簡介
發掘單位:山東(dong)省文物考古研究所
發掘領隊:鄭(zheng)同修
時代:西晉
2003年5月初,山(shan)(shan)東省(sheng)臨(lin)沂(yi)市(shi)在市(shi)區王羲之故居公園擴建(jian)工程施工中,發(fa)現兩座(zuo)較大的磚室(shi)墓葬。隨即,山(shan)(shan)東省(sheng)文物考(kao)古(gu)研究所和(he)臨(lin)沂(yi)市(shi)文化局聯合組成(cheng)考(kao)古(gu)隊進行了搶救發(fa)掘,取得了重要(yao)成(cheng)果。
墓葬(zang)(zang)位于臨(lin)沂(yi)市(shi)市(shi)區洗(xi)硯池街北側(ce)、王(wang)羲之(zhi)故居(ju)公園東北部。兩(liang)座(zuo)墓葬(zang)(zang)東西相距(ju)30余米,除墓門為石制之(zhi)外,其(qi)余均為磚筑。其(qi)中1號墓為雙(shuang)室墓葬(zang)(zang),為山(shan)東已發掘(jue)漢晉大(da)中型(xing)磚室墓中保存最完(wan)整的一(yi)座(zuo),也是山(shan)東已發掘(jue)大(da)中型(xing)磚室墓葬(zang)(zang)中惟一(yi)一(yi)座(zuo)未(wei)被(bei)盜掘(jue)的墓葬(zang)(zang),出土了豐富精美的隨(sui)葬(zang)(zang)品。
出土文物
墓葬(zang)(zang)出土隨(sui)葬(zang)(zang)品(pin)十分(fen)豐富(fu),有(you)(you)(you)(you)銅器(qi)(qi)、瓷(ci)器(qi)(qi)、陶器(qi)(qi)、漆(qi)器(qi)(qi)、鐵器(qi)(qi)、金器(qi)(qi)及其它質料的(de)(de)隨(sui)葬(zang)(zang)品(pin)250余(yu)件(套(tao))。其中(zhong)瓷(ci)器(qi)(qi)主要(yao)為南方風格的(de)(de)青瓷(ci),器(qi)(qi)形有(you)(you)(you)(you)盤(pan)口壺、雞首(shou)壺、罐、缽、水注、燭(zhu)臺等(deng)(deng)。陶器(qi)(qi)有(you)(you)(you)(you)盤(pan)、釉陶瓶等(deng)(deng)器(qi)(qi)類,其中(zhong)盤(pan)多(duo)為漆(qi)衣陶。銅器(qi)(qi)有(you)(you)(you)(you)熏爐、鼎、魁、斗、熨斗、燈(deng)、碗、弩(nu)機、帶(dai)鉤等(deng)(deng)。金器(qi)(qi)主要(yao)為裝飾品(pin),有(you)(you)(you)(you)手鐲、釵(chai)、簪、鈴、串珠、牌飾、指環等(deng)(deng)。鐵器(qi)(qi)有(you)(you)(you)(you)刀、燈(deng)、鏡諸類。墓葬(zang)(zang)隨(sui)葬(zang)(zang)漆(qi)器(qi)(qi)數量(liang)也很多(duo),但多(duo)腐(fu)朽嚴重,可辨器(qi)(qi)形有(you)(you)(you)(you)奩、壺、耳杯(bei)、盤(pan)、勺等(deng)(deng)類。在出土隨(sui)葬(zang)(zang)品(pin)當中(zhong),尤以(yi)青瓷(ci)胡人騎(qi)獸(shou)燭(zhu)臺、青銅人物騎(qi)獸(shou)燭(zhu)臺、鳳鳥形銅熏爐等(deng)(deng)器(qi)(qi)物造型優美,保存十分(fen)完整;銅弩(nu)機上刻有(you)(you)(you)(you)"正(zheng)始二(er)年(nian)(nian)(nian)五月十日左(zuo)尚方造..."等(deng)(deng)30余(yu)字(zi)(zi)銘文(wen);部(bu)分(fen)漆(qi)器(qi)(qi)的(de)(de)底部(bu)有(you)(you)(you)(you)清晰(xi)的(de)(de)朱(zhu)書文(wen)字(zi)(zi),記載(zai)明(ming)確的(de)(de)年(nian)(nian)(nian)號,內容有(you)(you)(you)(you)"太(tai)康七年(nian)(nian)(nian)"、"太(tai)康八年(nian)(nian)(nian)"和"十年(nian)(nian)(nian)"三個年(nian)(nian)(nian)號以(yi)及"王女"、"李平"、"李次"、"官(guan)"等(deng)(deng)文(wen)字(zi)(zi)。
2號(hao)墓(mu)葬為單磚室(shi)墓(mu),主墓(mu)室(shi)前(qian)有寬大(da)的甬道,是山(shan)東(dong)已發掘磚室(shi)墓(mu)中規模(mo)最(zui)大(da)的單室(shi)墓(mu)葬,雖然經過兩(liang)次盜掘,但墓(mu)室(shi)結構保(bao)存依然完整,殘(can)存各(ge)類文物20余件。
墓葬結構
從兩(liang)座墓(mu)葬(zang)(zang)的(de)(de)形制結構(gou)、隨(sui)葬(zang)(zang)品的(de)(de)器(qi)物組合特點和(he)紀年資料初步(bu)判斷,墓(mu)葬(zang)(zang)的(de)(de)年代(dai)(dai)應(ying)屬西晉時期。1號墓(mu)完整(zheng)(zheng)地反映了(le)當(dang)時的(de)(de)葬(zang)(zang)制葬(zang)(zang)俗。同一(yi)墓(mu)葬(zang)(zang)埋葬(zang)(zang)3個未成年人,是(shi)考古發(fa)掘中極為罕(han)見(jian)的(de)(de)現(xian)象(xiang)。出(chu)土(tu)隨(sui)葬(zang)(zang)品豐富而精(jing)美,為山東晉代(dai)(dai)墓(mu)葬(zang)(zang)中所僅見(jian)。2號墓(mu)雖然被盜,但規(gui)模更大,墓(mu)室結構(gou)完整(zheng)(zheng),與(yu)1號墓(mu)葬(zang)(zang)相距不遠,時代(dai)(dai)相近。兩(liang)座墓(mu)葬(zang)(zang)規(gui)模較大、構(gou)筑方式考究、出(chu)土(tu)文(wen)物豐富精(jing)美,墓(mu)主應(ying)具有較強的(de)(de)經(jing)濟(ji)實力或(huo)一(yi)定(ding)的(de)(de)政治(zhi)勢力,應(ying)與(yu)當(dang)時的(de)(de)名門望族或(huo)達官貴族有一(yi)定(ding)關系。
對研究當時葬制葬俗有重要意義
臨沂洗硯池二號晉墓(mu)規模(mo)宏大
《光明日(ri)(ri)報(bao)》消息(xi):本報(bao)6月6日(ri)(ri)報(bao)道(dao)(dao)(dao)的(de)(de)臨(lin)沂洗(xi)硯池晉墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)挖掘,得到社會的(de)(de)廣泛關注,經過考(kao)古工(gong)作者的(de)(de)努力(li),日(ri)(ri)前又發掘出二(er)號(hao)(hao)墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)。一(yi)(yi)、二(er)號(hao)(hao)墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)出土文物(wu)近(jin)日(ri)(ri)在臨(lin)沂展出。 二(er)號(hao)(hao)墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)東(dong)距一(yi)(yi)號(hao)(hao)墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)36米(mi)(mi)(mi)(mi)(mi),墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)頂距現(xian)地表1米(mi)(mi)(mi)(mi)(mi)左右,封(feng)土夯(hang)筑。門(men)(men)南(nan)(nan)向,墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)門(men)(men)前有(you)(you)(you)墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)道(dao)(dao)(dao),上口寬5.56米(mi)(mi)(mi)(mi)(mi)、殘(can)(can)深4.1米(mi)(mi)(mi)(mi)(mi)、底(di)寬3米(mi)(mi)(mi)(mi)(mi)。墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)門(men)(men)近(jin)處(chu)的(de)(de)墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)道(dao)(dao)(dao)上口有(you)(you)(you)一(yi)(yi)磚(zhuan)鋪平(ping)面遺跡。墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)室(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)結構(gou)為磚(zhuan)券單(dan)室(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu),雙(shuang)層券頂由(you)甬道(dao)(dao)(dao)和主(zhu)(zhu)(zhu)室(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)兩(liang)(liang)部(bu)分構(gou)成(cheng),甬道(dao)(dao)(dao)門(men)(men)前兩(liang)(liang)側有(you)(you)(you)門(men)(men)垛(duo)。南(nan)(nan)北(bei)通長13米(mi)(mi)(mi)(mi)(mi)、東(dong)西(xi)寬7米(mi)(mi)(mi)(mi)(mi)、高(gao)(gao)4.42米(mi)(mi)(mi)(mi)(mi)。主(zhu)(zhu)(zhu)室(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)內(nei)(nei)長6.64米(mi)(mi)(mi)(mi)(mi)、內(nei)(nei)寬4.1米(mi)(mi)(mi)(mi)(mi)、內(nei)(nei)高(gao)(gao)2.78米(mi)(mi)(mi)(mi)(mi),甬道(dao)(dao)(dao)內(nei)(nei)長2.94米(mi)(mi)(mi)(mi)(mi)、內(nei)(nei)寬2.9米(mi)(mi)(mi)(mi)(mi)、內(nei)(nei)高(gao)(gao)2.8米(mi)(mi)(mi)(mi)(mi),門(men)(men)垛(duo)南(nan)(nan)北(bei)長1.2米(mi)(mi)(mi)(mi)(mi),高(gao)(gao)3.3米(mi)(mi)(mi)(mi)(mi)。主(zhu)(zhu)(zhu)室(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)與(yu)(yu)(yu)甬道(dao)(dao)(dao)均有(you)(you)(you)石(shi)(shi)框(kuang)雙(shuang)扇石(shi)(shi)門(men)(men),可自由(you)開(kai)合,石(shi)(shi)門(men)(men)西(xi)扇鑿有(you)(you)(you)條狀把手。石(shi)(shi)門(men)(men)兩(liang)(liang)側各(ge)有(you)(you)(you)一(yi)(yi)掖門(men)(men),以平(ping)磚(zhuan)封(feng)堵(du)。甬道(dao)(dao)(dao)門(men)(men)外砌封(feng)門(men)(men)磚(zhuan)。墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)內(nei)(nei)地面鋪雙(shuang)層磚(zhuan),亦呈弧(hu)面隆起(qi)。有(you)(you)(you)兩(liang)(liang)處(chu)盜洞(dong)分別(bie)從甬道(dao)(dao)(dao)門(men)(men)與(yu)(yu)(yu)東(dong)南(nan)(nan)角進入室(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)內(nei)(nei)。 二(er)號(hao)(hao)墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)室(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)建筑規模宏大(da),保存完整(zheng),是山東(dong)省漢(han)晉磚(zhuan)砌單(dan)室(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)中所罕見(jian)。根據墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)室(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)結構(gou)與(yu)(yu)(yu)出土文物(wu)的(de)(de)特點(dian)等埋(mai)葬(zang)(zang)情況綜合分析,考(kao)古專家認為,該墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)當(dang)為晉代夫妻合葬(zang)(zang)墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu),與(yu)(yu)(yu)一(yi)(yi)號(hao)(hao)墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)主(zhu)(zhu)(zhu)應屬同一(yi)(yi)家族,對于研究當(dang)時(shi)的(de)(de)葬(zang)(zang)制葬(zang)(zang)俗(su)有(you)(you)(you)著重要意義。二(er)號(hao)(hao)墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)因先后(hou)兩(liang)(liang)次被(bei)盜,墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)室(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)內(nei)(nei)已被(bei)嚴重擾亂(luan),隨(sui)(sui)葬(zang)(zang)品所剩無幾。甬道(dao)(dao)(dao)內(nei)(nei)僅(jin)見(jian)一(yi)(yi)件陶(tao)燈(deng),主(zhu)(zhu)(zhu)室(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)內(nei)(nei)有(you)(you)(you)兩(liang)(liang)具棺(guan)木殘(can)(can)跡,周圍散(san)落(luo)有(you)(you)(you)鐵棺(guan)釘。兩(liang)(liang)具成(cheng)人骨骼分別(bie)散(san)落(luo)于墓(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)(mu)室(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)西(xi)部(bu)。隨(sui)(sui)葬(zang)(zang)品僅(jin)見(jian)青銅器虎子、殘(can)(can)熨斗各(ge)1件,鐵器殘(can)(can)鼎1件、鏡3件,青瓷燈(deng)、罐(guan)、碗殘(can)(can)器各(ge)1件,串飾(shi)瑪瑙(nao)珠(zhu)(zhu)3枚、小珍珠(zhu)(zhu)一(yi)(yi)宗(zong),另有(you)(you)(you)棺(guan)飾(shi)小金釘24枚及小銀釘等。
洗硯池
洗(xi)(xi)硯(yan)池(chi)(chi)(chi)位于長葛老城鎮內(nei)福泉井(jing)之旁,池(chi)(chi)(chi)呈(cheng)長方形,長80米(mi)(mi),寬(kuan)(kuan)30米(mi)(mi),水深1-3米(mi)(mi)。池(chi)(chi)(chi)水呈(cheng)墨(mo)青色(se),久旱不(bu)涸,池(chi)(chi)(chi)邊有一高臺(tai)(tai)為鐘繇(zhou)學書(shu)(shu)臺(tai)(tai),池(chi)(chi)(chi)前(qian)立有1920年(nian)《重修洗(xi)(xi)硯(yan)池(chi)(chi)(chi)碑記》碑,高0.91米(mi)(mi),寬(kuan)(kuan)0.4米(mi)(mi), 碑文記述了(le)鐘繇(zhou)的(de)書(shu)(shu)法(fa)成(cheng)就及其(qi)學字(zi)精神,對重修后(hou)的(de)洗(xi)(xi)硯(yan)池(chi)(chi)(chi)景觀(guan)也作了(le)描(miao)繪。據傳三國時期大書(shu)(shu)法(fa)家鐘繇(zhou)常邀(yao)胡(hu)昭字(zi)臺(tai)(tai)上練(lian)字(zi),窮究先(xian)師技法(fa),久而久之寫禿的(de)筆(bi)堆集如山,寫過(guo)的(de)紙(zhi)帛(bo)棄之成(cheng)垛。由于洗(xi)(xi)筆(bi)洗(xi)(xi)硯(yan),把(ba)滿池(chi)(chi)(chi)的(de)水都(dou)洗(xi)(xi)成(cheng)黑色(se)了(le)。解放后(hou),人(ren)民政(zheng)府曾對此(ci)進行了(le)修復、保護(hu)。