我有一個戀愛;——
我愛天上的明星;
我愛他們的晶瑩:
人間沒(mei)有(you)這(zhe)異樣的神明。
在冷(leng)峭的暮冬(dong)的黃昏,
在寂寞的灰色的清晨。
在海上,在風雨后的山(shan)頂——
永(yong)遠(yuan)有一顆,萬顆的明星(xing)!
山(shan)澗邊小(xiao)草花的知(zhi)心,
高(gao)樓(lou)上小(xiao)孩童的(de)歡(huan)欣,
旅行人的(de)燈亮與南針(zhen):——
萬(wan)萬(wan)里(li)外(wai)閃爍的精靈(ling)!
我(wo)有一個(ge)破碎的(de)魂靈,
像一堆破碎的水晶,
散布在荒野(ye)的枯草里——
飽啜(chuo)你一瞬瞬的殷勤(qin)。
人生的冰激與柔情,
我也曾(ceng)嘗味,我也曾(ceng)容忍(ren);
有時階砌下(xia)蟋蟀的秋吟(yin),
引起我心傷,逼(bi)迫我淚零。
我袒露我的坦白的胸(xiong)襟,
獻愛與一天的明星,
任憑人生是幻是真
地球(qiu)存在或是消泯——
太空中(zhong)永(yong)遠有(you)不昧(mei)的明星!
徐志摩(mo)(1897~1931)現代詩(shi)人、散文家。名(ming)章垿,筆(bi)名(ming)南湖、云中鶴等。浙江(jiang)海寧(ning)人。1921年(nian)赴英(ying)國留學,入倫敦劍橋(qiao)大(da)(da)學當(dang)特別生,研究政治經濟(ji)學。在(zai)劍橋(qiao)兩年(nian)深受西方教(jiao)育的(de)熏(xun)陶及歐美浪漫主義和(he)唯(wei)美派(pai)詩(shi)人的(de)影響(xiang)。1921年(nian)開始創作新詩(shi)。1922年(nian)回國后在(zai)報刊上發(fa)(fa)表大(da)(da)量詩(shi)文。1924年(nian)任北(bei)京(jing)(jing)大(da)(da)學教(jiao)授(shou)。1926年(nian)與(yu)聞(wen)一多(duo)、朱湘(xiang)等人開展新詩(shi)格律化運動,影響(xiang)到新詩(shi)藝術的(de)發(fa)(fa)展。同年(nian)移居上海,任光(guang)華大(da)(da)學、大(da)(da)夏大(da)(da)學和(he)南京(jing)(jing)中央大(da)(da)學教(jiao)授(shou)。1930年(nian)冬到北(bei)京(jing)(jing)大(da)(da)學與(yu)北(bei)京(jing)(jing)女子大(da)(da)學任教(jiao)。1931年(nian)11月19日(ri)在(zai)濟(ji)南附近因(yin)飛機失事身(shen)亡。
徐(xu)志摩的詩字(zi)句清新(xin)(xin),韻律諧和,比喻新(xin)(xin)奇,想象豐富,意境優(you)美(mei),神思飄逸,富于變化(hua),并追(zhui)求藝術(shu)形式的整飭、華美(mei),具有鮮明的藝術(shu)個(ge)性,為新(xin)(xin)月(yue)派的代(dai)表(biao)詩人。他的散文也自成一格(ge),取(qu)得了(le)不亞(ya)于詩歌(ge)的成就。其(qi)作品已編為《徐(xu)志摩文集》出版。
《我有一個戀(lian)愛》中(zhong)抒情主人(ren)(ren)公的(de)(de)戀(lian)愛對(dui)(dui)象(xiang)是“天上的(de)(de)明(ming)星(xing)(xing)(xing)”。明(ming)星(xing)(xing)(xing)閃爍于天穹,照(zhao)耀著地球,但并不帶感(gan)情色彩(cai)。把(ba)“天上的(de)(de)明(ming)星(xing)(xing)(xing)”作為戀(lian)愛對(dui)(dui)象(xiang),這(zhe)本身就表明(ming),明(ming)星(xing)(xing)(xing)所指的(de)(de)不是常人(ren)(ren)眼中(zhong)的(de)(de)自然現象(xiang),對(dui)(dui)明(ming)星(xing)(xing)(xing)的(de)(de)描(miao)寫不只是純客觀(guan)的(de)(de)描(miao)摹。這(zhe)明(ming)星(xing)(xing)(xing)是詩人(ren)(ren)眼中(zhong)人(ren)(ren)格化(hua)的(de)(de)明(ming)星(xing)(xing)(xing),帶有強烈的(de)(de)主觀(guan)色彩(cai)。“明(ming)星(xing)(xing)(xing)”這(zhe)一藝術形象(xiang)具有自然和(he)情感(gan)雙重(zhong)屬性(xing)。
有的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)人(ren)(ren)(ren)(ren)仰(yang)望滿(man)天繁星(xing)(xing)(xing)(xing),寄托內(nei)心(xin)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)鄉愁;有的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)人(ren)(ren)(ren)(ren)描寫依著(zhu)祖母(mu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)懷(huai)抱(bao)數星(xing)(xing)(xing)(xing)星(xing)(xing)(xing)(xing),憶(yi)起(qi)童年(nian)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)天真(zhen)。徐志摩(mo)描寫的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)則是(shi)(shi)在“暮冬的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)黃昏”,在“灰(hui)(hui)色(se)(se)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)清晨”,在“荒野的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)枯草(cao)間”,明星(xing)(xing)(xing)(xing)閃(shan)爍(shuo)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)晶(jing)瑩。這是(shi)(shi)詩人(ren)(ren)(ren)(ren)對自然景物的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)審美摹仿(fang),是(shi)(shi)“這一個(ge)”詩人(ren)(ren)(ren)(ren)獨(du)特的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)摹仿(fang)。詩人(ren)(ren)(ren)(ren)接(jie)受(shou)(shou)了(le)西方自由、民主(zhu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)思想,但(dan)(dan)這種(zhong)思想的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)覺醒只(zhi)令他對現實(shi)更為不滿(man),當(dang)時(shi)國(guo)家(jia)“混亂的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)局(ju)面使他感到他是(shi)(shi)度著(zhu)灰(hui)(hui)色(se)(se)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)人(ren)(ren)(ren)(ren)生(sheng)”(蒲風語),個(ge)人(ren)(ren)(ren)(ren)愛情(qing)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)挫折尤(you)使他痛苦,國(guo)事(shi)、家(jia)事(shi),“人(ren)(ren)(ren)(ren)生(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)冰激(ji)與柔(rou)情(qing)”,把他那顆充滿(man)浪漫(man)夢(meng)幻的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)詩心(xin)折磨成“破碎的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)魂靈”。但(dan)(dan)是(shi)(shi),像(xiang)許多浪漫(man)主(zhu)義者(zhe)(zhe)一樣,理想屢(lv)屢(lv)受(shou)(shou)挫但(dan)(dan)仍追求不舍,他是(shi)(shi)永(yong)遠不甘平庸的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),他要(yao)在灰(hui)(hui)色(se)(se)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)人(ren)(ren)(ren)(ren)生(sheng)里“唱一支野蠻的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)大膽(dan)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)駭人(ren)(ren)(ren)(ren)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)新歌”(《灰(hui)(hui)色(se)(se)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)人(ren)(ren)(ren)(ren)生(sheng)》)。與他同(tong)(tong)期的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)詩作《灰(hui)(hui)色(se)(se)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)人(ren)(ren)(ren)(ren)生(sheng)》相比,同(tong)(tong)是(shi)(shi)寫灰(hui)(hui)色(se)(se)人(ren)(ren)(ren)(ren)生(sheng),但(dan)(dan)《灰(hui)(hui)色(se)(se)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)人(ren)(ren)(ren)(ren)生(sheng)》重于現實(shi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)暴露與反(fan)抗,激(ji)憤(fen)粗獷,格(ge)調(diao)沉重凝滯,有“野蠻”、“大膽(dan)”、“駭人(ren)(ren)(ren)(ren)”之氣。而《我有一個(ge)戀愛》里明星(xing)(xing)(xing)(xing)晶(jing)瑩閃(shan)爍(shuo),創造了(le)一個(ge)輕盈(ying)、空靈而又寧靜、神(shen)圣(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)意境(jing),與詩人(ren)(ren)(ren)(ren)灰(hui)(hui)暗(an)、沉悶的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)人(ren)(ren)(ren)(ren)生(sheng)感受(shou)(shou)側面相比襯,這種(zhong)反(fan)差也(ye)正是(shi)(shi)兩者(zhe)(zhe)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)契合(he)點。
在(zai)晶瑩的星(xing)(xing)光里詩(shi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)看見了(le)自(zi)(zi)己(ji)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)生的追(zhui)求,得到了(le)“知心”、“歡欣”、“燈亮與南(nan)針”,這(zhe)一(yi)光明慰藉了(le)現(xian)實(shi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)生的抑郁苦(ku)悶(men),理想(xiang)(xiang)的歌(ge)頌重于現(xian)實(shi)的暴(bao)露(lu)。在(zai)這(zhe)首詩(shi)里,詩(shi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)對(dui)明星(xing)(xing)的審(shen)美摹仿其實(shi)是對(dui)自(zi)(zi)己(ji)的理想(xiang)(xiang)、自(zi)(zi)己(ji)的思想(xiang)(xiang)感情的審(shen)美觀照,他造出了(le)一(yi)個(ge)獨立(li)的純美的藝(yi)術境界與現(xian)實(shi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)生相抗(kang)衡,并以此作為(wei)堅定的信仰慰藉與激勵自(zi)(zi)己(ji)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)生的追(zhui)求。詩(shi)之末了(le),詩(shi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)高歌(ge):“任憑人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)生是幻是真,地球存(cun)在(zai)或(huo)是消(xiao)泯——天空中(zhong)永遠有不(bu)昧的明星(xing)(xing)。”這(zhe)是一(yi)曲人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)生理想(xiang)(xiang)之歌(ge),在(zai)這(zhe)里,詩(shi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)的人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)生追(zhui)求與晶瑩的星(xing)(xing)光互為(wei)溶(rong)合,表達出詩(shi)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)執著的愛戀與堅定的信仰。
這(zhe)首(shou)詩(shi)在藝術上比(bi)較集中地體(ti)現(xian)了徐志(zhi)摩(mo)詩(shi)歌的(de)(de)(de)(de)(de)特(te)點。形(xing)式上或(huo)追求變幻的(de)(de)(de)(de)(de)自由,或(huo)力求單純(chun)和統一,前者更適宜表達激蕩的(de)(de)(de)(de)(de)心靈,所以這(zhe)首(shou)詩(shi)前三節句式整飭、節奏單純(chun),及(ji)至訴說(shuo)衷心,便改用錯(cuo)綜交替(ti)、自由變幻的(de)(de)(de)(de)(de)句子。但都工而有變,散而有序(xu),錯(cuo)落(luo)有致。這(zhe)首(shou)詩(shi)在愛的(de)(de)(de)(de)(de)感(gan)激昂(ang)奮中每每略帶抑郁(yu),表現(xian)了詩(shi)人(ren)感(gan)受(shou)人(ren)世(shi)滄桑的(de)(de)(de)(de)(de)心懷。這(zhe)種(zhong)矛盾的(de)(de)(de)(de)(de)情緒(xu)以對比(bi)手法表現(xian)得(de)尤為突出(chu):如二(er)、三、四節各以現(xian)實(shi)人(ren)生與天上明(ming)(ming)(ming)星作視(shi)覺(jue)上、觸覺(jue)上、心靈感(gan)受(shou)上的(de)(de)(de)(de)(de)對比(bi),現(xian)實(shi)人(ren)生越灰(hui)暗,明(ming)(ming)(ming)星越顯得(de)光明(ming)(ming)(ming)美(mei)好;明(ming)(ming)(ming)星越亮,現(xian)實(shi)越灰(hui)暗。詩(shi)人(ren)便憂郁(yu)人(ren)生,更深(shen)(shen)深(shen)(shen)愛戀明(ming)(ming)(ming)星。
徐(xu)志(zhi)摩(mo)是(shi)個(ge)浪漫主義詩人(ren),他(ta)以“愛(ai)、美、自由”為(wei)(wei)人(ren)生信仰,對(dui)愛(ai)情、人(ren)生、社會(hui)都(dou)抱著(zhu)美好的(de)(de)(de)理想,希望這(zhe)三(san)者能在(zai)同一(yi)人(ren)生里得到實(shi)現(xian)。正(zheng)如梁實(shi)秋所說(shuo):“志(zhi)摩(mo)的(de)(de)(de)單純(chun)的(de)(de)(de)信仰,換個(ge)說(shuo)法,即(ji)是(shi)‘浪漫的(de)(de)(de)愛(ai)’……這(zhe)愛(ai)永(yong)遠(yuan)處于(yu)可望不可及的(de)(de)(de)地步,永(yong)遠(yuan)存(cun)在(zai)于(yu)追(zhui)求的(de)(de)(de)狀態中,永(yong)遠(yuan)被視(shi)為(wei)(wei)一(yi)種(zhong)極圣潔(jie)高貴(gui)極虛無(wu)縹(piao)緲的(de)(de)(de)東西。”詩中“我愛(ai)天(tian)上的(de)(de)(de)明星”便是(shi)這(zhe)么一(yi)種(zhong)愛(ai),把它理解(jie)為(wei)(wei)對(dui)具(ju)體人(ren)物(wu)的(de)(de)(de)愛(ai)也好,理解(jie)為(wei)(wei)人(ren)生的(de)(de)(de)理想也好,這(zhe)都(dou)是(shi)一(yi)種(zhong)神圣、熱忱的(de)(de)(de)愛(ai)。