產廣(guang)東、海南、廣(guang)西、福建。喜(xi)生于低海拔的山(shan)地(di)、丘陵(ling)以及(ji)路邊陽處(chu)疏林中(zhong)。
喬(qiao)木,高5-15米(mi)(mi),樹皮暗(an)(an)灰色,幾平滑(hua),纖維堅韌;小枝圓(yuan)柱(zhu)形(xing)(xing),具(ju)縐(zhou)紋,幼(you)時被(bei)(bei)(bei)疏柔(rou)(rou)毛(mao)(mao),后逐(zhu)漸(jian)脫落,無(wu)毛(mao)(mao)或近(jin)無(wu)毛(mao)(mao)。葉革質,圓(yuan)形(xing)(xing)、橢圓(yuan)形(xing)(xing)至長(chang)(chang)圓(yuan)形(xing)(xing),有(you)時近(jin)倒卵(luan)(luan)形(xing)(xing),長(chang)(chang)5-9厘(li)米(mi)(mi),寬(kuan)2.8-6厘(li)米(mi)(mi),先端(duan)銳尖(jian)或急(ji)尖(jian)而具(ju)短(duan)尖(jian)頭,基部(bu)(bu)寬(kuan)楔形(xing)(xing),上(shang)面(mian)暗(an)(an)綠(lv)色或紫綠(lv)色,光(guang)亮(liang),下(xia)面(mian)淡綠(lv)色,兩(liang)面(mian)均(jun)無(wu)毛(mao)(mao),側脈每(mei)邊(bian)15-20,在(zai)下(xia)面(mian)更明顯,小脈纖細,近(jin)平行,不明顯,邊(bian)緣有(you)時被(bei)(bei)(bei)稀(xi)疏的柔(rou)(rou)毛(mao)(mao);葉柄(bing)(bing)長(chang)(chang)約(yue)5-7毫(hao)(hao)(hao)(hao)米(mi)(mi),被(bei)(bei)(bei)毛(mao)(mao)。花(hua)(hua)芳(fang)香,黃綠(lv)色,多朵(duo),組成傘(san)形(xing)(xing)花(hua)(hua)序;花(hua)(hua)梗長(chang)(chang)5-6毫(hao)(hao)(hao)(hao)米(mi)(mi),密(mi)被(bei)(bei)(bei)黃灰色短(duan)柔(rou)(rou)毛(mao)(mao);萼(e)筒淺鐘狀(zhuang)(zhuang)(zhuang),長(chang)(chang)5-6毫(hao)(hao)(hao)(hao)米(mi)(mi),兩(liang)面(mian)均(jun)密(mi)被(bei)(bei)(bei)短(duan)柔(rou)(rou)毛(mao)(mao),5裂,裂片卵(luan)(luan)形(xing)(xing),長(chang)(chang)4-5毫(hao)(hao)(hao)(hao)米(mi)(mi),先端(duan)圓(yuan)鈍或急(ji)尖(jian),兩(liang)面(mian)被(bei)(bei)(bei)短(duan)柔(rou)(rou)毛(mao)(mao);花(hua)(hua)瓣(ban)(ban)10,鱗片狀(zhuang)(zhuang)(zhuang),著生于花(hua)(hua)萼(e)筒喉(hou)部(bu)(bu),密(mi)被(bei)(bei)(bei)毛(mao)(mao);雄蕊10,排成1輪,花(hua)(hua)絲長(chang)(chang)約(yue)1毫(hao)(hao)(hao)(hao)米(mi)(mi),花(hua)(hua)藥長(chang)(chang)圓(yuan)形(xing)(xing),長(chang)(chang)約(yue)4毫(hao)(hao)(hao)(hao)米(mi)(mi);子房卵(luan)(luan)形(xing)(xing),密(mi)被(bei)(bei)(bei)灰白色毛(mao)(mao),2室,每(mei)室1胚珠,花(hua)(hua)柱(zhu)極短(duan)或無(wu),柱(zhu)頭頭狀(zhuang)(zhuang)(zhuang)。蒴(shuo)果果梗短(duan),卵(luan)(luan)球形(xing)(xing),幼(you)時綠(lv)色,長(chang)(chang)2-3厘(li)米(mi)(mi),直(zhi)徑約(yue)2厘(li)米(mi)(mi),頂端(duan)具(ju)短(duan)尖(jian)頭,基部(bu)(bu)漸(jian)狹,密(mi)被(bei)(bei)(bei)黃色短(duan)柔(rou)(rou)毛(mao)(mao),2瓣(ban)(ban)裂,2室,每(mei)室具(ju)有(you)1種子,種子褐色,卵(luan)(luan)球形(xing)(xing),長(chang)(chang)約(yue)1厘(li)米(mi)(mi),寬(kuan)約(yue)5.5毫(hao)(hao)(hao)(hao)米(mi)(mi),疏被(bei)(bei)(bei)柔(rou)(rou)毛(mao)(mao),基部(bu)(bu)具(ju)有(you)附屬體,附屬體長(chang)(chang)約(yue)1.5厘(li)米(mi)(mi),上(shang)端(duan)寬(kuan)扁,寬(kuan)約(yue)4毫(hao)(hao)(hao)(hao)米(mi)(mi),下(xia)端(duan)成柄(bing)(bing)狀(zhuang)(zhuang)(zhuang)。花(hua)(hua)期春夏,果期夏秋。
含有(you)樹脂的(de)木材。
味辛、苦,性微溫。
歸脾(pi)、胃(wei)、腎經。
行氣止(zhi)痛,溫中止(zhi)嘔,納氣平喘。
用(yong)于胸腹脹悶疼痛,胃(wei)寒(han)嘔吐呃(e)逆(ni),腎虛(xu)氣逆(ni)喘急。
l~5g,后下。
1、治陰虛腎氣不歸原:沉香磨(mo)汁(zhi)數分,以麥(mai)門冬、懷熟地各三錢(qian)(qian),茯苓、山(shan)藥(yao)、山(shan)茱萸(yu)肉各二(er)錢(qian)(qian),牡丹皮、澤瀉、廣陳皮各一錢(qian)(qian)。水煎,和沉香汁(zhi)服(fu)。(《本草匯言(yan)》)
2、治脾腎久虛,水飲停積,上乘肺經,咳嗽(sou)短氣,腹脅脹,小便不利(li):沉香一錢,烏(wu)藥(yao)三錢,茯苓、陳皮、澤瀉、香附(fu)子各半兩,麝香半錢。上為細末,煉蜜和丸如梧(wu)子大。每服二、三十丸,熟水下(xia)。(《雞峰(feng)普濟方》沉香丸)