ying),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)謙。有(you)(you)(you)(you)大(da)而(er)(er)能謙必(bi)豫,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)豫。豫必(bi)有(you)(you)(you)(you)隨,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)隨。以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)喜隨人者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)必(bi)有(you)(you)(you)(you)事(shi),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)蠱。故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)事(shi)也(ye)(ye)。有(you)(you)(you)(you)事(shi)而(er)(er)后(hou)可(ke)大(da),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)臨。臨者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),大(da)也(ye)(ye)。物(wu)大(da)而(er)(er)后(hou)可(ke)觀,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)觀。可(ke)觀而(er)(er)后(hou)有(you)(you)(you)(you)所(suo)合,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)噬嗑(ke)。嗑(ke)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),合也(ye)(ye)。物(wu)不(bu)(bu)(bu)可(ke)茍合而(er)(er)已,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)賁(bi)。賁(bi)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),飾(shi)也(ye)(ye)。致賁(bi)然后(hou)亨(heng)則盡(jin)矣(yi),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)剝(bo)。剝(bo)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),剝(bo)也(ye)(ye)。物(wu)不(bu)(bu)(bu)可(ke)終(zhong)(zhong)盡(jin),剝(bo),窮上(shang)反下(xia),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)復。復則不(bu)(bu)(bu)妄(wang)(wang)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)無妄(wang)(wang)。有(you)(you)(you)(you)無妄(wang)(wang)然后(hou)可(ke)畜(chu)(chu)(chu),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)大(da)畜(chu)(chu)(chu)。物(wu)畜(chu)(chu)(chu)然后(hou)可(ke)養(yang),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)頣。頣者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)養(yang)也(ye)(ye)。不(bu)(bu)(bu)養(yang)則不(bu)(bu)(bu)可(ke)動,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)大(da)過。物(wu)不(bu)(bu)(bu)可(ke)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)終(zhong)(zhong)過,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)坎(kan)。坎(kan)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),陷(xian)也(ye)(ye)。陷(xian)必(bi)有(you)(you)(you)(you)所(suo)麗,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)離。離者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)麗也(ye)(ye)。

下(xia)(xia)篇 有(you)(you)天地,然(ran)后(hou)(hou)(hou)有(you)(you)萬物(wu)(wu)。有(you)(you)萬物(wu)(wu),然(ran)后(hou)(hou)(hou)有(you)(you)男(nan)女。有(you)(you)男(nan)女,然(ran)后(hou)(hou)(hou)有(you)(you)夫(fu)妻。有(you)(you)夫(fu)妻,然(ran)后(hou)(hou)(hou)有(you)(you)父子。有(you)(you)父子,然(ran)后(hou)(hou)(hou)有(you)(you)君臣(chen)。有(you)(you)君臣(chen),然(ran)后(hou)(hou)(hou)有(you)(you)上(shang)下(xia)(xia)。然(ran)后(hou)(hou)(hou)禮儀有(you)(you)所(suo)錯。夫(fu)妻之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)不(bu)(bu)(bu)可(ke)不(bu)(bu)(bu)久也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)恒。恒者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),久也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。物(wu)(wu)不(bu)(bu)(bu)可(ke)久居(ju)其(qi)(qi)所(suo),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)遯(dun)。遯(dun)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),退也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)物(wu)(wu)不(bu)(bu)(bu)可(ke)終(zhong)遯(dun),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)大壯(zhuang)。物(wu)(wu)不(bu)(bu)(bu)可(ke)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)終(zhong)壯(zhuang),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)晉。晉者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),進(jin)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。盡必(bi)(bi)(bi)(bi)有(you)(you)所(suo)傷,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)夷。夷者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)傷也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。傷于外者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)必(bi)(bi)(bi)(bi)反(fan)其(qi)(qi)家。故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)家人。家道(dao)窮必(bi)(bi)(bi)(bi)乘(cheng),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)睽(kui)。睽(kui)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),乘(cheng)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。乘(cheng)必(bi)(bi)(bi)(bi)有(you)(you)難,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)蹇。蹇者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),難也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。物(wu)(wu)不(bu)(bu)(bu)可(ke)終(zhong)難,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)解。解者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),緩(huan)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。緩(huan)必(bi)(bi)(bi)(bi)有(you)(you)所(suo)失(shi)(shi),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)損(sun)。損(sun)而(er)(er)不(bu)(bu)(bu)已(yi),必(bi)(bi)(bi)(bi)益,益而(er)(er)不(bu)(bu)(bu)已(yi),必(bi)(bi)(bi)(bi)決,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)夬。夬者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),決也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。決必(bi)(bi)(bi)(bi)有(you)(you)所(suo)遇(yu)。故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)姤(gou)。姤(gou)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),遇(yu)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。物(wu)(wu)相遇(yu)而(er)(er)后(hou)(hou)(hou)聚,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)萃。萃者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),聚也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。聚而(er)(er)上(shang)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),謂之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)升(sheng)。升(sheng)而(er)(er)不(bu)(bu)(bu)已(yi)必(bi)(bi)(bi)(bi)困(kun),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)困(kun)。困(kun)乎上(shang)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)必(bi)(bi)(bi)(bi)反(fan)下(xia)(xia),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)井。井道(dao)不(bu)(bu)(bu)可(ke)不(bu)(bu)(bu)革 ,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)革。各物(wu)(wu)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)莫若鼎,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)鼎。鼎,主器者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)莫若長子,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)震。震者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),動(dong)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。物(wu)(wu)不(bu)(bu)(bu)可(ke)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)終(zhong)動(dong),止(zhi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)艮。艮者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),止(zhi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。物(wu)(wu)不(bu)(bu)(bu)可(ke)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)終(zhong)止(zhi)故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)漸漸者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),進(jin)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。進(jin)必(bi)(bi)(bi)(bi)有(you)(you)所(suo)歸,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)歸妹(mei)。得其(qi)(qi)所(suo)歸者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)必(bi)(bi)(bi)(bi)大故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)豐(feng)。豐(feng)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),大也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。窮大者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)必(bi)(bi)(bi)(bi)失(shi)(shi)其(qi)(qi)居(ju),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)旅(lv)。旅(lv)而(er)(er)無所(suo)容,故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)巽。巽者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),入也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。入而(er)(er)后(hou)(hou)(hou)說(shuo)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)兌(dui)。兌(dui)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)說(shuo)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。說(shuo)而(er)(er)后(hou)(hou)(hou)散之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)渙。渙者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),離也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。物(wu)(wu)不(bu)(bu)(bu)可(ke)終(zhong)離故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)節。節而(er)(er)信(xin)(xin)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)中孚。有(you)(you)其(qi)(qi)信(xin)(xin)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),必(bi)(bi)(bi)(bi)行(xing)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)小過。有(you)(you)過物(wu)(wu)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)必(bi)(bi)(bi)(bi)濟(ji),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)既濟(ji)。物(wu)(wu)不(bu)(bu)(bu)可(ke)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)窮也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),故(gu)(gu)(gu)(gu)(gu)受(shou)(shou)(shou)(shou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)未濟(ji)終(zhong)焉。

雜卦傳

乾剛,坤柔,比樂(le),師憂。臨(lin)觀之儀,或與或求。屯見而(er)不失(shi)其(qi)居。蒙雜而(er)著。震起(qi)也(ye)(ye),艮止也(ye)(ye)。損(sun)、益盛(sheng)衰之始(shi)也(ye)(ye)。大畜,時也(ye)(ye)。無(wu)妄(wang),災(zai)也(ye)(ye)。萃聚,而(er)升不來也(ye)(ye)。謙輕(qing)而(er)豫殆也(ye)(ye)。噬嗑食也(ye)(ye)。賁無(wu)色也(ye)(ye)。兌,而(er)巽伏也(ye)(ye)。隨,無(wu)故也(ye)(ye)。蠱(gu)則傷也(ye)(ye)。剝(bo),爛也(ye)(ye)。復,反也(ye)(ye)。晉,晝也(ye)(ye)。眀(ming)夷,誅(zhu)也(ye)(ye)。井通(tong)而(er)困(kun)相遇也(ye)(ye)。咸,也(ye)(ye)速也(ye)(ye)。恒,久也(ye)(ye)。麗離(li)也(ye)(ye)。節,止也(ye)(ye)。解,緩也(ye)(ye)。蹇(jian),難也(ye)(ye)。睽外(wai)也(ye)(ye)。家人(ren),內也(ye)(ye)。否,泰反其(qi)類也(ye)(ye)。大壯則止,遯則退也(ye)(ye)。大有,眾也(ye)(ye)。同人(ren),親也(ye)(ye)。革(ge),去(qu)故也(ye)(ye)。

鼎,取(qu)新也(ye)(ye)(ye)。小過,過也(ye)(ye)(ye)。中孚(fu),信(xin)也(ye)(ye)(ye)。豐,多故也(ye)(ye)(ye)。親寡(gua)旅也(ye)(ye)(ye)。未濟,離上坎下也(ye)(ye)(ye)。小畜寡(gua)也(ye)(ye)(ye),履不處也(ye)(ye)(ye)。需,不進也(ye)(ye)(ye)。比(bi),親也(ye)(ye)(ye)。大過,顛也(ye)(ye)(ye)。姤(gou),遇也(ye)(ye)(ye)。柔與(yu)剛(gang)也(ye)(ye)(ye)。漸女歸待(dai)男(nan)行也(ye)(ye)(ye)。頤(yi),養正也(ye)(ye)(ye)。既濟,定也(ye)(ye)(ye)。歸妹,女之(zhi)終也(ye)(ye)(ye)。艮,男(nan)之(zhi)窮也(ye)(ye)(ye)。夬決也(ye)(ye)(ye)。剛(gang)決柔也(ye)(ye)(ye)。君子道長,小人(ren)道憂(you)也(ye)(ye)(ye)。

其他信息

二(er)千多年(nian)來(lai),孔(kong)(kong)子(zi)(zi)受(shou)到官方的提倡(chang)和(he)保護。歷朝歷代(dai)(dai)都尊孔(kong)(kong),并(bing)封(feng)給(gei)孔(kong)(kong)子(zi)(zi)種種稱號。周敬王四十(shi)一年(nian)(公元前479年(nian)),孔(kong)(kong)子(zi)(zi)去(qu)世,弟子(zi)(zi)心喪三年(nian),廬于墓旁者(zhe)百余室,因(yin)名(ming)其地為(wei)「孔(kong)(kong)里」,并(bing)各植樹一棵。孔(kong)(kong)子(zi)(zi)后(hou)裔(yi)承(cheng)繼(ji)其儒(ru)學,為(wei)名(ming)相、博(bo)士(shi)、大(da)儒(ru)。1974年(nian)出生(sheng)(sheng)在臺灣之孔(kong)(kong)垂長先生(sheng)(sheng),為(wei)其79代(dai)(dai)嫡孫。孔(kong)(kong)子(zi)(zi)是(shi)教育家(jia)、亦是(shi)政治家(jia),孔(kong)(kong)子(zi)(zi)去(qu)世后(hou),歷代(dai)(dai)帝王為(wei)彰(zhang)顯對(dui)孔(kong)(kong)子(zi)(zi)的尊崇,不斷追封(feng)追謚。

西(xi)漢元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)始(shi)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)年(nian)(nian)(nian)(公(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)年(nian)(nian)(nian)),漢平帝(di)劉衎追封孔(kong)(kong)子(zi)(zi)為(wei)(wei)(wei)“褒(bao)成宣(xuan)尼公(gong)(gong)(gong)”古人(ren)認為(wei)(wei)(wei)“褒(bao)成”是(shi)(shi)(shi)國名,“宣(xuan)尼”是(shi)(shi)(shi)謚號(hao),“公(gong)(gong)(gong)”是(shi)(shi)(shi)爵(jue)位。北(bei)魏太和十六年(nian)(nian)(nian)(公(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)492年(nian)(nian)(nian)),孝文(wen)帝(di)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)宏稱孔(kong)(kong)子(zi)(zi)為(wei)(wei)(wei)“文(wen)圣尼父(fu)(fu)(fu)”。“文(wen)圣”是(shi)(shi)(shi)尊(zun)號(hao),“尼父(fu)(fu)(fu)”是(shi)(shi)(shi)敬稱。北(bei)周(zhou)大(da)象(xiang)二(er)年(nian)(nian)(nian)(公(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)580年(nian)(nian)(nian)),靜(jing)帝(di)宇文(wen)衍(yan)追封孔(kong)(kong)子(zi)(zi)為(wei)(wei)(wei)“鄒國公(gong)(gong)(gong)”,“鄒”是(shi)(shi)(shi)國名,“公(gong)(gong)(gong)”是(shi)(shi)(shi)爵(jue)位。 隋開(kai)皇元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)年(nian)(nian)(nian)(公(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)581年(nian)(nian)(nian)),文(wen)帝(di)楊堅稱孔(kong)(kong)子(zi)(zi)為(wei)(wei)(wei)“先(xian)師(shi)尼父(fu)(fu)(fu)”;唐(tang)貞(zhen)(zhen)觀二(er)年(nian)(nian)(nian)(公(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)628年(nian)(nian)(nian)),太宗李世民尊(zun)孔(kong)(kong)子(zi)(zi)為(wei)(wei)(wei)“先(xian)圣”。“先(xian)師(shi)”、“先(xian)圣”都是(shi)(shi)(shi)尊(zun)稱。貞(zhen)(zhen)觀十一年(nian)(nian)(nian)(公(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)637年(nian)(nian)(nian)),改稱孔(kong)(kong)子(zi)(zi)為(wei)(wei)(wei)“宣(xuan)父(fu)(fu)(fu)”,“宣(xuan)”為(wei)(wei)(wei)謚號(hao),“父(fu)(fu)(fu)”是(shi)(shi)(shi)美(mei)稱。乾封元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)年(nian)(nian)(nian)(公(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)666年(nian)(nian)(nian)),高宗李治贈(zeng)孔(kong)(kong)子(zi)(zi)為(wei)(wei)(wei)“太師(shi)”,“太師(shi)”為(wei)(wei)(wei)官(guan)位。武(wu)(wu)周(zhou)天綬元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)年(nian)(nian)(nian)(公(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)690年(nian)(nian)(nian)),武(wu)(wu)則(ze)天封孔(kong)(kong)子(zi)(zi)為(wei)(wei)(wei)“隆道(dao)公(gong)(gong)(gong)”。“隆道(dao)”是(shi)(shi)(shi)封號(hao),“公(gong)(gong)(gong)”是(shi)(shi)(shi)爵(jue)位。唐(tang)開(kai)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)二(er)十七年(nian)(nian)(nian)(公(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)(yuan)739年(nian)(nian)(nian)),玄(xuan)宗李隆基封孔(kong)(kong)子(zi)(zi)為(wei)(wei)(wei)“文(wen)宣(xuan)王(wang)(wang)(wang)(wang)”。“文(wen)宣(xuan)”為(wei)(wei)(wei)謚號(hao),“王(wang)(wang)(wang)(wang)”是(shi)(shi)(shi)爵(jue)位。這(zhe)兒的“王(wang)(wang)(wang)(wang)”不是(shi)(shi)(shi)后世皇帝(di)以下的侯王(wang)(wang)(wang)(wang)的王(wang)(wang)(wang)(wang),而是(shi)(shi)(shi)周(zhou)天子(zi)(zi)“武(wu)(wu)王(wang)(wang)(wang)(wang)”“成王(wang)(wang)(wang)(wang)”的王(wang)(wang)(wang)(wang)。

宋仁宗至和二(1055年(nian)(nian)(nian))年(nian)(nian)(nian)改文宣公為衍(yan)圣公,后(hou)代相沿不(bu)改。自誕生(sheng)朱(zhu)熹注解《周易本義》的宋朝之后(hou),歷代朝廷或政府對孔子的尊(zun)崇,有贈無減。元朝大德十(shi)(shi)一年(nian)(nian)(nian)(1307年(nian)(nian)(nian))成(cheng)宗加銜“大成(cheng)至圣文宣王(wang)”。明(ming)朝世宗嘉靖九年(nian)(nian)(nian)(1530年(nian)(nian)(nian))尊(zun)“至圣先(xian)師”。清朝順治二年(nian)(nian)(nian)(1645年(nian)(nian)(nian))世祖尊(zun)“大成(cheng)至圣文宣先(xian)師”。中華(hua)民(min)國二十(shi)(shi)四年(nian)(nian)(nian)(1935年(nian)(nian)(nian))國民(min)政府尊(zun)“大成(cheng)至圣先(xian)師”。

朱(zhu)熹(xi)(xi)注(zhu)(zhu)解(jie)的(de)(de)(de)(de)《周易(yi)(yi)本(ben)義(yi)(yi)》也(ye)就備受其之后(hou)歷(li)代(dai)朝廷或政府青睞。宋(song)嘉泰年(nian)間,有(you)朱(zhu)熹(xi)(xi)注(zhu)(zhu)解(jie)的(de)(de)(de)(de)《易(yi)(yi)本(ben)義(yi)(yi)》稿(gao)本(ben)流傳。朱(zhu)熹(xi)(xi)注(zhu)(zhu)解(jie)的(de)(de)(de)(de)《周易(yi)(yi)本(ben)義(yi)(yi)》成書(shu)后(hou),有(you)朱(zhu)鑒(jian)刊本(ben),吳革刊本(ben)。《四庫(ku)全書(shu)》收(shou)入朱(zhu)熹(xi)(xi)注(zhu)(zhu)解(jie)的(de)(de)(de)(de)《周易(yi)(yi)本(ben)義(yi)(yi)》十二卷(juan)(juan)本(ben),并附有(you)朱(zhu)熹(xi)(xi)注(zhu)(zhu)解(jie)的(de)(de)(de)(de)《周易(yi)(yi)本(ben)義(yi)(yi)》四卷(juan)(juan)本(ben);《西京(jing)清麓叢書(shu)正編(bian)》和《劉(liu)氏傳經(jing)(jing)堂(tang)叢書(shu)》它們都(dou)收(shou)入朱(zhu)熹(xi)(xi)注(zhu)(zhu)解(jie)的(de)(de)(de)(de)《周易(yi)(yi)本(ben)義(yi)(yi)》十二卷(juan)(juan)本(ben);《摛(chi)藻堂(tang)四庫(ku)全書(shu)薈要》、1984年(nian)北(bei)京(jing)中國書(shu)店鉛排本(ben)《四書(shu)五(wu)經(jing)(jing)》和1989年(nian)上(shang)海古(gu)(gu)籍(ji)出(chu)版(ban)社影印《四庫(ku)易(yi)(yi)學叢刊》它們都(dou)收(shou)入朱(zhu)熹(xi)(xi)注(zhu)(zhu)解(jie)的(de)(de)(de)(de)《周易(yi)(yi)本(ben)義(yi)(yi)》四卷(juan)(juan)本(ben);1986年(nian)5月,上(shang)海古(gu)(gu)籍(ji)出(chu)版(ban)社出(chu)版(ban)了《周易(yi)(yi)本(ben)義(yi)(yi).朱(zhu)熹(xi)(xi)注(zhu)(zhu)》四卷(juan)(juan)單行本(ben)。

本百科詞條由網站注冊用戶【 歲月靜好 】編(bian)輯上傳(chuan)(chuan)提供,詞(ci)條(tiao)屬于開放(fang)詞(ci)條(tiao),當前頁面所展示的(de)詞(ci)條(tiao)介紹涉及宣傳(chuan)(chuan)內容(rong)屬于注冊用戶個人編(bian)輯行為,與(yu)【《周易本義(yi)》】的(de)所屬企業/所有(you)人/主體無關,網站不完全保證內容(rong)信息的(de)準確性(xing)、真實性(xing),也(ye)不代表本站立場。內容(rong)僅為介紹詞(ci)條(tiao)基本情況,本站不提供觀看和下載,請支持正版(ban)!想要了解更多請到官方平臺(tai)。 反饋
詞條所在榜單
發表評論
您還未登錄,依《網絡安全法》相關要求,請您登錄賬戶后再提交發布信息。點擊登錄>>如您還未注冊,可,感謝您的理解及支持!
最新評論
暫無評論
網站提醒和聲明
本(ben)(ben)站為注(zhu)冊(ce)用戶提供信息存儲(chu)空間服務,非“MAIGOO編輯上傳提供”的文(wen)章(zhang)/文(wen)字均是注(zhu)冊(ce)用戶自主發布上傳,不代表本(ben)(ben)站觀(guan)點,版(ban)權(quan)歸原作者(zhe)所有,如有侵權(quan)、虛假信息、錯(cuo)誤信息或(huo)任(ren)何問題,請及時(shi)聯系我們,我們將在第一(yi)時(shi)間刪除或(huo)更正。 申請刪除>> 糾錯>> 投訴侵權>> 網頁上相(xiang)關信息的(de)知識產(chan)權歸(gui)網站方所有(you)(包括但不(bu)限于文字、圖(tu)(tu)片、圖(tu)(tu)表、著(zhu)作權、商標權、為用戶提供的(de)商業信息等),非經(jing)許可不(bu)得抄襲(xi)或使用。
提交說明: 查看提交幫助>> 注冊登錄>>
頁面相關分類
熱門模塊
已有4083145個品牌入駐 更新521334個招商信息 已發布1613146個代理需求 已有1395786條品牌點贊