景點簡介
鎮海(hai)堤(di),原(yuan)(yuan)名東甲(jia)堤(di),位于荔城(cheng)區黃石(shi)鎮境(jing)內,蜿(wan)蜒橫臥在興化灣(wan)南(nan)(nan)岸木(mu)蘭(lan)溪入(ru)海(hai)口,全長6公里(li)。唐元和年(nian)間,為抵(di)御海(hai)潮、圍墾埭田(tian),福建觀察使裴(pei)次元筑造東甲(jia)堤(di),歷代(dai)屢有重修,是福建省最早最大的海(hai)堤(di),保護著興化南(nan)(nan)洋平原(yuan)(yuan)二十多萬畝良田(tian)。相傳,鎮海(hai)堤(di)存,則南(nan)(nan)洋平原(yuan)(yuan)一年(nian)三熟,水鄉(xiang)(xiang)漁米(mi);鎮海(hai)堤(di)亡,則南(nan)(nan)洋平原(yuan)(yuan)蒲草(cao)叢生,澤國水鄉(xiang)(xiang)。其意義和地位可(ke)見(jian)一斑。
鎮海堤(di)以抵御海潮,圍墾(ken)埭田(tian),造福于民存世,黃石、新度、笏(hu)石、北高四鎮69個村共(gong)25萬人(ren)口(kou),22.5萬畝田(tian)地受(shou)益。可(ke)謂(wei)歷經滄桑,迄今已(yi)有1200多年。它是(shi)莆(pu)田(tian)最古老效益最大的古建筑(zhu),被(bei)列為(wei)(wei)省級文物保護單位(wei)。2006年5月,又(you)被(bei)國(guo)務院批準(zhun)為(wei)(wei)全國(guo)重點文物保護單位(wei)。
鎮海堤(di)(di)(di)(di)唐元和(he)元年(nian)(806年(nian))由閩浙觀察(cha)使(shi)裴次元創(chuang)建,是在(zai)莆田南洋圍(wei)墾東北角(jiao)最(zui)易(yi)被風潮沖毀的土(tu)堤(di)(di)(di)(di)外(wai)加(jia)建石(shi)堤(di)(di)(di)(di)3.4公里,自黃(huang)石(shi)鎮東甲(jia)村至遮浪村。堤(di)(di)(di)(di)岸有報功祠,系清道光年(nian)間邑人(ren)陳(chen)池養修堤(di)(di)(di)(di)后重建,祠內紀念歷代(dai)修堤(di)(di)(di)(di)人(ren)九位,并用石(shi)刻記載了歷代(dai)修堤(di)(di)(di)(di)的有功人(ren)士四百(bai)多人(ren)事跡。
文獻記載
鎮(zhen)海堤唐元(yuan)和元(yuan)年(806年)由閩浙觀察使裴(pei)次元(yuan)創建(jian),是在莆田南(nan)洋(yang)圍墾東(dong)(dong)北角最易(yi)被風潮沖毀的(de)土堤外加建(jian)石堤3.4公(gong)里,自黃石鎮(zhen)東(dong)(dong)甲村(cun)至遮浪村(cun)。
據(ju)史(shi)載(zai),石堤(di)于明洪(hong)武二十年(nian)(1387年(nian))被拆,堤(di)石用(yong)于筑平海(hai)(hai)、莆(pu)禧兩城(cheng)。此后(hou)僅剩土堤(di),屢(lv)修(xiu)屢(lv)毀。清道光七年(nian)(1827年(nian)),莆(pu)人陳池養重修(xiu)石堤(di),改稱(cheng)“鎮海(hai)(hai)堤(di)”。海(hai)(hai)堤(di)總(zong)長87.5公里,至今仍是(shi)福建省(sheng)最(zui)早(zao)最(zui)大的海(hai)(hai)堤(di),保(bao)護著(zhu)興化南(nan)洋平原20多(duo)萬(wan)畝(mu)良田。
南(nan)洋海(hai)堤工程最艱巨的(de)首推(tui)東甲堤,古稱(cheng)鎮海(hai)堤。其創(chuang)(chuang)建時(shi)間,舊府、縣志(zhi)無詳載,僅謂唐元(yuan)和年(nian)(819年(nian))觀察使裴次元(yuan)填(tian)海(hai)為堤開南(nan)洋,在紅泉筑堰(yan)儲(chu)水(shui),圍墾為田;又,堤古為石砌(qi)。清(qing)陳(chen)池養《莆陽水(shui)利志(zhi)》根(gen)據上述(shu)所(suo)載,論斷(duan)東甲堤是裴次元(yuan)創(chuang)(chuang)筑。
東(dong)甲堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)自遮浪起至(zhi)東(dong)甲止(zhi),全部工(gong)程包括石(shi)(shi)(shi)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)、附(fu)石(shi)(shi)(shi)土(tu)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)。石(shi)(shi)(shi)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)與附(fu)石(shi)(shi)(shi)土(tu)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)是同一(yi)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)的兩面(mian),外(wai)為石(shi)(shi)(shi)砌,內為土(tu)筑,土(tu)筑高(gao)(gao)于(yu)石(shi)(shi)(shi)砌,水垾堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)是土(tu)筑,距石(shi)(shi)(shi)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)后半里。舊志載,東(dong)甲、遮浪一(yi)帶,有洋田與埭(dai)(dai)田之分(fen),洋田依山附(fu)海,由高(gao)(gao)趨岸,前人于(yu)洋田盡處(chu)筑堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di),是為內堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di);又把內堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)外(wai)的海灘,墾為埭(dai)(dai)田,漸(jian)圍漸(jian)墾,就有一(yi)埭(dai)(dai)、二埭(dai)(dai)、三埭(dai)(dai)之稱。于(yu)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)田外(wai)筑堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)障(zhang)潮,是為外(wai)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)。埭(dai)(dai)田低于(yu)洋田,高(gao)(gao)差自0.58米(mi)至(zhi)1.17米(mi)不等;埭(dai)(dai)田以內堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)障(zhang)霖,以外(wai)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)捍海水。上述所(suo)指(zhi)的石(shi)(shi)(shi)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)與附(fu)石(shi)(shi)(shi)土(tu)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di),就是所(suo)謂(wei)外(wai)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di),水垾內堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)就是所(suo)謂(wei)內堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)。
明洪武二十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1387年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),江夏(xia)侯周德興,將堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)拆(chai)砌(qi)平(ping)海(hai)(hai)(hai)、莆禧兩(liang)(liang)城(cheng),僅留下附(fu)(fu)石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)土(tu)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)。洪武三十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1397年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),土(tu)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)潰決(jue)(jue)(jue)。永樂(le)三年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1405年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)又崩壞(huai)(huai),白浪(lang)(lang)長驅(qu)至(zhi)(zhi)(zhi)壺(hu)公山麓,南(nan)(nan)洋一(yi)片沃土(tu)被(bei)淹(yan),造成(cheng)嚴重(zhong)(zhong)災(zai)荒。此后至(zhi)(zhi)(zhi)嘉(jia)靖(jing)十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)三年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1534年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),100多年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)間,土(tu)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)被(bei)海(hai)(hai)(hai)浪(lang)(lang)吞噬過(guo)8次。其中,弘治六(liu)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1493年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),狂(kuang)風(feng)大(da)作(zuo)(zuo),土(tu)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)幾乎全(quan)部潰決(jue)(jue)(jue),海(hai)(hai)(hai)船可(ke)駛入(ru)平(ping)田,民眾(zhong)(zhong)(zhong)為了(le)修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)復石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di),曾幾次選人(ren)(ren)進京請筑(zhu),但未(wei)(wei)能實現,只好(hao)仍(reng)修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)土(tu)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di),可(ke)是(shi)屢修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)屢壞(huai)(huai),民眾(zhong)(zhong)(zhong)困苦不堪。明嘉(jia)靖(jing)十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)三年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1534年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),興化府知(zhi)(zhi)府黃一(yi)道,開始修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)筑(zhu)石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di),先(xian)作(zuo)(zuo)天地(di)玄(xuan)黃四(si)(si)石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)磯(ji),用(yong)巨木雜竹為楗(jian),內塞亂石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),以殺(sha)潮勢,繼(ji)以石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)砌(qi)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di),長1400丈,高(gao)(gao)9尺(chi)(chi),但未(wei)(wei)完工(gong)黃即被(bei)解官離去。同知(zhi)(zhi)潭鎧終(zhong)其成(cheng)。后人(ren)(ren)在東(dong)甲建宗祠,在遮浪(lang)(lang)建功德祠,祀(si)此兩(liang)(liang)人(ren)(ren),以為紀念。嘉(jia)靖(jing)二十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)九(jiu)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1550年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),土(tu)、石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)俱壞(huai)(huai),砌(qi)筑(zhu)修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)復。嘉(jia)靖(jing)四(si)(si)十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)一(yi)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1562年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),倭寇陷城(cheng),群(qun)(qun)(qun)眾(zhong)(zhong)(zhong)逃(tao)亡,海(hai)(hai)(hai)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)失管,復遇風(feng)雨為災(zai),堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)被(bei)沖決(jue)(jue)(jue),水(shui)(shui)溢滿城(cheng)。邑人(ren)(ren)都御史林潤,疏請帑(tang)(tang)金(jin)修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)。巡按(an)檄縣支帑(tang)(tang)金(jin)1000余兩(liang)(liang)進行修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)復,用(yong)石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)縱橫交砌(qi)。萬(wan)歷(li)六(liu)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1578年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)壞(huai)(huai),花銀1000兩(liang)(liang)修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)筑(zhu)石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)420丈,并(bing)添(tian)設(she)石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)磯(ji),萬(wan)歷(li)十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)六(liu)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1588年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)壞(huai)(huai),縣動支帑(tang)(tang)金(jin)575兩(liang)(liang),修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)筑(zhu)石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)482丈2尺(chi)(chi)。萬(wan)歷(li)十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)九(jiu)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1591年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),支帑(tang)(tang)金(jin)160余兩(liang)(liang),維修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)。萬(wan)歷(li)三十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1602年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)壞(huai)(huai),撥(bo)賑(zhen)銀480兩(liang)(liang)重(zhong)(zhong)修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu),添(tian)設(she)石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)磯(ji)。清順治十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)六(liu)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1659年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian))九(jiu)月三十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)日(ri),颶(ju)風(feng)猛(meng)襲,土(tu)、石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)盡(jin)壞(huai)(huai),海(hai)(hai)(hai)水(shui)(shui)淹(yan)入(ru),晚稻絕收。順治十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)八(ba)(ba)(ba)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1661年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),截界禍起,東(dong)甲堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)被(bei)劃到界外(wai),蕩為海(hai)(hai)(hai)港。康熙二十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)一(yi)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1682年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),復界后,修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)復為土(tu)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di),康熙三十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1691年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian))七月十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)五日(ri)夜臺(tai)風(feng),二十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)九(jiu)夜又臺(tai)風(feng),海(hai)(hai)(hai)水(shui)(shui)溢入(ru)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di),淹(yan)沒田廬,海(hai)(hai)(hai)船漂(piao)入(ru)沙堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)及(ji)五龍(long)地(di)方(fang)。雍正十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)三年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1735年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),群(qun)(qun)(qun)眾(zhong)(zhong)(zhong)集資修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)筑(zhu)石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)100丈,高(gao)(gao)9尺(chi)(chi),底(di)5尺(chi)(chi),面(mian)3尺(chi)(chi);附(fu)(fu)石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)土(tu)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)1100丈,高(gao)(gao)1丈,底(di)2丈,面(mian)1丈;并(bing)修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)東(dong)西二石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)涵(han)(han)和(he)砌(qi)筑(zhu)埭田100余畝(mu),全(quan)部工(gong)程歷(li)經3年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)才完成(cheng)。乾(qian)隆十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)七年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1752年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian))八(ba)(ba)(ba)月至(zhi)(zhi)(zhi)三十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)九(jiu)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1774年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian))八(ba)(ba)(ba)月,堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)又潰決(jue)(jue)(jue)3次,海(hai)(hai)(hai)水(shui)(shui)淹(yan)至(zhi)(zhi)(zhi)沙堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)、水(shui)(shui)南(nan)(nan)諸(zhu)村(cun),沿海(hai)(hai)(hai)禾薯盡(jin)沒。乾(qian)隆四(si)(si)十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)五年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1780年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)壞(huai)(huai),舊西涵(han)(han)潰為深淵,溝海(hai)(hai)(hai)出入(ru),名為青(qing)龍(long)港。群(qun)(qun)(qun)眾(zhong)(zhong)(zhong)移(yi)高(gao)(gao)筑(zhu)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di),改設(she)西涵(han)(han)。乾(qian)隆五十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)五年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1790年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)壞(huai)(huai),舊東(dong)涵(han)(han)潰,群(qun)(qun)(qun)眾(zhong)(zhong)(zhong)移(yi)高(gao)(gao)筑(zhu)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di),改為東(dong)涵(han)(han)。乾(qian)隆五十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)九(jiu)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1794年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian))秋(qiu),海(hai)(hai)(hai)溢堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)潰,禾薯絕收,是(shi)歲大(da)饑。道光(guang)六(liu)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)至(zhi)(zhi)(zhi)七年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1826~1827年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),邑人(ren)(ren)陳池養依靠群(qun)(qun)(qun)眾(zhong)(zhong)(zhong)力量(liang),大(da)修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)東(dong)甲堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di),填(tian)截青(qing)龍(long)港50丈,筑(zhu)石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)1114丈,高(gao)(gao)1.1丈,面(mian)寬4尺(chi)(chi),底(di)寬8尺(chi)(chi),縱橫迭砌(qi),滿灌(guan)灰漿;又設(she)東(dong)西兩(liang)(liang)石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)涵(han)(han),以泄埭田水(shui)(shui);筑(zhu)附(fu)(fu)石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)土(tu)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)1114丈;砌(qi)水(shui)(shui)埠內堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)一(yi)道;拋亂石(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)11.5萬(wan)塊坦坡護堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)。經過(guo)這次整修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu),東(dong)甲堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)比以前(qian)牢固。道光(guang)十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)二年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1832年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian))八(ba)(ba)(ba)月十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)二日(ri)及(ji)咸豐(feng)元年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1851年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian))八(ba)(ba)(ba)月三日(ri),颶(ju)風(feng),海(hai)(hai)(hai)潮大(da)作(zuo)(zuo),但不為患。
清道光年間(1821~1850年)所整修的東甲堤工程依次為:
石(shi)(shi)堤(di)。堤(di)作(zuo)斜折形,自東北迤(yi)向西(xi)南,每筑(zhu)一(yi)段,收(shou)進1.17米或1.47米,為尖破水(shui),以(yi)(yi)抵狂潮,堤(di)長(chang)(chang)3275.16米,高(gao)2.65米,面寬1.17米,底寬1.47米,西(xi)頭長(chang)(chang)882米,底寬1.76米,高(gao)2.05~2.94米。堤(di)的基礎(chu)以(yi)(yi)竹為網絡,用8.82米長(chang)(chang)椿(chun)(chun)(chun)(chun)三(san)根,深釘(ding)(ding),橫貫(guan)杉木,竹麓為纜,聯(lian)絡筑(zhu)掛,絡內入土,椿(chun)(chun)(chun)(chun)令(ling)堅實,逐層(ceng)(ceng)加(jia)高(gao)。堤(di)址(zhi)以(yi)(yi)竹為長(chang)(chang)絡,用松(song)木長(chang)(chang)椿(chun)(chun)(chun)(chun)4枚深釘(ding)(ding),貫(guan)以(yi)(yi)松(song)木,內裝碎石(shi)(shi)為基,然后(hou)(hou)布(bu)石(shi)(shi)。其舊址(zhi)堅實的,以(yi)(yi)舊址(zhi)為骨(gu),內外加(jia)釘(ding)(ding)兩行排(pai)椿(chun)(chun)(chun)(chun)。舊址(zhi)全(quan)無的,除打內外兩行排(pai)椿(chun)(chun)(chun)(chun)外,中(zhong)間再加(jia)梅(mei)花椿(chun)(chun)(chun)(chun)。堤(di)用0.35米厚的條石(shi)(shi),丁順(露頭與露側之稱)互砌,迭(die)石(shi)(shi)11層(ceng)(ceng),每2層(ceng)(ceng)一(yi)收(shou),外收(shou)0.18米,內收(shou)0.02米,層(ceng)(ceng)層(ceng)(ceng)滿灌灰(hui)漿,堤(di)外用松(song)木深釘(ding)(ding)。竹絡裝上,堵截各(ge)港險處,絡實石(shi)(shi)塊,又在堤(di)腳(jiao)拋重(zhong)200斤的大亂(luan)石(shi)(shi)11.5萬塊,維護堤(di)腳(jiao),并設東西(xi)二石(shi)(shi)洞(dong)以(yi)(yi)泄(xie)水(shui),又在西(xi)涵(han)以(yi)(yi)東,廟后(hou)(hou)以(yi)(yi)西(xi),加(jia)填石(shi)(shi)磯。
附石(shi)(shi)(shi)土(tu)(tu)堤。石(shi)(shi)(shi)堤內加筑附石(shi)(shi)(shi)土(tu)(tu)堤,長3275.16米(mi)(mi)(mi),自遮(zhe)浪三門港以東(dong),東(dong)甲(jia)慈圣(sheng)門以西為主要地段(duan),計長2352米(mi)(mi)(mi),面寬(kuan)1.47米(mi)(mi)(mi),底(di)寬(kuan)8.82米(mi)(mi)(mi),下(xia)加盤5.88米(mi)(mi)(mi),其(qi)頭尾兩段(duan)仍面寬(kuan)1.47米(mi)(mi)(mi),底(di)寬(kuan)4.41米(mi)(mi)(mi),土(tu)(tu)堤高出(chu)石(shi)(shi)(shi)堤頂(ding)面1~1.5米(mi)(mi)(mi)不等,取土(tu)(tu)坑距堤內44.1米(mi)(mi)(mi)以外。
水(shui)埠(bu)內堤(di)(di)。東甲、遮浪(lang)地(di)勢(shi)低(di)下,為防木蘭(lan)、寶騰、梁(liang)溪及程洋諸山洪水(shui)暴漲(zhang)決堤(di)(di)入海(hai),于石堤(di)(di)后半里(li),自(zi)遮浪(lang)至東甲,鄒曾徐(xu)交(jiao)界上(shang)去,筑水(shui)埠(bu)內堤(di)(di)以(yi)(yi)抵溝水(shui),籍護(hu)海(hai)堤(di)(di),堤(di)(di)面寬2.94米,底寬5.88米,靠溝護(hu)以(yi)(yi)瓦礫。
到民(min)國(guo)時(shi),東(dong)甲堤(di)因百年失修,石堤(di)堤(di)身發生(sheng)沉陷傾斜,石層灰漿脫(tuo)落殆盡,石層有被壓而凹(ao)入數(shu)寸的,有被折斷的,附(fu)石土(tu)堤(di)則是(shi)嚴重(zhong)漏洞(dong),日益(yi)擴大,危及堤(di)身安(an)全。但國(guo)民(min)黨(dang)政(zheng)府始終(zhong)不曾(ceng)加以搶(qiang)修。
1952年(nian)冬至1953年(nian)春(chun),人民政府(fu)發動群眾,對東甲堤進行(xing)全面的(de)(de)搶(qiang)救(jiu)整修。1961年(nian)9月22號臺(tai)風加(jia)大(da)潮,又使(shi)東甲堤遭到(dao)摧毀性(xing)的(de)(de)破(po)壞。災后,省(sheng)政府(fu)撥出專款(kuan)對海堤進行(xing)標準(zhun)化基建(jian),東甲堤作為重(zhong)點施工地段(duan),首(shou)先實現海堤標準(zhun)化。建(jian)成以來,經受住(zhu)幾次大(da)的(de)(de)臺(tai)風、暴雨、海潮的(de)(de)考驗(yan),有效保護人民生命財(cai)產的(de)(de)安全。