《虞恭公碑》為(wei)唐岑文本撰(zhuan),歐陽(yang)詢書。唐貞觀十一年立。為(wei)歐陽(yang)詢最晚年作(zuo)品(pin)。原碑在宋代已殘。有北宋及之后傳世拓本數種。
《虞(yu)恭公碑(bei)(bei)(bei)》又(you)(you)稱《溫(wen)公碑(bei)(bei)(bei)》、《溫(wen)彥博碑(bei)(bei)(bei)》,是《唐故特(te)進尚書右(you)仆射上(shang)(shang)柱國虞(yu)恭公溫(wen)公碑(bei)(bei)(bei)》的簡稱,唐貞觀十一(公元637)年刻,岑文本撰,歐陽詢書。宋(song)時碑(bei)(bei)(bei)石下半截(jie)斷裂,又(you)(you)有牧童嬉戲,下截(jie)多漫泐,昭陵諸碑(bei)(bei)(bei)多如此(ci)。是故此(ci)碑(bei)(bei)(bei)名聲雖隆(long),而(er)習者(zhe)稀。而(er)宋(song)拓(tuo)最多者(zhe)僅(jin)存(cun)上(shang)(shang)半截(jie)八百(bai)余(yu)字,后翁方(fang)綱洗石釋文,羅振玉(yu)亦有同(tong)舉,將鑿損(sun)字釋出,既補唐史缺漏,又(you)(you)可資參(can)習,惜釋文未能(neng)得觀。
傳世拓本者計有:
陸謹(jin)庭舊藏北宋拓本
有王(wang)文治、陸謹庭跋。首行“碑(bei)”字直(zhi)畫上沒有伸出,九行“太(tai)子洗馬李綱(gang)”之“李”字木部(bu)僅中豎微損,左右二(er)點(dian)均未泐連,“天地橫潰”之“潰”字可(ke)辨。此本(ben)可(ke)能是(shi)除王(wang)華德藏本(ben)之外最佳拓本(ben),惜今已不知所(suo)蹤,僅見于王(wang)壯(zhuang)弘記載(zai)。
陳鏞藏(zang)本(三行六字)
此本(ben)黑墨精(jing)拓,裁去(qu)損字(zi)(zi),白紙(zhi)鑲邊,作蝴蝶裝,共23頁,每頁縱18.3cm,橫9.2cm。前有(you)【王夫(fu)、】汪瀚(han)云題簽“宋拓虞(yu)恭公碑殘(can)字(zi)(zi)”帖內“公彥珍秘”“卷(juan)園”“田氏秘玩”等印8方。后(hou)有(you)陳鏞(yong)、羅振玉等題跋。此本(ben)較(jiao)少(shao)出版,是“高”、“室”字(zi)(zi)未損宋拓殘(can)字(zi)(zi)本(ben)(為故宮現(xian)藏兩本(ben)中的一本(ben)),殘(can)字(zi)(zi)俱已(yi)刪(shan)去(qu)且(qie)缺(que)字(zi)(zi)多,無法通讀。但(dan)拓工頗(po)精(jing),筆(bi)畫豐滿,有(you)值(zhi)得(de)參考之處。文(wen)物出版社“歷代(dai)碑帖法書選”系列選入,放大影印,頗(po)宜初學者臨習
嘉慶(qing)內(nei)府舊藏宋拓(tuo)本(四行(xing)八字)
清初為王(wang)(wang)聞遠所藏,后歸畢沅靈巖山館,畢氏獲罪,沒入內府,1958年(nian)王(wang)(wang)壯弘(hong)于上海征得,初歸上海博物館,轉歸上海圖書館,該(gai)本共25開,冊高36厘(li)米,寬22.3厘(li)米。碑(bei)文(wen)16開,帖(tie)(tie)芯(xin)高24.8厘(li)米,寬11.9厘(li)米。首行“碑(bei)”字(zi)直畫(hua)上有(you)(you)伸出(chu),第(di)十三行“天(tian)地橫潰”之“潰”字(zi)可辨。“李綱”之“李”字(zi)中豎泐處雖已連及左右二點(dian),然(ran)尚(shang)未損去,亦(yi)屬北(bei)宋(song)精拓(tuo),僅次于王(wang)(wang)華德本和陸(lu)謹庭本。帖(tie)(tie)前有(you)(you)題(ti)簽“宋(song)拓(tuo)虞恭(gong)公碑(bei)”,但無款帖(tie)(tie)內鈐有(you)(you)“三希堂精鑒璽”、“宜(yi)子孫”、“嘉慶(qing)鑒賞”、“嘉慶(qing)御覽之寶(bao)(bao)”、“石(shi)渠(qu)寶(bao)(bao)笈(ji)”、“寶(bao)(bao)笈(ji)三編”“蘇齋審定”“覃溪(xi)”“東吳王(wang)(wang)蓮涇藏書畫(hua)記(ji)”等印,后有(you)(you)王(wang)(wang)澍(shu)、翁方綱、王(wang)(wang)文(wen)治題(ti)跋。
天津延光室(shi)有(you)照片略縮小。上(shang)(shang)海(hai)有(you)正書(shu)局(ju)珂(ke)羅(luo)版(ban)(ban)印本。日(ri)本二玄社(she)《書(shu)跡名品叢刊》輯入(ru)者以及日(ri)本《書(shu)苑》皆以延光室(shi)照片翻印;日(ri)本二玄社(she)《中國法書(shu)選》輯入(ru);上(shang)(shang)海(hai)古籍出版(ban)(ban)社(she)“翰墨瑰寶”系列收(shou)入(ru),制版(ban)(ban)印刷(shua)極精(jing)。
臨(lin)川李氏(shi)十(shi)寶本(ben)(四行八(ba)字)
黑紙鑲邊剪裱(biao)經折(zhe)裝,此本(ben)裝裱(biao)時將(jiang)損泐文(wen)字(zi)(zi)裁去,只留六(liu)百四十字(zi)(zi),惜有(you)涂墨(mo)。后過(guo)蕭山朱文(wen)鈞手,五十年代朱氏后人將(jiang)此本(ben)捐(juan)獻故宮(gong)博物院。今(jin)(jin)藏(zang)故宮(gong)博物院。前有(you)李(li)春(chun)孫題簽“宋拓虞恭公碑(bei)”翁方(fang)綱(gang)臨銜(xian)名(ming)補缺,帖內(nei)鈐有(you)“春(chun)孫書畫”“雙桂齋(zhai)珍(zhen)藏(zang)印(yin)(yin)”“宗瀚”“翊(yi)煌嗣守(shou)”“李(li)翊(yi)勛印(yin)(yin)”“明窗細玩”“東卿過(guo)眼(yan)”“小(xiao)鶴”“唐(tang)氏寶藏(zang)”“志超”“聯琇嗣守(shou)”“宋直臣子方(fang)之裔”“阿難”“虛舟(zhou)生王澍(shu)字(zi)(zi)若霖今(jin)(jin)字(zi)(zi)蒻林(lin)”等(deng)印(yin)(yin),后有(you)翁方(fang)綱(gang)等(deng)跋,光緒間李(li)翊(yi)煌有(you)石印(yin)(yin)本(ben),名(ming)碑(bei)十品中有(you)收錄,印(yin)(yin)制頗精
四歐(ou)堂本(四行八字)
此(ci)本18開(kai),冊高32.9厘(li)米,寬20厘(li)米,碑(bei)(bei)(bei)文12開(kai),帖芯高24.1厘(li)米,寬14.4厘(li)米。此(ci)本經繆武(wu)子、陸謹庭、費(fei)開(kai)綬、潘祖蔭、吳(wu)(wu)湖帆(fan)遞藏,現藏上海圖(tu)書館(guan)。此(ci)本首(shou)行“碑(bei)(bei)(bei)”字已泐成一白塊,末行“泉室麟閣”之“室”字未損,字數雖多,然不少是(shi)描涂填墨所為,實乃南宋(song)(song)晚期拓(tuo)(tuo)(tuo)本。前有(you)吳(wu)(wu)湖帆(fan)題簽“宋(song)(song)拓(tuo)(tuo)(tuo)虞(yu)(yu)恭公(gong)碑(bei)(bei)(bei)”,王(wang)栩緣題“宋(song)(song)拓(tuo)(tuo)(tuo)虞(yu)(yu)恭公(gong)溫彥(yan)博碑(bei)(bei)(bei)”,李鴻裔(yi)題“宋(song)(song)拓(tuo)(tuo)(tuo)溫虞(yu)(yu)虞(yu)(yu)公(gong)彥(yan)博碑(bei)(bei)(bei)”。冊首(shou)有(you)吳(wu)(wu)湖帆(fan)手繪《四歐(ou)堂讀碑(bei)(bei)(bei)圖(tu)》及朱(zhu)(zhu)臧署端“宋(song)(song)拓(tuo)(tuo)(tuo)虞(yu)(yu)恭公(gong)碑(bei)(bei)(bei)”,帖內鈐有(you)“武(wu)子”“松下清齋(zhai)(zhai)”“陸恭清賞(shang)(shang)”“吳(wu)(wu)潘祖蔭章(zhang)”“至寶”“鶴(he)江鑒賞(shang)(shang)”“四歐(ou)堂藏碑(bei)(bei)(bei)印(yin)”“羅(luo)叔言(yan)”“吳(wu)(wu)潘靜淑(shu)(shu)”“陳泰(tai)登印(yin)”“湖帆(fan)寶此(ci)過于明珠駿馬(ma)”“吳(wu)(wu)湖帆(fan)”“春雨齋(zhai)(zhai)圖(tu)書記”“蝸(gua)邃(sui)五蛹道人審定(ding)宋(song)(song)本”等印(yin),后(hou)有(you)陸謹庭、翁方綱、江鳳(feng)彝、朱(zhu)(zhu)昌頤、吳(wu)(wu)湖帆(fan)、潘靜淑(shu)(shu)等題跋,有(you)顧莼、梁同書、李鴻裔(yi)、羅(luo)振玉、褚(chu)德彜(yi)、高時顯、鄧邦述(shu)、馮(feng)超(chao)然、吳(wu)(wu)梅、張茂炯(jiong)、蔡(cai)晉鏞、吳(wu)(wu)曾源、陳承修、方還、陳曾壽、葉恭綽(chuo)、李浩生、朱(zhu)(zhu)豫卿、沈(shen)邁士、沈(shen)尹默觀款有(you)上海昌藝社珂羅(luo)版印(yin)本,印(yin)刷甚精。
四(si)川王華德珍藏本(ben)(四(si)行七字)
此(ci)本(ben)(ben)為北(bei)宋早期拓本(ben)(ben)(大部分(fen)文字(zi)比陸謹庭本(ben)(ben)還要清晰(xi)),是四(si)川古(gu)琴(qin)泰斗王(wang)華德老先(xian)生的(de)珍(zhen)藏(zang)本(ben)(ben),共存(cun)820余字(zi)。是迄今已知(zhi)的(de)最佳拓本(ben)(ben),拓工(gong)非常精(jing)美(mei),但題跋部分(fen)在文革期間丟失(shi)。首行“碑”字(zi)和“太子洗馬李(li)(li)綱”之“李(li)(li)”完全(quan)清晰(xi)內有(you)王(wang)澍(shu)、宓炳奎(kui)、王(wang)華德等鑒印十余枚。可惜(xi)王(wang)老先(xian)生去世后(hou),今已不知(zhi)所蹤。
明王(wang)世懋跋,惜有(you)涂墨(mo)。此本(ben)今(jin)藏中國國家圖(tu)書(shu)館。
此本首(shou)行(xing)有(you)殘,拓(tuo)工精,大(da)約只能(neng)見到400余字,后有(you)吳(wu)平齋、楊守敬(jing)長跋。
劉世珩,安(an)徽貴池人(ren)。辛(xin)亥革命以后(hou),移(yi)居上海,以清朝遺老自居。1926年去(qu)世后(hou),其子劉公(gong)魯將古(gu)籍大量典賣。今藏中國國家博物館(guan)。有正書局、藝(yi)苑真(zhen)賞(shang)社珂羅版印(yin)本。
唐故特(te)進尚(shang)書右仆射上柱(zhu)國(guo)虞恭(gong)公(gong)溫(wen)公(gong)碑(釋文)
昔者帝媯升歷,九(jiu)官奮其(qi)(qi)庸;有(you)周誕命,六卿揚(yang)其(qi)(qi)職。國鈞總於(wu)公(gong)相(xiang),贊乎二輔;極密歸於(wu)臺閣,成乎百官。淳雅推被于(yu)(yu)(yu)寀(cai)寮,勛庸特(te)銘于(yu)(yu)(yu)鍾鼎(ding),是以功(gong)高魏趙,治比(bi)高傒,此煬(yang)帝載(zai)其(qi)(qi)盛德,建(jian)武嘉其(qi)(qi)卓操(cao)也。若夫(fu)昴(mao)宿麗(li)天,感其(qi)(qi)靈(ling)者人杰(jie);嵩岳鎮地,降其(qi)(qi)神者國楨(zhen),葉□夢於(wu)彲(chi,螭的異(yi)體字),作□器於(wu)舟楫,其(qi)(qi)資也超庸器于(yu)(yu)(yu)陶窳(yu),而其(qi)(qi)操(cao)也堅貞心(xin)于(yu)(yu)(yu)金石(shi),此又豈虛譽哉,抑功(gong)無復加也矣。
公(gong)(gong)(gong)(gong)太(tai)(tai)(tai)原祁人(ren),諱彥博,字(zi)大(da)(da)(da)臨,系(xi)姬(ji)文之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)遠(yuan)胄,派(pai)唐(tang)叔之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)遙源。食(shi)邑河內,世功開其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)緒;著(zhu)姓晉陽,世德派(pai)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)祚(zuo)。雖曰安國名震于(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)寰(huan)中(zhong),而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)實(shi)(shi)持世之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)大(da)(da)(da)義,獨(du)□于(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)天下(xia)。世之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)勛(xun)烈(lie)未(wei)(wei)真(zhen)著(zhu)于(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)眾□□,蓋猶培(pei)婁之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)望(wang)(wang)岱華,潢污之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)讓(rang)(rang)河海(hai)(hai)(hai)。祖裕(yu),魏太(tai)(tai)(tai)中(zhong)大(da)(da)(da)夫(fu)。言(yan)為準的,行(xing)成(cheng)表綴,廊(lang)廟翹首(shou),搢紳結轍(che),仿公(gong)(gong)(gong)(gong)叔而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)比德,顏思行(xing)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)并馳(chi),風(feng)追(zhui)赤芾,使(shi)(shi)重皇華。隨(sui)贈司(si)馬(ma)(ma),皇朝贈魏州刺(ci)史(shi)(shi)。聚螢(ying)勵學(xue),夢鳥成(cheng)文,名冠海(hai)(hai)(hai)中(zhong),望(wang)(wang)隆(long)日下(xia)。孔門密子(zi)(zi)(zi),聲(sheng)華不顯於(wu)(wu)當時(shi);潁川(chuan)陳(chen)(chen)君,哀(ai)榮無聞於(wu)(wu)異代。能(neng)(neng)兼之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)者(zhe),不亦優乎(hu)(hu)!公(gong)(gong)(gong)(gong)建(jian)(jian)兩儀之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)功勛(xun),垂(chui)百(bai)世之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)懿德,窮節義以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)明之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),敦(dun)禮(li)讓(rang)(rang)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)行(xing)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),故(gu)能(neng)(neng)內疚常懷,外防自維,具耿光(guang)(guang),映遠(yuan)識(shi),所以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)知其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)洋洋焉若洪河之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)東(dong)注,巖巖焉猶華岳(yue)(yue)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)西(xi)峙(zhi)。若乃(nai)(nai)三(san)德六(liu)行(xing),列(lie)圣之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所重也(ye)(ye),舉錯必踐其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)域(yu),陳(chen)(chen)疏裕(yu)略,先賢之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所難也(ye)(ye)。□報恩□闕庭(ting)(ting),建(jian)(jian)侯(hou)疆(jiang)圉,際風(feng)□之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)奇(qi),樹云霓以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)達命(ming),淪湮(yin)者(zhe)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)能(neng)(neng)與(yu),則(ze)(ze)高(gao)臺(tai)凌霄,始於(wu)(wu)覆(fu)簣;長(chang)(chang)江維地,肇自涓流。是以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)平津筮仕,由(you)賓王而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)佩印;文終創(chuang)業,皆名吏而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)命(ming)禮(li)。著(zhu)昭(zhao)雅(ya)范,同符前烈(lie),宏開奧義,太(tai)(tai)(tai)啟崇庸。奉詔啟復(fu)舊職,乃(nai)(nai)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)關(guan)內史(shi)(shi)用。于(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)是隆(long)令德而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)依仁,當朝碩望(wang)(wang)士(shi)如(ru)薛道(dao)(dao)衡(heng),文宗于(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)肆,牢籠多士(shi);太(tai)(tai)(tai)子(zi)(zi)(zi)洗馬(ma)(ma)李(li)綱,直道(dao)(dao)正辭(ci),羽(yu)儀海(hai)(hai)(hai)內;并下(xia)堂(tang)見禮(li),倒屣定(ding)(ding)交,而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)遂(sui)相稱(cheng)莫逆(ni),遠(yuan)來能(neng)(neng)答趙孟之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)詩(shi),近悅能(neng)(neng)追(zhui)成(cheng)季之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)勛(xun)。留(liu)心(xin)義化,處衡(heng)岳(yue)(yue)則(ze)(ze)奏疏章;輔善讜言(yan),坐宣(xuan)室而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)悅道(dao)(dao)誼。乃(nai)(nai)授通事舍人(ren)。斂(lian)笏鳳池,垂(chui)紳鸞閣,環(huan)姿月舉,韶音玉振。每至(zhi)文武(wu)在(zai)列(lie),華裔近庭(ting)(ting),對越于(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)青蒲之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)地,斂(lian)抑于(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)丹墀(chi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所,倍邀(yao)龍光(guang)(guang),漢(han)苑(yuan)內之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)杞梓,亦即洪濤中(zhong)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)砥柱(zhu),以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)方其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)對,斯(si)(si)乃(nai)(nai)□賢。□馀(yu)慶具,□之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)□隅,猗(yi)歟雅(ya)度,在(zai)乎(hu)(hu)經國。大(da)(da)(da)業之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)始,以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)親喪去(qu)官(guan),孺(ru)慕之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)感,哀(ai)毀之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)極,與(yu)夫(fu)長(chang)(chang)孫居夷(yi)乎(hu)(hu)龍性疚□其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)□而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)典歸(gui)。嗣(si)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)奪(duo)情,起復(fu)舊職。煬帝巡歷,時(shi)九伐逆(ni)罪,(而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er))輸轉(zhuan)(zhuan)無時(shi),公(gong)(gong)(gong)(gong)記勛(xun)書(shu)功,不惑規矩,邊徼寧(ning)謚。後或斛斯(si)(si)政(zheng)出(chu)(chu)(chu)(chu)奔高(gao)麗,既而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)乘(cheng)(cheng)轅南(nan)(nan)反,詔公(gong)(gong)(gong)(gong)銜命(ming)蕃境。申明臣節,陳(chen)(chen)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)逆(ni)順;曉暢皇威(wei),喻之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)禍福。遂(sui)致蠢茲(zi)赫亞,咸能(neng)(neng)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)□心(xin)□,以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)糾察(cha)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),蓋齡返撝日之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)戈,夷(yi)庭(ting)(ting)去(qu)焚巫之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)刑,豈(qi)如(ru)郭公(gong)(gong)(gong)(gong)申禮(li),空旋於(wu)(wu)遼海(hai)(hai)(hai);張(zhang)騫(qian)擁(yong)節,無功於(wu)(wu)月氏。又以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)公(gong)(gong)(gong)(gong)為東(dong)北(bei)道(dao)(dao)招(zhao)慰大(da)(da)(da)使(shi)(shi)。屬天地橫(heng)潰,華戎版(ban)蕩(dang),夷(yi)羊牧野,郊原起祥之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)師;如(ru)費代導,□無當難之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)臣。我高(gao)祖定(ding)(ding)四方而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)出(chu)(chu)(chu)(chu)震,乘(cheng)(cheng)六(liu)龍而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)御(yu)天,憑依握乾坤之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)符,播越遷夏商之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)鼎。艾綬銀章,弓旌先於(wu)(wu)髦俊;建(jian)(jian)社班瑞(rui),光(guang)(guang)寵(chong)(chong)屬於(wu)(wu)勛(xun)庸。庶績所以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)咸凝,群(qun)王然後就列(lie)。乃(nai)(nai)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)公(gong)(gong)(gong)(gong)能(neng)(neng)扶(fu)危拯難,特授總管(guan)府長(chang)(chang)史(shi)(shi),轉(zhuan)(zhuan)授侍(shi)(shi)御(yu)。公(gong)(gong)(gong)(gong)邐迤而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)進,非忠義之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)報也(ye)(ye)哉!雖連接總其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)方盛(sheng),光(guang)(guang)能(neng)(neng)毗其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)政(zheng)刑,而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)滅沒(mei)不群(qun),豈(qi)蹉(cuo)跎於(wu)(wu)吳阪;清越振響,終特達於(wu)(wu)章臺(tai)。徵為中(zhong)書(shu)舍人(ren),遷中(zhong)書(shu)侍(shi)(shi)郎(lang)。昔周建(jian)(jian)選(xuan),遠(yuan)邇懷歸(gui),一時(shi)屏(ping)藩,胥(xu)比事書(shu)賢,國學(xue)鄉校,盡德行(xing)道(dao)(dao)藝之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)選(xuan)。故(gu)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)歷政(zheng)則(ze)(ze)清忠傳美于(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)岐西(xi),而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)得人(ren)則(ze)(ze)孝若飛聲(sheng)於(wu)(wu)洛下(xia),云誰嗣(si)響,復(fu)在(zai)茲(zi)焉。屬獫狁縱慝,疆(jiang)場大(da)(da)(da)駭,甘泉迷龍煙(yan)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)火,云衢列(lie)象燧之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)陣,□神武(wu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所前向,履滿于(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)皇躬鞠(ju)于(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)朝。韜(tao)鈐素懷,實(shi)(shi)干(gan)城之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)將;琴書(shu)在(zai)御(yu),佇甘瑜之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)臣。乃(nai)(nai)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)公(gong)(gong)(gong)(gong)為行(xing)軍長(chang)(chang)史(shi)(shi)。十萬(wan)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)師,方絕(jue)大(da)(da)(da)漢(han);五餌之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)術(shu),必系(xi)單于(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)。而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)南(nan)(nan)風(feng)褰律載之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)弘(hong),北(bei)揚肆豺(chai)狼之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)毒,衛尉超奇(qi),復(fu)設□□剪仇敵而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)未(wei)(wei)能(neng)(neng),謂□□之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)難施,故(gu)困留(liu)于(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)遼海(hai)(hai)(hai)焉。皇上(shang)嗣(si)堯亮工,繼文治(zhi)宇,故(gu)蕩(dang)瑕滌□,澆俗侔於(wu)(wu)結繩;葉和萬(wan)邦(bang),遠(yuan)夷(yi)同於(wu)(wu)編戶(hu)。威(wei)懾(she)龍瀚,澤(ze)浸龜沼,實(shi)(shi)寶(bao)無俟于(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)方域(yu)也(ye)(ye),而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)使(shi)(shi)敵者(zhe)舉被(bei)渥(wo)澤(ze),褒其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)勁(jing)節,故(gu)嘉酈生之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)說(shuo)齊,召士(shi)季而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)返晉。拜公(gong)(gong)(gong)(gong)為治(zhi)中(zhong)、檢校吏部侍(shi)(shi)郎(lang)。尋以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)侍(shi)(shi)郎(lang)□(再)遷御(yu)史(shi)(shi)大(da)(da)(da)夫(fu)。公(gong)(gong)(gong)(gong)望(wang)(wang)為時(shi)宗,才稱(cheng)王佐(zuo),鴻翼所漸,自回溪(xi)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)薄(bo)九霄;驥足既馳(chi),游閶闔而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)騁千里。雖信勇并宿,乃(nai)(nai)能(neng)(neng)斯(si)(si)靈道(dao)(dao)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)術(shu),□地者(zhe)奠無辭(ci)焉。□議誠□□□□閣糾謬為於(wu)(wu)大(da)(da)(da)選(xuan),陳(chen)(chen)議武(wu)□,渥(wo)洽(qia)歸(gui)□□□,故(gu)能(neng)(neng)爵(jue)命(ming)日隆(long),寵(chong)(chong)祿歲厚,猶司(si)馬(ma)(ma)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)四至(zhi),慈明之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)十旬。乃(nai)(nai)以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)維官(guan)行(xing)太(tai)(tai)(tai)子(zi)(zi)(zi)右庶子(zi)(zi)(zi),遷御(yu)史(shi)(shi)大(da)(da)(da)夫(fu),仍(reng)給事中(zhong)書(shu)侍(shi)(shi)郎(lang),遷中(zhong)書(shu)令。志(zhi)矢蹇蹇,望(wang)(wang)重巍(wei)巍(wei),建(jian)(jian)大(da)(da)(da)義于(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)廊(lang)廟,陳(chen)(chen)諤(e)言(yan)于(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)(yu)闕庭(ting)(ting),在(zai)位幾載,獨(du)寵(chong)(chong)冠百(bai)僚,職司(si)八柄,公(gong)(gong)(gong)(gong)又處之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),故(gu)能(neng)(neng)出(chu)(chu)(chu)(chu)總糾察(cha),入專(zhuan)機管(guan),執簡冊以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)肅周行(xing),奉絲(si)綸以(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)光(guang)(guang)帝業。朝夕(xi)靖獻,出(chu)(chu)(chu)(chu)納廑(qin)隨(sui)會之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)忱(chen);遠(yuan)邇聞風(feng),始終念蘇武(wu)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)節,豈(qi)其(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)猶人(ren)歟!
俄而(er)(er)勛(xun)銘衛鼎,功紀徐陵,故(gu)晉封虞(yu)公,復食邑三千戶,德優爵重(zhong),鎬京(jing)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)舊制,非功不(bu)侯(hou),中陽之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)令典(dian),逾七命而(er)(er)兼二善。天下以(yi)(yi)(yi)為(wei)(wei)公之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)北征,而(er)(er)佩(pei)命南旋,以(yi)(yi)(yi)厲節醪庸(yong),寵(chong)錫其由來者漸矣(yi),斯(si)旬宣(xuan)而(er)(er)盡其方伯之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)職,仆射而(er)(er)逾于(yu)副相之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)位。上圖天道(dao)(dao),如斗極之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)運四時;下料人(ren)事,邁元愷之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)贊百(bai)揆。圣(sheng)朝(chao)欽若前(qian)典(dian),憲(xian)章往代,懷磻溪(xi)而(er)(er)縈夢想,嘉□國(guo)而(er)(er)勵堅貞,非公之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)磽磽不(bu)屈,介介不(bu)茍,結主知於艱危之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)際,臨事而(er)(er)不(bu)懼哉!觀東道(dao)(dao)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)通(tong),返(fan)南宮(gong)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)故(gu),實(shi)心(xin)體(ti)道(dao)(dao),勤行(xing)而(er)(er)不(bu)倦(juan),歷選前(qian)哲,仰止而(er)(er)無(wu)怠(dai)。是以(yi)(yi)(yi)忠(zhong)(zhong)允(yun)寬裕,懷內恭之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)溫(wen)溫(wen),虛外(wai)著之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)抑抑。謹度習儀,自葉巽貞之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)吉;盡忠(zhong)(zhong)補過(guo),不(bu)忘前(qian)惕(ti)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)勤。損茲驕盈,戒其偏僻,夙夜匪懈,以(yi)(yi)(yi)事一人(ren)。獻替之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)規,不(bu)忘於忠(zhong)(zhong)恕;損益之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)義(yi)(yi),皆出於仁厚(hou)。違(wei)規矩,拄尋尺(chi),光(guang)其家而(er)(er)弗為(wei)(wei);利(li)(li)社稷,安穢兆(zhao),危其身而(er)(er)無(wu)悔。肅(su)(su)肅(su)(su)焉(yan),濟(ji)濟(ji)焉(yan),宛(wan)若猶(you)龍之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)持(chi)已(yi);仁以(yi)(yi)(yi)立之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),義(yi)(yi)以(yi)(yi)(yi)行(xing)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),更如於菟之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)毀(hui)家。慎動(dong)言于(yu)公庭(ting),即執信義(yi)(yi)為(wei)(wei)國(guo)。柄心(xin)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)同(tong),必擇善以(yi)(yi)(yi)利(li)(li)物;意之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)異(yi),不(bu)是已(yi)而(er)(er)違(wei)人(ren)。辟德義(yi)(yi)為(wei)(wei)宮(gong)墻,包禮(li)度為(wei)(wei)開(kai)闔,勷人(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)善行(xing),勵人(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)清(qing)操,閑人(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)邪思,規人(ren)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)匪彝,善辭令而(er)(er)絕毀(hui)譽(yu),繩(sheng)愆謬而(er)(er)篤德義(yi)(yi)。位高矣(yi),持(chi)以(yi)(yi)(yi)慈(ci)和(he);祿厚(hou)矣(yi),治(zhi)以(yi)(yi)(yi)儉約(yue)。以(yi)(yi)(yi)孝敬之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)道(dao)(dao),移於哲兄;行(xing)慈(ci)惠之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)心(xin),洽(qia)於猶(you)子(zi)。允(yun)所(suo)謂(wei)朝(chao)廷之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)棟干(gan),家門之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)橋楚焉(yan)。
以(yi)貞觀十一(yi)年春,奉命巡察,道(dao)出(chu)洛陽,駐旌逅疾,以(yi)動寄深(shen)□□□□恩篤股肱(gong)之(zhi)(zhi)(zhi)□,載(zai)口碑于道(dao)路,名□□陳其方(fang)技(ji)。逯輔德愆報,彌(mi)留(liu)曠(kuang)旬,兩楹之(zhi)(zhi)(zhi)奠(dian)既(ji)兆,二(er)豎之(zhi)(zhi)(zhi)災(zai)乃□。詔特遣銀青光祿大夫行中書侍郎(lang)杜(du)正倫(lun)撫視疾體,并(bing)簡詒謀。而(er)公志存忠(zhong)□,表陳治道(dao),慎忽之(zhi)(zhi)(zhi)幾(ji)□盡,□□之(zhi)(zhi)(zhi)德著者。□卿大漸,無□忘於(wu)(wu)舉能;子顏啟(qi)足,情(qing)存於(wu)(wu)慎赦(she)。眇焉千(qian)載(zai),於(wu)(wu)斯一(yi)揆。六(liu)月廿日(ri),薨於(wu)(wu)旌陽□賢進而(er)官第,春秋七十有□。□□□□□□□之(zhi)(zhi)(zhi)□□類(lei)齊后之(zhi)(zhi)(zhi)□□□□□□即以(yi)其日(ri)□□於(wu)(wu)□陵□□□百寮倍列,莫不流涕。乃詔民部尚(shang)書莒國公唐儉、工部侍郎(lang)盧(lu)義恭(gong)護喪(sang),行中書侍郎(lang)杜(du)正倫(lun)持節吊祭,遣禮部侍郎(lang)令(ling)(ling)(ling)狐德芬、水部郎(lang)中□文紀,持節冊贈尚(shang)書右仆(pu)射上柱國,謚曰恭(gong)公,敕(chi)令(ling)(ling)(ling)立碑紀德,卜塋地(di)於(wu)(wu)昭(zhao)陵之(zhi)(zhi)(zhi)側,并(bing)給東園秘(mi)器(qi),賻贈二(er)千(qian)段,喪(sang)葬所須(xu),并(bing)令(ling)(ling)(ling)官給。予(yu)祖送之(zhi)(zhi)(zhi)典,墳塋之(zhi)(zhi)(zhi)制,咸(xian)率禮度之(zhi)(zhi)(zhi)宜(yi)焉。
夫顯微闡(chan)幽(you),義不容(rong)辭。功(gong)高德(de)盛,資(zi)篆籀之(zhi)鋪揚;聲飛實騰(teng),載(zai)金石以(yi)不朽。是以(yi)定獻忠穆,漢(han)室之(zhi)良佐也(ye);審晨(chen)當陽,晉朝之(zhi)賢輔也(ye)。雖復卿云摛思,班(ban)爾運奇,勒(le)銘由其子孫(sun),表墓資(zi)于(yu)寅僚(liao),紀奕葉之(zhi)作述,敘國楨之(zhi)挺生,故(gu)史冊發乎幽(you)光,而綸(lun)詔追乎往載(zai),不甚偉(wei)歟!武湯一德(de),垂之(zhi)百代。其詞曰(yue):
藹藹高(gao)門,世(shi)膺顯命。堂(tang)堂(tang)盛德,家襲(xi)馀慶。抗(kang)節飛英,扶(fu)危流(liu)詠(yong)。軒蓋接(jie)聯,圭璋輝(hui)映。操(cao)凌張裔,勛高(gao)趙(zhao)孟(meng)。獨飾朝(chao)綱,屢持(chi)國(guo)柄。露布馳聲(sheng),循(xun)墻示敬。出險入(ru)危,風疾(ji)草勁(jing)。鼓(gu)篋窮經,超藝絕德。栽成呂(lv)鍾,范(fan)圍儒墨。非馬(ma)擅奇,雕龍貽則。發跡素(su)里,馳聲(sheng)上國(guo)。仲舒揚庭,吾丘侍職(zhi)。數歷屯遭,不(bu)遑日月。□是正直,待後守先。和璧韞(yun)石,隋珠輝(hui)川(chuan)。伊呂(lv)之(zhi)佐(zuo),堯舜之(zhi)年。頏頡往哲,伯(bo)仲前賢。受書(shu)圯上,釋(shi)鉤滋(zi)泉。陳謨(mo)德顯,定策功宣。縱壑才鶩(mu),搏風初矯(jiao)。密勿(wu)鸞(luan)閣,便繁(fan)鳳(feng)沼。仲舉性純,伯(bo)適(shi)信皦。立(li)我楷模,示我儀(yi)表。萬古(gu)青(qing)霄(xiao),千秋(qiu)丹(dan)施。泉儀(yi)維則,衣德堪紹。鳴呼忠忱,懷思渺杳。屢遭艱(jian)厄,盍逝(shi)良弼。鑄(zhu)丹(dan)義(yi)府,傳薪(xin)理一。水逝(shi)黃陂,光浣趙(zhao)日。稅駕天(tian)府,夷體泉室。麟閣圖形,烏(wu)臺(tai)騰實。悲(bei)纏奄息,傷懷尹姞。永叨(tao)恩隆,垂(chui)裕韐韠。維地河山,□天(tian)箕(ji)畢(bi)。懿范(fan)昭茲,德音洋溢(yi)。
銀青光祿大夫(fu)渤海男歐(ou)陽(yang)詢書
此(ci)碑(bei)(bei)(bei)結體嚴謹勻整,書(shu)(shu)(shu)(shu)法(fa)(fa)平(ping)正(zheng)(zheng)清穆(mu),氣度雍容,格(ge)(ge)(ge)韻淳古(gu),矩法(fa)(fa)森(sen)嚴,體方(fang)筆(bi)圓(yuan),為(wei)(wei)歐(ou)書(shu)(shu)(shu)(shu)中(zhong)典(dian)型(xing)之(zhi)(zhi)作(zuo)。明(ming)代(dai)王世貞評為(wei)(wei):“如《郭林宗(碑(bei)(bei)(bei))》格(ge)(ge)(ge)清峻而虛和。”王世懋稱(cheng):“虞(yu)恭(gong)(gong)公(gong)(gong)碑(bei)(bei)(bei)與九(jiu)成、化度二碑(bei)(bei)(bei),俱稱(cheng)歐(ou)書(shu)(shu)(shu)(shu)第一(yi)(yi)。然(ran)今世臨池家率多(duo)效虞(yu)恭(gong)(gong)公(gong)(gong)碑(bei)(bei)(bei),法(fa)(fa)以(yi)此(ci)書(shu)(shu)(shu)(shu),方(fang)勁有(you)(you)格(ge)(ge)(ge),效學者(zhe)多(duo)從此(ci)入。”清代(dai)楊(yang)賓評道(dao):“余所見歐(ou)書(shu)(shu)(shu)(shu)二十有(you)(you)七(qi)種(zhong),大都源出漢分(fen)隸,僅得房彥謙碑(bei)(bei)(bei)之(zhi)(zhi)神妙也。此(ci)帖(tie)(筆(bi)者(zhe)注:指《虞(yu)恭(gong)(gong)公(gong)(gong)碑(bei)(bei)(bei)》)信本(ben)(ben)(ben)八(ba)十一(yi)(yi)歲所書(shu)(shu)(shu)(shu),體方(fang)書(shu)(shu)(shu)(shu)圓(yuan),深稔秀腴,當(dang)為(wei)(wei)晉唐(tang)正(zheng)(zheng)脈,楷法(fa)(fa)極則(ze),歐(ou)書(shu)(shu)(shu)(shu)中(zhong)之(zhi)(zhi)最(zui)(zui)足寶貴(gui)者(zhe)。”畢瀧(long)云(yun):“楷當(dang)以(yi)信本(ben)(ben)(ben)虞(yu)恭(gong)(gong)公(gong)(gong)碑(bei)(bei)(bei)為(wei)(wei)第一(yi)(yi),果然(ran),知書(shu)(shu)(shu)(shu)者(zhe)謂佳,不知書(shu)(shu)(shu)(shu)者(zhe)亦謂佳,真(zhen)具有(you)(you)八(ba)面之(zhi)(zhi)妙。”楊(yang)守敬謂:“《虞(yu)恭(gong)(gong)公(gong)(gong)溫(wen)彥博碑(bei)(bei)(bei)》為(wei)(wei)最(zui)(zui)晚年(nian)之(zhi)(zhi)作(zuo),平(ping)正(zheng)(zheng)婉和,……惟(wei)原泉損甚,海內無(wu)全文拓(tuo)本(ben)(ben)(ben)。”此(ci)碑(bei)(bei)(bei)是(shi)唐(tang)初屬于最(zui)(zui)標準的(de)正(zheng)(zheng)書(shu)(shu)(shu)(shu)格(ge)(ge)(ge)調,以(yi)筆(bi)法(fa)(fa)的(de)廣(guang)博和精湛來講(jiang),八(ba)法(fa)(fa)兼備,能(neng)從中(zhong)領略到每(mei)個字的(de)點(dian)畫轉折之(zhi)(zhi)精致(zhi),結構安排之(zhi)(zhi)疏密(mi),及章法(fa)(fa)、布(bu)置的(de)技巧,可以(yi)說有(you)(you)意(yi)外(wai)的(de)巧妙。樂卿文說:“率更(geng)書(shu)(shu)(shu)(shu)溫(wen)虞(yu)公(gong)(gong)碑(bei)(bei)(bei),為(wei)(wei)真(zhen)書(shu)(shu)(shu)(shu)第一(yi)(yi)筆(bi),學者(zhe)率先學此(ci)。”(汪(wang)珂玉《珊瑚網·書(shu)(shu)(shu)(shu)錄》)
歐陽詢(xun)為此碑書(shu)者(zhe)。
歐(ou)陽詢(xun)(557~641),唐(tang)代著名書(shu)(shu)(shu)法(fa)家(jia)(jia),字信(xin)本(ben),潭州臨湘(xiang)(今湖南長沙)人。官至(zhi)太(tai)子率更令、弘文館學士,封勃海縣男。書(shu)(shu)(shu)法(fa)學二王,參以隸法(fa),勁險刻厲(li),于平正中見險絕,自成(cheng)(cheng)一體,世稱(cheng)“歐(ou)體”,對后世影響很大(da),與顏真卿、柳公權(quan)、趙孟(meng)頫并稱(cheng)為(wei)“楷書(shu)(shu)(shu)四大(da)家(jia)(jia)”。他(ta)的(de)(de)書(shu)(shu)(shu)法(fa)在當(dang)時堪稱(cheng)一絕,“人得(de)其尺牘文字,咸(xian)以為(wei)楷范焉。”楷書(shu)(shu)(shu)從隸書(shu)(shu)(shu)發展到唐(tang)初,成(cheng)(cheng)為(wei)一種(zhong)成(cheng)(cheng)熟的(de)(de)書(shu)(shu)(shu)體,是以歐(ou)陽詢(xun)的(de)(de)書(shu)(shu)(shu)藝(yi)(yi)為(wei)代表(biao)的(de)(de)。他(ta)的(de)(de)楷書(shu)(shu)(shu)體現出(chu)盛唐(tang)泱泱大(da)國的(de)(de)風度,為(wei)李唐(tang)300年楷書(shu)(shu)(shu)中的(de)(de)龍頭和(he)執牛耳者。傳世碑刻除《虞(yu)恭(gong)公碑》外(wai),尚(shang)有《九成(cheng)(cheng)宮醴泉銘》、《化度寺碑》、《皇甫誕(dan)碑》、《房(fang)彥謙碑》等;墨跡有《張翰帖(tie)》、《卜商帖(tie)》、《夢奠帖(tie)》等編有《藝(yi)(yi)文類聚》100卷。
岑(cen)文本為(wei)此碑撰者(zhe)。
岑文(wen)(wen)本(595~645年(nian)),字(zi)景仁,唐(tang)朝宰(zai)相,南陽棘(ji)陽人(ren)(ren)。祖(zu)父名善方,仕蕭(xiao)察,吏部尚書(shu)。父名之象,隋末為(wei)邯鄲令。曾被人(ren)(ren)誣(wu)陷(xian)。岑聰慧敏捷,博(bo)通(tong)經(jing)史。他善于文(wen)(wen)詞,《新唐(tang)書(shu)·藝(yi)文(wen)(wen)志》著(zhu)錄其文(wen)(wen)集60卷,已散佚。《全(quan)唐(tang)文(wen)(wen)》錄存其文(wen)(wen)20篇(pian),《全(quan)唐(tang)詩(shi)》錄存其詩(shi)4首。
溫彥博為墓主。
溫(wen)彥博(573~637),字大(da)臨。初仕隋,后被(bei)羅藝招納(na),唐興,隨羅藝投(tou)唐,為一代名相。謚曰恭,陪葬昭陵。有文(wen)集二(er)十卷,《兩唐書(shu)志》傳于世。