自然生(sheng)態環境和人文歷(li)史(shi)因(yin)素
1、自然生態環境:
1.1、土(tu)(tu)壤(rang)地(di)(di)(di)(di)(di)貌(mao)情況:瑪曲縣(xian)(xian)(xian)(xian)屬(shu)于(yu)純牧業的(de)草原性土(tu)(tu)壤(rang),土(tu)(tu)壤(rang)類(lei)型以(yi)亞(ya)(ya)高(gao)(gao)山(shan)(shan)(shan)草甸土(tu)(tu)為主。全縣(xian)(xian)(xian)(xian)自西(xi)(xi)向東(dong)可分為六個(ge)土(tu)(tu)類(lei)和十二個(ge)亞(ya)(ya)類(lei),即高(gao)(gao)山(shan)(shan)(shan)草甸土(tu)(tu)(PH值(zhi)6-7.5)、亞(ya)(ya)高(gao)(gao)山(shan)(shan)(shan)草甸土(tu)(tu)(PH值(zhi)6-7.5)、草甸土(tu)(tu)(PH值(zhi)5.5-8.5)、沼澤(ze)土(tu)(tu)(PH值(zhi)5.5-6.5)、泥炭(tan)土(tu)(tu)(PH值(zhi)5.3-5.5)和暗棕壤(rang)(PH值(zhi)6)。瑪曲縣(xian)(xian)(xian)(xian)地(di)(di)(di)(di)(di)處(chu)青藏高(gao)(gao)原東(dong)端(duan),地(di)(di)(di)(di)(di)勢高(gao)(gao)亢,地(di)(di)(di)(di)(di)形地(di)(di)(di)(di)(di)貌(mao)多(duo)樣,由(you)西(xi)(xi)北(bei)向東(dong)南(nan)高(gao)(gao)度遞減(jian)。阿尼瑪卿(qing)山(shan)(shan)(shan)由(you)西(xi)(xi)向東(dong)橫(heng)貫全縣(xian)(xian)(xian)(xian),西(xi)(xi)秦嶺(ling)山(shan)(shan)(shan)綿亙于(yu)縣(xian)(xian)(xian)(xian)境(jing)北(bei)部,縣(xian)(xian)(xian)(xian)境(jing)中部分布(bu)著兩大山(shan)(shan)(shan)系的(de)前陵。按地(di)(di)(di)(di)(di)貌(mao)類(lei)型劃(hua)分為西(xi)(xi)北(bei)部高(gao)(gao)山(shan)(shan)(shan)區、中南(nan)部丘陵區和河岸階地(di)(di)(di)(di)(di)三(san)大區。依照地(di)(di)(di)(di)(di)貌(mao)的(de)不同特點,可分為四個(ge)地(di)(di)(di)(di)(di)貌(mao)單元:阿尼瑪卿(qing)山(shan)(shan)(shan)、西(xi)(xi)傾山(shan)(shan)(shan)高(gao)(gao)山(shan)(shan)(shan)區,中部山(shan)(shan)(shan)前低山(shan)(shan)(shan)丘陵,山(shan)(shan)(shan)前盆地(di)(di)(di)(di)(di)與沖積平(ping)原,東(dong)部沼澤(ze)濕地(di)(di)(di)(di)(di)。
1.2、水(shui)(shui)文情(qing)況:境內黃(huang)(huang)河流(liu)(liu)程全長433公里,流(liu)(liu)域面積10190.80平(ping)(ping)方(fang)公里,平(ping)(ping)均流(liu)(liu)量(liang)554立(li)方(fang)米(mi)/秒,年(nian)徑流(liu)(liu)量(liang)143.40億(yi)立(li)方(fang)米(mi),年(nian)入境水(shui)(shui)量(liang)137億(yi)立(li)方(fang)米(mi),年(nian)出境水(shui)(shui)量(liang)164.10億(yi)立(li)方(fang)米(mi),河床平(ping)(ping)均海拔(ba)在3300米(mi)以上,為水(shui)(shui)質,河中(zhong)多沙洲,雜(za)生稠(chou)密灌叢,兩岸多為平(ping)(ping)坦(tan)開闊地(di)。河面最寬處(chu)350米(mi),最窄處(chu)亦有80米(mi)。平(ping)(ping)均流(liu)(liu)速1.2-1.5米(mi)/秒。平(ping)(ping)均水(shui)(shui)深3米(mi)左右。由于干流(liu)(liu)年(nian)經河曲(qu)草(cao)原地(di)勢平(ping)(ping)坦(tan),落差不大,黃(huang)(huang)河流(liu)(liu)速緩(huan)慢。境內黃(huang)(huang)河支(zhi)流(liu)(liu)眾多,水(shui)(shui)量(liang)豐富。較大的(de)(de)有28條(tiao),較小的(de)(de)二(er)、三級支(zhi)流(liu)(liu)有300余(yu)條(tiao),年(nian)自(zi)產(chan)水(shui)(shui)27.10億(yi)立(li)方(fang)米(mi)。由于補充黃(huang)(huang)河水(shui)(shui)量(liang)較巨,瑪曲(qu)縣被譽為黃(huang)(huang)河的(de)(de)“蓄(xu)水(shui)(shui)池”。
1.3、氣(qi)候:瑪曲屬(shu)青藏高原大陸(lu)性季(ji)風氣(qi)候類型。受(shou)西風環流(liu)影響和高原地形(xing)作用,氣(qi)候寒冷濕(shi)潤,光照豐富,雨量充沛,長冬無夏,春秋短(duan)暫,水熱同季(ji),全(quan)年有霜。降(jiang)水集中于濕(shi)暖季(ji)節,且多雷雨冰(bing)雹。冬季(ji)嚴寒多風,氣(qi)候干燥。
1.4、季(ji)(ji)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng):年(nian)平(ping)均風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)速2.5米(mi)(mi)/秒(miao),全年(nian)平(ping)均風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)速大(da)于每秒(miao)3米(mi)(mi)的(de)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)日數116.7天,大(da)于每秒(miao)17米(mi)(mi)的(de)日數平(ping)均為(wei)77天,最(zui)大(da)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)速達每秒(miao)36米(mi)(mi)(1971年(nian)12月)。12月至次(ci)年(nian)5月為(wei)大(da)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)季(ji)(ji)節,8級以上風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)日數57.5天,占年(nian)大(da)風(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)(feng)日數的(de)75%。
1.5、氣(qi)(qi)溫(wen):年平(ping)均只有(you)1.1℃。7月份(fen)氣(qi)(qi)溫(wen)高,平(ping)均10.7℃;1月份(fen)最低(di),平(ping)均氣(qi)(qi)溫(wen)零下9.7℃。極端最低(di)氣(qi)(qi)溫(wen)零下29.6℃(1971年1 月31日),極端最高氣(qi)(qi)溫(wen)23.6℃(1972年8月11日)。
1.6、日(ri)照(zhao):年平(ping)(ping)均2583.9小時。各月日(ri)照(zhao)數(shu)中12月最多,平(ping)(ping)均為(wei)237.2小時,9月最少,平(ping)(ping)均為(wei)168小時,牧草(cao)生長期(qi)平(ping)(ping)均日(ri)照(zhao)5.5─ 6.8小時,生長期(qi)為(wei)190天(tian)左右。
1.7、降(jiang)(jiang)水量:縣境由(you)于(yu)(yu)地處青藏高原東側(ce)水氣通(tong)道上,加之地勢高,地形雨(yu)(yu)較多,年(nian)(nian)(nian)(nian)平(ping)均(jun)(jun)降(jiang)(jiang)雨(yu)(yu)量598.5毫米,全(quan)(quan)年(nian)(nian)(nian)(nian)降(jiang)(jiang)水日數150天(tian)。其中:夏季最多,平(ping)均(jun)(jun)330.1毫米,占年(nian)(nian)(nian)(nian)降(jiang)(jiang)水量的55%;秋(qiu)季次之,平(ping)均(jun)(jun)159.1毫米,占年(nian)(nian)(nian)(nian)降(jiang)(jiang)水量的27%,由(you)于(yu)(yu)氣候寒冷,降(jiang)(jiang)水幾乎全(quan)(quan)年(nian)(nian)(nian)(nian)出現。無降(jiang)(jiang)雪(xue)時(shi)間只在夏季和盛(sheng)夏,時(shi)間短暫,有的高山(shan)則全(quan)(quan)年(nian)(nian)(nian)(nian)積(ji)雪(xue)。一般年(nian)(nian)(nian)(nian)平(ping)均(jun)(jun)降(jiang)(jiang)雪(xue)日數55.4天(tian),降(jiang)(jiang)雪(xue)平(ping)均(jun)(jun)初日為8月7月,平(ping)均(jun)(jun)終日為6月18日。
2、草(cao)(cao)畜資源(yuan):草(cao)(cao)地植(zhi)(zhi)被屬于川西藏(zang)東高(gao)原灌(guan)叢草(cao)(cao)甸(dian)區。全縣草(cao)(cao)場(chang)牧草(cao)(cao)種類有47科,413種,禾本科和(he)(he)(he)莎(sha)草(cao)(cao)科是(shi)各類草(cao)(cao)場(chang)的(de)主要(yao)建群種和(he)(he)(he)優勢種,具(ju)有蛋白(bai)質(zhi)、脂(zhi)肪和(he)(he)(he)無氮浸出(chu)物高(gao),粗(cu)纖維低(di)的(de)“三高(gao)一低(di)”的(de)特點。植(zhi)(zhi)被類型為高(gao)寒草(cao)(cao)甸(dian)、灌(guan)叢草(cao)(cao)甸(dian)、沼(zhao)(zhao)澤(ze)和(he)(he)(he)沼(zhao)(zhao)澤(ze)化(hua)草(cao)(cao)甸(dian)等6類。阿尼(ni)瑪(ma)卿山(shan)西北(bei)部、西傾(qing)山(shan)上部以灌(guan)叢、灌(guan)叢草(cao)(cao)甸(dian)為主,中(zhong)部低(di)山(shan)丘陵(ling)、山(shan)澗盆地和(he)(he)(he)河谷(gu)平原以高(gao)寒草(cao)(cao)甸(dian)為主,南(nan)部河岸有柳(liu)樹分(fen)布(bu)(bu)、北(bei)部河岸零星分(fen)布(bu)(bu)的(de)護岸林多為灌(guan)叢;東部沼(zhao)(zhao)澤(ze)和(he)(he)(he)沼(zhao)(zhao)澤(ze)化(hua)草(cao)(cao)甸(dian)面積大(da)而且分(fen)布(bu)(bu)集中(zhong)。草(cao)(cao)場(chang)植(zhi)(zhi)被組成種類豐富,植(zhi)(zhi)被覆蓋(gai)度大(da)、產草(cao)(cao)量(liang)高(gao)。
三.地域范圍
瑪(ma)(ma)(ma)曲(qu)縣(xian)地(di)(di)(di)處(chu)青(qing)藏高原(yuan)東(dong)(dong)端,甘肅(su)、青(qing)海、四川三(san)省(sheng)交匯(hui)處(chu),阿(a)(a)尼(ni)瑪(ma)(ma)(ma)卿(qing)山(shan)(shan)由西向東(dong)(dong)貫穿全(quan)境,西傾山(shan)(shan)綿亙于(yu)縣(xian)境北部(bu),大部(bu)分地(di)(di)(di)區(qu)海拔在(zai)3500-3800間。黃河流經境內各鄉(xiang)(xiang)(xiang),流程(cheng)433km,屬黃河水(shui)系,黃河在(zai)瑪(ma)(ma)(ma)曲(qu)境內支流眾多(duo)。瑪(ma)(ma)(ma)曲(qu)縣(xian)是(shi)(shi)甘肅(su)省(sheng)唯一(yi)的(de)純牧(mu)業縣(xian)之一(yi),畜(chu)牧(mu)業在(zai)瑪(ma)(ma)(ma)曲(qu)縣(xian)國民經濟(ji)中占90%左右(you)。全(quan)縣(xian)有可利用草原(yuan)面(mian)積85.867萬(wan)(wan)公頃,理論載畜(chu)量166.67萬(wan)(wan)個(ge)羊(yang)單位,為發(fa)展(zhan)畜(chu)牧(mu)業經濟(ji)提供了得天獨厚的(de)條(tiao)件,是(shi)(shi)甘肅(su)省(sheng)重要的(de)畜(chu)牧(mu)業商品基地(di)(di)(di)之一(yi)。2014年底全(quan)縣(xian)共飼養各類牲畜(chu)102.39萬(wan)(wan)頭只。目前(qian),全(quan)縣(xian)已建成(cheng)50萬(wan)(wan)只瑪(ma)(ma)(ma)曲(qu)牦(mao)(mao)牛(niu)繁育(yu)基地(di)(di)(di),形成(cheng)了以(yi)瑪(ma)(ma)(ma)曲(qu)牦(mao)(mao)牛(niu)為主的(de)畜(chu)牧(mu)業生產經營格局(ju)。瑪(ma)(ma)(ma)曲(qu)牦(mao)(mao)牛(niu)生產地(di)(di)(di)域范(fan)(fan)圍為瑪(ma)(ma)(ma)曲(qu)縣(xian)所轄尼(ni)瑪(ma)(ma)(ma)鎮(zhen)、阿(a)(a)萬(wan)(wan)倉鄉(xiang)(xiang)(xiang)、歐(ou)拉鄉(xiang)(xiang)(xiang)、歐(ou)拉秀瑪(ma)(ma)(ma)鄉(xiang)(xiang)(xiang)、曼(man)日瑪(ma)(ma)(ma)鄉(xiang)(xiang)(xiang)、采日瑪(ma)(ma)(ma)鄉(xiang)(xiang)(xiang)、齊哈瑪(ma)(ma)(ma)鄉(xiang)(xiang)(xiang)、木(mu)西合鄉(xiang)(xiang)(xiang)、瑪(ma)(ma)(ma)曲(qu)縣(xian)畜(chu)牧(mu)科技示(shi)范(fan)(fan)園(yuan)區(qu)和河曲(qu)馬場(chang)共8個(ge)鄉(xiang)(xiang)(xiang)鎮(zhen)2個(ge)場(chang)(區(qu))42個(ge)村委會(hui),地(di)(di)(di)理坐標(biao)為東(dong)(dong)經100°45′45″~102°29′00″,北緯33°06′30″~34°30′15″。截(jie)止2014年年底,全(quan)縣(xian)瑪(ma)(ma)(ma)曲(qu)牦(mao)(mao)牛(niu)存(cun)欄51.17萬(wan)(wan)頭,年出欄瑪(ma)(ma)(ma)曲(qu)牦(mao)(mao)牛(niu)15.49萬(wan)(wan)頭,年產瑪(ma)(ma)(ma)曲(qu)牦(mao)(mao)牛(niu)牛(niu)肉13168噸。
四.產品(pin)品(pin)質(zhi)特(te)性特(te)征
外在感官特(te)(te)征:“瑪(ma)曲牦(mao)牛(niu)”是(shi)(shi)青藏高原(yuan)古(gu)老而(er)原(yuan)始的畜種(zhong)。是(shi)(shi)經過長期的自然選擇和人工馴養,能適應(ying)高寒(han)牧(mu)區嚴酷自然生態環境的特(te)(te)有(you)畜種(zhong)之一(yi)(yi),分布在青藏高原(yuan)黃河首(shou)曲海拔3500m-4800m的高寒(han)草甸和沼澤草甸區,終年(nian)放牧(mu)、抗病力(li)強;體質結實,結構緊湊;頭大(da)額寬,鼻孔開張,鼻鏡小(xiao),唇薄(bo)靈活(huo),眼圓(yuan)突出有(you)神,耳小(xiao)靈活(huo);頸短(duan)而(er)薄(bo),背低稍(shao)凹(ao),前軀發育良(liang)好;尻斜,腹大(da),四肢較短(duan),關節明(ming)顯,粗(cu)壯有(you)力(li),后肢多呈刀狀(zhuang);蹄小(xiao)堅(jian)實,蹄裂緊靠;毛色(se)以黑色(se)為(wei)主,多數(shu)有(you)角,肉乳(ru)(ru)兼用(yong)以肉為(wei)主;成年(nian)牦(mao)牛(niu)平(ping)均(jun)體高公(gong)(gong)牛(niu)138cm、母(mu)牛(niu)120cm,平(ping)均(jun)體重公(gong)(gong)牛(niu)406kg、母(mu)牛(niu)252kg; 屠宰率(lv)45%-51%,凈肉率(lv)32%-38%;3周歲性成熟,4-8歲繁(fan)(fan)殖(zhi)能力(li)最強;母(mu)牦(mao)牛(niu)一(yi)(yi)年(nian)一(yi)(yi)胎或三年(nian)二胎,繁(fan)(fan)殖(zhi)率(lv)為(wei)46%-51%;經產(chan)母(mu)牦(mao)牛(niu)平(ping)均(jun)年(nian)產(chan)乳(ru)(ru)量約280kg,泌(mi)乳(ru)(ru)期為(wei)150天左右,乳(ru)(ru)脂率(lv)6.50%