楞嚴經卷二
【原文】爾時。阿難及諸大眾。聞(wen)佛示(shi)誨。身心(xin)泰然。念(nian)無(wu)始來。失(shi)卻本心(xin)。妄(wang)認緣(yuan)塵。分別影事。今日開悟。如失(shi)乳兒(er)。忽遇慈(ci)母。合掌禮佛。愿聞(wen)如來。顯出身心(xin)。真(zhen)妄(wang)虛實。現前生滅(mie)。與(yu)不生滅(mie)。二發明(ming)性。
【譯文】那時(shi)候,阿難和(he)大眾們聽聞了佛的教誨,一(yi)時(shi)身(shen)心安(an)穩泰然,意織到自(zi)己從久遠以來(lai),就(jiu)已失(shi)卻了本真的心性,從而以幻(huan)影為(wei)真實(shi),去攀(pan)緣在世間器物世界上面(mian),今日聽了如(ru)來(lai)教誨,開(kai)啟了智慧,就(jiu)如(ru)迷失(shi)了的嬰兒又(you)回到了慈母的懷抱(bao),他們一(yi)起合掌(zhang)頂禮,祈愿如(ru)來(lai)為(wei)眾人顯示(shi)身(shen)心的真實(shi)與虛(xu)妄,現示(shi)身(shen)心的生生滅滅,和(he)不生不滅的二種(zhong)真實(shi)性相。
【原文】時。波斯匿王。起立白佛(fo)。我昔未承諸佛(fo)誨敕。見迦旃(zhan)延。毗羅胝子。咸言。此(ci)身死后(hou)斷滅。名為涅槃。我雖值佛(fo)。今(jin)猶狐疑(yi)。云何(he)發(fa)揮。證知此(ci)心。不生(sheng)滅地。令此(ci)大眾。諸有(you)漏者。咸皆愿聞。
【譯文】當(dang)時(shi),波斯(si)匿王站起來(lai)對如(ru)來(lai)說(shuo):從前,我(wo)(wo)還沒(mei)有(you)領受到如(ru)來(lai)教(jiao)誨(hui)時(shi),我(wo)(wo)去見迦旃(zhan)延(yan)和苦修者毗羅胝子,他們都說(shuo),人死后一切斷滅(mie)就叫(jiao)做涅槃。雖然(ran)我(wo)(wo)尊奉(feng)佛法(fa),但是我(wo)(wo)現在仍然(ran)有(you)疑惑,怎(zen)樣才(cai)能發物本(ben)心,從而證(zheng)(zheng)知(zhi)這個(ge)心不(bu)生不(bu)滅(mie)呢?法(fa)會中沒(mei)有(you)證(zheng)(zheng)到無(wu)漏圣位(wei)的(de)大眾都愿意(yi)聆聽(ting)如(ru)來(lai)的(de)教(jiao)誨(hui)。
【原文】佛(fo)告大王。汝身現存。今復問(wen)汝。汝此肉身。為同(tong)金(jin)剛常住(zhu)不朽。為復變壞。
世(shi)尊。我(wo)(wo)今(jin)此(ci)身。終從變滅。佛(fo)言。大王。汝未曾(ceng)滅。云何知滅。世(shi)尊。我(wo)(wo)此(ci)無常變壞之身。雖未曾(ceng)滅。我(wo)(wo)觀現前(qian)。念(nian)念(nian)遷謝(xie)。新(xin)新(xin)不(bu)住。如火(huo)成灰。漸漸銷殞。殞亡不(bu)息。決知此(ci)身。當從滅盡(jin)。
佛言。如(ru)是。大王。汝(ru)今生齡(ling)。已從衰老。顏貌何如(ru)童(tong)子之(zhi)時。世尊(zun)。我昔孩孺。膚(fu)腠(cou)潤澤。年至長成。血氣充(chong)滿。而今頹齡(ling)。迫于衰耄。形色枯悴。精神昏昧(mei)。發白(bai)面皺。逮將(jiang)不久。如(ru)何見比充(chong)盛之(zhi)時。
佛言。大(da)王。汝之形容。應不(bu)(bu)頓朽。王言。世(shi)(shi)尊。變(bian)化密(mi)移。我(wo)誠不(bu)(bu)覺。寒(han)暑遷(qian)(qian)流。漸至于(yu)此(ci)。何以故。我(wo)年(nian)二十。雖號年(nian)少。顏貌已老初十年(nian)時。三(san)十之年(nian)又(you)衰二十。于(yu)今六十又(you)過于(yu)二。觀五十時。宛然(ran)強壯(zhuang)。世(shi)(shi)尊。我(wo)見密(mi)移。雖此(ci)殂落。其間流易。且限十年(nian)。若(ruo)復令(ling)我(wo)微細(xi)思惟(wei)。其變(bian)寧惟(wei)一紀(ji)二紀(ji)。實為年(nian)變(bian)。豈惟(wei)年(nian)變(bian)。亦兼月化。何直月化。兼又(you)日遷(qian)(qian)。沉(chen)思諦(di)觀。剎(cha)(cha)那(nei)剎(cha)(cha)那(nei)。念念之間。不(bu)(bu)得(de)停住。故知我(wo)身。終(zhong)從變(bian)滅(mie)。
【譯文】如(ru)(ru)(ru)(ru)來(lai)(lai)對波斯匿(ni)王(wang)(wang)說(shuo)(shuo):你(ni)這身軀(qu)如(ru)(ru)(ru)(ru)今(jin)(jin)猶存,那(nei)么(me),我(wo)(wo)(wo)問你(ni),你(ni)這肉質身是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)像金剛(gang)石那(nei)樣(yang)常存不(bu)壞呢(ni)(ni)?還(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)會(hui)衰變(bian)(bian)(bian)(bian)毀(hui)壞呢(ni)(ni)?波斯匿(ni)王(wang)(wang)說(shuo)(shuo):世(shi)(shi)尊,我(wo)(wo)(wo)這身軀(qu)終究(jiu)會(hui)損(sun)(sun)毀(hui)滅(mie)(mie)(mie)(mie)絕(jue)的(de)(de)(de)(de)(de)呀!如(ru)(ru)(ru)(ru)來(lai)(lai)說(shuo)(shuo):大(da)(da)王(wang)(wang)啊,你(ni)還(huan)沒有滅(mie)(mie)(mie)(mie)絕(jue),為(wei)什(shen)么(me)就(jiu)知道你(ni)會(hui)滅(mie)(mie)(mie)(mie)絕(jue)呢(ni)(ni)?波斯匱王(wang)(wang)說(shuo)(shuo):世(shi)(shi)尊,我(wo)(wo)(wo)這變(bian)(bian)(bian)(bian)易衰壞的(de)(de)(de)(de)(de)身軀(qu),雖然(ran)現(xian)在(zai)還(huan)沒有毀(hui)滅(mie)(mie)(mie)(mie),但(dan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)我(wo)(wo)(wo)看到(dao)(dao)面前一(yi)切,都如(ru)(ru)(ru)(ru)心念(nian)一(yi)般此起彼伏(fu),變(bian)(bian)(bian)(bian)化不(bu)停(ting)息(xi),它(ta)們(men)像燃(ran)燒著的(de)(de)(de)(de)(de)火焰,逐漸成(cheng)為(wei)灰燼(jin),隨即也就(jiu)熄滅(mie)(mie)(mie)(mie)了、毀(hui)壞了,從而使我(wo)(wo)(wo)知道這肉身一(yi)定會(hui)滅(mie)(mie)(mie)(mie)絕(jue)的(de)(de)(de)(de)(de)。如(ru)(ru)(ru)(ru)來(lai)(lai)說(shuo)(shuo):是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)這樣(yang),大(da)(da)王(wang)(wang)。如(ru)(ru)(ru)(ru)今(jin)(jin)你(ni)已經(jing)到(dao)(dao)了衰老(lao)年(nian)(nian)齡了,顏容(rong)哪襄還(huan)能像兒童那(nei)樣(yang)潤滑呢(ni)(ni)?波斯匿(ni)王(wang)(wang)回(hui)答(da):世(shi)(shi)尊,當我(wo)(wo)(wo)還(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)孩童時(shi),肌膚有多(duo)么(me)潤澤光華,成(cheng)年(nian)(nian)之后,血(xue)氣有多(duo)么(me)充盈(ying),如(ru)(ru)(ru)(ru)今(jin)(jin)年(nian)(nian)老(lao)血(xue)衰,形容(rong)枯(ku)梏(gu),精神昏沉(chen)(chen),皺皮(pi)白發(fa),恐怕已是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)久(jiu)于人世(shi)(shi)了,哪里比(bi)得上血(xue)氣旺盛的(de)(de)(de)(de)(de)時(shi)候?如(ru)(ru)(ru)(ru)來(lai)(lai)說(shuo)(shuo):大(da)(da)王(wang)(wang),看你(ni)的(de)(de)(de)(de)(de)容(rong)顏,不(bu)像是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)突然(ran)就(jiu)變(bian)(bian)(bian)(bian)的(de)(de)(de)(de)(de)如(ru)(ru)(ru)(ru)此衰朽的(de)(de)(de)(de)(de)吧?波斯匿(ni)王(wang)(wang)說(shuo)(shuo):世(shi)(shi)尊,身軀(qu)的(de)(de)(de)(de)(de)變(bian)(bian)(bian)(bian)化隱(yin)約不(bu)顯(xian),我(wo)(wo)(wo)確實(shi)感(gan)覺不(bu)到(dao)(dao),但(dan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)寒來(lai)(lai)暑去,就(jiu)到(dao)(dao)了如(ru)(ru)(ru)(ru)今(jin)(jin)這個衰頹的(de)(de)(de)(de)(de)年(nian)(nian)齡了,這是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)為(wei)什(shen)么(me)呢(ni)(ni)?當我(wo)(wo)(wo)二(er)十歲時(shi),雖然(ran)仍(reng)舊是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)少壯(zhuang)年(nian)(nian)齡,但(dan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)已經(jing)比(bi)我(wo)(wo)(wo)十歲時(shi)年(nian)(nian)長了,到(dao)(dao)了三十歲,又(you)比(bi)二(er)十歲時(shi)衰老(lao),現(xian)在(zai)我(wo)(wo)(wo)六十二(er)歲了,返(fan)觀五十歲時(shi),覺得那(nei)時(shi)候仍(reng)然(ran)比(bi)現(xian)在(zai)強健(jian)的(de)(de)(de)(de)(de)多(duo)。世(shi)(shi)尊,我(wo)(wo)(wo)看到(dao)(dao)身軀(qu)的(de)(de)(de)(de)(de)隱(yin)約變(bian)(bian)(bian)(bian)化,甚至(zhi)(zhi)直(zhi)到(dao)(dao)它(ta)的(de)(de)(de)(de)(de)毀(hui)損(sun)(sun)破(po)壞,這當中的(de)(de)(de)(de)(de)變(bian)(bian)(bian)(bian)化流易不(bu)過以(yi)(yi)(yi)十年(nian)(nian)為(wei)一(yi)限。如(ru)(ru)(ru)(ru)果我(wo)(wo)(wo)再仔細(xi)的(de)(de)(de)(de)(de)感(gan)知,那(nei)它(ta)的(de)(de)(de)(de)(de)變(bian)(bian)(bian)(bian)化時(shi)限豈(qi)止是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)十年(nian)(nian)、二(er)十年(nian)(nian),實(shi)際是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)以(yi)(yi)(yi)年(nian)(nian)為(wei)限的(de)(de)(de)(de)(de),又(you)豈(qi)止是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)以(yi)(yi)(yi)年(nian)(nian)為(wei)一(yi)限,簡直(zhi)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)月(yue)月(yue)在(zai)變(bian)(bian)(bian)(bian),日日在(zai)變(bian)(bian)(bian)(bian)的(de)(de)(de)(de)(de)。如(ru)(ru)(ru)(ru)果我(wo)(wo)(wo)再沉(chen)(chen)觀細(xi)察,這變(bian)(bian)(bian)(bian)化簡直(zhi)就(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)瞬(shun)息(xi)之間的(de)(de)(de)(de)(de)事,就(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)念(nian)念(nian)剎那(nei)之間的(de)(de)(de)(de)(de)事,沒有任(ren)何停(ting)息(xi)的(de)(de)(de)(de)(de)時(shi)候,所以(yi)(yi)(yi),我(wo)(wo)(wo)知道我(wo)(wo)(wo)的(de)(de)(de)(de)(de)身軀(qu)終歸要變(bian)(bian)(bian)(bian)易以(yi)(yi)(yi)至(zhi)(zhi)于滅(mie)(mie)(mie)(mie)絕(jue)。
【原文】佛言(yan)。大王。汝(ru)見變(bian)化。遷(qian)改(gai)不停。悟(wu)知汝(ru)滅。亦于滅時(shi)。知汝(ru)身中有不滅耶。
波(bo)斯(si)匿王。合(he)掌白佛。我實不知。
佛言。我今示汝不生滅性。大王。汝年幾(ji)時。見恒河水。
王言。我生三歲。慈母攜我。謁(ye)耆(qi)婆天。經(jing)過(guo)此流。爾時即(ji)知(zhi)是恒河水。
佛(fo)言(yan)。大王(wang)。如(ru)汝所說。二十(shi)之時(shi)(shi)衰于十(shi)歲。乃至(zhi)六(liu)十(shi)。日(ri)月歲時(shi)(shi)。念念遷變(bian)。則汝三歲見此河時(shi)(shi)。至(zhi)年十(shi)三。其水(shui)云何。
王言。如(ru)三(san)歲時。宛然無異(yi)。乃至于今。年六十(shi)二。亦無有(you)異(yi)。
佛言。汝(ru)今自傷(shang)發白面(mian)(mian)皺(zhou)。其面(mian)(mian)必定皺(zhou)于(yu)童年(nian)。則(ze)汝(ru)今時(shi)。觀(guan)(guan)此恒河。與昔童時(shi)。觀(guan)(guan)河之見(jian)。有(you)童耄否。
王(wang)言。否也。世(shi)尊。
佛言(yan)。大(da)王。汝(ru)面雖皺。而(er)此(ci)見精。性未曾皺。皺者為變(bian)。不(bu)皺非變(bian)。變(bian)者受滅。彼(bi)不(bu)變(bian)者。元無生(sheng)滅。云何(he)于中受汝(ru)生(sheng)死。而(er)猶引(yin)彼(bi)末伽黎等。都言(yan)此(ci)身死后全滅。
王聞是言。信知身后。舍生(sheng)趣生(sheng)。與諸大眾(zhong)。踴躍歡(huan)喜(xi)。得未曾有。
【譯文】如來(lai)(lai)告訴波(bo)(bo)斯(si)(si)匿王(wang):你(ni)看到(dao)了變(bian)化(hua),這(zhe)變(bian)化(hua)遷(qian)(qian)移流(liu)轉(zhuan)不(bu)(bu)曾(ceng)停息(xi),從而起啟發(fa)(fa)你(ni)知(zhi)道(dao)(dao)(dao)自己(ji)終(zhong)將滅(mie)(mie)絕(jue)。然而,你(ni)可曾(ceng)知(zhi)道(dao)(dao)(dao)就(jiu)在(zai)你(ni)的(de)(de)(de)身(shen)(shen)軀正(zheng)在(zai)遷(qian)(qian)謝(xie)變(bian)易(yi)之(zhi)時(shi)(shi)(shi)(shi),你(ni)身(shen)(shen)中還有(you)(you)(you)不(bu)(bu)曾(ceng)滅(mie)(mie)絕(jue)的(de)(de)(de)東西嗎?波(bo)(bo)斯(si)(si)匿王(wang)合掌對(dui)(dui)(dui)如來(lai)(lai)說(shuo):我(wo)(wo)實在(zai)不(bu)(bu)知(zhi)道(dao)(dao)(dao)。如來(lai)(lai)說(shuo):現(xian)在(zai)我(wo)(wo)就(jiu)告訴你(ni)不(bu)(bu)生(sheng)不(bu)(bu)滅(mie)(mie)的(de)(de)(de)道(dao)(dao)(dao)理。大王(wang),你(ni)初見恒(heng)(heng)河(he)(he)(he)時(shi)(shi)(shi)(shi)是(shi)幾(ji)歲(sui)(sui)?波(bo)(bo)斯(si)(si)匿王(wang)說(shuo):在(zai)我(wo)(wo)三(san)歲(sui)(sui)時(shi)(shi)(shi)(shi),母(mu)親帶我(wo)(wo)去拜謁長命天(tian)神耆婆(po)天(tian),經(jing)過(guo)這(zhe)條河(he)(he)(he),那(nei)時(shi)(shi)(shi)(shi),我(wo)(wo)就(jiu)知(zhi)道(dao)(dao)(dao)了恒(heng)(heng)河(he)(he)(he)。如來(lai)(lai)說(shuo):大王(wang),如你(ni)所說(shuo),二(er)(er)十歲(sui)(sui)時(shi)(shi)(shi)(shi)比十歲(sui)(sui)時(shi)(shi)(shi)(shi)衰(shuai)老,如此直(zhi)到(dao)六(liu)十歲(sui)(sui)時(shi)(shi)(shi)(shi),你(ni)的(de)(de)(de)身(shen)(shen)體(ti)日(ri)日(ri)月月年年都在(zai)流(liu)化(hua)遷(qian)(qian)變(bian),那(nei)么,你(ni)三(san)歲(sui)(sui)時(shi)(shi)(shi)(shi)看到(dao)的(de)(de)(de)恒(heng)(heng)河(he)(he)(he),到(dao)你(ni)十三(san)歲(sui)(sui)時(shi)(shi)(shi)(shi),它的(de)(de)(de)流(liu)水有(you)(you)(you)變(bian)化(hua)沒(mei)有(you)(you)(you)?波(bo)(bo)斯(si)(si)匿王(wang)說(shuo):恒(heng)(heng)河(he)(he)(he)水仍然如我(wo)(wo)三(san)歲(sui)(sui)時(shi)(shi)(shi)(shi)所見,沒(mei)有(you)(you)(you)什(shen)么變(bian)化(hua),直(zhi)到(dao)如今我(wo)(wo)六(liu)十二(er)(er)歲(sui)(sui)了,也沒(mei)有(you)(you)(you)什(shen)么變(bian)化(hua)。如來(lai)(lai)說(shuo):今天(tian)你(ni)感嘆自己(ji)白發(fa)(fa)皺(zhou)皮,認(ren)(ren)為容(rong)(rong)顏必定比童年衰(shuai)老,那(nei)么,你(ni)現(xian)在(zai)對(dui)(dui)(dui)于(yu)恒(heng)(heng)河(he)(he)(he)的(de)(de)(de)認(ren)(ren)識和你(ni)童年時(shi)(shi)(shi)(shi)對(dui)(dui)(dui)于(yu)恒(heng)(heng)河(he)(he)(he)的(de)(de)(de)認(ren)(ren)識有(you)(you)(you)沒(mei)有(you)(you)(you)什(shen)么不(bu)(bu)同?波(bo)(bo)斯(si)(si)匿王(wang)說(shuo):沒(mei)有(you)(you)(you)不(bu)(bu)同,世(shi)尊(zun)。如來(lai)(lai)又說(shuo):大王(wang)啊(a),雖然你(ni)的(de)(de)(de)容(rong)(rong)顏衰(shuai)皺(zhou)了,但是(shi)你(ni)的(de)(de)(de)認(ren)(ren)知(zhi)觀見的(de)(de)(de)精微本性并沒(mei)有(you)(you)(you)衰(shuai)皺(zhou)。衰(shuai)皺(zhou)就(jiu)是(shi)遷(qian)(qian)變(bian),沒(mei)有(you)(you)(you)衰(shuai)皺(zhou)的(de)(de)(de)就(jiu)是(shi)沒(mei)有(you)(you)(you)遷(qian)(qian)變(bian)。遷(qian)(qian)變(bian)的(de)(de)(de)事(shi)物會(hui)滅(mie)(mie)絕(jue),那(nei)沒(mei)有(you)(you)(you)遷(qian)(qian)變(bian)的(de)(de)(de)事(shi)物,本來(lai)(lai)也就(jiu)沒(mei)有(you)(you)(you)生(sheng)也沒(mei)有(you)(you)(you)滅(mie)(mie)。如此來(lai)(lai)說(shuo),為什(shen)么要(yao)把自己(ji)的(de)(de)(de)生(sheng)死(si)置于(yu)那(nei)生(sheng)生(sheng)滅(mie)(mie)滅(mie)(mie)之(zhi)中,而且還要(yao)隨順那(nei)些(xie)道(dao)(dao)(dao)修行者的(de)(de)(de)妄(wang)言,認(ren)(ren)為這(zhe)身(shen)(shen)軀在(zai)死(si)后即一切絕(jue)滅(mie)(mie)了呢?聽了如來(lai)(lai)說(shuo)法,波(bo)(bo)斯(si)(si)匿王(wang)確(que)切知(zhi)道(dao)(dao)(dao)身(shen)(shen)軀死(si)亡,并不(bu)(bu)是(shi)完全歸于(yu)寂滅(mie)(mie),而是(shi)舍棄(qi)了現(xian)前的(de)(de)(de)生(sheng)命,又走向了新的(de)(de)(de)生(sheng)命,于(yu)是(shi),他(ta)與大眾獲得了如此未曾(ceng)有(you)(you)(you)過(guo)的(de)(de)(de)領悟(wu)而歡欣快樂(le)。
【原文】這(zhe)(zhe)時候,阿(a)難(nan)起座,合掌頂(ding)禮,長跪(gui)對如(ru)來(lai)說:世尊,假如(ru)我(wo)的(de)這(zhe)(zhe)個見聞之性(xing),確實是沒有生滅的(de),那么,為什么世尊說我(wo)們(men)(men)這(zhe)(zhe)些人(ren)遺失了真(zhen)性(xing),從而行為做事都是顛倒的(de)呢?祈愿如(ru)來(lai)恩賜慈悲(bei)關懷,為我(wo)們(men)(men)洗(xi)滌世間(jian)的(de)污(wu)垢。
【譯文】阿難即(ji)從座起。禮佛合掌(zhang)。長跪(gui)白佛。世尊。若此見聞。必不生滅。云(yun)何世尊。名我等(deng)輩。遺失真(zhen)性(xing)。顛倒(dao)行事。愿(yuan)興慈悲。洗(xi)我塵垢。
【原文】即時。如來垂金色臂。輪手下指。示(shi)阿難言(yan)。汝今(jin)見我母陀羅手。為正為倒。
阿難言(yan)。世間眾生。以此(ci)為倒(dao)。而(er)我(wo)不知誰正誰倒(dao)。
佛(fo)告(gao)阿難。若(ruo)世間(jian)人。以此為倒。即世間(jian)人。將何為正。
阿難言(yan)。如來豎臂。兜羅綿手。上指(zhi)于空。則名為正(zheng)。
佛即豎臂。告阿難(nan)言。若此顛(dian)倒(dao)。首尾相換。諸世(shi)間人。一(yi)倍瞻視。則(ze)知(zhi)汝(ru)身。與諸如(ru)來。清凈法身。比(bi)類(lei)發明。如(ru)來之(zhi)身。名(ming)正遍知(zhi)。汝(ru)等之(zhi)身。號(hao)性顛(dian)倒(dao)。隨(sui)汝(ru)諦觀。汝(ru)身佛身。稱顛(dian)倒(dao)者。名(ming)字何處。號(hao)為顛(dian)倒(dao)。
【譯文】這(zhe)(zhe)時,只見如(ru)(ru)(ru)來(lai)(lai)(lai)垂下金色手(shou)臂,將手(shou)指向下指示,然后(hou)問阿(a)難:你現在看(kan)到了我(wo)的(de)(de)(de)母陀羅手(shou),是正還是倒(dao)(dao)(dao)?阿(a)難回答:在世間一切(qie)眾(zhong)生(sheng)來(lai)(lai)(lai)看(kan),這(zhe)(zhe)是倒(dao)(dao)(dao)。但是我(wo)不(bu)知道哪(na)是正哪(na)是倒(dao)(dao)(dao)。如(ru)(ru)(ru)來(lai)(lai)(lai)對(dui)阿(a)難說(shuo):如(ru)(ru)(ru)果世間眾(zhong)生(sheng)以(yi)(yi)這(zhe)(zhe)樣(yang)子(zi)為(wei)倒(dao)(dao)(dao),那(nei)么(me)他(ta)們以(yi)(yi)什么(me)樣(yang)子(zi)為(wei)正呢(ni)?阿(a)難回答:如(ru)(ru)(ru)來(lai)(lai)(lai)將手(shou)臂豎直,將兜(dou)羅綿手(shou)向上指向天(tian)空,這(zhe)(zhe)就叫做正。如(ru)(ru)(ru)來(lai)(lai)(lai)隨(sui)即豎直手(shou)臂,對(dui)阿(a)難說(shuo):假(jia)如(ru)(ru)(ru)這(zhe)(zhe)樣(yang)子(zi)為(wei)正,那(nei)么(me)不(bu)過是與剛才的(de)(de)(de)樣(yang)子(zi)顛倒(dao)(dao)(dao)過來(lai)(lai)(lai),上下交換而已。你們仔細觀看(kan),就會知道你們的(de)(de)(de)身(shen)體,與各(ge)位如(ru)(ru)(ru)來(lai)(lai)(lai)具備了戒、定(ding)、慧三(san)大德大能的(de)(de)(de)清(qing)凈法身(shen)比較起(qi)來(lai)(lai)(lai),如(ru)(ru)(ru)來(lai)(lai)(lai)的(de)(de)(de)法身(shen)叫做正遍(bian)知,即真(zhen)正覺知一切(qie)法,以(yi)(yi)及(ji)覺知的(de)(de)(de)圓明(ming)不(bu)有分別。而你們的(de)(de)(de)身(shen)體呢(ni),則叫做顛倒(dao)(dao)(dao),即以(yi)(yi)妄為(wei)本,以(yi)(yi)無常為(wei)常的(de)(de)(de)煩惱(nao)根本,你們再仔細觀想(xiang),你們本來(lai)(lai)(lai)清(qing)凈的(de)(de)(de)身(shen)軀,被(bei)稱(cheng)做顛倒(dao)(dao)(dao),這(zhe)(zhe)顛倒(dao)(dao)(dao)之處究竟在哪(na)里?又為(wei)什么(me)要被(bei)稱(cheng)作顛倒(dao)(dao)(dao)?
【原文】于時。阿難與諸(zhu)大(da)(da)眾。瞪瞢瞻佛(fo)。目精不(bu)瞬(shun)。不(bu)知身心(xin)。顛倒(dao)所在。佛(fo)興(xing)慈悲。哀(ai)愍(min)阿難。及(ji)諸(zhu)大(da)(da)眾。發海(hai)潮音。遍告(gao)同會。諸(zhu)善男子。我常說言。色(se)心(xin)諸(zhu)緣。及(ji)心(xin)所使。諸(zhu)所緣法。惟心(xin)所現。汝身汝心(xin)。皆是妙(miao)明(ming)真精妙(miao)心(xin)中所現物(wu)。云(yun)何汝等。遺失(shi)本妙(miao)。圓妙(miao)明(ming)心(xin)。寶明(ming)妙(miao)性(xing)。認悟中迷。晦(hui)昧(mei)為空。空晦(hui)暗中。結暗為色(se)。色(se)雜(za)妄想。想相為身。聚(ju)緣內搖。趣外奔逸。昏擾(rao)擾(rao)相。以為心(xin)性(xing)。一迷為心(xin)。決定惑為色(se)身之(zhi)內。不(bu)知色(se)身。外洎山河虛空大(da)(da)地(di)。咸是妙(miao)明(ming)真心(xin)中物(wu)。譬如澄清百千大(da)(da)海(hai)。棄之(zhi)。惟認一浮(fu)漚體。目為全潮。窮(qiong)盡瀛渤。汝等即(ji)是迷中倍人。如我垂手。等無差別。如來說為可憐愍(min)者。
【譯文】阿難與眾人(ren)一(yi)(yi)時目瞪口呆,他們(men)(men)(men)看著如(ru)來(lai),竟然(ran)不(bu)知(zhi)自(zi)己身心(xin)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)顛(dian)(dian)倒在那(nei)(nei)里。如(ru)來(lai)恩賜慈悲,悲憐眾生,于是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)發出海(hai)潮(chao)音(yin),告示法會中各(ge)位:我(wo)常說,認(ren)知(zhi)外物(wu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)心(xin)攀緣(yuan)(yuan)在世(shi)間器(qi)物(wu)世(shi)界之上(shang),這(zhe)(zhe)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)由(you)心(xin)來(lai)支使(shi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de),而(er)(er)(er)這(zhe)(zhe)因心(xin)所(suo)攀緣(yuan)(yuan)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)世(shi)間種(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)形(xing)質(zhi)(zhi)(zhi)器(qi)物(wu),也只是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)心(xin)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)現示而(er)(er)(er)已(yi)。你(ni)們(men)(men)(men)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)身和心(xin),原(yuan)本(ben)都(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)由(you)圓(yuan)明(ming)(ming)(ming)止(zhi)寂(ji)真(zhen)智慧(hui)心(xin)所(suo)現示出來(lai)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)。為(wei)什么說你(ni)們(men)(men)(men)遣(qian)失(shi)了原(yuan)本(ben)屬于自(zi)己妙(miao)圓(yuan)妙(miao)明(ming)(ming)(ming)心(xin),遺失(shi)了你(ni)們(men)(men)(men)本(ben)來(lai)清凈(jing)無垢(gou)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)妙(miao)明(ming)(ming)(ming)本(ben)體呢(ni)?這(zhe)(zhe)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)因為(wei)你(ni)們(men)(men)(men)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)認(ren)識有了迷惑。你(ni)們(men)(men)(men)以(yi)心(xin)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)晦(hui)暗昏昧為(wei)空,就(jiu)(jiu)(jiu)在這(zhe)(zhe)晦(hui)暗之中,認(ren)識心(xin)聚集為(wei)色質(zhi)(zhi)(zhi)器(qi)物(wu),這(zhe)(zhe)易毀(hui)變礙的(de)(de)(de)(de)(de)(de)形(xing)質(zhi)(zhi)(zhi)世(shi)界則(ze)混雜了種(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)妄(wang)(wang)想(xiang)顛(dian)(dian)倒,種(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)妄(wang)(wang)想(xiang)顛(dian)(dian)倒聚集在身內,從(cong)而(er)(er)(er),心(xin)就(jiu)(jiu)(jiu)被(bei)種(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)色塵(chen)緣(yuan)(yuan)物(wu)搖(yao)蕩激動起(qi)來(lai),于是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)就(jiu)(jiu)(jiu)紛(fen)紛(fen)趨奔那(nei)(nei)易壞滯礙的(de)(de)(de)(de)(de)(de)形(xing)質(zhi)(zhi)(zhi)器(qi)物(wu)世(shi)界而(er)(er)(er)去,一(yi)(yi)派(pai)昏昧迷惑,擾動不(bu)安的(de)(de)(de)(de)(de)(de)樣子。以(yi)如(ru)此(ci)(ci)昏昧不(bu)安為(wei)本(ben)真(zhen)心(xin)體那(nei)(nei)妙(miao)圓(yuan)妙(miao)明(ming)(ming)(ming)心(xin)就(jiu)(jiu)(jiu)已(yi)然(ran)迷失(shi)了。本(ben)心(xin)一(yi)(yi)旦(dan)迷失(shi),就(jiu)(jiu)(jiu)只知(zhi)道這(zhe)(zhe)個(ge)心(xin)只是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)種(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)塵(chen)緣(yuan)(yuan)在易壞之軀(qu)中的(de)(de)(de)(de)(de)(de)聚集,哪里還知(zhi)道這(zhe)(zhe)個(ge)物(wu)質(zhi)(zhi)(zhi)之軀(qu),以(yi)及(ji)那(nei)(nei)些山川、河流(liu)、天空、大地,也都(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)如(ru)此(ci)(ci)妙(miao)明(ming)(ming)(ming)本(ben)心(xin)所(suo)現示出來(lai)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)事物(wu)呢(ni)?譬如(ru)那(nei)(nei)無邊無際的(de)(de)(de)(de)(de)(de)大海(hai)本(ben)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)澄(cheng)澈明(ming)(ming)(ming)靜的(de)(de)(de)(de)(de)(de),可是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)你(ni)們(men)(men)(men)卻全然(ran)不(bu)知(zhi),反而(er)(er)(er)要以(yi)為(wei)那(nei)(nei)一(yi)(yi)小塊臭水洼就(jiu)(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)整個(ge)大海(hai),然(ran)后就(jiu)(jiu)(jiu)依此(ci)(ci)而(er)(er)(er)說這(zhe)(zhe)大海(hai)全體都(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)腐臭的(de)(de)(de)(de)(de)(de)。你(ni)們(men)(men)(men)就(jiu)(jiu)(jiu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)這(zhe)(zhe)種(zhong)(zhong)迷上(shang)加迷的(de)(de)(de)(de)(de)(de)人(ren),與我(wo)把手顛(dian)(dian)倒交換(huan)一(yi)(yi)樣,你(ni)們(men)(men)(men)也是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)如(ru)此(ci)(ci)顛(dian)(dian)倒妄(wang)(wang)想(xiang)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)人(ren)啊!
【原文】阿難承佛(fo)(fo)悲救深誨。垂泣叉手(shou)。而白(bai)佛(fo)(fo)言。我(wo)雖承佛(fo)(fo)如是(shi)妙(miao)音(yin)(yin)。悟妙(miao)明心。元(yuan)所圓(yuan)滿。常住心地(di)。而我(wo)悟佛(fo)(fo)現(xian)說法(fa)音(yin)(yin)。現(xian)以緣心。允(yun)所瞻仰。徒(tu)獲此心。未敢(gan)認為(wei)本元(yuan)心地(di)。愿佛(fo)(fo)哀(ai)愍(min)。宣示圓(yuan)音(yin)(yin)。拔(ba)我(wo)疑根。歸(gui)無上(shang)道(dao)。
【譯文】如(ru)(ru)來(lai)(lai)為(wei)這(zhe)些可悲(bei)憐的(de)人說法(fa)以后,阿難領受(shou)到(dao)了(le)如(ru)(ru)來(lai)(lai)的(de)慈悲(bei)救度和深切的(de)教誨。他垂手哭泣起(qi)來(lai)(lai),并(bing)對如(ru)(ru)來(lai)(lai)說:我(wo)(wo)(wo)雖然(ran)領承(cheng)了(le)如(ru)(ru)來(lai)(lai)宣(xuan)示(shi)的(de)無(wu)上(shang)佛(fo)法(fa),覺悟到(dao)妙明(ming)(ming)心本來(lai)(lai)即是(shi)圓滿不差別,是(shi)常存的(de)心靈(ling)境界。然(ran)而,我(wo)(wo)(wo)卻是(shi)以攀緣之心去認(ren)知佛(fo)所(suo)現示(shi)的(de)無(wu)上(shang)法(fa)音,我(wo)(wo)(wo)只(zhi)(zhi)是(shi)觀瞻仰視,所(suo)以,我(wo)(wo)(wo)聽聞(wen)佛(fo)法(fa),也只(zhi)(zhi)是(shi)徒然(ran)獲取(qu)了(le)這(zhe)個(ge)(ge)心,并(bing)不敢以為(wei)我(wo)(wo)(wo)已覺悟到(dao)了(le)本元(yuan)的(de)那個(ge)(ge)妙明(ming)(ming)心。祈愿如(ru)(ru)來(lai)(lai)哀憐,為(wei)我(wo)(wo)(wo)們(men)宣(xuan)示(shi)無(wu)上(shang)佛(fo)音,拔除我(wo)(wo)(wo)們(men)迷昧的(de)根柢,引我(wo)(wo)(wo)們(men)歸(gui)入無(wu)上(shang)智慧之路。
【原文】佛告阿難。汝(ru)等(deng)尚(shang)以緣(yuan)心(xin)(xin)聽(ting)法(fa)(fa)。此法(fa)(fa)亦(yi)(yi)(yi)(yi)緣(yuan)。非得法(fa)(fa)性(xing)。如(ru)(ru)(ru)人(ren)以手。指月(yue)(yue)示人(ren)。彼(bi)人(ren)因(yin)指。當應(ying)看月(yue)(yue)。若復觀(guan)指。以為(wei)月(yue)(yue)體。此人(ren)豈(qi)惟亡失月(yue)(yue)輪。亦(yi)(yi)(yi)(yi)亡其指。何(he)(he)以故。以所(suo)(suo)標指。為(wei)明(ming)(ming)月(yue)(yue)故。豈(qi)惟亡指。亦(yi)(yi)(yi)(yi)復不識明(ming)(ming)之與(yu)暗。何(he)(he)以故。即以指體。為(wei)月(yue)(yue)明(ming)(ming)性(xing)。明(ming)(ming)暗二性(xing)。無所(suo)(suo)了故。汝(ru)亦(yi)(yi)(yi)(yi)如(ru)(ru)(ru)是(shi)。若以分(fen)(fen)(fen)別(bie)(bie)(bie)(bie)我(wo)說法(fa)(fa)音。為(wei)汝(ru)心(xin)(xin)者。此心(xin)(xin)自應(ying)離(li)分(fen)(fen)(fen)別(bie)(bie)(bie)(bie)音。有(you)分(fen)(fen)(fen)別(bie)(bie)(bie)(bie)性(xing)。譬(pi)如(ru)(ru)(ru)有(you)客。寄宿(su)旅亭。暫(zan)止便去(qu)。終(zhong)不常住(zhu)。而掌亭人(ren)。都無所(suo)(suo)去(qu)。名為(wei)亭主(zhu)。此亦(yi)(yi)(yi)(yi)如(ru)(ru)(ru)是(shi)。若真(zhen)汝(ru)心(xin)(xin)。則無所(suo)(suo)去(qu)。云何(he)(he)離(li)聲(sheng)。無分(fen)(fen)(fen)別(bie)(bie)(bie)(bie)性(xing)。斯則豈(qi)惟聲(sheng)分(fen)(fen)(fen)別(bie)(bie)(bie)(bie)心(xin)(xin)。分(fen)(fen)(fen)別(bie)(bie)(bie)(bie)我(wo)容。離(li)諸色相。無分(fen)(fen)(fen)別(bie)(bie)(bie)(bie)性(xing)。如(ru)(ru)(ru)是(shi)乃至分(fen)(fen)(fen)別(bie)(bie)(bie)(bie)都無。非色非空。拘舍(she)離(li)等(deng)。昧為(wei)冥諦(di)。離(li)諸法(fa)(fa)緣(yuan)。無分(fen)(fen)(fen)別(bie)(bie)(bie)(bie)性(xing)。則汝(ru)心(xin)(xin)性(xing)。各有(you)所(suo)(suo)還。云何(he)(he)為(wei)主(zhu)。
【譯文】如來(lai)(lai)告訴阿難:你(ni)(ni)(ni)(ni)們(men)(men)還只是(shi)以(yi)攀緣(yuan)之心(xin)(xin)(xin)(xin)來(lai)(lai)聽(ting)我(wo)(wo)宣示(shi)(shi)(shi)(shi)佛(fo)法(fa),那么(me)(me)(me),我(wo)(wo)所(suo)說(shuo)法(fa)對(dui)于(yu)你(ni)(ni)(ni)(ni)們(men)(men),仍然只是(shi)緣(yuan)物而已(yi),你(ni)(ni)(ni)(ni)們(men)(men)并沒有(you)(you)獲(huo)得對(dui)于(yu)佛(fo)法(fa)真(zhen)(zhen)(zhen)體的(de)(de)(de)(de)覺知。就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)像有(you)(you)人(ren)(ren)(ren)向(xiang)人(ren)(ren)(ren)指示(shi)(shi)(shi)(shi)月(yue)(yue)亮(liang),這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)人(ren)(ren)(ren)就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)應當依(yi)著這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)指示(shi)(shi)(shi)(shi)去看月(yue)(yue)亮(liang),如果(guo)(guo)只以(yi)手的(de)(de)(de)(de)指示(shi)(shi)(shi)(shi)就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)以(yi)為(wei)(wei)是(shi)月(yue)(yue)亮(liang),那么(me)(me)(me)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)人(ren)(ren)(ren)不僅看不到(dao)(dao)月(yue)(yue)亮(liang),也(ye)(ye)看不到(dao)(dao)那手的(de)(de)(de)(de)指示(shi)(shi)(shi)(shi)了(le)(le)(le)。為(wei)(wei)什么(me)(me)(me)?因(yin)為(wei)(wei)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)人(ren)(ren)(ren)以(yi)指向(xiang)月(yue)(yue)亮(liang)的(de)(de)(de)(de)手為(wei)(wei)月(yue)(yue)亮(liang),這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)又不僅是(shi)看不到(dao)(dao)手的(de)(de)(de)(de)指示(shi)(shi)(shi)(shi),這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)也(ye)(ye)是(shi)不能(neng)識別(bie)(bie)明(ming)和(he)(he)暗(an)。為(wei)(wei)什么(me)(me)(me)?因(yin)為(wei)(wei)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)人(ren)(ren)(ren)以(yi)手的(de)(de)(de)(de)指示(shi)(shi)(shi)(shi)為(wei)(wei)月(yue)(yue)亮(liang)的(de)(de)(de)(de)明(ming)亮(liang)性(xing)質,雖然手的(de)(de)(de)(de)指示(shi)(shi)(shi)(shi)和(he)(he)月(yue)(yue)亮(liang)的(de)(de)(de)(de)明(ming)與暗(an)是(shi)孑然分(fen)(fen)明(ming)的(de)(de)(de)(de),可是(shi)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)人(ren)(ren)(ren)卻不能(neng)了(le)(le)(le)解這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)些(xie)。你(ni)(ni)(ni)(ni)也(ye)(ye)是(shi)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)樣。如果(guo)(guo)你(ni)(ni)(ni)(ni)以(yi)聽(ting)我(wo)(wo)說(shuo)法(fa)的(de)(de)(de)(de)心(xin)(xin)(xin)(xin)為(wei)(wei)你(ni)(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)本(ben)心(xin)(xin)(xin)(xin),那么(me)(me)(me)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)(ge)心(xin)(xin)(xin)(xin)就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)是(shi)與我(wo)(wo)所(suo)說(shuo)的(de)(de)(de)(de)法(fa)音有(you)(you)分(fen)(fen)別(bie)(bie)的(de)(de)(de)(de)心(xin)(xin)(xin)(xin),這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)(ge)心(xin)(xin)(xin)(xin)自此就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)有(you)(you)了(le)(le)(le)分(fen)(fen)別(bie)(bie)性(xing)。譬如客人(ren)(ren)(ren)寄宿旅店(dian),住(zhu)了(le)(le)(le)又走了(le)(le)(le),不會(hui)常住(zhu)不走,可是(shi)旅店(dian)的(de)(de)(de)(de)主人(ren)(ren)(ren)卻不會(hui)走,因(yin)為(wei)(wei)他(ta)是(shi)掌持人(ren)(ren)(ren)。心(xin)(xin)(xin)(xin)也(ye)(ye)是(shi)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)樣,你(ni)(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)真(zhen)(zhen)(zhen)實之心(xin)(xin)(xin)(xin)沒有(you)(you)地方可去,哪(na)還說(shuo)什么(me)(me)(me),離開(kai)了(le)(le)(le)聽(ting)說(shuo)的(de)(de)(de)(de)聲音這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)心(xin)(xin)(xin)(xin)就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)沒有(you)(you)了(le)(le)(le)分(fen)(fen)別(bie)(bie)性(xing)?這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)哪(na)里只是(shi)聽(ting)到(dao)(dao)聲音使這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)(ge)心(xin)(xin)(xin)(xin)生出分(fen)(fen)別(bie)(bie)性(xing),就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)是(shi)其它,比(bi)如能(neng)分(fen)(fen)別(bie)(bie)我(wo)(wo)的(de)(de)(de)(de)容(rong)顏的(de)(de)(de)(de)心(xin)(xin)(xin)(xin),離開(kai)了(le)(le)(le)所(suo)見(jian)容(rong)顏,也(ye)(ye)沒有(you)(you)分(fen)(fen)別(bie)(bie)性(xing)。離開(kai)一切形質世界,就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)沒有(you)(you)心(xin)(xin)(xin)(xin)的(de)(de)(de)(de)分(fen)(fen)別(bie)(bie)性(xing),心(xin)(xin)(xin)(xin)沒有(you)(you)分(fen)(fen)別(bie)(bie),那么(me)(me)(me)一切分(fen)(fen)別(bie)(bie)都(dou)沒有(you)(you)了(le)(le)(le),既沒有(you)(you)住(zhu)在(zai)形質器(qi)物世界,也(ye)(ye)不是(shi)住(zhu)在(zai)空無所(suo)有(you)(you)之上。像拘(ju)舍離那些(xie)外道,并不能(neng)明(ming)了(le)(le)(le)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)(ge)真(zhen)(zhen)(zhen)理。其實離棄一切認知緣(yuan)物,心(xin)(xin)(xin)(xin)就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)不生分(fen)(fen)別(bie)(bie),而你(ni)(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)心(xin)(xin)(xin)(xin)就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)會(hui)返還到(dao)(dao)本(ben)來(lai)(lai)的(de)(de)(de)(de)地方,這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)時,你(ni)(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)心(xin)(xin)(xin)(xin)就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)是(shi)主人(ren)(ren)(ren)了(le)(le)(le)。
【原文】阿難言。若我心性。各有所還。則如來說。妙明(ming)元心。云何無還。惟垂哀愍。為我宣(xuan)說。
【譯文】阿難說:如(ru)果(guo)我的心各有返(fan)歸的地(di)方,那(nei)么(me)如(ru)來(lai)(lai)宣說那(nei)妙(miao)明本心時,為(wei)什么(me)又(you)要講這本心原來(lai)(lai)是無所返(fan)還(huan)的呢(ni)?懇(ken)請如(ru)來(lai)(lai)為(wei)我宣說。
【原文】佛告阿(a)難。且汝(ru)(ru)見(jian)我。見(jian)精明(ming)元(yuan)。此(ci)見(jian)雖非(fei)妙(miao)精明(ming)心。如第二(er)月。非(fei)是(shi)月影(ying)。汝(ru)(ru)應諦聽。今(jin)當示汝(ru)(ru)無所還(huan)(huan)地。阿(a)難。此(ci)大講堂(tang)。洞開東方。日(ri)(ri)輪升天。則(ze)有(you)明(ming)耀(yao)。中(zhong)夜黑月。云霧晦暝。則(ze)復昏暗(an)(an)。戶牖(you)之(zhi)(zhi)隙(xi)。則(ze)復見(jian)通。墻(qiang)宇之(zhi)(zhi)間。則(ze)復觀壅。分別(bie)之(zhi)(zhi)處。則(ze)復見(jian)緣(yuan)。頑虛之(zhi)(zhi)中(zhong)。遍(bian)是(shi)空(kong)(kong)性。郁(yu)孛之(zhi)(zhi)象。則(ze)紆昏塵(chen)。澄(cheng)霽(ji)斂(lian)氛。又(you)觀清凈(jing)。阿(a)難。汝(ru)(ru)咸(xian)看此(ci)諸(zhu)(zhu)變化(hua)相(xiang)。吾今(jin)各還(huan)(huan)本(ben)所因處。云何(he)本(ben)因。阿(a)難。此(ci)諸(zhu)(zhu)變化(hua)。明(ming)還(huan)(huan)日(ri)(ri)輪。何(he)以故(gu)(gu)。無日(ri)(ri)不(bu)(bu)明(ming)。明(ming)因屬日(ri)(ri)。是(shi)故(gu)(gu)還(huan)(huan)日(ri)(ri)。暗(an)(an)還(huan)(huan)黑月。通還(huan)(huan)戶牖(you)。壅還(huan)(huan)墻(qiang)宇。緣(yuan)還(huan)(huan)分別(bie)。頑虛還(huan)(huan)空(kong)(kong)。郁(yu)孛還(huan)(huan)塵(chen)。清明(ming)還(huan)(huan)霽(ji)。則(ze)諸(zhu)(zhu)世間一(yi)切(qie)所有(you)。不(bu)(bu)出斯類(lei)。汝(ru)(ru)見(jian)八種(zhong)(zhong)見(jian)精明(ming)性。當欲誰還(huan)(huan)。何(he)以故(gu)(gu)。若還(huan)(huan)于(yu)明(ming)。則(ze)不(bu)(bu)明(ming)時。無復見(jian)暗(an)(an)。雖明(ming)暗(an)(an)等(deng)。種(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)差別(bie)。見(jian)無差別(bie)。諸(zhu)(zhu)可還(huan)(huan)者(zhe)(zhe)。自然非(fei)汝(ru)(ru)。不(bu)(bu)汝(ru)(ru)還(huan)(huan)者(zhe)(zhe)。非(fei)汝(ru)(ru)而(er)誰。則(ze)知汝(ru)(ru)心。本(ben)妙(miao)明(ming)凈(jing)。汝(ru)(ru)自迷悶。喪本(ben)受輪。于(yu)生死中(zhong)。常(chang)被漂溺。是(shi)故(gu)(gu)。如來名可憐愍。
【譯文】如(ru)(ru)(ru)來(lai)(lai)告(gao)訴阿(a)難:當(dang)(dang)你(ni)(ni)(ni)看我時(shi)(shi),你(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)觀(guan)見(jian)本(ben)身(shen)原來(lai)(lai)是(shi)(shi)精(jing)微明(ming)(ming)白的(de)(de)(de),但是(shi)(shi)你(ni)(ni)(ni)這(zhe)(zhe)個觀(guan)見(jian)并不就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)是(shi)(shi)妙精(jing)明(ming)(ming)心本(ben)身(shen),而是(shi)(shi)第二個月(yue)(yue),但決不是(shi)(shi)月(yue)(yue)的(de)(de)(de)影子。你(ni)(ni)(ni)仔細聽吧!我現在(zai)就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)為(wei)你(ni)(ni)(ni)宣示心的(de)(de)(de)無(wu)(wu)(wu)所(suo)返(fan)(fan)還(huan)的(de)(de)(de)境(jing)界。阿(a)難,這(zhe)(zhe)個大講(jiang)堂門戶向著(zhu)東方(fang)(fang)敞開(kai),太(tai)(tai)陽(yang)升空(kong)(kong)(kong)時(shi)(shi),講(jiang)堂就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)明(ming)(ming)亮起來(lai)(lai),夜間(jian)(jian)(jian)月(yue)(yue)昏(hun)(hun)無(wu)(wu)(wu)光(guang),云(yun)(yun)遮(zhe)霧罩,講(jiang)堂就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)又昏(hun)(hun)暗(an)起來(lai)(lai),通過門窗(chuang)間(jian)(jian)(jian)的(de)(de)(de)縫隙可(ke)看出去,而對著(zhu)墻壁房屋(wu)則只(zhi)能看到堵塞,但它(ta)們之間(jian)(jian)(jian)的(de)(de)(de)間(jian)(jian)(jian)隔(ge)分離(li)處就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)可(ke)以看到外(wai)(wai)物(wu)。虛(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong)之中一(yi)(yi)無(wu)(wu)(wu)所(suo)有(you),壅(yong)(yong)塞的(de)(de)(de)大地則一(yi)(yi)片(pian)渾沌,云(yun)(yun)氣澄斂時(shi)(shi)則一(yi)(yi)派晴(qing)明(ming)(ming)。阿(a)難,在(zai)這(zhe)(zhe)些變(bian)化事(shi)物(wu)之中,光(guang)明(ming)(ming)當(dang)(dang)返(fan)(fan)還(huan)到太(tai)(tai)陽(yang)那(nei)(nei)里(li)。為(wei)什么(me)呢?沒有(you)太(tai)(tai)陽(yang)就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)沒有(you)光(guang)明(ming)(ming),產生光(guang)明(ming)(ming)的(de)(de)(de)本(ben)因(yin)是(shi)(shi)太(tai)(tai)陽(yang),所(suo)以讓它(ta)返(fan)(fan)還(huan)到那(nei)(nei)里(li)。如(ru)(ru)(ru)此,則昏(hun)(hun)暗(an)當(dang)(dang)返(fan)(fan)還(huan)給(gei)(gei)暗(an)月(yue)(yue),通明(ming)(ming)當(dang)(dang)返(fan)(fan)還(huan)給(gei)(gei)門窗(chuang),堵塞當(dang)(dang)返(fan)(fan)還(huan)給(gei)(gei)墻宇(yu),緣(yuan)塵外(wai)(wai)物(wu)當(dang)(dang)返(fan)(fan)還(huan)俗間(jian)(jian)(jian)隔(ge)分離(li)性,空(kong)(kong)(kong)無(wu)(wu)(wu)返(fan)(fan)還(huan)到虛(xu)(xu)空(kong)(kong)(kong),渾濁返(fan)(fan)還(huan)給(gei)(gei)壅(yong)(yong)塞大地,晴(qing)明(ming)(ming)當(dang)(dang)返(fan)(fan)還(huan)給(gei)(gei)澄斂的(de)(de)(de)云(yun)(yun)氣。世間(jian)(jian)(jian)一(yi)(yi)切(qie)事(shi)物(wu),都可(ke)以這(zhe)(zhe)樣一(yi)(yi)一(yi)(yi)返(fan)(fan)還(huan)。你(ni)(ni)(ni)所(suo)見(jian)這(zhe)(zhe)八種(zhong)觀(guan)見(jian),應當(dang)(dang)返(fan)(fan)還(huan)給(gei)(gei)誰(shui)(shui)呢?為(wei)什么(me)這(zhe)(zhe)么(me)說?如(ru)(ru)(ru)果你(ni)(ni)(ni)將觀(guan)見(jian)返(fan)(fan)還(huan)給(gei)(gei)光(guang)明(ming)(ming),那(nei)(nei)么(me)沒有(you)光(guang)明(ming)(ming)時(shi)(shi),你(ni)(ni)(ni)就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)不能看到昏(hun)(hun)暗(an),雖然像光(guang)明(ming)(ming)、昏(hun)(hun)暗(an)這(zhe)(zhe)些事(shi)物(wu)有(you)種(zhong)種(zhong)差別(bie),然而你(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)觀(guan)見(jian)本(ben)身(shen)并沒有(you)差別(bie),它(ta)們所(suo)要返(fan)(fan)還(huan)的(de)(de)(de)地方(fang)(fang)并不是(shi)(shi)你(ni)(ni)(ni)這(zhe)(zhe)里(li)。不返(fan)(fan)還(huan)到你(ni)(ni)(ni)這(zhe)(zhe)里(li)的(de)(de)(de),不是(shi)(shi)你(ni)(ni)(ni)自(zi)(zi)己又是(shi)(shi)誰(shui)(shui)呢?這(zhe)(zhe)就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)知(zhi)道了,你(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)心本(ben)來(lai)(lai)是(shi)(shi)妙明(ming)(ming)清凈(jing)的(de)(de)(de),只(zhi)因(yin)你(ni)(ni)(ni)自(zi)(zi)己迷失(shi)了,才(cai)喪失(shi)了本(ben)心,從而淪入(ru)流轉,在(zai)那(nei)(nei)生死煩惱之中漂泊(bo)沉溺,所(suo)以如(ru)(ru)(ru)來(lai)(lai)叫你(ni)(ni)(ni)為(wei)可(ke)憐蟲。
【原文】阿難(nan)言。我雖識此(ci)見(jian)性(xing)無還。云何得知(zhi)是(shi)我真性(xing)。
【譯文】阿難說(shuo):雖然我意識得到觀(guan)見(jian)本(ben)身(shen)本(ben)來就不(bu)返(fan)還到什(shen)么地(di)方(fang),可是,怎(zen)么能夠知道(dao)這就是我的(de)真(zhen)實(shi)本(ben)性呢(ni)?
【原文】佛告阿(a)難。吾(wu)今問(wen)汝(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)。今汝(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)未得(de)無漏清(qing)凈(jing)。承佛神力。見(jian)(jian)于初禪(chan)。得(de)無障礙。而阿(a)那律。見(jian)(jian)閻浮(fu)提(ti)。如觀(guan)掌中庵摩羅果。諸(zhu)菩薩等。見(jian)(jian)百千(qian)界。十(shi)方如來(lai)。窮盡微塵清(qing)凈(jing)國土。無所不(bu)(bu)(bu)矚(zhu)。眾生洞視(shi)。不(bu)(bu)(bu)過(guo)分(fen)寸。阿(a)難。且吾(wu)與(yu)(yu)汝(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)。觀(guan)四天王所住宮(gong)殿。中間遍(bian)覽水陸(lu)空行。雖(sui)(sui)有昏(hun)明(ming)。種種形像(xiang)。無非(fei)(fei)前塵。分(fen)別留礙。汝(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)應于此(ci)。分(fen)別自他(ta)。今吾(wu)將汝(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)擇于見(jian)(jian)中。誰(shui)是(shi)我(wo)體(ti)。誰(shui)為(wei)物(wu)(wu)(wu)象。阿(a)難。極汝(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)見(jian)(jian)源。從日月宮(gong)。是(shi)物(wu)(wu)(wu)非(fei)(fei)汝(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)。至七金(jin)山。周遍(bian)諦觀(guan)。雖(sui)(sui)種種光。亦物(wu)(wu)(wu)非(fei)(fei)汝(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)。漸漸更觀(guan)。云(yun)騰鳥飛。風(feng)動(dong)塵起。樹木(mu)山川(chuan)。草芥人畜。咸物(wu)(wu)(wu)非(fei)(fei)汝(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)。阿(a)難。是(shi)諸(zhu)近遠諸(zhu)有物(wu)(wu)(wu)性(xing)。雖(sui)(sui)復差殊(shu)。同汝(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)見(jian)(jian)精。清(qing)凈(jing)所矚(zhu)。則諸(zhu)物(wu)(wu)(wu)類。自有差別。見(jian)(jian)性(xing)無殊(shu)。此(ci)精妙(miao)明(ming)。誠汝(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)見(jian)(jian)性(xing)。若(ruo)(ruo)(ruo)見(jian)(jian)是(shi)物(wu)(wu)(wu)。則汝(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)亦可見(jian)(jian)吾(wu)之(zhi)(zhi)見(jian)(jian)。若(ruo)(ruo)(ruo)同見(jian)(jian)者。名為(wei)見(jian)(jian)吾(wu)。吾(wu)不(bu)(bu)(bu)見(jian)(jian)時(shi)。何不(bu)(bu)(bu)見(jian)(jian)吾(wu)不(bu)(bu)(bu)見(jian)(jian)之(zhi)(zhi)處。若(ruo)(ruo)(ruo)見(jian)(jian)不(bu)(bu)(bu)見(jian)(jian)。自然非(fei)(fei)彼不(bu)(bu)(bu)見(jian)(jian)之(zhi)(zhi)相。若(ruo)(ruo)(ruo)不(bu)(bu)(bu)見(jian)(jian)吾(wu)不(bu)(bu)(bu)見(jian)(jian)之(zhi)(zhi)地(di)。自然非(fei)(fei)物(wu)(wu)(wu)。云(yun)何非(fei)(fei)汝(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)。又則汝(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)今見(jian)(jian)物(wu)(wu)(wu)之(zhi)(zhi)時(shi)。汝(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)既(ji)見(jian)(jian)物(wu)(wu)(wu)。物(wu)(wu)(wu)亦見(jian)(jian)汝(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)。體(ti)性(xing)紛雜。則汝(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)與(yu)(yu)我(wo)。并諸(zhu)世間。不(bu)(bu)(bu)成安立。阿(a)難。若(ruo)(ruo)(ruo)汝(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)見(jian)(jian)時(shi)。是(shi)汝(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)非(fei)(fei)我(wo)。見(jian)(jian)性(xing)周遍(bian)。非(fei)(fei)汝(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)而誰(shui)。云(yun)何自疑汝(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)之(zhi)(zhi)真性(xing)。性(xing)汝(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)不(bu)(bu)(bu)真。取我(wo)求實。
【譯文】如(ru)(ru)來(lai)告訴阿(a)難(nan):我(wo)現(xian)在(zai)問你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni),你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)現(xian)在(zai)沒(mei)有(you)(you)(you)達(da)(da)到(dao)(dao)無漏(lou)清凈(jing)智慧(hui)的(de)(de)(de)(de)果(guo)位,領承佛(fo)(fo)的(de)(de)(de)(de)神力,你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)知見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)智慧(hui)巳達(da)(da)到(dao)(dao)了(le)初禪地步,你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)已(yi)得到(dao)(dao)了(le)無遮無障的(de)(de)(de)(de)知見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)本領。可是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi),阿(a)那(nei)(nei)(nei)(nei)(nei)律(lv)的(de)(de)(de)(de)天(tian)眼(yan)(yan)看(kan)(kan)(kan)那(nei)(nei)(nei)(nei)(nei)閻浮(fu)提(ti),就像(xiang)看(kan)(kan)(kan)手掌中的(de)(de)(de)(de)庵(an)藦羅果(guo)一(yi)(yi)樣,那(nei)(nei)(nei)(nei)(nei)些(xie)(xie)菩(pu)薩們,則(ze)看(kan)(kan)(kan)得到(dao)(dao)成百上千無數世(shi)界,而(er)(er)(er)那(nei)(nei)(nei)(nei)(nei)些(xie)(xie)各(ge)方如(ru)(ru)來(lai)佛(fo)(fo),則(ze)能夠看(kan)(kan)(kan)盡那(nei)(nei)(nei)(nei)(nei)微塵(chen)(chen)細土(tu)般的(de)(de)(de)(de)清凈(jing)國土(tu),他們沒(mei)有(you)(you)(you)什么不(bu)(bu)能看(kan)(kan)(kan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian),而(er)(er)(er)眾生所(suo)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian),不(bu)(bu)過(guo)只是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)分寸之(zhi)間(jian)。阿(a)難(nan),讓我(wo)和(he)你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)一(yi)(yi)起去(qu)看(kan)(kan)(kan)看(kan)(kan)(kan)四(si)天(tian)王的(de)(de)(de)(de)宮殿吧!這(zhe)(zhe)(zhe)些(xie)(xie)遍(bian)布所(suo)有(you)(you)(you)水里(li)(li)、陸上、空中的(de)(de)(de)(de)事(shi)(shi)物(wu)(wu),雖然有(you)(you)(you)昏暗、明亮種(zhong)種(zhong)形狀(zhuang),不(bu)(bu)過(guo)也(ye)(ye)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)面前器物(wu)(wu)世(shi)界的(de)(de)(de)(de)種(zhong)種(zhong)形質障礙,你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)應(ying)當(dang)在(zai)這(zhe)(zhe)(zhe)里(li)(li)區(qu)別(bie)出自(zi)(zi)性(xing)(xing)和(he)它物(wu)(wu)。現(xian)在(zai),譬(pi)如(ru)(ru)我(wo)就在(zai)你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)之(zhi)中了(le),我(wo)正帶你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)區(qu)別(bie),誰(shui)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)自(zi)(zi)性(xing)(xing)?誰(shui)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)外(wai)物(wu)(wu)?阿(a)難(nan),窮極你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)的(de)(de)(de)(de)源(yuan)頭,從日月宮那(nei)(nei)(nei)(nei)(nei)里(li)(li)觀(guan)(guan)(guan)看(kan)(kan)(kan),但它是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)物(wu)(wu)而(er)(er)(er)不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)。現(xian)在(zai)到(dao)(dao)七(qi)金山了(le),你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)四(si)下仔細觀(guan)(guan)(guan)看(kan)(kan)(kan),那(nei)(nei)(nei)(nei)(nei)些(xie)(xie)各(ge)種(zhong)各(ge)樣的(de)(de)(de)(de)光(guang)色(se)彩虹,也(ye)(ye)都(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)物(wu)(wu)而(er)(er)(er)不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)。你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)慢慢再看(kan)(kan)(kan),那(nei)(nei)(nei)(nei)(nei)云騰鳥飛(fei),風(feng)動塵(chen)(chen)起,那(nei)(nei)(nei)(nei)(nei)些(xie)(xie)樹(shu)木、山川、草芥(jie)、人物(wu)(wu)、牲畜,也(ye)(ye)都(dou)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)物(wu)(wu)而(er)(er)(er)不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)。阿(a)難(nan),這(zhe)(zhe)(zhe)些(xie)(xie)遠遠近(jin)近(jin)的(de)(de)(de)(de)物(wu)(wu)質,雖然各(ge)有(you)(you)(you)各(ge)的(de)(de)(de)(de)形質,但都(dou)被你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)一(yi)(yi)一(yi)(yi)看(kan)(kan)(kan)遍(bian),這(zhe)(zhe)(zhe)些(xie)(xie)事(shi)(shi)物(wu)(wu)有(you)(you)(you)種(zhong)種(zhong)差(cha)別(bie),可是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)本身卻沒(mei)有(you)(you)(you)什么差(cha)別(bie)。這(zhe)(zhe)(zhe)精微妙明的(de)(de)(de)(de)觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian),就是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)那(nei)(nei)(nei)(nei)(nei)看(kan)(kan)(kan)的(de)(de)(de)(de)本性(xing)(xing)。如(ru)(ru)果(guo)這(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)本身是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)個(ge)事(shi)(shi)物(wu)(wu),那(nei)(nei)(nei)(nei)(nei)你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)也(ye)(ye)可以看(kan)(kan)(kan)到(dao)(dao)我(wo)的(de)(de)(de)(de)觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)了(le)。如(ru)(ru)果(guo)我(wo)們同時(shi)看(kan)(kan)(kan)一(yi)(yi)件事(shi)(shi)物(wu)(wu),就以為(wei)(wei)(wei)這(zhe)(zhe)(zhe)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)我(wo)的(de)(de)(de)(de)觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)被你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)看(kan)(kan)(kan)到(dao)(dao),那(nei)(nei)(nei)(nei)(nei)么,當(dang)我(wo)閉(bi)下眼(yan)(yan)睛不(bu)(bu)去(qu)看(kan)(kan)(kan)時(shi),你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)為(wei)(wei)(wei)什么又看(kan)(kan)(kan)不(bu)(bu)到(dao)(dao)我(wo)的(de)(de)(de)(de)沒(mei)有(you)(you)(you)觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)呢?如(ru)(ru)果(guo)你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)看(kan)(kan)(kan)到(dao)(dao)了(le)我(wo)沒(mei)有(you)(you)(you)觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian),這(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)沒(mei)有(you)(you)(you)觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)自(zi)(zi)然就不(bu)(bu)會(hui)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)沒(mei)有(you)(you)(you)觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)。如(ru)(ru)果(guo)你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)不(bu)(bu)能看(kan)(kan)(kan)到(dao)(dao)我(wo)沒(mei)有(you)(you)(you)觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian),那(nei)(nei)(nei)(nei)(nei)觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)也(ye)(ye)就不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)所(suo)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)的(de)(de)(de)(de)物(wu)(wu)質的(de)(de)(de)(de)東西。這(zhe)(zhe)(zhe)時(shi),難(nan)道觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)本身不(bu)(bu)就是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)真(zhen)實(shi)本性(xing)(xing)?另外(wai),當(dang)你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)看(kan)(kan)(kan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)事(shi)(shi)物(wu)(wu)的(de)(de)(de)(de)時(shi)候,同時(shi)物(wu)(wu)也(ye)(ye)看(kan)(kan)(kan)到(dao)(dao)了(le)你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)。心(xin)(xin)體與物(wu)(wu)體就是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)這(zhe)(zhe)(zhe)樣的(de)(de)(de)(de)關系,兩體間(jian)關系雜亂混擾,那(nei)(nei)(nei)(nei)(nei)你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)和(he)我(wo)以及這(zhe)(zhe)(zhe)世(shi)間(jian)萬象就不(bu)(bu)能夠井然安立了(le)。阿(a)難(nan),當(dang)你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)去(qu)觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)時(shi),這(zhe)(zhe)(zhe)觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)就是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)而(er)(er)(er)不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)我(wo)。觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)本身遍(bian)布觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)的(de)(de)(de)(de)對(dui)象,這(zhe)(zhe)(zhe)一(yi)(yi)切不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)的(de)(de)(de)(de)心(xin)(xin)體又是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)誰(shui)的(de)(de)(de)(de)呢?為(wei)(wei)(wei)什么要疑惑(huo)你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)自(zi)(zi)己(ji)的(de)(de)(de)(de)本真(zhen)心(xin)(xin)性(xing)(xing)呢?這(zhe)(zhe)(zhe)恰(qia)恰(qia)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)有(you)(you)(you)真(zhen)而(er)(er)(er)不(bu)(bu)以為(wei)(wei)(wei)真(zhen),是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)你(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)(ni)依持(chi)自(zi)(zi)我(wo)的(de)(de)(de)(de)執心(xin)(xin)來(lai)我(wo)這(zhe)(zhe)(zhe)里(li)(li)求取真(zhen)實(shi)本性(xing)(xing)。
【原文】阿難白佛言。世尊。若此(ci)見性。必我(wo)(wo)非余。我(wo)(wo)與(yu)如來。觀四天(tian)王勝藏寶殿(dian)。居日月宮。此(ci)見周(zhou)圓(yuan)。遍娑婆國。退歸(gui)精舍。只(zhi)見伽藍。清心戶堂。但瞻檐廡(wu)。世尊。此(ci)見如是(shi)。其體(ti)本來周(zhou)遍一界(jie)。今在室中。惟(wei)滿(man)一室。為(wei)復此(ci)見縮大為(wei)小。為(wei)當墻宇(yu)夾令斷(duan)絕(jue)。我(wo)(wo)今不知斯義所在。愿垂弘慈。為(wei)我(wo)(wo)敷(fu)演。
【譯文】阿難告訴(su)如(ru)來(lai):世尊(zun),如(ru)果觀(guan)(guan)見(jian)真性在我(wo)(wo)這里而(er)(er)不在其它地方(fang),我(wo)(wo)和如(ru)來(lai)一起觀(guan)(guan)看(kan)(kan)(kan)到四天王(wang)的勝藏寶(bao)(bao)殿,看(kan)(kan)(kan)到他所居住的日月(yue)宮,這個觀(guan)(guan)見(jian)周遍盈布在四方(fang)廣遠的娑婆(po)國。然后轉回到只(zhi)園精(jing)舍時,只(zhi)看(kan)(kan)(kan)到這伽藍寶(bao)(bao)座,清靜(jing)堂屋(wu),只(zhi)看(kan)(kan)(kan)到這房檐和走廊而(er)(er)已。世尊(zun),這個觀(guan)(guan)見(jian)本來(lai)是遍觀(guan)(guan)一切廣大精(jing)微世界的,為(wei)什(shen)么我(wo)(wo)進到室(shi)內(nei),就只(zhi)能看(kan)(kan)(kan)到這室(shi)內(nei)的事物,是這觀(guan)(guan)見(jian)縮小(xiao)了(le)嗎?或者,是這觀(guan)(guan)見(jian)被墻壁(bi)房屋(wu)阻隔了(le)嗎?我(wo)(wo)真不知(zhi)道(dao)這當中的道(dao)理,祈愿如(ru)來(lai)垂賜慈悲,為(wei)我(wo)(wo)宣說(shuo)。
【原文】佛告阿難。一(yi)切世間。大小(xiao)內外。諸所(suo)事(shi)業(ye)。各屬前(qian)塵。不(bu)(bu)(bu)應說言(yan)見(jian)有(you)舒縮(suo)。譬如方(fang)(fang)(fang)器(qi)(qi)。中(zhong)見(jian)方(fang)(fang)(fang)空(kong)(kong)。吾復問(wen)汝(ru)。此(ci)方(fang)(fang)(fang)器(qi)(qi)中(zhong)所(suo)見(jian)方(fang)(fang)(fang)空(kong)(kong)。為(wei)復定(ding)方(fang)(fang)(fang)。為(wei)不(bu)(bu)(bu)定(ding)方(fang)(fang)(fang)。若(ruo)(ruo)定(ding)方(fang)(fang)(fang)者。別安圓(yuan)器(qi)(qi)。空(kong)(kong)應不(bu)(bu)(bu)圓(yuan)。若(ruo)(ruo)不(bu)(bu)(bu)定(ding)者。在(zai)方(fang)(fang)(fang)器(qi)(qi)中(zhong)。應無(wu)(wu)方(fang)(fang)(fang)空(kong)(kong)。汝(ru)言(yan)不(bu)(bu)(bu)知斯義(yi)(yi)所(suo)在(zai)。義(yi)(yi)性如是(shi)。云何為(wei)在(zai)。阿難。若(ruo)(ruo)復欲令入無(wu)(wu)方(fang)(fang)(fang)圓(yuan)。但除(chu)器(qi)(qi)方(fang)(fang)(fang)。空(kong)(kong)體無(wu)(wu)方(fang)(fang)(fang)。不(bu)(bu)(bu)應說言(yan)。更除(chu)虛空(kong)(kong)方(fang)(fang)(fang)相所(suo)在(zai)。若(ruo)(ruo)如汝(ru)問(wen)。入室(shi)之時。縮(suo)見(jian)令小(xiao)。仰觀日時。汝(ru)豈挽見(jian)齊(qi)于日面。若(ruo)(ruo)筑墻宇。能夾見(jian)斷。穿為(wei)小(xiao)竇(dou)。寧無(wu)(wu)竇(dou)跡。是(shi)義(yi)(yi)不(bu)(bu)(bu)然。一(yi)切眾生(sheng)。從無(wu)(wu)始來(lai)。迷己為(wei)物。失于本(ben)心。為(wei)物所(suo)轉。故(gu)于是(shi)中(zhong)。觀大觀小(xiao)。若(ruo)(ruo)能轉物。則(ze)同(tong)如來(lai)。身(shen)心圓(yuan)明(ming)。不(bu)(bu)(bu)動道場。于一(yi)毛端。遍(bian)能含受(shou)十方(fang)(fang)(fang)國土(tu)。
【譯文】如來(lai)告(gao)訴阿難:世間(jian)(jian)(jian)一(yi)切事物,不分大小(xiao)(xiao)(xiao)、內(nei)外,都是(shi)(shi)虛妄(wang)外塵境象現示(shi)在(zai)(zai)面(mian)(mian)前,外塵事物有(you)(you)大有(you)(you)小(xiao)(xiao)(xiao),不要說是(shi)(shi)觀(guan)(guan)(guan)見(jian)本身有(you)(you)大有(you)(you)小(xiao)(xiao)(xiao)。譬(pi)如,拿(na)一(yi)個(ge)(ge)方(fang)(fang)(fang)(fang)形(xing)(xing)(xing)的(de)(de)(de)(de)(de)器(qi)皿(min)(min)來(lai),看(kan)(kan)的(de)(de)(de)(de)(de)到(dao)(dao)(dao)中(zhong)(zhong)(zhong)間(jian)(jian)(jian)有(you)(you)方(fang)(fang)(fang)(fang)形(xing)(xing)(xing)空(kong)(kong)間(jian)(jian)(jian)。我問(wen)你,這(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)(ge)方(fang)(fang)(fang)(fang)形(xing)(xing)(xing)器(qi)皿(min)(min)中(zhong)(zhong)(zhong)的(de)(de)(de)(de)(de)方(fang)(fang)(fang)(fang)形(xing)(xing)(xing)空(kong)(kong)間(jian)(jian)(jian),是(shi)(shi)一(yi)個(ge)(ge)固(gu)(gu)(gu)定(ding)方(fang)(fang)(fang)(fang)形(xing)(xing)(xing)呢,還是(shi)(shi)不固(gu)(gu)(gu)定(ding)方(fang)(fang)(fang)(fang)形(xing)(xing)(xing)?如果是(shi)(shi)固(gu)(gu)(gu)定(ding)方(fang)(fang)(fang)(fang)形(xing)(xing)(xing),那(nei)(nei)(nei)(nei)我拿(na)一(yi)個(ge)(ge)圓形(xing)(xing)(xing)器(qi)皿(min)(min)安(an)置在(zai)(zai)它那(nei)(nei)(nei)(nei)里,那(nei)(nei)(nei)(nei)個(ge)(ge)圓形(xing)(xing)(xing)器(qi)皿(min)(min)的(de)(de)(de)(de)(de)空(kong)(kong)間(jian)(jian)(jian)就(jiu)不應當是(shi)(shi)圓形(xing)(xing)(xing)的(de)(de)(de)(de)(de),如果是(shi)(shi)不固(gu)(gu)(gu)定(ding)的(de)(de)(de)(de)(de)方(fang)(fang)(fang)(fang)形(xing)(xing)(xing),那(nei)(nei)(nei)(nei)么在(zai)(zai)方(fang)(fang)(fang)(fang)形(xing)(xing)(xing)器(qi)皿(min)(min)之(zhi)中(zhong)(zhong)(zhong)就(jiu)不應當有(you)(you)方(fang)(fang)(fang)(fang)形(xing)(xing)(xing)空(kong)(kong)間(jian)(jian)(jian)。你說不知道道理在(zai)(zai)那(nei)(nei)(nei)(nei)里,這(zhe)(zhe)(zhe)就(jiu)是(shi)(shi)道理,怎么還能(neng)(neng)(neng)說觀(guan)(guan)(guan)見(jian)有(you)(you)大有(you)(you)小(xiao)(xiao)(xiao)呢?阿難,如果想要進到(dao)(dao)(dao)無(wu)(wu)(wu)方(fang)(fang)(fang)(fang)無(wu)(wu)(wu)圓的(de)(de)(de)(de)(de)狀態,只(zhi)要拆(chai)除器(qi)皿(min)(min)的(de)(de)(de)(de)(de)外形(xing)(xing)(xing),成為(wei)一(yi)個(ge)(ge)無(wu)(wu)(wu)形(xing)(xing)(xing)無(wu)(wu)(wu)狀的(de)(de)(de)(de)(de)空(kong)(kong)體就(jiu)沒(mei)有(you)(you)方(fang)(fang)(fang)(fang)形(xing)(xing)(xing)了(le),不用說,在(zai)(zai)虛空(kong)(kong)之(zhi)中(zhong)(zhong)(zhong)更(geng)是(shi)(shi)沒(mei)有(you)(you)方(fang)(fang)(fang)(fang)形(xing)(xing)(xing)這(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)(ge)東西可(ke)以(yi)拆(chai)除的(de)(de)(de)(de)(de)。如果像你所(suo)問(wen)那(nei)(nei)(nei)(nei)樣,在(zai)(zai)室內(nei)時,觀(guan)(guan)(guan)見(jian)就(jiu)縮小(xiao)(xiao)(xiao)了(le),那(nei)(nei)(nei)(nei)么當你仰頭看(kan)(kan)太陽(yang)時,你的(de)(de)(de)(de)(de)觀(guan)(guan)(guan)見(jian)不是(shi)(shi)就(jiu)有(you)(you)從你這(zhe)(zhe)(zhe)里到(dao)(dao)(dao)太陽(yang)那(nei)(nei)(nei)(nei)兒(er)那(nei)(nei)(nei)(nei)樣大嗎?如果墻壁房(fang)屋能(neng)(neng)(neng)夠阻斷觀(guan)(guan)(guan)見(jian),那(nei)(nei)(nei)(nei)么在(zai)(zai)墻上(shang)穿(chuan)上(shang)一(yi)個(ge)(ge)小(xiao)(xiao)(xiao)孔,那(nei)(nei)(nei)(nei)觀(guan)(guan)(guan)見(jian)不就(jiu)連(lian)續起(qi)來(lai)而(er)不被阻斷?可(ke)是(shi)(shi),這(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)(ge)被連(lian)續起(qi)來(lai)的(de)(de)(de)(de)(de)觀(guan)(guan)(guan)見(jian)的(de)(de)(de)(de)(de)痕跡(ji),又(you)在(zai)(zai)哪(na)里呢?所(suo)以(yi),并無(wu)(wu)(wu)這(zhe)(zhe)(zhe)樣的(de)(de)(de)(de)(de)道理。一(yi)切眾生(sheng),從久遠的(de)(de)(de)(de)(de)無(wu)(wu)(wu)始無(wu)(wu)(wu)源之(zhi)中(zhong)(zhong)(zhong),就(jiu)將自己迷失為(wei)物,將本真(zhen)心(xin)性也(ye)迷失了(le),從此被外物推(tui)動(dong)著(zhu)輪轉流蕩,在(zai)(zai)這(zhe)(zhe)(zhe)當中(zhong)(zhong)(zhong)一(yi)會(hui)兒(er)觀(guan)(guan)(guan)看(kan)(kan)到(dao)(dao)(dao)大,一(yi)會(hui)兒(er)觀(guan)(guan)(guan)看(kan)(kan)到(dao)(dao)(dao)小(xiao)(xiao)(xiao)。如果能(neng)(neng)(neng)夠反過來(lai),去轉動(dong)外物,那(nei)(nei)(nei)(nei)就(jiu)會(hui)與如來(lai)一(yi)樣,身心(xin)圓明無(wu)(wu)(wu)差(cha)別無(wu)(wu)(wu)滯礙,不動(dong)真(zhen)際安(an)穩清凈,離開(kai)一(yi)切事物的(de)(de)(de)(de)(de)大小(xiao)(xiao)(xiao)內(nei)外等等,能(neng)(neng)(neng)夠在(zai)(zai)一(yi)微細毛塵上(shang)面(mian)(mian)放置十方(fang)(fang)(fang)(fang)廣(guang)大國土。
【原文】阿難(nan)白(bai)佛言(yan)。世尊。若此見(jian)(jian)(jian)精。必我(wo)(wo)妙性(xing)(xing)。令此妙性(xing)(xing)。現在我(wo)(wo)前。見(jian)(jian)(jian)必我(wo)(wo)真。我(wo)(wo)今身心。復是(shi)何物。而(er)今身心分別有實(shi)(shi)。彼見(jian)(jian)(jian)無別分辨我(wo)(wo)身。若實(shi)(shi)我(wo)(wo)心。令我(wo)(wo)今見(jian)(jian)(jian)。見(jian)(jian)(jian)性(xing)(xing)實(shi)(shi)我(wo)(wo)。而(er)身非我(wo)(wo)。何殊(shu)如來(lai)先所難(nan)言(yan)。物能(neng)見(jian)(jian)(jian)我(wo)(wo)。惟(wei)垂大慈(ci)。開發未悟。
【譯文】阿(a)難對(dui)如來說:世尊,像這(zhe)樣(yang)的(de)(de)(de)精(jing)妙(miao)觀(guan)見(jian),一定就(jiu)是(shi)我(wo)(wo)(wo)(wo)(wo)的(de)(de)(de)妙(miao)明本(ben)(ben)性(xing)。現在這(zhe)妙(miao)明本(ben)(ben)性(xing)現示在我(wo)(wo)(wo)(wo)(wo)面(mian)前(qian),這(zhe)精(jing)妙(miao)觀(guan)見(jian)就(jiu)是(shi)我(wo)(wo)(wo)(wo)(wo)的(de)(de)(de)真實本(ben)(ben)體(ti)。那么,我(wo)(wo)(wo)(wo)(wo)的(de)(de)(de)身心,又是(shi)什(shen)么東(dong)西呢(ni)?現在,我(wo)(wo)(wo)(wo)(wo)的(de)(de)(de)身心是(shi)分(fen)別的(de)(de)(de),各有實體(ti),而那精(jing)明觀(guan)見(jian)卻是(shi)圓明無(wu)礙的(de)(de)(de),又不分(fen)別我(wo)(wo)(wo)(wo)(wo)的(de)(de)(de)身心。如果(guo)我(wo)(wo)(wo)(wo)(wo)的(de)(de)(de)心是(shi)一個(ge)實體(ti),讓我(wo)(wo)(wo)(wo)(wo)去看(kan)它,那么我(wo)(wo)(wo)(wo)(wo)就(jiu)成了一個(ge)觀(guan)見(jian),從而我(wo)(wo)(wo)(wo)(wo)就(jiu)不是(shi)我(wo)(wo)(wo)(wo)(wo)的(de)(de)(de)身體(ti),這(zhe)與(yu)如來前(qian)面(mian)對(dui)我(wo)(wo)(wo)(wo)(wo)所說,當我(wo)(wo)(wo)(wo)(wo)看(kan)物(wu)時,物(wu)也在看(kan)我(wo)(wo)(wo)(wo)(wo),有什(shen)么不同呢(ni)?懇(ken)請如來啟發我(wo)(wo)(wo)(wo)(wo)的(de)(de)(de)迷(mi)疑不悟(wu)。
【原文】佛告阿難。今(jin)汝(ru)(ru)(ru)所言。見(jian)(jian)(jian)在汝(ru)(ru)(ru)前(qian)(qian)。是(shi)(shi)義非實(shi)。若實(shi)汝(ru)(ru)(ru)前(qian)(qian)。汝(ru)(ru)(ru)實(shi)見(jian)(jian)(jian)者(zhe)。則(ze)此見(jian)(jian)(jian)精(jing)(jing)。既有方所。非無(wu)(wu)(wu)指示。且(qie)今(jin)與(yu)汝(ru)(ru)(ru)。坐祇陀林。遍(bian)觀林渠。及與(yu)殿堂。上至日(ri)月(yue)。前(qian)(qian)對恒河(he)。汝(ru)(ru)(ru)今(jin)于我獅(shi)子座前(qian)(qian)。舉手指陳(chen)。是(shi)(shi)種種相。陰者(zhe)是(shi)(shi)林。明(ming)(ming)者(zhe)是(shi)(shi)日(ri)。礙者(zhe)是(shi)(shi)壁(bi)。通(tong)者(zhe)是(shi)(shi)空。如是(shi)(shi)乃至草樹纖毫。大小雖殊。但可有形。無(wu)(wu)(wu)不指著。若必有見(jian)(jian)(jian)。現(xian)在汝(ru)(ru)(ru)前(qian)(qian)。汝(ru)(ru)(ru)應以手確實(shi)指陳(chen)。何(he)(he)者(zhe)是(shi)(shi)見(jian)(jian)(jian)。阿難。當知若空是(shi)(shi)見(jian)(jian)(jian)。既已成(cheng)見(jian)(jian)(jian)。何(he)(he)者(zhe)是(shi)(shi)空。若物(wu)是(shi)(shi)見(jian)(jian)(jian)。既已是(shi)(shi)見(jian)(jian)(jian)。何(he)(he)者(zhe)為物(wu)。汝(ru)(ru)(ru)可微細披剝萬象。析出精(jing)(jing)明(ming)(ming)凈妙見(jian)(jian)(jian)元(yuan)。指陳(chen)示我。同彼諸物(wu)。分明(ming)(ming)無(wu)(wu)(wu)惑。
【譯文】如(ru)來(lai)(lai)告訴阿(a)難(nan):你說觀(guan)(guan)見(jian)(jian)就(jiu)在(zai)(zai)(zai)你的(de)面(mian)前,這(zhe)并不(bu)就(jiu)是(shi)(shi)說觀(guan)(guan)見(jian)(jian)本(ben)身是(shi)(shi)一(yi)個(ge)(ge)實(shi)體。如(ru)果觀(guan)(guan)見(jian)(jian)作為一(yi)個(ge)(ge)實(shi)體在(zai)(zai)(zai)你面(mian)前,你確(que)實(shi)看(kan)(kan)(kan)(kan)到了,那(nei)這(zhe)精妙觀(guan)(guan)見(jian)(jian)雖然(ran)有(you)(you)所居處的(de)地方,卻并沒有(you)(you)把這(zhe)地方指(zhi)示出(chu)(chu)來(lai)(lai)。現(xian)在(zai)(zai)(zai),我(wo)與你坐在(zai)(zai)(zai)只陀園(yuan)里,看(kan)(kan)(kan)(kan)那(nei)四處是(shi)(shi)樹林溪流和宮殿(dian)講堂,上可(ke)見(jian)(jian)日月,前可(ke)見(jian)(jian)恒河(he),你正坐在(zai)(zai)(zai)我(wo)的(de)座前,用(yong)手(shou)指(zhi)點著,表示著。這(zhe)一(yi)切事物,那(nei)昏暗的(de)樹林,那(nei)明亮的(de)是(shi)(shi)太(tai)陽,那(nei)阻(zu)隔的(de)是(shi)(shi)墻壁(bi),那(nei)空(kong)(kong)(kong)闊的(de)是(shi)(shi)天空(kong)(kong)(kong),如(ru)此這(zhe)般,以至于草木纖(xian)毫之物,雖然(ran)有(you)(you)大有(you)(you)小,但(dan)是(shi)(shi)它(ta)(ta)們都有(you)(you)形有(you)(you)貌,都可(ke)以指(zhi)陳出(chu)(chu)來(lai)(lai)。如(ru)果精神觀(guan)(guan)見(jian)(jian)一(yi)定(ding)就(jiu)現(xian)示在(zai)(zai)(zai)面(mian)前,你就(jiu)應當能用(yong)手(shou)把它(ta)(ta)指(zhi)陳出(chu)(chu)來(lai)(lai),指(zhi)出(chu)(chu)哪樣東西就(jiu)是(shi)(shi)那(nei)個(ge)(ge)觀(guan)(guan)見(jian)(jian)。阿(a)難(nan)啊!你應當知道,如(ru)果空(kong)(kong)(kong)無(wu)就(jiu)是(shi)(shi)觀(guan)(guan)見(jian)(jian),既然(ran)觀(guan)(guan)見(jian)(jian)已經(jing)(jing)現(xian)在(zai)(zai)(zai)眼前,那(nei)么什(shen)么又(you)是(shi)(shi)空(kong)(kong)(kong)無(wu)呢(ni)?如(ru)果事物就(jiu)是(shi)(shi)觀(guan)(guan)見(jian)(jian),既然(ran)觀(guan)(guan)見(jian)(jian)巳經(jing)(jing)現(xian)示出(chu)(chu)來(lai)(lai),那(nei)么什(shen)么又(you)是(shi)(shi)事物呢(ni)?你可(ke)以仔細剖析萬事萬物,將(jiang)那(nei)精明觀(guan)(guan)見(jian)(jian)的(de)本(ben)體指(zhi)示出(chu)(chu)來(lai)(lai)讓我(wo)看(kan)(kan)(kan)(kan)看(kan)(kan)(kan)(kan),看(kan)(kan)(kan)(kan)它(ta)(ta)是(shi)(shi)否同種(zhong)種(zhong)事物一(yi)樣,可(ke)以分辨清楚。
【原文】阿(a)難言。我今(jin)于此重(zhong)閣講堂。遠洎(ji)恒河。上觀(guan)日月(yue)。舉手(shou)所(suo)指。縱目所(suo)觀(guan)。指皆是(shi)物。無是(shi)見者。世尊。如佛(fo)所(suo)說。況我有漏(lou)初學聲聞(wen)。乃至菩薩。亦不能于萬物象前。剖(pou)出精見。離(li)一(yi)切物。別有自性。
【譯文】阿(a)難說:我現在坐(zuo)在講堂上(shang),往(wang)遠可(ke)以看(kan)見恒河,往(wang)上(shang)可(ke)以看(kan)見日(ri)月(yue),用手所(suo)(suo)指(zhi)示的和以眼(yan)所(suo)(suo)看(kan)見的,都是事物,并(bing)不(bu)是觀(guan)見。世尊,正如佛所(suo)(suo)說,我還只(zhi)是一(yi)個研學很(hen)淺(qian)的修行者,即(ji)使(shi)是菩(pu)薩的智慧,也不(bu)能從萬(wan)物萬(wan)象(xiang)之中將精明觀(guan)見剖解(jie)出來,使(shi)其能離開一(yi)切物象(xiang),獨立而另有(you)自己(ji)的體(ti)性(xing)。
【原文】佛言。如(ru)是如(ru)是。佛復(fu)告阿難。如(ru)汝(ru)(ru)所言。無(wu)有精見。離一切物。別有自性(xing)。則汝(ru)(ru)所指是物之(zhi)中。無(wu)是見者(zhe)。今(jin)復(fu)告汝(ru)(ru)。汝(ru)(ru)與如(ru)來。坐祇陀林。更觀(guan)林苑。乃至日月。種(zhong)種(zhong)象殊。必無(wu)見精。受(shou)汝(ru)(ru)所指。汝(ru)(ru)又發明此諸物中。何者(zhe)非見。
阿難言。我實(shi)遍(bian)見(jian)此祇陀林(lin)。不知是中(zhong)。何(he)者非見(jian)。何(he)以故。若(ruo)樹(shu)(shu)(shu)非見(jian)。云(yun)何(he)見(jian)樹(shu)(shu)(shu)。若(ruo)樹(shu)(shu)(shu)即見(jian)。復(fu)云(yun)何(he)樹(shu)(shu)(shu)。如是乃至若(ruo)空(kong)非見(jian)。云(yun)何(he)為空(kong)。若(ruo)空(kong)即見(jian)。復(fu)云(yun)何(he)空(kong)。我又(you)思惟(wei)。是萬(wan)象中(zhong)。微細發明(ming)。無(wu)非見(jian)者。
【譯文】如(ru)來(lai)(lai)(lai)說(shuo):的確如(ru)此(ci)。如(ru)來(lai)(lai)(lai)又(you)對阿難(nan)說(shuo):如(ru)你(ni)(ni)所說(shuo),并沒有(you)(you)(you)觀(guan)(guan)見(jian)(jian)的自體,能夠(gou)從(cong)物象中(zhong)(zhong)剖離出來(lai)(lai)(lai),另有(you)(you)(you)自身本性(xing)。但(dan)是(shi),你(ni)(ni)所指陳的這(zhe)(zhe)(zhe)些(xie)物象之(zhi)中(zhong)(zhong),也并沒有(you)(you)(you)觀(guan)(guan)見(jian)(jian)。我告(gao)訴你(ni)(ni),你(ni)(ni)與如(ru)來(lai)(lai)(lai)同坐在只(zhi)(zhi)陀林里(li),再(zai)看這(zhe)(zhe)(zhe)些(xie)林園(yuan)和日月等等不同的物象,肯定你(ni)(ni)不能從(cong)這(zhe)(zhe)(zhe)當中(zhong)(zhong)指示出有(you)(you)(you)精明(ming)觀(guan)(guan)見(jian)(jian),那(nei)么,你(ni)(ni)能夠(gou)從(cong)這(zhe)(zhe)(zhe)些(xie)物象之(zhi)中(zhong)(zhong),指示出哪(na)(na)些(xie)不是(shi)觀(guan)(guan)見(jian)(jian)呢?阿難(nan)回答:我看遍(bian)了(le)(le)只(zhi)(zhi)陀林,仍(reng)然不能知道(dao)這(zhe)(zhe)(zhe)當中(zhong)(zhong)哪(na)(na)些(xie)事(shi)物不是(shi)觀(guan)(guan)見(jian)(jian)。為什(shen)(shen)么呢?如(ru)果樹沒有(you)(you)(you)被看見(jian)(jian),為什(shen)(shen)么又(you)說(shuo)看見(jian)(jian)了(le)(le)樹?如(ru)果樹就是(shi)觀(guan)(guan)見(jian)(jian)本身,那(nei)么什(shen)(shen)么才是(shi)樹?這(zhe)(zhe)(zhe)樣說(shuo)來(lai)(lai)(lai),如(ru)果空無不是(shi)觀(guan)(guan)見(jian)(jian),又(you)說(shuo)什(shen)(shen)么看見(jian)(jian)了(le)(le)空無?如(ru)果空無就是(shi)觀(guan)(guan)見(jian)(jian),那(nei)么什(shen)(shen)么又(you)是(shi)空無呢?我又(you)想到,仔(zi)細剖析辨明(ming)這(zhe)(zhe)(zhe)些(xie)萬(wan)物萬(wan)象,它(ta)們無一處不是(shi)一些(xie)精明(ming)觀(guan)(guan)見(jian)(jian)本身。
【原文】佛言。如是如是。
于是(shi)大眾。非無(wu)學(xue)者。聞佛(fo)此(ci)言。茫然不(bu)(bu)(bu)知是(shi)義終始。一時惶悚。失其(qi)所守。如來知其(qi)魂慮變懾。心(xin)生憐愍。安(an)慰阿難。及諸大眾。諸善(shan)男子(zi)。無(wu)上法王。是(shi)真(zhen)實(shi)語。如所如說。不(bu)(bu)(bu)誑(kuang)不(bu)(bu)(bu)妄(wang)。非末伽(jia)黎。四種(zhong)不(bu)(bu)(bu)死(si)矯亂論議。汝諦思惟。無(wu)忝哀(ai)慕。
【譯文】如(ru)(ru)(ru)(ru)來(lai)說(shuo):確(que)實(shi)如(ru)(ru)(ru)(ru)此(ci)(ci)。在(zai)座聽法的(de)大(da)(da)眾,許多是(shi)(shi)初學(xue)修習(xi)者(zhe),聽到如(ru)(ru)(ru)(ru)來(lai)這樣說(shuo),都茫(mang)然不知(zhi)此(ci)(ci)話(hua)(hua)道(dao)理(li)何在(zai)了,一時之(zhi)間(jian)皆惶(huang)惑起來(lai),失卻(que)了素常所奉(feng)的(de)修習(xi)之(zhi)道(dao)。如(ru)(ru)(ru)(ru)來(lai)知(zhi)曉(xiao)他們的(de)心思(si)正(zheng)焦(jiao)慮(lv)不安(an),于是(shi)(shi)生出憐憫來(lai),他安(an)慰阿難和大(da)(da)眾們說(shuo):聰(cong)明(ming)智慧(hui)的(de)人(ren)們啊!我之(zhi)所說(shuo)真實(shi)不虛,本來(lai)如(ru)(ru)(ru)(ru)此(ci)(ci),沒(mei)有(you)假話(hua)(hua)也(ye)沒(mei)有(you)狂言(yan),不是(shi)(shi)像末伽黎(li)議(yi)論四種(zhong)不死的(de)那(nei)種(zhong)胡說(shuo)亂議(yi)。你們去沉(chen)思(si)諦觀(guan)吧,不要再(zai)哀怨憂慮(lv)了。
【原文】是(shi)(shi)時。文(wen)殊師(shi)利法王子(zi)。愍諸四眾。在(zai)大眾中。即從座起。頂(ding)禮佛足。合掌恭敬。而(er)白佛言。世(shi)尊。此諸大眾。不悟如來發(fa)明二種精見(jian)色空(kong)。是(shi)(shi)非是(shi)(shi)義(yi)。世(shi)尊。若此前緣。色空(kong)等象。若是(shi)(shi)見(jian)者(zhe)。應(ying)有(you)所(suo)指。若非見(jian)者(zhe)。應(ying)無(wu)所(suo)矚。而(er)今不知是(shi)(shi)義(yi)所(suo)歸。故有(you)驚(jing)怖。非是(shi)(shi)疇(chou)昔善根輕鮮(xian)。惟愿如來。大慈發(fa)明。此諸物象。與此見(jian)精。元是(shi)(shi)何(he)物。于其中間。無(wu)是(shi)(shi)非是(shi)(shi)。
【譯文】這(zhe)(zhe)(zhe)時候,文殊(shu)師利菩薩哀憫(min)會中大(da)眾,就從座(zuo)上站起,頂禮如(ru)(ru)(ru)來,合(he)掌恭敬,對如(ru)(ru)(ru)來說(shuo):世(shi)尊,大(da)眾們(men)(men)沒有(you)(you)悟解到如(ru)(ru)(ru)來所說(shuo)這(zhe)(zhe)(zhe)兩種(zhong)(zhong)精明觀見(jian)皆是(shi)(shi)色塵空性,其(qi)道理在(zai)于,是(shi)(shi)即不(bu)是(shi)(shi),不(bu)是(shi)(shi)即是(shi)(shi)的(de)辨(bian)證之中。世(shi)尊,如(ru)(ru)(ru)果(guo)這(zhe)(zhe)(zhe)些(xie)(xie)形(xing)質器(qi)物(wu)以及一(yi)切(qie)空性,都是(shi)(shi)物(wu)象,那么(me)(me),如(ru)(ru)(ru)果(guo)看(kan)見(jian)了,就應當(dang)有(you)(you)可以指出的(de)對象,如(ru)(ru)(ru)果(guo)沒有(you)(you)看(kan)見(jian),就應當(dang)沒有(you)(you)那些(xie)(xie)所可看(kan)見(jian)的(de)一(yi)切(qie)。大(da)眾不(bu)知道這(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)道理的(de)含(han)義,所以驚慌無措,并不(bu)是(shi)(shi)他(ta)們(men)(men)的(de)智慧根器(qi)浮淺(qian)不(bu)深。懇請如(ru)(ru)(ru)來發慈(ci)悲心,引(yin)導大(da)眾明了,這(zhe)(zhe)(zhe)些(xie)(xie)種(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)物(wu)象和這(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)精明觀見(jian)本來究(jiu)竟是(shi)(shi)什么(me)(me)東西?為什么(me)(me)在(zai)這(zhe)(zhe)(zhe)中間(jian),沒有(you)(you)是(shi)(shi),也沒有(you)(you)不(bu)是(shi)(shi)?
【原文】佛告文(wen)殊。及(ji)諸大(da)眾。十方如(ru)來。及(ji)大(da)菩(pu)薩。于其自住三摩地中(zhong)。見(jian)與見(jian)緣。并所(suo)(suo)想(xiang)相。如(ru)虛(xu)空花(hua)。本無所(suo)(suo)有(you)。此見(jian)及(ji)緣。元是菩(pu)提妙凈(jing)明體(ti)。云何于中(zhong)有(you)是非是。文(wen)殊。吾今問汝。如(ru)汝文(wen)殊。更有(you)文(wen)殊。是文(wen)殊者(zhe)。為(wei)無文(wen)殊。
【譯文】如來(lai)告(gao)訴(su)文(wen)(wen)殊(shu)(shu)師利和大眾:諸(zhu)天十(shi)方如來(lai)和大菩(pu)薩們,在他(ta)們所(suo)(suo)住(zhu)的正等正覺境(jing)界里,一切(qie)觀見與觀見所(suo)(suo)緣之(zhi)對象以及一切(qie)所(suo)(suo)思所(suo)(suo)想,都像(xiang)那(nei)空無(wu)之(zhi)花,是(shi)本(ben)來(lai)就無(wu)花的實體。觀見以及觀見所(suo)(suo)緣的對象,本(ben)來(lai)就是(shi)那(nei)妙(miao)明(ming)清凈無(wu)上智慧(hui)的本(ben)體,還說什么(me)既(ji)是(shi)又(you)不是(shi)呢?文(wen)(wen)殊(shu)(shu)啊!我(wo)問(wen)你(ni)(ni),你(ni)(ni)是(shi)文(wen)(wen)殊(shu)(shu),是(shi)否還有另(ling)一個文(wen)(wen)殊(shu)(shu)?這是(shi)文(wen)(wen)殊(shu)(shu)呢,或者不是(shi)文(wen)(wen)殊(shu)(shu)?
【原文】如是。世尊。我真文(wen)殊(shu)。無是文(wen)殊(shu)。何以故。若有是者(zhe)。則二文(wen)殊(shu)。然我今日(ri)。非(fei)無文(wen)殊(shu)。于中實無是非(fei)二相。
【譯文】文(wen)(wen)殊(shu)說(shuo):是(shi)這樣,世(shi)尊。我(wo)是(shi)文(wen)(wen)殊(shu),卻不(bu)能說(shuo)是(shi)文(wen)(wen)殊(shu)。為什么呢?如果因為我(wo)是(shi)文(wen)(wen)殊(shu),我(wo)才(cai)是(shi)文(wen)(wen)殊(shu),那(nei)就(jiu)會有(you)一(yi)個非(fei)文(wen)(wen)殊(shu),我(wo)才(cai)不(bu)是(shi)文(wen)(wen)殊(shu),如此,就(jiu)有(you)了二(er)個文(wen)(wen)殊(shu),而我(wo)現在(zai)自然就(jiu)是(shi)文(wen)(wen)殊(shu),沒(mei)有(you)非(fei)文(wen)(wen)殊(shu),這當中實在(zai)沒(mei)有(you)是(shi)和(he)非(fei)的區別(bie)二(er)相。
【原文】佛言。此(ci)見妙明(ming)。與(yu)諸空塵。亦復如(ru)是(shi)。本是(shi)妙明(ming)。無上菩提凈圓真心。妄(wang)為色空。及與(yu)聞見。如(ru)第二月(yue)(yue)。誰(shui)為是(shi)月(yue)(yue)。又(you)誰(shui)非(fei)(fei)月(yue)(yue)。文(wen)殊(shu)。但一月(yue)(yue)真。中(zhong)間自(zi)無是(shi)月(yue)(yue)非(fei)(fei)月(yue)(yue)。是(shi)以汝今觀見與(yu)塵。種種發明(ming)。名為妄(wang)想。不能于中(zhong)出是(shi)非(fei)(fei)是(shi)。由是(shi)精真妙覺明(ming)性。故能令汝出指非(fei)(fei)指。
【譯文】如來(lai)說,這個(ge)(ge)(ge)無(wu)上(shang)妙(miao)(miao)明的(de)(de)(de)觀見,與那(nei)些種(zhong)種(zhong)空(kong)幻(huan)器物六(liu)塵境象(xiang)原(yuan)來(lai)也是一樣的(de)(de)(de),本來(lai)都是妙(miao)(miao)明無(wu)上(shang)智慧的(de)(de)(de)本真(zhen)心體,一切妄念生,而成(cheng)為那(nei)色空(kong)等等境象(xiang),以及(ji)能(neng)見能(neng)聞種(zhong)種(zhong)知(zhi)覺,這就像(xiang)那(nei)二個(ge)(ge)(ge)月(yue)(yue)亮,哪個(ge)(ge)(ge)是月(yue)(yue),哪個(ge)(ge)(ge)又(you)是非月(yue)(yue)呢?文(wen)殊(shu)啊!只有(you)(you)一個(ge)(ge)(ge)真(zhen)正(zheng)的(de)(de)(de)月(yue)(yue),這中(zhong)間沒(mei)有(you)(you)什么(me)是月(yue)(yue)和非月(yue)(yue)的(de)(de)(de)問題(ti)。你觀見的(de)(de)(de)那(nei)些種(zhong)種(zhong)攀緣(yuan)于形質世(shi)界的(de)(de)(de)所聞所見的(de)(de)(de)事物,叫(jiao)做妄想,從(cong)這當中(zhong)不會有(you)(you)既是又(you)不是的(de)(de)(de)辨證(zheng)。由于如此精(jing)明妙(miao)(miao)覺的(de)(de)(de)真(zhen)性,你才能(neng)既指示對象(xiang)又(you)沒(mei)有(you)(you)指示對象(xiang)。
【原文】阿(a)難白佛言(yan)。世尊(zun)。誠如法王所(suo)說(shuo)。覺(jue)緣(yuan)(yuan)遍十(shi)方界。湛然常住。性非(fei)生(sheng)(sheng)滅。與先梵志。娑毗(pi)迦(jia)羅。所(suo)談(tan)冥諦。及投(tou)灰等。諸外(wai)道(dao)種。說(shuo)有真我。遍滿十(shi)方。有何差別。世尊(zun)亦曾于楞(leng)伽山(shan)。為大慧(hui)等。敷演斯義。彼(bi)(bi)外(wai)道(dao)等。常說(shuo)自(zi)然。我說(shuo)因緣(yuan)(yuan)。非(fei)彼(bi)(bi)境界。我今觀此覺(jue)性自(zi)然。非(fei)生(sheng)(sheng)非(fei)滅。遠(yuan)離一(yi)切虛(xu)妄顛倒(dao)。似非(fei)因緣(yuan)(yuan)。與彼(bi)(bi)自(zi)然。云何開示。不入(ru)群(qun)邪。獲真實心。妙覺(jue)明性。
【譯文】阿難(nan)對如來說(shuo)(shuo):世(shi)尊啊!正如菩薩所說(shuo)(shuo),精明妙(miao)(miao)覺緣于十方(fang)世(shi)界而(er)(er)自(zi)在(zai)常住(zhu),沒(mei)(mei)有(you)生也沒(mei)(mei)有(you)滅,這(zhe)與婆羅門外道(dao)(dao)修(xiu)行(xing)者(zhe)娑毗(pi)迦(jia)羅所說(shuo)(shuo)的(de)昏昧道(dao)(dao)理(li),以(yi)及那些(xie)種種苦行(xing)修(xiu)者(zhe)所說(shuo)(shuo)十方(fang)世(shi)界滿(man)布真(zhen)我(wo)的(de)道(dao)(dao)理(li),有(you)什(shen)(shen)么(me)不同呢(ni)?世(shi)尊也曾在(zai)楞伽山為(wei)諸菩薩宣說(shuo)(shuo)過這(zhe)樣的(de)道(dao)(dao)理(li)。那些(xie)外道(dao)(dao)修(xiu)習者(zhe)常常說(shuo)(shuo)什(shen)(shen)么(me)事物自(zi)在(zai)自(zi)為(wei),我(wo)們卻說(shuo)(shuo)事物有(you)因緣而(er)(er)生,不是他們那等說(shuo)(shuo)法。現在(zai),我(wo)看這(zhe)個妙(miao)(miao)覺本性(xing)就(jiu)是自(zi)在(zai)自(zi)為(wei)的(de),其(qi)不生不滅,遠(yuan)離(li)一切虛妄(wang)顛倒,好像(xiang)并不是有(you)因有(you)緣而(er)(er)生,好像(xiang)也不是自(zi)在(zai)自(zi)為(wei)的(de)。怎樣開啟,才(cai)使我(wo)們不致于陷(xian)入他們的(de)邪見(jian),而(er)(er)能夠獲致本真(zhen)心性(xing),獲得妙(miao)(miao)明覺知(zhi)的(de)本性(xing)呢(ni)?
【原文】佛告阿(a)難(nan)(nan)。我今(jin)如是(shi)(shi)開示方(fang)便。真實告汝。汝猶未悟。惑為(wei)(wei)自(zi)(zi)然。阿(a)難(nan)(nan)。若必自(zi)(zi)然。自(zi)(zi)須甄(zhen)明(ming)有(you)自(zi)(zi)然體。汝且觀此妙明(ming)見(jian)中。以(yi)何為(wei)(wei)自(zi)(zi)。此見(jian)為(wei)(wei)復以(yi)明(ming)為(wei)(wei)自(zi)(zi)。以(yi)暗(an)為(wei)(wei)自(zi)(zi)。以(yi)空為(wei)(wei)自(zi)(zi)。以(yi)塞為(wei)(wei)自(zi)(zi)。阿(a)難(nan)(nan)。若明(ming)為(wei)(wei)自(zi)(zi)。應不見(jian)暗(an)。若復以(yi)空為(wei)(wei)自(zi)(zi)體者。應不見(jian)塞。如是(shi)(shi)乃至諸暗(an)等相。以(yi)為(wei)(wei)自(zi)(zi)者。則(ze)于明(ming)時。見(jian)性(xing)斷滅。云(yun)何見(jian)明(ming)。
【譯文】如來告(gao)訴(su)阿難:我(wo)為(wei)你(ni)開啟了方便(bian)法門(men),把(ba)真實告(gao)訴(su)你(ni),你(ni)卻仍然沒有(you)(you)悟(wu)解,還(huan)(huan)被(bei)什(shen)么(me)(me)自(zi)在(zai)(zai)自(zi)為(wei)的(de)(de)說法迷惑。阿難,如果確定有(you)(you)那(nei)自(zi)在(zai)(zai)自(zi)為(wei),那(nei)你(ni)應當辨(bian)明(ming)(ming)得到(dao)(dao),那(nei)自(zi)在(zai)(zai)自(zi)為(wei)以什(shen)么(me)(me)為(wei)自(zi)己的(de)(de)體(ti)性?可是,你(ni)看這(zhe)妙明(ming)(ming)覺見(jian)(jian)(jian)之(zhi)中,那(nei)自(zi)在(zai)(zai)自(zi)為(wei)的(de)(de)東西在(zai)(zai)哪里(li)?這(zhe)個妙明(ming)(ming)覺見(jian)(jian)(jian)是以明(ming)(ming)亮(liang)(liang)為(wei)其(qi)自(zi)在(zai)(zai)?或是以昏暗為(wei)其(qi)自(zi)在(zai)(zai)?以空無(wu)為(wei)其(qi)自(zi)在(zai)(zai)?還(huan)(huan)是以堵塞為(wei)其(qi)自(zi)在(zai)(zai)?阿難啊!如果以明(ming)(ming)亮(liang)(liang)為(wei)妙明(ming)(ming)覺見(jian)(jian)(jian)的(de)(de)自(zi)在(zai)(zai)本(ben)體(ti),那(nei)么(me)(me)就(jiu)(jiu)應當看不(bu)到(dao)(dao)昏暗,如果以空無(wu)為(wei)妙明(ming)(ming)覺見(jian)(jian)(jian)的(de)(de)自(zi)在(zai)(zai)本(ben)體(ti),就(jiu)(jiu)應看不(bu)到(dao)(dao)堵塞。如果以此而將那(nei)些(xie)沒有(you)(you)被(bei)看見(jian)(jian)(jian)的(de)(de)東西,認為(wei)就(jiu)(jiu)是妙明(ming)(ming)覺見(jian)(jian)(jian)的(de)(de)自(zi)在(zai)(zai)本(ben)體(ti),那(nei)在(zai)(zai)所見(jian)(jian)(jian)之(zhi)物中,觀見(jian)(jian)(jian)本(ben)身也就(jiu)(jiu)滅絕不(bu)存了,還(huan)(huan)說什(shen)么(me)(me)觀見(jian)(jian)(jian)的(de)(de)精微圓明(ming)(ming)呢?
【原文】阿難(nan)言。必此妙見(jian)。性非自然。我今發明是(shi)因緣性。心猶未(wei)明。咨詢如來。是(shi)義云何(he)。合因緣性。
【譯文】阿難說(shuo):這個妙明覺見的(de)本體不是(shi)自(zi)在自(zi)為(wei)的(de),現(xian)在我以為(wei),它(ta)是(shi)由因緣(yuan)而(er)生(sheng)而(er)存的(de),我還沒有弄明白,請問如來,怎樣說(shuo)明是(shi)由因緣(yuan)而(er)生(sheng)的(de)?
【原文】佛(fo)言(yan)。汝(ru)(ru)言(yan)因(yin)(yin)緣(yuan)(yuan)(yuan)。吾(wu)復(fu)問汝(ru)(ru)。汝(ru)(ru)今(jin)同見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)。見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)性現(xian)前。此(ci)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)為(wei)復(fu)因(yin)(yin)明(ming)有(you)(you)(you)(you)(you)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)。因(yin)(yin)暗(an)(an)(an)有(you)(you)(you)(you)(you)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)。因(yin)(yin)空(kong)有(you)(you)(you)(you)(you)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)。因(yin)(yin)塞(sai)(sai)(sai)有(you)(you)(you)(you)(you)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)。阿(a)難(nan)(nan)。若(ruo)因(yin)(yin)明(ming)有(you)(you)(you)(you)(you)。應不(bu)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)暗(an)(an)(an)。如(ru)因(yin)(yin)暗(an)(an)(an)有(you)(you)(you)(you)(you)。應不(bu)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)明(ming)。如(ru)是(shi)(shi)乃至因(yin)(yin)空(kong)因(yin)(yin)塞(sai)(sai)(sai)。同于(yu)明(ming)暗(an)(an)(an)。復(fu)次(ci)。阿(a)難(nan)(nan)。此(ci)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)又復(fu)緣(yuan)(yuan)(yuan)明(ming)有(you)(you)(you)(you)(you)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)。緣(yuan)(yuan)(yuan)暗(an)(an)(an)有(you)(you)(you)(you)(you)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)。緣(yuan)(yuan)(yuan)空(kong)有(you)(you)(you)(you)(you)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)。緣(yuan)(yuan)(yuan)塞(sai)(sai)(sai)有(you)(you)(you)(you)(you)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)。阿(a)難(nan)(nan)。若(ruo)緣(yuan)(yuan)(yuan)空(kong)有(you)(you)(you)(you)(you)。應不(bu)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)塞(sai)(sai)(sai)。若(ruo)緣(yuan)(yuan)(yuan)塞(sai)(sai)(sai)有(you)(you)(you)(you)(you)。應不(bu)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)空(kong)。如(ru)是(shi)(shi)乃至緣(yuan)(yuan)(yuan)明(ming)緣(yuan)(yuan)(yuan)暗(an)(an)(an)。同于(yu)空(kong)塞(sai)(sai)(sai)。當(dang)知如(ru)是(shi)(shi)精覺妙明(ming)。非因(yin)(yin)非緣(yuan)(yuan)(yuan)。亦非自(zi)然(ran)。非不(bu)自(zi)然(ran)。無非不(bu)非。無是(shi)(shi)非是(shi)(shi)。離一(yi)切(qie)(qie)相。即一(yi)切(qie)(qie)法。汝(ru)(ru)今(jin)云何(he)于(yu)中措心。以諸世(shi)間戲(xi)論名相。而得分別。如(ru)以手掌。撮摩虛(xu)空(kong)。只益自(zi)勞。虛(xu)空(kong)云何(he)隨(sui)汝(ru)(ru)執捉(zhuo)。
【譯文】如來說:你說到(dao)因緣(yuan),我(wo)再問你,現(xian)在你因為(wei)有(you)觀(guan)看(kan)(kan),那(nei)觀(guan)見本性(xing)(xing)就現(xian)示出(chu)來,這個(ge)(ge)觀(guan)見是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)明(ming)(ming)亮(liang)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)生(sheng)(sheng)?從(cong)(cong)(cong)昏暗(an)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)生(sheng)(sheng)?是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)空無(wu)(wu)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)生(sheng)(sheng),還是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)堵(du)(du)塞(sai)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)生(sheng)(sheng)?阿(a)難,如果(guo)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)明(ming)(ming)亮(liang)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)生(sheng)(sheng),那(nei)就看(kan)(kan)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)到(dao)昏暗(an),如果(guo)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)昏暗(an)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)生(sheng)(sheng),那(nei)就看(kan)(kan)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)到(dao)明(ming)(ming)亮(liang),如此(ci)以至于(yu)從(cong)(cong)(cong)空無(wu)(wu)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)生(sheng)(sheng),從(cong)(cong)(cong)堵(du)(du)塞(sai)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)生(sheng)(sheng),都會是(shi)(shi)(shi)(shi)同(tong)樣情形(xing)。另外,這個(ge)(ge)觀(guan)見是(shi)(shi)(shi)(shi)由(you)于(yu)攀(pan)(pan)緣(yuan)明(ming)(ming)亮(liang)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)生(sheng)(sheng)的?或(huo)是(shi)(shi)(shi)(shi)攀(pan)(pan)緣(yuan)昏暗(an)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)生(sheng)(sheng)的?是(shi)(shi)(shi)(shi)攀(pan)(pan)緣(yuan)于(yu)空無(wu)(wu)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)生(sheng)(sheng)的?還是(shi)(shi)(shi)(shi)由(you)于(yu)攀(pan)(pan)緣(yuan)堵(du)(du)塞(sai)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)生(sheng)(sheng)的?阿(a)難,如果(guo)是(shi)(shi)(shi)(shi)攀(pan)(pan)緣(yuan)于(yu)空無(wu)(wu)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)生(sheng)(sheng),那(nei)就會看(kan)(kan)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)到(dao)堵(du)(du)塞(sai),如果(guo)是(shi)(shi)(shi)(shi)攀(pan)(pan)緣(yuan)堵(du)(du)塞(sai)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)生(sheng)(sheng),那(nei)就會看(kan)(kan)到(dao)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)空無(wu)(wu),如此(ci)以至于(yu)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)論(lun)是(shi)(shi)(shi)(shi)攀(pan)(pan)緣(yuan)明(ming)(ming)亮(liang)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)生(sheng)(sheng),還是(shi)(shi)(shi)(shi)攀(pan)(pan)緣(yuan)昏暗(an)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)生(sheng)(sheng),都會是(shi)(shi)(shi)(shi)同(tong)樣的情形(xing)。應當知道(dao),這個(ge)(ge)精微妙明(ming)(ming)的觀(guan)見,既(ji)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)從(cong)(cong)(cong)因而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)生(sheng)(sheng),也不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)由(you)緣(yuan)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)生(sheng)(sheng),既(ji)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)自(zi)在自(zi)為(wei)也不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)自(zi)在自(zi)為(wei),沒有(you)是(shi)(shi)(shi)(shi)或(huo)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi),也沒有(you)有(you)或(huo)沒有(you)。離(li)棄一(yi)切(qie)分(fen)別相,就是(shi)(shi)(shi)(shi)一(yi)切(qie)法(fa)的本性(xing)(xing),為(wei)什么你還耿耿于(yu)懷那(nei)些世間所議論(lun)的名(ming)詞概念,從(cong)(cong)(cong)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)執著在分(fen)別之上呢?這就像(xiang)是(shi)(shi)(shi)(shi)用手去捉摸虛空,只是(shi)(shi)(shi)(shi)手的徒勞(lao)而(er)(er)(er)(er)(er)(er)(er)已,虛空怎(zen)么能夠被手捉摸得到(dao)?
【原文】阿(a)難白(bai)佛言。世尊。必妙(miao)覺(jue)性。非(fei)(fei)因(yin)非(fei)(fei)緣。世尊。云何(he)(he)常(chang)與比(bi)丘。宣說見性具四種緣。所謂。因(yin)空因(yin)明。因(yin)心(xin)因(yin)眼。是義(yi)云何(he)(he)。
【譯文】阿(a)難對如來說(shuo):妙明覺見既(ji)不(bu)是(shi)從因(yin)而(er)生,也(ye)不(bu)是(shi)由緣而(er)生,為什么(me)世尊常常對比丘們宣說(shuo),這個覺見具備(bei)了四種緣,說(shuo)是(shi)因(yin)空(kong)、因(yin)明、因(yin)心、因(yin)眼而(er)生?為什么(me)要這樣說(shuo)呢?
【原文】佛(fo)言。阿難。我(wo)說世(shi)(shi)間諸因緣相。非(fei)第一義。阿難。吾復問汝(ru)。諸世(shi)(shi)間人。說我(wo)能(neng)見。云(yun)何名(ming)見。云(yun)何不(bu)見。阿難言。世(shi)(shi)人因于日月燈光。見種(zhong)(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)(zhong)相。名(ming)之為(wei)見。若復無此三種(zhong)(zhong)(zhong)光明。則(ze)不(bu)能(neng)見。
【譯文】如來說(shuo):我所宣(xuan)說(shuo)的那(nei)些,只是(shi)(shi)(shi)(shi)世(shi)間法當中(zhong)的因(yin)緣的相狀,不是(shi)(shi)(shi)(shi)從根本(ben)上來說(shuo)的,并(bing)不是(shi)(shi)(shi)(shi)佛法第一義諦。阿難,我再問你,人們說(shuo)我能(neng)夠觀見(jian),那(nei)么,怎樣(yang)(yang)才(cai)是(shi)(shi)(shi)(shi)觀見(jian)?怎樣(yang)(yang)是(shi)(shi)(shi)(shi)不見(jian)?阿難回(hui)答:世(shi)人因(yin)為有了(le)日、月(yue)、燈(deng)(deng)的光(guang),就看見(jian)了(le)日、月(yue)、燈(deng)(deng)光(guang)的相狀,這就是(shi)(shi)(shi)(shi)觀見(jian),如果沒有日、月(yue)、燈(deng)(deng)的光(guang),就不能(neng)夠看見(jian)。
【原文】阿難(nan)(nan)。若(ruo)無(wu)(wu)(wu)(wu)明(ming)時(shi)。名不(bu)(bu)(bu)見(jian)(jian)(jian)(jian)者。應(ying)不(bu)(bu)(bu)見(jian)(jian)(jian)(jian)暗(an)。若(ruo)必見(jian)(jian)(jian)(jian)暗(an)。此但無(wu)(wu)(wu)(wu)明(ming)。云何(he)無(wu)(wu)(wu)(wu)見(jian)(jian)(jian)(jian)。阿難(nan)(nan)。若(ruo)在暗(an)時(shi)。不(bu)(bu)(bu)見(jian)(jian)(jian)(jian)明(ming)故。名為(wei)不(bu)(bu)(bu)見(jian)(jian)(jian)(jian)。今在明(ming)時(shi)。不(bu)(bu)(bu)見(jian)(jian)(jian)(jian)暗(an)相(xiang)(xiang)(xiang)。還名不(bu)(bu)(bu)見(jian)(jian)(jian)(jian)。如(ru)是(shi)(shi)二(er)相(xiang)(xiang)(xiang)。俱(ju)名不(bu)(bu)(bu)見(jian)(jian)(jian)(jian)。若(ruo)復(fu)二(er)相(xiang)(xiang)(xiang)自相(xiang)(xiang)(xiang)陵奪。非(fei)(fei)(fei)汝(ru)見(jian)(jian)(jian)(jian)性(xing)于中暫無(wu)(wu)(wu)(wu)。如(ru)是(shi)(shi)則知(zhi)二(er)俱(ju)名見(jian)(jian)(jian)(jian)。云何(he)不(bu)(bu)(bu)見(jian)(jian)(jian)(jian)。是(shi)(shi)故。阿難(nan)(nan)。汝(ru)今當(dang)知(zhi)。見(jian)(jian)(jian)(jian)明(ming)之(zhi)時(shi)。見(jian)(jian)(jian)(jian)非(fei)(fei)(fei)是(shi)(shi)明(ming)。見(jian)(jian)(jian)(jian)暗(an)之(zhi)時(shi)。見(jian)(jian)(jian)(jian)非(fei)(fei)(fei)是(shi)(shi)暗(an)。見(jian)(jian)(jian)(jian)空之(zhi)時(shi)。見(jian)(jian)(jian)(jian)非(fei)(fei)(fei)是(shi)(shi)空。見(jian)(jian)(jian)(jian)塞之(zhi)時(shi)。見(jian)(jian)(jian)(jian)非(fei)(fei)(fei)是(shi)(shi)塞。四義成就。汝(ru)復(fu)應(ying)知(zhi)。見(jian)(jian)(jian)(jian)見(jian)(jian)(jian)(jian)之(zhi)時(shi)。見(jian)(jian)(jian)(jian)非(fei)(fei)(fei)是(shi)(shi)見(jian)(jian)(jian)(jian)。見(jian)(jian)(jian)(jian)猶離見(jian)(jian)(jian)(jian)。見(jian)(jian)(jian)(jian)不(bu)(bu)(bu)能(neng)(neng)及。云何(he)復(fu)說因(yin)緣自然(ran)。及和合相(xiang)(xiang)(xiang)。汝(ru)等聲聞。狹(xia)劣無(wu)(wu)(wu)(wu)識。不(bu)(bu)(bu)能(neng)(neng)通(tong)達清(qing)凈實相(xiang)(xiang)(xiang)。吾今誨汝(ru)。當(dang)善思惟。無(wu)(wu)(wu)(wu)得疲(pi)怠。妙菩提(ti)路。
【譯文】如(ru)(ru)(ru)來說:阿(a)難(nan),如(ru)(ru)(ru)果(guo)沒有(you)明亮(liang),就看(kan)(kan)(kan)(kan)不(bu)(bu)(bu)(bu)見(jian)(jian),但是(shi)(shi)(shi),看(kan)(kan)(kan)(kan)不(bu)(bu)(bu)(bu)見(jian)(jian)時(shi)(shi)(shi)就應(ying)當(dang)也(ye)看(kan)(kan)(kan)(kan)不(bu)(bu)(bu)(bu)見(jian)(jian)昏(hun)暗(an)(an),如(ru)(ru)(ru)果(guo)能(neng)看(kan)(kan)(kan)(kan)見(jian)(jian)黑(hei)暗(an)(an),那(nei)只(zhi)是(shi)(shi)(shi)說看(kan)(kan)(kan)(kan)不(bu)(bu)(bu)(bu)見(jian)(jian)明亮(liang)而已,哪里是(shi)(shi)(shi)沒有(you)看(kan)(kan)(kan)(kan)見(jian)(jian)呢(ni)(ni)?阿(a)難(nan),如(ru)(ru)(ru)果(guo)在昏(hun)暗(an)(an)時(shi)(shi)(shi)看(kan)(kan)(kan)(kan)不(bu)(bu)(bu)(bu)到明亮(liang),叫做看(kan)(kan)(kan)(kan)不(bu)(bu)(bu)(bu)見(jian)(jian),那(nei)么(me),現(xian)在在明亮(liang)時(shi)(shi)(shi)看(kan)(kan)(kan)(kan)不(bu)(bu)(bu)(bu)到黑(hei)暗(an)(an)的(de)(de)(de)相狀(zhuang),也(ye)應(ying)當(dang)叫做看(kan)(kan)(kan)(kan)不(bu)(bu)(bu)(bu)見(jian)(jian),這(zhe)(zhe)樣兩(liang)種情(qing)(qing)形(xing),都(dou)叫做看(kan)(kan)(kan)(kan)不(bu)(bu)(bu)(bu)見(jian)(jian)。如(ru)(ru)(ru)果(guo)這(zhe)(zhe)兩(liang)種情(qing)(qing)形(xing)此起彼伏交替(ti)出現(xian),并(bing)不(bu)(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)你(ni)的(de)(de)(de)覺見(jian)(jian)也(ye)在暫時(shi)(shi)(shi)的(de)(de)(de)消滅。所(suo)(suo)以,應(ying)當(dang)知道(dao),這(zhe)(zhe)兩(liang)種情(qing)(qing)形(xing)都(dou)叫做看(kan)(kan)(kan)(kan)見(jian)(jian)。但是(shi)(shi)(shi)為什么(me)說看(kan)(kan)(kan)(kan)不(bu)(bu)(bu)(bu)見(jian)(jian)呢(ni)(ni)?所(suo)(suo)以阿(a)難(nan),現(xian)在你(ni)應(ying)知道(dao),看(kan)(kan)(kan)(kan)見(jian)(jian)明亮(liang)之(zhi)(zhi)時(shi)(shi)(shi),觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)本身(shen)(shen)(shen)并(bing)不(bu)(bu)(bu)(bu)就是(shi)(shi)(shi)明,看(kan)(kan)(kan)(kan)見(jian)(jian)昏(hun)暗(an)(an)時(shi)(shi)(shi),觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)本身(shen)(shen)(shen)也(ye)并(bing)不(bu)(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)昏(hun)暗(an)(an),看(kan)(kan)(kan)(kan)見(jian)(jian)空(kong)無(wu)時(shi)(shi)(shi),觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)本身(shen)(shen)(shen)并(bing)不(bu)(bu)(bu)(bu)就是(shi)(shi)(shi)空(kong)無(wu),看(kan)(kan)(kan)(kan)見(jian)(jian)堵(du)塞之(zhi)(zhi)時(shi)(shi)(shi),觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)本身(shen)(shen)(shen)就不(bu)(bu)(bu)(bu)一定是(shi)(shi)(shi)堵(du)塞,這(zhe)(zhe)些道(dao)理成(cheng)立(li)了(le)(le),你(ni)更應(ying)當(dang)了(le)(le)解,看(kan)(kan)(kan)(kan)見(jian)(jian)了(le)(le)所(suo)(suo)見(jian)(jian)之(zhi)(zhi)事物(wu)時(shi)(shi)(shi),這(zhe)(zhe)個觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)之(zhi)(zhi)物(wu)并(bing)不(bu)(bu)(bu)(bu)就是(shi)(shi)(shi)你(ni)所(suo)(suo)能(neng)見(jian)(jian)的(de)(de)(de)見(jian)(jian),你(ni)的(de)(de)(de)觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)似乎(hu)離(li)開(kai)了(le)(le)觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)的(de)(de)(de)對象(xiang),觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)本身(shen)(shen)(shen)是(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)(bu)(bu)可能(neng)被(bei)自(zi)己(ji)所(suo)(suo)觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)的(de)(de)(de)。你(ni)們(men)怎么(me)還在說什么(me)覺見(jian)(jian)的(de)(de)(de)自(zi)在自(zi)為,因緣和合而生這(zhe)(zhe)些話呢(ni)(ni)?你(ni)們(men)這(zhe)(zhe)些人的(de)(de)(de)智慧(hui)(hui)只(zhi)及達聲(sheng)聞修行者(zhe)的(de)(de)(de)標準,狹窄而無(wu)真知,不(bu)(bu)(bu)(bu)能(neng)夠真正通達那(nei)清(qing)凈智慧(hui)(hui)的(de)(de)(de)境界啊(a)(a)!我希望你(ni)們(men)能(neng)正確(que)思考善加(jia)推究,不(bu)(bu)(bu)(bu)要(yao)耽擱(ge)了(le)(le)修證無(wu)上覺性的(de)(de)(de)大(da)事啊(a)(a)!
【原文】阿(a)難(nan)白(bai)佛言。世(shi)尊。如佛世(shi)尊。為我(wo)等輩。宣說因緣。及與自(zi)然。諸(zhu)和合相。與不和合。心猶未開。而今更聞見見非見。重增迷悶。伏愿弘慈。施大慧目。開示我(wo)等覺(jue)心明凈。作是(shi)語(yu)已。悲淚頂禮。承受圣旨(zhi)。
【譯文】阿難對如來(lai)說:世尊,如來(lai)為我(wo)們宣說了關于因緣(yuan)(yuan),關于自在(zai)自為,以及(ji)關于因緣(yuan)(yuan)和(he)(he)合(he)而生(sheng)與因緣(yuan)(yuan)不(bu)(bu)相和(he)(he)合(he)的諸種不(bu)(bu)同,但是(shi)我(wo)仍然(ran)沒有完全悟解(jie)。現在(zai)又聽聞(wen)如來(lai)宣說了所見(jian)之見(jian)不(bu)(bu)是(shi)觀(guan)見(jian),更加讓人感到迷惘。祈請如來(lai)廣施慈悲,為我(wo)們開示那(nei)妙(miao)覺明心。說完,阿難悲淚(lei)施禮,領(ling)受如來(lai)宣說法旨。
【原文】爾時。世尊(zun)憐(lian)愍阿難(nan)。及諸(zhu)大眾(zhong)。將欲敷演大陀羅尼。諸(zhu)三摩提。妙修(xiu)行路。告阿難(nan)言。汝(ru)(ru)雖強記。但(dan)益多聞。于(yu)奢摩他。微密觀照。心猶未了。汝(ru)(ru)今諦聽。吾今為汝(ru)(ru)分(fen)別(bie)開示。亦(yi)令(ling)將來。諸(zhu)有(you)漏者(zhe)。獲(huo)菩提果。阿難(nan)。一切眾(zhong)生(sheng)。輪(lun)回世間。由二顛倒分(fen)別(bie)見妄(wang)。當(dang)(dang)處發生(sheng)。當(dang)(dang)業輪(lun)轉。云何二見。一者(zhe)。眾(zhong)生(sheng)別(bie)業妄(wang)見。二者(zhe)。眾(zhong)生(sheng)同(tong)分(fen)妄(wang)見。
【譯文】這時(shi)(shi),如來哀(ai)憫阿(a)難和眾人,就準(zhun)備演示無(wu)(wu)上(shang)神咒,示顯種(zhong)種(zhong)正(zheng)(zheng)等(deng)正(zheng)(zheng)定智慧,指(zhi)示那無(wu)(wu)上(shang)修行的(de)道路。如來告訴阿(a)難:雖(sui)然你博聞強記,但是,這只能(neng)增廣你的(de)聞見(jian)(jian),對于(yu)正(zheng)(zheng)等(deng)正(zheng)(zheng)覺(jue)的(de)禪定以(yi)及極微細的(de)種(zhong)種(zhong)密觀靜照等(deng),你仍(reng)然未能(neng)了悟。你仔(zi)細聽罷,現在(zai)我來為(wei)你演示,同時(shi)(shi)也讓那些諸(zhu)多煩惱(nao)而不能(neng)拔(ba)脫的(de)人們(men)獲(huo)致那無(wu)(wu)上(shang)果位。阿(a)難,一切(qie)眾生(sheng)(sheng)都在(zai)生(sheng)(sheng)死煩惱(nao)輪回流轉,皆由二(er)種(zhong)顛倒分別(bie)的(de)妄(wang)見(jian)(jian),時(shi)(shi)時(shi)(shi)處處生(sheng)(sheng)出(chu),隨身隨心流轉于(yu)輪回之中所致。而二(er)種(zhong)妄(wang)見(jian)(jian)是什(shen)么?其一是眾生(sheng)(sheng)的(de)別(bie)業妄(wang)見(jian)(jian),其二(er)是眾生(sheng)(sheng)的(de)同分妄(wang)見(jian)(jian)。
【原文】云(yun)(yun)何名(ming)為(wei)別(bie)(bie)業(ye)妄(wang)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)。阿難。如(ru)世間人(ren)。目(mu)(mu)有(you)(you)赤(chi)眚(sheng)(sheng)。夜見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)燈(deng)(deng)(deng)光(guang)。別(bie)(bie)有(you)(you)圓(yuan)影(ying)(ying)(ying)。五色(se)(se)重疊。于意(yi)云(yun)(yun)何。此(ci)(ci)(ci)夜燈(deng)(deng)(deng)明(ming)所(suo)(suo)現(xian)圓(yuan)光(guang)。為(wei)是(shi)燈(deng)(deng)(deng)色(se)(se)。為(wei)當(dang)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)色(se)(se)。阿難。此(ci)(ci)(ci)若(ruo)燈(deng)(deng)(deng)色(se)(se)。則非(fei)(fei)(fei)眚(sheng)(sheng)人(ren)何不(bu)同見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)。而此(ci)(ci)(ci)圓(yuan)影(ying)(ying)(ying)。惟眚(sheng)(sheng)之(zhi)觀(guan)(guan)。若(ruo)是(shi)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)色(se)(se)。見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)已成色(se)(se)。則彼眚(sheng)(sheng)人(ren)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)圓(yuan)影(ying)(ying)(ying)者(zhe)。名(ming)為(wei)何等。復次。阿難。若(ruo)此(ci)(ci)(ci)圓(yuan)影(ying)(ying)(ying)離(li)燈(deng)(deng)(deng)別(bie)(bie)有(you)(you)。則合傍(bang)觀(guan)(guan)屏(ping)帳幾筵。有(you)(you)圓(yuan)影(ying)(ying)(ying)出。離(li)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)別(bie)(bie)有(you)(you)。應(ying)非(fei)(fei)(fei)眼(yan)矚。云(yun)(yun)何眚(sheng)(sheng)人(ren)目(mu)(mu)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)圓(yuan)影(ying)(ying)(ying)。是(shi)故。當(dang)知色(se)(se)實在燈(deng)(deng)(deng)。見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)病為(wei)影(ying)(ying)(ying)。影(ying)(ying)(ying)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)俱眚(sheng)(sheng)。見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)眚(sheng)(sheng)非(fei)(fei)(fei)病。終(zhong)不(bu)應(ying)言是(shi)燈(deng)(deng)(deng)是(shi)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)。于是(shi)中有(you)(you)非(fei)(fei)(fei)燈(deng)(deng)(deng)非(fei)(fei)(fei)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)。如(ru)第二月。非(fei)(fei)(fei)體非(fei)(fei)(fei)影(ying)(ying)(ying)。何以故。第二之(zhi)觀(guan)(guan)。捏(nie)所(suo)(suo)成故。諸有(you)(you)智者(zhe)。不(bu)應(ying)說言。此(ci)(ci)(ci)捏(nie)根(gen)元。是(shi)形非(fei)(fei)(fei)形。離(li)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)非(fei)(fei)(fei)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)。此(ci)(ci)(ci)亦(yi)如(ru)是(shi)。目(mu)(mu)眚(sheng)(sheng)所(suo)(suo)成。今欲名(ming)誰是(shi)燈(deng)(deng)(deng)是(shi)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)。何況分別(bie)(bie)非(fei)(fei)(fei)燈(deng)(deng)(deng)非(fei)(fei)(fei)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)。
【譯文】什么(me)叫(jiao)做別(bie)業妄見(jian)(jian)?阿難,譬如有(you)人(ren)眼(yan)(yan)睛(jing)生有(you)紅(hong)色(se)翳(yi)(yi)膜,他在(zai)(zai)夜里(li)(li)看(kan)(kan)(kan)(kan)燈(deng)(deng)光,就(jiu)會看(kan)(kan)(kan)(kan)到圓(yuan)(yuan)(yuan)形(xing)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)燈(deng)(deng)影(ying),并且有(you)種種顏(yan)色(se)。這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)是(shi)(shi)(shi)(shi)什么(me)意思?這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)時(shi)燈(deng)(deng)光成為(wei)圓(yuan)(yuan)(yuan)形(xing)并且有(you)種種色(se)彩,這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)到底(di)是(shi)(shi)(shi)(shi)燈(deng)(deng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)顏(yan)色(se)呢(ni)?還(huan)(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)眼(yan)(yan)睛(jing)長(chang)(chang)有(you)翳(yi)(yi)膜的(de)(de)(de)(de)(de)(de)人(ren)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)顏(yan)色(se)?阿難,假若(ruo)(ruo)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)是(shi)(shi)(shi)(shi)燈(deng)(deng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)顏(yan)色(se),為(wei)什么(me)眼(yan)(yan)睛(jing)沒有(you)長(chang)(chang)翳(yi)(yi)膜的(de)(de)(de)(de)(de)(de)人(ren)看(kan)(kan)(kan)(kan)不見(jian)(jian)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)種光影(ying)顏(yan)色(se)呢(ni)?這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)光影(ying)顏(yan)色(se),只是(shi)(shi)(shi)(shi)長(chang)(chang)紅(hong)翳(yi)(yi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)人(ren)才能(neng)看(kan)(kan)(kan)(kan)見(jian)(jian)。假若(ruo)(ruo)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)是(shi)(shi)(shi)(shi)觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)顏(yan)色(se),那么(me)觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)本(ben)(ben)身就(jiu)成了事(shi)物。那眼(yan)(yan)睛(jing)長(chang)(chang)有(you)紅(hong)翳(yi)(yi)人(ren)看(kan)(kan)(kan)(kan)見(jian)(jian)圓(yuan)(yuan)(yuan)形(xing)燈(deng)(deng)影(ying),這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)又(you)是(shi)(shi)(shi)(shi)什么(me)意思呢(ni)?如果這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)種光影(ying)是(shi)(shi)(shi)(shi)離開(kai)燈(deng)(deng)而(er)獨立的(de)(de)(de)(de)(de)(de),那么(me),看(kan)(kan)(kan)(kan)那些屏(ping)帳桌椅(yi),也會有(you)圓(yuan)(yuan)(yuan)形(xing)影(ying)子(zi)(zi)出現。如果這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)圓(yuan)(yuan)(yuan)影(ying)是(shi)(shi)(shi)(shi)離開(kai)觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)而(er)獨立的(de)(de)(de)(de)(de)(de),那就(jiu)不應(ying)該是(shi)(shi)(shi)(shi)用眼(yan)(yan)去看(kan)(kan)(kan)(kan)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)結果。這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)又(you)怎(zen)么(me)會是(shi)(shi)(shi)(shi)紅(hong)眼(yan)(yan)翳(yi)(yi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)人(ren)看(kan)(kan)(kan)(kan)見(jian)(jian)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)圓(yuan)(yuan)(yuan)影(ying)呢(ni)?所以,應(ying)當知道,這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)事(shi)物只在(zai)(zai)燈(deng)(deng)那里(li)(li),因為(wei)眼(yan)(yan)睛(jing)有(you)病(bing)才看(kan)(kan)(kan)(kan)得到圓(yuan)(yuan)(yuan)影(ying),圓(yuan)(yuan)(yuan)影(ying)和(he)觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)都因為(wei)長(chang)(chang)了翳(yi)(yi)膜的(de)(de)(de)(de)(de)(de)緣故才會產(chan)生如此情形(xing),但是(shi)(shi)(shi)(shi),觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)翳(yi)(yi)盲,并不是(shi)(shi)(shi)(shi)眼(yan)(yan)睛(jing)有(you)病(bing)才致如此的(de)(de)(de)(de)(de)(de)。所以,不應(ying)當說(shuo)(shuo)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)圓(yuan)(yuan)(yuan)影(ying)是(shi)(shi)(shi)(shi)燈(deng)(deng)還(huan)(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian),或(huo)者是(shi)(shi)(shi)(shi)非(fei)燈(deng)(deng)和(he)非(fei)見(jian)(jian)。就(jiu)像那第二個(ge)月亮(liang)既不是(shi)(shi)(shi)(shi)月亮(liang)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)本(ben)(ben)性也不是(shi)(shi)(shi)(shi)月亮(liang)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)影(ying)子(zi)(zi)。為(wei)什么(me)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)樣說(shuo)(shuo)?那第一一個(ge)月亮(liang)本(ben)(ben)是(shi)(shi)(shi)(shi)由(you)于指頭捏在(zai)(zai)眼(yan)(yan)睛(jing)上而(er)產(chan)生,你們這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)些世俗智慧(hui)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)人(ren),用不著(zhu)去說(shuo)(shuo),這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)種捏所作成的(de)(de)(de)(de)(de)(de)根無是(shi)(shi)(shi)(shi)有(you)形(xing)質的(de)(de)(de)(de)(de)(de)還(huan)(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)無形(xing)質的(de)(de)(de)(de)(de)(de),是(shi)(shi)(shi)(shi)分(fen)別(bie)出來的(de)(de)(de)(de)(de)(de)觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)還(huan)(huan)是(shi)(shi)(shi)(shi)真(zhen)正的(de)(de)(de)(de)(de)(de)觀(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian),這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)里(li)(li)也是(shi)(shi)(shi)(shi)這(zhe)(zhe)(zhe)(zhe)個(ge)道理,那眼(yan)(yan)睛(jing)翳(yi)(yi)盲所致的(de)(de)(de)(de)(de)(de)圓(yuan)(yuan)(yuan)影(ying),現在(zai)(zai)想要(yao)分(fen)辨什么(me)是(shi)(shi)(shi)(shi)燈(deng)(deng),什么(me)是(shi)(shi)(shi)(shi)見(jian)(jian),與分(fen)辨非(fei)燈(deng)(deng)和(he)非(fei)見(jian)(jian)有(you)什么(me)不同呢(ni)?
【原文】云何名為(wei)同分妄見(jian)(jian)。阿(a)(a)難(nan)。此閻浮提(ti)。除大(da)海(hai)水(shui)。中(zhong)間平陸。有三千洲(zhou)(zhou)。正中(zhong)大(da)洲(zhou)(zhou)。東西括量。大(da)國凡有二(er)千三百。其余小洲(zhou)(zhou)在諸(zhu)海(hai)中(zhong)。其間或有三兩百國。或一或二(er)。至于(yu)三十(shi)四十(shi)五十(shi)。阿(a)(a)難(nan)。若復此中(zhong)。有一小洲(zhou)(zhou)。只有兩國。惟(wei)一國人。同感惡(e)(e)緣(yuan)。則彼小洲(zhou)(zhou)。當(dang)土眾(zhong)(zhong)生。睹諸(zhu)一切不(bu)祥境界。或見(jian)(jian)二(er)日。或見(jian)(jian)兩月(yue)。其中(zhong)乃(nai)至暈蝕佩(pei)玦。彗孛(bei)飛流(liu)。負耳虹(hong)霓。種種惡(e)(e)相。但(dan)此國見(jian)(jian)。彼國眾(zhong)(zhong)生。本所不(bu)見(jian)(jian)。亦(yi)復不(bu)聞。
【譯文】什么(me)叫做(zuo)同(tong)分(fen)妄(wang)見(jian)?阿(a)難(nan),我們(men)(men)居住(zhu)的(de)(de)閻浮提洲(zhou)(zhou),除了大海(hai)水之外,陸地(di)上有(you)(you)三(san)千之數的(de)(de)小(xiao)(xiao)洲(zhou)(zhou),正中(zhong)間(jian)有(you)(you)一(yi)大洲(zhou)(zhou),其(qi)(qi)地(di)域中(zhong)有(you)(you)二千三(san)百(bai)個(ge)大國,其(qi)(qi)它的(de)(de)小(xiao)(xiao)洲(zhou)(zhou)散布在各個(ge)海(hai)域,它們(men)(men)當(dang)中(zhong)有(you)(you)的(de)(de)有(you)(you)二、三(san)百(bai)個(ge)國家(jia),有(you)(you)的(de)(de)只有(you)(you)一(yi)、二個(ge)國家(jia)或者(zhe)四、五十個(ge)國家(jia)。阿(a)難(nan),如果這當(dang)中(zhong)有(you)(you)一(yi)個(ge)小(xiao)(xiao)洲(zhou)(zhou),其(qi)(qi)域只有(you)(you)兩(liang)個(ge)國家(jia)。其(qi)(qi)中(zhong)一(yi)個(ge)國家(jia)的(de)(de)人(ren)民(min),共同(tong)感受到惡緣,那么(me)這個(ge)小(xiao)(xiao)洲(zhou)(zhou)所有(you)(you)眾生(sheng),都會看(kan)(kan)到一(yi)切不祥的(de)(de)景像,也許(xu)看(kan)(kan)見(jian)兩(liang)個(ge)太陽(yang),或者(zhe)看(kan)(kan)見(jian)兩(liang)個(ge)月亮(liang),甚至看(kan)(kan)見(jian)日(ri)食月暈,或者(zhe)是慧星飛逝,或許(xu)是彩虹當(dang)空這些種(zhong)種(zhong)惡相。但是這一(yi)個(ge)國家(jia)人(ren)民(min)所看(kan)(kan)見(jian)的(de)(de),本來是另(ling)一(yi)個(ge)國家(jia)人(ren)民(min)沒(mei)有(you)(you)看(kan)(kan)見(jian)的(de)(de),和沒(mei)有(you)(you)聽(ting)見(jian)的(de)(de)。
【原文】阿(a)難。吾今(jin)為汝(ru)。以(yi)此二(er)事。進退合(he)明(ming)(ming)。阿(a)難。如彼(bi)(bi)(bi)(bi)眾(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)。別業(ye)妄(wang)(wang)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)。矚燈光中(zhong)所(suo)(suo)現(xian)圓(yuan)影。雖現(xian)似境。終(zhong)彼(bi)(bi)(bi)(bi)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)者(zhe)(zhe)。目(mu)眚(sheng)(sheng)(sheng)所(suo)(suo)成。眚(sheng)(sheng)(sheng)即見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)勞。非(fei)色所(suo)(suo)造。然見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)眚(sheng)(sheng)(sheng)者(zhe)(zhe)。終(zhong)無(wu)(wu)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)咎(jiu)。例(li)汝(ru)今(jin)日。以(yi)目(mu)觀(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)山河國(guo)(guo)土(tu)。及(ji)諸(zhu)(zhu)眾(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)。皆(jie)是無(wu)(wu)始見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)病(bing)所(suo)(suo)成。見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)與(yu)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)緣。似現(xian)前境。元(yuan)我覺(jue)明(ming)(ming)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)所(suo)(suo)緣眚(sheng)(sheng)(sheng)。覺(jue)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)即眚(sheng)(sheng)(sheng)。本(ben)覺(jue)明(ming)(ming)心。覺(jue)緣非(fei)眚(sheng)(sheng)(sheng)。覺(jue)所(suo)(suo)覺(jue)眚(sheng)(sheng)(sheng)。覺(jue)非(fei)眚(sheng)(sheng)(sheng)中(zhong)。此實見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)。云何復(fu)名(ming)覺(jue)聞(wen)知見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)。是故(gu)。汝(ru)今(jin)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)我及(ji)汝(ru)。并諸(zhu)(zhu)世間(jian)十(shi)類眾(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)。皆(jie)即見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)眚(sheng)(sheng)(sheng)。非(fei)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)眚(sheng)(sheng)(sheng)者(zhe)(zhe)。彼(bi)(bi)(bi)(bi)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)真(zhen)精。性非(fei)眚(sheng)(sheng)(sheng)者(zhe)(zhe)。故(gu)不名(ming)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)。阿(a)難。如彼(bi)(bi)(bi)(bi)眾(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)同(tong)分(fen)(fen)妄(wang)(wang)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)。例(li)彼(bi)(bi)(bi)(bi)妄(wang)(wang)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)別業(ye)一人(ren)。一病(bing)目(mu)人(ren)。同(tong)彼(bi)(bi)(bi)(bi)一國(guo)(guo)。彼(bi)(bi)(bi)(bi)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)圓(yuan)影。眚(sheng)(sheng)(sheng)妄(wang)(wang)所(suo)(suo)生(sheng)(sheng)(sheng)。此眾(zhong)(zhong)同(tong)分(fen)(fen)所(suo)(suo)現(xian)不祥。同(tong)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)業(ye)中(zhong)。瘴(zhang)惡所(suo)(suo)起。俱(ju)是無(wu)(wu)始見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)妄(wang)(wang)所(suo)(suo)生(sheng)(sheng)(sheng)。例(li)閻浮(fu)提(ti)。三千洲中(zhong)。兼四大海(hai)。娑婆世界(jie)。并洎十(shi)方(fang)。諸(zhu)(zhu)有漏國(guo)(guo)。及(ji)諸(zhu)(zhu)眾(zhong)(zhong)生(sheng)(sheng)(sheng)。同(tong)是覺(jue)明(ming)(ming)無(wu)(wu)漏妙心。見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)聞(wen)覺(jue)知虛妄(wang)(wang)病(bing)緣。和(he)(he)合(he)妄(wang)(wang)生(sheng)(sheng)(sheng)。和(he)(he)合(he)妄(wang)(wang)死。若(ruo)能遠離(li)諸(zhu)(zhu)和(he)(he)合(he)緣。及(ji)不和(he)(he)合(he)。則復(fu)滅除諸(zhu)(zhu)生(sheng)(sheng)(sheng)死因。圓(yuan)滿菩(pu)提(ti)。不生(sheng)(sheng)(sheng)滅性。清凈本(ben)心。本(ben)覺(jue)常住。
【譯文】阿難,現(xian)(xian)(xian)在(zai)就用(yong)這(zhe)(zhe)兩件事來(lai)說(shuo)明。阿難,就像(xiang)(xiang)(xiang)一(yi)般眾(zhong)生(sheng)(sheng)別業妄(wang)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)那(nei)(nei)(nei)樣,因(yin)(yin)為自(zi)己(ji)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)眼(yan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)而(er)生(sheng)(sheng)妄(wang)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian),他(ta)所(suo)(suo)(suo)看(kan)(kan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)燈(deng)光圓(yuan)(yuan)影(ying)(ying)似乎就是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)真(zhen)實(shi)事物(wu),然而(er)那(nei)(nei)(nei)只(zhi)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)他(ta)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)眼(yan)睛(jing)長了翳(yi)(yi)(yi)膜(mo)(mo)(mo)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)結果。由于(yu)(yu)翳(yi)(yi)(yi)膜(mo)(mo)(mo)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)緣(yuan)故而(er)產生(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)燈(deng)光圓(yuan)(yuan)影(ying)(ying)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)看(kan)(kan)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)作用(yong),而(er)不(bu)(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)事物(wu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)作用(yong)所(suo)(suo)(suo)造成的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),并且,終究也不(bu)(bu)(bu)(bu)應責怪那(nei)(nei)(nei)眼(yan)睛(jing)長有(you)翳(yi)(yi)(yi)膜(mo)(mo)(mo)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)人(ren)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)。例如現(xian)(xian)(xian)在(zai)你(ni)用(yong)眼(yan)睛(jing)所(suo)(suo)(suo)看(kan)(kan)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)山河大(da)地和蕓(yun)蕓(yun)眾(zhong)生(sheng)(sheng),都是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)因(yin)(yin)你(ni)有(you)缺陷(xian)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)看(kan)(kan)而(er)成的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)結果,觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)和觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)對象(xiang)(xiang)相互(hu)攀(pan)緣(yuan),似乎顯現(xian)(xian)(xian)出面前(qian)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)事物(wu)景(jing)(jing)像(xiang)(xiang)(xiang),但只(zhi)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)我的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)妙(miao)明覺見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)長了翳(yi)(yi)(yi)膜(mo)(mo)(mo),所(suo)(suo)(suo)以這(zhe)(zhe)覺見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)也就成了翳(yi)(yi)(yi)膜(mo)(mo)(mo)。本(ben)真(zhen)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)妙(miao)明覺心(xin),審觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)對象(xiang)(xiang)時并不(bu)(bu)(bu)(bu)會(hui)長出翳(yi)(yi)(yi)膜(mo)(mo)(mo)來(lai),而(er)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)能(neng)(neng)夠審觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)到其所(suo)(suo)(suo)覺察到的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)翳(yi)(yi)(yi)膜(mo)(mo)(mo),如此,審觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)就不(bu)(bu)(bu)(bu)會(hui)成為翳(yi)(yi)(yi)膜(mo)(mo)(mo),這(zhe)(zhe)才是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)本(ben)真(zhen)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)所(suo)(suo)(suo)看(kan)(kan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),這(zhe)(zhe)時,為什么要說(shuo)本(ben)真(zhen)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)因(yin)(yin)覺聞(wen)因(yin)(yin)認知而(er)生(sheng)(sheng)出的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)?所(suo)(suo)(suo)以,你(ni)現(xian)(xian)(xian)在(zai)看(kan)(kan)我,你(ni),以及諸世(shi)間(jian)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)十類(lei)眾(zhong)生(sheng)(sheng),都只(zhi)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)長了翳(yi)(yi)(yi)膜(mo)(mo)(mo),你(ni)還不(bu)(bu)(bu)(bu)能(neng)(neng)審觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)到觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)翳(yi)(yi)(yi)膜(mo)(mo)(mo),而(er)本(ben)真(zhen)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)(bu)(bu)受(shou)翳(yi)(yi)(yi)膜(mo)(mo)(mo)所(suo)(suo)(suo)阻滯(zhi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),所(suo)(suo)(suo)以,不(bu)(bu)(bu)(bu)能(neng)(neng)說(shuo)你(ni)現(xian)(xian)(xian)在(zai)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)看(kan)(kan)不(bu)(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)本(ben)真(zhen)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)。阿難,眾(zhong)生(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)同分妄(wang)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)可以與眾(zhong)生(sheng)(sheng)一(yi)人(ren)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)別業妄(wang)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)有(you)類(lei)似的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)比較(jiao)。一(yi)個眼(yan)睛(jing)有(you)病(bing)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)人(ren)就像(xiang)(xiang)(xiang)那(nei)(nei)(nei)一(yi)個國(guo)家的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)人(ren)民(min),那(nei)(nei)(nei)個人(ren)所(suo)(suo)(suo)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)燈(deng)光圓(yuan)(yuan)影(ying)(ying),是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)由于(yu)(yu)翳(yi)(yi)(yi)膜(mo)(mo)(mo)阻滯(zhi)所(suo)(suo)(suo)致,那(nei)(nei)(nei)些人(ren)民(min)同時所(suo)(suo)(suo)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)不(bu)(bu)(bu)(bu)祥景(jing)(jing)像(xiang)(xiang)(xiang),則是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)群體的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)宿業惡瘴所(suo)(suo)(suo)生(sheng)(sheng),是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)久遠即有(you)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)觀(guan)(guan)(guan)(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)缺陷(xian)所(suo)(suo)(suo)生(sheng)(sheng)出來(lai)。閻浮提(ti)洲(zhou)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)三千洲(zhou)土,以及四大(da)海(hai),娑婆世(shi)界(jie),十方世(shi)間(jian)世(shi)界(jie)和所(suo)(suo)(suo)有(you)眾(zhong)生(sheng)(sheng),本(ben)來(lai)都具備(bei)妙(miao)明覺知無煩惱(nao)心(xin),只(zhi)因(yin)(yin)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)聞(wen)、認知生(sheng)(sheng)出虛妄(wang),就在(zai)這(zhe)(zhe)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)聞(wen)認知的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)顛倒景(jing)(jing)像(xiang)(xiang)(xiang)中妄(wang)生(sheng)(sheng)妄(wang)死,如果能(neng)(neng)夠遠離這(zhe)(zhe)些見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)聞(wen)攀(pan)緣(yuan)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)景(jing)(jing)像(xiang)(xiang)(xiang),以及妄(wang)念生(sheng)(sheng)發的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)景(jing)(jing)像(xiang)(xiang)(xiang),則能(neng)(neng)夠滅盡(jin)種(zhong)種(zhong)生(sheng)(sheng)死本(ben)因(yin)(yin),圓(yuan)(yuan)滿成就不(bu)(bu)(bu)(bu)生(sheng)(sheng)不(bu)(bu)(bu)(bu)滅的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)智慧(hui)真(zhen)性(xing),成就妙(miao)明本(ben)心(xin),從而(er)能(neng)(neng)令(ling)本(ben)真(zhen)妙(miao)覺常住不(bu)(bu)(bu)(bu)損。
【原文】阿難。汝(ru)雖先悟本覺妙(miao)明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)。性(xing)(xing)非(fei)因緣。非(fei)自然性(xing)(xing)。而(er)猶未明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)如(ru)是(shi)覺元。非(fei)和(he)(he)合(he)生。及(ji)不(bu)(bu)和(he)(he)合(he)。阿難。吾今(jin)(jin)復以(yi)前塵問汝(ru)。汝(ru)今(jin)(jin)猶以(yi)。一切世間。妄想和(he)(he)合(he)。諸(zhu)因緣性(xing)(xing)。而(er)自疑惑。證菩提(ti)心(xin)和(he)(he)合(he)起者(zhe)(zhe)。則汝(ru)今(jin)(jin)者(zhe)(zhe)妙(miao)凈見(jian)(jian)(jian)精(jing)。為(wei)與明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)和(he)(he)。為(wei)與暗(an)(an)(an)(an)和(he)(he)。為(wei)與通(tong)(tong)和(he)(he)。為(wei)與塞(sai)和(he)(he)。若(ruo)(ruo)明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)和(he)(he)者(zhe)(zhe)。且(qie)汝(ru)觀明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)。當明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)現前。何處雜見(jian)(jian)(jian)。見(jian)(jian)(jian)相(xiang)可辨。雜何形(xing)像。若(ruo)(ruo)非(fei)見(jian)(jian)(jian)者(zhe)(zhe)。云(yun)(yun)何見(jian)(jian)(jian)明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)。若(ruo)(ruo)即見(jian)(jian)(jian)者(zhe)(zhe)。云(yun)(yun)何見(jian)(jian)(jian)見(jian)(jian)(jian)。必見(jian)(jian)(jian)圓滿。何處和(he)(he)明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)。若(ruo)(ruo)明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)圓滿。不(bu)(bu)合(he)見(jian)(jian)(jian)和(he)(he)。見(jian)(jian)(jian)必異明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)。雜則失彼性(xing)(xing)明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)名字。雜失明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)性(xing)(xing)。和(he)(he)明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)非(fei)義。彼暗(an)(an)(an)(an)與通(tong)(tong)。及(ji)諸(zhu)群塞(sai)。亦(yi)復如(ru)是(shi)。復次。阿難。又汝(ru)今(jin)(jin)者(zhe)(zhe)妙(miao)凈見(jian)(jian)(jian)精(jing)。為(wei)與明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)合(he)。為(wei)與暗(an)(an)(an)(an)合(he)。為(wei)與通(tong)(tong)合(he)。為(wei)與塞(sai)合(he)。若(ruo)(ruo)明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)合(he)者(zhe)(zhe)。至于暗(an)(an)(an)(an)時(shi)(shi)。明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)相(xiang)已滅。此(ci)見(jian)(jian)(jian)即不(bu)(bu)與諸(zhu)暗(an)(an)(an)(an)合(he)。云(yun)(yun)何見(jian)(jian)(jian)暗(an)(an)(an)(an)。若(ruo)(ruo)見(jian)(jian)(jian)暗(an)(an)(an)(an)時(shi)(shi)。不(bu)(bu)與暗(an)(an)(an)(an)合(he)。與明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)合(he)者(zhe)(zhe)。應(ying)非(fei)見(jian)(jian)(jian)明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)。既不(bu)(bu)見(jian)(jian)(jian)明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)。云(yun)(yun)何明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)合(he)。了明(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)(ming)非(fei)暗(an)(an)(an)(an)。彼暗(an)(an)(an)(an)與通(tong)(tong)。及(ji)諸(zhu)群塞(sai)。亦(yi)復如(ru)是(shi)。
【譯文】阿難(nan),雖然(ran)你(ni)曾悟解(jie)到(dao)(dao)(dao)(dao)妙(miao)(miao)明(ming)(ming)覺見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)的(de)(de)本(ben)性不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)在(zai)(zai)因(yin)緣(yuan),亦不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)自(zi)在(zai)(zai)自(zi)為(wei),但是(shi)(shi)(shi)(shi),你(ni)仍(reng)(reng)然(ran)沒有明(ming)(ming)白(bai)這個(ge)(ge)(ge)妙(miao)(miao)覺的(de)(de)根本(ben),既不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)在(zai)(zai)妄念的(de)(de)因(yin)緣(yuan)和(he)(he)(he)(he)(he)(he)合(he)(he),也不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)在(zai)(zai)妄念的(de)(de)非因(yin)緣(yuan)和(he)(he)(he)(he)(he)(he)合(he)(he)。阿難(nan),我(wo)再以面前境象問(wen)你(ni)。你(ni)現(xian)(xian)在(zai)(zai)仍(reng)(reng)然(ran)以為(wei)世間(jian)一(yi)切都是(shi)(shi)(shi)(shi)妄念的(de)(de)因(yin)緣(yuan)和(he)(he)(he)(he)(he)(he)合(he)(he),從而(er)自(zi)己已是(shi)(shi)(shi)(shi)迷惑不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)已,甚至要證明(ming)(ming)那(nei)(nei)(nei)(nei)菩提(ti)妙(miao)(miao)心(xin)都是(shi)(shi)(shi)(shi)因(yin)緣(yuan)和(he)(he)(he)(he)(he)(he)合(he)(he)而(er)生(sheng)。那(nei)(nei)(nei)(nei)么(me),你(ni)那(nei)(nei)(nei)(nei)妙(miao)(miao)明(ming)(ming)本(ben)心(xin)到(dao)(dao)(dao)(dao)底是(shi)(shi)(shi)(shi)與(yu)(yu)(yu)(yu)光(guang)(guang)(guang)(guang)明(ming)(ming)和(he)(he)(he)(he)(he)(he)合(he)(he)而(er)生(sheng),還是(shi)(shi)(shi)(shi)與(yu)(yu)(yu)(yu)昏(hun)暗(an)(an)(an)和(he)(he)(he)(he)(he)(he)合(he)(he)而(er)生(sheng)?是(shi)(shi)(shi)(shi)與(yu)(yu)(yu)(yu)通闊(kuo)(kuo)和(he)(he)(he)(he)(he)(he)合(he)(he)而(er)生(sheng),還是(shi)(shi)(shi)(shi)與(yu)(yu)(yu)(yu)堵(du)塞(sai)和(he)(he)(he)(he)(he)(he)合(he)(he)而(er)生(sheng)?如(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)是(shi)(shi)(shi)(shi)與(yu)(yu)(yu)(yu)光(guang)(guang)(guang)(guang)明(ming)(ming)和(he)(he)(he)(he)(he)(he)合(he)(he)而(er)生(sheng),那(nei)(nei)(nei)(nei)么(me)你(ni)觀(guan)(guan)看(kan)(kan)(kan)光(guang)(guang)(guang)(guang)明(ming)(ming),光(guang)(guang)(guang)(guang)明(ming)(ming)即現(xian)(xian)示面前,哪(na)里(li)會摻(chan)雜(za)著觀(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)?如(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)觀(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)是(shi)(shi)(shi)(shi)可(ke)以分辨出來的(de)(de),那(nei)(nei)(nei)(nei)它(ta)會是(shi)(shi)(shi)(shi)什(shen)么(me)形象?如(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)分辨不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)出觀(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian),又(you)說(shuo)(shuo)(shuo)什(shen)么(me)看(kan)(kan)(kan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)了(le)(le)(le)光(guang)(guang)(guang)(guang)明(ming)(ming)?如(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)那(nei)(nei)(nei)(nei)就是(shi)(shi)(shi)(shi)觀(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)本(ben)身,又(you)說(shuo)(shuo)(shuo)什(shen)么(me)看(kan)(kan)(kan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)了(le)(le)(le)觀(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)?觀(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)一(yi)定(ding)是(shi)(shi)(shi)(shi)圓(yuan)滿(man)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)分的(de)(de),那(nei)(nei)(nei)(nei)么(me)它(ta)在(zai)(zai)哪(na)里(li)與(yu)(yu)(yu)(yu)光(guang)(guang)(guang)(guang)明(ming)(ming)和(he)(he)(he)(he)(he)(he)合(he)(he)?如(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)光(guang)(guang)(guang)(guang)明(ming)(ming)是(shi)(shi)(shi)(shi)圓(yuan)滿(man)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)分的(de)(de),就不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)會與(yu)(yu)(yu)(yu)觀(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)和(he)(he)(he)(he)(he)(he)合(he)(he),如(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)與(yu)(yu)(yu)(yu)觀(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)是(shi)(shi)(shi)(shi)和(he)(he)(he)(he)(he)(he)合(he)(he)而(er)生(sheng),則(ze)這個(ge)(ge)(ge)觀(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)一(yi)定(ding)是(shi)(shi)(shi)(shi)另外一(yi)個(ge)(ge)(ge)光(guang)(guang)(guang)(guang)明(ming)(ming)。兩個(ge)(ge)(ge)光(guang)(guang)(guang)(guang)明(ming)(ming)相雜(za)相混就失去了(le)(le)(le)原本(ben)所說(shuo)(shuo)(shuo)的(de)(de)一(yi)個(ge)(ge)(ge)光(guang)(guang)(guang)(guang)明(ming)(ming)的(de)(de)本(ben)義,如(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)此一(yi)來,說(shuo)(shuo)(shuo)觀(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)與(yu)(yu)(yu)(yu)光(guang)(guang)(guang)(guang)明(ming)(ming)因(yin)緣(yuan)和(he)(he)(he)(he)(he)(he)合(he)(he)而(er)生(sheng)并不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)正確,這個(ge)(ge)(ge)道理,對(dui)于(yu)說(shuo)(shuo)(shuo)與(yu)(yu)(yu)(yu)昏(hun)暗(an)(an)(an)和(he)(he)(he)(he)(he)(he)合(he)(he),與(yu)(yu)(yu)(yu)通闊(kuo)(kuo)和(he)(he)(he)(he)(he)(he)合(he)(he),與(yu)(yu)(yu)(yu)堵(du)塞(sai)和(he)(he)(he)(he)(he)(he)合(he)(he)等等,都是(shi)(shi)(shi)(shi)一(yi)樣(yang)的(de)(de)。另外,阿難(nan),你(ni)現(xian)(xian)在(zai)(zai)認為(wei)那(nei)(nei)(nei)(nei)妙(miao)(miao)明(ming)(ming)凈見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)的(de)(de)根本(ben),在(zai)(zai)于(yu)其與(yu)(yu)(yu)(yu)光(guang)(guang)(guang)(guang)明(ming)(ming)和(he)(he)(he)(he)(he)(he)合(he)(he),與(yu)(yu)(yu)(yu)黑(hei)暗(an)(an)(an)和(he)(he)(he)(he)(he)(he)合(he)(he),與(yu)(yu)(yu)(yu)通闊(kuo)(kuo)和(he)(he)(he)(he)(he)(he)合(he)(he),與(yu)(yu)(yu)(yu)堵(du)塞(sai)和(he)(he)(he)(he)(he)(he)合(he)(he)等等。如(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)是(shi)(shi)(shi)(shi)與(yu)(yu)(yu)(yu)光(guang)(guang)(guang)(guang)明(ming)(ming)和(he)(he)(he)(he)(he)(he)合(he)(he),那(nei)(nei)(nei)(nei)么(me)在(zai)(zai)與(yu)(yu)(yu)(yu)黑(hei)暗(an)(an)(an)和(he)(he)(he)(he)(he)(he)合(he)(he)時(shi),光(guang)(guang)(guang)(guang)明(ming)(ming)的(de)(de)相就應消逝了(le)(le)(le),而(er)觀(guan)(guan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)能與(yu)(yu)(yu)(yu)種種黑(hei)暗(an)(an)(an)和(he)(he)(he)(he)(he)(he)合(he)(he),還說(shuo)(shuo)(shuo)什(shen)么(me)看(kan)(kan)(kan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)了(le)(le)(le)黑(hei)暗(an)(an)(an)呢?如(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)果(guo)(guo)看(kan)(kan)(kan)到(dao)(dao)(dao)(dao)黑(hei)暗(an)(an)(an)時(shi)又(you)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)能與(yu)(yu)(yu)(yu)黑(hei)暗(an)(an)(an)和(he)(he)(he)(he)(he)(he)合(he)(he),那(nei)(nei)(nei)(nei)么(me)與(yu)(yu)(yu)(yu)光(guang)(guang)(guang)(guang)明(ming)(ming)的(de)(de)和(he)(he)(he)(he)(he)(he)合(he)(he),就不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)能看(kan)(kan)(kan)見(jian)(jian)(jian)(jian)(jian)光(guang)(guang)(guang)(guang)明(ming)(ming),既然(ran)如(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)此,又(you)說(shuo)(shuo)(shuo)什(shen)么(me)與(yu)(yu)(yu)(yu)光(guang)(guang)(guang)(guang)明(ming)(ming)和(he)(he)(he)(he)(he)(he)合(he)(he)而(er)生(sheng)?看(kan)(kan)(kan)到(dao)(dao)(dao)(dao)光(guang)(guang)(guang)(guang)明(ming)(ming)就看(kan)(kan)(kan)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)到(dao)(dao)(dao)(dao)黑(hei)暗(an)(an)(an),這個(ge)(ge)(ge)道理,對(dui)于(yu)說(shuo)(shuo)(shuo)與(yu)(yu)(yu)(yu)黑(hei)暗(an)(an)(an)和(he)(he)(he)(he)(he)(he)合(he)(he),與(yu)(yu)(yu)(yu)通闊(kuo)(kuo)和(he)(he)(he)(he)(he)(he)合(he)(he),與(yu)(yu)(yu)(yu)堵(du)塞(sai)和(he)(he)(he)(he)(he)(he)合(he)(he)等都是(shi)(shi)(shi)(shi)一(yi)樣(yang)的(de)(de)。
【原文】阿難白佛言。世(shi)尊。如我思惟。此妙覺元。與諸緣塵(chen)。及心念慮。非(fei)和合耶。
佛(fo)言。汝(ru)(ru)今又言覺非(fei)(fei)(fei)(fei)(fei)和(he)合(he)(he)。吾復(fu)問汝(ru)(ru)。此妙(miao)(miao)見(jian)(jian)精(jing)。非(fei)(fei)(fei)(fei)(fei)和(he)合(he)(he)者(zhe)。為(wei)(wei)非(fei)(fei)(fei)(fei)(fei)明(ming)和(he)。為(wei)(wei)非(fei)(fei)(fei)(fei)(fei)暗(an)(an)和(he)。為(wei)(wei)非(fei)(fei)(fei)(fei)(fei)通(tong)和(he)。為(wei)(wei)非(fei)(fei)(fei)(fei)(fei)塞(sai)和(he)。若(ruo)(ruo)非(fei)(fei)(fei)(fei)(fei)明(ming)和(he)。則見(jian)(jian)與明(ming)。必(bi)有(you)邊畔(pan)(pan)。汝(ru)(ru)且諦觀(guan)。何處(chu)是(shi)明(ming)。何處(chu)是(shi)見(jian)(jian)。在見(jian)(jian)在明(ming)。自(zi)何為(wei)(wei)畔(pan)(pan)。阿(a)難(nan)。若(ruo)(ruo)明(ming)際中(zhong)必(bi)無見(jian)(jian)者(zhe)。則不(bu)(bu)相(xiang)(xiang)及。自(zi)不(bu)(bu)知(zhi)其明(ming)相(xiang)(xiang)所在。畔(pan)(pan)云(yun)何成。彼暗(an)(an)與通(tong)。及諸群塞(sai)。亦(yi)復(fu)如是(shi)。又妙(miao)(miao)見(jian)(jian)精(jing)。非(fei)(fei)(fei)(fei)(fei)和(he)合(he)(he)者(zhe)。為(wei)(wei)非(fei)(fei)(fei)(fei)(fei)明(ming)合(he)(he)。為(wei)(wei)非(fei)(fei)(fei)(fei)(fei)暗(an)(an)合(he)(he)。為(wei)(wei)非(fei)(fei)(fei)(fei)(fei)通(tong)合(he)(he)。為(wei)(wei)非(fei)(fei)(fei)(fei)(fei)塞(sai)合(he)(he)。若(ruo)(ruo)非(fei)(fei)(fei)(fei)(fei)明(ming)合(he)(he)。則見(jian)(jian)與明(ming)。性相(xiang)(xiang)乖角。如耳與明(ming)。了不(bu)(bu)相(xiang)(xiang)觸。見(jian)(jian)且不(bu)(bu)知(zhi)明(ming)相(xiang)(xiang)所在。云(yun)何甄明(ming)合(he)(he)非(fei)(fei)(fei)(fei)(fei)合(he)(he)理(li)。彼暗(an)(an)與通(tong)。及諸群塞(sai)。亦(yi)復(fu)如是(shi)。
【譯文】阿(a)難對(dui)如(ru)(ru)(ru)來(lai)(lai)說(shuo):世(shi)尊(zun),如(ru)(ru)(ru)果我認為這個妙明(ming)(ming)(ming)覺(jue)心本來(lai)(lai)就不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)與(yu)(yu)(yu)種(zhong)種(zhong)世(shi)間事物和(he)(he)(he)種(zhong)種(zhong)識心妄念(nian)和(he)(he)(he)合(he)(he)(he)(he)(he)而生呢?如(ru)(ru)(ru)來(lai)(lai)說(shuo):你現(xian)在(zai)又(you)說(shuo)妙明(ming)(ming)(ming)覺(jue)心不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)是因緣(yuan)(yuan)和(he)(he)(he)合(he)(he)(he)(he)(he)而生,那么(me)(me)我再問你,這個妙明(ming)(ming)(ming)覺(jue)心的根本不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)是因緣(yuan)(yuan)和(he)(he)(he)合(he)(he)(he)(he)(he),它是不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)與(yu)(yu)(yu)光(guang)(guang)明(ming)(ming)(ming)和(he)(he)(he)合(he)(he)(he)(he)(he),還是不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)與(yu)(yu)(yu)昏(hun)暗(an)(an)和(he)(he)(he)合(he)(he)(he)(he)(he)?是不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)與(yu)(yu)(yu)通闊和(he)(he)(he)合(he)(he)(he)(he)(he),還是不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)與(yu)(yu)(yu)堵塞(sai)(sai)(sai)和(he)(he)(he)合(he)(he)(he)(he)(he)?如(ru)(ru)(ru)果是不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)與(yu)(yu)(yu)光(guang)(guang)明(ming)(ming)(ming)和(he)(he)(he)合(he)(he)(he)(he)(he),觀(guan)見(jian)和(he)(he)(he)光(guang)(guang)明(ming)(ming)(ming)就處在(zai)對(dui)立兩邊,你仔(zi)細(xi)觀(guan)察,哪(na)邊是光(guang)(guang)明(ming)(ming)(ming)?哪(na)邊是觀(guan)見(jian)?光(guang)(guang)明(ming)(ming)(ming)和(he)(he)(he)觀(guan)看以什么(me)(me)為邊界(jie)?阿(a)難啊!如(ru)(ru)(ru)果在(zai)光(guang)(guang)明(ming)(ming)(ming)這邊沒有(you)觀(guan)見(jian),那么(me)(me)觀(guan)見(jian)就沒有(you)涉(she)及到(dao)(dao)光(guang)(guang)明(ming)(ming)(ming),自然(ran)也(ye)(ye)就看不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)到(dao)(dao)光(guang)(guang)明(ming)(ming)(ming)在(zai)哪(na)里。如(ru)(ru)(ru)此(ci)說(shuo)來(lai)(lai),邊界(jie)怎么(me)(me)能安立呢?這個道理,對(dui)于說(shuo)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)與(yu)(yu)(yu)昏(hun)暗(an)(an)和(he)(he)(he)合(he)(he)(he)(he)(he),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)與(yu)(yu)(yu)通闊和(he)(he)(he)合(he)(he)(he)(he)(he),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)與(yu)(yu)(yu)堵塞(sai)(sai)(sai)和(he)(he)(he)合(he)(he)(he)(he)(he)等等,都是一樣的。說(shuo)妙明(ming)(ming)(ming)覺(jue)心的根本不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)在(zai)因緣(yuan)(yuan)和(he)(he)(he)合(he)(he)(he)(he)(he),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)與(yu)(yu)(yu)光(guang)(guang)明(ming)(ming)(ming)和(he)(he)(he)合(he)(he)(he)(he)(he),也(ye)(ye)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)與(yu)(yu)(yu)黑暗(an)(an)和(he)(he)(he)合(he)(he)(he)(he)(he),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)與(yu)(yu)(yu)通闊和(he)(he)(he)合(he)(he)(he)(he)(he),亦不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)與(yu)(yu)(yu)堵塞(sai)(sai)(sai)和(he)(he)(he)合(he)(he)(he)(he)(he)。那么(me)(me),如(ru)(ru)(ru)果不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)與(yu)(yu)(yu)光(guang)(guang)明(ming)(ming)(ming)和(he)(he)(he)合(he)(he)(he)(he)(he),觀(guan)見(jian)與(yu)(yu)(yu)光(guang)(guang)明(ming)(ming)(ming)就是相抵(di)相乘(cheng)的,就像耳朵與(yu)(yu)(yu)光(guang)(guang)明(ming)(ming)(ming)毫(hao)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)關聯。觀(guan)見(jian)已然(ran)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)知道光(guang)(guang)明(ming)(ming)(ming)在(zai)哪(na)里,還去辨明(ming)(ming)(ming)什么(me)(me)和(he)(he)(he)合(he)(he)(he)(he)(he)與(yu)(yu)(yu)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)和(he)(he)(he)合(he)(he)(he)(he)(he)的道理?這個道理,對(dui)于說(shuo)不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)與(yu)(yu)(yu)黑暗(an)(an)和(he)(he)(he)合(he)(he)(he)(he)(he),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)與(yu)(yu)(yu)通闊和(he)(he)(he)合(he)(he)(he)(he)(he),不(bu)(bu)(bu)(bu)(bu)與(yu)(yu)(yu)堵塞(sai)(sai)(sai)和(he)(he)(he)合(he)(he)(he)(he)(he)等等,都是相同的。
【原文】阿難。汝猶未明(ming)一切浮(fu)塵(chen)。諸幻化(hua)相(xiang)。當處出(chu)生(sheng)。隨處滅盡(jin)。幻妄(wang)稱(cheng)相(xiang)。其(qi)性(xing)(xing)(xing)真(zhen)為(wei)妙(miao)(miao)覺明(ming)體。如(ru)是乃至五(wu)陰六入。從(cong)十二處。至十八界。因(yin)緣和合。虛妄(wang)有(you)生(sheng)。因(yin)緣別離。虛妄(wang)名滅。殊不能知(zhi)。生(sheng)滅去來(lai)。本如(ru)來(lai)藏。常住妙(miao)(miao)明(ming)。不動周圓。妙(miao)(miao)真(zhen)如(ru)性(xing)(xing)(xing)。性(xing)(xing)(xing)真(zhen)常中。求于(yu)去來(lai)。迷悟死生(sheng)。了無所(suo)得。
【譯文】阿難啊(a)!你仍然沒有(you)明(ming)悟到,世間一切浮物(wu),一切幻化物(wu)象(xiang),它們在(zai)哪里(li)出現,隨即就(jiu)在(zai)哪里(li)滅(mie)盡。幻象(xiang)妄(wang)念只(zhi)是外相(xiang),它們的本(ben)性(xing)原來都(dou)(dou)是妙(miao)覺清凈本(ben)體。像五蘊、六(liu)入、十(shi)二(er)處、十(shi)八(ba)界,所有(you)的因緣和(he)合,虛妄(wang)事物(wu),因緣離合,虛妄(wang)滅(mie)絕等等,都(dou)(dou)不(bu)知一切的生起滅(mie)去(qu),原來都(dou)(dou)是如來藏(zang),都(dou)(dou)是常住圓明(ming)妙(miao)覺之中,都(dou)(dou)是如來真如自性(xing)。要(yao)在(zai)這如來真性(xing)常住不(bu)動之中,尋求生死、去(qu)來、迷悟、生滅(mie)等等,是永(yong)遠不(bu)可能得(de)到的。
【原文】阿(a)(a)難。云(yun)(yun)何五(wu)陰(yin)。本(ben)如來(lai)藏(zang)。妙真如性。阿(a)(a)難。譬如有人(ren)。以(yi)清凈目。觀(guan)晴明空(kong)(kong)。惟一精虛(xu)。迥無(wu)所有。其(qi)人(ren)無(wu)故(gu)。不動目睛(jing)。瞪以(yi)發勞(lao)。則于(yu)虛(xu)空(kong)(kong)。別見(jian)(jian)狂花(hua)(hua)(hua)。復有一切狂亂非相(xiang)。色陰(yin)當(dang)知。亦復如是。阿(a)(a)難。是諸狂花(hua)(hua)(hua)。非從空(kong)(kong)來(lai)。非從目出。如是。阿(a)(a)難。若(ruo)(ruo)空(kong)(kong)來(lai)者(zhe)。既(ji)(ji)(ji)從空(kong)(kong)來(lai)。還從空(kong)(kong)入(ru)。若(ruo)(ruo)有出入(ru)。即非虛(xu)空(kong)(kong)。空(kong)(kong)若(ruo)(ruo)非空(kong)(kong)。自不容(rong)(rong)其(qi)花(hua)(hua)(hua)相(xiang)起滅。如阿(a)(a)難體(ti)。不容(rong)(rong)阿(a)(a)難。若(ruo)(ruo)目出者(zhe)。既(ji)(ji)(ji)從目出。還從目入(ru)。即此(ci)花(hua)(hua)(hua)性從目出故(gu)。當(dang)合有見(jian)(jian)。若(ruo)(ruo)有見(jian)(jian)者(zhe)。去既(ji)(ji)(ji)花(hua)(hua)(hua)空(kong)(kong)。旋(xuan)合見(jian)(jian)眼(yan)。若(ruo)(ruo)無(wu)見(jian)(jian)者(zhe)。出既(ji)(ji)(ji)翳(yi)空(kong)(kong)。旋(xuan)當(dang)翳(yi)眼(yan)。又(you)見(jian)(jian)花(hua)(hua)(hua)時。目應無(wu)翳(yi)。云(yun)(yun)何晴空(kong)(kong)。號(hao)清明眼(yan)。是故(gu)。當(dang)知色陰(yin)虛(xu)妄。本(ben)非因緣。非自然性。
【譯文】阿難,為什么(me)(me)說(shuo)(shuo)五蘊原來(lai)(lai)都是(shi)(shi)(shi)如(ru)(ru)來(lai)(lai)自性妙(miao)明(ming)真如(ru)(ru)呢?阿難啊!譬如(ru)(ru)有(you)人用澄明(ming)之(zhi)眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)觀看(kan)晴(qing)明(ming)的(de)(de)(de)天(tian)空(kong)(kong),只(zhi)看(kan)到(dao)(dao)那(nei)晴(qing)空(kong)(kong)虛(xu)廓(kuo),并沒有(you)其他任何東(dong)西(xi),這(zhe)時(shi)那(nei)人不(bu)會(hui)(hui)徒(tu)然去(qu)轉動眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)睛(jing)。等(deng)到(dao)(dao)瞪視已久(jiu),眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)有(you)煩勞時(shi),眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)才有(you)所(suo)動作,于(yu)是(shi)(shi)(shi)就(jiu)(jiu)會(hui)(hui)在虛(xu)空(kong)(kong)之(zhi)中看(kan)到(dao)(dao)搖動的(de)(de)(de)光(guang)華(hua)(hua),隨即就(jiu)(jiu)會(hui)(hui)生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)種種搖蕩狂亂的(de)(de)(de)妄相。色蘊也是(shi)(shi)(shi)這(zhe)樣產生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)的(de)(de)(de)。阿難,這(zhe)種種搖蕩光(guang)華(hua)(hua),既(ji)不(bu)是(shi)(shi)(shi)從(cong)虛(xu)空(kong)(kong)之(zhi)中生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu),也不(bu)是(shi)(shi)(shi)從(cong)眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)睛(jing)產生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)來(lai)(lai)的(de)(de)(de)。阿難,如(ru)(ru)果(guo)(guo)光(guang)華(hua)(hua)是(shi)(shi)(shi)從(cong)虛(xu)廓(kuo)的(de)(de)(de)空(kong)(kong)中產生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),就(jiu)(jiu)應(ying)當既(ji)能(neng)(neng)出(chu)(chu)(chu)來(lai)(lai),又(you)能(neng)(neng)進(jin)去(qu),但是(shi)(shi)(shi),有(you)光(guang)華(hua)(hua)的(de)(de)(de)出(chu)(chu)(chu)來(lai)(lai)進(jin)去(qu),天(tian)空(kong)(kong)就(jiu)(jiu)不(bu)會(hui)(hui)是(shi)(shi)(shi)虛(xu)廓(kuo)的(de)(de)(de),如(ru)(ru)果(guo)(guo)天(tian)空(kong)(kong)不(bu)是(shi)(shi)(shi)虛(xu)空(kong)(kong),自然也就(jiu)(jiu)不(bu)會(hui)(hui)有(you)虛(xu)妄的(de)(de)(de)光(guang)華(hua)(hua)在那(nei)里生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)起滅(mie)去(qu),這(zhe)就(jiu)(jiu)好比已有(you)的(de)(de)(de)阿難軀體不(bu)會(hui)(hui)再容載另一(yi)個阿難一(yi)樣。如(ru)(ru)果(guo)(guo)這(zhe)些光(guang)華(hua)(hua)從(cong)眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)睛(jing)產生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng)出(chu)(chu)(chu)來(lai)(lai),就(jiu)(jiu)應(ying)當既(ji)能(neng)(neng)出(chu)(chu)(chu)來(lai)(lai),又(you)能(neng)(neng)進(jin)去(qu)。由于(yu)光(guang)華(hua)(hua)從(cong)眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)睛(jing)里產生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),就(jiu)(jiu)應(ying)當能(neng)(neng)夠被看(kan)見。如(ru)(ru)果(guo)(guo)有(you)能(neng)(neng)看(kan)見的(de)(de)(de)東(dong)西(xi),這(zhe)東(dong)西(xi)被除(chu)去(qu)時(shi),那(nei)光(guang)華(hua)(hua)就(jiu)(jiu)應(ying)當不(bu)在,隨即就(jiu)(jiu)只(zhi)看(kan)得到(dao)(dao)眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)睛(jing)。如(ru)(ru)果(guo)(guo)眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)睛(jing)沒有(you)可以(yi)看(kan)到(dao)(dao)的(de)(de)(de)東(dong)西(xi),那(nei)這(zhe)眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)睛(jing)是(shi)(shi)(shi)長翳(yi)膜,但是(shi)(shi)(shi),當眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)睛(jing)又(you)看(kan)到(dao)(dao)光(guang)華(hua)(hua)時(shi),說(shuo)(shuo)明(ming)這(zhe)眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)睛(jing)應(ying)當是(shi)(shi)(shi)沒有(you)長有(you)翳(yi)膜的(de)(de)(de)。如(ru)(ru)此說(shuo)(shuo)來(lai)(lai),還說(shuo)(shuo)什么(me)(me)晴(qing)明(ming)虛(xu)廓(kuo)的(de)(de)(de)天(tian)空(kong)(kong),說(shuo)(shuo)什么(me)(me)清明(ming)無(wu)礙(ai)的(de)(de)(de)眼(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)睛(jing)呢?所(suo)以(yi),色蘊只(zhi)是(shi)(shi)(shi)虛(xu)妄,既(ji)不(bu)是(shi)(shi)(shi)因緣(yuan)和合(he)而生(sheng)(sheng)(sheng)(sheng),也不(bu)是(shi)(shi)(shi)自在自為。
【原文】阿難。譬如(ru)(ru)有人。手(shou)(shou)足(zu)宴安。百骸調適(shi)。忽如(ru)(ru)忘(wang)生。性(xing)無違順(shun)。其人無故。以二(er)(er)手(shou)(shou)掌(zhang)(zhang)(zhang)(zhang)。于(yu)空(kong)(kong)相摩。于(yu)二(er)(er)手(shou)(shou)中。妄(wang)生澀滑冷(leng)熱(re)諸相。受陰(yin)當(dang)知(zhi)(zhi)(zhi)。亦復如(ru)(ru)是。阿難。是諸幻觸(chu)。不從空(kong)(kong)來。不從掌(zhang)(zhang)(zhang)(zhang)出。如(ru)(ru)是。阿難。若空(kong)(kong)來者。既能觸(chu)掌(zhang)(zhang)(zhang)(zhang)。何(he)不觸(chu)身。不應虛空(kong)(kong)。選擇來觸(chu)。若從掌(zhang)(zhang)(zhang)(zhang)出。應非(fei)待(dai)合(he)。又掌(zhang)(zhang)(zhang)(zhang)出故。合(he)則(ze)掌(zhang)(zhang)(zhang)(zhang)知(zhi)(zhi)(zhi)。離即觸(chu)入。臂(bei)腕(wan)骨髓。應亦覺知(zhi)(zhi)(zhi)入時蹤跡。必有覺心。知(zhi)(zhi)(zhi)出知(zhi)(zhi)(zhi)入。自有一物(wu)。身中往來。何(he)待(dai)合(he)知(zhi)(zhi)(zhi)。要(yao)名為(wei)觸(chu)。是故。當(dang)知(zhi)(zhi)(zhi)受陰(yin)虛妄(wang)。本(ben)非(fei)因緣。非(fei)自然性(xing)。
【譯文】阿(a)(a)難,譬如有(you)個人(ren),其(qi)手(shou)(shou)(shou)(shou)足安好(hao),身體調適,一(yi)副安樂(le)長生(sheng)(sheng)(sheng)的(de)樣子(zi),沒有(you)不順適的(de)地方(fang),這(zhe)(zhe)個人(ren)無(wu)(wu)因無(wu)(wu)由用(yong)兩(liang)只手(shou)(shou)(shou)(shou)掌(zhang)(zhang)(zhang)相互摩擦(ca),兩(liang)只手(shou)(shou)(shou)(shou)掌(zhang)(zhang)(zhang)無(wu)(wu)端(duan)就(jiu)生(sheng)(sheng)(sheng)出澀、滑、冷、熱等(deng)感(gan)受(shou)。受(shou)蘊也(ye)是(shi)(shi)(shi)這(zhe)(zhe)樣。阿(a)(a)難啊!這(zhe)(zhe)種(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)虛(xu)妄(wang)觸(chu)受(shou),既不是(shi)(shi)(shi)從(cong)空(kong)無(wu)(wu)中(zhong)(zhong)產(chan)(chan)(chan)(chan)生(sheng)(sheng)(sheng),也(ye)不是(shi)(shi)(shi)從(cong)手(shou)(shou)(shou)(shou)掌(zhang)(zhang)(zhang)中(zhong)(zhong)產(chan)(chan)(chan)(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)。阿(a)(a)難,如果是(shi)(shi)(shi)從(cong)空(kong)無(wu)(wu)中(zhong)(zhong)產(chan)(chan)(chan)(chan)生(sheng)(sheng)(sheng),既然它(ta)(ta)能(neng)觸(chu)摸(mo)到(dao)(dao)(dao)手(shou)(shou)(shou)(shou)掌(zhang)(zhang)(zhang),為什(shen)么就(jiu)不能(neng)觸(chu)摸(mo)到(dao)(dao)(dao)身體,虛(xu)空(kong)之觸(chu)并不會(hui)去選擇其(qi)所(suo)要(yao)觸(chu)摸(mo)的(de)地方(fang)。如果是(shi)(shi)(shi)從(cong)手(shou)(shou)(shou)(shou)掌(zhang)(zhang)(zhang)中(zhong)(zhong)產(chan)(chan)(chan)(chan)生(sheng)(sheng)(sheng),用(yong)不著兩(liang)只手(shou)(shou)(shou)(shou)掌(zhang)(zhang)(zhang)的(de)摩擦(ca),自然就(jiu)在手(shou)(shou)(shou)(shou)掌(zhang)(zhang)(zhang)上。如果仍(reng)然是(shi)(shi)(shi)從(cong)手(shou)(shou)(shou)(shou)掌(zhang)(zhang)(zhang)上產(chan)(chan)(chan)(chan)生(sheng)(sheng)(sheng),那(nei)(nei)么,當(dang)(dang)(dang)手(shou)(shou)(shou)(shou)掌(zhang)(zhang)(zhang)去觸(chu)摸(mo)到(dao)(dao)(dao)它(ta)(ta)時(shi)手(shou)(shou)(shou)(shou)掌(zhang)(zhang)(zhang)就(jiu)能(neng)感(gan)受(shou)到(dao)(dao)(dao)它(ta)(ta),手(shou)(shou)(shou)(shou)掌(zhang)(zhang)(zhang)離開后,它(ta)(ta)就(jiu)應(ying)(ying)(ying)當(dang)(dang)(dang)重(zhong)歸于手(shou)(shou)(shou)(shou)掌(zhang)(zhang)(zhang),那(nei)(nei)么,它(ta)(ta)應(ying)(ying)(ying)當(dang)(dang)(dang)也(ye)能(neng)進入種(zhong)(zhong)種(zhong)(zhong)能(neng)夠觸(chu)受(shou)的(de)地方(fang),譬如像手(shou)(shou)(shou)(shou)腕、手(shou)(shou)(shou)(shou)臂(bei)、骨骼(ge)、神經等(deng)地方(fang),都應(ying)(ying)(ying)當(dang)(dang)(dang)能(neng)夠感(gan)受(shou)到(dao)(dao)(dao)它(ta)(ta)產(chan)(chan)(chan)(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)的(de)痕跡。如果這(zhe)(zhe)當(dang)(dang)(dang)中(zhong)(zhong)一(yi)定有(you)能(neng)覺(jue)知的(de)心,覺(jue)知到(dao)(dao)(dao)觸(chu)受(shou)的(de)產(chan)(chan)(chan)(chan)生(sheng)(sheng)(sheng)和進入,那(nei)(nei)就(jiu)應(ying)(ying)(ying)當(dang)(dang)(dang)有(you)一(yi)個東西(xi)在身體中(zhong)(zhong)往來,為什(shen)么非要(yao)等(deng)到(dao)(dao)(dao)手(shou)(shou)(shou)(shou)掌(zhang)(zhang)(zhang)的(de)應(ying)(ying)(ying)合觸(chu)摸(mo)才有(you)觸(chu)受(shou)呢(ni)?所(suo)以,應(ying)(ying)(ying)當(dang)(dang)(dang)知道,受(shou)蘊亦是(shi)(shi)(shi)虛(xu)妄(wang),既不是(shi)(shi)(shi)因緣和合而生(sheng)(sheng)(sheng),也(ye)不是(shi)(shi)(shi)自在自為。
【原文】阿(a)(a)難。譬如(ru)有(you)人。談說醋梅(mei)。口中水出。思踏懸崖。足心酸(suan)澀。想(xiang)陰當知(zhi)。亦復如(ru)是。阿(a)(a)難。如(ru)是醋說。不從梅(mei)生(sheng)。非(fei)從口入。如(ru)是。阿(a)(a)難。若梅(mei)生(sheng)者。梅(mei)合(he)自(zi)談。何待人說。若從口入。自(zi)合(he)口聞。何須(xu)待耳(er)。若獨耳(er)聞。此水何不耳(er)中而出。想(xiang)踏懸崖。與說相(xiang)類。是故。當知(zhi)想(xiang)陰虛妄。本非(fei)因緣。非(fei)自(zi)然性。
【譯文】阿難,譬如(ru)(ru)(ru)有人說(shuo)(shuo)到(dao)梅(mei)子(zi)(zi)時,口(kou)(kou)中就(jiu)會(hui)(hui)淌出(chu)(chu)(chu)口(kou)(kou)水(shui),有人想到(dao)站在懸崖邊(bian)上,腳底就(jiu)會(hui)(hui)抽蓄緊張(zhang),想蘊也是這種情(qing)形(xing)。阿難,說(shuo)(shuo)梅(mei)子(zi)(zi)時口(kou)(kou)中生(sheng)出(chu)(chu)(chu)酸味(wei),既(ji)不(bu)(bu)(bu)是從(cong)(cong)梅(mei)子(zi)(zi)這里生(sheng)出(chu)(chu)(chu)來,也不(bu)(bu)(bu)是從(cong)(cong)口(kou)(kou)里生(sheng)出(chu)(chu)(chu)來。阿難,如(ru)(ru)(ru)果(guo)講梅(mei)子(zi)(zi)生(sheng)出(chu)(chu)(chu)酸味(wei)是從(cong)(cong)梅(mei)子(zi)(zi)里生(sheng)出(chu)(chu)(chu),那(nei)么(me),這個梅(mei)子(zi)(zi)自己(ji)就(jiu)會(hui)(hui)去說(shuo)(shuo),何(he)須要(yao)人去說(shuo)(shuo)?如(ru)(ru)(ru)果(guo)酸味(wei)從(cong)(cong)口(kou)(kou)里生(sheng)出(chu)(chu)(chu)來,口(kou)(kou)自己(ji)應(ying)當嘗得到(dao),何(he)必要(yao)用耳朵去聽?如(ru)(ru)(ru)果(guo)只(zhi)是耳朵聽到(dao)的(de),那(nei)口(kou)(kou)水(shui)為什么(me)不(bu)(bu)(bu)從(cong)(cong)耳朵里淌出(chu)(chu)(chu)來呢?心里想像站在懸崖邊(bian)上的(de)情(qing)形(xing),與口(kou)(kou)說(shuo)(shuo)梅(mei)子(zi)(zi)時的(de)情(qing)形(xing),其道理是一樣的(de)。所以,應(ying)當知道,想蘊也是虛(xu)妄(wang),既(ji)不(bu)(bu)(bu)是因緣(yuan)和(he)合而生(sheng),也不(bu)(bu)(bu)是自在自為。
【原文】阿(a)(a)難。譬如暴流(liu)。波(bo)浪相(xiang)(xiang)續。前際后際。不(bu)相(xiang)(xiang)逾越(yue)。行陰(yin)當知。亦復如是(shi)。阿(a)(a)難。如是(shi)流(liu)性(xing)(xing)。不(bu)因(yin)(yin)(yin)空生。不(bu)因(yin)(yin)(yin)水(shui)(shui)有。亦非(fei)水(shui)(shui)性(xing)(xing)。非(fei)離空水(shui)(shui)。如是(shi)。阿(a)(a)難。若(ruo)因(yin)(yin)(yin)空生。則(ze)諸(zhu)十(shi)方無(wu)盡虛(xu)(xu)空。成無(wu)盡流(liu)。世界(jie)自(zi)然俱受(shou)淪溺。若(ruo)因(yin)(yin)(yin)水(shui)(shui)有。則(ze)此暴流(liu)性(xing)(xing)應(ying)(ying)(ying)非(fei)水(shui)(shui)。有所有相(xiang)(xiang)。今應(ying)(ying)(ying)現在。若(ruo)即(ji)水(shui)(shui)性(xing)(xing)。則(ze)澄清時。應(ying)(ying)(ying)非(fei)水(shui)(shui)體(ti)。若(ruo)離空水(shui)(shui)。空非(fei)有外。水(shui)(shui)外無(wu)流(liu)。是(shi)故。當知行陰(yin)虛(xu)(xu)妄(wang)。本(ben)非(fei)因(yin)(yin)(yin)緣。非(fei)自(zi)然性(xing)(xing)。
【譯文】阿難,譬如激流波浪(lang)前沖后涌,前浪(lang)后浪(lang)相(xiang)繼相(xiang)續,不(bu)相(xiang)逾越(yue),行(xing)(xing)蘊(yun)也(ye)(ye)(ye)是(shi)這樣的(de)(de)(de)情形。阿難,水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)流的(de)(de)(de)狀(zhuang)態,既不(bu)是(shi)從(cong)(cong)空無(wu)中產(chan)生(sheng),也(ye)(ye)(ye)不(bu)是(shi)從(cong)(cong)水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)自(zi)(zi)身(shen)里產(chan)生(sheng),它(ta)(ta)(ta)既不(bu)是(shi)水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)的(de)(de)(de)自(zi)(zi)然(ran)(ran)本性,也(ye)(ye)(ye)不(bu)是(shi)能(neng)夠離開(kai)(kai)空無(wu)和(he)(he)水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)自(zi)(zi)身(shen)的(de)(de)(de)。那么,阿難,如果(guo)它(ta)(ta)(ta)是(shi)從(cong)(cong)空無(wu)中產(chan)生(sheng),十(shi)方世界(jie)無(wu)涯無(wu)際的(de)(de)(de)虛空里,就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)會(hui)(hui)涌流著(zhu)漫無(wu)涯際的(de)(de)(de)水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)流,十(shi)方世界(jie)自(zi)(zi)然(ran)(ran)就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)會(hui)(hui)被淹沒。如果(guo)它(ta)(ta)(ta)是(shi)從(cong)(cong)水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)自(zi)(zi)身(shen)里產(chan)生(sheng)出來(lai)(lai),那這些激流的(de)(de)(de)本性就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)不(bu)會(hui)(hui)是(shi)水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui),而(er)有它(ta)(ta)(ta)自(zi)(zi)己(ji)的(de)(de)(de)相(xiang)狀(zhuang),現(xian)在(zai)就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)應(ying)該能(neng)夠現(xian)示出來(lai)(lai)。如果(guo)它(ta)(ta)(ta)就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)是(shi)水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)的(de)(de)(de)自(zi)(zi)然(ran)(ran)本性,那么,當水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)平靜澄清(qing)時,這水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)就(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)(jiu)不(bu)是(shi)水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)的(de)(de)(de)自(zi)(zi)身(shen)。如果(guo)它(ta)(ta)(ta)又(you)是(shi)離開(kai)(kai)空無(wu)和(he)(he)水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)自(zi)(zi)身(shen)而(er)存在(zai)的(de)(de)(de),那么,空無(wu)自(zi)(zi)身(shen)之(zhi)外(wai)(wai)并不(bu)另有東西,水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui)自(zi)(zi)身(shen)之(zhi)外(wai)(wai)也(ye)(ye)(ye)沒有流水(shui)(shui)(shui)(shui)(shui),除(chu)此(ci)而(er)外(wai)(wai)還有什么激流呢?所以(yi),應(ying)當知道,行(xing)(xing)蘊(yun)亦是(shi)虛妄,既不(bu)是(shi)因緣和(he)(he)合而(er)生(sheng),也(ye)(ye)(ye)不(bu)是(shi)自(zi)(zi)在(zai)自(zi)(zi)為。
【原文】阿難。譬如有(you)人取頻伽瓶。塞其(qi)兩孔。滿中(zhong)擎空。千里遠行。用餉(xiang)他國。識陰當(dang)知。亦復如是。阿難。如是虛(xu)空。非(fei)(fei)彼(bi)方(fang)(fang)(fang)來。非(fei)(fei)此方(fang)(fang)(fang)入。如是。阿難。若(ruo)彼(bi)方(fang)(fang)(fang)來。則本(ben)瓶中(zhong)既(ji)貯空去(qu)。于本(ben)瓶地。應少虛(xu)空。若(ruo)此方(fang)(fang)(fang)入。開孔倒瓶。應見(jian)空出(chu)。是故。當(dang)知識陰虛(xu)妄。本(ben)非(fei)(fei)因緣。非(fei)(fei)自然(ran)性。
【譯文】阿難(nan),譬(pi)如(ru)有人拿頻伽瓶(ping)(ping)(ping)(ping)(ping),將(jiang)瓶(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)子(zi)(zi)的(de)(de)(de)兩個(ge)(ge)(ge)孔塞住,瓶(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)中蓄(xu)滿了(le)虛(xu)空(kong),然后擎瓶(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)到千里之(zhi)外,去(qu)贈予(yu)另一個(ge)(ge)(ge)國家。識(shi)蘊的(de)(de)(de)情(qing)形也是(shi)這樣。阿難(nan),瓶(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)子(zi)(zi)里的(de)(de)(de)虛(xu)空(kong)既不(bu)是(shi)從另一個(ge)(ge)(ge)地方帶(dai)(dai)來(lai),也不(bu)是(shi)從這個(ge)(ge)(ge)地方盛(sheng)進(jin)去(qu)。阿難(nan),如(ru)果它是(shi)從另一個(ge)(ge)(ge)地方帶(dai)(dai)來(lai)的(de)(de)(de),那(nei)么,瓶(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)子(zi)(zi)本來(lai)就(jiu)蓄(xu)滿了(le)虛(xu)空(kong)去(qu)另一個(ge)(ge)(ge)地方的(de)(de)(de),瓶(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)子(zi)(zi)原來(lai)所在的(de)(de)(de)這個(ge)(ge)(ge)地方就(jiu)應當(dang)少了(le)一些虛(xu)空(kong)才對。如(ru)果它是(shi)從瓶(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)子(zi)(zi)原地盛(sheng)進(jin)去(qu)的(de)(de)(de),那(nei)么,打開瓶(ping)(ping)(ping)(ping)(ping)子(zi)(zi),就(jiu)應當(dang)能(neng)夠倒(dao)出虛(xu)空(kong)來(lai)。所以,應當(dang)知道,識(shi)蘊也是(shi)虛(xu)妄,既不(bu)是(shi)因緣和合而生,也不(bu)是(shi)自在自為。
楞嚴經原文譯文:卷一 卷二 卷三 卷四 卷五 卷六 卷七 卷八 卷九 卷十