漢(han)董永(yong)(yong),千乘(cheng)人(ren)。少偏孤,與(yu)父(fu)居。肆(sì)力(li)田畝(mǔ),鹿車載自(zi)隨。父(fu)亡,無(wu)以(yi)葬,乃自(zi)賣為(wei)奴(nu),以(yi)供喪事。主(zhu)人(ren)知(zhi)其賢,與(yu)錢一(yi)萬,遣之(zhi)。永(yong)(yong)行三年(nian)喪畢(bi)(bi),欲還主(zhu)人(ren),供其奴(nu)職。道逢一(yi)婦人(ren),曰(yue)(yue)(yue):“愿(yuan)為(wei)子妻。”遂(sui)與(yu)之(zhi)俱。主(zhu)人(ren)謂(wei)永(yong)(yong)曰(yue)(yue)(yue):“以(yi)錢與(yu)君(jun)(jun)矣。”永(yong)(yong)曰(yue)(yue)(yue):“蒙君(jun)(jun)之(zhi)惠,父(fu)喪收藏。永(yong)(yong)雖小人(ren),必欲服(fu)勤致力(li),以(yi)報(bao)厚德。”主(zhu)曰(yue)(yue)(yue):“婦人(ren)何能?”永(yong)(yong)曰(yue)(yue)(yue):“能織。”主(zhu)曰(yue)(yue)(yue):“必爾者(zhe),但令君(jun)(jun)婦為(wei)我織縑(jiān)百疋(pi)(pǐ)。”于是永(yong)(yong)妻為(wei)主(zhu)人(ren)家織,十日而畢(bi)(bi)。女出門,謂(wei)永(yong)(yong)曰(yue)(yue)(yue):“我,天(tian)之(zhi)織女也。緣(yuan)君(jun)(jun)至孝,天(tian)帝令我助君(jun)(jun)償(chang)債耳。”語畢(bi)(bi),凌空而去(qu),不知(zhi)所(suo)在。
偏孤:這里指喪(sang)母。
錢:指銅錢。
緣:因為
縑:細絹
漢(han)朝董(dong)(dong)永(yong)(yong)是千乘地方人(ren)(ren)。董(dong)(dong)永(yong)(yong)早年死了(le)(le)母親(qin)(qin),與父(fu)親(qin)(qin)居住(zhu)在(zai)一(yi)(yi)起(qi)(qi)。父(fu)親(qin)(qin)耕種田地,董(dong)(dong)永(yong)(yong)推著小車跟著父(fu)親(qin)(qin)干(gan)活。后來(lai)父(fu)親(qin)(qin)也(ye)死了(le)(le),無錢(qian)埋葬,董(dong)(dong)永(yong)(yong)只得賣身(shen)為(wei)(wei)奴(nu),換錢(qian)為(wei)(wei)父(fu)親(qin)(qin)辦了(le)(le)喪(sang)事。主人(ren)(ren)知(zhi)道董(dong)(dong)永(yong)(yong)德行(xing)好,給(gei)了(le)(le)他(ta)一(yi)(yi)萬(wan)文錢(qian),讓(rang)他(ta)回家。董(dong)(dong)永(yong)(yong)在(zai)家里(li)守(shou)完(wan)三年喪(sang),打算(suan)到(dao)(dao)(dao)主人(ren)(ren)家做奴(nu)仆(pu)來(lai)還債(zhai)。在(zai)去(qu)主人(ren)(ren)家的(de)(de)路上,碰到(dao)(dao)(dao)一(yi)(yi)個(ge)女子,對他(ta)說(shuo)(shuo)(shuo):“我愿意做你(ni)(ni)(ni)的(de)(de)妻子。”(董(dong)(dong)永(yong)(yong))就同她(ta)一(yi)(yi)起(qi)(qi)到(dao)(dao)(dao)主人(ren)(ren)家。主人(ren)(ren)對董(dong)(dong)永(yong)(yong)說(shuo)(shuo)(shuo):“我把(ba)錢(qian)送(song)給(gei)你(ni)(ni)(ni)了(le)(le)(不用還了(le)(le))。”董(dong)(dong)永(yong)(yong)回答說(shuo)(shuo)(shuo):“承(cheng)蒙您的(de)(de)恩惠(hui),父(fu)親(qin)(qin)的(de)(de)尸體得到(dao)(dao)(dao)收殮(lian)安葬。董(dong)(dong)永(yong)(yong)盡(jin)管(guan)是平民百(bai)姓,也(ye)一(yi)(yi)定要(yao)盡(jin)力地承(cheng)擔勞務,來(lai)報答您的(de)(de)大(da)恩大(da)德。”主人(ren)(ren)說(shuo)(shuo)(shuo):“你(ni)(ni)(ni)的(de)(de)妻子能做什(shen)么(me)?”董(dong)(dong)永(yong)(yong)說(shuo)(shuo)(shuo):“會織(zhi)(zhi)布。”主人(ren)(ren)說(shuo)(shuo)(shuo):“如果(guo)這(zhe)樣的(de)(de)話,就讓(rang)你(ni)(ni)(ni)的(de)(de)妻子幫我織(zhi)(zhi)一(yi)(yi)百(bai)匹(pi)細絹吧。”于是董(dong)(dong)永(yong)(yong)妻子為(wei)(wei)主人(ren)(ren)家織(zhi)(zhi)絹,十天后織(zhi)(zhi)完(wan)了(le)(le)。織(zhi)(zhi)女走(zou)出(chu)織(zhi)(zhi)布間的(de)(de)門,告訴(su)董(dong)(dong)永(yong)(yong)說(shuo)(shuo)(shuo):“我是天上的(de)(de)織(zhi)(zhi)女,因為(wei)(wei)你(ni)(ni)(ni)非常孝(xiao)順,天帝(di)就派我下(xia)凡,幫你(ni)(ni)(ni)償債(zhai),說(shuo)(shuo)(shuo)完(wan)凌空(kong)飛走(zou)了(le)(le),不知(zhi)去(qu)了(le)(le)哪兒。”