抗美援(yuan)朝(chao)戰(zhan)爭第(di)五次(ci)戰(zhan)役是指,1951年4月22日~6月10日,中國人(ren)民(min)志(zhi)愿軍和朝(chao)鮮(xian)人(ren)民(min)軍為挫敗美國為首(shou)的(de)"聯合國軍"及(ji)其指揮的(de)南朝(chao)鮮(xian)(韓國)軍從側后登陸配合正(zheng)面進攻的(de)企圖,在(zai)"三八(ba)線(xian)"南北地區進行(xing)的(de)大(da)規模反擊戰(zhan)。
1951年3月(yue)下旬,"聯合(he)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)"將戰(zhan)線(xian)(xian)推進(jin)到"三(san)八(ba)線(xian)(xian)"附近(jin)地(di)(di)(di)區(qu)。這(zhe)時,美(mei)(mei)、英、法等(deng)(deng)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)對是否再次(ci)越過(guo)"三(san)八(ba)線(xian)(xian)",以(yi)及(ji)用(yong)何(he)種方(fang)式結束(shu)朝(chao)(chao)(chao)鮮(xian)(xian)(xian)戰(zhan)爭,發生了爭論。美(mei)(mei)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)政府在與(yu)英、法等(deng)(deng)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)磋商后(hou)(hou),從其全球戰(zhan)略出(chu)發,決定在不擴大戰(zhan)爭范(fan)圍的(de)前(qian)提下,繼續(xu)穩(wen)步北(bei)進(jin),待軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)事上占據有利地(di)(di)(di)位(wei)后(hou)(hou),以(yi)實力(li)政策為基礎,或(huo)(huo)(huo)與(yu)中朝(chao)(chao)(chao)方(fang)面進(jin)行談判,或(huo)(huo)(huo)繼續(xu)其軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)事行動。據此(ci),"聯合(he)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)"于(yu)(yu)(yu)(yu)4月(yue)初(chu)再次(ci)越過(guo)"三(san)八(ba)線(xian)(xian)",并(bing)計劃從中朝(chao)(chao)(chao)人(ren)民軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)隊(dui)側后(hou)(hou)登陸(lu),配合(he)正面進(jin)攻,將戰(zhan)線(xian)(xian)推進(jin)到平壤、元山(shan)一線(xian)(xian)。4月(yue)11日,"聯合(he)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)"總(zong)司令D.麥克阿瑟因與(yu)美(mei)(mei)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)總(zong)統H.S.杜魯門在侵(qin)朝(chao)(chao)(chao)政策上有分(fen)(fen)歧而被撤銷一切職務,由M.B.李(li)奇微繼任"聯合(he)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)"總(zong)司令。4月(yue)中旬,李(li)奇微發現志愿軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)后(hou)(hou)續(xu)兵團集結,判斷中朝(chao)(chao)(chao)人(ren)民軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)隊(dui)可(ke)能于(yu)(yu)(yu)(yu)4月(yue)下旬或(huo)(huo)(huo)5月(yue)初(chu)發動攻勢,遂決定以(yi)一部(bu)兵力(li)繼續(xu)在鐵原、金(jin)化、金(jin)城地(di)(di)(di)區(qu)保持進(jin)攻,其他方(fang)向暫時轉入(ru)防御。此(ci)時,"聯合(he)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)"的(de)地(di)(di)(di)面作戰(zhan)部(bu)隊(dui)為6個(ge)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)團)共17個(ge)師(shi)(shi)(shi)又3個(ge)旅、1個(ge)團,計34萬余人(ren)。第(di)(di)一線(xian)(xian)兵力(li)為12個(ge)師(shi)(shi)(shi)另2個(ge)旅,第(di)(di)二(er)線(xian)(xian)和后(hou)(hou)方(fang)兵力(li)為5個(ge)師(shi)(shi)(shi)又1個(ge)旅及(ji)1個(ge)團。其部(bu)署:美(mei)(mei)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)第(di)(di)1軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)位(wei)于(yu)(yu)(yu)(yu)臨(lin)津江兩岸及(ji)漣川(chuan)以(yi)西地(di)(di)(di)區(qu),第(di)(di)9軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)位(wei)于(yu)(yu)(yu)(yu)漣川(chuan)以(yi)東(dong)至(zhi)華(hua)川(chuan)地(di)(di)(di)區(qu),第(di)(di)10軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)和南朝(chao)(chao)(chao)鮮(xian)(xian)(xian)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)第(di)(di)3、第(di)(di)1軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)團分(fen)(fen)別位(wei)于(yu)(yu)(yu)(yu)楊口、元通里、桿城地(di)(di)(di)區(qu)。美(mei)(mei)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)騎兵第(di)(di)1師(shi)(shi)(shi)(機(ji)械(xie)化師(shi)(shi)(shi))、空(kong)降第(di)(di)187團及(ji)南朝(chao)(chao)(chao)鮮(xian)(xian)(xian)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)第(di)(di)2師(shi)(shi)(shi)為預備隊(dui),分(fen)(fen)別配置于(yu)(yu)(yu)(yu)春川(chuan)、水原、原州(zhou)地(di)(di)(di)區(qu)。南朝(chao)(chao)(chao)鮮(xian)(xian)(xian)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)第(di)(di)2軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)團第(di)(di)8師(shi)(shi)(shi)位(wei)于(yu)(yu)(yu)(yu)大田。
中(zhong)朝人(ren)(ren)(ren)民(min)(min)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)隊在(zai)(zai)第(di)(di)四次戰(zhan)(zhan)役(yi)(yi)中(zhong),贏得了(le)時(shi)間(jian),掩護了(le)志(zhi)愿(yuan)(yuan)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)第(di)(di)19、第(di)(di)3、第(di)(di)9兵(bing)團集結,從而使(shi)志(zhi)愿(yuan)(yuan)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)第(di)(di)一線(xian)作戰(zhan)(zhan)部隊增至3個(ge)(ge)兵(bing)團共(gong)11個(ge)(ge)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)33個(ge)(ge)師另4個(ge)(ge)炮兵(bing)師,加上人(ren)(ren)(ren)民(min)(min)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)3個(ge)(ge)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)團,總共(gong)60萬余人(ren)(ren)(ren),地面(mian)兵(bing)力居優勢。但志(zhi)愿(yuan)(yuan)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)新入朝兵(bing)團,對敵情、地形不熟(shu),準(zhun)備倉促;后(hou)勤保障尚無重大改善,只能保持最低限度的供應。志(zhi)愿(yuan)(yuan)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)司令員兼政治(zhi)委員彭德懷,根據中(zhong)央軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)事委員會主席毛澤東(dong)關于(yu)"戰(zhan)(zhan)爭準(zhun)備長期,盡量爭取短期"、志(zhi)愿(yuan)(yuan)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)后(hou)續兵(bing)團到齊后(hou)"再進行有(you)力的新的戰(zhan)(zhan)役(yi)(yi)"的指示,經與人(ren)(ren)(ren)民(min)(min)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)商定,在(zai)(zai)"聯(lian)合國軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)"實施(shi)登陸(lu)(lu)之(zhi)前發起第(di)(di)五次戰(zhan)(zhan)役(yi)(yi)。戰(zhan)(zhan)役(yi)(yi)的主要目的是,消(xiao)滅敵人(ren)(ren)(ren)幾個(ge)(ge)師,挫敗(bai)其(qi)登陸(lu)(lu)計劃,奪回戰(zhan)(zhan)場主動權(quan)。在(zai)(zai)戰(zhan)(zhan)役(yi)(yi)指導上,實行戰(zhan)(zhan)役(yi)(yi)分割與戰(zhan)(zhan)術(shu)分割相結合、戰(zhan)(zhan)役(yi)(yi)包圍迂(yu)(yu)回與戰(zhan)(zhan)術(shu)包圍迂(yu)(yu)回相結合。在(zai)(zai)部署上,集中(zhong)志(zhi)愿(yuan)(yuan)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)3個(ge)(ge)兵(bing)團共(gong)11個(ge)(ge)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)及(ji)人(ren)(ren)(ren)民(min)(min)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)1個(ge)(ge)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)團于(yu)西(xi)線(xian),在(zai)(zai)汶(wen)山里(li)至春川間(jian)實施(shi)主要突擊(ji);以其(qi)中(zhong)一部兵(bing)力從金化(hua)至加平劈開戰(zhan)(zhan)役(yi)(yi)缺口,將"聯(lian)合國軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)"東(dong)西(xi)割裂(lie),使(shi)其(qi)不能互相增援(yuan)。以人(ren)(ren)(ren)民(min)(min)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)2個(ge)(ge)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)團在(zai)(zai)東(dong)線(xian)牽制(zhi)美軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)第(di)(di)2、第(di)(di)7師,使(shi)其(qi)不得西(xi)援(yuan)。以志(zhi)愿(yuan)(yuan)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)3個(ge)(ge)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)位于(yu)肅川、元山、平壤地區(qu),人(ren)(ren)(ren)民(min)(min)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)2個(ge)(ge)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)團位于(yu)淮(huai)陽(yang)、沙里(li)院地區(qu),分別擔任反登陸(lu)(lu)和反空降任務。
中(zhong)朝人民軍隊(dui)在西線實(shi)施主要突(tu)擊
4月22日黃昏,中(zhong)朝人(ren)民(min)軍(jun)(jun)(jun)隊(dui)在(zai)全線(xian)發起反擊。西線(xian)以1個(ge)兵(bing)團(tuan)從正面突(tu)(tu)擊、2個(ge)兵(bing)團(tuan)從兩翼突(tu)(tu)擊并實施戰役(yi)迂回,分割圍殲(jian)當面之(zhi)敵(di)。左翼,第(di)(di)(di)(di)9兵(bing)團(tuan)司(si)令員兼(jian)政(zheng)治(zhi)委員宋時(shi)輪指揮(hui)5個(ge)軍(jun)(jun)(jun),迅速突(tu)(tu)破"聯合國軍(jun)(jun)(jun)"防(fang)御。至23日夜,第(di)(di)(di)(di)20、第(di)(di)(di)(di)27、第(di)(di)(di)(di)26軍(jun)(jun)(jun)前(qian)(qian)出15~20公里,進占龍華洞、外藥寺(si)(si)洞、白云山地(di)(di)區,殲(jian)美(mei)軍(jun)(jun)(jun)第(di)(di)(di)(di)24師、南朝鮮軍(jun)(jun)(jun)第(di)(di)(di)(di)6師各一部;第(di)(di)(di)(di)40軍(jun)(jun)(jun)突(tu)(tu)入30余(yu)公里,前(qian)(qian)出到加平(ping)東(dong)北沐洞里地(di)(di)區,完成(cheng)戰役(yi)割裂任務(wu);第(di)(di)(di)(di)39軍(jun)(jun)(jun)前(qian)(qian)出到華川(chuan)以南原川(chuan)里地(di)(di)區,將美(mei)軍(jun)(jun)(jun)陸戰第(di)(di)(di)(di)1師隔于北漢江(jiang)(jiang)以東(dong)不得西援。正面,第(di)(di)(di)(di)3兵(bing)團(tuan)副(fu)司(si)令員王近山指揮(hui)第(di)(di)(di)(di)12、第(di)(di)(di)(di)15、第(di)(di)(di)(di)60軍(jun)(jun)(jun),突(tu)(tu)破后在(zai)漣(lian)川(chuan)以北遭到美(mei)軍(jun)(jun)(jun)第(di)(di)(di)(di)3師、土(tu)耳其旅(lv)抵抗,進展(zhan)較慢(man),24日晨進至哨城(cheng)里、永平(ping)地(di)(di)區,與"聯合國軍(jun)(jun)(jun)"形成(cheng)對峙。右翼,第(di)(di)(di)(di)19兵(bing)團(tuan)司(si)令員楊得志(zhi)、政(zheng)治(zhi)委員李志(zhi)民(min)指揮(hui)第(di)(di)(di)(di)63、第(di)(di)(di)(di)64、第(di)(di)(di)(di)65軍(jun)(jun)(jun),突(tu)(tu)破臨(lin)津江(jiang)(jiang)后,第(di)(di)(di)(di)63軍(jun)(jun)(jun)攻占江(jiang)(jiang)南要點紺(gan)岳山,殲(jian)英(ying)軍(jun)(jun)(jun)第(di)(di)(di)(di)29旅(lv)一部(見(jian)雪馬里戰斗);第(di)(di)(di)(di)64軍(jun)(jun)(jun)受阻(zu)于臨(lin)津江(jiang)(jiang)南岸彌陀寺(si)(si)以北地(di)(di)區,而此(ci)時(shi)兵(bing)團(tuan)第(di)(di)(di)(di)2梯隊(dui)第(di)(di)(di)(di)65軍(jun)(jun)(jun)2個(ge)師也(ye)已渡過(guo)臨(lin)津江(jiang)(jiang),致使5個(ge)師的兵(bing)力大(da)(da)部擁(yong)擠在(zai)江(jiang)(jiang)南岸20平(ping)方公里的狹小地(di)(di)區內,遭敵(di)火力突(tu)(tu)擊,傷亡較大(da)(da),影(ying)響了(le)向議政(zheng)府實施戰役(yi)迂回和殲(jian)滅英(ying)軍(jun)(jun)(jun)第(di)(di)(di)(di)29旅(lv)任務(wu)的按時(shi)完成(cheng)。人(ren)民(min)軍(jun)(jun)(jun)第(di)(di)(di)(di)1軍(jun)(jun)(jun)團(tuan)22日晚占領開城(cheng),23日占領長湍,在(zai)兩地(di)(di)各殲(jian)敵(di)一部。
25日,中朝(chao)(chao)人民軍(jun)(jun)隊調整部署(shu)后繼續(xu)進(jin)攻(gong)。第(di)(di)19兵(bing)(bing)團(tuan)于(yu)24時(shi)前占(zhan)(zhan)領了汶(wen)山(shan)里、法院里、七峰山(shan)一(yi)(yi)線,殲(jian)南(nan)朝(chao)(chao)鮮軍(jun)(jun)第(di)(di)1師一(yi)(yi)部和英軍(jun)(jun)第(di)(di)29旅(lv)格(ge)勞斯特郡團(tuan)第(di)(di)1營及坦克(ke)團(tuan)大部,共4000余(yu)人。第(di)(di)3兵(bing)(bing)團(tuan)攻(gong)占(zhan)(zhan)哨城里、鐘(zhong)懸山(shan)地(di)(di)區(qu)(qu)(qu);第(di)(di)9兵(bing)(bing)團(tuan)占(zhan)(zhan)領云岳山(shan)、永陽里地(di)(di)區(qu)(qu)(qu),各殲(jian)敵一(yi)(yi)部。中朝(chao)(chao)人民軍(jun)(jun)隊經三晝夜連續(xu)作(zuo)戰,雖在加(jia)平(ping)方(fang)向(xiang)打(da)開戰役缺(que)口,對西線"聯合(he)國(guo)軍(jun)(jun)"翼側造(zao)成(cheng)嚴重(zhong)威(wei)脅,但戰役發展形成(cheng)平(ping)推,殲(jian)敵不多(duo)。26日繼續(xu)發展進(jin)攻(gong),并于(yu)當日占(zhan)(zhan)領"聯合(he)國(guo)軍(jun)(jun)"第(di)(di)二線陣(zhen)地(di)(di)的(de)錦屏山(shan)、縣(xian)里、加(jia)平(ping)一(yi)(yi)線。至28日,第(di)(di)19兵(bing)(bing)團(tuan)攻(gong)占(zhan)(zhan)國(guo)祀(si)峰、白云臺地(di)(di)區(qu)(qu)(qu);人民軍(jun)(jun)第(di)(di)1軍(jun)(jun)團(tuan)在梧(wu)琴里殲(jian)南(nan)朝(chao)(chao)鮮軍(jun)(jun)第(di)(di)1師1個(ge)營大部。第(di)(di)3兵(bing)(bing)團(tuan)進(jin)占(zhan)(zhan)自逸里、富(fu)坪里地(di)(di)區(qu)(qu)(qu)。第(di)(di)9兵(bing)(bing)團(tuan)攻(gong)占(zhan)(zhan)榛伐(fa)里、祝靈山(shan)、清平(ping)川、加(jia)平(ping)、春川地(di)(di)區(qu)(qu)(qu)。是日,"聯合(he)國(guo)軍(jun)(jun)"撤至漢(han)城及北漢(han)江(jiang)、昭陽江(jiang)以(yi)南(nan)地(di)(di)區(qu)(qu)(qu)重(zhong)新組(zu)織(zhi)防御(yu)。美軍(jun)(jun)騎兵(bing)(bing)第(di)(di)1師西調漢(han)城,并于(yu)漢(han)城周圍組(zu)成(cheng)綿(mian)密的(de)火(huo)制(zhi)地(di)(di)帶。中朝(chao)(chao)人民軍(jun)(jun)隊鑒于(yu)在漢(han)城以(yi)北殲(jian)敵機(ji)會已失,主力遂于(yu)29日停止進(jin)攻(gong),結束(shu)第(di)(di)一(yi)(yi)階段作(zuo)戰。
在西(xi)線(xian)(xian)反(fan)擊(ji)作(zuo)戰的(de)同(tong)時,東(dong)線(xian)(xian)人民軍(jun)第(di)3、第(di)5軍(jun)團(tuan)先后向麟蹄以北南(nan)朝鮮(xian)軍(jun)第(di)5、第(di)3師發起進攻,殲第(di)5師第(di)36團(tuan)大(da)部(bu)和北援(yuan)之南(nan)朝鮮(xian)軍(jun)第(di)7師第(di)5團(tuan)大(da)部(bu),有力地配合了西(xi)線(xian)(xian)作(zuo)戰。
中朝人民(min)軍隊轉移兵力于(yu)東線作戰
戰(zhan)役第(di)(di)(di)(di)一階段結束(shu)后,整個戰(zhan)線(xian)呈西(xi)南向東(dong)(dong)北斜線(xian)態勢。南朝(chao)鮮軍(jun)(jun)防守自(zi)隱(yin)里(li)至東(dong)(dong)海岸一段,態勢突出。中朝(chao)人(ren)民軍(jun)(jun)隊為繼(ji)續殲滅(mie)"聯(lian)合國軍(jun)(jun)"有生力量(liang),使其難以(yi)抽出兵(bing)(bing)力實(shi)施側后登陸,并多殲南朝(chao)鮮軍(jun)(jun)以(yi)孤立美軍(jun)(jun),決定第(di)(di)(di)(di)3、第(di)(di)(di)(di)9兵(bing)(bing)團(tuan)(tuan)隱(yin)蔽東(dong)(dong)移,實(shi)施第(di)(di)(di)(di)二階段作戰(zhan)。計(ji)劃首先集中兵(bing)(bing)力殲滅(mie)縣里(li)地區南朝(chao)鮮軍(jun)(jun)第(di)(di)(di)(di)3、第(di)(di)(di)(di)5、第(di)(di)(di)(di)7、第(di)(di)(di)(di)9師(shi),爾后視情況(kuang)再殲南朝(chao)鮮軍(jun)(jun)首都師(shi)和第(di)(di)(di)(di)11師(shi)。以(yi)第(di)(di)(di)(di)19兵(bing)(bing)團(tuan)(tuan)和人(ren)民軍(jun)(jun)第(di)(di)(di)(di)1軍(jun)(jun)團(tuan)(tuan)在漢城東(dong)(dong)西(xi)地區渡江佯(yang)動,第(di)(di)(di)(di)39軍(jun)(jun)主力南渡昭陽江,掩(yan)護第(di)(di)(di)(di)3、第(di)(di)(di)(di)9兵(bing)(bing)團(tuan)(tuan)東(dong)(dong)移。
4月(yue)(yue)30日(ri),"聯合(he)國軍(jun)(jun)"為(wei)查(cha)明(ming)中(zhong)朝(chao)(chao)人民軍(jun)(jun)隊動向,并掩護其(qi)調整部(bu)署(shu),以一(yi)部(bu)兵力轉入反(fan)攻。至(zhi)5月(yue)(yue)8日(ri),進占高陽(yang)、議政府、于(yu)論里(li)(li)、麟(lin)蹄、龍浦里(li)(li)一(yi)線(xian)。此后轉入防御(yu),在(zai)勿(wu)老里(li)(li)至(zhi)西海岸部(bu)署(shu)了美軍(jun)(jun)6個(ge)師,英軍(jun)(jun)、土耳(er)其(qi)軍(jun)(jun)各1個(ge)旅(lv),南(nan)朝(chao)(chao)鮮軍(jun)(jun)3個(ge)師,以漢(han)城為(wei)重點,成一(yi)線(xian)密集(ji)配置(zhi)。在(zai)勿(wu)老里(li)(li)至(zhi)東海岸部(bu)署(shu)南(nan)朝(chao)(chao)鮮軍(jun)(jun)首都(dou)師、第(di)(di)3、第(di)(di)5、第(di)(di)7、第(di)(di)9、第(di)(di)11師,6個(ge)師成一(yi)線(xian)配置(zhi)。美軍(jun)(jun)第(di)(di)3師、英軍(jun)(jun)第(di)(di)29旅(lv)、美軍(jun)(jun)空降(jiang)第(di)(di)187團為(wei)預(yu)備隊,分別(bie)配置(zhi)于(yu)京安里(li)(li)、永登浦、金浦地區。
5月16日(ri)(ri)黃昏,中朝人民(min)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)隊發起第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)二階段(duan)進(jin)攻(gong)(gong)。第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)9兵團(tuan)(tuan)(tuan)(tuan)(tuan)(第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)20、第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)27軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun),附第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)12軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun))及(ji)人民(min)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)2、第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)3、第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)5軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)團(tuan)(tuan)(tuan)(tuan)(tuan)采(cai)取正(zheng)面突(tu)破(po)、兩(liang)翼(yi)迂回、層(ceng)層(ceng)包圍、多路鉗擊(ji)(ji)(ji)的(de)戰(zhan)(zhan)法(fa),在勿老里(li)至(zhi)雪岳(yue)山地段(duan)實施主(zhu)要突(tu)擊(ji)(ji)(ji)。第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)20、第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)27軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)各一(yi)部(bu)于(yu)(yu)17日(ri)(ri)晨(chen)突(tu)入(ru)縱深25~28公里(li),搶占(zhan)后坪里(li)、砧橋(qiao)、鎮東里(li)、旺(wang)盛谷諸要點(dian),切(qie)斷(duan)了南(nan)朝鮮(xian)(xian)(xian)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)3、第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)9師(shi)(shi)(shi)南(nan)逃退路,并于(yu)(yu)美(mei)(mei)山里(li)、上南(nan)里(li)地區(qu)將(jiang)南(nan)朝鮮(xian)(xian)(xian)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)5、第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)7師(shi)(shi)(shi)擊(ji)(ji)(ji)潰(kui),殲(jian)(jian)其(qi)5個(ge)營(ying)(ying)(見(jian)上南(nan)里(li)戰(zhan)(zhan)斗(dou))。18日(ri)(ri),第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)20軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)在人民(min)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)5軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)團(tuan)(tuan)(tuan)(tuan)(tuan)配合(he)下,向被圍于(yu)(yu)縣里(li)地區(qu)的(de)第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)3、第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)9師(shi)(shi)(shi)展開猛烈突(tu)擊(ji)(ji)(ji),經兩(liang)日(ri)(ri)激戰(zhan)(zhan),將(jiang)其(qi)大部(bu)殲(jian)(jian)滅,繳(jiao)獲全部(bu)重裝備。第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)12軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)突(tu)破(po)后,在三巨(ju)里(li)、自隱里(li)地區(qu)殲(jian)(jian)南(nan)朝鮮(xian)(xian)(xian)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)5師(shi)(shi)(shi)第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)35團(tuan)(tuan)(tuan)(tuan)(tuan)一(yi)部(bu)、美(mei)(mei)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)2師(shi)(shi)(shi)2個(ge)營(ying)(ying)、法(fa)國營(ying)(ying)大部(bu)。19日(ri)(ri),志愿軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)12、第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)27軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)和(he)(he)人民(min)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)5軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)團(tuan)(tuan)(tuan)(tuan)(tuan)各一(yi)部(bu)向南(nan)發展進(jin)攻(gong)(gong),于(yu)(yu)20日(ri)(ri)進(jin)至(zhi)束沙(sha)里(li)、皮木亭一(yi)線。第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)3兵團(tuan)(tuan)(tuan)(tuan)(tuan)(第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)15、第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)60軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun),附第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)39軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)主(zhu)力)向九城浦(pu)里(li)突(tu)擊(ji)(ji)(ji),負責割裂美(mei)(mei)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)與南(nan)朝鮮(xian)(xian)(xian)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)的(de)聯系和(he)(he)阻擊(ji)(ji)(ji)美(mei)(mei)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)10軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun),使其(qi)不(bu)得東援(yuan)。第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)15軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)于(yu)(yu)17日(ri)(ri)晨(chen)攻(gong)(gong)占(zhan)沙(sha)五郎峙等地,18日(ri)(ri)在大水洞(dong)地區(qu)殲(jian)(jian)美(mei)(mei)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)2師(shi)(shi)(shi)第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)38團(tuan)(tuan)(tuan)(tuan)(tuan)團(tuan)(tuan)(tuan)(tuan)(tuan)部(bu)及(ji)第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)1、第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)2營(ying)(ying)大部(bu);第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)60軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)19日(ri)(ri)攻(gong)(gong)占(zhan)洪(hong)川江以(yi)北法(fa)所里(li)地區(qu),使美(mei)(mei)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)7師(shi)(shi)(shi)不(bu)得東援(yuan)。第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)19兵團(tuan)(tuan)(tuan)(tuan)(tuan)及(ji)人民(min)軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)1軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)團(tuan)(tuan)(tuan)(tuan)(tuan)在高陽至(zhi)加平寬大正(zheng)面上向議政府以(yi)南(nan)水落山及(ji)漢江以(yi)北磨石(shi)隅(yu)里(li)、清平川地區(qu)進(jin)攻(gong)(gong),并于(yu)(yu)17日(ri)(ri)攻(gong)(gong)占(zhan)上述各地,有力地牽制了"聯合(he)國軍(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)(jun)"主(zhu)力,保障東線進(jin)攻(gong)(gong)作戰(zhan)(zhan)的(de)勝(sheng)利(li)。
20日,東線南朝(chao)鮮軍(jun)(jun)在中朝(chao)人民軍(jun)(jun)隊(dui)連續五晝夜的(de)突擊下,撤(che)至(zhi)九城浦(pu)里(li)、豐(feng)巖(yan)里(li)、下珍富里(li)地(di)區(qu)。美軍(jun)(jun)第10軍(jun)(jun)主(zhu)力逐次東移。美軍(jun)(jun)第3師(shi)由京(jing)安里(li)東調(diao)至(zhi)豐(feng)巖(yan)里(li)、下珍富里(li)地(di)區(qu),堵住(zhu)戰役缺口。南朝(chao)鮮軍(jun)(jun)第2軍(jun)(jun)團(tuan)第8師(shi)由大田(tian)北調(diao)平(ping)昌(chang),建立縱深(shen)防(fang)御。至(zhi)此,又形成東西相聯的(de)完整防(fang)線。中朝(chao)人民軍(jun)(jun)隊(dui)經過(guo)連續作(zuo)戰,糧彈(dan)將盡,繼續進攻(gong)已(yi)有(you)困難,加之西線美軍(jun)(jun)已(yi)開始進攻(gong),為(wei)保持主(zhu)動,遂(sui)于21日結(jie)束(shu)第二(er)階段作(zuo)戰。
中(zhong)朝人民軍隊轉(zhuan)移(yi)至"三八線"附近
中朝人民軍(jun)(jun)隊為(wei)爭取主(zhu)力集結休(xiu)整(zheng),總(zong)結作戰經驗,造成(cheng)爾后有利態(tai)勢,決(jue)定主(zhu)力北(bei)移"三八線"南(nan)北(bei)地區。為(wei)掩護主(zhu)力轉移和休(xiu)整(zheng),各(ge)兵(bing)(bing)團留1個(ge)師至1個(ge)軍(jun)(jun)的兵(bing)(bing)力,進行(xing)運(yun)動防(fang)御,遲滯敵人前進。5月22日黃昏,第(di)39、第(di)15軍(jun)(jun)開始(shi)轉移。23日晨,"聯合國軍(jun)(jun)"集中4個(ge)軍(jun)(jun)13個(ge)師的兵(bing)(bing)力,實施全線反(fan)撲。以摩托化步兵(bing)(bing)、炮兵(bing)(bing)、坦克組成(cheng)的"特遣隊"為(wei)先導(dao),在(zai)航空兵(bing)(bing)掩護下(xia),主(zhu)要沿漢城至漣川、春川至華川、洪川至麟蹄公路,多(duo)路向北(bei)推進。
中朝人民軍(jun)(jun)(jun)(jun)隊(dui)由(you)于(yu)對(dui)"聯(lian)合(he)國(guo)(guo)軍(jun)(jun)(jun)(jun)"迅(xun)速實施全線反(fan)撲估計不(bu)足,轉移的(de)組(zu)(zu)織(zhi)計劃(hua)不(bu)夠周密,擔任運動防御(yu)的(de)部(bu)(bu)隊(dui),有(you)的(de)尚未(wei)進(jin)入防御(yu)地(di)區,有(you)的(de)雖已進(jin)入但未(wei)很好控制要點與(yu)公路(lu),組(zu)(zu)織(zhi)有(you)效的(de)交替(ti)掩護,以致全線出現多處空(kong)隙,使"聯(lian)合(he)國(guo)(guo)軍(jun)(jun)(jun)(jun)"的(de)"特遣隊(dui)"得(de)以乘(cheng)隙而入。志愿軍(jun)(jun)(jun)(jun)有(you)的(de)部(bu)(bu)隊(dui)被隔于(yu)敵(di)后(hou)。24~27日,第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)27軍(jun)(jun)(jun)(jun)主(zhu)(zhu)力(li)在(zai)麟蹄、縣里地(di)區展開,英勇抗擊美軍(jun)(jun)(jun)(jun)第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)2師(shi)(shi)、空(kong)降第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)187團(tuan)、南(nan)朝鮮軍(jun)(jun)(jun)(jun)第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)5師(shi)(shi)的(de)進(jin)攻,將其阻于(yu)昭(zhao)陽江南(nan)北地(di)區,有(you)力(li)地(di)掩護主(zhu)(zhu)力(li)轉移。第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)60軍(jun)(jun)(jun)(jun)第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)179、第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)180師(shi)(shi)在(zai)春川方向北漢江兩(liang)岸(an)地(di)區頑強抗擊美軍(jun)(jun)(jun)(jun)第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)7師(shi)(shi)、陸戰第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)1師(shi)(shi)、南(nan)朝鮮軍(jun)(jun)(jun)(jun)第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)6師(shi)(shi)的(de)進(jin)攻;因敵(di)乘(cheng)隙突入,第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)180師(shi)(shi)在(zai)駕德山(shan)地(di)區幾乎陷入敵(di)人全面包圍,突圍時由(you)于(yu)指揮失誤和組(zu)(zu)織(zhi)接援不(bu)力(li),部(bu)(bu)隊(dui)遭到重(zhong)大損失。被隔于(yu)深(shen)遠敵(di)后(hou)的(de)第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)12軍(jun)(jun)(jun)(jun)第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)31師(shi)(shi)第(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)91團(tuan),由(you)于(yu)指揮員沉著堅定(ding),機智靈活,帶領部(bu)(bu)隊(dui)繞道(dao)翻越雪岳山(shan),勝利(li)撤(che)回,與(yu)主(zhu)(zhu)力(li)會(hui)師(shi)(shi)(見三(san)巨里撤(che)退)。
27日(ri),中朝(chao)(chao)人民(min)軍(jun)(jun)隊(dui)(dui)迅速(su)將志(zhi)愿軍(jun)(jun)第(di)(di)(di)(di)(di)63、第(di)(di)(di)(di)(di)64、第(di)(di)(di)(di)(di)15、第(di)(di)(di)(di)(di)26、第(di)(di)(di)(di)(di)20軍(jun)(jun)及(ji)人民(min)軍(jun)(jun)第(di)(di)(di)(di)(di)5、第(di)(di)(di)(di)(di)2、第(di)(di)(di)(di)(di)3軍(jun)(jun)團(tuan)主力,展(zhan)開于臨(lin)津江、漢灘川(chuan)以北、芝浦(pu)里、華川(chuan)、楊口、桿城地區進(jin)(jin)行防(fang)御(yu)(yu)。防(fang)守部(bu)(bu)隊(dui)(dui)有重(zhong)點地配備兵力,以火力封鎖敵主要進(jin)(jin)攻方向的公路、鐵(tie)路,并機(ji)動靈活地出(chu)擊(ji),積極(ji)打擊(ji)敵人。28~30日(ri),第(di)(di)(di)(di)(di)65軍(jun)(jun)對進(jin)(jin)攻漣川(chuan)之(zhi)美軍(jun)(jun)第(di)(di)(di)(di)(di)1軍(jun)(jun)實施反(fan)擊(ji),殲其(qi)一(yi)(yi)部(bu)(bu);第(di)(di)(di)(di)(di)20軍(jun)(jun)對進(jin)(jin)占華川(chuan)地區之(zhi)美軍(jun)(jun)第(di)(di)(di)(di)(di)9軍(jun)(jun)實施反(fan)擊(ji),殲其(qi)一(yi)(yi)部(bu)(bu)(見華川(chuan)地區防(fang)御(yu)(yu)戰斗(dou))。6月(yue)1日(ri),志(zhi)愿軍(jun)(jun)第(di)(di)(di)(di)(di)47、第(di)(di)(di)(di)(di)42、第(di)(di)(di)(di)(di)20、第(di)(di)(di)(di)(di)27軍(jun)(jun)于新幕、伊(yi)川(chuan)、雞雄山(shan)、黑云吐(tu)嶺一(yi)(yi)線(xian)(xian)構成縱深防(fang)線(xian)(xian)。至10日(ri),中朝(chao)(chao)人民(min)軍(jun)(jun)隊(dui)(dui)將"聯合國軍(jun)(jun)"阻于"三八線(xian)(xian)"附近之(zhi)汶山(shan)、高浪(lang)浦(pu)里、鐵(tie)原(yuan)、金(jin)化(hua)、楊口、明波里一(yi)(yi)線(xian)(xian),第(di)(di)(di)(di)(di)五次戰役遂告(gao)結(jie)束。
此役,中朝(chao)(chao)人(ren)(ren)(ren)民軍(jun)隊(dui)取得(de)了勝(sheng)利(li)。經50天奮(fen)戰(zhan)(zhan),斃傷俘敵8.2萬(wan)余人(ren)(ren)(ren)(其中志(zhi)愿(yuan)軍(jun)殲敵6.7萬(wan)余人(ren)(ren)(ren)),挫(cuo)敗(bai)了"聯合(he)(he)國軍(jun)"以側后(hou)登陸配合(he)(he)正面進攻(gong)、在朝(chao)(chao)鮮蜂(feng)腰部(bu)建立新防線的(de)(de)企(qi)圖(tu),擺脫了第四次戰(zhan)(zhan)役時(shi)的(de)(de)被動(dong)局面,鍛煉了新入朝(chao)(chao)的(de)(de)部(bu)隊(dui)。經過這次較(jiao)量,"聯合(he)(he)國軍(jun)"對中朝(chao)(chao)人(ren)(ren)(ren)民軍(jun)隊(dui)的(de)(de)力量重(zhong)新做(zuo)出估計,不(bu)得(de)不(bu)轉入戰(zhan)(zhan)略(lve)防御(yu),并接受停戰(zhan)(zhan)談判。這次戰(zhan)(zhan)役由于發起時(shi)間提前,準備比較(jiao)倉促,戰(zhan)(zhan)役殲敵目標企(qi)圖(tu)過大,進攻(gong)縱深過遠,志(zhi)愿(yuan)軍(jun)傷亡(wang)較(jiao)大(7.5萬(wan)余人(ren)(ren)(ren)),因而取得(de)的(de)(de)勝(sheng)利(li)不(bu)夠圓滿(man)。