淡豆豉,中藥名,為植物黑(hei)大豆的成熟種子的發酵加(jia)工品。淡豆豉的功(gong)效(xiao)與作用(yong)主要是解表(biao),除煩,宣發郁熱。常用(yong)于外感表(biao)證,熱病煩悶。注意,脾胃虛(xu)弱,又易作惡心者慎(shen)用(yong)。
淡豆(dou)豉(chi),中藥名,為植物黑大(da)豆(dou)的成熟種子經過(guo)一定的炮制方法(fa)加工而成。
據《中國藥典》1990年版規定,淡(dan)豆(dou)(dou)豉的來(lai)源為(wei)豆(dou)(dou)科植物大(da)(da)豆(dou)(dou)的成熟(shu)種子。據maigoo小編了(le)解到,大(da)(da)豆(dou)(dou)的品種很(hen)多,從種皮顏(yan)色上可(ke)以分為(wei)黃豆(dou)(dou),黑豆(dou)(dou)等(deng)等(deng)。
而古代,明(ming)·李時珍《本草綱目》云,“造淡(dan)豉(chi)法,用黑(hei)豆(dou)二、三斗......”。
清·張璐(lu)《本草(cao)逢源》云(yun),“淡(dan)豆豉,用黑(hei)豆淘(tao)凈(jing)......”。
可見古代炮(pao)制淡豆豉是以黑大豆為原料,而不是泛指大豆。
另外,《全(quan)國中藥炮制規范》也標明,使用豆科植物(wu)黑大豆黑色種子(zi)為宜。
淡(dan)豆豉(chi)(chi)也叫香豉(chi)(chi)、淡(dan)豉(chi)(chi)、杜豆豉(chi)(chi)。
淡豆豉:呈(cheng)扁橢(tuo)圓形,表面黑色略皺縮,上(shang)附有黃灰色膜狀(zhuang)物,皮(pi)松脆,偶有脫落,種仁棕黃色,質堅(jian)。氣香,味微甜。
炒豆豉:形如(ru)淡(dan)豆豉,表(biao)面有(you)焦(jiao)斑氣微香。
解表,除煩,宣發郁(yu)熱(re)。
外感(gan)表(biao)證:淡豆(dou)豉辛散輕浮,能疏散表(biao)邪,且發汗解表(biao)之力頗為平穩,無論(lun)風(feng)寒(han)、風(feng)熱表(biao)證,皆(jie)可配伍使(shi)用。
熱病煩(fan)悶(men):淡豆豉辛散(san)苦泄性涼,既能(neng)透散(san)外邪,又(you)能(neng)宣散(san)邪熱、除煩(fan)。
適用于(yu)醫診為感(gan)(gan)冒、流行性(xing)感(gan)(gan)冒、急(ji)(ji)性(xing)支(zhi)氣管(guan)炎(yan)(yan)、急(ji)(ji)性(xing)氣管(guan)炎(yan)(yan)、病毒(du)性(xing)肺炎(yan)(yan)等屬于(yu)外感(gan)(gan)表證者,傳(chuan)染性(xing)紅斑癥(第五疾病)、手(shou)足及口病、回歸熱等屬于(yu)邪熱郁胸者。
淡豆豉(chi)有(you)微弱的發汗作用(yong),并有(you)健(jian)胃(wei)、助消化作用(yong)。
淡豆豉蔥白水的功效:發汗(han)、解表,止嗽。適用(yong)于外感病初(chu)起,邪在(zai)衛(wei)分者(zhe),癥見惡寒發熱(或微(wei)惡風(feng)寒);頭痛(tong)、四肢(zhi)酸痛(tong)、苔薄白、脈浮(fu)數,或鼻(bi)塞、咳嗽等。
淡豆豉蔥白做法:淡豆豉20克,蔥白10根,水適量。蔥白切段,與淡豆豉入鍋,加水煮開后飲用。詳細>>
淡豆(dou)豉副作用(yong)很小,買購(gou)網健康編輯提醒(xing)你注意(yi),脾胃(wei)虛弱,又易作惡(e)心者慎用(yong);乳(ru)少(shao)的(de)人(ren)不(bu)宜服用(yong);寒邪入里,直入三(san)陰經者禁用(yong)。
內服:水(shui)煎服,6-12g。
風熱感冒,或溫病初起,發熱、微惡風寒,頭痛口渴,咽痛等癥:常(chang)與金銀(yin)花、連翹、薄荷、牛蒡子等藥同用,如(ru)銀(yin)翹散(《溫(wen)病條辨》);若風(feng)寒(han)感冒(mao)初起,惡寒(han)發熱、無(wu)汗、頭痛、鼻塞(sai)等癥,常(chang)配蔥白(bai),如(ru)蔥豉湯(《肘后備急方》,簡(jian)稱《肘后方》)。
外感熱病,邪熱內郁胸中,心中懊惱,煩熱不眠:常與清熱瀉(xie)火除煩的(de)梔子同用,如梔子豉湯(《傷寒論》)。
發汗吐下后,虛煩不得眠,心中懊憹:梔子(zi)十四個(擘),香豉四合(綿(mian)裹)。上二(er)味,以水四升(sheng),先煎梔子(zi),得二(er)升(sheng)半,納豉,煮取一升(sheng)半,去滓。分為二(er)服,溫進一服,得吐者止后(hou)服。(《傷寒論》梔子(zi)豉湯(tang))
傷寒暴下及滯痢腹痛:豉一(yi)升(sheng),薤白一(yi)把(寸切)。上二物(wu),以水三升(sheng),煮令薤熟,去滓,分為再服,不瘥(chai)復作。(《范汪方(fang)》鼓薤湯)
斷奶乳脹:豆(dou)豉半斤,水煎,服一小碗,余下洗乳房。(廣西(xi)《中草藥新醫(yi)療法(fa)處方集》)
小兒丹毒破作瘡,黃水出:焦(jiao)炒豉,令煙(yan)絕為末(mo),油(you)調(diao)敷之(zhi)。(姚和眾)
《名醫別錄》:“主傷寒頭痛,寒熱,瘴氣惡(e)毒,煩躁(zao)滿悶,虛勞(lao)喘急(ji),兩(liang)腳(jiao)疼(teng)冷。”
《本草綱目》:“下氣,調中。治傷寒溫毒發斑,嘔逆。”
《藥性論》:"治(zhi)(zhi)時疾熱(re)(re)病發汗;熬末,能止盜(dao)汗,除煩;生搗為丸服(fu),治(zhi)(zhi)寒熱(re)(re)風,胸中(zhong)生瘡;煮服(fu),治(zhi)(zhi)血痢腹痛。"
《日華子本草》:"治(zhi)中毒藥(yao),瘧疾,骨蒸;并治(zhi)犬(quan)咬。"
《珍珠囊》:"去心中懊憹,傷寒頭痛,煩躁(zao)。"
《綱目》:"黑豆性平,作豉(chi)則(ze)溫。既經蒸罯,故能(neng)升(sheng)能(neng)散;得蔥則(ze)發汗,得鹽則(ze)能(neng)吐,得酒(jiu)則(ze)治(zhi)風(feng),得薤則(ze)治(zhi)痢,得蒜則(ze)止血;炒熟則(ze)又能(neng)止汗,亦麻黃根(gen)節之義也。"
取(qu)(qu)(qu)黑大豆(dou)(dou)洗凈。另(ling)取(qu)(qu)(qu)桑(sang)葉(xie)、青(qing)(qing)蒿加水煎煮(zhu),濾過(guo),將(jiang)煎汁拌(ban)入(ru)凈大豆(dou)(dou)中,待湯液被吸盡后,置(zhi)蒸制容器內(nei)(nei)蒸透取(qu)(qu)(qu)出(chu)(chu)稍涼置(zhi)容器內(nei)(nei),用(yong)煎過(guo)汁的(de)桑(sang)葉(xie)、青(qing)(qing)蒿渣(zha)覆蓋,在溫度25-28℃,相對濕(shi)度80%的(de)條(tiao)件下,悶至發酵(jiao)(jiao),長滿黃(huang)衣時(shi),取(qu)(qu)(qu)出(chu)(chu),去藥渣(zha),加適(shi)量水攪拌(ban),撈(lao)出(chu)(chu),置(zhi)容器內(nei)(nei),保持溫度50-60℃,悶15-20天,充分發酵(jiao)(jiao),有香氣逸出(chu)(chu)時(shi),取(qu)(qu)(qu)出(chu)(chu),略(lve)蒸,干(gan)燥。
淡豆豉:取原藥材,除去雜質。
炒豆豉:取凈(jing)豆豉,置(zhi)鍋內,用(yong)文火炒(chao)至表面微(wei)焦,有香氣逸(yi)出(chu)時(shi),取出(chu)放涼。