《江(jiang)南逢李(li)龜(gui)年》是(shi)唐(tang)代大詩人杜(du)甫的(de)詩作。此詩撫(fu)今(jin)思昔(xi)(xi),感慨(kai)萬千。前二句是(shi)追憶(yi)昔(xi)(xi)日與李(li)龜(gui)年的(de)接觸,寄(ji)寓著(zhu)詩人對開元(yuan)盛(sheng)世(shi)的(de)眷懷之情;后兩句是(shi)對安史之亂(luan)后國(guo)事凋零(ling)、藝人顛沛流離的(de)感慨(kai)。全詩語言極(ji)(ji)平易,而含意(yi)極(ji)(ji)深遠,內涵極(ji)(ji)豐滿,包(bao)含著(zhu)非(fei)常豐富的(de)社會生活內容(rong),表達了時世(shi)凋零(ling)喪亂(luan)與人生凄涼飄(piao)零(ling)之感。
江南逢李龜年⑴
岐(qi)王宅里尋常見⑵,崔九堂前幾度(du)聞(wen)⑶。
正是江南(nan)好風景,落花(hua)時節又(you)逢君⑷。
⑴江(jiang)南(nan)(nan):此謂江(jiang)、湘之間,今湖南(nan)(nan)省(sheng)一(yi)帶(dai)。李龜年(nian)(nian):唐朝開元、天寶年(nian)(nian)間的著名(ming)樂(le)師,擅長唱(chang)歌。因為受到(dao)皇帝唐玄宗(zong)的寵幸而紅(hong)極一(yi)時,常在貴(gui)族豪門歌唱(chang)。“安史(shi)之亂”后,李龜年(nian)(nian)流落江(jiang)南(nan)(nan),賣藝為生。
⑵岐王:唐(tang)玄宗李(li)隆(long)基的(de)弟弟,本名李(li)隆(long)范(fan),后(hou)為(wei)避李(li)隆(long)基的(de)名諱改為(wei)李(li)范(fan),封岐王,以(yi)好學(xue)愛才著(zhu)稱,雅善音律。尋常:經常。
⑶崔(cui)九:崔(cui)滌(di),在兄弟中排(pai)行第九,中書令崔(cui)湜的弟弟。唐玄(xuan)宗(zong)時,曾任殿(dian)中監(jian),出入禁中,得玄(xuan)宗(zong)寵(chong)幸(xing)。崔(cui)姓(xing),是當(dang)時一(yi)家(jia)大姓(xing),以此表明李龜年(nian)原來受賞識。
⑷落(luo)花時(shi)節(jie):暮春,通常(chang)指(zhi)陰歷三月。落(luo)花的(de)寓意很多,人衰老飄零,社會的(de)凋弊喪亂都在其中。君(jun):指(zhi)李龜年。
岐(qi)王(wang)府邸里(li)時常相見,崔(cui)九堂前您的音(yin)樂多次(ci)聽聞。
如今(jin)正是江(jiang)南的大好風景,在(zai)落花時(shi)節(jie)又(you)重逢李(li)君。
此詩(shi)作于(yu)唐(tang)代宗(zong)大(da)歷五(wu)年(nian)(770),當時(shi)杜甫在(zai)潭(tan)(tan)州(今湖南長沙)。杜甫少年(nian)時(shi)才(cai)華卓著,常出(chu)入于(yu)岐王(wang)李(li)(li)隆范和(he)中書監崔滌的(de)門庭(ting),得以欣賞宮(gong)廷歌唱(chang)家(jia)李(li)(li)龜(gui)年(nian)的(de)歌唱(chang)藝術(shu)。安史之亂后(hou),杜甫漂(piao)泊到江南一帶(dai)。大(da)歷四年(nian)(769)三月杜甫離開(kai)岳陽到潭(tan)(tan)州,居留到第二年(nian)春天,和(he)流(liu)落江、潭(tan)(tan)的(de)李(li)(li)龜(gui)年(nian)重逢,回(hui)憶(yi)起在(zai)岐王(wang)和(he)崔九的(de)府邸頻繁相見和(he)聽歌的(de)情景,感慨萬千,于(yu)是寫下這首詩(shi)。
《云溪(xi)友議(yi)》載(zai):“明(ming)皇帝幸岷山,百官皆(jie)竄辱,積尸滿中原(yuan),士(shi)族(zu)隨車駕也。伶官:張野狐觱栗、雷海青琵琶(pa)、李龜(gui)年唱歌、公孫大娘舞劍(jian)……唯(wei)李龜(gui)年奔泊江(jiang)潭,杜甫(fu)以詩贈之曰:‘岐(qi)王宅里(li)尋常(chang)見……落花時節(jie)又逢君。’”
杜(du)甫(712—770),字(zi)子美,嘗自稱(cheng)少陵野老。舉進士(shi)不(bu)第(di),曾任檢校工部(bu)員外郎(lang),故世稱(cheng)杜(du)工部(bu)。唐(tang)代(dai)最偉大的現(xian)實(shi)主義詩(shi)人,宋以后被尊為“詩(shi)圣”,與李白并(bing)稱(cheng)“李杜(du)”。其詩(shi)大膽揭露當時社會矛盾,對窮苦人民寄予深切(qie)同情,內容深刻。許多(duo)優秀作品,顯示了唐(tang)代(dai)由盛轉衰的歷史過程,因被稱(cheng)為“詩(shi)史”。在(zai)藝術上,善于(yu)運(yun)用各種(zhong)詩(shi)歌形式,尤長于(yu)律詩(shi);風格多(duo)樣,而以沉郁為主;語言精煉,具有(you)高度的表達(da)能力(li)。存詩(shi)一千四百多(duo)首(shou),有(you)《杜(du)工部(bu)集》。
此詩是杜甫絕句中(zhong)最(zui)(zui)有情韻、最(zui)(zui)富(fu)含蘊的一篇,只(zhi)有二十八字,卻包含著豐富(fu)的時代(dai)生活內容(rong)。如果詩人當年圍繞安史(shi)之亂的前(qian)前(qian)后(hou)后(hou)寫一部回憶錄,是不妨用它來(lai)題(ti)卷的。
李(li)龜年(nian)(nian)(nian)是(shi)(shi)(shi)開(kai)(kai)元(yuan)時(shi)(shi)(shi)期(qi)(qi)“特承顧遇”的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)著(zhu)名歌(ge)唱(chang)家(jia),常(chang)(chang)(chang)(chang)在(zai)(zai)(zai)貴族豪門歌(ge)唱(chang)。杜甫初逢李(li)龜年(nian)(nian)(nian),是(shi)(shi)(shi)在(zai)(zai)(zai)“開(kai)(kai)口(kou)詠鳳凰(huang)”的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)少年(nian)(nian)(nian)時(shi)(shi)(shi)期(qi)(qi),正值所(suo)謂“開(kai)(kai)元(yuan)全盛(sheng)日”。當時(shi)(shi)(shi)王公貴族普遍愛好(hao)(hao)文(wen)藝,杜甫即因(yin)才華早著(zhu)而(er)(er)受(shou)到(dao)岐(qi)王李(li)隆范和(he)(he)中(zhong)書監(jian)崔滌的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)延接,得以在(zai)(zai)(zai)他(ta)們的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)府邸欣賞李(li)龜年(nian)(nian)(nian)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)歌(ge)唱(chang)。而(er)(er)一(yi)位杰出的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)藝術(shu)家(jia),既是(shi)(shi)(shi)特定(ding)時(shi)(shi)(shi)代的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)產物,也(ye)(ye)往(wang)往(wang)是(shi)(shi)(shi)特定(ding)時(shi)(shi)(shi)代的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)標志(zhi)和(he)(he)象(xiang)征。在(zai)(zai)(zai)杜甫心目中(zhong),李(li)龜年(nian)(nian)(nian)正是(shi)(shi)(shi)和(he)(he)鼎盛(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)開(kai)(kai)元(yuan)時(shi)(shi)(shi)代、也(ye)(ye)和(he)(he)他(ta)自己充滿浪漫情(qing)調(diao)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)青少年(nian)(nian)(nian)時(shi)(shi)(shi)期(qi)(qi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)生活,緊緊聯結在(zai)(zai)(zai)一(yi)起的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)。幾十年(nian)(nian)(nian)之后(hou),他(ta)們又在(zai)(zai)(zai)江南(nan)重逢。這(zhe)(zhe)時(shi)(shi)(shi),遭受(shou)了(le)八年(nian)(nian)(nian)動亂的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)唐(tang)王朝(chao)業已從繁榮昌(chang)盛(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)頂(ding)峰跌落下(xia)來(lai)(lai),陷入重重矛盾之中(zhong);杜甫輾轉漂泊到(dao)潭州,“疏布纏枯骨,奔走苦不暖”,晚境(jing)極為凄(qi)涼;李(li)龜年(nian)(nian)(nian)也(ye)(ye)流(liu)落江南(nan),“每(mei)逢良(liang)辰勝(sheng)景,為人歌(ge)數闋,座中(zhong)聞(wen)之,莫不掩(yan)泣罷(ba)酒”(《明皇雜錄》)。這(zhe)(zhe)種會見(jian),自然很(hen)(hen)容(rong)易(yi)觸(chu)發杜甫胸中(zhong)原本就郁(yu)積(ji)著(zhu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)無限滄桑(sang)之感(gan)。“岐(qi)王宅里尋常(chang)(chang)(chang)(chang)見(jian),崔九堂前幾度(du)(du)聞(wen)。”詩(shi)人雖然是(shi)(shi)(shi)在(zai)(zai)(zai)追(zhui)憶往(wang)昔(xi)與(yu)李(li)龜年(nian)(nian)(nian)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)接觸(chu),流(liu)露的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)卻是(shi)(shi)(shi)對(dui)“開(kai)(kai)元(yuan)全盛(sheng)日”的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)深情(qing)懷(huai)念。這(zhe)(zhe)兩(liang)句下(xia)語似乎很(hen)(hen)輕(qing),含蘊的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)感(gan)情(qing)卻深沉而(er)(er)凝重。“岐(qi)王宅里”“崔九堂前”,仿(fang)佛(fo)信口(kou)道出,但在(zai)(zai)(zai)當事者(zhe)心目中(zhong),這(zhe)(zhe)兩(liang)個(ge)文(wen)藝名流(liu)經常(chang)(chang)(chang)(chang)雅(ya)集之處,是(shi)(shi)(shi)鼎盛(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)開(kai)(kai)元(yuan)時(shi)(shi)(shi)期(qi)(qi)豐(feng)富多彩的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)精神文(wen)化的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)集中(zhong)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)地方(fang),它們的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)名字(zi)就足以勾起詩(shi)人對(dui)“全盛(sheng)日”的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)美好(hao)(hao)回憶。當年(nian)(nian)(nian)詩(shi)人出入其間,接觸(chu)李(li)龜年(nian)(nian)(nian)這(zhe)(zhe)樣(yang)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)藝術(shu)明星(xing),是(shi)(shi)(shi)“尋常(chang)(chang)(chang)(chang)”而(er)(er)不難“幾度(du)(du)”的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),多年(nian)(nian)(nian)過(guo)后(hou)回想(xiang)起來(lai)(lai),簡直是(shi)(shi)(shi)不可企及的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)夢境(jing)了(le)。這(zhe)(zhe)里所(suo)蘊含的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)天上人間之隔(ge)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)感(gan)慨,讀(du)者(zhe)是(shi)(shi)(shi)要(yao)結合下(xia)兩(liang)句才能品味(wei)出來(lai)(lai)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)。兩(liang)句詩(shi)在(zai)(zai)(zai)迭唱(chang)和(he)(he)詠嘆中(zhong),流(liu)露了(le)詩(shi)人對(dui)開(kai)(kai)元(yuan)全盛(sheng)日的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)無限眷(juan)戀,猶如(ru)要(yao)拉長回味(wei)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)時(shi)(shi)(shi)間。
夢一樣(yang)的(de)(de)(de)回憶(yi),畢竟改變不了(le)(le)(le)眼前的(de)(de)(de)現實。“正是(shi)(shi)江(jiang)(jiang)南(nan)好風(feng)(feng)(feng)景(jing),落花(hua)(hua)(hua)時(shi)節又(you)(you)逢(feng)君(jun)。”風(feng)(feng)(feng)景(jing)秀麗的(de)(de)(de)江(jiang)(jiang)南(nan),在(zai)承平時(shi)代,原是(shi)(shi)詩(shi)(shi)(shi)人們(men)所向(xiang)往的(de)(de)(de)作快意(yi)(yi)(yi)之(zhi)游的(de)(de)(de)所在(zai)。詩(shi)(shi)(shi)人真正置身其間,所面對(dui)的(de)(de)(de)竟是(shi)(shi)滿(man)眼凋零的(de)(de)(de)“落花(hua)(hua)(hua)時(shi)節”和(he)皤(po)然白首的(de)(de)(de)流(liu)落藝人。“落花(hua)(hua)(hua)時(shi)節”,如同是(shi)(shi)即景(jing)書事(shi),又(you)(you)如同是(shi)(shi)別(bie)(bie)有(you)寓(yu)托,寄(ji)興在(zai)有(you)意(yi)(yi)(yi)無(wu)意(yi)(yi)(yi)之(zhi)間。這四個字,暗(an)喻了(le)(le)(le)世運(yun)的(de)(de)(de)衰頹、社會的(de)(de)(de)動亂(luan)和(he)詩(shi)(shi)(shi)人的(de)(de)(de)衰病漂泊,但詩(shi)(shi)(shi)人絲毫沒有(you)在(zai)刻意(yi)(yi)(yi)設(she)喻,這種寫法顯得(de)特(te)別(bie)(bie)渾成(cheng)(cheng)無(wu)跡(ji)。加上(shang)兩句(ju)當(dang)中“正是(shi)(shi)”和(he)“又(you)(you)”這兩個虛(xu)詞一轉一跌,更(geng)在(zai)字里(li)行間寓(yu)藏著無(wu)限感(gan)慨(kai)。江(jiang)(jiang)南(nan)好風(feng)(feng)(feng)景(jing),恰(qia)恰(qia)成(cheng)(cheng)了(le)(le)(le)亂(luan)離時(shi)世和(he)沉淪身世的(de)(de)(de)有(you)力反襯(chen)。一位老(lao)歌唱家與一位老(lao)詩(shi)(shi)(shi)人在(zai)飄流(liu)顛沛中重逢(feng)了(le)(le)(le),落花(hua)(hua)(hua)流(liu)水的(de)(de)(de)風(feng)(feng)(feng)光,點綴著兩位形容憔悴(cui)的(de)(de)(de)老(lao)人,成(cheng)(cheng)了(le)(le)(le)時(shi)代滄桑(sang)的(de)(de)(de)一幅典型畫(hua)圖。它無(wu)情地(di)證實“開(kai)元全(quan)盛(sheng)日”已(yi)經(jing)(jing)成(cheng)(cheng)為(wei)歷史陳(chen)跡(ji),一場(chang)翻(fan)天覆地(di)的(de)(de)(de)大動亂(luan),使杜(du)甫和(he)李(li)龜(gui)年(nian)(nian)這些經(jing)(jing)歷過(guo)盛(sheng)世的(de)(de)(de)人,淪落到了(le)(le)(le)不幸(xing)的(de)(de)(de)地(di)步。感(gan)慨(kai)是(shi)(shi)很深的(de)(de)(de),但詩(shi)(shi)(shi)人寫到“落花(hua)(hua)(hua)時(shi)節又(you)(you)逢(feng)君(jun)”,卻(que)黯然而(er)收(shou),在(zai)無(wu)言中包(bao)孕(yun)著深沉的(de)(de)(de)慨(kai)嘆,痛(tong)定思痛(tong)的(de)(de)(de)悲(bei)(bei)哀(ai)。這樣(yang)“剛開(kai)頭卻(que)又(you)(you)煞了(le)(le)(le)尾”,連一句(ju)也(ye)不愿多說(shuo),顯得(de)蘊藉(jie)之(zhi)極。清代沈德(de)潛評此詩(shi)(shi)(shi):“含意(yi)(yi)(yi)未申,有(you)案未斷。”詩(shi)(shi)(shi)人這種“未申”之(zhi)意(yi)(yi)(yi)對(dui)于有(you)著類似經(jing)(jing)歷的(de)(de)(de)當(dang)事(shi)者李(li)龜(gui)年(nian)(nian),是(shi)(shi)不難領會的(de)(de)(de);對(dui)于后世善(shan)于知人論(lun)世的(de)(de)(de)讀(du)者,也(ye)不難把握。像《長生殿(dian)·彈詞》中李(li)龜(gui)年(nian)(nian)所唱的(de)(de)(de)“當(dang)時(shi)天上(shang)清歌,今日沿街鼓板(ban)”“唱不盡(jin)(jin)興亡夢幻,彈不盡(jin)(jin)悲(bei)(bei)傷感(gan)嘆,凄涼滿(man)眼對(dui)江(jiang)(jiang)山”等等,盡(jin)(jin)管反復(fu)唱嘆,意(yi)(yi)(yi)思并不比(bi)杜(du)詩(shi)(shi)(shi)更(geng)多,倒很像是(shi)(shi)劇作家從杜(du)甫的(de)(de)(de)詩(shi)(shi)(shi)中抽繹出來的(de)(de)(de)一樣(yang)。
四(si)句詩(shi),從岐王宅(zhai)里(li)、崔九堂前的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)“聞”歌,到落花江(jiang)南的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)重“逢”,“聞”“逢”之(zhi)間,聯(lian)結著四(si)十年的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)滄桑巨變。世(shi)境(jing)離(li)亂(luan),年華盛衰,人(ren)情(qing)聚(ju)散,都濃縮在(zai)這(zhe)(zhe)短(duan)短(duan)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)二十八字中。盡(jin)管詩(shi)中沒(mei)有(you)一(yi)筆正(zheng)面涉及(ji)時(shi)(shi)世(shi)身世(shi),但透過詩(shi)人(ren)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)追(zhui)憶感喟,卻表(biao)現出了(le)給唐(tang)代社會物質財(cai)富和(he)文化(hua)繁榮帶來浩劫的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)那場大(da)動亂(luan)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)陰影,以(yi)及(ji)它給人(ren)們(men)造成的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)巨大(da)災(zai)難和(he)心靈創(chuang)傷。正(zheng)如同舊戲舞臺(tai)上不用布(bu)景,觀眾通過演員(yuan)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)歌唱表(biao)演,可(ke)以(yi)想(xiang)象出極廣闊的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)空間背景和(he)事件過程;又(you)像小說里(li)往(wang)往(wang)通過一(yi)個人(ren)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)命(ming)運(yun),反(fan)映一(yi)個時(shi)(shi)代一(yi)樣(yang)。這(zhe)(zhe)首詩(shi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)成功創(chuang)作(zuo)表(biao)明(ming):在(zai)具(ju)有(you)高度藝(yi)術(shu)概括力和(he)豐(feng)富生(sheng)活體驗的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)大(da)詩(shi)人(ren)那里(li),絕句這(zhe)(zhe)樣(yang)短(duan)小的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)體裁可(ke)以(yi)具(ju)有(you)很大(da)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)容量,而在(zai)表(biao)現如此豐(feng)富的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)內容時(shi)(shi),又(you)能達到舉重若輕、渾(hun)然無跡的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)藝(yi)術(shu)境(jing)界。
元代范梈《木天禁(jin)語(yu)》:絕(jue)句篇(pian)法(fa):藏詠(yong)。
清代黃生《杜詩(shi)說》:此詩(shi)與《劍器(qi)行》同意。今昔(xi)盛(sheng)衰之感(gan),言(yan)外*然欲(yu)絕。見風韻于行間,寓感(gan)慨于字里,即(ji)使龍標、供奉操筆,亦無以過(guo)。乃知(zhi)公于此體,非不(bu)能為(wei)正聲,直不(bu)屑(xie)耳。有目公七言(yan)絕句為(wei)別調者(zhe),亦可(ke)持此解嘲(chao)矣。
清代(dai)黃(huang)生《唐詩摘(zhai)鈔》:一(yi)、二(er)總藏一(yi)“歌”字(zi)(zi)。“江(jiang)南”字(zi)(zi)見地(di),“落花時節”見時,四字(zi)(zi)將“好(hao)風景”三字(zi)(zi)襯潤一(yi)層。“正(zheng)是(shi)”字(zi)(zi)、“又”字(zi)(zi)緊(jin)醒前二(er)句,明“岐宅”、“崔堂”聽歌之(zhi)(zhi)(zhi)時,無(wu)非“好(hao)風景”之(zhi)(zhi)(zhi)時也(ye)。今風景不殊,而回思天寶之(zhi)(zhi)(zhi)盛,已如隔世,流離異地(di),舊人相見,亦復(fu)何(he)堪?無(wu)限深(shen)情,俱(ju)藏于數虛字(zi)(zi)之(zhi)(zhi)(zhi)內。杜有此七(qi)言絕(jue)而選者(zhe)多忽之(zhi)(zhi)(zhi),信識真者(zhe)之(zhi)(zhi)(zhi)少也(ye)。
清代何焯《義門讀書記》:四句渾渾說去,而(er)世運(yun)之(zhi)盛(sheng)衰,年華之(zhi)遲暮(mu),兩人之(zhi)流落,俱在(zai)言表。
清高宗(zong)敕編《唐宋詩醇》:言情在筆(bi)墨(mo)之(zhi)外,悄(qiao)然數語,可抵白氏(shi)一(yi)篇(pian)《琵琶行》矣。“休唱貞(zhen)元供(gong)奉曲,當(dang)時朝士(shi)已(yi)無多”,劉禹(yu)錫之(zhi)婉情;“鈿蟬(chan)金雁皆(jie)零落,一(yi)曲伊州淚萬行”,溫(wen)庭(ting)筠之(zhi)哀調。以彼方此(ci),何其(qi)超(chao)妙!此(ci)千秋絕調也(ye)。
清(qing)代沈德潛《唐詩(shi)別裁》:含意未伸,有案無斷。
清代楊倫《杜詩鏡銓》:邵云:子美七(qi)絕,此為壓卷。
清代黃叔燦《唐詩(shi)箋(jian)注(zhu)》:“落花時節又(you)逢(feng)君(jun)”,多少盛衰今(jin)昔(xi)之思!上二(er)句是追舊,下二(er)句是感今(jin),卻不說(shuo)盡,偏(pian)著(zhu)“好(hao)風景”三字,而意含(han)在(zai)“正是”字、“又(you)”字內(nei)。
清代李锳《詩(shi)法易簡錄》:少陵(ling)七(qi)絕多類《竹(zhu)枝》體,殊失(shi)正宗。此詩(shi)純用止鋒、藏鋒,深得絕句(ju)之味(wei)。
清代胡本淵《唐詩(shi)近(jin)體》:含意未伸,有案(an)無斷;而世運(yun)之治亂(luan)、年華之盛衰、彼此之凄涼流落,俱在其(qi)中。
清代王文濡《唐詩(shi)評注讀(du)本(ben)》:上二(er)句極言其寵遇(yu)之隆,下二(er)句陡然(ran)一轉(zhuan),以(yi)見盛衰(shuai)不同,傷(shang)龜年亦所以(yi)自傷(shang)也。
清末俞陛云《詩(shi)境(jing)淺(qian)說續編(bian)》:少(shao)陵為詩(shi)家(jia)泰斗,人(ren)無(wu)(wu)間(jian)言,而皆謂其不(bu)長于七絕(jue)。今觀(guan)此詩(shi),馀(yu)味(wei)深長,神韻獨絕(jue),雖王之(zhi)(zhi)渙之(zhi)(zhi)“黃河遠上”,劉禹(yu)錫之(zhi)(zhi)“潮打(da)空城(cheng)”,群推絕(jue)唱者,不(bu)能過是。此詩(shi)以多少(shao)盛衰之(zhi)(zhi)感,千萬語無(wu)(wu)從*起,皆于“又逢(feng)君”三字之(zhi)(zhi)中,蘊無(wu)(wu)窮酸(suan)淚。