溫州頭陀寺,舊稱密印寺,座落在甌海區南白象鎮頭陀山麓。占地約5.2萬平方米。傍山而建,“山銳而頂圓,下瞰諸(zhu)山,如老僧趺(fu)坐說法(fa)(fa),”故(gu)號。頭陀(tuo),傍翼吹臺,右眺大羅,峰(feng)巒遙挹(yi)海國之風,嶺村(cun)近稱云霓之潤,林無猛(meng)獸,谷有鳴禽,景(jing)色幽(you)絕。開山較(jiao)早,相傳唐代(dai)高僧玄(xuan)覺(665—713)曾棲遲于(yu)此。于(yu)后(hou)漢(han)乾(qian)佑(you)(948—950)年間正式建(jian)寺。歷經(jing)宋元至明重建(jian)。清(qing)代(dai)有諦閑、曉柔(rou)諸(zhu)法(fa)(fa)師,先后(hou)于(yu)寺中(zhong)建(jian)樹法(fa)(fa)幢。
明(ming)末林(lin)增(zeng)(zeng)志(zhi)(1593—1667)青(qing)年(nian)時寓寺(si)讀(du)書(shu)。后于崇禎元年(nian)(1628)中進士,官(guan)翰林(lin)編修,和(he)黃道周(zhou)、倪元璐(lu)友(you)善。唐王建號(hao)隆武,起(qi)為禮(li)部右侍廊兼東閣(ge)大學(xue)(xue)士。旋(xuan)任(ren)文淵閣(ge)大學(xue)(xue)士、禮(li)部尚書(shu)。隆武死(si)難(nan),增(zeng)(zeng)志(zhi)出奔(ben)沙(sha)縣,至呂峰山從(cong)逾遵長老出家,改名(ming)行(xing)幟(zhi),法號(hao)法幢。順治五年(nian)(1648),歸住密印寺(si)舊(jiu)日讀(du)書(shu)處,見寺(si)宇行(xing)將傾圮,矢志(zhi)修復,歷時四載,遂于八年(nian)冬落成。
寺宇宏敞巍峨,“地(di)廣數十(shi)畝”,“千楹萬礎,紺殿(dian)飛樓(lou)”“可與吳越雙徑、天童、雪竇諸大(da)(da)叢林頡頏相望(wang)”。寺前有(you)蓮池,入門為(wei)(wei)天王殿(dian)(山(shan)門);前殿(dian)為(wei)(wei)祖堂,殿(dian)左有(you)心印(yin)樓(lou);正殿(dian)為(wei)(wei)大(da)(da)雄寶殿(dian),東西廂(xiang)為(wei)(wei)大(da)(da)小禪(chan)房,客舍,內(nei)進有(you)方(fang)丈室,藏經樓(lou),延(yan)壽堂,最后(hou)為(wei)(wei)“忘山(shan)閣”。全寺為(wei)(wei)五(wu)進合院式木構建(jian)筑(zhu),總(zong)建(jian)筑(zhu)面積達6000平方(fang)米,前殿(dian)左畔有(you)碑亭一座,為(wei)(wei)方(fang)形歇山(shan)頂式,內(nei)立清順治十(shi)七年(1660)《重(zhong)修頭陀密印(yin)禪(chan)寺碑記(ji)》。
1981年(nian)被列為溫州市第(di)一批文物保護單位。在(zai)政府有(you)關部門的指導關懷和(he)十方善信的發心(xin)護持下,現已(yi)恢復了放生池、山(shan)門、天(tian)王(wang)殿(dian)(dian)、大(da)雄(xiong)寶殿(dian)(dian)、三圣殿(dian)(dian)、法堂(tang)(tang)、客堂(tang)(tang)和(he)僧寮。1997年(nian)底,從斯里蘭卡(ka)請得(de)佛陀舍利(li),創(chuang)佛舍利(li)自錫蘭東傳(chuan)中國第(di)一例,并(bing)建造舍利(li)殿(dian)(dian)供奉(feng)之。
頭(tou)陀(tuo)(tuo)(tuo)嶺(ling)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)紫(zi)(zi)金(jin)(jin)(jin)(jin)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)主峰,海(hai)拔(ba)468米(mi),公園(yuan)(yuan)(yuan)就建(jian)于(yu)主峰之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)西(xi)(xi),倚山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)而成(cheng)(cheng),勢成(cheng)(cheng)蜿蜒(yan),故名頭(tou)陀(tuo)(tuo)(tuo)嶺(ling)公園(yuan)(yuan)(yuan),又稱(cheng)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)頂(ding)(ding)(ding)公園(yuan)(yuan)(yuan)。這里(li)地(di)(di)(di)(di)(di)勢險要,峭(qiao)石(shi)壁(bi)立,風光絕佳,歷(li)(li)代不(bu)(bu)(bu)少(shao)帝王將相、文(wen)(wen)(wen)人(ren)(ren)墨客來(lai)此尋幽(you)探勝(sheng)(sheng),留(liu)下(xia)(xia)(xia)了許(xu)多珍貴的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)遺跡(ji)。登(deng)(deng)高(gao)遠眺,古(gu)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)南(nan)(nan)(nan)(nan)京(jing)萬千氣(qi)象(xiang)、滄桑(sang)巨(ju)變盡收眼(yan)(yan)底。景區內有(you)聞名中(zhong)(zhong)外(wai)(wai)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)紫(zi)(zi)金(jin)(jin)(jin)(jin)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)文(wen)(wen)(wen)臺,歷(li)(li)經(jing)滄桑(sang)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)堡(bao)(bao)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)、江(jiang)南(nan)(nan)(nan)(nan)第一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)彌勒佛(fo)坐像(xiang)等(deng)眾多勝(sheng)(sheng)跡(ji)。為(wei)(wei)方便游(you)(you)(you)人(ren)(ren)觀(guan)(guan)光覽(lan)勝(sheng)(sheng),中(zhong)(zhong)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)陵園(yuan)(yuan)(yuan)于(yu)1993年投資興建(jian)了紫(zi)(zi)金(jin)(jin)(jin)(jin)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)觀(guan)(guan)光索(suo)(suo)(suo)(suo)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao),連接(jie)紫(zi)(zi)金(jin)(jin)(jin)(jin)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)文(wen)(wen)(wen)臺,直達(da)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)頂(ding)(ding)(ding),成(cheng)(cheng)為(wei)(wei)鐘山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)景區內的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)新景點(dian)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)。紫(zi)(zi)金(jin)(jin)(jin)(jin)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)索(suo)(suo)(suo)(suo)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao)從(cong)太(tai)(tai)(tai)(tai)平(ping)門(men)(men)地(di)(di)(di)(di)(di)堡(bao)(bao)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)經(jing)紫(zi)(zi)金(jin)(jin)(jin)(jin)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)文(wen)(wen)(wen)臺到頭(tou)陀(tuo)(tuo)(tuo)嶺(ling),全(quan)長2350米(mi),高(gao)差330米(mi),是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)我國(guo)(guo)(guo)目(mu)前較(jiao)長的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)吊(diao)椅式索(suo)(suo)(suo)(suo)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao)。游(you)(you)(you)人(ren)(ren)坐在吊(diao)椅上(shang)(shang),懸浮在林海(hai)松濤之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)上(shang)(shang),美麗如(ru)(ru)畫的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)水(shui)和(he)古(gu)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)建(jian)設新貌忽(hu)隱忽(hu)現(xian)。觀(guan)(guan)光索(suo)(suo)(suo)(suo)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao)串聯起地(di)(di)(di)(di)(di)堡(bao)(bao)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)、天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)文(wen)(wen)(wen)臺、天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)堡(bao)(bao)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)、頭(tou)陀(tuo)(tuo)(tuo)嶺(ling)等(deng)十(shi)余個景點(dian),星星點(dian)點(dian)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)秋色吊(diao)椅成(cheng)(cheng)為(wei)(wei)裝點(dian)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)色的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao)流動的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)風景。景區面(mian)(mian)積(ji)不(bu)(bu)(bu)大(da),但卻別有(you)一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)番情趣。彌勒大(da)佛(fo)笑容滿面(mian)(mian),任(ren)來(lai)往游(you)(you)(you)人(ren)(ren)瞻仰,膜(mo)拜;觀(guan)(guan)音池必是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)游(you)(you)(you)人(ren)(ren)參(can)拜之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)地(di)(di)(di)(di)(di),池前的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)香火可(ke)(ke)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)(bu)曾斷過;白云亭建(jian)于(yu)頭(tou)陀(tuo)(tuo)(tuo)嶺(ling)絕壁(bi)巨(ju)石(shi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)上(shang)(shang),置身(shen)其間,如(ru)(ru)懸空中(zhong)(zhong),俯(fu)瞰南(nan)(nan)(nan)(nan)京(jing)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)川,澄江(jiang)如(ru)(ru)練,阡陌縱橫;玄武湖、明孝陵、梅花山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan),紅墻(qiang)(qiang)綠樹(shu),亭臺樓榭盡收眼(yan)(yan)底;亭東數(shu)米(mi)處(chu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)古(gu)頭(tou)陀(tuo)(tuo)(tuo)寺遺址(zhi),江(jiang)南(nan)(nan)(nan)(nan)第一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)大(da)青銅(tong)彌勒佛(fo)趺坐其上(shang)(shang),自(zi)在安(an)詳。得一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)禪(chan)語“大(da)肚能(neng)容,容天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)難(nan)容之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)事(shi);開口便笑,笑天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)下(xia)(xia)(xia)可(ke)(ke)笑之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren)(ren)”攀登(deng)(deng)紫(zi)(zi)金(jin)(jin)(jin)(jin)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan),到頭(tou)陀(tuo)(tuo)(tuo)嶺(ling)公園(yuan)(yuan)(yuan)游(you)(you)(you)覽(lan)已(yi)成(cheng)(cheng)為(wei)(wei)南(nan)(nan)(nan)(nan)京(jing)百姓休閑健(jian)身(shen)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)項保留(liu)節目(mu)。紫(zi)(zi)金(jin)(jin)(jin)(jin)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)南(nan)(nan)(nan)(nan)京(jing)草木較(jiao)為(wei)(wei)繁多的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)景區,一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)路(lu)(lu)(lu)(lu)(lu)(lu)行(xing)去(qu),山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)中(zhong)(zhong)青山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)綠樹(shu),森(sen)林植被,,空氣(qi)清(qing)新,鳥語花香,讓人(ren)(ren)感覺好(hao)舒服。紫(zi)(zi)金(jin)(jin)(jin)(jin)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)可(ke)(ke)以(yi)說是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)南(nan)(nan)(nan)(nan)京(jing)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)母親山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan),由(you)于(yu)她(ta)海(hai)拔(ba)不(bu)(bu)(bu)高(gao),離(li)南(nan)(nan)(nan)(nan)京(jing)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)主城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)區非常近(jin),所(suo)以(yi)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)本地(di)(di)(di)(di)(di)市民(min)晨練爬山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)好(hao)去(qu)處(chu)。過去(qu)百姓登(deng)(deng)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan),除觀(guan)(guan)光索(suo)(suo)(suo)(suo)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)外(wai)(wai),比較(jiao)隨意,紫(zi)(zi)金(jin)(jin)(jin)(jin)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)周圍任(ren) 意選(xuan)擇。有(you)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao)路(lu)(lu)(lu)(lu)(lu)(lu)崎嶇不(bu)(bu)(bu)平(ping),有(you)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)如(ru)(ru)履(lv)平(ping)地(di)(di)(di)(di)(di)。為(wei)(wei)了保護森(sen)林和(he)植被,現(xian)在陵園(yuan)(yuan)(yuan)管理(li)局統一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)規定了6條線路(lu)(lu)(lu)(lu)(lu)(lu)登(deng)(deng)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)。這6條規定的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)線路(lu)(lu)(lu)(lu)(lu)(lu)分(fen)別是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi):(一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi))櫻駝村(煤氣(qi)公司圍墻(qiang)(qiang)北側)—防火崗亭—橫穿紫(zi)(zi)金(jin)(jin)(jin)(jin)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)北防火道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao)—沿登(deng)(deng)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao)至山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)頂(ding)(ding)(ding);(二)太(tai)(tai)(tai)(tai)平(ping)門(men)(men)(龍(long)(long)脖(bo)子(zi))—天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)文(wen)(wen)(wen)臺路(lu)(lu)(lu)(lu)(lu)(lu)—天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)文(wen)(wen)(wen)臺—西(xi)(xi)馬(ma)(ma)腰(yao)(yao)—沿登(deng)(deng)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao)至山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)頂(ding)(ding)(ding);(三(san))太(tai)(tai)(tai)(tai)平(ping)門(men)(men)(龍(long)(long)脖(bo)子(zi))—紫(zi)(zi)金(jin)(jin)(jin)(jin)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)索(suo)(suo)(suo)(suo)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao)停車場(chang)東側職工食堂(tang)—西(xi)(xi)馬(ma)(ma)腰(yao)(yao)—沿登(deng)(deng)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao)至山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)頂(ding)(ding)(ding);(四)板倉街(jie)49號(管理(li)局宿舍圍墻(qiang)(qiang)東側)—登(deng)(deng)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao)—地(di)(di)(di)(di)(di)磁臺—天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)文(wen)(wen)(wen)臺路(lu)(lu)(lu)(lu)(lu)(lu)—天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)文(wen)(wen)(wen)臺—西(xi)(xi)馬(ma)(ma)腰(yao)(yao)—沿登(deng)(deng)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao)至山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)頂(ding)(ding)(ding);(五)滑道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao)游(you)(you)(you)樂園(yuan)(yuan)(yuan)、水(shui)榭路(lu)(lu)(lu)(lu)(lu)(lu)口—中(zhong)(zhong)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)書院—沿登(deng)(deng)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)道(dao)(dao)(dao)(dao)(dao)經(jing)永慕廬至中(zhong)(zhong)馬(ma)(ma)腰(yao)(yao)—山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)頂(ding)(ding)(ding);(六)內環路(lu)(lu)(lu)(lu)(lu)(lu)東入口(馬(ma)(ma)群(qun)北)—范鴻仙墓(mu)—東馬(ma)(ma)腰(yao)(yao)—中(zhong)(zhong)馬(ma)(ma)腰(yao)(yao)—山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)頂(ding)(ding)(ding)。我們喜歡沿太(tai)(tai)(tai)(tai)平(ping)門(men)(men)到明孝陵之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)間一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)條“九(jiu)曲十(shi)八彎(wan)”的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)路(lu)(lu)(lu)(lu)(lu)(lu)﹐老百姓俗稱(cheng)“龍(long)(long)脖(bo)子(zi)路(lu)(lu)(lu)(lu)(lu)(lu)”。一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)路(lu)(lu)(lu)(lu)(lu)(lu)欣賞(shang)風光旖旎的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)風景,一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)邊是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)湖光山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)色,一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)邊是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)巍峨古(gu)老而曲折的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)墻(qiang)(qiang)。沿著(zhu)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)墻(qiang)(qiang)一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)路(lu)(lu)(lu)(lu)(lu)(lu)向東,經(jing)廖仲愷墓(mu)到中(zhong)(zhong)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)植物園(yuan)(yuan)(yuan)等(deng)處(chu),或從(cong)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)文(wen)(wen)(wen)臺后面(mian)(mian)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)小路(lu)(lu)(lu)(lu)(lu)(lu)穿過西(xi)(xi)瑪腰(yao)(yao)到達(da)頭(tou)陀(tuo)(tuo)(tuo)嶺(ling)公園(yuan)(yuan)(yuan),那里(li)環境(jing)幽(you)靜,不(bu)(bu)(bu)論走路(lu)(lu)(lu)(lu)(lu)(lu)還是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)健(jian)身(shen),都能(neng)呼(hu)吸到新鮮(xian)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)空氣(qi)。頭(tou)陀(tuo)(tuo)(tuo)嶺(ling)上(shang)(shang)有(you)太(tai)(tai)(tai)(tai)平(ping)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)國(guo)(guo)(guo)時(shi)期修筑(zhu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)兩個重要軍事(shi)要塞(sai)。天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)堡(bao)(bao)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)在西(xi)(xi)峰山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)上(shang)(shang),今紫(zi)(zi)金(jin)(jin)(jin)(jin)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)文(wen)(wen)(wen)臺內,筑(zhu)于(yu)絕壁(bi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)寂,可(ke)(ke)以(yi)俯(fu)瞰全(quan)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)。地(di)(di)(di)(di)(di)堡(bao)(bao)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)在西(xi)(xi)峰山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)下(xia)(xia)(xia)、太(tai)(tai)(tai)(tai)平(ping)門(men)(men)外(wai)(wai),炮臺堅固。上(shang)(shang)下(xia)(xia)(xia)呼(hu)應, 易守難(nan)攻。1853年太(tai)(tai)(tai)(tai)平(ping)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)國(guo)(guo)(guo)建(jian)都南(nan)(nan)(nan)(nan)京(jing)后,在海(hai)拔(ba)267米(mi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)堡(bao)(bao)峰巒(luan)頂(ding)(ding)(ding)和(he)該峰西(xi)(xi)北麓龍(long)(long)脖(bo)子(zi)上(shang)(shang),用當地(di)(di)(di)(di)(di)堅硬的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)虎皮石(shi),修筑(zhu)成(cheng)(cheng)壁(bi)壘森(sen)嚴的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)堡(bao)(bao)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)、地(di)(di)(di)(di)(di)堡(bao)(bao)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)兩座軍事(shi)要塞(sai)。作為(wei)(wei)太(tai)(tai)(tai)(tai)平(ping)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)國(guo)(guo)(guo)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)戰(zhan)略(lve)要地(di)(di)(di)(di)(di)控(kong)制著(zhu)東北方向堯化(hua)門(men)(men),岔(cha)路(lu)(lu)(lu)(lu)(lu)(lu)口等(deng)以(yi)及東南(nan)(nan)(nan)(nan)方向麒麟(lin)門(men)(men),上(shang)(shang)坊門(men)(men)等(deng)入侵之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)敵。太(tai)(tai)(tai)(tai)平(ping)天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)國(guo)(guo)(guo)后期,太(tai)(tai)(tai)(tai)平(ping)軍與湘(xiang)軍對壘,湘(xiang)軍亦(yi)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)于(yu)1864年首先攻陷天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)堡(bao)(bao)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)后才攻陷南(nan)(nan)(nan)(nan)京(jing)。天(tian)(tian)(tian)(tian)(tian)堡(bao)(bao)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)現(xian)存西(xi)(xi)、南(nan)(nan)(nan)(nan)、東三(san)面(mian)(mian)。何香凝與廖仲愷墓(mu)就在地(di)(di)(di)(di)(di)堡(bao)(bao)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)附近(jin),這兩個遺址(zhi)已(yi)沒(mei)有(you)多少(shao)參(can)觀(guan)(guan)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)價值了。
這座古(gu)寺(si)與西游印度或來自印度有關(guan)。佛(fo)(fo)說大(da)德頭(tou)陀(tuo)(tuo)祖(zu)(zu)(zu)(zu)師(shi)真(zhen)經:如(ru)是我聞一時,佛(fo)(fo)在舍衛國,氏樹給孤獨園,與大(da)比(bi)丘眾千二佰五十人俱。爾日(ri)佛(fo)(fo)言:大(da)千世界,有一祖(zu)(zu)(zu)(zu)師(shi),號日(ri)大(da)德頭(tou)陀(tuo)(tuo),昔(xi)在吾國因欲救(jiu)生,故(gu)往(wang)中華。既然阿難(nan)尊者禮待(dai)頭(tou)陀(tuo)(tuo)祖(zu)(zu)(zu)(zu)師(shi),可見頭(tou)陀(tuo)(tuo)在當時佛(fo)(fo)學界崇(chong)高的(de)地位(wei)。大(da)德與大(da)醫兩(liang)祖(zu)(zu)(zu)(zu)師(shi)屬同時代人,交往(wang)甚密。四祖(zu)(zu)(zu)(zu)寺(si)佛(fo)(fo)文載:靈山(shan)(shan)兮(xi)秀水(shui),梅(mei)川兮(xi)流長,降吾祖(zu)(zu)(zu)(zu)師(shi)兩(liang)位(wei),佛(fo)(fo)教禪宗宏揚(yang)。從黃梅(mei)大(da)河破額山(shan)(shan)到五峰山(shan)(shan)恰(qia)好四十里山(shan)(shan)路,中間歇息于乙(yi)尖山(shan)(shan)東脈高山(shan)(shan)頂上(shang)的(de)一枝庵(an),接待(dai)他們的(de)是高山(shan)(shan)派主持靜鑒祖(zu)(zu)(zu)(zu)師(shi)。南北朝(chao)至今史書(shu)對頭(tou)陀(tuo)(tuo)寺(si)均有記載。
五峰山頂四面城壕,石寒易守難攻。進入石寨便見良田108畝。古泉長流不息是戰亂時的世外桃園。山巔供有玉皇殿(dian),依次而下(xia)有(you)(you)(you)祖師(shi)殿(dian),大(da)(da)雄寶殿(dian),左圣姆殿(dian),右麻城殿(dian),中(zhong)天王殿(dian),號稱禪房(fang)48間(jian)。48間(jian)禪房(fang)新中(zhong)國(guo)(guo)成立后被 撤用(yong)于(yu)建設廣濟縣二區(qu)(qu)(余川)區(qu)(qu)政府。1400年(nian)(nian)古銀杏王被砍(kan)于(yu)1976年(nian)(nian)。頭陀寺八方各(ge)有(you)(you)(you)下(xia)院寺廟(miao)。東有(you)(you)(you)地(di)藏(zang)殿(dian),寨王廟(miao);南有(you)(you)(you)龍王廟(miao),娘(niang)娘(niang)廟(miao);西有(you)(you)(you)道人洞,觀(guan)(guan)音殿(dian);北有(you)(you)(you)白馬(ma)寺,呂祖廟(miao)。歷經戰(zhan)亂(luan)與(yu)文革浩劫(jie),很(hen)多(duo)廟(miao)寺殘(can)破(po)不堪,不過(guo)從(cong)殘(can)留(liu)的(de)藏(zang)密(mi)洞與(yu)四周的(de)塔(ta)林便可推想(xiang)當年(nian)(nian)廟(miao)寺之(zhi)(zhi)光(guang)大(da)(da),香(xiang)火之(zhi)(zhi)旺(wang)盛。五峰塔(ta)林保存了盛唐(tang)時的(de)磅(bang)薄氣勢(shi),方圓雍(yong)和的(de)特點(dian)又反映了明清(qing)時嚴謹與(yu)細巧,具有(you)(you)(you)極(ji)高的(de)觀(guan)(guan)賞價(jia)值,是國(guo)(guo)內稀見的(de)佛教(jiao)建筑精(jing)品。五峰山,山高不過(guo)一尖山,路險不過(guo)橫崗山景(jing)奇(qi)不過(guo)清(qing)涼(liang)山,而頭陀的(de)境界卻至高無上(shang)。在我市大(da)(da)辦山水園林旅游(you)城之(zhi)(zhi)際,開發佛教(jiao)禪宗(zong)資源既能振興旅游(you)徑濟又能保護文化(hua)遺產,是利(li)國(guo)(guo)富民的(de)大(da)(da)好(hao)事,愿為(wei)頭陀所言:佛賴圣主之(zhi)(zhi)明,神依賢臣之(zhi)(zhi)德(de);僧為(wei)民豐而樂,廟(miao)以國(guo)(guo)寧(ning)而安(an)。
浙江省頭陀寺座落在甌海區南白象頭陀山麓,傍翼吹臺,右眺大羅,峰巒遙挹海國之風,嶺村近稱云霓之潤,林無(wu)猛獸,谷有(you)(you)鳴禽,景色幽絕。寺(si)院有(you)(you)1000多年的(de)(de)(de)歷史,是溫州市級文物保護(hu)單位、省(sheng)級重點開放(fang)寺(si)院,被尊為佛教(jiao)禪宗(zong)永嘉玄覺(jue)大(da)師的(de)(de)(de)祖庭(ting),影(ying)響深遠。在(zai)(zai)1992年開放(fang)以(yi)后,其大(da)雄寶(bao)殿(dian)(dian)經(jing)過了(le)初(chu)步的(de)(de)(de)維修(xiu),由于多年風(feng)雨(yu)侵蝕(shi)和白蟻蛀蝕(shi),大(da)雄寶(bao)殿(dian)(dian)漏水(shui)現(xian)象嚴重,梁柱和檐(yan)椽已(yi)更換數次。尤其是2005年的(de)(de)(de)泰(tai)莉臺風(feng),將大(da)部分(fen)(fen)的(de)(de)(de)垂脊和瓦當刮落,挑(tiao)檐(yan)斷裂(lie)(lie),檐(yan)椽坍(tan)(tan)塌,墻體(ti)出現(xian)裂(lie)(lie)隙(xi),事后僅以(yi)木柱將斷裂(lie)(lie)的(de)(de)(de)挑(tiao)檐(yan)支撐住(zhu),現(xian)狀(zhuang)岌(ji)岌(ji)可危(wei)。2007年9月9日下(xia)午5:29分(fen)(fen),由于受到(dao)帕布和蝴蝶臺風(feng)的(de)(de)(de)影(ying)響,雨(yu)水(shui)量大(da),原已(yi)腐朽的(de)(de)(de)挑(tiao)梁發(fa)生斷裂(lie)(lie)坍(tan)(tan)塌,現(xian)在(zai)(zai)整個大(da)雄寶(bao)殿(dian)(dian)已(yi)經(jing)關閉,停止(zhi)使用,僧人的(de)(de)(de)宗(zong)教(jiao)生活(huo)并未受到(dao)太大(da)的(de)(de)(de)影(ying)響,寺(si)院準備(bei)盡快開始修(xiu)建(jian)。