金牛道
千(qian)(qian)佛崖(ya)(ya)(ya)(ya)(ya)段(duan)(duan)金(jin)牛道(dao)(dao)遺址2009年(nian)(nian)(nian)(nian)經(jing)(jing)考古(gu)(gu)發掘(jue),現存(cun)遺址300余米,棧道(dao)(dao)孔30多個。其(qi)中(zhong)南端長(chang)(chang)約50米,懸崖(ya)(ya)(ya)(ya)(ya)壁立,地勢(shi)(shi)險要(yao)(yao),其(qi)場(chang)景正如嚴耕望在《唐代交(jiao)通圖(tu)考》中(zhong)的(de)描述,“石(shi)(shi)(shi)崖(ya)(ya)(ya)(ya)(ya)壁立,車道(dao)(dao)斷崖(ya)(ya)(ya)(ya)(ya)而成(cheng),人馬經(jing)(jing)此,如行柜中(zhong),蓋上下(xia)左(zuo)側(就由北(bei)向南言),盡為石(shi)(shi)(shi)壁,唯右側直落干尋,嘉陵江奔涌其(qi)下(xia)”,自三(san)(san)國兩晉南北(bei)朝(chao)以來“古(gu)(gu)今皆循千(qian)(qian)佛崖(ya)(ya)(ya)(ya)(ya)以行”。唐開(kai)元(yuan)三(san)(san)年(nian)(nian)(nian)(nian)(715年(nian)(nian)(nian)(nian))益(yi)州大(da)都督(du)府長(chang)(chang)史韋(wei)抗鑿石(shi)(shi)(shi)為路(lu)(lu)。千(qian)(qian)佛崖(ya)(ya)(ya)(ya)(ya)藏佛洞左(zuo)側題記(ji)記(ji)其(qi)事(shi)(shi),“大(da)清(qing)(qing)咸豐四(si)(si)(si)(si)年(nian)(nian)(nian)(nian)五月既望/大(da)唐開(kai)元(yuan)三(san)(san)年(nian)(nian)(nian)(nian)劍南道(dao)(dao)按察使銀青光(guang)祿大(da)夫(fu)行益(yi)州大(da)/都督(du)府長(chang)(chang)史陜(shan)(shan)西萬年(nian)(nian)(nian)(nian)縣韋(wei)抗鑿石(shi)(shi)(shi)為路(lu)(lu)并鑿干佛功德/邑增(zeng)生梁嘉麟監生孫遇春黃元(yuan)慶(qing)鐫石(shi)(shi)(shi)內江高(gao)(gao)立中(zhong)敬書”。明(ming)(ming)初對千(qian)(qian)佛崖(ya)(ya)(ya)(ya)(ya)前道(dao)(dao)路(lu)(lu)有過(guo)大(da)規模的(de)整治(zhi),清(qing)(qing)初顧祖禹《讀史方輿紀要(yao)(yao)》記(ji)載:“明(ming)(ming)洪武二(er)十(shi)四(si)(si)(si)(si)年(nian)(nian)(nian)(nian),景川(chuan)侯曹震(zhen)相視開(kai)鑿,疊(die)石(shi)(shi)(shi)為岸(an),益(yi)為坦途。《道(dao)(dao)光(guang)重修(xiu)(xiu)昭(zhao)化縣志·武備志》中(zhong)也(ye)有記(ji)載:明(ming)(ming)太祖洪武二(er)十(shi)四(si)(si)(si)(si)年(nian)(nian)(nian)(nian)(1391年(nian)(nian)(nian)(nian))二(er)月至(zhi)二(er)十(shi)五年(nian)(nian)(nian)(nian)(1392年(nian)(nian)(nian)(nian))一月,景川(chuan)侯曹震(zhen)派成(cheng)都后(hou)衛(wei)指揮僉事(shi)(shi)王(wang)清(qing)(qing)修(xiu)(xiu)鑿保(bao)寧府至(zhi)漢(han)中(zhong)驛道(dao)(dao),其(qi)中(zhong)千(qian)(qian)佛崖(ya)(ya)(ya)(ya)(ya)一帶(dai)“古(gu)(gu)作棧閣,連歲修(xiu)(xiu)葺(qi),工(gong)費甚多,相其(qi)形勢(shi)(shi),辟取山(shan)石(shi)(shi)(shi)從河(he)鎮砌,闊四(si)(si)(si)(si)五丈,自四(si)(si)(si)(si)川(chuan)至(zhi)陜(shan)(shan)西無難焉。”當時修(xiu)(xiu)路(lu)(lu)采用的(de)是(shi)從河(he)鎮砌,壘石(shi)(shi)(shi)為岸(an),改(gai)木棧道(dao)(dao)為石(shi)(shi)(shi)板路(lu)(lu)。現存(cun)千(qian)(qian)佛崖(ya)(ya)(ya)(ya)(ya)南段(duan)(duan)部分的(de)堡坎是(shi)用石(shi)(shi)(shi)灰作砂漿(jiang)壘砌,或為當時之(zhi)遺跡。1935年(nian)(nian)(nian)(nian)開(kai)始(shi)修(xiu)(xiu)筑川(chuan)陜(shan)(shan)公(gong)路(lu)(lu),炸(zha)掉(diao)了(le)南段(duan)(duan)崖(ya)(ya)(ya)(ya)(ya)壁,拓寬(kuan)了(le)路(lu)(lu)面,墊高(gao)(gao)了(le)路(lu)(lu)基,汽車可以通行,金(jin)牛古(gu)(gu)道(dao)(dao)被掩埋。2008年(nian)(nian)(nian)(nian)汶川(chuan)大(da)地震(zhen)之(zhi)后(hou),千(qian)(qian)佛崖(ya)(ya)(ya)(ya)(ya)納入災后(hou)重建。2009年(nian)(nian)(nian)(nian)將(jiang)川(chuan)陜(shan)(shan)公(gong)路(lu)(lu)改(gai)道(dao)(dao)后(hou)山(shan)穿隧道(dao)(dao)而行,千(qian)(qian)佛崖(ya)(ya)(ya)(ya)(ya)段(duan)(duan)金(jin)牛道(dao)(dao)的(de)交(jiao)通功能(neng)就此廢棄(qi)。
千佛崖摩崖造像
千(qian)佛崖摩崖造像較早開(kai)鑿于(yu)北(bei)魏(wei)晚(wan)期,南朝(chao)(chao)梁武帝天監(jian)四年(nian)正月,北(bei)魏(wei)正始(shi)二(er)年(nian)(505年(nian)),駐守(shou)漢中的(de)(de)司馬(ma)道(dao)遷降于(yu)北(bei)魏(wei),魏(wei)遣尚書邢巒為鎮西(xi)將軍,都督征(zheng)梁漢諸軍事,其統軍王足將兵入(ru)劍閣,所至皆捷,梁州(zhou)十(shi)四郡,地東西(xi)七百(bai)里,南北(bei)千(qian)里,皆入(ru)于(yu)魏(wei),北(bei)魏(wei)于(yu)此(ci)(ci)(ci)置西(xi)益州(zhou)。此(ci)(ci)(ci)后(hou)三(san)十(shi)年(nian)里,先(xian)后(hou)有(you)北(bei)魏(wei)大將傅豎眼(yan)、元法(fa)僧等(deng)人在(zai)此(ci)(ci)(ci)擔(dan)任益州(zhou)刺史(shi)。他們在(zai)此(ci)(ci)(ci)駐守(shou)的(de)(de)同時(shi)也帶來(lai)了北(bei)魏(wei)皇室在(zai)云岡(gang)、龍門(men)開(kai)鑿石窟的(de)(de)傳(chuan)統和崇佛的(de)(de)風氣。加之南北(bei)朝(chao)(chao)時(shi)期,金牛道(dao)開(kai)始(shi)逐漸改走嘉陵江(jiang)而行(xing),千(qian)佛崖位(wei)于(yu)嘉陵江(jiang)東岸,有(you)適合(he)開(kai)鑿石窟的(de)(de)大塊崖壁,因(yin)此(ci)(ci)(ci)千(qian)佛崖的(de)(de)一(yi)座寺院柏堂寺開(kai)始(shi)修(xiu)建,開(kai)窟造像也就逐漸興(xing)盛(sheng)起來(lai)。
唐(tang)王(wang)朝經濟繁榮,文化藝術燦(can)爛。千佛(fo)(fo)(fo)崖(ya)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)開(kai)窟造(zao)像異(yi)常活躍,密(mi)如蜂巢(chao),有(you)(you)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)崖(ya)壁達十三層之多(duo)。千佛(fo)(fo)(fo)崖(ya)摩崖(ya)造(zao)像大(da)多(duo)數龕(kan)窟體(ti)量雖小,然(ran)而內容(rong)(rong)頗豐(feng),題(ti)材多(duo)樣,有(you)(you)莊嚴肅(su)穆的(de)(de)(de)(de)(de)(de)釋迦佛(fo)(fo)(fo)、三世(shi)佛(fo)(fo)(fo)、彌(mi)勒佛(fo)(fo)(fo)、阿彌(mi)陀佛(fo)(fo)(fo)、多(duo)寶(bao)佛(fo)(fo)(fo),有(you)(you)雍容(rong)(rong)華貴(gui)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)菩薩(sa),虔(qian)誠追隨佛(fo)(fo)(fo)祖(zu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)弟子,形態各異(yi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)人(ren)(ren)形化天龍八(ba)部(bu),自(zi)(zi)由翱翔的(de)(de)(de)(de)(de)(de)飛(fei)天,威風(feng)凜凜的(de)(de)(de)(de)(de)(de)力士,虔(qian)誠禮(li)佛(fo)(fo)(fo)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)供(gong)養(yang)人(ren)(ren)……雕(diao)刻(ke)家們以(yi)嫻熟的(de)(de)(de)(de)(de)(de)雕(diao)刻(ke)刀法(fa),纖細柔和的(de)(de)(de)(de)(de)(de)線條造(zao)型,結合自(zi)(zi)己的(de)(de)(de)(de)(de)(de)審(shen)美理念,精(jing)心(xin)雕(diao)琢(zhuo)出(chu)一尊尊相栩如生(sheng)、形態各異(yi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)佛(fo)(fo)(fo)教藝術作品(pin),突顯“雍容(rong)(rong)華貴(gui)”“健壯豐(feng)腴”的(de)(de)(de)(de)(de)(de)時代精(jing)神風(feng)貌,令(ling)人(ren)(ren)嘆為觀止。唐(tang)以(yi)后僅五代和清代有(you)(you)少(shao)量開(kai)鑿(zao)佛(fo)(fo)(fo)龕(kan),大(da)多(duo)為妝彩培(pei)修(xiu)。
千(qian)(qian)佛(fo)崖(ya)摩崖(ya)造像歷經千(qian)(qian)年沉淀以悠久的(de)(de)(de)歷史(shi)、厚重的(de)(de)(de)文化、精湛(zhan)的(de)(de)(de)藝術(shu)、豐富的(de)(de)(de)人文聞名于(yu)世。特別是(shi)“安史(shi)之亂”后,四川(chuan)石窟藝術(shu)獨步稱盛,這與千(qian)(qian)佛(fo)崖(ya)溝通南北、承前(qian)啟(qi)后的(de)(de)(de)重要作用是(shi)緊密(mi)相連(lian)的(de)(de)(de)。其規(gui)模布(bu)局、雕琢水平、題材內容、洞(dong)窟形(xing)制堪與國(guo)內其它石窟相媲美,是(shi)劍(jian)門古蜀(shu)道(dao)上顆閃亮的(de)(de)(de)明珠,具有很(hen)高的(de)(de)(de)歷史(shi)、文化、藝術(shu)和科研價值。1961年被國(guo)務院(yuan)公布(bu)為一(yi)批全國(guo)文物保護單(dan)(dan)位(wei)。千(qian)(qian)佛(fo)崖(ya)前(qian)的(de)(de)(de)金牛古蜀(shu)道(dao)始于(yu)西(xi)周,是(shi)古時連(lian)接西(xi)南與關中平原的(de)(de)(de)交通要道(dao),與千(qian)(qian)佛(fo)崖(ya)摩崖(ya)造像同(tong)為全國(guo)文物保護單(dan)(dan)位(wei)。
千佛崖歷史陳列館
常設展覽分為“蜀道咽(yan)喉”、“佛(fo)光(guang)永照”兩(liang)個部分。“蜀道咽(yan)喉”——主要介(jie)紹(shao)了位于(yu)千(qian)(qian)佛(fo)崖(ya)的棧閣(ge)——石柜(ju)閣(ge)、金牛道以及(ji)周邊(bian)蜀道遺(yi)存。“佛(fo)光(guang)永照”——主要介(jie)紹(shao)了2009年(nian)對千(qian)(qian)佛(fo)巖(yan)崖(ya)前道路進(jin)行考古發(fa)掘(jue)所出土(tu)的文物(wu)。展覽利用(yong)現代化(hua)手段(duan)向(xiang)公(gong)眾展示(shi)千(qian)(qian)佛(fo)崖(ya)難(nan)以登臨的洞窟,復(fu)原了1935年(nian)遭(zao)受(shou)破壞前千(qian)(qian)佛(fo)崖(ya)的歷史舊貌。
千(qian)佛崖(ya)現存造像(xiang)1200余龕(kan),7000余尊(zun),其開鑿歷(li)史之長(chang),規模(mo)之大,居四川之首,其規模(mo)、內(nei)容、雕鑿水平、造像(xiang)風(feng)格、布局等(deng)諸方面可與同時(shi)代各大石(shi)窟相媲美(mei),在國(guo)內(nei)石(shi)窟造像(xiang)中享有(you)極高聲譽,是我國(guo)佛教(jiao)藝術的珍貴(gui)遺(yi)產。
免票政策
兒童身高1.2米以下免費;65周(zhou)歲(sui)以上老年人(ren)持老年證(zheng)或身份證(zheng)、現役軍人(ren)持軍官證(zheng)、殘(can)疾人(ren)持殘(can)疾證(zheng)免票
優惠政策
60至65周(zhou)歲老人持老年(nian)證或身(shen)份證在國家法定節假日須購買半票(piao),其余時間免票(piao)。