《魯齋郎》是(shi)元代關漢卿所寫的公案戲(xi)。
這篇作品反(fan)映(ying)(ying)了元(yuan)代社會(hui)里壓迫者和被壓迫者的(de)尖銳矛盾,反(fan)映(ying)(ying)了豪強惡霸荒淫無恥(chi)的(de)生(sheng)活(huo)和兇(xiong)狠殘暴的(de)手段,他們不僅(jin)迫害(hai)人(ren)民,也迫害(hai)下級官吏,反(fan)映(ying)(ying)了被壓迫人(ren)民連妻子都不能保全(quan)的(de)可悲命(ming)運。
權貴魯(lu)齋(zhai)(zhai)郎(lang)(lang)強奪(duo)銀(yin)匠李(li)(li)(li)(li)四(si)(si)、孔目張(zhang)(zhang)(zhang)圭(gui)(gui)之妻(qi),迫使兩(liang)(liang)家妻(qi)離子(zi)散,最后(hou)(hou)包(bao)(bao)拯設計(ji)智(zhi)(zhi)斬魯(lu)齋(zhai)(zhai)郎(lang)(lang),兩(liang)(liang)家終(zhong)得團(tuan)圓。全劇(ju)(ju)共(gong)四(si)(si)折一(yi)(yi)楔子(zi)。劇(ju)(ju)情是:權貴魯(lu)齋(zhai)(zhai)郎(lang)(lang)秉性(xing)驕橫好色,偶見銀(yin)匠李(li)(li)(li)(li)四(si)(si)之妻(qi)頗有姿色,便以修銀(yin)壺為(wei)名,連騙帶搶劫(jie)走李(li)(li)(li)(li)妻(qi)。李(li)(li)(li)(li)四(si)(si)悲(bei)憤不已,前往鄭州告狀(zhuang),急心疼病發作,被(bei)孔目張(zhang)(zhang)(zhang)圭(gui)(gui)所救。張(zhang)(zhang)(zhang)圭(gui)(gui)見他(ta)與己(ji)妻(qi)同姓(xing),便認為(wei)妻(qi)弟。李(li)(li)(li)(li)四(si)(si)訴說魯(lu)齋(zhai)(zhai)郎(lang)(lang)劫(jie)妻(qi)一(yi)(yi)事(shi),張(zhang)(zhang)(zhang)圭(gui)(gui)懼其權勢,打發李(li)(li)(li)(li)四(si)(si)回家。李(li)(li)(li)(li)四(si)(si)回去(qu)后(hou)(hou),一(yi)(yi)雙兒女(nv)(nv)喜(xi)(xi)童(tong)、嬌(jiao)兒因無(wu)人(ren)照料不知去(qu)向。清明(ming)(ming)節,張(zhang)(zhang)(zhang)圭(gui)(gui)一(yi)(yi)家上墳(fen),魯(lu)齋(zhai)(zhai)郎(lang)(lang)用彈弓打鳥卻中(zhong)其子(zi)金郎(lang)(lang),張(zhang)(zhang)(zhang)圭(gui)(gui)大罵,知是魯(lu)齋(zhai)(zhai)郎(lang)(lang)后(hou)(hou)懼怕不已。魯(lu)齋(zhai)(zhai)郎(lang)(lang)又(you)(you)看(kan)中(zhong)張(zhang)(zhang)(zhang)妻(qi)美色,令張(zhang)(zhang)(zhang)圭(gui)(gui)獻妻(qi)。張(zhang)(zhang)(zhang)圭(gui)(gui)竟然(ran)依(yi)言將(jiang)妻(qi)子(zi)騙到魯(lu)齋(zhai)(zhai)郎(lang)(lang)處,魯(lu)齋(zhai)(zhai)郎(lang)(lang)大喜(xi)(xi),便將(jiang)先(xian)前所搶李(li)(li)(li)(li)四(si)(si)之妻(qi)賞給張(zhang)(zhang)(zhang)圭(gui)(gui)。恰巧(qiao)李(li)(li)(li)(li)四(si)(si)前來探訪(fang)(fang),得遇(yu)己(ji)妻(qi)。張(zhang)(zhang)(zhang)圭(gui)(gui)一(yi)(yi)雙兒女(nv)(nv)金郎(lang)(lang)和(he)(he)玉姐此時也走散,心灰意冷之下,將(jiang)李(li)(li)(li)(li)四(si)(si)之妻(qi)歸還,自己(ji)出家云(yun)游(you)。包(bao)(bao)拯任開封府(fu)尹,去(qu)五(wu)南采訪(fang)(fang)時先(xian)后(hou)(hou)遇(yu)到喜(xi)(xi)童(tong)、嬌(jiao)兒兄(xiong)妹(mei)和(he)(he)金郎(lang)(lang)、玉姐兄(xiong)妹(mei),將(jiang)他(ta)們收留并教養成人(ren)。包(bao)(bao)拯聽說他(ta)們的母(mu)親(qin)均被(bei)魯(lu)齋(zhai)(zhai)郎(lang)(lang)所奪(duo),知其劣行甚多,欲除掉他(ta),又(you)(you)擔心有人(ren)庇護,乃以“魚(yu)齊即(ji)”這一(yi)(yi)相似之名奏明(ming)(ming)圣上,圣上判斬,事(shi)后(hou)(hou)得知實情也無(wu)可奈何(he)。后(hou)(hou)喜(xi)(xi)童(tong)中(zhong)狀(zhuang)元(yuan),金郎(lang)(lang)也中(zhong)舉做官,包(bao)(bao)拯令他(ta)二兄(xiong)妹(mei)去(qu)云(yun)臺(tai)觀燒香(xiang),追(zhui)薦父母(mu),巧(qiao)遇(yu)李(li)(li)(li)(li)四(si)(si)夫(fu)婦和(he)(he)張(zhang)(zhang)(zhang)圭(gui)(gui)之妻(qi),又(you)(you)恰巧(qiao)張(zhang)(zhang)(zhang)圭(gui)(gui)云(yun)游(you)路過。兩(liang)(liang)家人(ren)終(zhong)于團(tuan)圓。包(bao)(bao)拯將(jiang)兩(liang)(liang)兄(xiong)妹(mei)各自配成婚(hun)姻,兩(liang)(liang)家更為(wei)親(qin)密。《魯(lu)齋(zhai)(zhai)郎(lang)(lang)》全名《包(bao)(bao)待制智(zhi)(zhi)斬魯(lu)齋(zhai)(zhai)郎(lang)(lang)》,流傳(chuan)版本有:明(ming)(ming)萬歷四(si)(si)十四(si)(si)年(1616)脈望(wang)館校《古名家雜劇(ju)(ju)》忠集(ji)本、《元(yuan)曲選(xuan)》戊集(ji)本、《元(yuan)人(ren)雜劇(ju)(ju)全集(ji)》本。
關漢(han)卿(約1220年──1300年),元(yuan)代(dai)雜劇作家。是中國(guo)古(gu)代(dai)戲曲(qu)創作的(de)(de)代(dai)表人物。號(hao)已齋(zhai)(一作一齋(zhai))、己(ji)齋(zhai)叟。漢(han)族,解州(zhou)(zhou)人(今(jin)山西省運城(cheng)),關于他的(de)(de)籍貫,還有(you)祁州(zhou)(zhou)(今(jin)河(he)北省安國(guo)縣)伍仁(ren)村、大(da)都(今(jin)北京市)人,大(da)約生(sheng)于金代(dai)末年(約公(gong)元(yuan)1220年前后),卒(zu)于元(yuan)成宗大(da)德初年(約公(gong)元(yuan)1300年前后)。與馬致遠、鄭光(guang)祖(zu)、白樸并稱(cheng)為“元(yuan)曲(qu)四大(da)家”,關漢(han)卿位于“元(yuan)曲(qu)四大(da)家”之首。