第一,勤學。
要(yao)多讀書,不僅要(yao)讀算(suan)命方(fang)面的(de)書,經、史(shi)、子、集(ji)等方(fang)面的(de)書也要(yao)讀,這樣(yang)才(cai)提(ti)高自己的(de)修養,才(cai)能增加學問。
第二,靈活。
在具(ju)體(ti)批八字時,不能死背教(jiao)條,必須(xu)參以(yi)(yi)人情物(wu)理,詢(xun)問當(dang)地的山(shan)川風水,家中祖上有沒有積德,以(yi)(yi)及此人的心術正(zheng)與不正(zheng),只有這樣,才(cai)能得出(chu)正(zheng)確的結論(lun)。
第三,口才。
在給人解釋(shi)命運規律時,一定要(yao)口(kou)齒清(qing)楚(chu),理(li)明辭(ci)達,忠實于命運的本義,不阿訣奉承,不故作高深。
第四,淡泊。
不要(yao)追求豪(hao)華的生活(huo),不要(yao)在服裝上下(xia)工(gong)夫,而要(yao)非禮勿聽,非禮勿言,非禮勿動。
第五,勸勉。
當(dang)從命運中發(fa)現了別(bie)人(ren)的(de)(de)不(bu)(bu)足,一定要(yao)鼓勵他(ta)積極對待,要(yao)勸(quan)他(ta)努力上(shang)進,要(yao)讓他(ta)看到光(guang)明的(de)(de)一面(mian)。在(zai)勸(quan)勉他(ta)人(ren)時,一定要(yao)注意,根據不(bu)(bu)同的(de)(de)人(ren),給予不(bu)(bu)同的(de)(de)勸(quan)誡的(de)(de)忠(zhong)告(gao)。
第六,警告。
人(ren)必須努力工作,才能為(wei)社(she)會(hui)作貢獻,才能養(yang)活自己(ji)和家人(ren)。因此,在為(wei)失業的人(ren)算命時(shi),一定要以“求(qiu)人(ren)不如求(qiu)己(ji),能屈始可能伸”的話警(jing)告他(ta),使其(qi)盡快從小做起(qi),自立奮(fen)斗(dou)。
第七,節儉。
當人在走好運得意之時(shi),一(yi)定(ding)要(yao)提醒他注意節儉,以防(fang)備(bei)以后的(de)壞(huai)運。
第八,濟貧。
在(zai)為貧困(kun)倒(dao)霉(mei)之人(ren)算(suan)命時(shi),即使(shi)他一生都(dou)沒有好運,也不可(ke)把話說絕,斷絕別(bie)人(ren)的希望。而(er)要以(yi)婉言(yan)勸慰(wei)他,讓他感到人(ren)間的溫暖與希望。另外(wai),給這樣的人(ren)算(suan)命,決不可(ke)收他的錢,若(ruo)自己有能力,還應救濟他。
第九,節義。
要勸(quan)誡(jie)他(ta)人,在得意(yi)時(shi)切勿拋棄(qi)貧賤(jian)時(shi)的(de)朋友,不要拋棄(qi)糟糠之妻,要講義氣(qi)。
第十,勿算。
有(you)六(liu)種人(ren)的命不(bu)(bu)(bu)宜為(wei)他(ta)們算。一是(shi),因為(wei)自己(ji)有(you)錢,把別(bie)人(ren)都不(bu)(bu)(bu)放(fang)在眼里(li)的人(ren);二是(shi),貪(tan)財而(er)(er)不(bu)(bu)(bu)講義氣的人(ren);三(san)是(shi),作風不(bu)(bu)(bu)正(zheng)的人(ren);四是(shi),來(lai)算命時,言不(bu)(bu)(bu)由衷,試圖玩玩的人(ren);五(wu)是(shi),只相信自己(ji)的能(neng)力,而(er)(er)不(bu)(bu)(bu)相信命的人(ren);六(liu)是(shi),
出(chu)生時(shi)刻不準確(que)的(de)人。
《命理探源》對八字中一(yi)些有(you)爭議的問題,作(zuo)了澄清和考證,比(bi)如有(you)關“流(liu)年神殺”的問題(參看神殺部分),有(you)人認為它有(you)作(zuo)用(yong),有(you)人不以為然,到底如何,袁樹(shu)珊認為:
“按流年神(shen)殺古歌,共十二句,應十二支,載(zai)在《神(shen)峰通考》及《星平會海》等書(shu)。然(ran)兇殺有(you)十之九,吉(ji)神(shen)僅十之一(yi),其(qi)不適用可知。”
有(you)趣的(de)是(shi),書中還(huan)討論了雙(shuang)胞胎命的(de)區別問題:
假如雙(shuang)胞胎(tai)出(chu)生于(yu)同(tong)(tong)(tong)(tong)一(yi)個(ge)時(shi)(shi)辰,這時(shi)(shi),他們(men)的(de)(de)先天(tian)因素有很多是(shi)一(yi)致的(de)(de),不僅同(tong)(tong)(tong)(tong)年同(tong)(tong)(tong)(tong)月同(tong)(tong)(tong)(tong)日同(tong)(tong)(tong)(tong)時(shi)(shi)生,而且同(tong)(tong)(tong)(tong)出(chu)于(yu)一(yi)個(ge)母體,同(tong)(tong)(tong)(tong)出(chu)于(yu)一(yi)個(ge)地方,那么他們(men)的(de)(de)命是(shi)否完全一(yi)樣呢?《命理探源(yuan)》指出(chu),這要看他們(men)八字日主的(de)(de)強弱,
若八(ba)字(zi)的日主太旺,則后出生(sheng)(sheng)的人一生(sheng)(sheng)比(bi)較好(hao)(hao);若八(ba)字(zi)日主太弱(ruo),則先出生(sheng)(sheng)的人一生(sheng)(sheng)比(bi)較好(hao)(hao);若八(ba)字(zi)中(zhong)的日主不旺不弱(ruo),則他(ta)們的一生(sheng)(sheng)也差不多。
類似這(zhe)樣的考證,在書中還有很多,其(qi)中不乏(fa)精辟之處(chu),所以(yi),《命理探源》問世以(yi)后,形成了八字學發展的一個里程碑。
《命(ming)(ming)理探源》中還收(shou)錄了作者在(zai)長期算命(ming)(ming)實(shi)踐中,積累的(de)一部分(fen)典型命(ming)(ming)稿,并配有分(fen)析和講解(jie),就像數(shu)學(xue)教科書上的(de)例題(ti)一樣,對(dui)于初(chu)學(xue)者來說,看作者的(de)命(ming)(ming)稿分(fen)析無疑大有收(shou)獲(huo)。
卷一 本原
天干地支
甲、乙、丙、丁、戊(wu)、己(ji)、庚、辛、壬、癸(gui),此為十(shi)天干。
子、丑(chou)、寅、卯、辰、巳、午、未、申、酉(you)、戌、亥,此為十二地支。
《五(wu)行大義(yi)》云(yun)(yun):支(zhi)干(gan)(gan)者,因五(wu)行而(er)立之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),昔軒轅之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)時,大撓之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)制也(ye)。蔡邕《月令掌(zhang)句》云(yun)(yun):大撓采五(wu)行之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)情(qing),占斗(dou)機所(suo)建,始作甲乙以名(ming)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),謂(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)干(gan)(gan)。作子丑以名(ming)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),謂(wei)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)支(zhi)。有(you)事于天則(ze)(ze)用日(ri),有(you)事用地(di)則(ze)(ze)用辰,陰陽之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)別(bie),故(gu)(gu)有(you)干(gan)(gan)支(zhi)名(ming)也(ye)。支(zhi)干(gan)(gan)者,干(gan)(gan)字(zi)有(you)三(san)種不同(tong),一作竿,二作干(gan)(gan),三(san)作桿。今解竿字(zi)者,此(ci)支(zhi)竿既(ji)相配成(cheng)用,如樹木之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)有(you)支(zhi)條莖(jing)竿,共(gong)為(wei)(wei)(wei)樹體,所(suo)以云(yun)(yun)竿。有(you)作干(gan)(gan)者,干(gan)(gan)濟為(wei)(wei)(wei)義(yi),支(zhi)者,支(zhi)任為(wei)(wei)(wei)義(yi),以此(ci)日(ri)辰,任濟萬事,故(gu)(gu)云(yun)(yun)支(zhi)干(gan)(gan)。又作桿字(zi)者,亦是竿義(yi),如物之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)在(zai)竿上,能豎立顯然,而(er)亦云(yun)(yun)干(gan)(gan)也(ye)。世(shi)書從(cong)易,故(gu)(gu)多作干(gan)(gan)支(zhi)也(ye)。
《群書考異》云(yun):甲者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),拆也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。言(yan)(yan)萬(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)物剖符(fu)甲而出也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),《易(yi)》曰(yue):百(bai)果草(cao)木(mu)皆(jie)甲拆是(shi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。乙者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),軋也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),言(yan)(yan)萬(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)物見(jian)初生,自(zi)抽軋而出也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。丙者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),炳也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),言(yan)(yan)萬(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)物炳然著也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。丁者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),強(qiang)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),言(yan)(yan)萬(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)物之(zhi)丁壯也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。故《邦國(guo)圖籍》曰(yue):成(cheng)丁是(shi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。戊者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),茂(mao)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),言(yan)(yan)萬(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)物之(zhi)茂(mao)盛,故《漢志》曰(yue):孽(nie)茂(mao)于(yu)戊,是(shi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。己(ji)(ji)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),紀(ji)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),言(yan)(yan)萬(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)物有(you)形可(ke)紀(ji)識也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。庚者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),堅也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),言(yan)(yan)萬(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)物收(shou)斂而有(you)實也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。辛(xin)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),新也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),言(yan)(yan)萬(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)物初新,皆(jie)收(shou)成(cheng)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。壬者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),任(ren)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),言(yan)(yan)陽(yang)氣(qi)任(ren)養萬(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)物于(yu)下也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。癸者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),揆也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),言(yan)(yan)萬(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)物可(ke)揆度也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。又云(yun):子者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),孳也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),陽(yang)氣(qi)既動(dong),萬(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)物孳萌于(yu)下也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。丑(chou)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),紐也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),紐者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),系也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),續(xu)萌而系長也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。寅者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),移也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),亦去引(yin)(yin)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),物芽稍吐,引(yin)(yin)而伸之(zhi),移出于(yu)地也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。巳者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),己(ji)(ji)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),己(ji)(ji)、起(qi)(qi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),萬(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)物至(zhi)此,已(yi)畢盡而起(qi)(qi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。午者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),仵也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),亦云(yun)蕪也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),萬(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)物盛大(da),支柯蕪布也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。未(wei)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),昧也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),陰氣(qi)已(yi)長,萬(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)物稍衰(shuai),體曖昧也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。申者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),身也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),萬(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)物之(zhi)身體,皆(jie)成(cheng)就也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。酉(you)者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),老也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),萬(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)物老極而成(cheng)熟也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。戌者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),滅也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),萬(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)物皆(jie)衰(shuai)滅也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。亥者(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe),核也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),萬(wan)(wan)(wan)(wan)(wan)物收(shou)藏(zang),皆(jie)堅核也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。
干支陰陽
甲、丙(bing)、戊、庚、壬屬陽,乙、丁(ding)、己(ji)、辛、癸屬陰。
子(zi)、寅、辰.午.申(shen)、戌,屬(shu)(shu)陽(yang)(yang)(yang)(yang)(yang)(yang)。丑(chou)、卯(mao)、巳、未、酉(you)、亥,屬(shu)(shu)陰(yin)(yin)(yin)(yin)(yin)。《協紀辯(bian)方》云:陽(yang)(yang)(yang)(yang)(yang)(yang)從陽(yang)(yang)(yang)(yang)(yang)(yang),陰(yin)(yin)(yin)(yin)(yin)從陰(yin)(yin)(yin)(yin)(yin),子(zi)、寅、辰、午、申(shen)、戌,六(liu)(liu)陽(yang)(yang)(yang)(yang)(yang)(yang)辰即先(xian)天乾、兌、離、震(zhen)納(na)之(zhi)。丑(chou)、卯(mao)、巳、未、酉(you)、亥,六(liu)(liu)陰(yin)(yin)(yin)(yin)(yin)辰,即先(xian)天巽、坎、艮、坤納(na)之(zhi)。按《易》云,太(tai)(tai)極生(sheng)(sheng)兩(liang)儀(yi)。朱子(zi)謂(wei)萬物各(ge)具(ju)一(yi)太(tai)(tai)極,五行之(zhi)木(mu)、火(huo)、土、金、水(shui),乃(nai)萬物之(zhi)最大最著者,其(qi)始(shi)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)具(ju)太(tai)(tai)極,故(gu)甲乙(yi)同(tong)(tong)一(yi)木(mu)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。其(qi)繼也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)生(sheng)(sheng)兩(liang)儀(yi),故(gu)甲屬(shu)(shu)陽(yang)(yang)(yang)(yang)(yang)(yang),乙(yi)屬(shu)(shu)陰(yin)(yin)(yin)(yin)(yin)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。丙丁同(tong)(tong)一(yi)火(huo)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),而(er)(er)(er)丙屬(shu)(shu)陽(yang)(yang)(yang)(yang)(yang)(yang),丁屬(shu)(shu)陰(yin)(yin)(yin)(yin)(yin)。戊己同(tong)(tong)一(yi)土也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),而(er)(er)(er)戊屬(shu)(shu)陽(yang)(yang)(yang)(yang)(yang)(yang),己屬(shu)(shu)陰(yin)(yin)(yin)(yin)(yin)。庚辛同(tong)(tong)一(yi)金也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),而(er)(er)(er)庚屬(shu)(shu)陽(yang)(yang)(yang)(yang)(yang)(yang),辛屬(shu)(shu)陰(yin)(yin)(yin)(yin)(yin)。壬癸(gui)同(tong)(tong)一(yi)水(shui)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),而(er)(er)(er)壬屬(shu)(shu)陽(yang)(yang)(yang)(yang)(yang)(yang),癸(gui)屬(shu)(shu)陰(yin)(yin)(yin)(yin)(yin)。寅卯(mao)同(tong)(tong)一(yi)木(mu)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),而(er)(er)(er)寅屬(shu)(shu)陽(yang)(yang)(yang)(yang)(yang)(yang),乙(yi)屬(shu)(shu)陰(yin)(yin)(yin)(yin)(yin)。巳午同(tong)(tong)一(yi)火(huo)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),而(er)(er)(er)午屬(shu)(shu)陽(yang)(yang)(yang)(yang)(yang)(yang),巳屬(shu)(shu)陰(yin)(yin)(yin)(yin)(yin)。申(shen)酉(you)同(tong)(tong)一(yi)金也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),而(er)(er)(er)申(shen)屬(shu)(shu)陽(yang)(yang)(yang)(yang)(yang)(yang),酉(you)屬(shu)(shu)陰(yin)(yin)(yin)(yin)(yin)。亥子(zi)同(tong)(tong)一(yi)水(shui)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),而(er)(er)(er)子(zi)屬(shu)(shu)陽(yang)(yang)(yang)(yang)(yang)(yang),亥屬(shu)(shu)陰(yin)(yin)(yin)(yin)(yin)。土居四維,旺在四季之(zhi)末,故(gu)辰、戌丑(chou)、未,同(tong)(tong)一(yi)土也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye),而(er)(er)(er)辰、戌為陽(yang)(yang)(yang)(yang)(yang)(yang),丑(chou)、未為陰(yin)(yin)(yin)(yin)(yin)也(ye)(ye)(ye)(ye)(ye)。
地支生肖
子鼠、丑牛(niu)、寅虎、卯兔、辰龍、巳蛇、午馬(ma)、未羊(yang)、申猴(hou)、酉雞、戌狗、亥豬。
王逵《蠡海(hai)集(ji)》云:子為(wei)陰(yin)極,幽潛(qian)隱晦(hui),以鼠配之,鼠藏跡。午為(wei)陽(yang)(yang)(yang)極,顯明剛(gang)健(jian),以馬配之,馬快行(xing)。丑(chou)為(wei)陰(yin),俯而(er)慈愛,以牛(niu)配之,牛(niu)舐犢。未為(wei)陽(yang)(yang)(yang),仰(yang)而(er)秉禮,以羊配之,羊跪乳。寅為(wei)三陽(yang)(yang)(yang),陽(yang)(yang)(yang)勝(sheng)則(ze)暴,以虎配之,虎性暴。申為(wei)三陰(yin),陰(yin)勝(sheng)則(ze)黠(xia),以猴(hou)配之,猴(hou)性黠(xia)。卯(mao)酉為(wei)日月之門(men),二肖(xiao)皆(jie)一竅,兔舐雄毛則(ze)孕,感而(er)不交(jiao)也。雞(ji)合踏而(er)無形,交(jiao)而(er)不感也。辰巳陽(yang)(yang)(yang)起而(er)變化(hua),龍為(wei)盛(sheng),蛇次之,故龍蛇配辰巳。龍蛇者(zhe),變化(hua)之物(wu)也。戌亥(hai)陰(yin)斂而(er)持守,狗為(wei)盛(sheng),豬(zhu)次之,故狗豬(zhu)配戌亥(hai)。狗豬(zhu)者(zhe),鎮靜之物(wu)也。
《考(kao)原》云:十二辰禽象(xiang),其(qi)說相(xiang)沿以(yi)久(jiu)。莫知(zhi)其(qi)所自來,雖(sui)于(yu)經典無(wu)見,然以(yi)傳記(ji)子(zi)史考(kao)之(zhi)(zhi),則(ze)不(bu)獨宋以(yi)后也。如韓愈《毛穎傳》謂(wei)(wei):食(shi)之(zhi)(zhi)卯地。《祭張員(yuan)外(wai)文》謂(wei)(wei):虎取(qu)而(er)(er)去,來寅(yin)其(qi)征(zheng)。則(ze)唐(tang)時有(you)之(zhi)(zhi)矣。《管輅傳》推東方朔龍蛇之(zhi)(zhi)占(zhan),以(yi)為(wei)變(bian)化相(xiang)推,會于(yu)辰巳。又(you)譙周謂(wei)(wei):司馬(ma)為(wei)典午(wu),則(ze)漢晉時有(you)之(zhi)(zhi)矣。溯(su)而(er)(er)上之(zhi)(zhi),陳敬仲筮(shi)者,言當昌于(yu)姜姓之(zhi)(zhi)國,而(er)(er)釋(shi)春秋(qiu)謂(wei)(wei)觀之(zhi)(zhi)六四。納得辛未(wei),辛為(wei)巽長女,未(wei)為(wei)羊(yang),羊(yang)加女為(wei)姜,則(ze)是周時又(you)已(yi)有(you)之(zhi)(zhi)也。
《空同子(zi)》曰:十(shi)二(er)支子(zi)鼠丑牛(niu)等(deng),初皆取(qu)象耳,然木人見(jian)漆則瘍,貓見(jian)寅人則銜其(qi)兒走,徙其(qi)窠。昨問劉(liu)南宮,劉(liu)曰:是真有(you)之(zhi)也(ye),不但取(qu)象,朱子(zi)論乾馬、坤牛(niu)、巽雞、坎豕、艮狗、兌羊,曰此取(qu)象自有(you)來歷(li),非假譬之(zhi)。由(you)是觀之(zhi),十(shi)二(er)象真有(you)之(zhi)矣。
按(an):己酉秋,晤宋午庭先生(sheng),詢于貴處(chu)東(dong)臺。濱海之(zhi)(zhi)(zhi)地(di),物產(chan)必(bi)饒。渠云:東(dong)海出產(chan),以動物占(zhan)多數,而(er)尤以閏(run)魚(yu)(yu)(yu)(yu)為最奇異。蓋尋(xun)常(chang)之(zhi)(zhi)(zhi)魚(yu)(yu)(yu)(yu),無(wu)論(lun)巨細,形狀不(bu)更,每年應時(shi)而(er)出。閏(run)魚(yu)(yu)(yu)(yu)則閏(run)年不(bu)可見也,且形狀不(bu)一。按(an)其所閏(run)之(zhi)(zhi)(zhi)年支(zhi)生(sheng)肖,而(er)變(bian)更焉。如子(zi)年則鼠首(shou)魚(yu)(yu)(yu)(yu)尾,丑年則牛首(shou)魚(yu)(yu)(yu)(yu)尾,推而(er)至于寅(yin)年虎首(shou),卯年兔首(shou),無(wu)不(bu)酷肖。光緒甲(jia)申閏(run)五月,余會親見閏(run)魚(yu)(yu)(yu)(yu)之(zhi)(zhi)(zhi)形狀,猴(hou)首(shou)魚(yu)(yu)(yu)(yu)尾,身長十(shi)余丈,肋骨幾及丈余者。但此(ci)魚(yu)(yu)(yu)(yu)非(fei)人(ren)力(li)所能捕(bu)獲,必(bi)待海潮驟落,自斃沙灘(tan)。乙卯秋,又與葉(xie)子(zi)實(shi)先生(sheng),縱談及此(ci),所見亦同,據(ju)二君之(zhi)(zhi)(zhi)言,則海隅動物,有(you)若(ruo)是之(zhi)(zhi)(zhi)靈異,地(di)支(zhi)生(sheng)肖,有(you)若(ruo)是之(zhi)(zhi)(zhi)明證,誰謂(wei)干支(zhi)假設,生(sheng)肖無(wu)憑耶?
作者袁樹珊,是今江(jiang)蘇鎮江(jiang)人,他(ta)生活于晚清(qing)的(de)光緒。
到民國(guo)這(zhe)一社會(hui)大變革的(de)歷史時期。在這(zhe)一時期,西(xi)方文化(hua)和觀念,特別是(shi)西(xi)方科學開(kai)始在中(zhong)國(guo)大陸傳播,許多傳統的(de)觀念受到了(le)西(xi)方文化(hua)的(de)挑(tiao)戰(zhan)和懷疑,這(zhe)其中(zhong)也(ye)包括八(ba)字(zi)算命(ming)(ming)。正是(shi)在這(zhe)樣一種背景下,袁(yuan)樹珊開(kai)始了(le)對命(ming)(ming)理的(de)探源。
袁樹珊尋(xun)根溯源(yuan),考(kao)訂幾乎當時所有的命書(shu),再在實踐中檢驗(yan)八字方法的合理(li)性(xing),將理(li)論與(yu)實踐相結合,形(xing)成本書(shu)的一個(ge)鮮(xian)明特(te)色。
作者認為,學習(xi)算(suan)命(ming)批八字一定(ding)要抱有濟世(shi)救民的思想,要有“不(bu)為良相,必為良醫”的精神(shen)境界(jie)。他說:“卜(算(suan)命(ming))可(ke)決疑,醫可(ke)療疾,同為民生日(ri)用所(suo)必需。”因此,他要求,算(suan)命(ming)決不(bu)能(neng)以(yi)貪財為目(mu)的,更不(bu)能(neng)以(yi)算(suan)命(ming)騙人。