霸姓是中國的一個(ge)姓氏。讀音作(zuo)bà。源于黃(huang)(huang)帝后代(dai),出自黃(huang)(huang)帝裔孫(sun)籛(jian)(彭(peng)祖)之后籛(jian)謬。
霸[霸,讀音作bà(ㄅㄚˋ)]
霸:ba,月(yue)始生魄然(ran)也。魄也。
承大(da)月(yue)(yue)二(er)日,承小月(yue)(yue)三日。月(yue)(yue)者三日則成魄。
正義云。前(qian)月(yue)大則(ze)月(yue)二日生(sheng)魄。前(qian)月(yue)小(xiao)則(ze)三日始(shi)生(sheng)魄。
〈名〉
(1)(形聲(sheng)。從月。①(pò)本義(yi)(yi):陰歷每(mei)月之(zhi)初始(shi)見的(de)月光。這(zhe)個意義(yi)(yi)又寫(xie)作“魄”。②古代諸侯之(zhi)長)
(2)假借(jie)為(wei)伯。指古代諸侯聯盟(meng)的(de)盟(meng)主[chief of feudal princes]
含義有:奉行(xing)(xing)強(qiang)力(li)政策(ce),或實(shi)行(xing)(xing)強(qiang)力(li)占(zhan)有等含義以(yi)及可作為姓氏。
源于黃帝后(hou)(hou)(hou)代(dai),出自黃帝裔(yi)孫(sun)籛(jian)(jian)(jian)(jian)(彭(peng)祖(zu))之(zhi)后(hou)(hou)(hou)籛(jian)(jian)(jian)(jian)謬,屬于以居邑名稱為(wei)(wei)氏(shi)(shi)。籛(jian)(jian)(jian)(jian),為(wei)(wei)黃帝世(shi)系。據史籍《氏(shi)(shi)族典》的記(ji)載:“籛(jian)(jian)(jian)(jian)字鏗(keng)(keng),封于彭(peng),是(shi)為(wei)(wei)彭(peng)祖(zu),以養性(xing)事(shi)堯,歷夏、商(shang)兩朝,壽七百六(liu)十(shi)七年(nian)。夏封其(qi)(qi)元孫(sun)哲于韋,是(shi)為(wei)(wei)豕韋,而(er)禿(tu)、暨、諸(zhu)、稽(ji)、舟、人(ren),皆出彭(peng)姓也。”韋遷(qian)于夏朝,其(qi)(qi)后(hou)(hou)(hou)代(dai)所建(jian)的暨國、諸(zhu)國、稽(ji)國,皆滅于商(shang)朝。而(er)禿(tu)國、舟國、人(ren)國,則皆滅于周(zhou)朝。籛(jian)(jian)(jian)(jian)鏗(keng)(keng)的直系后(hou)(hou)(hou)代(dai)裔(yi)孫(sun)叫籛(jian)(jian)(jian)(jian)謬,公(gong)元852~932年(nian),字具美(mei),小字婆(po)留;錢塘(tang)臨(lin)安人(ren)(今浙江(jiang)臨(lin)安),在五代(dai)十(shi)國時期建(jian)立了著名的吳(wu)越國。吳(wu)越國歷百年(nian)后(hou)(hou)(hou)而(er)入于北宋王(wang)朝。其(qi)(qi)后(hou)(hou)(hou)裔(yi)分衍出籛(jian)(jian)(jian)(jian)氏(shi)(shi)、錢氏(shi)(shi)、彭(peng)祖(zu)氏(shi)(shi)、禿(tu)氏(shi)(shi)、舟氏(shi)(shi)、韋氏(shi)(shi)、豕韋氏(shi)(shi)、伯氏(shi)(shi)、霸氏(shi)(shi)、覽氏(shi)(shi)、壽氏(shi)(shi)、名氏(shi)(shi)、諸(zhu)氏(shi)(shi)、諸(zhu)稽(ji)氏(shi)(shi)、暨氏(shi)(shi)、周(zhou)氏(shi)(shi)(后(hou)(hou)(hou)周(zhou)賜暨佐時為(wei)(wei)周(zhou))、既氏(shi)(shi)等。霸氏(shi)(shi),即(ji)為(wei)(wei)籛(jian)(jian)(jian)(jian)謬之(zhi)裔(yi)孫(sun),是(shi)正(zheng)宗的姬姓后(hou)(hou)(hou)代(dai),源出錢镠(liu)出使中(zhong)原進(jin)貢(gong)之(zhi)途的霸州(zhou)(今河(he)北霸州(zhou))。
霸(ba)州(zhou)(zhou),在(zai)秦朝時(shi)期(qi)(qi)稱上谷郡,唐(tang)(tang)(tang)(tang)朝時(shi)期(qi)(qi)改置(zhi)霸(ba)州(zhou)(zhou),五代時(shi)期(qi)(qi)的(de)(de)后(hou)周(zhou)曾(ceng)一(yi)度(du)攺稱莫(mo)州(zhou)(zhou)。由于霸(ba)州(zhou)(zhou)地(di)處(chu)(chu)古益津,北依燕(yan)京(jing)、東(dong)(dong)牽(qian)渤海,西攬太行,“帝(di)闕下臨通萬國(guo),行人至(zhi)此(ci)望燕(yan)山”,當(dang)時(shi)以(yi)“晴波遙(yao)映(ying)、菡(han)萏(dan)飄香”的(de)(de)水鄉風(feng)情享譽遐邇,錢(qian)镠(liu)非常(chang)(chang)喜歡霸(ba)州(zhou)(zhou)之(zhi)地(di),遂(sui)在(zai)霸(ba)州(zhou)(zhou)設置(zhi)了(le)(le)由王(wang)族親信負責(ze)的(de)(de)貢品中(zhong)(zhong)(zhong)轉運輸站,世(shi)襲惘替,其后(hou)裔子(zi)孫中(zhong)(zhong)(zhong)有人改以(yi)地(di)名為(wei)(wei)(wei)姓氏,稱霸(ba)氏,世(shi)代相(xiang)傳(chuan)至(zhi)今(jin)(jin)。錢(qian)镠(liu)在(zai)少年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)時(shi)曾(ceng)販(fan)私(si)鹽(yan)。唐(tang)(tang)(tang)(tang)朝僖宗乾(qian)符二(er)(er)(er)(er)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(公(gong)元(yuan)875年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),浙(zhe)(zhe)(zhe)西鎮遏使王(wang)郢(ying)起(qi)兵(bing)(bing)反抗朝廷,臨安(an)(an)石鏡鎮將董昌(chang)(chang)招募(mu)鄉兵(bing)(bing),錢(qian)镠(liu)投充偏(pian)將,從破王(wang)郢(ying)。乾(qian)符六年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(公(gong)元(yuan)879年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),黃巢領導的(de)(de)農民起(qi)義軍(jun)(jun)南(nan)下到臨安(an)(an),錢(qian)镠(liu)領兵(bing)(bing)狙擊。淮(huai)南(nan)(今(jin)(jin)江(jiang)(jiang)蘇(su)揚(yang)州(zhou)(zhou))節(jie)(jie)度(du)使高駢贊賞之(zhi),遂(sui)即推薦董昌(chang)(chang)為(wei)(wei)(wei)杭(hang)州(zhou)(zhou)(今(jin)(jin)浙(zhe)(zhe)(zhe)江(jiang)(jiang)杭(hang)州(zhou)(zhou))刺(ci)史(shi),以(yi)錢(qian)镠(liu)為(wei)(wei)(wei)都知兵(bing)(bing)馬使。唐(tang)(tang)(tang)(tang)中(zhong)(zhong)(zhong)和二(er)(er)(er)(er)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(公(gong)元(yuan)882年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian))后(hou),浙(zhe)(zhe)(zhe)東(dong)(dong)(今(jin)(jin)浙(zhe)(zhe)(zhe)江(jiang)(jiang)杭(hang)州(zhou)(zhou))觀察使劉(liu)漢宏(hong)謀(mou)取(qu)浙(zhe)(zhe)(zhe)西,與(yu)董昌(chang)(chang)互攻數年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)。唐(tang)(tang)(tang)(tang)光啟二(er)(er)(er)(er)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(公(gong)元(yuan)886年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),董昌(chang)(chang)采納錢(qian)镠(liu)建(jian)議,全(quan)軍(jun)(jun)渡江(jiang)(jiang)進擊,消滅了(le)(le)劉(liu)漢宏(hong)之(zhi)眾(zhong),占領越(yue)州(zhou)(zhou)(今(jin)(jin)浙(zhe)(zhe)(zhe)江(jiang)(jiang)紹興),平(ping)定(ding)浙(zhe)(zhe)(zhe)東(dong)(dong)。唐(tang)(tang)(tang)(tang)光啟三(san)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian),唐(tang)(tang)(tang)(tang)朝政府(fu)以(yi)董昌(chang)(chang)為(wei)(wei)(wei)越(yue)州(zhou)(zhou)觀察使,錢(qian)镠(liu)為(wei)(wei)(wei)杭(hang)州(zhou)(zhou)刺(ci)史(shi)。自此(ci),董昌(chang)(chang)和錢(qian)镠(liu)分據(ju)浙(zhe)(zhe)(zhe)東(dong)(dong)、西。當(dang)時(shi),孫儒、楊(yang)行密(mi)與(yu)錢(qian)镠(liu)爭(zheng)奪潤州(zhou)(zhou)(今(jin)(jin)江(jiang)(jiang)蘇(su)鎮江(jiang)(jiang))、常(chang)(chang)州(zhou)(zhou)(今(jin)(jin)江(jiang)(jiang)蘇(su)常(chang)(chang)州(zhou)(zhou))、蘇(su)州(zhou)(zhou)(今(jin)(jin)江(jiang)(jiang)蘇(su)蘇(su)州(zhou)(zhou))諸州(zhou)(zhou),使這一(yi)帶(dai)地(di)區長期(qi)(qi)處(chu)(chu)于混(hun)戰狀(zhuang)態。唐(tang)(tang)(tang)(tang)大(da)順二(er)(er)(er)(er)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(公(gong)元(yuan)891年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),錢(qian)镠(liu)、楊(yang)行密(mi)聯(lian)合起(qi)來(lai),由錢(qian)镠(liu)占領了(le)(le)蘇(su)州(zhou)(zhou)一(yi)帶(dai)。唐(tang)(tang)(tang)(tang)景福元(yuan)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(公(gong)元(yuan)892年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian))二(er)(er)(er)(er)者再次合兵(bing)(bing),擊敗孫儒于宣州(zhou)(zhou)(今(jin)(jin)安(an)(an)徽宣城)。唐(tang)(tang)(tang)(tang)景福二(er)(er)(er)(er)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(公(gong)元(yuan)893年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),唐(tang)(tang)(tang)(tang)朝政府(fu)以(yi)董昌(chang)(chang)為(wei)(wei)(wei)威勝軍(jun)(jun)(越(yue)州(zhou)(zhou)軍(jun)(jun)號(hao))節(jie)(jie)度(du)使,錢(qian)镠(liu)為(wei)(wei)(wei)鎮海軍(jun)(jun)(今(jin)(jin)江(jiang)(jiang)蘇(su)鎮江(jiang)(jiang))節(jie)(jie)度(du)使。
唐(tang)乾(qian)寧二(er)年(nian)(nian)(nian)(nian)(公(gong)元(yuan)895年(nian)(nian)(nian)(nian)),董昌自(zi)(zi)稱羅平國(guo)皇(huang)帝,改(gai)元(yuan)“順天(tian)”。錢镠惱之(zhi),發兵進攻(gong),在(zai)唐(tang)乾(qian)寧三年(nian)(nian)(nian)(nian)(公(gong)元(yuan)896年(nian)(nian)(nian)(nian)),錢镠攻(gong)占(zhan)(zhan)了(le)越(yue)(yue)州(zhou)(zhou),殺(sha)了(le)董昌。唐(tang)朝政(zheng)府嘉獎錢镠,封(feng)為鎮海、鎮東(dong)(威勝改(gai)名)兩鎮節(jie)度使,兼有浙東(dong)、西(xi)之(zhi)地(di)(di)。錢镠在(zai)勢力強大時,占(zhan)(zhan)地(di)(di)有十(shi)一州(zhou)(zhou)之(zhi)多。其(qi)子孫后(hou)來又(you)占(zhan)(zhan)據(ju)了(le)福(fu)州(zhou)(zhou)(今(jin)福(fu)建福(fu)州(zhou)(zhou)),置(zhi)秀(xiu)州(zhou)(zhou)(今(jin)浙江嘉興),使后(hou)來的吳(wu)越(yue)(yue)國(guo)轄地(di)(di)共有十(shi)三州(zhou)(zhou)。唐(tang)天(tian)復二(er)年(nian)(nian)(nian)(nian)(公(gong)元(yuan)902年(nian)(nian)(nian)(nian)),唐(tang)朝政(zheng)府封(feng)錢镠為越(yue)(yue)王(wang)。唐(tang)天(tian)祐元(yuan)年(nian)(nian)(nian)(nian)(公(gong)元(yuan)904年(nian)(nian)(nian)(nian))又(you)封(feng)他(ta)為吳(wu)王(wang)。唐(tang)開平元(yuan)年(nian)(nian)(nian)(nian)(公(gong)元(yuan)907年(nian)(nian)(nian)(nian)),后(hou)梁政(zheng)權又(you)封(feng)錢镠為吳(wu)越(yue)(yue)國(guo)王(wang)。自(zi)(zi)唐(tang)朝末期(qi)起,錢镠便一直繞(rao)道向中(zhong)原政(zheng)權貢奉(feng)無缺。后(hou)梁貞明四年(nian)(nian)(nian)(nian)(公(gong)元(yuan)918年(nian)(nian)(nian)(nian)),吳(wu)越(yue)(yue)國(guo)取得了(le)虔(qian)州(zhou)(zhou)(今(jin)江西(xi)贛州(zhou)(zhou)),之(zhi)后(hou),錢镠便改(gai)由海路入(ru)貢汴、洛(luo)。
錢镠(liu)在晚年敬禮文士,吳越(yue)境內(nei)的文化有(you)所發(fa)(fa)展(zhan)。他在位(wei)期間,筑(zhu)捍海(hai)石塘,置龍山、浙江(jiang)兩閘,以遏潮水內(nei)灌。在太湖流域(yu)興修水利,境內(nei)河浦,都(dou)造有(you)堰閘,以時蓄泄(xie),不畏旱澇,并(bing)建立水網圩區的維(wei)修制度(du)。這些措施,有(you)利于境內(nei)農業生產的發(fa)(fa)展(zhan)。他開拓杭州城郭,大興土(tu)木,悉起臺榭,有(you)“地上天宮”之稱。錢镠(liu)在后(hou)唐長(chang)興三年(公元932年)逝(shi)世。
源于吐(tu)蕃族,出自西(xi)(xi)(xi)夏(xia)王朝(chao)同盟部落(luo)吐(tu)蕃史(shi)委(wei)部八(ba)(ba)思(si)巴的后代,屬于以尊號漢化為氏。古羌族有(you)八(ba)(ba)個主要的部落(luo)分(fen)支,其中的黨項(xiang)部落(luo)為勢力較強(qiang)的部落(luo),后來(lai)建(jian)立(li)了(le)強(qiang)大一時的西(xi)(xi)(xi)夏(xia)王朝(chao)。在西(xi)(xi)(xi)夏(xia)國的同盟部落(luo)中,有(you)一個十分(fen)著名的、出自吐(tu)蕃民族雅隆部的分(fen)支史(shi)委(wei)部(室韋(wei)部),傳承了(le)密(mi)宗佛教(jiao)薩(sa)迦(jia)(jia)(jia)派(pai),其五世祖(zu)(zu)為羅哲堅贊,尊號為“八(ba)(ba)思(si)巴”。密(mi)宗薩(sa)迦(jia)(jia)(jia)派(pai),得名于該(gai)(gai)教(jiao)派(pai)的主寺薩(sa)迦(jia)(jia)(jia)寺,并因(yin)該(gai)(gai)派(pai)寺院圍墻上涂有(you)象征文(wen)殊、觀音和金剛(gang)手菩薩(sa)的紅、白、黑(hei)三色(se)圖案,故又俗稱其為藏傳佛教(jiao)中的“花教(jiao)”,是(shi)西(xi)(xi)(xi)藏地區密(mi)宗佛教(jiao)之祖(zu)(zu)。
北宋神宗熙寧(ning)趙頊六年(nian)(公(gong)元1073年(nian)),昆·貢(gong)卻(que)杰(jie)布(bu)(bu)(公(gong)元1034~1102年(nian))于后(hou)藏(zang)薩(sa)(sa)(sa)迦(jia)(jia)地方(fang)(今西(xi)藏(zang)自治區薩(sa)(sa)(sa)迦(jia)(jia)縣奔波山上)建成(cheng)(cheng)了薩(sa)(sa)(sa)迦(jia)(jia)寺,從(cong)這里(li)發展(zhan)(zhan)出著名的薩(sa)(sa)(sa)迦(jia)(jia)派(pai)(pai)。昆·貢(gong)卻(que)杰(jie)布(bu)(bu)的先祖(zu)昆·魯(lu)旺(wang)布(bu)(bu),傳(chuan)為(wei)(wei)(wei)唐玄宗李(li)隆基(ji)天寶元年(nian)~唐德宗李(li)適貞元十三(san)年(nian)(吐蕃赤松德贊時期,公(gong)元742~797年(nian))藏(zang)族(zu)人(ren)中最早出家的“七覺(jue)士(shi)”之(zhi)一,從(cong)昆·魯(lu)旺(wang)布(bu)(bu)起,至貢(gong)卻(que)杰(jie)布(bu)(bu)之(zhi)兄喜(xi)饒(rao)崔臣,昆氏家族(zu)世代信佛,主要信奉(feng)寧(ning)瑪派(pai)(pai)(舊(jiu)教(jiao)(jiao),即紅教(jiao)(jiao)),至貢(gong)卻(que)杰(jie)布(bu)(bu)起改學(xue)(xue)新(xin)派(pai)(pai)密(mi)(mi)乘(新(xin)教(jiao)(jiao),格(ge)魯(lu)巴(ba)教(jiao)(jiao)),他(ta)向(xiang)卓(zhuo)彌譯師(shi)釋迦(jia)(jia)益希(公(gong)元993~1074年(nian))學(xue)(xue)習道果(guo)教(jiao)(jiao)授,其(qi)后(hou)世代相傳(chuan),成(cheng)(cheng)為(wei)(wei)(wei)該(gai)派(pai)(pai)在見修方(fang)面的根本法(fa)門。薩(sa)(sa)(sa)迦(jia)(jia)寺建成(cheng)(cheng)后(hou),采(cai)取寺主由(you)家族(zu)家傳(chuan)的血(xue)統傳(chuan)承方(fang)法(fa)。貢(gong)卻(que)杰(jie)布(bu)(bu)圓寂后(hou),其(qi)子袞噶(ga)(ga)寧(ning)布(bu)(bu)(公(gong)元1092~1158年(nian))住持(chi)薩(sa)(sa)(sa)迦(jia)(jia)寺。他(ta)佛學(xue)(xue)造成(cheng)(cheng)詣(yi)頗深,使該(gai)派(pai)(pai)主要弘(hong)揚道果(guo)教(jiao)(jiao)授等顯密(mi)(mi)教(jiao)(jiao)法(fa)系統化,確立了該(gai)派(pai)(pai)體(ti)系,把薩(sa)(sa)(sa)迦(jia)(jia)派(pai)(pai)真正發展(zhan)(zhan)起來,因(yin)(yin)此被稱為(wei)(wei)(wei)“薩(sa)(sa)(sa)欽(qin)”(薩(sa)(sa)(sa)迦(jia)(jia)派(pai)(pai)大師(shi)),尊(zun)為(wei)(wei)(wei)“薩(sa)(sa)(sa)迦(jia)(jia)五祖(zu)”的首祖(zu)。袞噶(ga)(ga)寧(ning)布(bu)(bu)有四個兒子,長子叫貢(gong)噶(ga)(ga)拔(ba),因(yin)(yin)學(xue)(xue)經(jing)死于印度摩揭陀國。次子叫索(suo)南則摩(公(gong)元1142~1182年(nian)),漢(han)名譯作(zuo)“福頂”,除向(xiang)其(qi)父學(xue)(xue)習薩(sa)(sa)(sa)迦(jia)(jia)派(pai)(pai)法(fa)要外,還向(xiang)噶(ga)(ga)丹派(pai)(pai)名僧桑(sang)浦(pu)寺第六任堪布(bu)(bu)恰巴(ba)卻(que)吉僧格(ge)(法(fa)獅子)學(xue)(xue)習顯密(mi)(mi)專(zhuan)教(jiao)(jiao)法(fa)十一年(nian),是為(wei)(wei)(wei)薩(sa)(sa)(sa)迦(jia)(jia)二(er)祖(zu)。三(san)子叫扎巴(ba)堅贊(公(gong)元1147~1216年(nian)),漢(han)名譯作(zuo)“稱幢”,十三(san)歲時被其(qi)史委為(wei)(wei)(wei)薩(sa)(sa)(sa)迦(jia)(jia)寺座主,是為(wei)(wei)(wei)薩(sa)(sa)(sa)迦(jia)(jia)第三(san)祖(zu)。四子叫貝(bei)欽(qin)沃布(bu)(bu),娶妻(qi)延嗣,生有二(er)子,長子袞噶(ga)(ga)堅贊(公(gong)元1182~1251年(nian)),漢(han)名譯作(zuo)“遍喜(xi)幢”,學(xue)(xue)富五明,精(jing)通(tong)顯密(mi)(mi),于克什米爾大班,在喬達釋迦(jia)(jia)師(shi)利尊(zun)前受比且戒,一般(ban)通(tong)稱其(qi)為(wei)(wei)(wei)“薩(sa)(sa)(sa)迦(jia)(jia)班智(zhi)達”,簡(jian)稱“薩(sa)(sa)(sa)班”。
到(dao)了南理宗(zong)趙昀(yun)淳祐七年(蒙古(gu)(gu)(gu)庫(ku)裕(yu)克汗(han)(han)孛(bei)(bei)兒(er)只斤·貴由二(er)(er)年,公(gong)元(yuan)(yuan)1247年),袞噶(ga)堅(jian)(jian)(jian)贊(zan)應庫(ku)裕(yu)克汗(han)(han)之(zhi)請,在(zai)涼州(今甘(gan)肅武威)與蒙古(gu)(gu)(gu)汗(han)(han)國的(de)(de)宗(zong)王孛(bei)(bei)兒(er)只斤·闊端會面,勸導西(xi)(xi)藏(zang)僧(seng)俗(su)上層各界(jie)歸順(shun)蒙古(gu)(gu)(gu)大汗(han)(han),為維護祖(zu)國的(de)(de)統一(yi)做出了重(zhong)要貢獻,同時(shi)也為薩(sa)(sa)(sa)迦派(pai)(pai)獲得了在(zai)衛藏(zang)地區(即(ji)烏斯藏(zang),前藏(zang)地區稱(cheng)衛,后(hou)藏(zang)地稱(cheng)藏(zang),衛藏(zang)地區在(zai)歷(li)史上曾北(bei)起那曲地區的(de)(de)當雄縣,南至山(shan)南地區的(de)(de)洛扎縣,東(dong)達山(shan)南的(de)(de)加查縣,西(xi)(xi)到(dao)日(ri)喀則(ze)地區的(de)(de)昂(ang)仁縣,其(qi)區域涵括了現在(zai)的(de)(de)拉(la)薩(sa)(sa)(sa)市,日(ri)喀則(ze)大部(bu)分(fen)地區及(ji)山(shan)南大部(bu)分(fen)地區)的(de)(de)政(zheng)(zheng)治(zhi)、宗(zong)教領袖(xiu)地位,是為薩(sa)(sa)(sa)迦第(di)四祖(zu)。袞噶(ga)堅(jian)(jian)(jian)贊(zan)之(zhi)弟桑擦索南堅(jian)(jian)(jian)贊(zan),生(sheng)子(zi)羅(luo)哲(zhe)堅(jian)(jian)(jian)贊(zan)(公(gong)元(yuan)(yuan)1235~1280年),漢(han)名譯作“慧幢(chuang)”,傳說他“三歲(sui)(sui)能誦咒語(yu),八歲(sui)(sui)能背《本生(sheng)經》,九歲(sui)(sui)時(shi)能為人(ren)講經,又生(sheng)于名族”,故時(shi)人(ren)稱(cheng)他為“八思(si)巴”,漢(han)義為“圣者”,是為薩(sa)(sa)(sa)迦第(di)五(wu)祖(zu)。羅(luo)哲(zhe)堅(jian)(jian)(jian)贊(zan)與其(qi)弟恰(qia)那多吉后(hou)來隨伯父袞噶(ga)堅(jian)(jian)(jian)贊(zan)去(qu)閔(min)州(今甘(gan)肅武威),后(hou)來被(bei)元(yuan)(yuan)世(shi)祖(zu)孛(bei)(bei)兒(er)只斤·忽(hu)必烈(lie)尊(zun)為帝師(shi),領總制(zhi)院事,統領天下釋教,在(zai)西(xi)(xi)藏(zang)建(jian)立了薩(sa)(sa)(sa)迦派(pai)(pai)政(zheng)(zheng)教合一(yi)的(de)(de)地方政(zheng)(zheng)權,并奉(feng)命創制(zhi)了蒙古(gu)(gu)(gu)新字(zi),一(yi)度頒行全國。在(zai)元(yuan)(yuan)朝政(zheng)(zheng)府的(de)(de)支持下,薩(sa)(sa)(sa)迦派(pai)(pai)盛極(ji)一(yi)時(shi),羅(luo)哲(zhe)堅(jian)(jian)(jian)贊(zan)與袞噶(ga)堅(jian)(jian)(jian)贊(zan)、袞噶(ga)寧(ning)布(bu)、索南則(ze)摩(mo)、扎巴堅(jian)(jian)(jian)贊(zan)合稱(cheng)為“薩(sa)(sa)(sa)迦五(wu)祖(zu)”。在(zai)薩(sa)(sa)(sa)迦五(wu)祖(zu)中(zhong),袞噶(ga)寧(ning)布(bu)、索南則(ze)摩(mo)、扎巴堅(jian)(jian)(jian)贊(zan)三人(ren)僅受居士戒(jie),未曾受過出家戒(jie),因此身(shen)著白色俗(su)裝(zhuang),故稱(cheng)“白衣(yi)三祖(zu)”;而薩(sa)(sa)(sa)班(ban)袞噶(ga)堅(jian)(jian)(jian)贊(zan)、羅(luo)哲(zhe)堅(jian)(jian)(jian)贊(zan)二(er)(er)人(ren)則(ze)受了出家戒(jie),管(guan)理政(zheng)(zheng)教,身(shen)著紅(hong)色袈(jia)裟(sha),故稱(cheng)“紅(hong)衣(yi)二(er)(er)祖(zu)”。
羅哲堅贊后來(lai)與(yu)蒙古汗國締結為(wei)聯盟,在其(qi)后裔子孫(sun)中,有取先祖尊號“八思巴”首(shou)音之諧音漢(han)字為(wei)漢(han)化姓氏(shi)者,稱霸氏(shi)、巴氏(shi)、伯氏(shi),后分別融入藏族(zu)、蒙古族(zu)、彝族(zu)、漢(han)族(zu),世代相傳至(zhi)今。
源于姬(ji)姓(xing),出自(zi)春秋時期衛(wei)(wei)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)君(jun)主(zhu)衛(wei)(wei)武(wu)(wu)公(gong)(gong)之(zhi)后(hou),屬于以王(wang)號(hao)稱(cheng)謂為氏。夏(xia)王(wang)朝(chao)少(shao)康(kang)執政時期,大彭氏國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)的(de)支孫元哲受封在豕韋(wei)(wei)(今河南滑縣萬(wan)古鎮),建有(you)豕韋(wei)(wei)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo),時稱(cheng)豕韋(wei)(wei)氏。豕韋(wei)(wei)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)雖小,但(dan)霸勢甚高(gao),與(yu)大彭并稱(cheng)伯爵,后(hou)曾受賜氏曰御龍,以更豕韋(wei)(wei)之(zhi)后(hou)。商(shang)王(wang)成湯滅(mie)夏(xia)之(zhi)后(hou),豕韋(wei)(wei)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)公(gong)(gong)族四散出逃,約(yue)定以原國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)名韋(wei)(wei)或豕韋(wei)(wei)為姓(xing)氏。后(hou)來(lai)西(xi)漢初期著名詩(shi)(shi)人,楚元王(wang)劉交、楚夷王(wang)劉郢客、楚夷王(wang)劉戊的(de)師(shi)傅(fu)韋(wei)(wei)孟在《諷諫》一詩(shi)(shi)中(zhong)就稱(cheng):“肅肅我祖(zu),國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)自(zi)豕韋(wei)(wei)。”到(dao)了(le)西(xi)周(zhou)(zhou)(zhou)時期,豕韋(wei)(wei)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)故(gu)地成為衛(wei)(wei)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)之(zhi)邑,而(er)且是專門(men)用為屯(tun)兵之(zhi)所(suo)。到(dao)了(le)西(xi)周(zhou)(zhou)(zhou)末期的(de)周(zhou)(zhou)(zhou)幽(you)(you)王(wang)姬(ji)宮湦(sheng)十(shi)一年(nian)(nian)(nian)(nian)(衛(wei)(wei)武(wu)(wu)公(gong)(gong)姬(ji)和四十(shi)二年(nian)(nian)(nian)(nian),公(gong)(gong)元前771年(nian)(nian)(nian)(nian)),太戎攻破鎬京,殺周(zhou)(zhou)(zhou)幽(you)(you)王(wang),衛(wei)(wei)武(wu)(wu)公(gong)(gong)毅然(ran)率兵佐周(zhou)(zhou)(zhou)抵戎,在戰斗中(zhong)立了(le)大功,被即位(wei)的(de)周(zhou)(zhou)(zhou)平王(wang)姬(ji)宜臼封爵為公(gong)(gong)。衛(wei)(wei)武(wu)(wu)公(gong)(gong)在位(wei)長達五(wu)十(shi)五(wu)年(nian)(nian)(nian)(nian),“能(neng)自(zi)責,百(bai)采眾諫,常(chang)與(yu)下臣共勉”,使(shi)得衛(wei)(wei)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)十(shi)分(fen)強盛,成為當時屏(ping)蕃(fan)東周(zhou)(zhou)(zhou)王(wang)朝(chao)的(de)重要戰略地理支柱(zhu)。衛(wei)(wei)武(wu)(wu)公(gong)(gong)在九十(shi)五(wu)歲時曾作(zuo)《抑》詩(shi)(shi)以自(zi)儆。詩(shi)(shi)云:“人亦有(you)言,靡哲不愚,投我以桃,報之(zhi)以李,溫溫恭(gong)人,維(wei)德之(zhi)基”。正如典籍(ji)《國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)語·楚語》中(zhong)所(suo)記載的(de):“昔衛(wei)(wei)武(wu)(wu)公(gong)(gong)年(nian)(nian)(nian)(nian)九十(shi)有(you)五(wu)矣(yi),猶箴儆于國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)曰:自(zi)卿以下至于師(shi)長士,茍在朝(chao)者,無謂我耄而(er)舍我,必恭(gong)恪于朝(chao),朝(chao)夕以交戒我”。周(zhou)(zhou)(zhou)平王(wang)十(shi)三年(nian)(nian)(nian)(nian)(衛(wei)(wei)武(wu)(wu)公(gong)(gong)五(wu)十(shi)五(wu)年(nian)(nian)(nian)(nian),公(gong)(gong)元前758年(nian)(nian)(nian)(nian)),衛(wei)(wei)武(wu)(wu)公(gong)(gong)去世,被尊謚(shi)為“武(wu)(wu)”。衛(wei)(wei)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)人民感其(qi)德,賦有(you)《淇澳》歌頌其(qi)高(gao)風亮(liang)節(jie):“有(you)匪君(jun)子,如切如磋,如琢(zhuo)如磨,瑟兮倜(ti)兮,赫兮嗄兮,有(you)匪君(jun)子,終(zhong)不可諼兮。”
在衛武公的(de)支庶后裔(yi)子孫(sun)中,即(ji)有以“赫(he)兮嗄兮”之義即(ji)“威武霸(ba)氣”為姓氏者(zhe),稱霸(ba)氏,世代相傳(chuan)至今,史稱霸(ba)氏正宗。
源于(yu)王(wang)(wang)(wang)號,出自(zi)春秋至秦(qin)漢之(zhi)際所(suo)稱(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)王(wang)(wang)(wang)者(zhe)(zhe)的(de)(de)后(hou)(hou)代(dai)(dai),屬(shu)于(yu)以(yi)王(wang)(wang)(wang)號稱(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)謂為(wei)氏。霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba),就是(shi)伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo),但(dan)是(shi)以(yi)控制其他諸(zhu)侯(hou)(hou)為(wei)特征(zheng)之(zhi)伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)者(zhe)(zhe),這(zhe)(zhe)種“伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)”是(shi)諸(zhu)侯(hou)(hou)之(zhi)長(chang),稱(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)“伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)王(wang)(wang)(wang)”。古人(ren)恐(kong)伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)王(wang)(wang)(wang)的(de)(de)“伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)”字(zi)(zi)與侯(hou)(hou)伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)的(de)(de)“伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)”字(zi)(zi)相混淆(xiao),便借用“霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba)”字(zi)(zi)代(dai)(dai)替,改稱(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)“霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba)王(wang)(wang)(wang)”。關于(yu)“霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba)王(wang)(wang)(wang)”的(de)(de)含義,在(zai)典(dian)籍(ji)《孟子》中(zhong)解(jie)釋:“以(yi)力假人(ren)者(zhe)(zhe)霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba)。”在(zai)史籍(ji)《左傳·成二年(nian)(nian)》中(zhong)解(jie)釋:“五伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)之(zhi)霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba)也。夏(xia)(xia)伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)昆吾,商(shang)伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)大彭(peng)、豕(shi)韋,周伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)齊桓(huan)、晉文(wen)(wen)。或(huo)曰齊桓(huan)、晉文(wen)(wen)、宋襄、秦(qin)穆(mu)、楚(chu)(chu)(chu)莊。”在(zai)典(dian)籍(ji)《疏》中(zhong)解(jie)釋:“伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)者(zhe)(zhe),長(chang)也。言(yan)為(wei)諸(zhu)侯(hou)(hou)之(zhi)長(chang)也。鄭康成云:霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba),把也,言(yan)把持王(wang)(wang)(wang)者(zhe)(zhe)之(zhi)政敎,故(gu)其字(zi)(zi)或(huo)作伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo),或(huo)作霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba)也。”這(zhe)(zhe)在(zai)典(dian)籍(ji)《毛氏》中(zhong)解(jie)釋得更明晰:“五伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)之(zhi)伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)讀曰霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba)。伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)者(zhe)(zhe),取(qu)牧伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)長(chang)諸(zhu)侯(hou)(hou)之(zhi)義,后(hou)(hou)人(ren)恐(kong)與侯(hou)(hou)伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)字(zi)(zi)相溷,故(gu)借用霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba)字(zi)(zi)以(yi)別(bie)之(zhi)。”在(zai)中(zhong)國的(de)(de)歷史上,夏(xia)(xia)王(wang)(wang)(wang)朝時期的(de)(de)伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)姒昆吾,商(shang)王(wang)(wang)(wang)朝時期的(de)(de)伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)子大彭(peng)、伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)子豕(shi)韋,周王(wang)(wang)(wang)朝時期的(de)(de)齊桓(huan)公(gong)(gong)姜小白(公(gong)(gong)元前(qian)(qian)681年(nian)(nian)稱(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba))、宋襄公(gong)(gong)子茲(zi)父(子茲(zi)甫(fu),公(gong)(gong)元前(qian)(qian)639年(nian)(nian)稱(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba),但(dan)未(wei)成功)、晉文(wen)(wen)公(gong)(gong)姬(ji)重耳(er)(公(gong)(gong)元前(qian)(qian)632年(nian)(nian)稱(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba))、秦(qin)穆(mu)公(gong)(gong)嬴(ying)任(ren)好(公(gong)(gong)元前(qian)(qian)623年(nian)(nian)稱(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba)西戎)、楚(chu)(chu)(chu)莊王(wang)(wang)(wang)羋旅(熊侶,公(gong)(gong)元前(qian)(qian)606年(nian)(nian)稱(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba))、越王(wang)(wang)(wang)句踐(jian)(公(gong)(gong)元前(qian)(qian)473年(nian)(nian)稱(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba)),以(yi)及秦(qin)朝末期的(de)(de)西楚(chu)(chu)(chu)魯公(gong)(gong)項羽(公(gong)(gong)元前(qian)(qian)207年(nian)(nian)稱(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba)),都(dou)屬(shu)于(yu)歷史上眾人(ren)所(suo)承(cheng)認(ren)(ren)的(de)(de)霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba)王(wang)(wang)(wang)(伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)王(wang)(wang)(wang))。只不過古代(dai)(dai)史學家(jia)們都(dou)一致(zhi)認(ren)(ren)為(wei),在(zai)這(zhe)(zhe)些霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba)王(wang)(wang)(wang)(伯(bo)(bo)(bo)(bo)(bo)王(wang)(wang)(wang))中(zhong),只有項羽屬(shu)于(yu)“自(zi)立為(wei)西楚(chu)(chu)(chu)霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba)王(wang)(wang)(wang)”,但(dan)也就是(shi)這(zhe)(zhe)位自(zi)立的(de)(de)“西楚(chu)(chu)(chu)霸(ba)(ba)(ba)(ba)(ba)王(wang)(wang)(wang)”在(zai)歷史上的(de)(de)名號最響亮。
在這些霸(ba)(ba)王(wang)(伯(bo)王(wang))的后(hou)裔子孫(sun)中,皆(jie)有人以先祖(zu)輝煌一時(shi)的王(wang)號(hao)為姓(xing)氏(shi)(shi)(shi)者,稱霸(ba)(ba)氏(shi)(shi)(shi),世(shi)代(dai)相傳至今。該支霸(ba)(ba)氏(shi)(shi)(shi)姓(xing)源分別出(chu)自姒姓(xing)、子姓(xing)、姜(jiang)姓(xing)、姬姓(xing)、羋姓(xing)這五大姓(xing)氏(shi)(shi)(shi),應注意具體甄(zhen)別。
源(yuan)于(yu)地(di)名(ming),出自(zi)春秋(qiu)時期秦(qin)川(chuan)之(zhi)河(he)(he)霸(ba)(ba)(ba)(ba)水(shui),屬(shu)于(yu)以居邑名(ming)稱(cheng)為(wei)氏。霸(ba)(ba)(ba)(ba)水(shui),原來(lai)叫(jiao)作(zuo)茲水(shui),源(yuan)出藍田(tian)(tian)谷(gu),向(xiang)北(bei)流匯入(ru)渭(wei)河(he)(he)。在(zai)(zai)(zai)史籍《前漢(han)(han)·地(di)理志(zhi)注》中(zhong)記(ji)載:“霸(ba)(ba)(ba)(ba)水(shui),出藍田(tian)(tian)谷(gu),北(bei)入(ru)渭(wei)。師古(gu)曰:茲水(shui),秦(qin)穆公(gong)更其名(ming)為(wei)‘霸(ba)(ba)(ba)(ba)水(shui)’,以章霸(ba)(ba)(ba)(ba)功視子(zi)孫(sun)。”灞(ba)(ba)河(he)(he),是陜(shan)西(xi)(xi)省境內的(de)一條河(he)(he)流,屬(shu)渭(wei)河(he)(he)南岸一級支流,發源(yuan)于(yu)藍田(tian)(tian)縣霸(ba)(ba)(ba)(ba)塬鄉麻家坡即(ji)秦(qin)嶺北(bei)坡。春秋(qiu)時期,秦(qin)穆公(gong)嬴(ying)任(ren)好(hao)不斷向(xiang)外擴張,但在(zai)(zai)(zai)向(xiang)東(dong)方(fang)試圖爭霸(ba)(ba)(ba)(ba)中(zhong)原失敗后(hou)(hou),轉向(xiang)西(xi)(xi)方(fang)發展(zhan),在(zai)(zai)(zai)周(zhou)襄王二十九(jiu)年(秦(qin)穆公(gong)三十七(qi)年,公(gong)元前623年)稱(cheng)霸(ba)(ba)(ba)(ba)西(xi)(xi)戎后(hou)(hou),周(zhou)襄王姬鄭任(ren)命他為(wei)西(xi)(xi)方(fang)諸侯之(zhi)霸(ba)(ba)(ba)(ba)(伯),秦(qin)穆公(gong)躊躇(chu)滿志(zhi),改茲水(shui)之(zhi)名(ming)為(wei)霸(ba)(ba)(ba)(ba)水(shui),以彰顯自(zi)己的(de)武(wu)功。后(hou)(hou)來(lai)人們在(zai)(zai)(zai)“霸(ba)(ba)(ba)(ba)”字上加上“氵”偏旁(pang),稱(cheng)為(wei)灞(ba)(ba)水(shui),今稱(cheng)灞(ba)(ba)河(he)(he)。秦(qin)、漢(han)(han)時期,漢(han)(han)王劉邦曾在(zai)(zai)(zai)灞(ba)(ba)河(he)(he)上架有(you)一作(zuo)著(zhu)名(ming)的(de)木橋(qiao),名(ming)曰“灞(ba)(ba)橋(qiao)”,是當時關中(zhong)地(di)區的(de)交(jiao)通要(yao)沖,連接著(zhu)西(xi)(xi)安東(dong)邊的(de)各主要(yao)交(jiao)通干線。灞(ba)(ba)河(he)(he)是歷(li)史上“八水(shui)繞(rao)長安”的(de)八水(shui)之(zhi)一,全(quan)長九(jiu)十二公(gong)里左右,主要(yao)支流有(you)清河(he)(he)、輞峪(yu)河(he)(he)、浐(chan)河(he)(he)等(deng)。
在霸(ba)水(shui)(茲水(shui)、滋水(shui)、灞水(shui)、灞河)兩岸流域的住(zhu)民中,很早即有以河流名稱為姓氏(shi)者,稱茲氏(shi)、霸(ba)氏(shi)、灞氏(shi),后統一為霸(ba)氏(shi),世(shi)代相傳至(zhi)今(jin)。
源(yuan)于地(di)名,出自漢朝時期京兆尹霸(ba)(ba)(ba)陵(ling),屬于以(yi)居邑(yi)名稱為(wei)氏(shi)。據史籍《前漢·地(di)理志》的記載:霸(ba)(ba)(ba)陵(ling),在(zai)(zai)秦朝時期稱芷(zhi)陽(yang)縣(xian),隸屬于京兆尹,漢文帝劉恒在(zai)(zai)西漢前元(yuan)(yuan)(yuan)元(yuan)(yuan)(yuan)年(nian)(nian)(公元(yuan)(yuan)(yuan)前179年(nian)(nian))即位后,更其名為(wei)“霸(ba)(ba)(ba)陵(ling)縣(xian)”。漢文帝在(zai)(zai)(公元(yuan)(yuan)(yuan)前156年(nian)(nian))逝世后即葬(zang)于該地(di),就是今天陜(shan)西省(sheng)咸陽(yang)市五陵(ling)原。在(zai)(zai)霸(ba)(ba)(ba)陵(ling)負責護陵(ling)者、以(yi)及附近住民(min)中,多(duo)為(wei)劉漢世家(jia)的心腹親信,很早即有(you)指(zhi)地(di)名為(wei)姓氏(shi)者,稱霸(ba)(ba)(ba)氏(shi)。
但要注意(yi),這其中有(you)一支為(wei)著名(ming)的(de)(de)西漢大辭賦家、武騎常侍司(si)馬(ma)相(xiang)(xiang)如之后裔,有(you)別于其他劉氏宗(zong)親。蓋因司(si)馬(ma)相(xiang)(xiang)如在(zai)漢武帝劉徹執政時期最終擔任了“漢孝文園令”,即守護霸陵之長官,是當時非常榮耀、且在(zai)兩漢歷史上唯一的(de)(de)外姓(xing)官員,其后有(you)以先祖(zu)官居地名(ming)為(wei)姓(xing)氏者,亦(yi)稱霸氏,世(shi)代(dai)相(xiang)(xiang)傳至今。
姒昆(kun)吾、子大彭、姬和(he)、姜小白、子茲父(子茲甫)、姬重耳、嬴任好、羋旅(熊侶)、句(ju)踐、項羽、劉邦、司馬相如(ru)、錢镠(liu)、羅哲堅(jian)贊(zan)(八思巴)。
霸(ba)氏是一個多民族、多源流(liu)的古老姓(xing)氏群體,但在(zai)今中國大(da)陸的姓(xing)氏排行榜上未列入百家姓(xing)的前五百位,在(zai)臺(tai)灣省則沒有。
今內蒙古自治(zhi)區(qu)(qu)的(de)巴林左旗,云南省的(de)玉(yu)溪市(shi)(shi)江川縣(xian),河北省的(de)衡水市(shi)(shi)景(jing)縣(xian),山(shan)西省的(de)太原市(shi)(shi),河南省駐馬店驛城區(qu)(qu),汝南縣(xian)常興鄉(xiang)等地(di),均有霸氏族人分(fen)布,以清(qing)河、景(jing)州為郡望。
清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)郡:西周至(zhi)春秋中期(qi)以前(qian)(qian)先為(wei)(wei)衛(wei)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)之(zhi)邑(yi),后為(wei)(wei)齊(qi)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)所占,成(cheng)為(wei)(wei)齊(qi)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)邑(yi)地(di),位于(yu)(yu)山東菏澤汲堂河(he)(he)(he)(he)(he)(he)一帶,因水草清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)茂(mao),古代(dai)齊(qi)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)人稱(cheng)其(qi)為(wei)(wei)清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)。西漢高祖劉(liu)邦五年(nian)(nian)(己亥(hai),公(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)前(qian)(qian)202年(nian)(nian))改(gai)(gai)(gai)(gai)置清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)郡,后屢改(gai)(gai)(gai)(gai)為(wei)(wei)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo),漢元(yuan)(yuan)帝永光年(nian)(nian)間(jian)(公(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)前(qian)(qian)43~前(qian)(qian)39年(nian)(nian))后期(qi)為(wei)(wei)郡,治(zhi)所在(zai)清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)陽(今河(he)(he)(he)(he)(he)(he)北(bei)(bei)(bei)(bei)清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he))。東漢改(gai)(gai)(gai)(gai)為(wei)(wei)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo),移治(zhi)甘陵(ling)(今山東臨(lin)清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)),其(qi)時轄地(di)在(zai)今河(he)(he)(he)(he)(he)(he)北(bei)(bei)(bei)(bei)省(sheng)清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)至(zhi)山東省(sheng)博興(xing)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、臨(lin)清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)一帶地(di)區(qu)(qu)(qu)(qu)。元(yuan)(yuan)朝以后轄地(di)在(zai)今河(he)(he)(he)(he)(he)(he)北(bei)(bei)(bei)(bei)省(sheng)清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)市(shi)及棗強(qiang)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、南(nan)(nan)(nan)(nan)(nan)(nan)宮縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)各一部分、山東省(sheng)臨(lin)清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、夏津縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、武城縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)及高唐縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、平原縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)各一部分地(di)。到(dao)了(le)(le)明朝時期(qi),清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)改(gai)(gai)(gai)(gai)歸(gui)京師(shi)廣(guang)平府(今河(he)(he)(he)(he)(he)(he)北(bei)(bei)(bei)(bei)大名(ming))管轄。此(ci)后直(zhi)至(zhi)清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)朝時期(qi),清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)隸(li)(li)屬(shu)(shu)于(yu)(yu)直(zhi)隸(li)(li)省(sheng)廣(guang)平府。民(min)(min)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)初期(qi),清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)初屬(shu)(shu)直(zhi)隸(li)(li)省(sheng)冀(ji)南(nan)(nan)(nan)(nan)(nan)(nan)道,民(min)(min)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)三(san)年(nian)(nian)(癸丑,公(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)1913年(nian)(nian))改(gai)(gai)(gai)(gai)為(wei)(wei)大名(ming)道,民(min)(min)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)十(shi)(shi)七年(nian)(nian)(戊辰,公(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)1928年(nian)(nian))直(zhi)隸(li)(li)于(yu)(yu)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)北(bei)(bei)(bei)(bei)省(sheng),民(min)(min)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)二(er)十(shi)(shi)五年(nian)(nian)(丙子(zi),公(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)1936年(nian)(nian))初劃屬(shu)(shu)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)北(bei)(bei)(bei)(bei)省(sheng)十(shi)(shi)四督察區(qu)(qu)(qu)(qu)。抗(kang)日(ri)戰爭(zheng)爆發后的民(min)(min)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)二(er)十(shi)(shi)七年(nian)(nian)(戊寅,公(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)1938年(nian)(nian))9月(yue)(yue)(yue),中國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)共(gong)產黨創立(li)(li)了(le)(le)冀(ji)南(nan)(nan)(nan)(nan)(nan)(nan)區(qu)(qu)(qu)(qu)抗(kang)日(ri)根據地(di),清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)為(wei)(wei)其(qi)轄地(di)。民(min)(min)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)三(san)十(shi)(shi)年(nian)(nian)(辛(xin)巳(si),公(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)1941年(nian)(nian))8月(yue)(yue)(yue)晉冀(ji)魯豫(yu)邊(bian)區(qu)(qu)(qu)(qu)成(cheng)立(li)(li),轄冀(ji)南(nan)(nan)(nan)(nan)(nan)(nan)區(qu)(qu)(qu)(qu),清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)為(wei)(wei)冀(ji)南(nan)(nan)(nan)(nan)(nan)(nan)區(qu)(qu)(qu)(qu)十(shi)(shi)三(san)專(zhuan)區(qu)(qu)(qu)(qu)。抗(kang)日(ri)戰爭(zheng)勝(sheng)利(li)后,于(yu)(yu)民(min)(min)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)三(san)十(shi)(shi)四年(nian)(nian)(乙酉,公(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)1945年(nian)(nian))11月(yue)(yue)(yue)清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)改(gai)(gai)(gai)(gai)屬(shu)(shu)冀(ji)南(nan)(nan)(nan)(nan)(nan)(nan)區(qu)(qu)(qu)(qu)二(er)專(zhuan)區(qu)(qu)(qu)(qu)。民(min)(min)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)三(san)十(shi)(shi)七年(nian)(nian)(戊子(zi),公(gong)(gong)(gong)元(yuan)(yuan)1948年(nian)(nian))9月(yue)(yue)(yue)華北(bei)(bei)(bei)(bei)人民(min)(min)政府成(cheng)立(li)(li),晉冀(ji)魯豫(yu)邊(bian)區(qu)(qu)(qu)(qu)即行(xing)撤(che)銷(xiao),清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)隨冀(ji)南(nan)(nan)(nan)(nan)(nan)(nan)區(qu)(qu)(qu)(qu)二(er)專(zhuan)區(qu)(qu)(qu)(qu)歸(gui)屬(shu)(shu)華北(bei)(bei)(bei)(bei)行(xing)政區(qu)(qu)(qu)(qu)。1949年(nian)(nian)8月(yue)(yue)(yue)1日(ri)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)北(bei)(bei)(bei)(bei)省(sheng)人民(min)(min)政府成(cheng)立(li)(li),清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)劃歸(gui)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)北(bei)(bei)(bei)(bei)省(sheng)衡(heng)水專(zhuan)區(qu)(qu)(qu)(qu)。1949年(nian)(nian)10月(yue)(yue)(yue)1日(ri),中華人民(min)(min)共(gong)和國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)成(cheng)立(li)(li)后,清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)人民(min)(min)政府由城關遷駐葛仙莊。于(yu)(yu)1952年(nian)(nian)11月(yue)(yue)(yue)7日(ri)撤(che)銷(xiao)了(le)(le)衡(heng)水專(zhuan)區(qu)(qu)(qu)(qu),清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)改(gai)(gai)(gai)(gai)隸(li)(li)邢(xing)(xing)臺(tai)(tai)(tai)(tai)專(zhuan)區(qu)(qu)(qu)(qu)。1958年(nian)(nian)4月(yue)(yue)(yue)28日(ri)撤(che)銷(xiao)邢(xing)(xing)臺(tai)(tai)(tai)(tai)專(zhuan)區(qu)(qu)(qu)(qu),清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)歸(gui)屬(shu)(shu)邯鄲(dan)專(zhuan)區(qu)(qu)(qu)(qu);同年(nian)(nian)12月(yue)(yue)(yue)20日(ri),撤(che)銷(xiao)清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)并入南(nan)(nan)(nan)(nan)(nan)(nan)宮縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)。1960年(nian)(nian)5月(yue)(yue)(yue)3日(ri)又撤(che)銷(xiao)邯鄲(dan)專(zhuan)區(qu)(qu)(qu)(qu),清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)境隨南(nan)(nan)(nan)(nan)(nan)(nan)宮縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)歸(gui)邯鄲(dan)市(shi)轄。1961年(nian)(nian)5月(yue)(yue)(yue)23日(ri),復設(she)邢(xing)(xing)臺(tai)(tai)(tai)(tai)專(zhuan)區(qu)(qu)(qu)(qu),南(nan)(nan)(nan)(nan)(nan)(nan)宮縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)還屬(shu)(shu)。同年(nian)(nian)7月(yue)(yue)(yue)9日(ri),恢(hui)復清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)建制,仍隸(li)(li)邢(xing)(xing)臺(tai)(tai)(tai)(tai)專(zhuan)區(qu)(qu)(qu)(qu)。1970年(nian)(nian)邢(xing)(xing)臺(tai)(tai)(tai)(tai)專(zhuan)區(qu)(qu)(qu)(qu)改(gai)(gai)(gai)(gai)為(wei)(wei)邢(xing)(xing)臺(tai)(tai)(tai)(tai)地(di)區(qu)(qu)(qu)(qu),繼轄清(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)(qing)河(he)(he)(he)(he)(he)(he)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)。1993年(nian)(nian)7月(yue)(yue)(yue),邢(xing)(xing)臺(tai)(tai)(tai)(tai)地(di)區(qu)(qu)(qu)(qu)與邢(xing)(xing)臺(tai)(tai)(tai)(tai)市(shi)合并,改(gai)(gai)(gai)(gai)由邢(xing)(xing)臺(tai)(tai)(tai)(tai)市(shi)管轄。
景(jing)州(zhou)(zhou)(zhou)(zhou):上古時(shi)代(dai)因地跨(kua)黃河(he),今(jin)轄(xia)(xia)區(qu)(qu)分(fen)(fen)屬(shu)冀(ji)(ji)(ji)(ji)、兗二(er)州(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)。饒、昌(chang)、武(wu)(wu)城、武(wu)(wu)羅均(jun)系(xi)境(jing)內主要封邑(yi)(yi)方國(guo)(guo)(guo)(guo)。春(chun)秋(qiu)時(shi)期多歸晉(jin)國(guo)(guo)(guo)(guo)。戰(zhan)國(guo)(guo)(guo)(guo)時(shi)代(dai)為(wei)(wei)(wei)燕(yan)、趙之(zhi)地。秦(qin)(qin)王贏(ying)政二(er)十六年(nian)(nian)(nian)(nian)(庚辰,公(gong)(gong)(gong)(gong)元(yuan)前221年(nian)(nian)(nian)(nian)),秦(qin)(qin)始皇統一(yi)中(zhong)(zhong)國(guo)(guo)(guo)(guo)后(hou)屬(shu)鉅鹿(lu)郡(jun)。漢(han)代(dai)屬(shu)冀(ji)(ji)(ji)(ji)州(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)刺史部(bu)(bu)(bu),先后(hou)設(she)有廣川國(guo)(guo)(guo)(guo)、信都國(guo)(guo)(guo)(guo)和安(an)平國(guo)(guo)(guo)(guo),今(jin)轄(xia)(xia)縣(xian)(xian)(xian)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)區(qu)(qu)多為(wei)(wei)(wei)此(ci)時(shi)建(jian)(jian)置。三(san)(san)國(guo)(guo)(guo)(guo)時(shi)系(xi)魏國(guo)(guo)(guo)(guo)冀(ji)(ji)(ji)(ji)州(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)域,冀(ji)(ji)(ji)(ji)州(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)治自鄴始移信都,境(jing)內分(fen)(fen)屬(shu)安(an)平、博陵、渤海三(san)(san)郡(jun)。晉(jin)代(dai)仍為(wei)(wei)(wei)冀(ji)(ji)(ji)(ji)州(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)所(suo)轄(xia)(xia)。隋時(shi),南部(bu)(bu)(bu)屬(shu)冀(ji)(ji)(ji)(ji)州(zhou)(zhou)(zhou)(zhou),北(bei)(bei)部(bu)(bu)(bu)屬(shu)隋朝開皇十六年(nian)(nian)(nian)(nian)(丙辰,公(gong)(gong)(gong)(gong)元(yuan)596年(nian)(nian)(nian)(nian))所(suo)置深州(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)。唐(tang)代(dai)屬(shu)河(he)北(bei)(bei)道(dao)。宋初冀(ji)(ji)(ji)(ji)州(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)屬(shu)河(he)北(bei)(bei)東路,深州(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)屬(shu)河(he)北(bei)(bei)西路。元(yuan)朝初期,觀州(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)治所(suo)移至(zhi)(zhi)縣(xian)(xian)(xian)城(今(jin)景(jing)縣(xian)(xian)(xian)城),并于元(yuan)至(zhi)(zhi)元(yuan)二(er)年(nian)(nian)(nian)(nian)(乙(yi)丑(chou),公(gong)(gong)(gong)(gong)元(yuan)1265年(nian)(nian)(nian)(nian))復(fu)稱(cheng)景(jing)州(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)。此(ci)后(hou)直(zhi)至(zhi)(zhi)明、清,先后(hou)為(wei)(wei)(wei)中(zhong)(zhong)書省、京(jing)師、直(zhi)隸(li)(li)省所(suo)轄(xia)(xia),境(jing)內仍由冀(ji)(ji)(ji)(ji)、深、景(jing)三(san)(san)州(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)分(fen)(fen)領。民(min)國(guo)(guo)(guo)(guo)初期,各州(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)皆改(gai)(gai)(gai)為(wei)(wei)(wei)縣(xian)(xian)(xian),直(zhi)隸(li)(li)于省。至(zhi)(zhi)民(min)國(guo)(guo)(guo)(guo)三(san)(san)年(nian)(nian)(nian)(nian)(甲(jia)寅,公(gong)(gong)(gong)(gong)元(yuan)1914年(nian)(nian)(nian)(nian)),今(jin)轄(xia)(xia)區(qu)(qu)分(fen)(fen)屬(shu)大名道(dao)、保(bao)定(ding)道(dao)、津海道(dao)管理。民(min)國(guo)(guo)(guo)(guo)十七年(nian)(nian)(nian)(nian)(戊辰,公(gong)(gong)(gong)(gong)元(yuan)1928年(nian)(nian)(nian)(nian)),直(zhi)隸(li)(li)省改(gai)(gai)(gai)稱(cheng)河(he)北(bei)(bei)省,同(tong)時(shi)廢道(dao),各縣(xian)(xian)(xian)直(zhi)隸(li)(li)于省。民(min)國(guo)(guo)(guo)(guo)二(er)十六年(nian)(nian)(nian)(nian)(丁丑(chou),公(gong)(gong)(gong)(gong)元(yuan)1937年(nian)(nian)(nian)(nian))抗日(ri)(ri)戰(zhan)爭(zheng)爆發后(hou),今(jin)轄(xia)(xia)區(qu)(qu)分(fen)(fen)屬(shu)中(zhong)(zhong)國(guo)(guo)(guo)(guo)共產黨領導(dao)的晉(jin)察冀(ji)(ji)(ji)(ji)邊(bian)區(qu)(qu)之(zhi)冀(ji)(ji)(ji)(ji)中(zhong)(zhong)區(qu)(qu)和晉(jin)冀(ji)(ji)(ji)(ji)魯豫邊(bian)區(qu)(qu)之(zhi)冀(ji)(ji)(ji)(ji)南區(qu)(qu)。民(min)國(guo)(guo)(guo)(guo)三(san)(san)十七年(nian)(nian)(nian)(nian)(戊子,公(gong)(gong)(gong)(gong)元(yuan)1948年(nian)(nian)(nian)(nian))5月,兩邊(bian)區(qu)(qu)合并改(gai)(gai)(gai)稱(cheng)華北(bei)(bei)行政區(qu)(qu)。1949年(nian)(nian)(nian)(nian)8月1日(ri)(ri)始設(she)衡(heng)(heng)(heng)(heng)水(shui)(shui)(shui)專區(qu)(qu),轄(xia)(xia)原(yuan)冀(ji)(ji)(ji)(ji)南、冀(ji)(ji)(ji)(ji)中(zhong)(zhong)兩區(qu)(qu)之(zhi)部(bu)(bu)(bu)分(fen)(fen)縣(xian)(xian)(xian)域,包括衡(heng)(heng)(heng)(heng)水(shui)(shui)(shui)、冀(ji)(ji)(ji)(ji)縣(xian)(xian)(xian)、棗強(qiang)、武(wu)(wu)邑(yi)(yi)、深縣(xian)(xian)(xian)、武(wu)(wu)強(qiang)、清河(he)、恩縣(xian)(xian)(xian)、夏津、武(wu)(wu)城、故(gu)城、景(jing)縣(xian)(xian)(xian)、阜(fu)城等十三(san)(san)縣(xian)(xian)(xian),屬(shu)新建(jian)(jian)立的河(he)北(bei)(bei)省。1952年(nian)(nian)(nian)(nian)11月7日(ri)(ri),奉華北(bei)(bei)行政委員(yuan)會之(zhi)命撤(che)銷衡(heng)(heng)(heng)(heng)水(shui)(shui)(shui)專區(qu)(qu),其(qi)轄(xia)(xia)區(qu)(qu)之(zhi)夏津、恩縣(xian)(xian)(xian)、武(wu)(wu)城三(san)(san)縣(xian)(xian)(xian)劃(hua)歸山東省,衡(heng)(heng)(heng)(heng)水(shui)(shui)(shui)、深縣(xian)(xian)(xian)、武(wu)(wu)強(qiang)、武(wu)(wu)邑(yi)(yi)、棗強(qiang)、冀(ji)(ji)(ji)(ji)縣(xian)(xian)(xian)六縣(xian)(xian)(xian)劃(hua)歸石家莊專區(qu)(qu),景(jing)縣(xian)(xian)(xian)、故(gu)城、阜(fu)城三(san)(san)縣(xian)(xian)(xian)劃(hua)歸滄縣(xian)(xian)(xian)專區(qu)(qu),清河(he)縣(xian)(xian)(xian)劃(hua)歸邢臺專區(qu)(qu)。1962年(nian)(nian)(nian)(nian)6月27日(ri)(ri),國(guo)(guo)(guo)(guo)務院批(pi)準衡(heng)(heng)(heng)(heng)水(shui)(shui)(shui)專區(qu)(qu)復(fu)置,下轄(xia)(xia)衡(heng)(heng)(heng)(heng)水(shui)(shui)(shui)、冀(ji)(ji)(ji)(ji)縣(xian)(xian)(xian)、棗強(qiang)、武(wu)(wu)邑(yi)(yi)、深縣(xian)(xian)(xian)、武(wu)(wu)強(qiang)、饒陽、安(an)平、故(gu)城、景(jing)縣(xian)(xian)(xian)、阜(fu)城計十一(yi)縣(xian)(xian)(xian)。1970年(nian)(nian)(nian)(nian),衡(heng)(heng)(heng)(heng)水(shui)(shui)(shui)專區(qu)(qu)改(gai)(gai)(gai)稱(cheng)衡(heng)(heng)(heng)(heng)水(shui)(shui)(shui)地區(qu)(qu)。1982年(nian)(nian)(nian)(nian)1月,衡(heng)(heng)(heng)(heng)水(shui)(shui)(shui)鎮升(sheng)為(wei)(wei)(wei)衡(heng)(heng)(heng)(heng)水(shui)(shui)(shui)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)。1993年(nian)(nian)(nian)(nian)9月,冀(ji)(ji)(ji)(ji)縣(xian)(xian)(xian)改(gai)(gai)(gai)建(jian)(jian)為(wei)(wei)(wei)冀(ji)(ji)(ji)(ji)州(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)。1994年(nian)(nian)(nian)(nian)7月,深縣(xian)(xian)(xian)改(gai)(gai)(gai)建(jian)(jian)為(wei)(wei)(wei)深州(zhou)(zhou)(zhou)(zhou)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)。1996年(nian)(nian)(nian)(nian)5月31日(ri)(ri),國(guo)(guo)(guo)(guo)務院批(pi)準撤(che)銷衡(heng)(heng)(heng)(heng)水(shui)(shui)(shui)地區(qu)(qu),改(gai)(gai)(gai)設(she)地級衡(heng)(heng)(heng)(heng)水(shui)(shui)(shui)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),同(tong)時(shi)撤(che)銷原(yuan)縣(xian)(xian)(xian)級衡(heng)(heng)(heng)(heng)水(shui)(shui)(shui)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),改(gai)(gai)(gai)設(she)桃(tao)城區(qu)(qu)。轄(xia)(xia)一(yi)區(qu)(qu)、八縣(xian)(xian)(xian),代(dai)管兩個縣(xian)(xian)(xian)級市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)。
清河堂:以望立堂。
景州堂:以(yi)望立堂,亦稱衡水堂。
(公(gong)元1965~今(jin)),彝族(zu),乳名(ming)霸小(xiao)寶(bao),筆名(ming)山鷹;云南(nan)江川(chuan)人。著(zhu)名(ming)基礎教育家、現(xian)代書(shu)畫(hua)(hua)(hua)家。1991年(nian)(nian)畢(bi)業與云南(nan)玉溪師范專科學(xue)校(xiao)藝(yi)(yi)術(shu)系(xi)美(mei)術(shu)專業,2004年(nian)(nian)畢(bi)業于云南(nan)藝(yi)(yi)術(shu)學(xue)院美(mei)術(shu)分(fen)院中國畫(hua)(hua)(hua)系(xi),其書(shu)法、繪畫(hua)(hua)(hua)作品多次入選省(sheng)、市展覽(lan),多次獲獎,是近年(nian)(nian)來成績卓著(zhu)的中青年(nian)(nian)書(shu)法家之(zhi)一。現(xian)為中國硬(ying)筆書(shu)法協會會員(yuan),云南(nan)省(sheng)書(shu)法家會員(yuan),江川(chuan)安化中心小(xiao)學(xue)高(gao)級教師。
(公元1966~今),祖籍河(he)北(bei)衡水景縣,山(shan)西太(tai)原人。著(zhu)名武術教練。2008年(nian)第三屆世(shi)界傳統武術節金牌教練獲獎者。霸(ba)文革(ge)說,當年(nian)父親當參軍(jun)離開(kai)(kai)祖籍,落(luo)戶山(shan)西省城(cheng)太(tai)原,他(ta)是在(zai)太(tai)原出生(sheng)長大(da)(da)的。在(zai)省城(cheng)生(sheng)活這么多年(nian),還從未遇到過本家(jia)以外的同姓(xing)(xing)人。霸(ba)氏少(shao)見(jian),很多人都(dou)不(bu)知道,每次介紹自己時(shi),對方(fang)都(dou)不(bu)敢相信,都(dou)要(yao)反復問上好幾遍(bian)。有(you)一(yi)次一(yi)位女同志(zhi)問他(ta)姓(xing)(xing)啥,他(ta)說“霸(ba)”,結果(guo)對方(fang)還以為開(kai)(kai)玩笑,回了(le)一(yi)句:“你要(yao)姓(xing)(xing)爸(ba)(ba),我還姓(xing)(xing)媽呢。”而(er)與“爸(ba)(ba)”同音的“霸(ba)”姓(xing)(xing),也給(gei)霸(ba)文革(ge)帶來不(bu)少(shao)趣事(shi)。有(you)一(yi)次在(zai)省里開(kai)(kai)大(da)(da)會,坐電(dian)梯(ti)時(shi),進(jin)了(le)電(dian)梯(ti)的同事(shi)急著(zhu)招呼(hu)他(ta),按照習慣(guan)大(da)(da)喊了(le)一(yi)聲“霸(ba)”,結果(guo)引來不(bu)少(shao)回頭率,窘得霸(ba)文革(ge)急忙(mang)把食指豎在(zai)嘴前示意(yi)悄聲。更(geng)有(you)意(yi)思的是,在(zai)霸(ba)文革(ge)的妻子(zi)懷(huai)孕期間,曾有(you)朋(peng)友開(kai)(kai)玩笑說:“你要(yao)生(sheng)男孩就叫(jiao)霸(ba)天虎,女孩就叫(jiao)霸(ba)王花(hua)吧(ba)。”