地理位置
弦歌臺(tai)位于河南省淮陽區城西南隅水靜如練的南壇湖中(zhong),這里(li)紅連映日(ri),碧荷接天,風景(jing)優美,景(jing)色宜(yi)人。
孔子與弦歌臺
圣人菜
東周時期,孔(kong)(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)曾三次來(lai)陳國(guo)(guo)講(jiang)學(xue),最后一(yi)(yi)次是(shi)公元(yuan)前489年,楚昭王派人(ren)請孔(kong)(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)講(jiang)學(xue),但孔(kong)(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)講(jiang)的(de)(de)(de)大道理(li)是(shi)讓統(tong)治(zhi)(zhi)者(zhe)如何(he)(he)治(zhi)(zhi)國(guo)(guo)的(de)(de)(de),讓統(tong)治(zhi)(zhi)者(zhe)如何(he)(he)如何(he)(he)管(guan)理(li)百姓的(de)(de)(de),陳國(guo)(guo)的(de)(de)(de)老(lao)百姓不(bu)愿意了,沒等(deng)孔(kong)(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)到(dao)楚國(guo)(guo)見到(dao)楚昭王,老(lao)百姓就把孔(kong)(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)和(he)他的(de)(de)(de)弟(di)(di)(di)(di)子(zi)(zi)們(men)(men)(men)圍(wei)困在(zai)南壇湖(hu)的(de)(de)(de)一(yi)(yi)個小島(dao)上(shang)(shang),不(bu)給他們(men)(men)(men)吃(chi),不(bu)給他們(men)(men)(men)喝,孔(kong)(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)和(he)弟(di)(di)(di)(di)子(zi)(zi)們(men)(men)(men)餓得(de)頭暈眼花(hua)。沒辦法,孔(kong)(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)和(he)弟(di)(di)(di)(di)子(zi)(zi)們(men)(men)(men)分頭到(dao)湖(hu)邊找吃(chi)的(de)(de)(de)。魚是(shi)捉(zhuo)不(bu)到(dao)的(de)(de)(de),孔(kong)(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)看(kan)湖(hu)里(li)生長一(yi)(yi)種現在(zai)叫(jiao)蒲的(de)(de)(de)植物,就拔出來(lai),上(shang)(shang)邊的(de)(de)(de)綠莖不(bu)能吃(chi),而下邊的(de)(de)(de)蒲根(gen)細膩(ni)白嫩,脆(cui)甜可(ke)口,孔(kong)(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)就和(he)弟(di)(di)(di)(di)子(zi)(zi)們(men)(men)(men)吃(chi)蒲根(gen),一(yi)(yi)連七日,孔(kong)(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)和(he)弟(di)(di)(di)(di)子(zi)(zi)們(men)(men)(men)就靠蒲根(gen)生活下來(lai)。現在(zai),這(zhe)種蒲根(gen)叫(jiao)“圣人(ren)菜(cai)”,涼拌、紅(hong)燒味道都很美,成了陳州城(cheng)各大餐館里(li)一(yi)(yi)道特色(se)菜(cai),有客人(ren)從遠(yuan)方來(lai),這(zhe)道菜(cai)是(shi)必不(bu)可(ke)少的(de)(de)(de)。陳國(guo)(guo)的(de)(de)(de)老(lao)百姓看(kan)到(dao)孔(kong)(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)七日不(bu)曾餓死(si),還整日給弟(di)(di)(di)(di)子(zi)(zi)們(men)(men)(men)誦史講(jiang)學(xue),便(bian)尊稱孔(kong)(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)為真“圣人(ren)”。后來(lai),陳國(guo)(guo)人(ren)就在(zai)孔(kong)(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)被(bei)圍(wei)困的(de)(de)(de)島(dao)上(shang)(shang)建了一(yi)(yi)座圣人(ren)廟,學(xue)名叫(jiao)“弦(xian)歌臺”,弦(xian)歌臺正殿兩邊的(de)(de)(de)石柱上(shang)(shang),鐫刻著對聯一(yi)(yi)副,為“堂(tang)上(shang)(shang)弦(xian)歌七日不(bu)能容(rong)大道,庭前俎豆(dou)千年猶自(zi)仰高(gao)山”,以(yi)紀念這(zhe)位(wei)老(lao)夫(fu)子(zi)(zi)三次來(lai)陳講(jiang)學(xue)的(de)(de)(de)佳(jia)話。
弩臺
弦(xian)歌臺(tai)(tai)(tai),又稱厄臺(tai)(tai)(tai)、絕(jue)糧祠(ci),位于縣城西南隅的(de)(de)(de)南壇(tan)湖中,臺(tai)(tai)(tai)上(shang)(shang)現(xian)存(cun)建(jian)(jian)筑有(you)(you)二(er)門(men),正殿(dian)七間(jian)。正殿(dian)是主體建(jian)(jian)筑,飛檐斗拱(gong),上(shang)(shang)蓋綠(lv)色琉璃(li)瓦(wa)。周有(you)(you)青石方柱(zhu)二(er)十(shi)四根(gen)。正門(men)石柱(zhu)上(shang)(shang)鐫刻的(de)(de)(de)對聯是“堂上(shang)(shang)弦(xian)歌七日不(bu)能(neng)容大(da)道;庭前俎豆千年(nian)(nian)猶自仰高山。”前門(men)上(shang)(shang)有(you)(you)清(qing)康熙五(wu)十(shi)年(nian)(nian)(公(gong)元1711年(nian)(nian))立的(de)(de)(de)石匾,上(shang)(shang)書“弦(xian)歌臺(tai)(tai)(tai)”三(san)個大(da)字。弦(xian)歌臺(tai)(tai)(tai),原名“弩臺(tai)(tai)(tai)”,《元和(he)志(zhi)》說(shuo):“后漢陳(chen)(chen)(chen)王寵善射,嘗于此教弩”所(suo)以(yi)得名。漢靈帝時,爆發了(le)黃巾起義(yi),革命軍(jun)浩浩蕩蕩,所(suo)向披(pi)靡,各(ge)郡縣守兵望(wang)風而逃(tao)。惟獨(du)陳(chen)(chen)(chen)王劉寵占據陳(chen)(chen)(chen)城四面(mian)環水的(de)(de)(de)地利,四面(mian)吊橋高懸,自帶強弩手數(shu)千固守此臺(tai)(tai)(tai),義(yi)軍(jun)久攻不(bu)下,終于扼住(zhu)了(le)黃巾軍(jun),所(suo)以(yi)又稱“扼臺(tai)(tai)(tai)”。到了(le)唐開元年(nian)(nian)間(jian),孔(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)廟遷到這里。明憲宗成代六年(nian)(nian),知(zhi)州倪誥重建(jian)(jian)孔(kong)(kong)(kong)廟并塑孔(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)和(he)十(shi)賢(xian)像(xiang)(xiang)。明世(shi)宗嘉靖七年(nian)(nian)(公(gong)元1528年(nian)(nian)),巡(xun)按御(yu)史譚纘增(zeng)拓(tuo)正殿(dian)七間(jian),門(men)二(er)座,題曰“絕(jue)糧祠(ci)”。二(er)十(shi)一年(nian)(nian)(公(gong)元1542年(nian)(nian))巡(xun)按御(yu)史趙繼本(ben)改名為“弦(xian)歌臺(tai)(tai)(tai)”。明神宗萬(wan)歷(li)二(er)十(shi)九年(nian)(nian)(公(gong)元1601年(nian)(nian)),睢(sui)陳(chen)(chen)(chen)道徐即登增(zeng)建(jian)(jian)大(da)門(men),曰“美(mei)富(fu)之門(men)”。清(qing)康熙二(er)十(shi)一年(nian)(nian)(公(gong)元1628年(nian)(nian)),知(zhi)州蕭國弼重修(xiu)殿(dian)內(nei)塑像(xiang)(xiang),五(wu)十(shi)二(er)年(nian)(nian)(公(gong)元1713年(nian)(nian)),都御(yu)史揆敘(xu)重修(xiu)大(da)殿(dian)七楹,改為方形(xing)石柱(zhu),上(shang)(shang)復(fu)綠(lv)琉璃(li)瓦(wa),重修(xiu)孔(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)及十(shi)賢(xian)像(xiang)(xiang)。乾(qian)隆、嘉慶、咸豐年(nian)(nian)間(jian)又多(duo)次(ci)修(xiu)葺,現(xian)存(cun)的(de)(de)(de)建(jian)(jian)筑是清(qing)乾(qian)隆四十(shi)八(ba)年(nian)(nian)重建(jian)(jian)的(de)(de)(de),由于諸多(duo)的(de)(de)(de)歷(li)史原因,這座被歷(li)史文人墨客(ke)稱之為陳(chen)(chen)(chen)州“八(ba)景”之一的(de)(de)(de)弦(xian)歌臺(tai)(tai)(tai),已失去了(le)昔(xi)日的(de)(de)(de)輝煌,顯得破舊(jiu)。1955年(nian)(nian)底,在(zai)(zai)縣委(wei)、政府的(de)(de)(de)重視(shi)下,弦(xian)歌臺(tai)(tai)(tai)得以(yi)整修(xiu),修(xiu)繕(shan)了(le)一進(jin)院落圍墻和(he)正門(men),重塑了(le)孔(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)像(xiang)(xiang),使(shi)弦(xian)歌臺(tai)(tai)(tai)正門(men)量現(xian)一派巍峨氣勢。殿(dian)內(nei),一尊身高三(san)米,面(mian)目慈祥(xiang),服飾飄逸的(de)(de)(de)孔(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)像(xiang)(xiang),端坐在(zai)(zai)一米五(wu)高的(de)(de)(de)石雕像(xiang)(xiang)基上(shang)(shang)。《史記(ji)·孔(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)世(shi)家》、《韓詩(shi)外傳》、《孔(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)家語》、《孔(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)集注》、《搜(sou)神記(ji)》等(deng)書都有(you)(you)關于孔(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)在(zai)(zai)陳(chen)(chen)(chen)絕(jue)糧的(de)(de)(de)記(ji)載。孔(kong)(kong)(kong)子(zi)(zi)在(zai)(zai)陳(chen)(chen)(chen)三(san)年(nian)(nian),還(huan)做過陳(chen)(chen)(chen)國的(de)(de)(de)官。
厄臺碑
一(yi)(yi)代儒(ru)師(shi)、教(jiao)育家(jia)孔(kong)(kong)子(zi),其杰出的(de)思(si)想集中(zhong)在(zai)這(zhe)(zhe)些著作中(zhong),不僅對中(zhong)國,乃(nai)至(zhi)世界都產生了巨大(da)的(de)影響(xiang)。歷(li)史文人(ren)(ren)都對他(ta)推崇(chong)備至(zhi),甚至(zhi)連孔(kong)(kong)子(zi)游(you)(you)說于(yu)陳蔡,在(zai)陳蔡絕(jue)糧這(zhe)(zhe)件不大(da)光彩的(de)歷(li)史,也被儒(ru)家(jia)贊為孔(kong)(kong)子(zi)偉績,一(yi)(yi)代文學(xue)家(jia)王(wang)禹(yu)在(zai)陳州《厄(e)(e)(e)臺(tai)碑(bei)》中(zhong),把孔(kong)(kong)子(zi)厄(e)(e)(e)于(yu)陳蔡與“天地(di)厄(e)(e)(e)于(yu)晦月,日(ri)月厄(e)(e)(e)于(yu)薄蝕,帝舜(shun)厄(e)(e)(e)于(yu)歷(li)山,大(da)禹(yu)厄(e)(e)(e)于(yu)洪水,成(cheng)(cheng)湯厄(e)(e)(e)于(yu)夏臺(tai),文王(wang)厄(e)(e)(e)于(yu)里”相提并(bing)論。“唐(tang)八大(da)家(jia)”之(zhi)一(yi)(yi)的(de)曾鞏也吹捧孔(kong)(kong)子(zi)陳蔡絕(jue)糧是“圣(sheng)人(ren)(ren)齊日(ri)月之(zhi)時,不能違日(ri)月之(zhi)道”。淮陽是孔(kong)(kong)子(zi)教(jiao)澤所及之(zhi)地(di),他(ta)的(de)七十二個(ge)得(de)意(yi)弟子(zi)中(zhong),淮陽人(ren)(ren)就占4個(ge),加之(zhi)孔(kong)(kong)子(zi)在(zai)陳絕(jue)糧,數千年來,世人(ren)(ren)共(gong)知。所以歷(li)代陳人(ren)(ren)建(jian)祠紀念,教(jiao)化(hua)后人(ren)(ren)不忘(wang)儒(ru)家(jia)老祖(zu)宗的(de)困苦與艱辛。一(yi)(yi)九九六年五月一(yi)(yi)日(ri),香(xiang)港企業(ye)家(jia),香(xiang)港孔(kong)(kong)教(jiao)學(xue)院院長湯恩佳(jia)先后為河(he)南這(zhe)(zhe)座(zuo)唯一(yi)(yi)孔(kong)(kong)廟捐贈的(de)三米孔(kong)(kong)子(zi)銅像在(zai)陳州落成(cheng)(cheng)揭幕(mu);臺(tai)內主(zhu)要建(jian)筑大(da)成(cheng)(cheng)殿已修葺一(yi)(yi)新。目前,國家(jia)旅游(you)(you)局將這(zhe)(zhe)座(zuo)名勝列(lie)入“孔(kong)(kong)子(zi)周游(you)(you)列(lie)國”國家(jia)旅游(you)(you)專(zhuan)線必至(zhi)景點(dian),弦歌臺(tai)這(zhe)(zhe)座(zuo)歷(li)史名勝,不久將成(cheng)(cheng)為人(ren)(ren)們(men)尋古探幽的(de)勝地(di)之(zhi)一(yi)(yi)。
保護
1962年4月被(bei)淮陽區(qu)人民委員會公布(bu)為第一批重(zhong)點(dian)文物保(bao)護單(dan)位(wei),2006年7月被(bei)河(he)南省人民政(zheng)府公布(bu)為重(zhong)點(dian)文物保(bao)護單(dan)位(wei)。