景點簡介
鎮(zhen)海(hai)堤(di),原名東甲堤(di),位(wei)于荔城(cheng)區(qu)黃石鎮(zhen)境內,蜿蜒橫臥在興化灣南(nan)岸木蘭溪入海(hai)口(kou),全長(chang)6公里。唐元和年間,為抵(di)御海(hai)潮、圍墾埭(dai)田,福建觀察使裴次元筑造(zao)東甲堤(di),歷代屢有重修(xiu),是(shi)福建省最(zui)早最(zui)大的海(hai)堤(di),保護(hu)著興化南(nan)洋(yang)平原二十多萬畝良田。相(xiang)傳,鎮(zhen)海(hai)堤(di)存,則(ze)南(nan)洋(yang)平原一(yi)年三熟,水(shui)鄉(xiang)漁米;鎮(zhen)海(hai)堤(di)亡(wang),則(ze)南(nan)洋(yang)平原蒲草叢生(sheng),澤國水(shui)鄉(xiang)。其(qi)意義和地位(wei)可見一(yi)斑。
鎮海堤(di)以抵御海潮,圍墾埭(dai)田,造福(fu)于民存世,黃石、新度、笏石、北高(gao)四(si)鎮69個村共25萬人(ren)口,22.5萬畝(mu)田地(di)受(shou)益。可謂歷(li)經(jing)滄桑,迄今已(yi)有1200多年。它是莆(pu)田最(zui)古老效(xiao)益最(zui)大(da)的古建筑,被列為省級文物(wu)保(bao)護單位。2006年5月,又被國務(wu)院批準為全國重點(dian)文物(wu)保(bao)護單位。
鎮(zhen)海堤(di)(di)(di)唐元和元年(nian)(nian)(806年(nian)(nian))由(you)閩浙觀(guan)察使裴(pei)次元創(chuang)建(jian),是(shi)在莆田南(nan)洋圍墾東北角(jiao)最易被風(feng)潮(chao)沖(chong)毀的(de)土堤(di)(di)(di)外加(jia)建(jian)石(shi)堤(di)(di)(di)3.4公里,自黃石(shi)鎮(zhen)東甲村至遮浪村。堤(di)(di)(di)岸有(you)報(bao)功祠,系清(qing)道光年(nian)(nian)間邑人(ren)陳(chen)池養修(xiu)堤(di)(di)(di)后重(zhong)建(jian),祠內紀念歷代修(xiu)堤(di)(di)(di)人(ren)九位,并用石(shi)刻(ke)記載了歷代修(xiu)堤(di)(di)(di)的(de)有(you)功人(ren)士(shi)四(si)百多人(ren)事跡。
文獻記載
鎮(zhen)海堤(di)唐元和(he)元年(806年)由閩浙觀察使(shi)裴次元創(chuang)建,是在(zai)莆田(tian)南(nan)洋圍墾東北角最易被風(feng)潮沖毀的土堤(di)外加建石(shi)堤(di)3.4公里,自(zi)黃石(shi)鎮(zhen)東甲村至遮浪(lang)村。
據(ju)史載(zai),石堤(di)于明洪武二十年(1387年)被拆,堤(di)石用于筑平(ping)海、莆禧(xi)兩(liang)城。此后(hou)僅剩土堤(di),屢修屢毀。清道光七年(1827年),莆人陳池養重(zhong)修石堤(di),改稱“鎮海堤(di)”。海堤(di)總長87.5公里,至今仍是福(fu)建省(sheng)最(zui)(zui)早最(zui)(zui)大的海堤(di),保護(hu)著興化(hua)南(nan)洋(yang)平(ping)原20多(duo)萬畝良(liang)田。
南洋海(hai)堤(di)工程(cheng)最(zui)艱巨的首推東甲堤(di),古(gu)稱鎮海(hai)堤(di)。其創(chuang)建時間,舊(jiu)府、縣志無詳載,僅謂唐元和年(819年)觀(guan)察使(shi)裴(pei)次(ci)元填海(hai)為堤(di)開南洋,在紅泉筑堰(yan)儲水,圍墾為田;又,堤(di)古(gu)為石(shi)砌。清陳池(chi)養《莆陽(yang)水利志》根據(ju)上述(shu)所載,論斷東甲堤(di)是裴(pei)次(ci)元創(chuang)筑。
東(dong)甲(jia)堤(di)自遮浪起(qi)至東(dong)甲(jia)止,全部工程包括石堤(di)、附石土(tu)(tu)堤(di)。石堤(di)與附石土(tu)(tu)堤(di)是同(tong)一(yi)堤(di)的(de)兩(liang)面,外(wai)為(wei)石砌,內(nei)(nei)(nei)為(wei)土(tu)(tu)筑(zhu),土(tu)(tu)筑(zhu)高于石砌,水垾堤(di)是土(tu)(tu)筑(zhu),距石堤(di)后(hou)半里。舊志載,東(dong)甲(jia)、遮浪一(yi)帶,有(you)洋(yang)(yang)(yang)田(tian)與埭(dai)(dai)(dai)田(tian)之分,洋(yang)(yang)(yang)田(tian)依山(shan)附海,由高趨岸,前(qian)人于洋(yang)(yang)(yang)田(tian)盡處筑(zhu)堤(di),是為(wei)內(nei)(nei)(nei)堤(di);又(you)把內(nei)(nei)(nei)堤(di)外(wai)的(de)海灘,墾(ken)為(wei)埭(dai)(dai)(dai)田(tian),漸圍漸墾(ken),就(jiu)有(you)一(yi)埭(dai)(dai)(dai)、二(er)埭(dai)(dai)(dai)、三埭(dai)(dai)(dai)之稱。于堤(di)田(tian)外(wai)筑(zhu)堤(di)障潮,是為(wei)外(wai)堤(di)。埭(dai)(dai)(dai)田(tian)低于洋(yang)(yang)(yang)田(tian),高差(cha)自0.58米至1.17米不等;埭(dai)(dai)(dai)田(tian)以內(nei)(nei)(nei)堤(di)障霖(lin),以外(wai)堤(di)捍海水。上述所(suo)(suo)指(zhi)的(de)石堤(di)與附石土(tu)(tu)堤(di),就(jiu)是所(suo)(suo)謂外(wai)堤(di),水垾內(nei)(nei)(nei)堤(di)就(jiu)是所(suo)(suo)謂內(nei)(nei)(nei)堤(di)。
明(ming)洪武二(er)十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1387年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),江夏侯周(zhou)德興,將堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)石(shi)(shi)(shi)拆砌平海(hai)(hai)、莆禧兩城(cheng),僅(jin)留下附(fu)石(shi)(shi)(shi)土(tu)(tu)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)。洪武三(san)(san)十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1397年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),土(tu)(tu)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)潰決。永樂三(san)(san)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1405年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)又崩(beng)壞(huai)(huai),白浪長驅(qu)至(zhi)壺公山(shan)麓,南洋(yang)一片(pian)沃土(tu)(tu)被淹(yan)(yan),造成嚴重災(zai)荒。此(ci)后(hou)(hou)至(zhi)嘉(jia)靖(jing)十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)三(san)(san)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1534年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),100多年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)間,土(tu)(tu)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)被海(hai)(hai)浪吞噬(shi)過8次(ci)。其(qi)中,弘治(zhi)六年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1493年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),狂風(feng)(feng)(feng)(feng)大作,土(tu)(tu)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)幾乎(hu)全部潰決,海(hai)(hai)船(chuan)可駛(shi)入平田(tian),民眾為(wei)(wei)了修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)復(fu)(fu)石(shi)(shi)(shi)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di),曾幾次(ci)選人(ren)(ren)進京請(qing)筑(zhu),但(dan)(dan)未(wei)(wei)能實現,只好仍修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)土(tu)(tu)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di),可是屢修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)屢壞(huai)(huai),民眾困苦不堪(kan)。明(ming)嘉(jia)靖(jing)十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)三(san)(san)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1534年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),興化府知府黃一道(dao),開始(shi)修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)筑(zhu)石(shi)(shi)(shi)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di),先(xian)作天地(di)玄(xuan)黃四(si)石(shi)(shi)(shi)磯,用(yong)巨(ju)木雜竹為(wei)(wei)楗,內塞亂石(shi)(shi)(shi),以殺(sha)潮勢,繼(ji)以石(shi)(shi)(shi)砌堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di),長1400丈(zhang),高(gao)9尺(chi),但(dan)(dan)未(wei)(wei)完工黃即被解官離去。同知潭鎧終其(qi)成。后(hou)(hou)人(ren)(ren)在東甲(jia)(jia)(jia)建(jian)宗祠,在遮浪建(jian)功德祠,祀此(ci)兩人(ren)(ren),以為(wei)(wei)紀(ji)念。嘉(jia)靖(jing)二(er)十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)九年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1550年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),土(tu)(tu)、石(shi)(shi)(shi)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)俱壞(huai)(huai),砌筑(zhu)修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)復(fu)(fu)。嘉(jia)靖(jing)四(si)十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)一年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1562年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),倭(wo)寇陷城(cheng),群眾逃亡,海(hai)(hai)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)失管,復(fu)(fu)遇風(feng)(feng)(feng)(feng)雨為(wei)(wei)災(zai),堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)被沖決,水(shui)(shui)溢(yi)滿城(cheng)。邑人(ren)(ren)都御史林潤(run),疏請(qing)帑(tang)(tang)金修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)。巡按檄縣(xian)支帑(tang)(tang)金1000余兩進行(xing)修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)復(fu)(fu),用(yong)石(shi)(shi)(shi)縱橫交砌。萬(wan)歷(li)(li)六年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1578年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)壞(huai)(huai),花銀(yin)1000兩修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)筑(zhu)石(shi)(shi)(shi)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)420丈(zhang),并添設石(shi)(shi)(shi)磯,萬(wan)歷(li)(li)十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)六年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1588年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)壞(huai)(huai),縣(xian)動支帑(tang)(tang)金575兩,修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)筑(zhu)石(shi)(shi)(shi)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)482丈(zhang)2尺(chi)。萬(wan)歷(li)(li)十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)九年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1591年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),支帑(tang)(tang)金160余兩,維(wei)修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)石(shi)(shi)(shi)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)。萬(wan)歷(li)(li)三(san)(san)十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1602年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)壞(huai)(huai),撥(bo)賑銀(yin)480兩重修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu),添設石(shi)(shi)(shi)磯。清順治(zhi)十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)六年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1659年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian))九月(yue)(yue)三(san)(san)十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)日(ri),颶(ju)風(feng)(feng)(feng)(feng)猛(meng)襲,土(tu)(tu)、石(shi)(shi)(shi)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)盡壞(huai)(huai),海(hai)(hai)水(shui)(shui)淹(yan)(yan)入,晚稻絕(jue)收。順治(zhi)十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)八(ba)(ba)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1661年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),截界(jie)禍起,東甲(jia)(jia)(jia)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)被劃到(dao)界(jie)外,蕩為(wei)(wei)海(hai)(hai)港。康(kang)熙二(er)十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)一年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1682年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),復(fu)(fu)界(jie)后(hou)(hou),修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)復(fu)(fu)為(wei)(wei)土(tu)(tu)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di),康(kang)熙三(san)(san)十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1691年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian))七月(yue)(yue)十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)五日(ri)夜臺風(feng)(feng)(feng)(feng),二(er)十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)九夜又臺風(feng)(feng)(feng)(feng),海(hai)(hai)水(shui)(shui)溢(yi)入堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di),淹(yan)(yan)沒(mei)田(tian)廬(lu),海(hai)(hai)船(chuan)漂入沙堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)及(ji)五龍(long)地(di)方(fang)。雍正十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)三(san)(san)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1735年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),群眾集(ji)資(zi)修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)筑(zhu)石(shi)(shi)(shi)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)100丈(zhang),高(gao)9尺(chi),底(di)5尺(chi),面3尺(chi);附(fu)石(shi)(shi)(shi)土(tu)(tu)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)1100丈(zhang),高(gao)1丈(zhang),底(di)2丈(zhang),面1丈(zhang);并修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)東西二(er)石(shi)(shi)(shi)涵(han)(han)和砌筑(zhu)埭田(tian)100余畝,全部工程歷(li)(li)經3年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)才完成。乾隆十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)七年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1752年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian))八(ba)(ba)月(yue)(yue)至(zhi)三(san)(san)十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)九年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1774年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian))八(ba)(ba)月(yue)(yue),堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)又潰決3次(ci),海(hai)(hai)水(shui)(shui)淹(yan)(yan)至(zhi)沙堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)、水(shui)(shui)南諸村(cun),沿海(hai)(hai)禾薯盡沒(mei)。乾隆四(si)十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)五年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1780年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)壞(huai)(huai),舊(jiu)西涵(han)(han)潰為(wei)(wei)深淵(yuan),溝(gou)海(hai)(hai)出入,名為(wei)(wei)青龍(long)港。群眾移(yi)高(gao)筑(zhu)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di),改(gai)設西涵(han)(han)。乾隆五十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)五年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1790年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)壞(huai)(huai),舊(jiu)東涵(han)(han)潰,群眾移(yi)高(gao)筑(zhu)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di),改(gai)為(wei)(wei)東涵(han)(han)。乾隆五十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)九年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1794年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian))秋,海(hai)(hai)溢(yi)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)潰,禾薯絕(jue)收,是歲大饑。道(dao)光六年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)至(zhi)七年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1826~1827年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)),邑人(ren)(ren)陳池(chi)養(yang)依靠群眾力(li)量(liang),大修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu)東甲(jia)(jia)(jia)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di),填截青龍(long)港50丈(zhang),筑(zhu)石(shi)(shi)(shi)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)1114丈(zhang),高(gao)1.1丈(zhang),面寬4尺(chi),底(di)寬8尺(chi),縱橫迭砌,滿灌灰(hui)漿;又設東西兩石(shi)(shi)(shi)涵(han)(han),以泄(xie)埭田(tian)水(shui)(shui);筑(zhu)附(fu)石(shi)(shi)(shi)土(tu)(tu)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)1114丈(zhang);砌水(shui)(shui)埠(bu)內堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)一道(dao);拋亂石(shi)(shi)(shi)11.5萬(wan)塊坦坡護堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)。經過這次(ci)整修(xiu)(xiu)(xiu)(xiu),東甲(jia)(jia)(jia)堤(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)(di)比以前牢(lao)固。道(dao)光十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)二(er)年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1832年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian))八(ba)(ba)月(yue)(yue)十(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)二(er)日(ri)及(ji)咸豐元年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(1851年(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian)(nian))八(ba)(ba)月(yue)(yue)三(san)(san)日(ri),颶(ju)風(feng)(feng)(feng)(feng),海(hai)(hai)潮大作,但(dan)(dan)不為(wei)(wei)患(huan)。
清道光年間(1821~1850年)所整修的東甲堤工程依次為:
石(shi)(shi)(shi)堤(di)。堤(di)作斜折形,自東(dong)(dong)(dong)北迤向(xiang)西(xi)南,每筑一(yi)段,收(shou)進1.17米(mi)(mi)(mi)(mi)或1.47米(mi)(mi)(mi)(mi),為尖破水,以(yi)(yi)抵(di)狂潮,堤(di)長3275.16米(mi)(mi)(mi)(mi),高(gao)2.65米(mi)(mi)(mi)(mi),面(mian)寬1.17米(mi)(mi)(mi)(mi),底(di)寬1.47米(mi)(mi)(mi)(mi),西(xi)頭長882米(mi)(mi)(mi)(mi),底(di)寬1.76米(mi)(mi)(mi)(mi),高(gao)2.05~2.94米(mi)(mi)(mi)(mi)。堤(di)的(de)基礎以(yi)(yi)竹(zhu)為網絡(luo),用8.82米(mi)(mi)(mi)(mi)長椿三根,深釘(ding)(ding)(ding),橫貫杉木(mu)(mu),竹(zhu)麓為纜(lan),聯絡(luo)筑掛,絡(luo)內入土,椿令堅實(shi),逐層加(jia)高(gao)。堤(di)址以(yi)(yi)竹(zhu)為長絡(luo),用松木(mu)(mu)長椿4枚深釘(ding)(ding)(ding),貫以(yi)(yi)松木(mu)(mu),內裝碎石(shi)(shi)(shi)為基,然后布石(shi)(shi)(shi)。其舊址堅實(shi)的(de),以(yi)(yi)舊址為骨,內外(wai)加(jia)釘(ding)(ding)(ding)兩行(xing)排椿。舊址全無(wu)的(de),除打內外(wai)兩行(xing)排椿外(wai),中間再加(jia)梅花(hua)椿。堤(di)用0.35米(mi)(mi)(mi)(mi)厚的(de)條(tiao)石(shi)(shi)(shi),丁順(露頭與露側之稱(cheng))互砌,迭石(shi)(shi)(shi)11層,每2層一(yi)收(shou),外(wai)收(shou)0.18米(mi)(mi)(mi)(mi),內收(shou)0.02米(mi)(mi)(mi)(mi),層層滿灌(guan)灰漿(jiang),堤(di)外(wai)用松木(mu)(mu)深釘(ding)(ding)(ding)。竹(zhu)絡(luo)裝上(shang),堵截各港(gang)險(xian)處,絡(luo)實(shi)石(shi)(shi)(shi)塊(kuai),又在堤(di)腳拋(pao)重200斤(jin)的(de)大亂石(shi)(shi)(shi)11.5萬塊(kuai),維護堤(di)腳,并(bing)設東(dong)(dong)(dong)西(xi)二石(shi)(shi)(shi)洞以(yi)(yi)泄水,又在西(xi)涵(han)以(yi)(yi)東(dong)(dong)(dong),廟后以(yi)(yi)西(xi),加(jia)填石(shi)(shi)(shi)磯。
附石(shi)土(tu)(tu)堤(di)。石(shi)堤(di)內加筑(zhu)附石(shi)土(tu)(tu)堤(di),長(chang)3275.16米,自遮浪三門港以東,東甲(jia)慈圣門以西為(wei)主要地(di)段,計長(chang)2352米,面寬(kuan)1.47米,底寬(kuan)8.82米,下加盤5.88米,其(qi)頭尾(wei)兩段仍面寬(kuan)1.47米,底寬(kuan)4.41米,土(tu)(tu)堤(di)高出石(shi)堤(di)頂面1~1.5米不等,取土(tu)(tu)坑距堤(di)內44.1米以外。
水埠內(nei)堤。東(dong)甲、遮(zhe)浪(lang)地勢低下,為防木(mu)蘭、寶騰、梁溪及(ji)程(cheng)洋(yang)諸山洪水暴漲決堤入(ru)海,于石堤后半(ban)里,自遮(zhe)浪(lang)至東(dong)甲,鄒曾徐交界上去,筑水埠內(nei)堤以抵溝(gou)水,籍護海堤,堤面寬(kuan)2.94米,底寬(kuan)5.88米,靠溝(gou)護以瓦礫。
到(dao)民(min)國時,東甲(jia)堤(di)因百年(nian)失(shi)修,石(shi)堤(di)堤(di)身發生沉(chen)陷傾斜(xie),石(shi)層(ceng)灰漿脫落殆(dai)盡,石(shi)層(ceng)有(you)被壓而凹入數寸的,有(you)被折斷的,附(fu)石(shi)土(tu)堤(di)則是(shi)嚴重漏洞(dong),日益擴大,危及堤(di)身安全(quan)。但(dan)國民(min)黨(dang)政(zheng)府始終不(bu)曾加(jia)以搶修。
1952年(nian)冬至(zhi)1953年(nian)春(chun),人(ren)(ren)民政府(fu)發動群眾,對東(dong)甲堤進(jin)行全面的(de)搶救(jiu)整修。1961年(nian)9月22號(hao)臺風(feng)加大潮(chao),又(you)使東(dong)甲堤遭到摧毀性(xing)的(de)破壞。災后,省政府(fu)撥(bo)出專款對海(hai)堤進(jin)行標(biao)準(zhun)化基建,東(dong)甲堤作為(wei)重點施工地段(duan),首先(xian)實現海(hai)堤標(biao)準(zhun)化。建成(cheng)以來,經受住(zhu)幾次(ci)大的(de)臺風(feng)、暴雨、海(hai)潮(chao)的(de)考(kao)驗,有效(xiao)保護人(ren)(ren)民生命財(cai)產的(de)安全。