《蘇小(xiao)小(xiao)墓》是唐代詩(shi)人李賀的作品。此詩(shi)通(tong)過(guo)對(dui)蘇小(xiao)小(xiao)墓地景(jing)(jing)色所發揮的一系列奇特幻想,塑造了一個(ge)美麗而(er)森寒(han)的女鬼想象。全詩(shi)以景(jing)(jing)起興,通(tong)過(guo)景(jing)(jing)物幻出人物形象,把寫景(jing)(jing)、擬人融合為一體,寫得綺麗濃(nong)艷,然而(er)又空靈縹渺,“鬼氣(qi)森森”,極(ji)具特色。
蘇小小墓⑴
幽蘭露⑵,如啼眼(yan)。
無物結(jie)同心⑶,煙(yan)花不堪剪⑷。
草如(ru)茵⑸,松如(ru)蓋⑹。
風為(wei)裳,水為(wei)佩⑺。
油壁(bi)車⑻,夕相待⑼。
冷(leng)翠燭⑽,勞(lao)光(guang)彩⑾。
西(xi)陵下(xia)⑿,風吹雨⒀。
⑴蘇小(xiao)(xiao)小(xiao)(xiao):《樂府(fu)廣題(ti)》記載:“蘇小(xiao)(xiao)小(xiao)(xiao),錢塘名倡也,蓋南(nan)齊時人。”《方輿勝覽》:“蘇小(xiao)(xiao)小(xiao)(xiao)墓在(zai)嘉興縣西南(nan)六十(shi)步(bu),乃晉之歌妓。今有片石在(zai)通(tong)判廳(ting),題(ti)曰蘇小(xiao)(xiao)小(xiao)(xiao)墓。”
⑵幽(you)蘭(lan)露:蘭(lan)花上(shang)凝結著(zhu)露珠(zhu)。
⑶結同心(xin):用花草(cao)或別的東(dong)西(xi)打成連環(huan)回(hui)文(wen)樣(yang)式的結子,表示(shi)愛情堅貞如一。
⑷煙花:此指墓地中艷麗的花。
⑸茵:墊子。
⑹蓋:車蓋,即(ji)車上遮陽防(fang)雨的傘蓋。
⑺佩:身上佩帶的玉飾(shi)。
⑻油(you)壁(bi)車(che):婦人所乘的車(che),車(che)身為(wei)油(you)漆為(wei)飾。”
⑼夕(xi):一(yi)作“久(jiu)”。
⑽冷(leng)翠燭(zhu):磷火,俗稱鬼火,有光無(wu)焰(yan),所以說“冷(leng)翠燭(zhu)”。
⑾勞:不辭勞苦的意思。
⑿西陵:今杭州西泠橋一帶(dai)。
⒀風吹雨:一作“風雨吹”。
蘭花上點(dian)綴著的露珠(zhu),如她凄苦含悲的淚眼。
沒(mei)有什么(me)東西可編織同心,煙(yan)靄幻作花兒(er)卻不能修剪。
芊(qian)(qian)芊(qian)(qian)芳草是(shi)她的(de)席(xi)墊,亭亭青松(song)是(shi)她的(de)傘(san)蓋。
飄飄清(qing)風是她(ta)(ta)的衣衫,咚咚流水是她(ta)(ta)的玉佩。
生前所(suo)乘坐的(de)油(you)壁車(che),每(mei)當夜晚還(huan)把她等待。
閃爍陰冷綠光的(de)磷(lin)火,無人赴(fu)約而枉費光彩。
想綰結(jie)同心(xin)的西陵下,陣陣寒風吹凄(qi)凄(qi)苦雨。
蘇小(xiao)(xiao)小(xiao)(xiao)是六朝時南齊錢(qian)(qian)塘(今浙(zhe)江杭州(zhou))的(de)著名歌(ge)妓(ji)。她容顏秀麗,舉止(zhi)端莊,風度翩翩,且聰穎敏慧,信口吐辭(ci),皆成佳句,一時公卿權貴皆爭奔之門下,名重一方。然(ran)而她生命短暫(zan),僅活了(le)二十歲(sui),就離開了(le)人世(shi)。死后(hou)葬于(yu)錢(qian)(qian)塘江畔的(de)西陵(今杭州(zhou)錢(qian)(qian)塘江西)之下。關于(yu)蘇小(xiao)(xiao)小(xiao)(xiao)的(de)傳說頗(po)多。李紳在(zai)《真娘(niang)墓》詩(shi)序(xu)中說:“嘉(jia)興(xing)縣前有(you)吳(wu)妓(ji)人蘇小(xiao)(xiao)小(xiao)(xiao)墓,風雨之夕,或(huo)聞其(qi)上有(you)歌(ge)吹之音。”后(hou)來竟成為文學故事人物。此詩(shi)是作者聯想蘇小(xiao)(xiao)小(xiao)(xiao)生前其(qi)人,和死后(hou)之鬼所(suo)寫(xie)的(de)一首既是寫(xie)鬼又(you)是寫(xie)人的(de)詩(shi)篇。
李(li)賀(he)(790—816),唐代詩(shi)(shi)(shi)人。字長(chang)吉,福昌(今河(he)南(nan)宜陽西)人。唐皇室遠支,家世(shi)早已(yi)沒落,生活困(kun)頓,仕(shi)途偃蹇。曾(ceng)官奉(feng)禮(li)郎(lang)。因(yin)避家諱,被迫(po)不(bu)得應(ying)進士科考試。早歲即工詩(shi)(shi)(shi),見知于韓愈、皇甫湜,并和沈亞(ya)之友(you)善(shan),死(si)時僅二(er)十六歲。其詩(shi)(shi)(shi)長(chang)于樂府,多表現政治(zhi)上不(bu)得意的悲憤。善(shan)于熔鑄詞采,馳騁想(xiang)像,運用(yong)神話(hua)傳說,創(chuang)造出新奇瑰麗的詩(shi)(shi)(shi)境,在詩(shi)(shi)(shi)史上獨樹一幟,嚴(yan)羽(yu)《滄浪詩(shi)(shi)(shi)話(hua)》稱(cheng)為“李(li)長(chang)吉體”。有些(xie)作品情(qing)調陰郁(yu)低沉,語言過于雕琢。有《昌谷(gu)集》。
李賀(he)(he)的(de)“鬼(gui)”詩(shi),總(zong)共只(zhi)有十(shi)來首(shou),不到他(ta)全部作(zuo)品的(de)二十(shi)分之一(yi)。李賀(he)(he)通過寫(xie)“鬼(gui)”來寫(xie)人,寫(xie)現實生活中(zhong)人的(de)感情。這些“鬼(gui)”,“雖(sui)為異類,情亦猶人”,絕不是(shi)那(nei)些讓人談(tan)而色變(bian)的(de)惡物。《蘇小小墓》是(shi)其(qi)中(zhong)有代表性的(de)一(yi)篇。
李(li)賀的(de)(de)這首詩(shi)(shi)以蘇小(xiao)小(xiao)的(de)(de)故(gu)事為(wei)題材,寫幽(you)靈形象(xiang)(xiang)和(he)幽(you)冥境界。全詩(shi)(shi)由景起興,通過一派(pai)凄迷(mi)的(de)(de)景象(xiang)(xiang)和(he)豐富的(de)(de)聯想(xiang),刻畫出飄(piao)飄(piao)忽(hu)忽(hu)、若隱若現的(de)(de)蘇小(xiao)小(xiao)鬼魂形象(xiang)(xiang)。詩(shi)(shi)中(zhong)寄寓著詩(shi)(shi)人獨(du)特的(de)(de)身世之感。
詩(shi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)前四句(ju)(ju)(ju)直(zhi)接刻畫蘇(su)(su)小(xiao)(xiao)小(xiao)(xiao)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)形(xing)象。一、二(er)兩句(ju)(ju)(ju)寫(xie)她(ta)(ta)美(mei)麗的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)容貌:那蘭(lan)花上綴(zhui)著晶瑩的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)露珠,像是她(ta)(ta)含淚的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)眼(yan)睛(jing)。這里抓住(zhu)心(xin)(xin)靈的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)窗戶眼(yan)睛(jing)進行描寫(xie),一是讓人(ren)通過她(ta)(ta)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)眼(yan)睛(jing),想見她(ta)(ta)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)全人(ren)之美(mei),二(er)是表(biao)現(xian)她(ta)(ta)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)心(xin)(xin)境(jing)(jing)(jing)。蘭(lan)花是美(mei)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),帶(dai)露的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)蘭(lan)花更(geng)美(mei)。但著一“幽”字(zi)(zi),境(jing)(jing)(jing)界迥(jiong)然不同,給人(ren)以冷氣森森的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)感覺。它照應題中“墓(mu)”字(zi)(zi),引出下(xia)面的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)“啼”字(zi)(zi),為全詩(shi)定下(xia)哀怨(yuan)(yuan)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)基調,為鬼魂活(huo)動創造了(le)氣氛。三、四兩句(ju)(ju)(ju)寫(xie)她(ta)(ta)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)心(xin)(xin)境(jing)(jing)(jing):生活(huo)在幽冥世界的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)蘇(su)(su)小(xiao)(xiao)小(xiao)(xiao),并沒有“歌(ge)吹”歡樂,而只有滿腔憂怨(yuan)(yuan)。她(ta)(ta)生前有所追(zhui)求,古樂府《蘇(su)(su)小(xiao)(xiao)小(xiao)(xiao)歌(ge)》中說:“我乘油(you)壁車,郎乘青驄馬。何處結(jie)同心(xin)(xin)?西陵松柏下(xia)。”但身死之后,她(ta)(ta)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)追(zhui)求落空了(le),死生懸(xuan)隔,再(zai)沒有什么東西可以綰結(jie)同心(xin)(xin),墳上那萋迷如煙的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)野草(cao)花,也不堪剪來(lai)相贈,一切(qie)都成了(le)泡影。這種心(xin)(xin)緒,正(zheng)是“啼”字(zi)(zi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)內在根(gen)據。僅(jin)用四句(ju)(ju)(ju)一十六字(zi)(zi),形(xing)神兼備地刻畫出蘇(su)(su)小(xiao)(xiao)小(xiao)(xiao)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)鬼魂形(xing)象,表(biao)現(xian)出詩(shi)人(ren)驚人(ren)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)藝術才華。
中間六句寫蘇小小鬼魂的(de)(de)穿著服飾和使用(yong)物(wu)品:芊芊綠草(cao),像(xiang)是她(ta)(ta)的(de)(de)茵褥;亭亭青(qing)松(song),像(xiang)是她(ta)(ta)的(de)(de)傘蓋;春風拂拂,就(jiu)是她(ta)(ta)的(de)(de)衣(yi)袂(mei)飄飄;流水叮咚(dong),就(jiu)是她(ta)(ta)的(de)(de)環佩聲響;她(ta)(ta)生(sheng)前乘坐的(de)(de)油(you)壁車,如今還(huan)依(yi)然(ran)在等(deng)待(dai)著她(ta)(ta)去(qu)赴(fu)“西陵松(song)柏下(xia)”的(de)(de)幽會。這一部(bu)分(fen),暗(an)暗(an)照(zhao)應了(le)前面的(de)(de)“無物(wu)結(jie)同心(xin)”。用(yong)一個“待(dai)”字,更加重了(le)景(jing)象(xiang)、氣氛的(de)(de)凄涼:車兒(er)依(yi)舊,卻(que)只(zhi)是空相等(deng)待(dai),再也不能乘坐它(ta)去(qu)西陵下(xia),實(shi)現她(ta)(ta)“結(jie)同心(xin)”的(de)(de)愿望了(le)。物(wu)是人非,觸景(jing)傷懷,徒增(zeng)哀怨而已。
最后(hou)四句(ju)描繪西陵之下凄(qi)(qi)風苦雨的(de)(de)(de)景象(xiang):風凄(qi)(qi)雨零之中(zhong),有(you)(you)光(guang)無(wu)焰(yan)的(de)(de)(de)鬼火,在閃爍(shuo)著(zhu)暗淡(dan)的(de)(de)(de)綠光(guang)。這一部(bu)分緊承“油(you)壁車,夕相(xiang)待(dai)”而(er)來(lai)(lai)。翠燭(zhu)(zhu)原為情人相(xiang)會而(er)設(she)。有(you)(you)情人不能如(ru)約相(xiang)會,翠燭(zhu)(zhu)就如(ru)同虛(xu)設(she)。有(you)(you)燭(zhu)(zhu)而(er)無(wu)人,更顯(xian)出(chu)一片凄(qi)(qi)涼(liang)景象(xiang)。“翠燭(zhu)(zhu)”寫(xie)出(chu)鬼火的(de)(de)(de)光(guang)色(se),加(jia)一“冷(leng)”字,就體現了人的(de)(de)(de)感覺,寫(xie)出(chu)人物(wu)內(nei)心的(de)(de)(de)陰冷(leng):“光(guang)彩”是指“翠燭(zhu)(zhu)”發(fa)(fa)出(chu)的(de)(de)(de)光(guang)焰(yan),說“勞光(guang)彩”,則蘊涵著(zhu)人物(wu)無(wu)限(xian)哀(ai)傷的(de)(de)(de)感嘆。期會難成,希望成灰(hui),翠燭(zhu)(zhu)白白地在那里發(fa)(fa)光(guang),徒費光(guang)彩而(er)一無(wu)所用。用景物(wu)描寫(xie)來(lai)(lai)渲(xuan)染哀(ai)怨的(de)(de)(de)氣(qi)氛,同時也(ye)烘托出(chu)人物(wu)孤寂幽(you)冷(leng)的(de)(de)(de)心境,把那種悵惘空(kong)虛(xu)的(de)(de)(de)內(nei)心世界,表現得淋漓盡致(zhi)。
這(zhe)(zhe)首詩(shi)以景(jing)(jing)起興(xing),通(tong)過景(jing)(jing)物(wu)(wu)幻出人(ren)物(wu)(wu)形象,把寫(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)景(jing)(jing)、擬人(ren)融合(he)為(wei)一體(ti)。寫(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)幽蘭,寫(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)露(lu)珠(zhu),寫(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)煙(yan)花,寫(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)芳草,寫(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)青松,寫(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)春風,寫(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)流水,筆(bi)筆(bi)是寫(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)景(jing)(jing),卻又筆(bi)筆(bi)在(zai)寫(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)人(ren)。寫(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)景(jing)(jing)即是寫(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)人(ren)。用(yong)“如”字、“為(wei)”字,把景(jing)(jing)與人(ren)巧妙(miao)地結合(he)在(zai)一起,既(ji)描寫(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)了(le)(le)景(jing)(jing)物(wu)(wu),創造出鬼(gui)(gui)魂(hun)活動(dong)的(de)(de)環境(jing)(jing)氣(qi)氛(fen),同時也(ye)就塑造出了(le)(le)人(ren)物(wu)(wu)形象。詩(shi)中美好的(de)(de)景(jing)(jing)物(wu)(wu),不(bu)僅烘托出蘇小小鬼(gui)(gui)魂(hun)形象的(de)(de)婉媚(mei)多姿,同時也(ye)反襯出她心(xin)(xin)境(jing)(jing)的(de)(de)索寞(mo)凄涼,收到了(le)(le)一箭雙雕(diao)的(de)(de)藝術效果(guo)。這(zhe)(zhe)些(xie)景(jing)(jing)物(wu)(wu)描寫(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)(xie)都圍繞(rao)著(zhu)“何處結同心(xin)(xin),西陵松柏下”這(zhe)(zhe)一中心(xin)(xin)內(nei)(nei)容,因而詩(shi)的(de)(de)各(ge)部分之(zhi)間具有內(nei)(nei)在(zai)的(de)(de)有機聯系,人(ren)物(wu)(wu)的(de)(de)內(nei)(nei)心(xin)(xin)世界也(ye)得到集(ji)中的(de)(de)、充(chong)分的(de)(de)揭(jie)示,顯得情(qing)思脈(mo)絡一氣(qi)貫穿,具有渾成自然的(de)(de)特點。
這(zhe)首詩(shi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)主題和意(yi)境借鑒了屈原(yuan)《九(jiu)歌·山(shan)鬼(gui)(gui)》中對神、鬼(gui)(gui)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)描(miao)寫方法。從蘇(su)(su)小(xiao)小(xiao)鬼(gui)(gui)魂蘭(lan)露(lu)啼眼、風裳水佩的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)形象(xiang)上(shang),可(ke)以(yi)(yi)(yi)找到山(shan)鬼(gui)(gui)“被薜荔(li)兮帶女蘿”、“既含睇兮又宜笑”的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)影(ying)子;蘇(su)(su)小(xiao)小(xiao)那(nei)“無物(wu)結(jie)同(tong)(tong)心(xin)(xin)(xin)(xin),煙花(hua)不(bu)(bu)堪剪”的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)堅貞而幽(you)怨(yuan)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)情懷(huai),同(tong)(tong)山(shan)鬼(gui)(gui)“折芳馨兮遺所(suo)(suo)思(si)(si)”、“思(si)(si)公(gong)子兮徒離(li)(li)憂”的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)心(xin)(xin)(xin)(xin)境有一脈神傳;西陵下(xia)風雨(yu)翠燭的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)境界,與山(shan)鬼(gui)(gui)期待所(suo)(suo)思(si)(si)而不(bu)(bu)遇時“雷填填兮雨(yu)冥(ming)(ming)冥(ming)(ming)”、“風颯颯兮木蕭(xiao)蕭(xiao)”的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)景象(xiang)同(tong)(tong)樣凄冷(leng)。由于詩(shi)人(ren)(ren)(ren)采用以(yi)(yi)(yi)景擬(ni)人(ren)(ren)(ren)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)手法,他(ta)筆下(xia)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)蘇(su)(su)小(xiao)小(xiao)形象(xiang),比之(zhi)(zhi)屈原(yuan)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)山(shan)鬼(gui)(gui),更具有空(kong)靈縹緲(miao)、有影(ying)無形的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)鬼(gui)(gui)魂特點。她(ta)一往情深,即使身死為(wei)鬼(gui)(gui),也(ye)不(bu)(bu)忘(wang)與所(suo)(suo)思(si)(si)之(zhi)(zhi)人(ren)(ren)(ren)綰(wan)結(jie)同(tong)(tong)心(xin)(xin)(xin)(xin)。她(ta)牢落不(bu)(bu)偶,死生異(yi)路,竟然不(bu)(bu)能了卻心(xin)(xin)(xin)(xin)愿。她(ta)懷(huai)著纏綿不(bu)(bu)盡的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)哀怨(yuan)在冥(ming)(ming)路游蕩。在蘇(su)(su)小(xiao)小(xiao)這(zhe)個形象(xiang)身上(shang),即離(li)(li)隱躍之(zhi)(zhi)間,讀者(zhe)可(ke)以(yi)(yi)(yi)看到詩(shi)人(ren)(ren)(ren)自(zi)己(ji)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)影(ying)子。詩(shi)人(ren)(ren)(ren)也(ye)有他(ta)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)追(zhui)求和理想(xiang),就是(shi)(shi)為(wei)挽救多災多難的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)李唐王朝做一番事(shi)業。然而,他(ta)生不(bu)(bu)逢時,奇才異(yi)能不(bu)(bu)被賞識(shi),他(ta)也(ye)是(shi)(shi)“無物(wu)結(jie)同(tong)(tong)心(xin)(xin)(xin)(xin)”。詩(shi)人(ren)(ren)(ren)使自(zi)己(ji)空(kong)寂幽(you)冷(leng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)心(xin)(xin)(xin)(xin)境,通過(guo)蘇(su)(su)小(xiao)小(xiao)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)形象(xiang)得到了充分流露(lu)。在綺麗秾艷的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)背后,有著哀激(ji)孤憤的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)思(si)(si)想(xiang),透過(guo)凄清(qing)幽(you)冷(leng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)外表(biao),有著詩(shi)人(ren)(ren)(ren)熾(chi)熱如焚(fen)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)肝腸(chang)。鬼(gui)(gui)魂,只(zhi)是(shi)(shi)一種形式,它(ta)所(suo)(suo)反映(ying)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),是(shi)(shi)人(ren)(ren)(ren)世的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)內容,它(ta)所(suo)(suo)表(biao)現的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),是(shi)(shi)人(ren)(ren)(ren)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)思(si)(si)想(xiang)感情。
黃淳耀、黎簡(jian)《李長吉集(ji)》:黎簡(jian):通首幽奇(qi)光怪,只(zhi)納入結(jie)句(ju)三(san)字(zi),冷極鬼極。詩到此境,亦奇(qi)極無(wu)奇(qi)者矣。
姚文燮《昌谷(gu)集注》:蘭露啼痕(hen),心(xin)傷(shang)不偶。風(feng)塵(chen)牢落,堪(kan)此折磨。迄(qi)今芳草青松(song),春(chun)風(feng)錦水,不足仿佛嬛妍。若當日空懸(xuan)寶車,燒殘翠(cui)燭,而良會(hui)維艱,則西陵之(zhi)冷雨凄風(feng),不猶(you)是灑遲暮(mu)之(zhi)淚耶?賀蓋慷慨系(xi)之(zhi)矣。
馬位《秋(qiu)窗隨筆》:長吉詩(shi)“幽蘭露,如啼眼”,子瞻(zhan)詩(shi)“山下(xia)碧(bi)桃(tao)清似眼”,各有妙處。
史承豫《唐賢(xian)小三(san)昧集(ji)》:古(gu)音(yin)古(gu)節。