一.產品介紹
栝(gua)(gua)樓(lou)(lou)(lou)(lou)是山(shan)東著(zhu)名的(de)道地(di)中藥材。胡(hu)世林主(zhu)編的(de)《中國(guo)道地(di)藥材》載:“用果者(zhe)山(shan)東長清為道地(di)之一”。據(ju)長清舊(jiu)縣志(zhi)記載,早在清代以(yi)前,馬(ma)山(shan)莊(zhuang)科、焦莊(zhuang)一帶就開始種植栝(gua)(gua)樓(lou)(lou)(lou)(lou),距今已有(you)300余年(nian)的(de)歷史。馬(ma)山(shan)栝(gua)(gua)樓(lou)(lou)(lou)(lou)質(zhi)量(liang)(liang)優(you)良,以(yi)其個大、皮厚柔韌、皺縮有(you)筋(jin)、色橙紅、糖性足、焦糖氣濃而享譽國(guo)內外(wai)。馬(ma)山(shan)栝(gua)(gua)樓(lou)(lou)(lou)(lou)產量(liang)(liang)大,據(ju)記載,山(shan)東栝(gua)(gua)樓(lou)(lou)(lou)(lou)最高年(nian)產量(liang)(liang)80萬(wan)公斤(jin),長清產量(liang)(liang)46萬(wan)公斤(jin),而馬(ma)山(shan)的(de)產量(liang)(liang)占長清區總產量(liang)(liang)的(de)2/3以(yi)上。2009年(nian)馬(ma)山(shan)栝(gua)(gua)樓(lou)(lou)(lou)(lou)被農業部認定(ding)為國(guo)家地(di)理標志(zhi)農產品。
二.自(zi)然生態環(huan)境和人文歷史因(yin)素
1、土壤(rang)(rang)地貌(mao)情(qing)況(kuang):土壤(rang)(rang)類型為沙壤(rang)(rang)土,pH值6.8-7.4,屬黃河下游地區,魯中山區丘陵(ling)地。
2、水(shui)文情況:境(jing)內水(shui)資源(yuan)豐富。降水(shui)為地表水(shui)的(de)(de)主要來源(yuan),年降水(shui)量比較(jiao)(jiao)充(chong)沛集中(zhong)。賓谷河(he)流(liu)經馬山鎮南(nan)北(bei),鎮北(bei)端有(you)國家中(zhong)型水(shui)庫一座,容量1300萬立方。河(he)川徑(jing)流(liu)量季節(jie)變化大(da),過境(jing)水(shui)的(de)(de)利用量較(jiao)(jiao)小。地下水(shui)資源(yuan)比較(jiao)(jiao)豐富,水(shui)質優良。
3、氣候(hou)(hou)情況:屬(shu)暖(nuan)溫(wen)(wen)帶季風區半濕潤氣候(hou)(hou)。主要特征為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)季風顯著,四季分(fen)明,具有淮河(he)下游氣候(hou)(hou)特征。春季多(duo)風,干旱少(shao)雨,冬季干冷。年(nian)(nian)平(ping)均(jun)氣溫(wen)(wen)變化范圍為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)12.8-14.3℃,各(ge)(ge)月(yue)(yue)(yue)平(ping)均(jun)氣溫(wen)(wen)以(yi)(yi)1月(yue)(yue)(yue)份最(zui)(zui)(zui)(zui)(zui)(zui)低,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)零(ling)下2℃;以(yi)(yi)7月(yue)(yue)(yue)份最(zui)(zui)(zui)(zui)(zui)(zui)高,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)26.9℃。累計(ji)年(nian)(nian)平(ping)均(jun)日(ri)(ri)照(zhao)時(shi)數為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)2598.5小(xiao)(xiao)時(shi),最(zui)(zui)(zui)(zui)(zui)(zui)多(duo)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)2897.9小(xiao)(xiao)時(shi),最(zui)(zui)(zui)(zui)(zui)(zui)少(shao)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)2254.2小(xiao)(xiao)時(shi),5月(yue)(yue)(yue)份日(ri)(ri)照(zhao)時(shi)數最(zui)(zui)(zui)(zui)(zui)(zui)高,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)281.1小(xiao)(xiao)時(shi);2月(yue)(yue)(yue)份最(zui)(zui)(zui)(zui)(zui)(zui)小(xiao)(xiao),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)173.7小(xiao)(xiao)時(shi)。5月(yue)(yue)(yue)份日(ri)(ri)照(zhao)百分(fen)率最(zui)(zui)(zui)(zui)(zui)(zui)高,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)66%,7月(yue)(yue)(yue)份最(zui)(zui)(zui)(zui)(zui)(zui)小(xiao)(xiao),為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)51%。年(nian)(nian)平(ping)均(jun)降(jiang)(jiang)(jiang)(jiang)水(shui)(shui)量628.2毫(hao)米,春季(3-5月(yue)(yue)(yue))平(ping)均(jun)降(jiang)(jiang)(jiang)(jiang)水(shui)(shui)量86.2毫(hao)米,占(zhan)(zhan)年(nian)(nian)降(jiang)(jiang)(jiang)(jiang)水(shui)(shui)量的1.4%;夏季(6-8月(yue)(yue)(yue))年(nian)(nian)均(jun)降(jiang)(jiang)(jiang)(jiang)水(shui)(shui)量399.3毫(hao)米,占(zhan)(zhan)年(nian)(nian)降(jiang)(jiang)(jiang)(jiang)水(shui)(shui)量的64%;秋季(9-10月(yue)(yue)(yue))平(ping)均(jun)降(jiang)(jiang)(jiang)(jiang)水(shui)(shui)量為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)122.3毫(hao)米,占(zhan)(zhan)全年(nian)(nian)降(jiang)(jiang)(jiang)(jiang)水(shui)(shui)量的19%;冬季(12-2月(yue)(yue)(yue))平(ping)均(jun)降(jiang)(jiang)(jiang)(jiang)水(shui)(shui)量為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)20.4毫(hao)米,占(zhan)(zhan)全年(nian)(nian)降(jiang)(jiang)(jiang)(jiang)水(shui)(shui)量的3%。各(ge)(ge)月(yue)(yue)(yue)降(jiang)(jiang)(jiang)(jiang)水(shui)(shui)量分(fen)布(bu)不均(jun),以(yi)(yi)7月(yue)(yue)(yue)份最(zui)(zui)(zui)(zui)(zui)(zui)大(da),1月(yue)(yue)(yue)份最(zui)(zui)(zui)(zui)(zui)(zui)小(xiao)(xiao)。平(ping)均(jun)降(jiang)(jiang)(jiang)(jiang)雪(xue)初(chu)月(yue)(yue)(yue)在(zai)12月(yue)(yue)(yue)7日(ri)(ri),年(nian)(nian)均(jun)降(jiang)(jiang)(jiang)(jiang)雪(xue)終日(ri)(ri)在(zai)3月(yue)(yue)(yue)17日(ri)(ri),初(chu)、終雪(xue)間日(ri)(ri)數平(ping)均(jun)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)101天。最(zui)(zui)(zui)(zui)(zui)(zui)大(da)積雪(xue)厚度為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)21厘米。全年(nian)(nian)平(ping)均(jun)相對溫(wen)(wen)度為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)62%,最(zui)(zui)(zui)(zui)(zui)(zui)大(da)值(zhi)出現(xian)在(zai)7-8月(yue)(yue)(yue)份,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)76-79%;最(zui)(zui)(zui)(zui)(zui)(zui)小(xiao)(xiao)值(zhi)在(zai)3-4月(yue)(yue)(yue)份,為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)52-53%。全年(nian)(nian)無(wu)霜期(qi)為(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)(wei)215天,結冰初(chu)日(ri)(ri)平(ping)均(jun)在(zai)10月(yue)(yue)(yue)30日(ri)(ri),年(nian)(nian)均(jun)終日(ri)(ri)在(zai)3月(yue)(yue)(yue)31日(ri)(ri)。
4、人文歷(li)(li)史(shi)情(qing)況:栝(gua)(gua)樓是山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)東著名的道地(di)(di)(di)中藥材(cai)(cai),具有(you)清(qing)熱滌(di)痰(tan)、寬胸散結(jie)、潤燥滑(hua)腸的功能。臨(lin)床用(yong)于治療肺(fei)熱咳(ke)嗽、胸痹心痛等(deng)(deng)癥,效果(guo)極好。山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)東栝(gua)(gua)樓,尤其是仁栝(gua)(gua)樓年(nian)產(chan)(chan)量(liang)(liang)(liang)(liang)(liang)和出口(kou)量(liang)(liang)(liang)(liang)(liang)均(jun)位(wei)(wei)于全國(guo)之(zhi)首。胡世(shi)林(lin)主編的《中國(guo)道地(di)(di)(di)藥材(cai)(cai)》載(zai)(zai):“用(yong)果(guo)者山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)東長清(qing)為道地(di)(di)(di)之(zhi)一(yi)(yi)(yi)”。《山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)東道地(di)(di)(di)藥材(cai)(cai)》載(zai)(zai):“以(yi)長清(qing)產(chan)(chan)量(liang)(liang)(liang)(liang)(liang)最大,質量(liang)(liang)(liang)(liang)(liang)最好。”據長清(qing)舊縣(xian)志(zhi)記載(zai)(zai),早在清(qing)代以(yi)前(qian),馬(ma)(ma)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)莊科、焦(jiao)莊一(yi)(yi)(yi)帶就開(kai)始種(zhong)植,距(ju)今已有(you)300余(yu)年(nian)的歷(li)(li)史(shi)。馬(ma)(ma)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)栝(gua)(gua)樓質量(liang)(liang)(liang)(liang)(liang)優良,以(yi)其個(ge)大、皮厚柔(rou)韌、皺縮(suo)有(you)筋(jin)、色橙紅、糖(tang)性足、焦(jiao)糖(tang)氣濃而享(xiang)譽國(guo)內外。馬(ma)(ma)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)仁栝(gua)(gua)樓產(chan)(chan)量(liang)(liang)(liang)(liang)(liang)大,據記載(zai)(zai),山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)東栝(gua)(gua)樓最高(gao)年(nian)產(chan)(chan)量(liang)(liang)(liang)(liang)(liang)80萬公斤(jin),長清(qing)產(chan)(chan)量(liang)(liang)(liang)(liang)(liang)46萬公斤(jin),而馬(ma)(ma)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)的產(chan)(chan)量(liang)(liang)(liang)(liang)(liang)占長清(qing)縣(xian)總產(chan)(chan)量(liang)(liang)(liang)(liang)(liang)的2/3以(yi)上(shang)。馬(ma)(ma)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)栝(gua)(gua)樓所在地(di)(di)(di)—馬(ma)(ma)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)境內有(you)市級森(sen)林(lin)公園一(yi)(yi)(yi)處,地(di)(di)(di)理(li)位(wei)(wei)置優越,基(ji)礎條(tiao)件較好,氣候宜人,有(you)諸多自然人文景觀,及歷(li)(li)史(shi)傳說故事。園內層巒疊嶂,古柏(bo)參(can)天,森(sen)林(lin)茂(mao)密,景色怡人。主峰(feng)馬(ma)(ma)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)海拔(ba)512.3米,原名隔(ge)馬(ma)(ma)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan),遠眺山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)形(xing)似馬(ma)(ma),懸崖百(bai)丈,山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)勢陡峭(qiao)險(xian)峻(jun),有(you)“十洞”、“五泉”、“一(yi)(yi)(yi)餅”、“五字”等(deng)(deng)名勝,是與泰山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)、五峰(feng)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)并稱“三(san)山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)”的長清(qing)名山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)。山(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)(shan)腰有(you)用(yong)百(bai)萬株側柏(bo)栽成的大型植物標語(yu)“毛主席萬歲(sui)”,2001年(nian)8月世(shi)界(jie)基(ji)尼斯大全上(shang)海總部正式(shi)命名為“植物標語(yu)‘中國(guo)之(zhi)最’”。
三.地域范圍
馬山栝樓在山東省濟(ji)南(nan)(nan)市長(chang)清區馬山鎮境(jing)內,位于(yu)省城濟(ji)南(nan)(nan)西(xi)南(nan)(nan)40公(gong)里(li)(li)處,南(nan)(nan)與肥城市接壤(rang),北(bei)距(ju)(ju)長(chang)清城區20公(gong)里(li)(li),距(ju)(ju)濟(ji)荷高(gao)速(su)12公(gong)里(li)(li);東臨京滬、京福(fu)高(gao)速(su)、京滬鐵(tie)路,省道104穿越該鎮南(nan)(nan)北(bei),西(xi)傍黃河。全鎮轄53個(ge)行政村(cun),人口3.36萬(wan),地域面(mian)積8900公(gong)頃(qing),其中栝蔞種植面(mian)積80公(gong)頃(qing)。地理位置:地處東經116°9′-116°11′,北(bei)緯36°01′-36°45′。平均海拔99.1米,低于(yu)劃定保護面(mian)積80公(gong)頃(qing)。
四.產品品質特(te)性特(te)征
1、外在感官特征(zheng):馬(ma)山(shan)栝(gua)樓(lou)為多年(nian)生草(cao)本植物(wu),莖上有卷須,葉子心臟形(xing)(xing),花(hua)白色,雌(ci)雄(xiong)異(yi)株,果實(shi)卵圓(yuan)(yuan)形(xing)(xing)或(huo)近圓(yuan)(yuan)形(xing)(xing),收(shou)獲時為深綠(lv)色,晾(liang)干后皮(pi)為黃色,鮮果重300-400克(ke),少數500克(ke)左右;晾(liang)干后果重150克(ke)左右,種子長(chang)圓(yuan)(yuan)形(xing)(xing),瓤棕(zong)黃色,干果味甘(gan),稍(shao)苦(ku)、澀。栝(gua)樓(lou)根(中(zhong)(zhong)藥名天花(hua)粉),果(中(zhong)(zhong)藥名栝(gua)樓(lou)實(shi)),果皮(pi)(中(zhong)(zhong)藥名栝(gua)樓(lou)皮(pi))、種子(中(zhong)(zhong)藥名栝(gua)樓(lou)仁),都供藥用,有解(jie)熱止渴(ke)、利(li)尿(niao)、鎮咳被祛(qu)痰等作用。栝(gua)樓(lou)制劑對(dui)冠心病、心膠痛有一定(ding)療效。
2、內在(zai)品質指標(biao):栝樓果(guo)實含三萜皂苷、有機酸、脂(zhi)肪油(you)、樹(shu)脂(zhi)、糖類、色素;種子含脂(zhi)肪油(you);根含蛋白質、皂苷、酸類等。