上(shang)官姓(xing)(xing),漢族復(fu)姓(xing)(xing),在(zai)中國(guo)的大(da)陸和臺灣省都沒(mei)有列入百(bai)家姓(xing)(xing)前(qian)三百(bai)位(wei),在(zai)宋版(ban)《百(bai)家姓(xing)(xing)》中排(pai)序(xu)為第(di)四百(bai)一十一位(wei)。根據2021年全(quan)國(guo)姓(xing)(xing)名(ming)報告,復(fu)姓(xing)(xing)“上(shang)官”22.05%的人口分布在(zai)福建。
上官(guan)(guan)(guan)名(ming)人,漢(han)有(you)上官(guan)(guan)(guan)桀、上官(guan)(guan)(guan)皇后,唐有(you)才(cai)女上官(guan)(guan)(guan)婉兒(er),宋有(you)龍圖(tu)閣待制上官(guan)(guan)(guan)均、禮部尚(shang)書上官(guan)(guan)(guan)鼎等。
上(shang)官(guan)姓源流單一,出(chu)自羋姓。上(shang)官(guan)氏(shi)的(de)(de)始(shi)祖(zu)是戰國時(shi)(shi)楚(chu)國公子子蘭(lan)(lan)(lan)。一說上(shang)官(guan)姓以地(di)名為姓氏(shi)。據《史記(ji)·楚(chu)世家》記(ji)載,“上(shang)官(guan)”為地(di)名,在今河南滑(hua)縣東(dong)南。戰國時(shi)(shi),楚(chu)懷(huai)王(wang)時(shi)(shi)他的(de)(de)小兒子蘭(lan)(lan)(lan)為上(shang)官(guan)邑(yi)大夫,子蘭(lan)(lan)(lan)的(de)(de)后代子孫遂以邑(yi)名為姓,稱上(shang)官(guan)氏(shi)。一說上(shang)官(guan)姓是以官(guan)職(zhi)命名的(de)(de)復(fu)姓。據《元和姓纂》和《唐書·宰(zai)相世系(xi)表》記(ji)載,上(shang)官(guan)氏(shi)的(de)(de)得姓始(shi)祖(zu)是春秋時(shi)(shi)楚(chu)懷(huai)王(wang)的(de)(de)少子子蘭(lan)(lan)(lan)。公子蘭(lan)(lan)(lan)官(guan)拜上(shang)官(guan)大夫。于是,以官(guan)銜為氏(shi)而姓了上(shang)官(guan)。
古代(dai)春秋時(shi)期,楚(chu)國有處地名叫(jiao)上(shang)官(guan)(guan),就在(zai)現今河南(nan)滑縣東南(nan)一帶。那時(shi)楚(chu)國君主楚(chu)莊(zhuang)王將他的(de)小兒(er)子(zi)封為上(shang)官(guan)(guan)大夫(fu)。這位公子(zi)名叫(jiao)子(zi)蘭(lan),他的(de)子(zi)孫就居住在(zai)上(shang)官(guan)(guan)地方,后來以地名為姓,形(xing)成了上(shang)官(guan)(guan)姓。故上(shang)官(guan)(guan)氏的(de)始祖就是子(zi)蘭(lan)。
戰國(guo)末(mo)期,秦滅六(liu)國(guo)后,楚國(guo)的上(shang)官(guan)氏族遷往陜西(xi)地區,并(bing)逐(zhu)漸發展為當(dang)地的望族。
唐朝(chao)時期(qi),上(shang)官姓遷居河南地區,在當(dang)地也形成大家望(wang)族(zu)。到了唐朝(chao)末期(qi),硝(xiao)煙四起,中原的(de)上(shang)官氏家族(zu)大規(gui)模南遷,到達了福(fu)建等東(dong)南沿海地區。
經(jing)歷了宋,元(yuan)、明、清(qing),上(shang)官(guan)姓已(yi)經(jing)散(san)播到(dao)中國的(de)大江南北。
上(shang)(shang)官(guan)(guan)(guan)粲(can)覺(jue)得霍光權(quan)勢太盛,便想(xiang)(xiang)辦法制(zhi)衡霍光,不(bu)料奪權(quan)失敗(bai),上(shang)(shang)官(guan)(guan)(guan)粲(can)被滿門抄斬(zhan)。有(you)族人僥幸(xing)逃脫,為逃避追(zhui)殺從此改為官(guan)(guan)(guan)姓(xing)(xing)(xing)。唐(tang)朝時,武則天想(xiang)(xiang)要(yao)稱帝,遭到以(yi)(yi)上(shang)(shang)官(guan)(guan)(guan)儀為代表的重臣反對,為了(le)掃(sao)清障礙,她(ta)將上(shang)(shang)官(guan)(guan)(guan)儀一家(jia)滿門抄斬(zhan)。上(shang)(shang)官(guan)(guan)(guan)家(jia)族不(bu)少人為了(le)避難(nan)改姓(xing)(xing)(xing)為官(guan)(guan)(guan)。此外,歷(li)史上(shang)(shang)不(bu)少上(shang)(shang)官(guan)(guan)(guan)族人“畏繁(fan)就(jiu)簡”,將姓(xing)(xing)(xing)氏中的“上(shang)(shang)”字省略,簡化成(cheng)為“官(guan)(guan)(guan)”姓(xing)(xing)(xing)。官(guan)(guan)(guan)姓(xing)(xing)(xing)也有(you)其他來(lai)源,據(ju)統(tong)計,以(yi)(yi)復姓(xing)(xing)(xing)上(shang)(shang)官(guan)(guan)(guan)改姓(xing)(xing)(xing)而(er)來(lai)的占大多數。
上官姓在山(shan)(shan)(shan)西(xi)省(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)運(yun)城(cheng)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),四川(chuan)(chuan)省(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)內(nei)江(jiang)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),廣西(xi)的(de)(de)(de)(de)玉林(lin)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),江(jiang)西(xi)省(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)南昌(chang)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、萍(ping)鄉市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、奉新縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、吉(ji)安(an)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),遂(sui)川(chuan)(chuan)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian),東鄉區(qu)(qu)、寧(ning)都縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、吉(ji)水縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、臨川(chuan)(chuan)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、贛州(zhou)(zhou)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),上饒市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),福建(jian)省(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)三明市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)尤溪縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、清流縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、大田縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、寧(ning)化縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、沙(sha)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、邵武(wu)(wu)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、漳(zhang)州(zhou)(zhou)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)平和縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、龍(long)巖(yan)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)長(chang)汀縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、上杭縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、連城(cheng)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、廈門市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、南平市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)光澤縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、武(wu)(wu)夷山(shan)(shan)(shan)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、泉州(zhou)(zhou)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)安(an)溪縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian),山(shan)(shan)(shan)東省(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)濟寧(ning)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、荷澤市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、滕州(zhou)(zhou)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)·金(jin)鄉縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、臨沂市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),貴州(zhou)(zhou)省(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)遵義(yi)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),廣東省(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)東莞市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、賀(he)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、汕頭市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、梅州(zhou)(zhou)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)五華(hua)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、梅州(zhou)(zhou)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)豐順縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、梅州(zhou)(zhou)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)平遠(yuan)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、東興市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、珠海(hai)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、韶關市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)始興縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、深圳(zhen)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),河南省(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)三門峽市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)澠池縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、信陽市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)光山(shan)(shan)(shan)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、仙居縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、唐河縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、滑(hua)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian),信陽市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)平橋(qiao)區(qu)(qu)長(chang)臺(tai)關馮樓村,湖(hu)北省(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)荊門市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、長(chang)陽縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、沙(sha)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)區(qu)(qu)、恩(en)施州(zhou)(zhou)、十(shi)堰市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),湖(hu)南省(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)益陽市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、沅(yuan)江(jiang)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、瀏(liu)陽市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、郴州(zhou)(zhou)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),陜西(xi)省(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)榆林(lin)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)定邊縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、扶風縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、岐山(shan)(shan)(shan)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、乾(qian)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian),江(jiang)蘇省(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)常州(zhou)(zhou)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、南京(jing)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)六合區(qu)(qu)、泗洪縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian),浙(zhe)江(jiang)省(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)溫州(zhou)(zhou)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)平陽縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、蒼南縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、寧(ning)波市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)奉化縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian),衢州(zhou)(zhou)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)龍(long)游縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian),山(shan)(shan)(shan)西(xi)省(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)晉城(cheng)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)陽城(cheng)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian),臨汾市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)翼城(cheng)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian),臨海(hai)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)、寧(ning)海(hai)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、遂(sui)昌(chang)縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)、縉云縣(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian)(xian),黑龍(long)江(jiang)省(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)哈爾濱市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),重慶(qing)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),北京(jing)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),上海(hai)市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),天津市(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),香港特別行(xing)政區(qu)(qu),臺(tai)灣省(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)等(deng)地,均有(you)族人分布。
2022年(nian)1月24日,公(gong)安部戶政管理研究中心發布2021年(nian)全國姓名(ming)報告。根據(ju)報告,復姓“上官”22.05%的(de)人口分布在福建。
上(shang)官姓主要郡望有天水郡。
天(tian)(tian)水郡:西漢時置郡,治所(suo)在今甘肅(su)天(tian)(tian)水、隴西以(yi)東地區。
上官姓主要堂(tang)號有天(tian)水堂(tang)、孝友堂(tang)、群卿堂(tang)、冀綸(lun)堂(tang)。
天水堂(tang):其(qi)出(chu)處系以郡望“天水”為(wei)堂(tang)號。河南(nan)三(san)門峽澠池(chi),福(fu)建(jian)邵武一(yi)帶,俱掛天水堂(tang)。
孝友(you)堂(tang)(tang):上官(guan)怡,宋(song)邵武人。年(nian)(nian)十六,試太學(xue)居第一。哲(zhe)宗元祐六年(nian)(nian)進士。母(mu)年(nian)(nian)高多病,辭官(guan)不授,早晚侍側,奉事湯(tang)藥,不離左右,暑天(tian)驅趕蚊蚋,母(mu)喪極(ji)哀(ai)。二兄亡,養嫂撫孤,敬愛兼篤。人言他“既孝于母(mu),又友(you)兄弟”,故(gu)稱孝友(you)堂(tang)(tang)。
群卿(qing)堂(tang)(tang):蒼南上(shang)官(guan)姓于五代后晉天福七(qi)年(942)由福建福寧府長溪(今霞(xia)浦)縣赤岸人(ren)(ren)遷錢庫官(guan)店橋之(zhi)后,至(zhi)十(shi)世(shi)上(shang)官(guan)鼎,高(gao)中南宋慶(qing)元五年(1199)己未科曾從(cong)龍(long)榜第五名進(jin)士(shi)。爾后人(ren)(ren)才輩出,至(zhi)十(shi)八世(shi),自縣級吏掾以上(shang)者30多(duo)人(ren)(ren),因之(zhi)起名為“群卿(qing)堂(tang)(tang)”。不(bu)僅昭示人(ren)(ren)文(wen)蔚起,抑且激勵后人(ren)(ren)勤學(xue)向上(shang),不(bu)墜先人(ren)(ren)之(zhi)志。
冀(ji)綸(音冠)堂:原是(shi)福建(jian)汀(ting)州府(fu)上(shang)杭(hang)縣和田、上(shang)官(guan)坊、貼(tie)長三地(今上(shang)杭(hang)縣步云鄉)為子孫(sun)人府(fu)學讀書,合(he)建(jian)一(yi)幢(chuang)三合(he)院房子,作(zuo)為學堂、膳食、住宿之處(chu)。希望學子功名(ming)成就(jiu),頭戴綸巾(jin)。清康熙(xi)年(nian)間(jian)著(zhu)名(ming)詩人、畫家上(shang)官(guan)周就(jiu)在此處(chu)學習(xi)詩、畫,現(xian)為長汀(ting)縣文(wen)物保(bao)護(hu)單位,改稱(cheng)“上(shang)官(guan)周紀念館”。
上官氏宗祠:位于福(fu)建長汀縣城,1997年被列為縣級文物保護單位。
望出天水;源自子蘭(lan)。
——佚名撰上官(guan)姓宗(zong)祠通用聯
全聯典(dian)指上官姓的(de)郡(jun)望和源流。
天水世澤;西(xi)臺家聲。
——佚名撰上官(guan)姓(xing)宗祠(ci)通用聯
上(shang)聯典(dian)指(zhi)上(shang)官姓望族(zu)居天水郡。下聯典(dian)指(zhi)唐(tang)·上(shang)官儀,永徽初進(jin)西臺侍郎。
工詩(shi)創體;奉法(fa)還金。
——佚(yi)名(ming)撰上官姓宗祠通用聯
上(shang)聯典指(zhi)唐代(dai)陜(shan)州人(ren)(ren)上(shang)官(guan)(guan)儀,字游韶,貞觀年間(jian)(jian)進(jin)士(shi),歷官(guan)(guan)弘(hong)文(wen)館直學士(shi)、秘書郎、西(xi)臺侍(shi)郎,太宗(zong)寫詔(zhao)諭,常派他修改。擅(shan)長五(wu)言詩,婉媚華麗,達官(guan)(guan)貴(gui)人(ren)(ren)多仿效,稱為(wei)“上(shang)官(guan)(guan)體”。下聯典指(zhi)宋代(dai)邵武人(ren)(ren)上(shang)官(guan)(guan)凝,字成叔,慶歷年間(jian)(jian)進(jin)士(shi),官(guan)(guan)銅陵尉,期(qi)滿離任時,有十幾(ji)位老(lao)人(ren)(ren)送他幾(ji)箱(xiang)藥,打開(kai)一(yi)看,都是金子,他急忙追回(hui)老(lao)人(ren)(ren),退還了金子。后官(guan)(guan)至尚書職方員外郎。
杖(zhang)巫立社;練勇擊兵。
——佚名撰上官姓(xing)宗祠通(tong)用聯
上(shang)(shang)聯典(dian)(dian)指宋代上(shang)(shang)官(guan)均,字彥衡,上(shang)(shang)官(guan)凝次子(zi),熙寧年(nian)間進士(shi),歷官(guan)北京留守推官(guan)、監察御史、給事(shi)中、龍圖閣待制(zhi),遇事(shi)敢言,往往切中時(shi)弊。據載,有(you)巫(wu)聲稱(cheng)可托(tuo)神為人(ren)帶來禍福,因(yin)此致富,上(shang)(shang)官(guan)均焚(fen)燒神像,用杖(zhang)擊巫(wu),并驅(qu)逐(zhu)出境。下聯典(dian)(dian)指宋代開封人(ren)上(shang)(shang)官(guan)正(zheng),字常清,歷官(guan)殿前承旨、作坊(fang)副(fu)使(shi)(shi)、西(xi)川(chuan)招討使(shi)(shi)、左(zuo)龍武大將軍、平州防御使(shi)(shi)。在四川(chuan)時(shi),逢李順之亂(luan),他率數百疲憊之兵,合成(cheng)都監軍,奮力敵數千人(ren)。
刳(ku)肝愈母;視業(ye)西臺。
——佚名撰上官姓(xing)宗祠通用聯
上聯典指宋·上官超,母病篤,超刳(ku)肋(lei)取(qu)肝進之,遂愈。下聯典指唐·上官儀(yi)。
上正下必順;官清民自安。
——佚(yi)名撰上官姓(xing)宗祠通用聯
此聯為以鶴頂(ding)格(ge)鑲(xiang)嵌(qian)上官復姓之(zhi)“上官”二字的嵌(qian)字聯。
率疲卒(zu)激義破賊;杖妖巫善政福(fu)民。
——佚名撰(zhuan)上官姓宗(zong)祠通(tong)用(yong)聯(lian)
上(shang)聯(lian)典指宋代(dai)(dai)(dai)左龍大(da)將軍(jun)上(shang)官(guan)(guan)正,字常清,宋代(dai)(dai)(dai)開封人(ren)。曾平西(xi)川有功(gong),累官(guan)(guan)西(xi)川招(zhao)討使(shi),左龍武大(da)將軍(jun)。下聯(lian)典指宋代(dai)(dai)(dai)龍圖待制上(shang)官(guan)(guan)均(jun),有巫(wu)聲稱可托神(shen)為人(ren)帶來禍福,因此致富,上(shang)官(guan)(guan)均(jun)焚(fen)燒神(shen)像(xiang),用杖(zhang)擊巫(wu),并驅(qu)逐出境。
論青苗而力蘇民困(kun);返白金(jin)而志矢天知。
——佚名撰上(shang)官姓宗祠(ci)通用(yong)聯
上(shang)聯(lian)典指宋·上(shang)官(guan)均,哲宗初為(wei)御史(shi),論(lun)罷(ba)《青(qing)苗法》。下聯(lian)典指唐·上(shang)官(guan)凝還金(jin)事典。
奉(feng)嫂撫孤(gu),名揚宋史;量才評士,夢(meng)應(ying)昭容。
——佚名撰上官(guan)姓宗祠通用(yong)聯
上聯典指(zhi)宋(song)代邵武人上官怡(yi),字友先,十(shi)六歲時試太學(xue)居第一。母(mu)親年高病重(zhong),他在暑天里從早到晚侍(shi)侯在側,驅趕蚊蚋,母(mu)親去(qu)世,居喪極哀。二兄死后,他又侍(shi)奉嫂嫂,撫養孤兒(er),敬愛(ai)(ai)兼備。下聯典指(zhi)唐代上官婉兒(er),上官儀孫女,其(qi)母(mu)鄭(zheng)氏懷(huai)孕時,夢中(zhong)(zhong)見神人給六大秤,說:“拿這可稱量(liang)(liang)天下才(cai)。”婉兒(er)聰慧能文(wen),又習吏事,受武后喜(xi)愛(ai)(ai),十(shi)四(si)歲入(ru)宮為婕妤(妃嬪的稱號),中(zhong)(zhong)宗(zong)時立為昭容(rong),每引名儒賜宴賦詩,則令他品(pin)評(ping)等級,量(liang)(liang)才(cai)選士。
才(cai)擅吟哦,竟稱上官新體;性惟清儉,追還老叟遺僉。
——佚名撰上官姓宗祠通(tong)用聯
上(shang)聯(lian)(lian)典指(zhi)唐初詩(shi)(shi)人(ren)(ren)(ren)上(shang)官(guan)儀,字游韶,陜州陜縣(xian)(今(jin)河(he)南(nan)省(sheng)三門峽)人(ren)(ren)(ren)。官(guan)至(zhi)西臺(tai)侍郎(lang)。其詩(shi)(shi)多(duo)(duo)應酬、奉和(he)之作(zuo);其詞綺麗而婉媚;人(ren)(ren)(ren)多(duo)(duo)仿效(xiao),稱(cheng)“上(shang)官(guan)體”。下聯(lian)(lian)典指(zhi)宋代進士上(shang)官(guan)凝,字成叔(shu),邵武人(ren)(ren)(ren)。任銅陵尉,秩(zhi)滿(man)去(qu),有老(lao)叟十數(shu)人(ren)(ren)(ren)饋藥(yao)數(shu)器,發之皆(jie)金,追而反之。終官(guan)尚書(shu)職今(jin)員外郎(lang),通判處州,所至(zhi)有聲。
譜名 編者及編撰方式(shi) 居地、藏地
上(shang)官(guan)宗譜(pu) 上(shang)官(guan)宇德(de)等纂修(xiu),清同治(zhi)十一年木(mu)活字本 上(shang)海(hai)圖書館
上(shang)官三修族譜 佚名纂修,清裕茂堂木活字本(ben) 上(shang)海圖書館
毗陵符言(yan)上(shang)官(guan)氏重(zhong)修(xiu)宗譜八卷 上(shang)官(guan)廷修(xiu)等修(xiu),民國八年(nian)寶善堂木刻活字印本 中國國家圖書館
毗陵符言上(shang)官氏族譜(pu)十卷 上(shang)官星寶(bao)、上(shang)官慶(qing)元修,清同治(zhi)十三年(nian)活字本(ben) 江(jiang)蘇,武進
澠池上(shang)官(guan)氏(shi)家譜 上(shang)官(guan)松筠編校 中國國家圖書(shu)館
中湘上官(guan)氏五(wu)修族譜 上官(guan)之浚等(deng)修,民(min)國十八年敦本堂木刻活字印本 中國國家圖書館
上官氏族(zu)譜 佚(yi)名纂修(xiu),清宣統二年木活(huo)字本(ben) 福建,石獅(shi)
天水(shui)郡上官氏宗譜 佚名纂修,民(min)國二十四年木(mu)活字本 浙江,縉云
上官氏四修族譜 上官綱(gang)纂修,民國(guo)二(er)十五年木活字本(ben) 福(fu)建(jian),石獅
寧都(dou)(dou)州南郊上官氏重(zhong)修(xiu)族譜 佚(yi)名纂修(xiu),民(min)國木活(huo)字本(ben) 江西,寧都(dou)(dou)
臨(lin)沭上(shang)官氏支譜 佚(yi)名纂修,木刻活字印本(ben) 山東,臨(lin)沭縣
毗陵(ling)洛陽上官氏(shi)族譜十二(er)卷 上官榮泉重修(xiu),民(min)國(guo)十一年寶善(shan)堂(tang)木刻活字印本 南開大學(xue)圖書(shu)館
上(shang)官氏宗譜六(liu)卷 民國三(san)十五(wu)年木刻活字(zi)印本(ben) 江(jiang)西,吉安
上官(guan)氏三修(xiu)支譜三卷(juan)(juan),首一(yi)卷(juan)(juan) 民(min)國二十六年天水堂木刻活字印本 -
上官氏宗譜 清嘉慶辛酉(you)年木刻(ke)活字印本 浙江,溫州(zhou) 后官村
福建石獅上(shang)官氏字(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)輩(bei)(bei)(bei):自(zi)上(shang)官棟至(zhi)今相傳十(shi)(shi)世(shi),由十(shi)(shi)四世(shi)“堂”字(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)基(ji)字(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)輩(bei)(bei)(bei)起(qi)(qi),循(xun)五行相生(sheng)(sheng)例,土(tu)生(sheng)(sheng)金,故十(shi)(shi)五世(shi)有(you)錫(xi)錙錦鎮等(deng)(deng)字(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi);一(yi)(yi)輩(bei)(bei)(bei)金生(sheng)(sheng)水,故十(shi)(shi)六世(shi)有(you)“治濟源鴻瀾洵永(yong)泮潤涖(li)洪溢(yi)”等(deng)(deng)字(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi);一(yi)(yi)輩(bei)(bei)(bei)水生(sheng)(sheng)木(mu),十(shi)(shi)七世(shi)有(you)“標木(mu)桂林相柱(zhu)權(quan)榮集樹樂(le)杰松椿杏(xing)”等(deng)(deng)字(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi);一(yi)(yi)輩(bei)(bei)(bei)至(zhi)十(shi)(shi)八(ba)世(shi)應(ying)從(cong)木(mu)生(sheng)(sheng)火之例,因十(shi)(shi)二世(shi)為(wei)輩(bei)(bei)(bei)系屬火部,未便(bian)循(xun)照(zhao)舊(jiu)例今議定(ding)。自(zi)十(shi)(shi)八(ba)世(shi)以(yi)(yi)起(qi)(qi),照(zhao)譜(pu)內所刻十(shi)(shi)字(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)按世(shi)次命名以(yi)(yi)昭書(shu)一(yi)(yi)若,二十(shi)(shi)八(ba)世(shi)以(yi)(yi)后字(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)輩(bei)(bei)(bei)承祖法(fa)之流,長看人文之迭起(qi)(qi),后有(you)作(zuo)者再行編定(ding)雖(sui)百世(shi)可(ke)知也。議定(ding)十(shi)(shi)八(ba)世(shi)以(yi)(yi)起(qi)(qi),字(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)輩(bei)(bei)(bei)詩(shi)例十(shi)(shi)字(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)留(liu)后:“繼志(zhi)(zhi)聲名振傳家(jia)道德(de)隆”。一(yi)(yi)議定(ding)十(shi)(shi)字(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)詩(shi)例字(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)單,誠恐(kong)族姓繁衍限于(yu)一(yi)(yi)字(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)為(wei)輩(bei)(bei)(bei),則(ze)上(shang)字(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)同(tong)而(er)下一(yi)(yi)字(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)難免不同(tong),俟長成而(er)更改之多所未便(bian)。如繼字(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)輩(bei)(bei)(bei)從(cong)系部旁,則(ze)以(yi)(yi)“紹(shao)繩纘組紀”等(deng)(deng)字(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)。用至(zhi)于(yu)“志(zhi)(zhi)”字(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)概從(cong)心字(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)部,以(yi)(yi)“應(ying)思憲志(zhi)(zhi)忠意(yi)惠”等(deng)(deng)字(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)代用,余可(ke)類推。“若”聲字(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)(zi)以(yi)(yi)下,難以(yi)(yi)預定(ding),觸類而(er)旁通之可(ke)也。
江(jiang)西奉新(xin)上官氏(shi)字輩:“奇兆(zhao)鼎昌奕世(shi)楊恢宏先德振輝光英賢秀(xiu)毓山川(chuan)瑞(rui)俊彥祥開(kai)藍(lan)桂芳華國文章徵顯(xian)達(da)傅(fu)家詩禮慶(qing)延長明”。
廣東普寧上(shang)官氏字輩:“良(liang)際會思襄贊望日瞻云步玉堂孟法觀廷連居(ju)天昌國士崇(chong)之必志其祥德有(you)大振聲名顯揚祚衍隆盛瑞啟英良(liang)開紹濟美奕世傳(chuan)芳祖先(xian)簪纓在后代(dai)澤沛豐乾坤存正氣神州業(ye)興(xing)隆子肖孫(sun)賢達百(bai)事能順(shun)通育強滋(zi)潤足(zu)文武建新功龍鳳兆吉慶(qing)麟(lin)蛟(jiao)喜(xi)相逢云際伍彩集民間(jian)萬福同”。
浙江昆陽上官(guan)氏字輩:“兆(zhao)汝可原昱喬思(si)秉仰懷杞澤俊高(品)昭(富)昭必(bi)昆天華甫文世元邦國承景(jing)宗王光福培隆昌壽康(kang)樂寧德(de)增輝永(yong)春開”。
湖北荊(jing)門上官氏字輩:“俊立大德昌文章(zhang)佐國”。
湖北長陽上(shang)官氏字(zi)輩:“永世必昌應志大希宗明秉(bing)正(zheng)思(si)祖澤開光維興國”。
云南上官(guan)氏天一支字輩:“碧君(jun)品世永(yong)體發紹忠祥(xiang)”。
四(si)川上(shang)官氏天一(yi)支字輩:“朝廷選舉忠孝”。
貴州遵義(yi)上官氏(shi)字輩:“文(wen)光德厚昌”。
上官氏天水堂一支字輩:“肇造宏先緒(xu)英豪(hao)顯大名文章邦國重禮學士民欽(qin)繼述全仁(ren)孝修齊(qi)達(da)治平”。
江西奉(feng)新上官氏字輩:“奇兆(zhao)鼎昌奕世(shi)楊恢宏先德振(zhen)輝光英賢秀毓山川瑞俊彥(yan)祥開藍桂芳華(hua)國(guo)文(wen)章征顯達傅(fu)家(jia)詩(shi)禮慶(qing)延長明”。
湖北(bei)十堰上官氏(shi)輩(bei):“國作志程厚,仁(ren)義(yi)禮智信,敬守深德(de)武(wu),溫良(liang)恭儉讓(rang)”
云南上官氏天一支(zhi)字輩:“碧君(jun)品世永體發紹(shao)忠祥(xiang)”。
江蘇六合上官氏字輩(bei):“魁(kui)星步(bu)高升延壽金齡永享。”
上官(guan)氏湖南省瀏陽市支(zhi)譜字(zi)輩(bei):“始、允、乾、坤(kun)、定、長(昌)、發(隆)、中(宗)、俊(jun)(功)、兆(敬(jing))、茂(mao)(廷(ting))、隆(壽)、庭(ting)(祖)、日(益)、言(惟(wei))、維(榮(rong))、正(zheng)(華(hua))、有(富(fu))、余(貴)、慶(qing)、景、明、逢、國、運、孝、友、樹(shu)、家(jia)、綱(gang)、賢、能(neng)、昭、盛、典、佑(you)、啟、自、貞、祥”。
上(shang)官桀,武帝時任太仆。武帝臨終時,被為(wei)左將軍,與(yu)霍光同(tong)受遺詔輔佐少主,封為(wei)安陽侯。
上(shang)官(guan)(guan)鳳兒(前89年—前37年),即上(shang)官(guan)(guan)皇后,中國歷史上(shang)最(zui)年幼的(de)皇后。
上官(guan)儀(yi)(608—665年),唐朝詩人,開創“綺錯(cuo)婉媚”的(de)上官(guan)體詩風。
上官洎,唐僖宗(zong)乾(qian)符(fu)末鎮將,戰死,封(feng)贈忠勇將軍,敕(chi)建專祠(ci)名(ming)“惠安祠(ci)”。
上官涚,唐德(de)宗時期將領(ling),貞元十五年官拜陳許(xu)節度使(shi),第二年兼蔡州行(xing)營(ying)招討(tao)副(fu)使(shi)。
上(shang)官(guan)婉(wan)兒,唐朝(chao)女詩人、政治家,有巾幗宰相之稱。
上官凝(1013—1070),宋(song)朝學者,為人正直(zhi)剛毅,為官清廉。
上官(guan)(guan)正(936—1007),宋(song)初(chu)將領,多立有(you)戰功,官(guan)(guan)至左龍武軍(jun)大將軍(jun)、平州防御使(shi)。
上官均(1038—1115),熙寧三(san)年進(jin)士,著有(you)《曲禮講義》二卷(juan)、《廣陵(ling)文集》五十卷(juan)等。
上官音(yin),宋政和二年進(jin)士,尚書(shu)吏部員外郎。著有《尚書(shu)小傳(chuan)》、《論孟略(lve)解》等。
上官恢,元豐五年進(jin)士(shi),歷知(zhi)深(shen)州(zhou)、南(nan)劍州(zhou)、徽州(zhou)。官至中大夫。
上官鼎(1179—1234),官居禮部尚書、兩廣節度使(shi)。守英州上萬言書,主對金作(zuo)戰。
上官(guan)渙然,淳(chun)佑元(yuan)年進(jin)士,歷官(guan)至朝奉大夫、司農丞、右司郎。
上官周(1665—1752),能(neng)詩,善(shan)畫山水。
上(shang)官云相(1895—1969),軍人,陸軍二級上(shang)將(jiang),上(shang)將(jiang)參(can)議(yi)。
上官世(shi)盤(1934—?),少將軍銜,原中國衛星測控中心副(fu)司令員。
上(shang)官(guan)志(zhi)標(?—1967),歷任國民革命軍第88師524團排長、連長、營副、營長等。
上官興(1939—?),橋梁專家。
上官(guan)超(chao)英(1957—?),山東省美(mei)術家協會副主席,中國(guo)美(mei)術家協會會員,國(guo)家一(yi)級美(mei)術師(shi),中國(guo)北方(fang)畫院藝(yi)術顧問,中國(guo)人民大(da)學(xue)十(shi)佳書法研究生(sheng)。中國(guo)慕鴻書社副社長。
據《新唐(tang)(tang)(tang)書·宰相世(shi)系表》(卷七十三(san)下):上官(guan)(guan)氏出自羋姓(xing),楚(chu)王(wang)子(zi)(zi)蘭為(wei)(wei)(wei)上官(guan)(guan)大(da)夫(fu)。以族為(wei)(wei)(wei)氏。漢徙(xi)(xi)大(da)姓(xing)以實關中,上官(guan)(guan)氏徙(xi)(xi)隴西上邦。唐(tang)(tang)(tang)有宰相上官(guan)(guan)儀(yi)。上官(guan)(guan)儀(yi)有子(zi)(zi)二:庭芝(zhi)、庭璋。庭璋子(zi)(zi)三(san):經(jing)野(ye)、經(jing)國、經(jing)緯。緯子(zi)(zi)詔(zhao),詔(zhao)子(zi)(zi)煜(yu),煜(yu)子(zi)(zi)偕(唐(tang)(tang)(tang)憲宗(zong)元和(he)(he)四年(nian)進士官(guan)(guan)福(fu)州戶曹參(can)軍),生子(zi)(zi)三(san):大(da)道(甲遒)居福(fu)州、丙(bing)遒(徙(xi)(xi)邵武)、辛遒(徙(xi)(xi)尤溪)。入閩始祖上官(guan)(guan)偕,遷居蒼南先祖上官(guan)(guan)大(da)道;蒼南鼻祖上官(guan)(guan)一聰(cong)。《通(tong)志》、《元和(he)(he)姓(xing)纂》和(he)(he)《認(ren)祖歸(gui)宗(zong)》等書都按此說。按:《新唐(tang)(tang)(tang)書·宰相世(shi)系表》只說“楚(chu)王(wang)子(zi)(zi)蘭為(wei)(wei)(wei)上官(guan)(guan)大(da)夫(fu)”,沒有提及其父是(shi)誰(shui),今據《史記(ji)·楚(chu)世(shi)家》記(ji)載(zai),應是(shi)楚(chu)懷王(wang)次子(zi)(zi)公子(zi)(zi)蘭,得(de)到上官(guan)(guan)姓(xing)認(ren)同。
《新唐(tang)書(shu)·宰相世系(xi)表》:"上(shang)(shang)(shang)官氏出(chu)自(zi)羋姓(xing)。楚王子蘭(lan)為(wei)上(shang)(shang)(shang)官大夫,以族為(wei)氏。漢徙大姓(xing)以實關中(zhong),上(shang)(shang)(shang)官氏徙隴西上(shang)(shang)(shang)邽(gui)。"
在(zai)河南,上官后(hou)裔主(zhu)要有兩大分支(zhi),除了三門峽地區,另(ling)一脈(mo)主(zhu)要分布地在(zai)信陽光山。
中(zhong)小(xiao)(xiao)(xiao)學(xue)語文(wen)課本(ben)中(zhong),有篇人(ren)盡皆知的(de)故事(shi)(shi)(shi)《司(si)馬(ma)(ma)光(guang)砸缸(gang)》,講(jiang)述(shu)了北宋文(wen)學(xue)家司(si)馬(ma)(ma)光(guang)小(xiao)(xiao)(xiao)時(shi)候和伙伴們(men)在(zai)后院玩耍(shua),一小(xiao)(xiao)(xiao)伙伴不(bu)慎掉入有水的(de)深缸(gang),他急中(zhong)生智,用石頭砸破水缸(gang),救出(chu)(chu)小(xiao)(xiao)(xiao)伙伴的(de)故事(shi)(shi)(shi)。史(shi)載(zai),司(si)馬(ma)(ma)光(guang)父親司(si)馬(ma)(ma)池曾任光(guang)州(zhou)光(guang)山(shan)(shan)縣(xian)令(ling),司(si)馬(ma)(ma)光(guang)出(chu)(chu)生信(xin)陽光(guang)山(shan)(shan),于是便(bian)(bian)給(gei)他取名“光(guang)”。鮮為人(ren)知的(de)是,司(si)馬(ma)(ma)光(guang)所救的(de)小(xiao)(xiao)(xiao)孩便(bian)(bian)是上官(guan)(guan)后裔(yi)。“司(si)馬(ma)(ma)光(guang)當時(shi)砸缸(gang)所救的(de)小(xiao)(xiao)(xiao)孩叫上官(guan)(guan)尚光(guang)。”上官(guan)(guan)同(tong)君,深圳(zhen)王牌城市(shi)研究院董事(shi)(shi)(shi)長,信(xin)陽光(guang)山(shan)(shan)縣(xian)人(ren)。他說,現存的(de)光(guang)山(shan)(shan)縣(xian)上官(guan)(guan)姓氏家譜中(zhong)有記(ji)載(zai),上官(guan)(guan)姓氏后裔(yi)大多知曉此(ci)故事(shi)(shi)(shi)。
據考證,上官(guan)尚(shang)光成人后移(yi)居(ju)光山(shan)城(cheng)西的龍堤南坡(po),并建造了(le)一(yi)座“感(gan)恩亭”,以報司馬(ma)光救命之恩,后人為了(le)紀念(nian)此(ci)舉,遂(sui)將此(ci)坡(po)改稱上官(guan)崗或尚(shang)光崗。這也(ye)是光山(shan)縣城(cheng)西上官(guan)崗村地名的由來。