《洞靈真(zhen)經》即《庚(geng)(geng)桑(sang)子(zi)(zi)(zi)》,或稱《亢(kang)倉子(zi)(zi)(zi)》《亢(kang)桑(sang)子(zi)(zi)(zi)》。唐玄宗于天寶元(yuan)年(742)詔封庚(geng)(geng)桑(sang)子(zi)(zi)(zi)為(wei)洞靈真(zhen)人,尊《庚(geng)(geng)桑(sang)子(zi)(zi)(zi)》一書(shu)為(wei)《洞靈真(zhen)經》,書(shu)中文字(zi)多古文奇字(zi),如果不看音義(yi)則難窺其義(yi)。道教(jiao)奉為(wei)“四子(zi)(zi)(zi)”真(zhen)經之(zhi)一。
亢倉子(zi)(zi)(zi)居(ju)羽山之(zhi)(zhi)(zhi)顏三(san)年,俗無(wu)疵(ci)癘而(er)(er)(er)(er)(er)(er)仍谷熟。其(qi)(qi)(qi)(qi)俗竊(qie)相謂曰(yue)(yue)(yue)(yue):亢倉子(zi)(zi)(zi)始來(lai),吾鮮然異之(zhi)(zhi)(zhi),今吾日計之(zhi)(zhi)(zhi)不(bu)足,歲計之(zhi)(zhi)(zhi)有馀,其(qi)(qi)(qi)(qi)或圣者耶(ye)(ye),盍相與尸而(er)(er)(er)(er)(er)(er)祝之(zhi)(zhi)(zhi)、社而(er)(er)(er)(er)(er)(er)稷(ji)之(zhi)(zhi)(zhi)乎(hu)(hu)(hu)(hu)?亢倉子(zi)(zi)(zi)聞之(zhi)(zhi)(zhi)色有不(bu)釋(shi)(shi)。其(qi)(qi)(qi)(qi)徒(tu)黶啜從(cong)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)啟之(zhi)(zhi)(zhi),亢倉子(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue)(yue)(yue):吾聞至人尸居(ju)環(huan)堵之(zhi)(zhi)(zhi)室(shi),而(er)(er)(er)(er)(er)(er)百姓猖狂不(bu)知其(qi)(qi)(qi)(qi)所如往,今以羽俗子(zi)(zi)(zi)父(fu)竊(qie)竊(qie)焉將俎豆(dou)予,我其(qi)(qi)(qi)(qi)的(de)之(zhi)(zhi)(zhi)人耶(ye)(ye)?吾是以不(bu)釋(shi)(shi)於老聃之(zhi)(zhi)(zhi)言(yan)。黶啜曰(yue)(yue)(yue)(yue);不(bu)者,夫尋(xun)常之(zhi)(zhi)(zhi)污,巨(ju)(ju)魚(yu)無(wu)所還其(qi)(qi)(qi)(qi)體,而(er)(er)(er)(er)(er)(er)鯢、鰌音為之(zhi)(zhi)(zhi)制(zhi);步(bu)仞之(zhi)(zhi)(zhi)丘,巨(ju)(ju)獸無(wu)所隱(yin)其(qi)(qi)(qi)(qi)軀,而(er)(er)(er)(er)(er)(er)孽(nie)狐之(zhi)(zhi)(zhi)祥,且#1也尊賢竟音事能,向善就利,自(zi)堯(yao)舜(shun)以固然,而(er)(er)(er)(er)(er)(er)況羽俗乎(hu)(hu)(hu)(hu)?先生(sheng)其(qi)(qi)(qi)(qi)聽矣。亢倉子(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue)(yue)(yue):譆(xi),來(lai),夫二子(zi)(zi)(zi)者知乎(hu)(hu)(hu)(hu)?函車之(zhi)(zhi)(zhi)獸介而(er)(er)(er)(er)(er)(er)離山,罔罟制(zhi)之(zhi)(zhi)(zhi);吞舟之(zhi)(zhi)(zhi)魚(yu),蕩而(er)(er)(er)(er)(er)(er)失水,螻、蟻(yi)苦之(zhi)(zhi)(zhi)。故鳥獸居(ju)欲(yu)其(qi)(qi)(qi)(qi)高,魚(yu)鱉居(ju)欲(yu)其(qi)(qi)(qi)(qi)深。夫全(quan)其(qi)(qi)(qi)(qi)形生(sheng)之(zhi)(zhi)(zhi)人,藏其(qi)(qi)(qi)(qi)身也,亦不(bu)厭深渺而(er)(er)(er)(er)(er)(er)已。吾語若大亂之(zhi)(zhi)(zhi)本,祖乎(hu)(hu)(hu)(hu)堯(yao)舜(shun)之(zhi)(zhi)(zhi)間,其(qi)(qi)(qi)(qi)音終。存乎(hu)(hu)(hu)(hu)千(qian)代之(zhi)(zhi)(zhi)後。千(qian)代之(zhi)(zhi)(zhi)後必有人與人相食者矣。言(yan)未 ,南(nan)子(zi)(zi)(zi)榮(rong)之(zhi)(zhi)(zhi)樗(chu)色蹵然膝席曰(yue)(yue)(yue)(yue):樗(chu)年運而(er)(er)(er)(er)(er)(er)長矣,將奚以托(tuo)業以豈斯言(yan)?亢倉子(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue)(yue)(yue):全(quan)汝形,抱汝生(sheng),無(wu)使汝思慮營(ying)營(ying),若此(ci)(ci)緒年,或可以及此(ci)(ci)言(yan)。雖然,吾才小,不(bu)足以化子(zi)(zi)(zi),子(zi)(zi)(zi)胡不(bu)南(nan)謁吾師聃?亢倉子(zi)(zi)(zi)既謝(xie)榮(rong)之(zhi)(zhi)(zhi)樗(chu),不(bu)釋(shi)(shi)羽俗而(er)(er)(er)(er)(er)(er)龍已乎(hu)(hu)(hu)(hu)天下(xia)。
水(shui)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)性(xing)(xing)欲(yu)清,土者(zhe)(zhe)抇#2之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),故(gu)(gu)不(bu)(bu)(bu)得清;人之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)性(xing)(xing)欲(yu)#3壽(shou),物(wu)(wu)者(zhe)(zhe)抇#4之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),故(gu)(gu)不(bu)(bu)(bu)得壽(shou)。物(wu)(wu)也(ye)者(zhe)(zhe),所以養(yang)性(xing)(xing)也(ye),今世(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)惑者(zhe)(zhe),多以性(xing)(xing)養(yang)物(wu)(wu),則(ze)不(bu)(bu)(bu)知輕重(zhong)也(ye)。是故(gu)(gu)圣人之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)於(wu)聲(sheng)色滋味也(ye),利於(wu)性(xing)(xing)則(ze)取之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),害(hai)於(wu)性(xing)(xing)則(ze)捐之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),此(ci)全(quan)(quan)(quan)性(xing)(xing)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道也(ye)。萬(wan)人操弓,共射(she)一(yi)招,招無(wu)不(bu)(bu)(bu)中;萬(wan)物(wu)(wu)章章,以害(hai)一(yi)生,生無(wu)不(bu)(bu)(bu)傷。故(gu)(gu)圣人之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)制萬(wan)物(wu)(wu)也(ye),全(quan)(quan)(quan)其天(tian)也(ye),天(tian)全(quan)(quan)(quan)則(ze)神全(quan)(quan)(quan)矣。神全(quan)(quan)(quan)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人不(bu)(bu)(bu)慮而(er)通(tong),不(bu)(bu)(bu)謀而(er)當,精照無(wu)外,志凝宇宙,德(de)若(ruo)天(tian)墜。然上(shang)為(wei)(wei)天(tian)子(zi)而(er)不(bu)(bu)(bu)驕,下為(wei)(wei)匹夫而(er)不(bu)(bu)(bu)僭,此(ci)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)為(wei)(wei)全(quan)(quan)(quan)道之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人。心平正不(bu)(bu)(bu)為(wei)(wei)外物(wu)(wu)所誘曰清,清而(er)能(neng)久則(ze)明(ming)(ming),明(ming)(ming)而(er)能(neng)久則(ze)虛(xu),虛(xu)則(ze)道全(quan)(quan)(quan)而(er)居之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。
秦佚(yi)死,亢(kang)倉子哭(ku)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。其役(yi)曰(yue)(yue):天(tian)下皆(jie)死,先生何(he)哭(ku)也?亢(kang)倉子曰(yue)(yue);天(tian)下皆(jie)哭(ku),安(an)(an)得不(bu)(bu)哭(ku)?其役(yi)曰(yue)(yue):哭(ku)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)必哀,而先生未始(shi)哀,何(he)也?亢(kang)倉子曰(yue)(yue);舉天(tian)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)下吾無與樂,安(an)(an)所(suo)(suo)取哀?蛻(tui)(tui)墜之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)水,蛻(tui)(tui)水之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)氣,蛻(tui)(tui)氣之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)虛,蛻(tui)(tui)虛之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)道(dao)(dao)(dao)。虛者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)道(dao)(dao)(dao)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)體(ti)(ti),靖者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)道(dao)(dao)(dao)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)地,理者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)道(dao)(dao)(dao)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)綱,識者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)道(dao)(dao)(dao)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)目。道(dao)(dao)(dao)所(suo)(suo)以(yi)(yi)(yi)(yi)保(bao)神,德所(suo)(suo)以(yi)(yi)(yi)(yi)弘量,禮所(suo)(suo)以(yi)(yi)(yi)(yi)齊儀(yi),物(wu)(wu)(wu)所(suo)(suo)以(yi)(yi)(yi)(yi)養(yang)體(ti)(ti)。好(hao)(hao)(hao)(hao)質白(bai)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)物(wu)(wu)(wu)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),以(yi)(yi)(yi)(yi)黑(hei)為污;好(hao)(hao)(hao)(hao)質黑(hei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)物(wu)(wu)(wu)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),以(yi)(yi)(yi)(yi)白(bai)為污。吾又安(an)(an)知(zhi)天(tian)下之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)正潔污哉?由(you)是(shi)不(bu)(bu)生物(wu)(wu)(wu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)潔污矣(yi)(yi)。夫瞀視者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)以(yi)(yi)(yi)(yi)黈為赤,以(yi)(yi)(yi)(yi)蒼(cang)為玄,吾乃今所(suo)(suo)謂(wei)皂白(bai),安(an)(an)知(zhi)識者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)不(bu)(bu)以(yi)(yi)(yi)(yi)為赬黃(huang),吾又安(an)(an)知(zhi)天(tian)下之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)正色哉?由(you)是(shi)不(bu)(bu)遁物(wu)(wu)(wu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)色矣(yi)(yi)。夫好(hao)(hao)(hao)(hao)貨(huo)甚者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),不(bu)(bu)見他物(wu)(wu)(wu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)可(ke)(ke)(ke)好(hao)(hao)(hao)(hao);好(hao)(hao)(hao)(hao)馬甚者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),不(bu)(bu)見他物(wu)(wu)(wu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)可(ke)(ke)(ke)好(hao)(hao)(hao)(hao);好(hao)(hao)(hao)(hao)書甚者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),不(bu)(bu)見他物(wu)(wu)(wu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)可(ke)(ke)(ke)好(hao)(hao)(hao)(hao)。吾又安(an)(an)知(zhi)天(tian)下之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)果可(ke)(ke)(ke)好(hao)(hao)(hao)(hao)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)、果可(ke)(ke)(ke)惡者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)哉?由(you)是(shi)不(bu)(bu)見物(wu)(wu)(wu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)可(ke)(ke)(ke)以(yi)(yi)(yi)(yi)保(bao)戀矣(yi)(yi),無能滑吾犬音長矣(yi)(yi)。
陳(chen)(chen)(chen)懷君柳使其大(da)夫(fu)禱(dao)行聘(pin)於(wu)(wu)(wu)魯(lu)。叔孫(sun)卿(qing)(qing)私(si)曰(yue)(yue)(yue):吾國有(you)圣(sheng)(sheng)人,若(ruo)知(zhi)(zhi)之(zhi)(zhi)乎?陳(chen)(chen)(chen)大(da)夫(fu)曰(yue)(yue)(yue):奚以果(guo)明其圣(sheng)(sheng)?叔孫(sun)卿(qing)(qing)曰(yue)(yue)(yue):能(neng)廢(fei)心而(er)(er)用(yong)形(xing)。陳(chen)(chen)(chen)大(da)夫(fu)曰(yue)(yue)(yue):弊邑則小,亦(yi)有(you)圣(sheng)(sheng)人,異(yi)(yi)於(wu)(wu)(wu)所(suo)聞(wen)(wen)。曰(yue)(yue)(yue):圣(sheng)(sheng)人誰?陳(chen)(chen)(chen)大(da)夫(fu)曰(yue)(yue)(yue)。.有(you)亢(kang)倉(cang)子(zi)者(zhe)(zhe),偏(pian)得老聃之(zhi)(zhi)道(dao),其能(neng)用(yong)耳眎而(er)(er)目聽。定公聞(wen)(wen)而(er)(er)異(yi)(yi)焉(yan),使叔孫(sun)氏報聘(pin),且致(zhi)亢(kang)倉(cang)子(zi),待以上卿(qing)(qing)之(zhi)(zhi)禮。亢(kang)倉(cang)子(zi)至賓于(yu)亞寢。魯(lu)公卑辭以問之(zhi)(zhi)。亢(kang)倉(cang)子(zi)曰(yue)(yue)(yue):吾能(neng)聽視不(bu)用(yong)耳目,非(fei)能(neng)易(yi)耳目之(zhi)(zhi)所(suo)用(yong),告者(zhe)(zhe)過也。公曰(yue)(yue)(yue):孰如是寡人增(zeng)異(yi)(yi)矣,其道(dao)若(ruo)何?寡人果(guo)愿聞(wen)(wen)之(zhi)(zhi)。亢(kang)倉(cang)子(zi)曰(yue)(yue)(yue):我體合(he)於(wu)(wu)(wu)心,心合(he)於(wu)(wu)(wu)氣,氣合(he)於(wu)(wu)(wu)神,神合(he)於(wu)(wu)(wu)無,其有(you)介然之(zhi)(zhi)有(you),唯然之(zhi)(zhi)音(yin),雖遠際八荒之(zhi)(zhi)表,邇在(zai)眉睫之(zhi)(zhi)內,來(lai)干我者(zhe)(zhe),吾必盡知(zhi)(zhi)之(zhi)(zhi),迺不(bu)知(zhi)(zhi)是。我七竅手足(zu)之(zhi)(zhi)所(suo)覺,六(liu)腑五臟心慮之(zhi)(zhi)所(suo)知(zhi)(zhi),其自(zi)知(zhi)(zhi)而(er)(er)已矣。
天不(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)信,墜(zhui)(zhui)不(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)信;人(ren)(ren)(ren)不(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)信,心(xin)不(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)信。惟(wei)道(dao)(dao)可(ke)(ke)信,賢主秀士(shi)豈可(ke)(ke)知(zhi)(zhi)哉(zai)?昔者(zhe)(zhe)桀信天與(yu)(yu)其(qi)(qi)祖四海,已不(bu)(bu)(bu)勤於(wu)道(dao)(dao),天奪(duo)其(qi)(qi)國以(yi)(yi)授(shou)(shou)殷。紂亦(yi)信天與(yu)(yu)其(qi)(qi)祖四海,已不(bu)(bu)(bu)躬#6於(wu)道(dao)(dao),天奪(duo)其(qi)(qi)國以(yi)(yi)授(shou)(shou)周。今夫(fu)墯農音(yin)農信墜(zhui)(zhui)實(shi)(shi)生百谷(gu),不(bu)(bu)(bu)力(li)(li)於(wu)其(qi)(qi)道(dao)(dao),墜(zhui)(zhui)竊其(qi)(qi)菓稼而(er)荒翳(yi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。齊后信人(ren)(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)性酬讓,不(bu)(bu)(bu)明於(wu)其(qi)(qi)道(dao)(dao),舉全(quan)境以(yi)(yi)付人(ren)(ren)(ren),人(ren)(ren)(ren)實(shi)(shi)鴟義而(er)有(you)(you)其(qi)(qi)國。凡(fan)人(ren)(ren)(ren)不(bu)(bu)(bu)修其(qi)(qi)道(dao)(dao),隨其(qi)(qi)心(xin)而(er)師之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),營欲(yu)茂滋(zi)(zi),災疾朋釁,戕身損壽,心(xin)斯害之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)矣,故(gu)曰唯道(dao)(dao)可(ke)(ke)信。天墜(zhui)(zhui)非道(dao)(dao),不(bu)(bu)(bu)能悠久(jiu);蒼生非賢,不(bu)(bu)(bu)能靖(jing)順;庶政非材,不(bu)(bu)(bu)能龢理。夫(fu)用道(dao)(dao)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren),不(bu)(bu)(bu)露(lu)其(qi)(qi)用,福滋(zi)(zi)萬物,歸功(gong)無(wu)有(you)(you),神(shen)融(rong)業茂,靈慶悠長。知(zhi)(zhi)而(er)辨之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)識(shi)(shi),知(zhi)(zhi)而(er)不(bu)(bu)(bu)辨謂之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)(dao)。識(shi)(shi)以(yi)(yi)理人(ren)(ren)(ren),道(dao)(dao)以(yi)(yi)安人(ren)(ren)(ren)。夫(fu)雞辰(chen)音(yin)辰(chen)而(er)作,負日(ri)任勞,流汗灑墜(zhui)(zhui),夜(ye)分僅息,農夫(fu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)(dao)也(ye)(ye)(ye)。俯(fu)拾(shi)仰(yang)取,銳心(xin)錐撮,力(li)(li)思搏(bo)精,希(xi)求利潤,賈豎之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)(dao)也(ye)(ye)(ye)。嚥氣谷(gu)神(shen),宰思損慮,超(chao)遙輕(qing)舉,日(ri)精鍊仙,高士(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)(dao)也(ye)(ye)(ye)。剸情(qing)耑想,畢志所(suo)事,倫揆忘寢,謀效位司,人(ren)(ren)(ren)臣之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)(dao)也(ye)(ye)(ye)。清(qing)心(xin)省念,察驗近(jin)習(xi),務求才良,以(yi)(yi)安萬姓(xing),人(ren)(ren)(ren)主之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)(dao)也(ye)(ye)(ye)。若由是(shi)(shi)類之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),各順序其(qi)(qi)志度,不(bu)(bu)(bu)替塞(sai)音(yin)塞(sai)其(qi)(qi)業履,是(shi)(shi)為天下有(you)(you)道(dao)(dao)。導筋骨則(ze)形全(quan),翦情(qing)欲(yu)則(ze)神(shen)全(quan),靖(jing)言語則(ze)福全(quan)。尅(ke)音(yin)尅(ke)此三全(quan),是(shi)(shi)謂清(qing)賢。道(dao)(dao)德盛,則(ze)鬼神(shen)助,信義敦,則(ze)君子合,禮義備,則(ze)小人(ren)(ren)(ren)懷。有(you)(you)識(shi)(shi)者(zhe)(zhe)自是(shi)(shi),無(wu)識(shi)(shi)者(zhe)(zhe)亦(yi)自是(shi)(shi);有(you)(you)道(dao)(dao)者(zhe)(zhe)靜默,闇鈍(dun)者(zhe)(zhe)亦(yi)靜
默(mo)。物固有(you)(you)(you)似是而(er)(er)(er)非,似非而(er)(er)(er)是;先號後笑(xiao),始吉終(zhong)兇;身可(ke)親(qin)而(er)(er)(er)才不(bu)堪親(qin),才可(ke)敬而(er)(er)(er)身不(bu)堪敬;敬甚(shen)(shen)則(ze)(ze)不(bu)親(qin),親(qin)甚(shen)(shen)則(ze)(ze)不(bu)敬;親(qin)之而(er)(er)(er)疏,疏之而(er)(er)(er)親(qin)。恩甚(shen)(shen)則(ze)(ze)怨生(sheng),愛多(duo)則(ze)(ze)憎(zeng)至。有(you)(you)(you)以(yi)(yi)速(su)為(wei)(wei)貴,有(you)(you)(you)以(yi)(yi)緩為(wei)(wei)貴,有(you)(you)(you)以(yi)(yi)直為(wei)(wei)貴,有(you)(you)(you)以(yi)(yi)曲(qu)音曲(qu)為(wei)(wei)貴。百事之宜,其(qi)由甚(shen)(shen)微,不(bu)可(ke)不(bu)知(zhi),是故智者(zhe)難之。靜則(ze)(ze)神通(tong)(tong),窮則(ze)(ze)意通(tong)(tong),貴則(ze)(ze)語(yu)通(tong)(tong),富(fu)則(ze)(ze)身通(tong)(tong),理勢然(ran)(ran)也(ye)。同(tong)(tong)道者(zhe)相(xiang)(xiang)愛,同(tong)(tong)蓻者(zhe)相(xiang)(xiang)嫉(ji);同(tong)(tong)與者(zhe)相(xiang)(xiang)愛,同(tong)(tong)取者(zhe)相(xiang)(xiang)嫉(ji);同(tong)(tong)病(bing)者(zhe)相(xiang)(xiang)愛,同(tong)(tong)壯者(zhe)相(xiang)(xiang)嫉(ji);人(ren)情自然(ran)(ran)也(ye)。才多(duo)而(er)(er)(er)好謙,貧賤而(er)(er)(er)不(bu)諂,處(chu)勞而(er)(er)(er)不(bu)為(wei)(wei)辱,貴富(fu)而(er)(er)(er)益恭勤,可(ke)謂有(you)(you)(you)德者(zhe)也(ye)。
人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)法以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)知(zhi)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)四(si)時(shi)(shi)寒(han)暑,日月星厄之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)行(xing)(xing)(xing)(xing),若(ruo)(ruo)(ruo)知(zhi)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)四(si)時(shi)(shi)寒(han)暑、日月星屬之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)行(xing)(xing)(xing)(xing)當,則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)諸生(sheng)(sheng)血氣之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)類(lei)(lei)皆(jie)(jie)得(de)其(qi)處,而(er)(er)(er)安其(qi)產(chan)(chan)(chan)矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)。人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)臣(chen)亦(yi)無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)法以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)知(zhi)主(zhu)(zhu)(zhu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)賞(shang)罰爵祿(lu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)加(jia)(jia),若(ruo)(ruo)(ruo)知(zhi)主(zhu)(zhu)(zhu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)賞(shang)罰爵祿(lu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)加(jia)(jia)宜(yi),則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)親(qin)疏、遠(yuan)近(jin)、賢不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)肖皆(jie)(jie)盡其(qi)才(cai)(cai)(cai)力(li),而(er)(er)(er)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)為(wei)(wei)(wei)(wei)用(yong)(yong)矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)。信(xin)全則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)安,信(xin)失(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)危。夫(fu)(fu)(fu)(fu)(fu)百(bai)姓(xing)勤勞(lao),財物殫盡,則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)爭(zheng)害(hai)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)心(xin)生(sheng)(sheng),而(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)相(xiang)(xiang)信(xin)矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)。人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)相(xiang)(xiang)信(xin),由(you)(you)政(zheng)(zheng)(zheng)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)平(ping)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。政(zheng)(zheng)(zheng)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)平(ping),吏(li)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)辠(zui)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。吏(li)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)有(you)(you)(you)(you)(you)辠(zui),刑(xing)(xing)(xing)(xing)賞(shang)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)齊也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。刑(xing)(xing)(xing)(xing)賞(shang)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)齊,主(zhu)(zhu)(zhu)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)勤明(ming)(ming)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。夫(fu)(fu)(fu)(fu)(fu)主(zhu)(zhu)(zhu)勤明(ming)(ming)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)刑(xing)(xing)(xing)(xing)賞(shang)一(yi)(yi),刑(xing)(xing)(xing)(xing)賞(shang)一(yi)(yi)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)吏(li)奉法,吏(li)奉法則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)政(zheng)(zheng)(zheng)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)宣,政(zheng)(zheng)(zheng)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)宣則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)民得(de)其(qi)所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)(suo),而(er)(er)(er)交(jiao)(jiao)相(xiang)(xiang)信(xin)矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)。是(shi)(shi)(shi)知(zhi)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)相(xiang)(xiang)信(xin)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),由(you)(you)主(zhu)(zhu)(zhu)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)勤明(ming)(ming)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。亢(kang)(kang)(kang)(kang)倉(cang)(cang)(cang)子(zi)(zi)(zi)居息(xi)壤五(wu)年,靈王(wang)使祭公致篚帛與(yu)紉璐,曰(yue)(yue):余(yu)末小(xiao)子(zi)(zi)(zi),否(fou)德(de)忝位,水(shui)(shui)旱(han)(han)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)時(shi)(shi),藉為(wei)(wei)(wei)(wei)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren),若(ruo)(ruo)(ruo)何(he)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)禳(rang)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)?亢(kang)(kang)(kang)(kang)倉(cang)(cang)(cang)子(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue):水(shui)(shui),陰沴也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。陰於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)政(zheng)(zheng)(zheng)類(lei)(lei)刑(xing)(xing)(xing)(xing),人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)事(shi)(shi)類(lei)(lei)私。旱(han)(han),陽(yang)過(guo)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。陽(yang)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)政(zheng)(zheng)(zheng)類(lei)(lei)德(de),人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)事(shi)(shi)類(lei)(lei)盈(ying)。楚以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)為(wei)(wei)(wei)(wei)凡(fan)遭水(shui)(shui)旱(han)(han),天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)子(zi)(zi)(zi)宜(yi)正(zheng)刑(xing)(xing)(xing)(xing)修(xiu)德(de),百(bai)官(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)宜(yi)去私戒盈(ying),則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)類(lei)(lei)而(er)(er)(er)消(xiao),百(bai)福日至(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)。鄭有(you)(you)(you)(you)(you)胡(hu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)封珪、戎(rong)(rong)弓,異(yi)(yi)時(shi)(shi)失(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)同(tong)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)荊(jing)。荊(jing)曰(yue)(yue):必(bi)(bi)(bi)得(de)封珪、戎(rong)(rong)弓,不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)然,臨兵于(yu)(yu)汝。鄭君(jun)(jun)病之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),駕見亢(kang)(kang)(kang)(kang)倉(cang)(cang)(cang)子(zi)(zi)(zi),曰(yue)(yue):封珪、戎(rong)(rong)弓先君(jun)(jun)得(de)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)胡(hu),綿代功寶(bao)傳章翼嗣。今(jin)(jin)荊(jing)恃大(da)(da)(da)而(er)(er)(er)曰(yue)(yue)必(bi)(bi)(bi)得(de),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)然臨兵,國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)危矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)。寡人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)欲(yu)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)他(ta)封珪、戎(rong)(rong)弓往,若(ruo)(ruo)(ruo)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)何(he)?亢(kang)(kang)(kang)(kang)倉(cang)(cang)(cang)子(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue):君(jun)(jun)其(qi)少安,今(jin)(jin)是(shi)(shi)(shi)楚亦(yi)有(you)(you)(you)(you)(you)寶(bao)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)此(ci),飾(shi)楚之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)寶(bao)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)貰罪(zui)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)君(jun)(jun),楚所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)能為(wei)(wei)(wei)(wei)#16,君(jun)(jun)必(bi)(bi)(bi)致夫(fu)(fu)(fu)(fu)(fu)真。今(jin)(jin)荊(jing)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)淺鮮之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)過(guo)而(er)(er)(er)負(fu)其(qi)威(wei)刑(xing)(xing)(xing)(xing),申逞不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)直(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)耗敓與(yu)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo),荊(jing)失(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)諸侯(hou),於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)是(shi)(shi)(shi)乎(hu)在諸侯(hou)聞之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),將警勸備倫比(bi)勤明(ming)(ming),會同(tong)上(shang)義(yi)(yi),固(gu)存鄭為(wei)(wei)(wei)(wei)首,君(jun)(jun)姑待之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),豈(qi)必(bi)(bi)(bi)非(fei)(fei)福?於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)是(shi)(shi)(shi),以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)胡(hu)珪、戎(rong)(rong)弓往。未至(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)郢,荊(jing)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)聞之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),曰(yue)(yue):彼用(yong)(yong)圣(sheng)(sheng)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)訓辭(ci),吾焉(yan)取(qu)(qu)此(ci),以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)暴不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)直(zhi)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia),而(er)(er)(er)令(ling)諸侯(hou)實生(sheng)(sheng)心(xin)焉(yan)。遽返其(qi)賂,而(er)(er)(er)益(yi)(yi)(yi)善(shan)鄭焉(yan)。人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)情(qing)(qing)欲(yu)生(sheng)(sheng)而(er)(er)(er)惡(e)(e)死(si),欲(yu)安而(er)(er)(er)惡(e)(e)危,欲(yu)榮(rong)而(er)(er)(er)惡(e)(e)辱(ru)。天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)得(de)其(qi)欲(yu)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)樂,樂則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)安;不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)得(de)其(qi)欲(yu)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)苦,苦則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)危。若(ruo)(ruo)(ruo)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)主(zhu)(zhu)(zhu)放其(qi)欲(yu),則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)百(bai)吏(li)庶犬具展其(qi)欲(yu);百(bai)吏(li)庶犬具展其(qi)欲(yu),則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren),貧(pin)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)竭其(qi)力(li),富(fu)(fu)(fu)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)竭其(qi)財,四(si)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)失(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)其(qi)序,皆(jie)(jie)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)得(de)其(qi)欲(yu)矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)。天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)得(de)其(qi)欲(yu),則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)相(xiang)(xiang)與(yu)攜持(chi),保抱通(tong)(tong)逃,隱蔽漂流(liu)音(yin)(yin)流(liu)捃釆(bian)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)祈性(xing)命。吏(li)又從而(er)(er)(er)捕之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),是(shi)(shi)(shi)故不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)勝(sheng)其(qi)危苦,因有(you)(you)(you)(you)(you)群(qun)聚(ju)背(bei)叛(pan)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)心(xin)生(sheng)(sheng),若(ruo)(ruo)(ruo)群(qun)聚(ju)背(bei)叛(pan)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)心(xin)生(sheng)(sheng),則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)非(fei)(fei)其(qi)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。勿(wu)(wu)貪戶口,百(bai)姓(xing)汝走;勿(wu)(wu)壯城池,百(bai)姓(xing)汝疲;賦斂不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)中,窮者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)日窮;刑(xing)(xing)(xing)(xing)罰且二,貴(gui)(gui)(gui)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)日貴(gui)(gui)(gui);科禁(jin)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)行(xing)(xing)(xing)(xing),國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)傾(qing)。官(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)吏(li)非(fei)(fei)才(cai)(cai)(cai),則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)寬(kuan)(kuan)猛失(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)。或(huo)(huo)與(yu)百(bai)姓(xing)爭(zheng)利(li),由(you)(you)是(shi)(shi)(shi)狡詐之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)心(xin)生(sheng)(sheng),所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)百(bai)姓(xing)奸而(er)(er)(er)難(nan)(nan)知(zhi)。天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)難(nan)(nan)知(zhi)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)上(shang)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)疑(yi),上(shang)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)疑(yi)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)益(yi)(yi)(yi)惑(huo),下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)既(ji)惑(huo)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)官(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)長(chang)(chang)勞(lao),官(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)長(chang)(chang)勞(lao)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)賞(shang)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)足勸,刑(xing)(xing)(xing)(xing)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)能禁(jin),易動而(er)(er)(er)難(nan)(nan)靜,此(ci)由(you)(you)官(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)得(de)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)故也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。政(zheng)(zheng)(zheng)術至(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)要,力(li)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)審士(shi)。士(shi)有(you)(you)(you)(you)(you)才(cai)(cai)(cai)行(xing)(xing)(xing)(xing)比(bi)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)一(yi)(yi)鄉,委(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)鄉;才(cai)(cai)(cai)行(xing)(xing)(xing)(xing)比(bi)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)一(yi)(yi)縣,委(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)縣;才(cai)(cai)(cai)行(xing)(xing)(xing)(xing)比(bi)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)一(yi)(yi)州(zhou)音(yin)(yin)州(zhou),委(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)絲(si);才(cai)(cai)(cai)行(xing)(xing)(xing)(xing)比(bi)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)一(yi)(yi)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo),委(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)政(zheng)(zheng)(zheng)。而(er)(er)(er)後(hou)迺(nai)能無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)伏士(shi)矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)。人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)有(you)(you)(you)(you)(you)惡(e)(e)戾(li)(li)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)鄉者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)誨之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi);不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)改(gai)是(shi)(shi)(shi)為(wei)(wei)(wei)(wei)惡(e)(e)戾(li)(li),於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)縣則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)撻之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi);不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)改(gai)是(shi)(shi)(shi)為(wei)(wei)(wei)(wei)惡(e)(e)戾(li)(li),於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)州(zhou)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)移之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi);不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)改(gai)是(shi)(shi)(shi)為(wei)(wei)(wei)(wei)惡(e)(e)戾(li)(li)。於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)誅(zhu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。而(er)(er)(er)後(hou)迺(nai)能無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)逆節(jie)矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)。誠如(ru)是(shi)(shi)(shi),舉天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren),一(yi)(yi)一(yi)(yi)胸懷(huai),無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)有(you)(you)(you)(you)(you)干背(bei)掏(tao)慢之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)萌矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi),此(ci)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂靖人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)。凡(fan)為(wei)(wei)(wei)(wei)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)務,莫(mo)大(da)(da)(da)求士(shi);士(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)待求,莫(mo)善(shan)通(tong)(tong)政(zheng)(zheng)(zheng);通(tong)(tong)政(zheng)(zheng)(zheng)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)善(shan),莫(mo)若(ruo)(ruo)(ruo)靖人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)。靖人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)才(cai)(cai)(cai),蓋(gai)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)文(wen)(wen)章考之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),百(bai)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)四(si)五(wu);以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)言論(lun)考之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),十或(huo)(huo)一(yi)(yi)二;以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)神(shen)氣靖作(zuo)(zuo)(zuo)態度考之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),十全八(ba)九(jiu)。是(shi)(shi)(shi)皆(jie)(jie)賢王(wang)慶世明(ming)(ming)識,裁擇所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)能爾也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。夫(fu)(fu)(fu)(fu)(fu)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)王(wang)危世,以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)文(wen)(wen)章取(qu)(qu)士(shi),則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)翦巧綺濫益(yi)(yi)(yi)至(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),而(er)(er)(er)正(zheng)雅(ya)素(su)音(yin)(yin)素(su)實益(yi)(yi)(yi)藏矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi);以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)言論(lun)取(qu)(qu)士(shi),則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)浮(fu)(fu)掞游飾(shi)益(yi)(yi)(yi)來,而(er)(er)(er)譽(yu)諤諍直(zhi)益(yi)(yi)(yi)晦矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi);以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)神(shen)氣靖作(zuo)(zuo)(zuo)態度取(qu)(qu)士(shi),則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)外正(zheng)內邪益(yi)(yi)(yi)尊(zun),而(er)(er)(er)清(qing)修(xiu)明(ming)(ming)實益(yi)(yi)(yi)隱矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)。若(ruo)(ruo)(ruo)然者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),賢愈(yu)(yu)到(dao),政(zheng)(zheng)(zheng)愈(yu)(yu)僻(pi),令(ling)愈(yu)(yu)勤,人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)愈(yu)(yu)亂(luan)矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)。夫(fu)(fu)(fu)(fu)(fu)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia),至(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)大(da)(da)(da)器也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye);帝王(wang),至(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)重位也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。得(de)士(shi)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)靖,失(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)士(shi)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)亂(luan),人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)主(zhu)(zhu)(zhu)勞(lao)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)求賢,逸於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)任使。於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)呼,守(shou)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)聚(ju)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),其(qi)胡(hu)可(ke)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)事(shi)(shi)誠於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)士(shi)乎(hu)?人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)情(qing)(qing)失(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)宜(yi),主(zhu)(zhu)(zhu)所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)深(shen)(shen)恤(xu),失(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)宜(yi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)大(da)(da)(da),莫(mo)痛刑(xing)(xing)(xing)(xing)獄。夫(fu)(fu)(fu)(fu)(fu)明(ming)(ming)達(da)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)才(cai)(cai)(cai),將欲(yu)聽訟,或(huo)(huo)誘(you)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)詐,或(huo)(huo)脅之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)威(wei),或(huo)(huo)開之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)情(qing)(qing),或(huo)(huo)苦之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)戮,雖(sui)作(zuo)(zuo)(zuo)設(she)權(quan)異(yi)(yi),而(er)(er)(er)必(bi)(bi)(bi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)公平(ping)。故使天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren),生(sheng)(sheng)無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)德(de),死(si)無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)怨。夫(fu)(fu)(fu)(fu)(fu)秉國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)、建吏(li)、持(chi)刑(xing)(xing)(xing)(xing)若(ruo)(ruo)(ruo)此(ci),可(ke)謂至(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)官(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)。至(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)官(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)世,群(qun)情(qing)(qing)和(he)(he)正(zheng),諸產(chan)(chan)(chan)咸(xian)宜(yi),愛敬交(jiao)(jiao)深(shen)(shen),上(shang)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)條固(gu),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)搖蕩(dang),有(you)(you)(you)(you)(you)類(lei)(lei)一(yi)(yi)家,茍有(you)(you)(you)(you)(you)違(wei)順(shun)(shun)#22陵(ling)逆,安得(de)動哉?平(ping)王(wang)反正(zheng),既(ji)宅天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)邑(yi),務求才(cai)(cai)(cai)良,等聞一(yi)(yi)善(shan),喜豫連日。左右(you)侍仆累(lei)言大(da)(da)(da)臣(chen)有(you)(you)(you)(you)(you)賢異(yi)(yi)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),如(ru)是(shi)(shi)(shi)逾歲。王(wang)曰(yue)(yue):余(yu)一(yi)(yi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)于(yu)(yu)德(de)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)明(ming)(ming),務求賢異(yi)(yi),益(yi)(yi)(yi)恐(kong)山澤遺(yi)逸不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)舉,豈(qi)樂聞善(shan)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)自(zi)閉塞(sai)哉?迺(nai)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)仄媚(mei)仆臣(chen)累(lei)譽(yu)權(quan)任,頗(po)階左右(you),意(yi)(yi)余(yu)孱昧,無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)能斷明(ming)(ming),徒唯共音(yin)(yin)共和(he)(he),依違(wei)浸長(chang)(chang)。自(zi)賢敗德(de),莫(mo)此(ci)為(wei)(wei)(wei)(wei)多(duo),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)時(shi)(shi)匡遏,就滋固(gu)黨。於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)是(shi)(shi)(shi)棄左右(you)近(jin)習三人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)市,貶庶司(si)尹犬五(wu)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren),曰(yue)(yue):無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)令(ling)臣(chen)君(jun)(jun)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)附下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)罔(wang)上(shang),持(chi)祿(lu)阿意(yi)(yi)。天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)聞之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),稱為(wei)(wei)(wei)(wei)齊明(ming)(ming),海南之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)西歸者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)七國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)。至(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)理(li)(li)(li)(li)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)世,輿服(fu)純(chun)素(su)憲(xian)令(ling)寬(kuan)(kuan)簡,禁(jin)網(wang)疏闊。夫(fu)(fu)(fu)(fu)(fu)輿服(fu)純(chun)素(su),則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)勝(sheng)羨;憲(xian)令(ling)寬(kuan)(kuan)簡,則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)俗(su)(su)無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)忌(ji)(ji)諱;禁(jin)網(wang)疏闊,則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)易避難(nan)(nan)犯(fan)。若(ruo)(ruo)(ruo)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)勝(sheng)羨,則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)嗜(shi)欲(yu)希(xi)微,而(er)(er)(er)服(fu)役樂業矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi);俗(su)(su)無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)忌(ji)(ji)諱,則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)抑閉開舒,而(er)(er)(er)歡欣交(jiao)(jiao)通(tong)(tong)矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi);易避難(nan)(nan)犯(fan),則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)好(hao)惡(e)(e)分明(ming)(ming),而(er)(er)(er)貴(gui)(gui)(gui)德(de)知(zhi)恥矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)。夫(fu)(fu)(fu)(fu)(fu)服(fu)役樂業之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂順(shun)(shun),歡欣交(jiao)(jiao)通(tong)(tong)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂龢(he),貴(gui)(gui)(gui)德(de)知(zhi)恥之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂正(zheng)。浮(fu)(fu)墮(duo)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)勝(sheng)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)順(shun)(shun);逆節(jie)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)勝(sheng)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)龢(he);奸邪之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)勝(sheng)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)正(zheng),順(shun)(shun)、龢(he)、正(zheng)三者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),理(li)(li)(li)(li)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)宗也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。衰音(yin)(yin)衰末之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)世,輿服(fu)文(wen)(wen)巧,憲(xian)令(ling)禳(rang)祈,禁(jin)網(wang)頗(po)僻(pi)。夫(fu)(fu)(fu)(fu)(fu)輿服(fu)文(wen)(wen)巧,則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)流(liu)相(xiang)(xiang)炎慕;憲(xian)令(ling)禳(rang)祈,則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)俗(su)(su)多(duo)忌(ji)(ji)諱;禁(jin)網(wang)頗(po)僻(pi),則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)莫(mo)知(zhi)所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)這。若(ruo)(ruo)(ruo)流(liu)相(xiang)(xiang)炎慕,則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)忠(zhong)潔(jie),而(er)(er)(er)恥樸貴(gui)(gui)(gui)華矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi);俗(su)(su)多(duo)忌(ji)(ji)諱,則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)情(qing)(qing)志不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)通(tong)(tong),而(er)(er)(er)上(shang)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)膠戾(li)(li)矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi);莫(mo)知(zhi)所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)這,則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)讒禍繁興,而(er)(er)(er)眾不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)懼死(si)矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)。夫(fu)(fu)(fu)(fu)(fu)恥樸貴(gui)(gui)(gui)華之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂浮(fu)(fu),上(shang)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)膠戾(li)(li)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂窒,眾不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)懼死(si)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂冒(mao)。真正(zheng)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)士(shi),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)官(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)浮(fu)(fu);公直(zhi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)士(shi),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)官(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)塞(sai);器能之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)士(shi),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)官(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)冒(mao)。浮(fu)(fu)、塞(sai)、冒(mao)三者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),亂(luan)國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)梯也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。荊(jing)君(jun)(jun)熊圉問水(shui)(shui)旱(han)(han)理(li)(li)(li)(li)亂(luan),亢(kang)(kang)(kang)(kang)倉(cang)(cang)(cang)子(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue):水(shui)(shui)旱(han)(han)由(you)(you)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian),理(li)(li)(li)(li)亂(luan)由(you)(you)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)。若(ruo)(ruo)(ruo)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)事(shi)(shi)和(he)(he)理(li)(li)(li)(li),雖(sui)有(you)(you)(you)(you)(you)水(shui)(shui)旱(han)(han),無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)能為(wei)(wei)(wei)(wei)害(hai),堯湯是(shi)(shi)(shi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。故周(zhou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)秩官(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)云:人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)強勝(sheng)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)。若(ruo)(ruo)(ruo)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)事(shi)(shi)壞亂(luan),縱無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)水(shui)(shui)旱(han)(han),日益(yi)(yi)(yi)崩離(li),且桀紂(zhou)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)滅豈(qi)惟(wei)水(shui)(shui)旱(han)(han)?荊(jing)君(jun)(jun)北面遵循稽首曰(yue)(yue);天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)棄不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)谷,及此(ci)言也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。乃以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)弘璧十朋為(wei)(wei)(wei)(wei)亢(kang)(kang)(kang)(kang)倉(cang)(cang)(cang)子(zi)(zi)(zi)壽,拜為(wei)(wei)(wei)(wei)亞尹。曰(yue)(yue):庶吾國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)有(you)(you)(you)(you)(you)瘳乎(hu)?亢(kang)(kang)(kang)(kang)倉(cang)(cang)(cang)子(zi)(zi)(zi)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)得(de)已(yi)中宿微服(fu),違(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)他(ta)邦。至(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)理(li)(li)(li)(li)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)世,山無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)偽隱,市無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)邪利(li),朝無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)佞(ning)祿(lu)。國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)產(chan)(chan)(chan)問:何(he)由(you)(you)得(de)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)俗(su)(su)醇樸?亢(kang)(kang)(kang)(kang)倉(cang)(cang)(cang)子(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue):政(zheng)(zheng)(zheng)煩苛,則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)奸偽;政(zheng)(zheng)(zheng)省(sheng)一(yi)(yi),則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)醇樸。夫(fu)(fu)(fu)(fu)(fu)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)俗(su)(su)隨國(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)(guo)政(zheng)(zheng)(zheng)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)方圓,猶(you)蠖屈之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)葉也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),食蒼(cang)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)身蒼(cang),食黃則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)身黃。曰(yue)(yue):何(he)為(wei)(wei)(wei)(wei)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)富(fu)(fu)(fu):亢(kang)(kang)(kang)(kang)倉(cang)(cang)(cang)子(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue):賦斂以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)時(shi)(shi),官(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)上(shang)清(qing)約,則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)富(fu)(fu)(fu)。賦斂無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)節(jie),官(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)上(shang)奢縱,則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)貧(pin)。句粵之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)簳鏃(zu)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)精金,鷙隼為(wei)(wei)(wei)(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)羽,以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)掊箠,則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)其(qi)與(yu)槁樸也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)擇。及夫(fu)(fu)(fu)(fu)(fu)蕩(dang)寇爭(zheng)虔音(yin)(yin)沖(chong)覿武(wu)決勝(sheng),加(jia)(jia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)駭弩之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)上(shang),則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)三百(bai)步(bu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)外不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)立敵矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)。蜚景(jing)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)劍威(wei)奪白日,氣盛紫(zi)蜺,以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)刲獲,則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)其(qi)與(yu)剭刃也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)擇。及夫(fu)(fu)(fu)(fu)(fu)兇邪流(liu)毒沸渭不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)靖,加(jia)(jia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)運(yun)掌之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)上(shang),則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)千里之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)內不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)留(liu)行(xing)(xing)(xing)(xing)矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)。夫(fu)(fu)(fu)(fu)(fu)材有(you)(you)(you)(you)(you)分,而(er)(er)(er)用(yong)(yong)有(you)(you)(you)(you)(you)當,所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)貴(gui)(gui)(gui)善(shan)因時(shi)(shi)而(er)(er)(er)已(yi)耳。昔者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)明(ming)(ming)皇(huang)圣(sheng)(sheng)帝,天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)和(he)(he)平(ping),萬物暢茂,群(qun)性(xing)得(de)極,善(shan)因時(shi)(shi)而(er)(er)(er)勿(wu)(wu)擾(rao)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。近(jin)古是(shi)(shi)(shi)來,天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)奸邪者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)眾,正(zheng)直(zhi)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)寡;輕薄(bo)趍(chi)利(li)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)多(duo),敦方退靜者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)鮮。奸者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)出言天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)忠(zhong)言,遂(sui)使天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)(xia)(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)交(jiao)(jiao)相(xiang)(xiang)疑(yi)害(hai)。悲夫(fu)(fu)(fu)(fu)(fu),作(zuo)(zuo)(zuo)法貴(gui)(gui)(gui)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)易避而(er)(er)(er)難(nan)(nan)犯(fan),救弊貴(gui)(gui)(gui)於(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)省(sheng)事(shi)(shi)而(er)(er)(er)一(yi)(yi)令(ling)。除去豪(hao)橫則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)官(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)安,刑(xing)(xing)(xing)(xing)禁(jin)必(bi)(bi)(bi)行(xing)(xing)(xing)(xing)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)官(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)敢務私利(li),官(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)敢務私利(li),而(er)(er)(er)百(bai)姓(xing)富(fu)(fu)(fu)。史刑(xing)(xing)(xing)(xing)曰(yue)(yue):眚災肆(si)赦,赦不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)欲(yu)數(shu),赦數(shu)則(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)(ze)惡(e)(e)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)得(de)計,平(ping)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)生(sheng)(sheng)心(xin),而(er)(er)(er)賢良否(fou)塞(sai)矣(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)。人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)有(you)(you)(you)(you)(you)大(da)(da)(da)為(wei)(wei)(wei)(wei)賊(zei)害(hai),官(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)吏(li)捕獲,因廣條引,誣陷貞良,闊遠(yuan)牽率,冀推(tui)時(shi)(shi)序,卒蒙赦宥。遇賊(zei)害(hai)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),訖無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)快,自(zi)毒而(er)(er)(er)已(yi)。由(you)(you)是(shi)(shi)(shi)平(ping)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)遞生(sheng)(sheng)黠計,吏(li)勞(lao)政(zheng)(zheng)(zheng)酷,莫(mo)能鎮(zhen)止,此(ci)由(you)(you)數(shu)赦之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)過(guo)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。夫(fu)(fu)(fu)(fu)(fu)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)惡(e)(e)為(wei)(wei)(wei)(wei)無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)道不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)義(yi)(yi)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),為(wei)(wei)(wei)(wei)其(qi)有(you)(you)(you)(you)(you)罰也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye);所(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)(suo)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)勉為(wei)(wei)(wei)(wei)有(you)(you)(you)(you)(you)道行(xing)(xing)(xing)(xing)義(yi)(yi)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),為(wei)(wei)(wei)(wei)其(qi)有(you)(you)(you)(you)(you)賞(shang)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。今(jin)(jin)無(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)(wu)道不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)義(yi)(yi)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)赦之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),而(er)(er)(er)有(you)(you)(you)(you)(you)道行(xing)(xing)(xing)(xing)義(yi)(yi)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)被妎音(yin)(yin)害(hai)而(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)賞(shang),欲(yu)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)就善(shan)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)亦(yi)難(nan)(nan)乎(hu)?世有(you)(you)(you)(you)(you)賢主(zhu)(zhu)(zhu)秀(xiu)士(shi)肯察(cha)此(ci)論(lun):人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)怨者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),非(fei)(fei)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)接人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye);神(shen)怒(nu)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),非(fei)(fei)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)事(shi)(shi)神(shen)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye);巧佞(ning)甚,人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)愈(yu)(yu)怨;淫祀盛,神(shen)益(yi)(yi)(yi)怒(nu)。
始生(sheng)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)者(zhe)(zhe)天(tian)(tian)(tian)(tian)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),養成之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)者(zhe)(zhe)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),能養天(tian)(tian)(tian)(tian)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)(suo)(suo)生(sheng)而(er)(er)(er)(er)物(wu)(wu)攖之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂天(tian)(tian)(tian)(tian)子。天(tian)(tian)(tian)(tian)子之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)動(dong)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)全天(tian)(tian)(tian)(tian)氣,故(gu)(gu)此(ci)官(guan)(guan)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)(suo)(suo)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)自(zi)立也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。立官(guan)(guan)者(zhe)(zhe),以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)全生(sheng)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。今世(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)惑主(zhu)(zhu)(zhu)(zhu),多(duo)(duo)官(guan)(guan)而(er)(er)(er)(er)反以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)害生(sheng),則(ze)失所(suo)(suo)(suo)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)為(wei)立官(guan)(guan)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)本(ben)矣。草(cao)郁財為(wei)腐,.樹郁則(ze)為(wei)蠹,人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)郁則(ze)為(wei)病,國(guo)(guo)郁則(ze)百慝并起,危亂(luan)不(bu)(bu)(bu)(bu)禁。所(suo)(suo)(suo)謂國(guo)(guo)郁者(zhe)(zhe),主(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)德不(bu)(bu)(bu)(bu)下(xia)宣(xuan),人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)欲不(bu)(bu)(bu)(bu)上(shang)達也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。是(shi)(shi)故(gu)(gu)圣(sheng)王貴(gui)忠臣(chen)、正士,為(wei)其(qi)(qi)(qi)敢直言,而(er)(er)(er)(er)決郁塞也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。克己(ji)(ji)復禮,賢(xian)(xian)良(liang)自(zi)至;君(jun)(jun)耕后蠶,蒼生(sheng)自(zi)化(hua)(hua)。由是(shi)(shi)言之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),賢(xian)(xian)良(liang)正,可(ke)(ke)待不(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)求(qiu),求(qiu)得(de)(de)非(fei)賢(xian)(xian)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye);蒼生(sheng)正,可(ke)(ke)化(hua)(hua)不(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)刑(xing),刑(xing)行(xing)非(fei)理(li)(li)(li)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。堯舜有(you)(you)(you)為(wei)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)主(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)勤(qin),無為(wei)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)主(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)欲,天(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)各得(de)(de)濟(ji)其(qi)(qi)(qi)欲;有(you)(you)(you)為(wei)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)主(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)位,無為(wei)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)主(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)心(xin),故(gu)(gu)天(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)各得(de)(de)肆其(qi)(qi)(qi)心(xin)。士有(you)(you)(you)天(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)愛(ai)(ai)(ai)(ai)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),而(er)(er)(er)(er)主(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)不(bu)(bu)(bu)(bu)愛(ai)(ai)(ai)(ai)者(zhe)(zhe);有(you)(you)(you)主(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)獨愛(ai)(ai)(ai)(ai)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),而(er)(er)(er)(er)天(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)不(bu)(bu)(bu)(bu)愛(ai)(ai)(ai)(ai)者(zhe)(zhe)。用(yong)天(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)愛(ai)(ai)(ai)(ai)者(zhe)(zhe),則(ze)天(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)安(an)(an);用(yong)主(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)獨愛(ai)(ai)(ai)(ai)者(zhe)(zhe),則(ze)天(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)危。人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)主(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)安(an)(an)可(ke)(ke)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)自(zi)放其(qi)(qi)(qi)愛(ai)(ai)(ai)(ai)憎哉?由是(shi)(shi)重天(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)愛(ai)(ai)(ai)(ai)者(zhe)(zhe),當制其(qi)(qi)(qi)情(qing)。所(suo)(suo)(suo)謂天(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)者(zhe)(zhe),謂其(qi)(qi)(qi)有(you)(you)(you)萬物(wu)(wu)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye);所(suo)(suo)(suo)謂邦國(guo)(guo)者(zhe)(zhe),謂其(qi)(qi)(qi)有(you)(you)(you)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)眾也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。夫國(guo)(guo)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)為(wei)本(ben),人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)安(an)(an)則(ze)國(guo)(guo)安(an)(an),故(gu)(gu)憂(you)國(guo)(guo)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)主(zhu)(zhu)(zhu)(zhu),務求(qiu)理(li)(li)(li)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)材(cai)#25。玉之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)(suo)(suo)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)難(nan)辨(bian)者(zhe)(zhe),謂其(qi)(qi)(qi)有(you)(you)(you)硁石也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye);金之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)(suo)(suo)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)難(nan)辨(bian)者(zhe)(zhe),謂其(qi)(qi)(qi)有(you)(you)(you)鍮石也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。今夫以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)隼翼而(er)(er)(er)(er)被之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)鷃(yan)(yan),視(shi)(shi)而(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)明(ming)(ming)(ming)者(zhe)(zhe),正以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)為(wei)年;明(ming)(ming)(ming)者(zhe)(zhe),視(shi)(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)乃鷃(yan)(yan)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。今夫小(xiao)(xiao)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)多(duo)(duo)誦經籍(ji)方(fang)(fang)書,或(huo)學(xue)奇技(ji)通說(shuo),而(er)(er)(er)(er)被以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)青(qing)紫章服,使愚者(zhe)(zhe)聽(ting)而(er)(er)(er)(er)視(shi)(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),正為(wei)君(jun)(jun)子也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye);明(ming)(ming)(ming)者(zhe)(zhe)聽(ting)而(er)(er)(er)(er)視(shi)(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),乃小(xiao)(xiao)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。故(gu)(gu)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)主(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)誠明(ming)(ming)(ming),以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)言取人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)理(li)(li)(li)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)才取人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)理(li)(li)(li)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)行(xing)取人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)理(li)(li)(li)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye);人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)主(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)不(bu)(bu)(bu)(bu)明(ming)(ming)(ming),以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)言取人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)亂(luan)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)才取人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)亂(luan)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)行(xing)取人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)亂(luan)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。夫圣(sheng)主(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)用(yong)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),貴(gui)耳不(bu)(bu)(bu)(bu)聞(wen)(wen)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)功(gong),目不(bu)(bu)(bu)(bu)見(jian)(jian)(jian)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)功(gong),口不(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)道(dao)(dao)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)功(gong),而(er)(er)(er)(er)百姓暢然自(zi)理(li)(li)(li)矣。若人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)主(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)貴(gui)耳聞(wen)(wen)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)功(gong),則(ze)天(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)運貨逐(zhu)利而(er)(er)(er)(er)市譽(yu)矣;貴(gui)目見(jian)(jian)(jian)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)功(gong),則(ze)天(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)恢形(xing)異(yi)藝而(er)(er)(er)(er)爭進矣;貴(gui)可(ke)(ke)道(dao)(dao)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)功(gong),則(ze)天(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)習舌調吻而(er)(er)(er)(er)飾(shi)辭(ci)矣。使天(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)市譽(yu)爭進,飾(shi)辭(ci),見(jian)(jian)(jian)達者(zhe)(zhe),政(zheng)敗(bai)矣。人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)主(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)皆(jie)知(zhi)(zhi)鏡之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)明(ming)(ming)(ming)己(ji)(ji)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),而(er)(er)(er)(er)惡士之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)明(ming)(ming)(ming)己(ji)(ji)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),鏡之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)明(ming)(ming)(ming)己(ji)(ji)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)功(gong)細,士之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)明(ming)(ming)(ming)己(ji)(ji)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)功(gong)大,知(zhi)(zhi)其(qi)(qi)(qi)細,失其(qi)(qi)(qi)大,不(bu)(bu)(bu)(bu)知(zhi)(zhi)類矣。於(wu)呼,人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)主(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)清心(xin)省事。人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)臣(chen)恭(gong)儉守職(zhi),太(tai)平(ping)立致(zhi)矣。而(er)(er)(er)(er)世(shi)或(huo)難(nan)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),吾所(suo)(suo)(suo)不(bu)(bu)(bu)(bu)知(zhi)(zhi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。若人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)主(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)方(fang)(fang)寸之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)墜不(bu)(bu)(bu)(bu)明(ming)(ming)(ming)不(bu)(bu)(bu)(bu)斷,則(ze)天(tian)(tian)(tian)(tian)地之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)宜,四海之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)內,動(dong)植(zhi)萬類,咸(xian)失其(qi)(qi)(qi)道(dao)(dao)矣。以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)耳目取人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)者(zhe)(zhe),官(guan)(guan)多(duo)(duo)而(er)(er)(er)(er)政(zheng)亂(luan);以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)心(xin)慮取人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)者(zhe)(zhe),官(guan)(guan)少(shao)而(er)(er)(er)(er)政(zheng)清。是(shi)(shi)知(zhi)(zhi)循理(li)(li)(li)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)世(shi),務求(qiu)不(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)見(jian)(jian)(jian)、不(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)聞(wen)(wen)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)材(cai);澆危之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)世(shi),務取可(ke)(ke)聞(wen)(wen)可(ke)(ke)見(jian)(jian)(jian)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)材(cai)。嗚呼,人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)主(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)豈知(zhi)(zhi)哉?以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)耳目取人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren),人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)皆(jie)襄(xiang)攴敓以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)買譽(yu);以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)心(xin)慮取人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren),人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)皆(jie)靜(jing)正以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)勤(qin)德。吏靜(jing)正以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)勤(qin)德,則(ze)不(bu)(bu)(bu)(bu)言而(er)(er)(er)(er)自(zi)化(hua)(hua);吏襄(xiang)攴敓以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)買譽(yu),則(ze)刑(xing)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)而(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)甚音畏世(shi)主(zhu)(zhu)(zhu)(zhu)豈知(zhi)(zhi)哉?
夫國(guo)(guo)之(zhi)將興也(ye)(ye)(ye),朝廷百(bai)吏或(huo)短、或(huo)長、或(huo)丑、或(huo)美、或(huo)怡、或(huo)厲、或(huo)是(shi)、或(huo)非。雖聽(ting)其(qi)(qi)(qi)言,觀其(qi)(qi)(qi)貌(mao),有(you)(you)似不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)同,然察(cha)(cha)其(qi)(qi)(qi)志,徵(zhi)其(qi)(qi)(qi)心(xin)(xin),盡於(wu)為(wei)國(guo)(guo)。所(suo)(suo)以(yi)(yi)(yi)(yi)剛訐不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)怨,黜退不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)愕,議得其(qi)(qi)(qi)中,無違乎理(li)。故(gu)天(tian)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)惑其(qi)(qi)(qi)時,墜(zhui)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)乏其(qi)(qi)(qi)利(li)(li),人(ren)(ren)(ren)(ren)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)亂(luan)其(qi)(qi)(qi)豈,鬼(gui)(gui)神開贊(zan),蠻夷柔(rou)同,保合大和(he),萬(wan)(wan)物(wu)化育。國(guo)(guo)之(zhi)將亡也(ye)(ye)(ye),朝廷百(bai)吏姿貌(mao)多(duo)美,顏色諧和(he),詞氣華柔(rou),動止(zhi)詳潤。雖觀其(qi)(qi)(qi)貌(mao),聽(ting)其(qi)(qi)(qi)言,有(you)(you)若歡(huan)洽,然察(cha)(cha)其(qi)(qi)(qi)志,徵(zhi)其(qi)(qi)(qi)心(xin)(xin),盡在竟位(wei)。所(suo)(suo)以(yi)(yi)(yi)(yi)聞奇則(ze)(ze)怪,見(jian)異必(bi)愕,狙嫉(ji)相蒙,遂喪其(qi)(qi)(qi)道。故(gu)天(tian)告災(zai)時,墜(zhui)生(sheng)反物(wu),人(ren)(ren)(ren)(ren)作兇(xiong)德,鬼(gui)(gui)神間禍(huo),戎(rong)狄(di)交侵,喪亂(luan)弘多(duo),萬(wan)(wan)物(wu)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)化。夫不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)傷貨財,不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)妎人(ren)(ren)(ren)(ren)力,不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)損官(guan)吏,而(er)功成(cheng)政立,下(xia)(xia)自百(bai)姓,上(shang)(shang)滋主德,如此(ci)(ci)者(zhe)(zhe)忠(zhong)賢之(zhi)臣(chen)也(ye)(ye)(ye)。若費財煩人(ren)(ren)(ren)(ren),危官(guan)茍效,一(yi)時功利(li)(li)規賞於(wu)主,不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)顧過後貽災(zai)於(wu)國(guo)(guo),如此(ci)(ci)者(zhe)(zhe)奸臣(chen)也(ye)(ye)(ye)。至(zhi)理(li)之(zhi)世,官(guan)得人(ren)(ren)(ren)(ren)。不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)理(li)之(zhi)世,人(ren)(ren)(ren)(ren)得官(guan)。邾(zhu)龍人(ren)(ren)(ren)(ren)顅問事君,亢倉子曰:既策名(ming)而(er)臣(chen)人(ren)(ren)(ren)(ren)者(zhe)(zhe),心(xin)(xin)莫(mo)若公,貌(mao)莫(mo)若和(he),言莫(mo)若正。公不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)欲(yu)露,和(he)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)欲(yu)雜,正不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)欲(yu)犯。古之(zhi)清(qing)勤為(wei)國(guo)(guo)修(xiu)(xiu)政,今(jin)之(zhi)清(qing)勤為(wei)身(shen)修(xiu)(xiu)名(ming)。夫為(wei)國(guo)(guo)修(xiu)(xiu)政者(zhe)(zhe),區處條(tiao)別(bie),動得其(qi)(qi)(qi)宜(yi),合於(wu)大體。為(wei)身(shen)修(xiu)(xiu)名(ming)者(zhe)(zhe),區處條(tiao)別(bie),致遠不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)通,拘於(wu)小節。是(shi)知心(xin)(xin)以(yi)(yi)(yi)(yi)道為(wei)主,坘事得其(qi)(qi)(qi)所(suo)(suo);心(xin)(xin)以(yi)(yi)(yi)(yi)事為(wei)主,坘物(wu)失其(qi)(qi)(qi)所(suo)(suo)。臣(chen)居上(shang)(shang)位(wei)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)諫(jian),下(xia)(xia)位(wei)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)公,不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)合贍(shan)其(qi)(qi)(qi)祿。君不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)嚴(yan)敬,大臣(chen)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)彰信(xin)小,臣(chen)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)合官(guan)其(qi)(qi)(qi)朝。有(you)(you)才者(zhe)(zhe)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)必(bi)忠(zhong),忠(zhong)者(zhe)(zhe)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)必(bi)有(you)(you)才。臣(chen)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)患不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)忠(zhong),適恐盡忠(zhong)而(er)主莫(mo)之(zhi)信(xin);主不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)患不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)信(xin),適恐信(xin)之(zhi)而(er)莫(mo)能事事。上(shang)(shang)等(deng)之(zhi)人(ren)(ren)(ren)(ren),得其(qi)(qi)(qi)性則(ze)(ze)天(tian)下(xia)(xia)理(li);中等(deng)之(zhi)人(ren)(ren)(ren)(ren),得其(qi)(qi)(qi)性則(ze)(ze)天(tian)下(xia)(xia)亂(luan)。明(ming)主用(yong)(yong)上(shang)(shang)等(deng)之(zhi)人(ren)(ren)(ren)(ren),當委以(yi)(yi)(yi)(yi)權宜(yi),便豈肆其(qi)(qi)(qi)所(suo)(suo)為(wei);用(yong)(yong)中等(deng)之(zhi)人(ren)(ren)(ren)(ren),則(ze)(ze)當程課其(qi)(qi)(qi)功,示以(yi)(yi)(yi)(yi)賞罰。
賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)良所(suo)(suo)(suo)以(yi)屢求(qiu)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)至(zhi)(zhi)(zhi),難(nan)進而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)易退者(zhe)(zhe)(zhe),非(fei)(fei)(fei)為(wei)(wei)愛(ai)身而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)死(si)王(wang)事,適恐盡(jin)忠而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)主莫(mo)(mo)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)信(xin)耳。自(zi)(zi)(zi)(zi)知(zhi)(zhi)有(you)(you)材(cai)(cai)(cai)識(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren),外(wai)恭謹而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)內(nei)無(wu)(wu)(wu)憂。其(qi)(qi)(qi)(qi)於(wu)(wu)眾(zhong)(zhong)(zhong)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),龢正(zheng)(zheng)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)狎。親之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)則(ze)(ze)(ze)(ze)彌莊;疏(shu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)則(ze)(ze)(ze)(ze)退去(qu)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)怨(yuan);窮厄則(ze)(ze)(ze)(ze)以(yi)命自(zi)(zi)(zi)(zi)寬;榮達則(ze)(ze)(ze)(ze)以(yi)道(dao)(dao)(dao)(dao)自(zi)(zi)(zi)(zi)正(zheng)(zheng)。人(ren)有(you)(you)視其(qi)(qi)(qi)(qi)儀(yi)賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),聽其(qi)(qi)(qi)(qi)聲(sheng)賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),徵神課識(shi),或負所(suo)(suo)(suo)望。夫(fu)(fu)賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)人(ren)其(qi)(qi)(qi)(qi)見(jian)用(yong)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),入(ru)則(ze)(ze)(ze)(ze)諷譽,出則(ze)(ze)(ze)(ze)龔默,職司(si)勤辨,居室(shi)儉(jian)(jian)閑。其(qi)(qi)(qi)(qi)未見(jian)用(yong)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),藏身於(wu)(wu)眾(zhong)(zhong)(zhong),藏識(shi)於(wu)(wu)目(mu),藏言(yan)於(wu)(wu)口,飽食(shi)安步,獨(du)善其(qi)(qi)(qi)(qi)身,貞而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)怨(yuan)。智者(zhe)(zhe)(zhe)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)疑豈,識(shi)者(zhe)(zhe)(zhe)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)疑人(ren)。有(you)(you)識(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)士(shi)(shi),行(xing)(xing)危而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)色不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)(ke)疏(shu),言(yan)遜(xun)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)理(li)(li)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)(ke)拔。凡謂賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)人(ren)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)自(zi)(zi)(zi)(zi)稱(cheng)賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian),效在(zai)官政,功在(zai)事事。太平之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)時,上士(shi)(shi)運(yun)其(qi)(qi)(qi)(qi)識(shi),中士(shi)(shi)竭其(qi)(qi)(qi)(qi)耐,小(xiao)人(ren)輸(shu)其(qi)(qi)(qi)(qi)力。齊有(you)(you)掊(pou)子(zi)(zi)(zi)者(zhe)(zhe)(zhe),材(cai)(cai)(cai)可(ke)(ke)(ke)以(yi)振國,行(xing)(xing)可(ke)(ke)(ke)以(yi)獨(du)立,事父母孝謹,鄉黨恭循,念居貧無(wu)(wu)(wu)以(yi)為(wei)(wei)養,施信(xin)義(yi)(yi)(yi)(yi)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)游(you)者(zhe)(zhe)(zhe)久之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)矣(yi)。所(suo)(suo)(suo)如(ru)寡合?或為(wei)(wei)乘時夸毗者(zhe)(zhe)(zhe)所(suo)(suo)(suo)蚩(chi)給(gei),於(wu)(wu)是(shi)負杖步足,問乎亢倉(cang)(cang)子(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue):吾聞至(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)忘(wang)情(qing),黎人(ren)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)事情(qing),存情(qing)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)曹(cao)務(wu)其(qi)(qi)(qi)(qi)教訓而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)尊信(xin)義(yi)(yi)(yi)(yi)。吾乃今(jin)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)知(zhi)(zhi)為(wei)(wei)工,受(shou)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)信(xin)為(wei)(wei)信(xin),信(xin)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)見(jian)信(xin)為(wei)(wei)信(xin),為(wei)(wei)勤慕義(yi)(yi)(yi)(yi)為(wei)(wei)義(yi)(yi)(yi)(yi),人(ren)義(yi)(yi)(yi)(yi)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)俟義(yi)(yi)(yi)(yi)為(wei)(wei)義(yi)(yi)(yi)(yi)。然則(ze)(ze)(ze)(ze)信(xin)義(yi)(yi)(yi)(yi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)士(shi)(shi),常獨(du)厄隨退,胡以(yi)取貴乎時,而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)教理(li)(li)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)(suo)(suo)上也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)?亢倉(cang)(cang)子(zi)(zi)(zi)俯而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)循只,仰(yang)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)譆,超然而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)歌(ge),曰(yue)(yue):時之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)陽兮(xi)信(xin)義(yi)(yi)(yi)(yi)昌音昌,時之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)默兮(xi)信(xin)義(yi)(yi)(yi)(yi)伏(fu),陽與(yu)默,昌與(yu)伏(fu),汨吾無(wu)(wu)(wu)誰(shui)私兮(xi)?羌忽不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)知(zhi)(zhi)其(qi)(qi)(qi)(qi)讀(du)。夫(fu)(fu)運(yun)正(zheng)(zheng)性以(yi)如(ru)適,而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)物莫(mo)(mo)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)應者(zhe)(zhe)(zhe),真不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)行(xing)(xing)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。夫(fu)(fu)真且不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)行(xing)(xing),謂之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)(dao)(dao)(dao)喪。道(dao)(dao)(dao)(dao)喪之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)時,上士(shi)(shi)乃隱(yin),隱(yin)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)為(wei)(wei)義(yi)(yi)(yi)(yi)。有(you)(you)可(ke)(ke)(ke)觀音為(wei)(wei)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),莫(mo)(mo)可(ke)(ke)(ke)為(wei)(wei)者(zhe)(zhe)(zhe);有(you)(you)可(ke)(ke)(ke)用(yong)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),邦有(you)(you)道(dao)(dao)(dao)(dao),則(ze)(ze)(ze)(ze)智;邦無(wu)(wu)(wu)道(dao)(dao)(dao)(dao),則(ze)(ze)(ze)(ze)愚。故(gu)#32莫(mo)(mo)可(ke)(ke)(ke)用(yong)者(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。祭公問:賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)材(cai)(cai)(cai)何從(cong)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)?#33亢倉(cang)(cang)子(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue):賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)正(zheng)(zheng)可(ke)(ke)(ke)待(dai)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)(ke)求(qiu),材(cai)(cai)(cai)慎(shen)(shen)在(zai)求(qiu)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)慎(shen)(shen)無(wu)(wu)(wu)。若(ruo)天(tian)子(zi)(zi)(zi)靜,大(da)臣明(ming),刑不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)避貴,澤(ze)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)隔下(xia),則(ze)(ze)(ze)(ze)賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)人(ren)自(zi)(zi)(zi)(zi)至(zhi)(zhi)(zhi)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)求(qiu)用(yong)矣(yi)。賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)人(ren)用(yong),則(ze)(ze)(ze)(ze)四海之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)內(nei),明(ming)目(mu)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)視,清耳而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)聽,坦心(xin)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)無(wu)(wu)(wu)郁(yu)矣(yi)。天(tian)自(zi)(zi)(zi)(zi)成,地自(zi)(zi)(zi)(zi)寧(ning),萬物醇化,鬼神不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)能(neng)靈。故(gu)曰(yue)(yue)賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)正(zheng)(zheng)可(ke)(ke)(ke)待(dai)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)(ke)求(qiu)。若(ruo)天(tian)子(zi)(zi)(zi)勤咀、大(da)臣和理(li)(li)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)求(qiu)士(shi)(shi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),則(ze)(ze)(ze)(ze)恢弘方大(da)、公直(zhi)靖人(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)才至(zhi)(zhi)(zhi);若(ruo)天(tian)子(zi)(zi)(zi)苛察、大(da)臣躁(zao)急之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)求(qiu)士(shi)(shi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),則(ze)(ze)(ze)(ze)曲心(xin)巧應、毀方破道(dao)(dao)(dao)(dao)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)才至(zhi)(zhi)(zhi);若(ruo)天(tian)子(zi)(zi)(zi)疑忌、大(da)臣巧隨之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)求(qiu)士(shi)(shi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),則(ze)(ze)(ze)(ze)奇姓異(yi)(yi)名、仄媚怪術之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)才至(zhi)(zhi)(zhi);若(ruo)天(tian)子(zi)(zi)(zi)自(zi)(zi)(zi)(zi)賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、大(da)臣固位之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)求(qiu)士(shi)(shi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),則(ze)(ze)(ze)(ze)事文(wen)逐譽、貪濁浮(fu)麗之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)才至(zhi)(zhi)(zhi);若(ruo)天(tian)子(zi)(zi)(zi)依違(wei)、大(da)臣回佞之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)求(qiu)士(shi)(shi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),則(ze)(ze)(ze)(ze)外(wai)忠內(nei)僻、情(qing)毒言(yan)和之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)才至(zhi)(zhi)(zhi)。故(gu)曰(yue)(yue)才慎(shen)(shen)在(zai)求(qiu)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)慎(shen)(shen)無(wu)(wu)(wu)。昔者(zhe)(zhe)(zhe)黃帝得常仙、封鴻庇音鬼、容丘音丘、商主得伊尹(yin),中興得甫申,齊桓得寧(ning)籍(ji),皆由數君體道(dao)(dao)(dao)(dao)邁仁,布昭圣武(wu),思(si)輯光明(ming),寬厚昌正(zheng)(zheng),而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)眾(zhong)(zhong)(zhong)賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)自(zi)(zi)(zi)(zi)至(zhi)(zhi)(zhi)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)#35求(qiu)用(yong),非(fei)(fei)(fei)為(wei)(wei)簡核而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)得也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。祭公曰(yue)(yue):夫(fu)(fu)子(zi)(zi)(zi)云(yun)賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)人(ren)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)求(qiu)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)自(zi)(zi)(zi)(zi)至(zhi)(zhi)(zhi),亦有(you)(you)非(fei)(fei)(fei)賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)求(qiu)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)自(zi)(zi)(zi)(zi)至(zhi)(zhi)(zhi)者(zhe)(zhe)(zhe)乎?亢倉(cang)(cang)子(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue):夫(fu)(fu)非(fei)(fei)(fei)賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)求(qiu)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)自(zi)(zi)(zi)(zi)至(zhi)(zhi)(zhi)者(zhe)(zhe)(zhe)固眾(zhong)(zhong)(zhong)矣(yi)。夫(fu)(fu)天(tian)下(xia)有(you)(you)道(dao)(dao)(dao)(dao),則(ze)(ze)(ze)(ze)賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)人(ren)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)求(qiu)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)自(zi)(zi)(zi)(zi)至(zhi)(zhi)(zhi);天(tian)下(xia)無(wu)(wu)(wu)道(dao)(dao)(dao)(dao),則(ze)(ze)(ze)(ze)非(fei)(fei)(fei)賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)求(qiu)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)自(zi)(zi)(zi)(zi)至(zhi)(zhi)(zhi)。人(ren)主有(you)(you)道(dao)(dao)(dao)(dao)者(zhe)(zhe)(zhe)寡,無(wu)(wu)(wu)道(dao)(dao)(dao)(dao)者(zhe)(zhe)(zhe)眾(zhong)(zhong)(zhong);天(tian)下(xia)賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)人(ren)少,不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)肖者(zhe)(zhe)(zhe)多。是(shi)知(zhi)(zhi)非(fei)(fei)(fei)賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)求(qiu)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)自(zi)(zi)(zi)(zi)至(zhi)(zhi)(zhi)者(zhe)(zhe)(zhe)多矣(yi)。祭公曰(yue)(yue):賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)固濟(ji)天(tian)下(xia),材(cai)(cai)(cai)亦能(neng)濟(ji)天(tian)下(xia),俱濟(ji)天(tian)下(xia),賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)與(yu)材(cai)(cai)(cai)安異(yi)(yi)耶?亢倉(cang)(cang)子(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue):窘乎哉,其(qi)(qi)(qi)(qi)問也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。夫(fu)(fu)功成事畢(bi),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)徇封譽,恭退樸儉(jian)(jian)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)。功成事畢(bi),榮在(zai)祿譽,光揚滿(man)志之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂材(cai)(cai)(cai)。賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)可(ke)(ke)(ke)以(yi)鎮國,材(cai)(cai)(cai)可(ke)(ke)(ke)以(yi)理(li)(li)國。所(suo)(suo)(suo)謂鎮者(zhe)(zhe)(zhe),龢寧(ning)無(wu)(wu)(wu)為(wei)(wei),人(ren)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)知(zhi)(zhi)其(qi)(qi)(qi)(qi)力。所(suo)(suo)(suo)謂理(li)(li)者(zhe)(zhe)(zhe),勤率(lv)其(qi)(qi)(qi)(qi)事,人(ren)知(zhi)(zhi)所(suo)(suo)(suo)於(wu)(wu)德。一賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)統(tong)眾(zhong)(zhong)(zhong)材(cai)(cai)(cai)則(ze)(ze)(ze)(ze)有(you)(you)馀,眾(zhong)(zhong)(zhong)材(cai)(cai)(cai)度一賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)猶不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)足,如(ru)是(shi)賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)材(cai)(cai)(cai)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)殊域。有(you)(you)居山林而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)喧者(zhe)(zhe)(zhe),有(you)(you)在(zai)人(ren)俗而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)靜者(zhe)(zhe)(zhe),有(you)(you)喧而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)正(zheng)(zheng)者(zhe)(zhe)(zhe),有(you)(you)靜而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)邪者(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。凡視察其(qi)(qi)(qi)(qi)貌鄙俗,而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)能(neng)有(you)(you)賢(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)者(zhe)(zhe)(zhe),萬不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)有(you)(you)一;視察其(qi)(qi)(qi)(qi)貌端雅,而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)實小(xiao)人(ren)者(zhe)(zhe)(zhe),十而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)有(you)(you)九。夫(fu)(fu)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)鍊其(qi)(qi)(qi)(qi)言(yan)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)知(zhi)(zhi)其(qi)(qi)(qi)(qi)文(wen),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)責(ze)其(qi)(qi)(qi)(qi)儀(yi)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)審其(qi)(qi)(qi)(qi)度,不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)釆其(qi)(qi)(qi)(qi)譽而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)知(zhi)(zhi)其(qi)(qi)(qi)(qi)善,不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)流(liu)其(qi)(qi)(qi)(qi)毀而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)斷其(qi)(qi)(qi)(qi)實,可(ke)(ke)(ke)謂有(you)(you)識(shi)者(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。
閔(min)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)騫(qian)問(wen)(wen)仲尼:道之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)與(yu)孝(xiao)(xiao)相去奚若(ruo)?仲尼曰(yue)(yue):道者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),自(zi)然(ran)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)妙(miao)用。孝(xiao)(xiao)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),人(ren)(ren)(ren)道之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)至(zhi)德(de)。夫(fu)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)包運天(tian)(tian)地,發(fa)育萬(wan)物,曲成類形,布丕性(xing)壽(shou)。其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)功至(zhi)實,而(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)為(wei)(wei)(wei)物府,不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)為(wei)(wei)(wei)事(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)官,無(wu)為(wei)(wei)(wei)功尸,捫求(qiu)(qiu)眎聽,莫得而(er)(er)(er)(er)(er)有(you)(you)(you)(you),字之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)曰(yue)(yue)道,用之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)於(wu)(wu)人(ren)(ren)(ren),字之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)曰(yue)(yue)孝(xiao)(xiao)。孝(xiao)(xiao)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),善(shan)(shan)(shan)(shan)事(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)父(fu)(fu)(fu)(fu)母(mu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)名(ming)也(ye)(ye),夫(fu)善(shan)(shan)(shan)(shan)事(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)父(fu)(fu)(fu)(fu)母(mu),敬(jing)順為(wei)(wei)(wei)本,意(yi)以(yi)(yi)(yi)承之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),順承顏(yan)色(se)(se)(se)(se),無(wu)所(suo)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)至(zhi)。發(fa)一言(yan)(yan)(yan),舉一意(yi),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)敢(gan)忘父(fu)(fu)(fu)(fu)母(mu);營一手,措一足,不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)敢(gan)忘父(fu)(fu)(fu)(fu)母(mu)。事(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)君(jun)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)敢(gan)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)忠(zhong),朋友不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)敢(gan)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)信(xin),臨下不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)敢(gan)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)敬(jing),向善(shan)(shan)(shan)(shan)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)敢(gan)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)勤,雖(sui)(sui)屋獨(du)室之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)中,亦不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)敢(gan)懈其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)誠(cheng),此之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)(wei)全孝(xiao)(xiao)。故(gu)(gu)孝(xiao)(xiao)誠(cheng)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)至(zhi),通乎(hu)(hu)神明(ming),光(guang)于(yu)四海,有(you)(you)(you)(you)感必(bi)(bi)應(ying)(ying),善(shan)(shan)(shan)(shan)事(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)父(fu)(fu)(fu)(fu)母(mu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)致(zhi)(zhi)也(ye)(ye)。昔者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)虞舜其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)大(da)孝(xiao)(xiao)矣乎(hu)(hu),庶母(mu)惑父(fu)(fu)(fu)(fu)屢憎害之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),舜心(xin)(xin)益(yi)恭,懼而(er)(er)(er)(er)(er)無(wu)怨。謀使浚(jun)井(jing),下土實之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),于(yu)時(shi)天(tian)(tian)休,震動(dong)(dong)(dong)(dong)神明(ming)。駿(jun)赫道穴而(er)(er)(er)(er)(er)出。奉養滋謹,由是玄德(de)茂盛,為(wei)(wei)(wei)天(tian)(tian)下君(jun),善(shan)(shan)(shan)(shan)事(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)父(fu)(fu)(fu)(fu)母(mu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)致(zhi)(zhi)也(ye)(ye)。文(wen)(wen)王(wang)(wang)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)為(wei)(wei)(wei)太(tai)(tai)(tai)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)也(ye)(ye),其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)大(da)孝(xiao)(xiao)矣,朝夕(xi)必(bi)(bi)至(zhi)乎(hu)(hu)寢門之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)外(wai),問(wen)(wen)寺人(ren)(ren)(ren)曰(yue)(yue):玆(zi)日(ri)安否?何如?曰(yue)(yue):安,太(tai)(tai)(tai)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)溫(wen)然(ran)喜色(se)(se)(se)(se)。小不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)安節,太(tai)(tai)(tai)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)色(se)(se)(se)(se)憂(you)滿容。朝夕(xi)食(shi)上(shang),太(tai)(tai)(tai)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)必(bi)(bi)視(shi)寒暖之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)節,食(shi)下必(bi)(bi)知(zhi)(zhi)膳羞所(suo)進,然(ran)後(hou)(hou)退。寺人(ren)(ren)(ren)言(yan)(yan)(yan)疾,太(tai)(tai)(tai)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)肅冠而(er)(er)(er)(er)(er)齋,膳宰之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)饌(zhuan),必(bi)(bi)敬(jing)眎之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),湯液(ye)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)貢,必(bi)(bi)親嘗之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),嘗饌(zhuan)善(shan)(shan)(shan)(shan),則太(tai)(tai)(tai)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)亦能(neng)(neng)食(shi),嘗饌(zhuan)寡,太(tai)(tai)(tai)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)亦不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)能(neng)(neng)飽(bao),以(yi)(yi)(yi)至(zhi)乎(hu)(hu)復初,然(ran)後(hou)(hou)亦復初。君(jun)后有(you)(you)(you)(you)過(guo),怡聲以(yi)(yi)(yi)諷。君(jun)后所(suo)愛(ai)(ai)雖(sui)(sui)小,物必(bi)(bi)嚴(yan)龔。是故(gu)(gu)孝(xiao)(xiao)成於(wu)(wu)身(shen)(shen),道洽天(tian)(tian)下。《雅》曰(yue)(yue):文(wen)(wen)王(wang)(wang)陟降,在帝左右(you),言(yan)(yan)(yan)文(wen)(wen)王(wang)(wang)靜(jing)作進退,天(tian)(tian)必(bi)(bi)贊之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),故(gu)(gu)紂不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)能(neng)(neng)害。夢啟之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)壽(shou),卜(bu)世(shi)三(san)(san)十,卜(bu)年七(qi)百,天(tian)(tian)所(suo)命(ming)也(ye)(ye),善(shan)(shan)(shan)(shan)事(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)父(fu)(fu)(fu)(fu)母(mu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)致(zhi)(zhi)也(ye)(ye)。閔(min)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)騫(qian)曰(yue)(yue):善(shan)(shan)(shan)(shan)事(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)父(fu)(fu)(fu)(fu)母(mu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道幸既(ji)(ji)聞之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)矣,敢(gan)問(wen)(wen)教(jiao)(jiao)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)義?仲尼曰(yue)(yue):凡三(san)(san)王(wang)(wang)教(jiao)(jiao)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)必(bi)(bi)視(shi)禮(li)樂(le)。樂(le)所(suo)以(yi)(yi)(yi)修(xiu)(xiu)內,禮(li)所(suo)以(yi)(yi)(yi)修(xiu)(xiu)外(wai),禮(li)、樂(le)交修(xiu)(xiu),則德(de)容發(fa)輝于(yu)貌,故(gu)(gu)能(neng)(neng)溫(wen)恭而(er)(er)(er)(er)(er)文(wen)(wen)明(ming)。夫(fu) 人(ren)(ren)(ren)臣者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),殺(sha)#35其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)身(shen)(shen)有(you)(you)(you)(you)益(yi)於(wu)(wu)君(jun)則為(wei)(wei)(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),況利其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)身(shen)(shen)以(yi)(yi)(yi)善(shan)(shan)(shan)(shan)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)君(jun)乎(hu)(hu)?是故(gu)(gu)擇建忠(zhong)良貞正(zheng)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)士為(wei)(wei)(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)師(shi)傳,欲其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)知(zhi)(zhi)父(fu)(fu)(fu)(fu)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)、君(jun)臣、長(chang)幼之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道。夫(fu)知(zhi)(zhi)為(wei)(wei)(wei)人(ren)(ren)(ren)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi),然(ran)後(hou)(hou)可(ke)以(yi)(yi)(yi)為(wei)(wei)(wei)人(ren)(ren)(ren)父(fu)(fu)(fu)(fu);知(zhi)(zhi)為(wei)(wei)(wei)人(ren)(ren)(ren)臣,然(ran)後(hou)(hou)可(ke)以(yi)(yi)(yi)為(wei)(wei)(wei)人(ren)(ren)(ren)君(jun);知(zhi)(zhi)事(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)人(ren)(ren)(ren),然(ran)後(hou)(hou)能(neng)(neng)使人(ren)(ren)(ren)。此三(san)(san)王(wang)(wang)教(jiao)(jiao)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)義也(ye)(ye)。閔(min)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)騫(qian)退而(er)(er)(er)(er)(er)事(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)於(wu)(wu)家,三(san)(san)年人(ren)(ren)(ren)無(wu)間於(wu)(wu)父(fu)(fu)(fu)(fu)母(mu)兄弟之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)言(yan)(yan)(yan),交游稱其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)信(xin),鄉(xiang)黨稱其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)仁,宗(zong)族稱其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)悌,德(de)行之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)聲溢於(wu)(wu)天(tian)(tian)下,此善(shan)(shan)(shan)(shan)事(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)父(fu)(fu)(fu)(fu)母(mu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)致(zhi)(zhi)也(ye)(ye)。齊(qi)太(tai)(tai)(tai)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)坐清(qing)臺之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)上(shang),燕壯(zhuang)(zhuang)侯(hou)(hou)他(ta),高冠嚴(yan)色(se)(se)(se)(se),左帶(dai)玉具(ju)劍(jian),右(you)帶(dai)環佩,左光(guang)照右(you),右(you)光(guang)照左。太(tai)(tai)(tai)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)讀書不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)視(shi),壯(zhuang)(zhuang)侯(hou)(hou)他(ta)問(wen)(wen)曰(yue)(yue):齊(qi)國有(you)(you)(you)(you)寶(bao)乎(hu)(hu)?太(tai)(tai)(tai)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue)(yue):主信(xin)臣忠(zhong),百姓戴上(shang),齊(qi)國之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)寶(bao)也(ye)(ye)。壯(zhuang)(zhuang)侯(hou)(hou)他(ta)應(ying)(ying)聲解劍(jian)而(er)(er)(er)(er)(er)去。嗚呼,人(ren)(ren)(ren)有(you)(you)(you)(you)偏蔽,終(zhong)身(shen)(shen)莫自(zi)知(zhi)(zhi)己乎(hu)(hu)?賢(xian)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)見之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)寬恕而(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)言(yan)(yan)(yan),小人(ren)(ren)(ren)暴愛(ai)(ai)而(er)(er)(er)(er)(er)溢言(yan)(yan)(yan),親戚(qi)憐嫉而(er)(er)(er)(er)(er)貳(er)言(yan)(yan)(yan)。人(ren)(ren)(ren)有(you)(you)(you)(you)偏蔽,惡(e)(e)乎(hu)(hu)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)自(zi)知(zhi)(zhi)哉?是故(gu)(gu)君(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)檢身(shen)(shen)常若(ruo)有(you)(you)(you)(you)過(guo)。衣(yi)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)衣(yi),食(shi)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)食(shi),知(zhi)(zhi)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)過(guo)而(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)克(ke)音克(ke)有(you)(you)(you)(you)以(yi)(yi)(yi)正(zheng)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),君(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)恥之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。將欲有(you)(you)(you)(you)言(yan)(yan)(yan),識(shi)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)必(bi)(bi)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)能(neng)(neng)行者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),君(jun)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)罕言(yan)(yan)(yan)。當責(ze)(ze)眾(zhong)人(ren)(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)惡(e)(e)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),視(shi)己善(shan)(shan)(shan)(shan)乎(hu)(hu)哉?當責(ze)(ze)眾(zhong)人(ren)(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)邪者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),視(shi)己正(zheng)乎(hu)(hu)哉?此之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂(wei)(wei)反(fan)明(ming)。翟(zhai)(zhai)西氏之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)甚(shen)孝(xiao)(xiao)謹,翟(zhai)(zhai)西憐其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)而(er)(er)(er)(er)(er)好(hao)妄與(yu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)言(yan)(yan)(yan)。翟(zhai)(zhai)西辰(chen)出,夕(xi)返(fan),則曰(yue)(yue):甲死(si)矣。其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)信(xin)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),既(ji)(ji)而(er)(er)(er)(er)(er)甲在焉。他(ta)夕(xi)則曰(yue)(yue):乙且害。余其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)伺將行仇。既(ji)(ji)而(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)見惡(e)(e)端。他(ta)夕(xi)則曰(yue)(yue):丁病矣。其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)覘之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),丁誠(cheng)無(wu)恙。舉此類也(ye)(ye)。冒淹年序。子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)固孝(xiao)(xiao)謹,至(zhi)於(wu)(wu)訓(xun)勒(le),益(yi)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)保承。鄉(xiang)國之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren),疾其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)咎口,謀將殺(sha)#36之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。翟(zhai)(zhai)西聞而(er)(er)(er)(er)(er)懼,歸以(yi)(yi)(yi)告子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi),子(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)未(wei)(wei)甚(shen)信(xin),既(ji)(ji)而(er)(er)(er)(er)(er)翟(zhai)(zhai)西見殺(sha)#37。謂(wei)(wei)多言(yan)(yan)(yan)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren)為(wei)(wei)(wei)疏露,亦有(you)(you)(you)(you)辭約而(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)密者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe);謂(wei)(wei)輕佻之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren)為(wei)(wei)(wei)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)定(ding),亦有(you)(you)(you)(you)體閑而(er)(er)(er)(er)(er)心(xin)(xin)躁者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe);謂(wei)(wei)叢雜之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren)為(wei)(wei)(wei)猥細,亦有(you)(you)(you)(you)外(wai)潔而(er)(er)(er)(er)(er)內濁(zhuo)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)。若(ruo)類而(er)(er)(er)(er)(er)引之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)殫(dan)載(zai)。若(ruo)非徹識(shi),孰(shu)桌音克(ke)究詳?時(shi)有(you)(you)(you)(you)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)應(ying)(ying)豈也(ye)(ye)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),內靜(jing)而(er)(er)(er)(er)(er)外(wai)動(dong)(dong)(dong)(dong),易動(dong)(dong)(dong)(dong)而(er)(er)(er)(er)(er)難靜(jing)。時(shi)有(you)(you)(you)(you)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)求(qiu)(qiu)豈也(ye)(ye)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),內思而(er)(er)(er)(er)(er)外(wai)待,待至(zhi)而(er)(er)(er)(er)(er)後(hou)(hou)樂(le)。是故(gu)(gu)外(wai)靜(jing)而(er)(er)(er)(er)(er)內動(dong)(dong)(dong)(dong)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),搖思而(er)(er)(er)(er)(er)損(sun)性(xing);奔(ben)走(zou)而(er)(er)(er)(er)(er)逐利者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),勞(lao)力而(er)(er)(er)(er)(er)害名(ming)。人(ren)(ren)(ren)生於(wu)(wu)世(shi)或有(you)(you)(you)(you)豈不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)遂志,而(er)(er)(er)(er)(er)宣言(yan)(yan)(yan)云(yun)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)遇時(shi)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),是無(wu)異負丹頸之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)罪,俟(si)時(shi)行戮,豈不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)殆哉?其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)博(bo)才(cai)通識(shi)未(wei)(wei)見稱用者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),正(zheng)可(ke)云(yun)時(shi)非不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)清(qing),命(ming)未(wei)(wei)與(yu)耳(er)(er),豈不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)韙歟?長(chang)於(wu)(wu)諫(jian)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),務依存前人(ren)(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)性(xing)而(er)(er)(er)(er)(er)翦(jian)制其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)情(qing)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)由起,是以(yi)(yi)(yi)彼(bi)此開進,親敬(jing)殷(yin)篤。不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)長(chang)於(wu)(wu)諫(jian)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),務攻前人(ren)(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)性(xing)而(er)(er)(er)(er)(er)暗於(wu)(wu)情(qing)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)來(lai),是以(yi)(yi)(yi)彼(bi)此嫌(xian)貳(er)猜釁日(ri)積。兒童(tong)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)簡者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),迺耆耋之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)非;耳(er)(er)目之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)娛者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),迺心(xin)(xin)慮之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)疾。健責(ze)(ze)天(tian)(tian)下之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)愚(yu)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),己之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)未(wei)(wei)賢(xian)也(ye)(ye);健責(ze)(ze)天(tian)(tian)下之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)迷者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),己之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)未(wei)(wei)明(ming)也(ye)(ye)。以(yi)(yi)(yi)未(wei)(wei)賢(xian)責(ze)(ze)眾(zhong)愚(yu),未(wei)(wei)賢(xian)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)以(yi)(yi)(yi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)亡(wang),以(yi)(yi)(yi)、未(wei)(wei)明(ming)責(ze)(ze)眾(zhong)迷,未(wei)(wei)明(ming)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)以(yi)(yi)(yi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)傷。
人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)舍本(ben)(ben)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)事(shi)末,則(ze)(ze)(ze)(ze)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)一令,不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)一令則(ze)(ze)(ze)(ze)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)守,不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)戰。人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)舍本(ben)(ben)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)事(shi)末,則(ze)(ze)(ze)(ze)兀(wu)(wu)產約(yue)(yue),兀(wu)(wu)產約(yue)(yue)則(ze)(ze)(ze)(ze)輕流徙,輕流徙則(ze)(ze)(ze)(ze)國家時(shi)有(you)(you)(you)災患。皆生遠志,無復居(ju)心(xin)。人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)舍本(ben)(ben)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)事(shi)音(yin)事(shi)末則(ze)(ze)(ze)(ze)好知(zhi)(zhi),好知(zhi)(zhi)則(ze)(ze)(ze)(ze)多(duo)詐,多(duo)詐則(ze)(ze)(ze)(ze)巧法(fa)(fa)令,巧法(fa)(fa)令則(ze)(ze)(ze)(ze)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)是(shi)為非,以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)非為是(shi)。古先圣王之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)理人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),先務(wu)農人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)。農人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)非徒為墜(zhui)利也(ye)(ye)(ye)(ye),貴行其(qi)(qi)(qi)(qi)志也(ye)(ye)(ye)(ye)。人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)農則(ze)(ze)(ze)(ze)樸(pu),樸(pu)則(ze)(ze)(ze)(ze)易(yi)用,易(yi)用則(ze)(ze)(ze)(ze)邊境安,安則(ze)(ze)(ze)(ze)主位尊。人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)農則(ze)(ze)(ze)(ze)童(tong),童(tong)則(ze)(ze)(ze)(ze)少私(si)義,少私(si)義則(ze)(ze)(ze)(ze)公法(fa)(fa)立(li)。力(li)博深(shen)農則(ze)(ze)(ze)(ze)兀(wu)(wu)音(yin)其(qi)(qi)(qi)(qi)產復,兀(wu)(wu)產復則(ze)(ze)(ze)(ze)重(zhong)流散,重(zhong)流散則(ze)(ze)(ze)(ze)死(si)兀(wu)(wu)處無二(er)慮,是(shi)天(tian)下(xia)氣一心(xin)矣(yi)。天(tian)下(xia)一心(xin),軒(xuan)皇幾連(lian)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)理不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)足(zu)#42過(guo)也(ye)(ye)(ye)(ye)。古先圣王之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)茂耕(geng)(geng)織者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)為本(ben)(ben)教(jiao)也(ye)(ye)(ye)(ye)。是(shi)故天(tian)子(zi)躬率(lv)(lv)諸侯耕(geng)(geng)籍田(tian),大(da)夫(fu)士第有(you)(you)(you)功級(ji)勸人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)尊墜(zhui)產也(ye)(ye)(ye)(ye),后(hou)妃率(lv)(lv)嬪(pin)御蠶(can)#43於(wu)郊,桑公田(tian),勸人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)力(li),婦(fu)教(jiao)也(ye)(ye)(ye)(ye)。男子(zi)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)織而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)衣,婦(fu)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)耕(geng)(geng)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)食(shi)(shi),男女(nv)貿(mao)功,資相(xiang)氣業,此(ci)圣王之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)制也(ye)(ye)(ye)(ye)。故敬(jing)時(shi)愛日,埒實課功,非老不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)休,非疾不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)息(xi),一人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)勤(qin)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),十人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)食(shi)(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。當時(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)務(wu),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)興土(tu)(tu)功,不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)料師旅,男不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)出御,女(nv)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)外嫁,以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)妨農也(ye)(ye)(ye)(ye)。黃(huang)帝曰:四時(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)正(zheng),正(zheng)五谷(gu)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)已耳(er)。夫(fu)稼(jia)(jia)(jia),為之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)也(ye)(ye)(ye)(ye),生之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)天(tian)也(ye)(ye)(ye)(ye),養之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)墜(zhui)也(ye)(ye)(ye)(ye)。是(shi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)稼(jia)(jia)(jia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)容足(zu),耨之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)容擾,耘之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)容手#44,是(shi)謂(wei)(wei)耕(geng)(geng)道(dao)。農攻食(shi)(shi),工攻器,賈(jia)攻貨。時(shi)豈不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)龔,敓之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)土(tu)(tu)功,是(shi)謂(wei)(wei)大(da)兇。凡(fan)稼(jia)(jia)(jia)早(zao)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)先時(shi),暮者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)及時(shi);寒暑(shu)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)節(jie)(jie),稼(jia)(jia)(jia)乃多(duo)災。冬(dong)至已後(hou)五旬(xun)有(you)(you)(you)七日而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)昌生,於(wu)是(shi)乎始耕(geng)(geng)。豈農之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao),見生而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)蓻生,見死(si)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)獲(huo)死(si)。天(tian)發時(shi),墜(zhui)產財,不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)與(yu)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)期音(yin)期。有(you)(you)(you)年祀土(tu)(tu),無年祀土(tu)(tu),無失(shi)(shi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)時(shi),迨時(shi)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)作,過(guo)時(shi)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)止,老弱之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)力(li)可(ke)使(shi)盡起。不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)知(zhi)(zhi)時(shi)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),未至而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)逆之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),既往而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)慕(mu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),當兀(wu)(wu)時(shi)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)薄(bo)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),此(ci)從豈之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)下(xia)也(ye)(ye)(ye)(ye)。夫(fu)褥必以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)旱,使(shi)墜(zhui)肥(fei)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)土(tu)(tu)緩。稼(jia)(jia)(jia)欲產於(wu)塵(chen)土(tu)(tu)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)殖於(wu)地堅者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),慎其(qi)(qi)(qi)(qi)種勿使(shi)數,亦無使(shi)疏。於(wu)其(qi)(qi)(qi)(qi)施土(tu)(tu),無使(shi)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)足(zu),亦無使(shi)有(you)(you)(you)馀。甽欲深(shen)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)端,畝欲沃(wo)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)平。下(xia)得(de)(de)(de)(de)陰,上(shang)得(de)(de)(de)(de)陽,然後(hou)咸(xian)生。立(li)苗有(you)(you)(you)行,故速(su)成,強(qiang)弱不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)相(xiang)害,故速(su)大(da)。正(zheng)兀(wu)(wu)行,通(tong)其(qi)(qi)(qi)(qi)中,疏氣泠風(feng),則(ze)(ze)(ze)(ze)有(you)(you)(you)收而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)多(duo)功。率(lv)(lv)稼(jia)(jia)(jia)望之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)有(you)(you)(you)馀,就之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)則(ze)(ze)(ze)(ze)疏,是(shi)墜(zhui)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)竊(qie)也(ye)(ye)(ye)(ye)。不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)除(chu)則(ze)(ze)(ze)(ze)蕪,除(chu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)則(ze)(ze)(ze)(ze)虛,是(shi)使(shi)傷(shang)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)也(ye)(ye)(ye)(ye)。苗兀(wu)(wu)弱也(ye)(ye)(ye)(ye)欲孤,兀(wu)(wu)犬也(ye)(ye)(ye)(ye)欲相(xiang)與(yu)居(ju),兀(wu)(wu)熟也(ye)(ye)(ye)(ye)欲相(xiang)與(yu)扶(fu)。三以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)族,稼(jia)(jia)(jia)乃多(duo)谷(gu)。凡(fan)苗之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)患不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)俱生而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)俱死(si),是(shi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)先生者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)美米(mi),後(hou)生者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)為秕。是(shi)故其(qi)(qi)(qi)(qi)褥也(ye)(ye)(ye)(ye),犬其(qi)(qi)(qi)(qi)兄而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)去(qu)其(qi)(qi)(qi)(qi)弟(di)(di)。樹(shu)肥(fei)無使(shi)扶(fu)疏,樹(shu)墝(qiao)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)欲專(zhuan)生而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)獨居(ju)。肥(fei)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)扶(fu)疏則(ze)(ze)(ze)(ze)多(duo)秕,墝(qiao)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)專(zhuan)居(ju)則(ze)(ze)(ze)(ze)多(duo)死(si)。不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)知(zhi)(zhi)褥者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),去(qu)其(qi)(qi)(qi)(qi)兄而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)養其(qi)(qi)(qi)(qi)弟(di)(di),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)收其(qi)(qi)(qi)(qi)粟而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)收其(qi)(qi)(qi)(qi)秕。上(shang)下(xia)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)安,則(ze)(ze)(ze)(ze)稼(jia)(jia)(jia)多(duo)死(si)。得(de)(de)(de)(de)時(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)禾,長(chang)秱(tong)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)大(da)穗(sui)(sui),圜粟而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)薄(bo)糠,米(mi)飴(yi)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)香(xiang),舂之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)易(yi)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)食(shi)(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)強(qiang);失(shi)(shi)時(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)禾,深(shen)芒而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)小(xiao)莖(jing)(jing)(jing),穗(sui)(sui)銳多(duo)秕而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)青蕭。得(de)(de)(de)(de)時(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)黍(shu),穗(sui)(sui)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)芒以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)長(chang),團米(mi)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)寡糠;失(shi)(shi)時(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)黍(shu),大(da)本(ben)(ben)華莖(jing)(jing)(jing),葉(xie)膏(gao)短穗(sui)(sui)。得(de)(de)(de)(de)時(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)稻莖(jing)(jing)(jing)葆(bao)長(chang)桐,穗(sui)(sui)如馬(ma)尾(wei);失(shi)(shi)時(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)稻,纖莖(jing)(jing)(jing)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)滋,厚糠而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)菑死(si)。得(de)(de)(de)(de)時(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)麻(ma),疏節(jie)(jie)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)色陽,堅枲(xi)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)小(xiao)本(ben)(ben);失(shi)(shi)時(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)麻(ma),蕃柯短莖(jing)(jing)(jing),岸節(jie)(jie)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)葉(xie)蟲。得(de)(de)(de)(de)時(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)菽(shu),長(chang)莖(jing)(jing)(jing)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)短足(zu),其(qi)(qi)(qi)(qi)莢二(er)七以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)為族,多(duo)枝數節(jie)(jie),競葉(xie)繁實,稱之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)重(zhong),食(shi)(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)息(xi);失(shi)(shi)時(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)菽(shu),必長(chang)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)蔓,浮葉(xie)虛本(ben)(ben),疏節(jie)(jie)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)小(xiao)莢。得(de)(de)(de)(de)時(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)麥,長(chang)桐而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)頸(jing)族,二(er)七以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)氣行,薄(bo)翼而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)黃(huang)享(xiang)音(yin)屯色,食(shi)(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)使(shi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)肥(fei)且(qie)有(you)(you)(you)力(li);失(shi)(shi)時(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)麥,胕腫多(duo)病,弱苗而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)翜(se)穗(sui)(sui)。是(shi)故得(de)(de)(de)(de)時(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)稼(jia)(jia)(jia)豐,失(shi)(shi)時(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)稼(jia)(jia)(jia)約(yue)(yue)。庶谷(gu)盡宜,從而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)食(shi)(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),使(shi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)四衛變強(qiang),耳(er)目聰(cong)明,兇氣不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)入,身(shen)(shen)無苛殃(yang),善乎?孔子(zi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)言(yan):冬(dong)飽則(ze)(ze)(ze)(ze)身(shen)(shen)溫,夏飽則(ze)(ze)(ze)(ze)身(shen)(shen)涼。夫(fu)溫涼時(shi)適,則(ze)(ze)(ze)(ze)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)無疾疢;人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)無疾疢,是(shi)疫癘不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)行;疫癘不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)行,咸(xian)得(de)(de)(de)(de)遂其(qi)(qi)(qi)(qi)天(tian)年。故曰:谷(gu)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)天(tian)。是(shi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)興王務(wu)農,王不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)務(wu)農,是(shi)棄(qi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)也(ye)(ye)(ye)(ye)。王而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)棄(qi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)(ren),將何國哉?
秦景(jing)(jing)主(zhu)將眎(shi)強兵(bing)(bing)(bing)(bing)(bing)於(wu)(wu)天(tian)(tian)下(xia)(xia),使庶天(tian)(tian)鮑戎(rong)必致(zhi)亢(kang)倉(cang)(cang)子(zi)(zi),待以(yi)(yi)(yi)壤邑十(shi)二,周實迫之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。亢(kang)倉(cang)(cang)子(zi)(zi)至(zhi),自榮泉賓(bin)于上館。景(jing)(jing)主(zhu)三日弗得所(suo)(suo)問,下(xia)(xia)席北首(shou)頓珪(gui)曰(yue):天(tian)(tian)果(guo)無(wu)意恤孤(gu)耶?亢(kang)倉(cang)(cang)子(zi)(zi)油然虧眄曰(yue):朕以(yi)(yi)(yi)主(zhu)載異之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),問而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)寧(ning)弊弊焉(yan)(yan)?以(yi)(yi)(yi)斫刺(ci)氣故(gu)(gu)(gu)(gu),抑(yi)(yi)者(zhe)(zhe)亦(yi)隨兀欲(yu)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)得正焉(yan)(yan),無(wu)如可(ke)(ke)矣(yi)(yi)(yi)。景(jing)(jing)主(zhu)一(yi)(yi)拜(bai)再舉,斂黼袵端珪(gui),抑(yi)(yi)首(shou)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)坐曰(yue):實惟天(tian)(tian)所(suo)(suo)命。亢(kang)倉(cang)(cang)子(zi)(zi)仰(yang)禳而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)噓,俯(fu)正顏(yan)色曰(yue):原(yuan)兵(bing)(bing)(bing)(bing)(bing)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)(suo)起與(yu)(yu)始,有人(ren)(ren)(ren)(ren)俱。凡兵(bing)(bing)(bing)(bing)(bing)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)者(zhe)(zhe),出人(ren)(ren)(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)威也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。人(ren)(ren)(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)有威,性(xing)受(shou)於(wu)(wu)天(tian)(tian),故(gu)(gu)(gu)(gu)兵(bing)(bing)(bing)(bing)(bing)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)(suo)自來(lai)上矣(yi)(yi)(yi)。嘗無(wu)少選不(bu)(bu)(bu)用,貴賤、犬(quan)少、賢(xian)愚相與(yu)(yu)同。察(cha)兵(bing)(bing)(bing)(bing)(bing)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)兆,在(zai)心懷恚而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)未發(fa)(fa),兵(bing)(bing)(bing)(bing)(bing)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye);疾視作(zuo)色,兵(bing)(bing)(bing)(bing)(bing)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye);傲言推捘,兵(bing)(bing)(bing)(bing)(bing)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye);侈斗攻戰,兵(bing)(bing)(bing)(bing)(bing)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。此(ci)(ci)四者(zhe)(zhe),鴻細之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)爭(zheng)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。未有蚩(chi)尤之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)時,人(ren)(ren)(ren)(ren)實揭材木以(yi)(yi)(yi)斗矣(yi)(yi)(yi)。黃帝(di)用水火矣(yi)(yi)(yi),共(gong)工稱亂矣(yi)(yi)(yi),五帝(di)相與(yu)(yu)爭(zheng)矣(yi)(yi)(yi),一(yi)(yi)興(xing)一(yi)(yi)廢,勝(sheng)者(zhe)(zhe)用事。夫有以(yi)(yi)(yi)咽#46藥而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)死(si)(si)者(zhe)(zhe),欲(yu)禁天(tian)(tian)下(xia)(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)醫,非(fei)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye);有以(yi)(yi)(yi)乘舟(zhou)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)死(si)(si)者(zhe)(zhe),欲(yu)禁天(tian)(tian)下(xia)(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)舩(chuan),非(fei)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye);有以(yi)(yi)(yi)用兵(bing)(bing)(bing)(bing)(bing)喪其(qi)(qi)(qi)國者(zhe)(zhe),欲(yu)禁天(tian)(tian)下(xia)(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)兵(bing)(bing)(bing)(bing)(bing),非(fei)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye);夫兵(bing)(bing)(bing)(bing)(bing)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)不(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)廢,譬水火焉(yan)(yan),善用之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)則(ze)(ze)為(wei)福(fu),不(bu)(bu)(bu)善用之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)則(ze)(ze)為(wei)禍。是(shi)故(gu)(gu)(gu)(gu)怒(nu)笞不(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)偃(yan)於(wu)(wu)家(jia),刑罰(fa)不(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)偃(yan)於(wu)(wu)國,征伐不(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)偃(yan)於(wu)(wu)天(tian)(tian)下(xia)(xia)。古(gu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)圣王有義(yi)兵(bing)(bing)(bing)(bing)(bing)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)無(wu)偃(yan)兵(bing)(bing)(bing)(bing)(bing),兵(bing)(bing)(bing)(bing)(bing)誠義(yi)以(yi)(yi)(yi)誅暴(bao)君而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)振苦人(ren)(ren)(ren)(ren),人(ren)(ren)(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)悅(yue)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),若(ruo)孝子(zi)(zi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)見慈親,餓隸之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)遇(yu)美食(shi),號(hao)呼(hu)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)走之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),若(ruo)強弩之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)射深谷也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。勝(sheng)負之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)決勿徵於(wu)(wu)他,必反人(ren)(ren)(ren)(ren)情(qing)。人(ren)(ren)(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)情(qing)欲(yu)生(sheng)(sheng)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)惡(e)(e)死(si)(si),欲(yu)榮而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)惡(e)(e)辱(ru),死(si)(si)生(sheng)(sheng)榮辱(ru)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道,一(yi)(yi)則(ze)(ze)三軍(jun)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)士可(ke)(ke)使一(yi)(yi)心矣(yi)(yi)(yi)。凡軍(jun)欲(yu)其(qi)(qi)(qi)眾也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),心欲(yu)其(qi)(qi)(qi)一(yi)(yi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),三軍(jun)一(yi)(yi)心,則(ze)(ze)令可(ke)(ke)使無(wu)敵矣(yi)(yi)(yi)。古(gu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)至(zhi)兵(bing)(bing)(bing)(bing)(bing),蓋重令也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),故(gu)(gu)(gu)(gu)其(qi)(qi)(qi)令強者(zhe)(zhe)其(qi)(qi)(qi)敵弱,其(qi)(qi)(qi)令信者(zhe)(zhe)其(qi)(qi)(qi)敵詘。先勝(sheng)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)於(wu)(wu)此(ci)(ci),則(ze)(ze)勝(sheng)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)於(wu)(wu)彼。誠若(ruo)此(ci)(ci),則(ze)(ze)敵胡足勝(sheng)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。凡敵人(ren)(ren)(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)來(lai)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),以(yi)(yi)(yi)求(qiu)利也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),今來(lai)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)得死(si)(si),且(qie)以(yi)(yi)(yi)走為(wei)利,敵皆以(yi)(yi)(yi)走為(wei)利,則(ze)(ze)刃無(wu)所(suo)(suo)與(yu)(yu)接矣(yi)(yi)(yi),此(ci)(ci)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)謂至(zhi)兵(bing)(bing)(bing)(bing)(bing)。傲虐奸詐之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)與(yu)(yu)義(yi)理反也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),其(qi)(qi)(qi)勢不(bu)(bu)(bu)俱勝(sheng),不(bu)(bu)(bu)兩#47立,故(gu)(gu)(gu)(gu)義(yi)兵(bing)(bing)(bing)(bing)(bing)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)入於(wu)(wu)敵之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)境,則(ze)(ze)人(ren)(ren)(ren)(ren)知(zhi)所(suo)(suo)庇矣(yi)(yi)(yi)。兵(bing)(bing)(bing)(bing)(bing)至(zhi)於(wu)(wu)國邑之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)郊,不(bu)(bu)(bu)踐果(guo)稼(jia),不(bu)(bu)(bu)穴丘(qiu)墓,不(bu)(bu)(bu)殘積聚,不(bu)(bu)(bu)焚室屋,得人(ren)(ren)(ren)(ren)虜(lu)厚而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)歸之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。信與(yu)(yu)人(ren)(ren)(ren)(ren)期,以(yi)(yi)(yi)敚敵資(zi),以(yi)(yi)(yi)章好惡(e)(e),以(yi)(yi)(yi)示逆(ni)順(shun)。若(ruo)此(ci)(ci)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)猶有愎狠凌傲遂#48宕(dang)不(bu)(bu)(bu)聽者(zhe)(zhe),雖(sui)行武焉(yan)(yan)可(ke)(ke)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。先發(fa)(fa)聲出號(hao)令曰(yue);兵(bing)(bing)(bing)(bing)(bing)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)來(lai)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),以(yi)(yi)(yi)除人(ren)(ren)(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)讎,以(yi)(yi)(yi)順(shun)天(tian)(tian)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道。故(gu)(gu)(gu)(gu)剋其(qi)(qi)(qi)國,不(bu)(bu)(bu)屠其(qi)(qi)(qi)人(ren)(ren)(ren)(ren),獨誅所(suo)(suo)誅而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)已矣(yi)(yi)(yi)。於(wu)(wu)是(shi)舉選秀士賢(xian)良而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)尊封之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),求(qiu)見孤(gu)疾長老而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)拯救(jiu)#49之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),發(fa)(fa)府庫之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)財,散倉(cang)(cang)凜之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)谷,不(bu)(bu)(bu)私其(qi)(qi)(qi)物,曲加其(qi)(qi)(qi)禮。今有人(ren)(ren)(ren)(ren)於(wu)(wu)此(ci)(ci),能(neng)生(sheng)(sheng)死(si)(si)一(yi)(yi)人(ren)(ren)(ren)(ren),則(ze)(ze)天(tian)(tian)下(xia)(xia)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren)(ren)爭(zheng)事之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)矣(yi)(yi)(yi)。義(yi)兵(bing)(bing)(bing)(bing)(bing)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)生(sheng)(sheng)一(yi)(yi)人(ren)(ren)(ren)(ren)亦(yi)多矣(yi)(yi)(yi),人(ren)(ren)(ren)(ren)孰不(bu)(bu)(bu)悅(yue)?故(gu)(gu)(gu)(gu)義(yi)兵(bing)(bing)(bing)(bing)(bing)至(zhi),則(ze)(ze)鄰(lin)國#50之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren)(ren)歸之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)若(ruo)流水,誅國之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren)(ren)望之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)如父母。行地滋遠,得人(ren)(ren)(ren)(ren)滋眾。辭未終,景(jing)(jing)主(zhu)興(xing),稽(ji)首(shou)曰(yue):孤(gu)獲聞先生(sheng)(sheng)教(jiao)言,不(bu)(bu)(bu)覺氣盈宇宙,志知(zhi)所(suo)(suo)如也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)心滋益龔,於(wu)(wu)是(shi)步前稱觴音觴。為(wei)亢(kang)倉(cang)(cang)子(zi)(zi)壽(shou),拜(bai)居首(shou)列師位,嚴于齋音齋室。又月涉旬(xun),辰加天(tian)(tian)關音關,白晝行道。
庚(geng)(geng)桑(sang)(sang)子(zi)(zi)春秋時期哲學家、教(jiao)育(yu)家。《莊子(zi)(zi)·庚(geng)(geng)桑(sang)(sang)楚》稱(cheng)庚(geng)(geng)桑(sang)(sang)子(zi)(zi),為老聃(dan)之(zhi)(zhi)(zhi)弟子(zi)(zi),“偏得老聃(dan)之(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)(dao)”。《歷世真(zhen)仙體道(dao)(dao)通鑒》卷(juan)四謂(wei):庚(geng)(geng)桑(sang)(sang)子(zi)(zi),陳(chen)人,得老君之(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)(dao),能(neng)以耳(er)視而目(mu),聽。居畏壘(lei)之(zhi)(zhi)(zhi)山,其臣去(qu)之(zhi)(zhi)(zhi),其妾遠之(zhi)(zhi)(zhi),居三年,畏壘(lei)大穰。后(hou)游吳,隱毗陵盂峰,道(dao)(dao)成(cheng)仙去(qu)。
《亢桑子》一(yi)書,唐朝士人家有(you)藏載全本(ben),王(wang)士元求其《亢桑子》不獲(huo)。以(yi)殘本(ben)所輯補,蓋(gai)亦有(you)所本(ben),非憑空杜撰;該書內容除因(yin)襲(xi)《莊子·庚(geng)桑楚》之外,也雜取《列(lie)子》、《文子》、《呂氏(shi)(shi)春秋》、《說苑》等書。通行的傳世注本(ben)為晉(jin)太(tai)學(xue)博士何璨《洞靈真經注》,晁公(gong)武《郡齋讀書志(zhi)》有(you)錄(lu)。何氏(shi)(shi)生平里籍不詳,《永(yong)樂大典(dian)》云(yun):“晉(jin)太(tai)學(xue)博士何粲”。《四庫全書總目》云(yun):“公(gong)武當南(nan)北宋(song)之間,則何璨當在北宋(song)以(yi)前(qian)……注文簡質,不似宋(song)以(yi)后語,疑即宗(zong)元所見也。”
《亢桑(sang)子》全(quan)書,以(yi)論(lun)道(dao)(dao)(dao)(dao)為中心,分(fen)為《全(quan)道(dao)(dao)(dao)(dao)》《用道(dao)(dao)(dao)(dao)》《政(zheng)道(dao)(dao)(dao)(dao)》《君(jun)道(dao)(dao)(dao)(dao)》《臣道(dao)(dao)(dao)(dao)》《賢道(dao)(dao)(dao)(dao)》《訓道(dao)(dao)(dao)(dao)》《農(nong)道(dao)(dao)(dao)(dao)》《兵(bing)道(dao)(dao)(dao)(dao)》九(jiu)篇(pian)。多方(fang)發揮老子思(si)想(xiang)。《全(quan)道(dao)(dao)(dao)(dao)》篇(pian)論(lun)養(yang)性(xing)全(quan)神之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)(dao)(dao)(dao),曰:“物也(ye)者,所以(yi)養(yang)性(xing)也(ye)。今(jin)世之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)惑者,多以(yi)性(xing)養(yang)物,則(ze)不(bu)知輕重也(ye)。是(shi)故圣人(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)于聲也(ye),滋味也(ye),利于性(xing)則(ze)取之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),害于性(xing)則(ze)捐(juan)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),此全(quan)性(xing)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)(dao)(dao)(dao)也(ye)。”又稱(cheng)(cheng)“故圣人(ren)(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)制萬物也(ye),全(quan)其天(tian)也(ye),天(tian)全(quan)則(ze)神全(quan)矣。神全(quan)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren),不(bu)慮(lv)而(er)(er)通(tong),不(bu)謀而(er)(er)當,精照無外,志凝宇(yu)宙,德(de)若(ruo)天(tian)地,然上為天(tian)子而(er)(er)不(bu)驕,下為匹夫而(er)(er)不(bu)惛,此之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)為全(quan)道(dao)(dao)(dao)(dao)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)”。《用道(dao)(dao)(dao)(dao)》篇(pian)稱(cheng)(cheng)高(gao)士之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)(dao)(dao)(dao)為“咽氣谷(gu)神,宰思(si)損慮(lv),超遙輕舉,日精煉仙。”稱(cheng)(cheng)人(ren)(ren)主之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)(dao)(dao)(dao)為“清心省(sheng)念,察驗近習(xi),務求才良,以(yi)安百姓”。《政(zheng)道(dao)(dao)(dao)(dao)》篇(pian)謂:“政(zheng)煩苛則(ze)人(ren)(ren)奸偽,政(zheng)省(sheng)一則(ze)人(ren)(ren)醇樸。”皆(jie)與《老子》之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)旨相(xiang)合,故為道(dao)(dao)(dao)(dao)教一并(bing)崇奉。注(zhu)本(ben)有何璨注(zhu)三卷,收載《正(zheng)統(tong)道(dao)(dao)(dao)(dao)藏》。