1、鼓盆歌(湖北省),編號:Ⅴ-32
(1)批次/類型:2006年(第一批),新增項目
(2)申報地區或單位:湖北省荊州市
(3)保護單位:荊州市群眾藝術館(荊州市藝術研究所)
2、鼓盆歌(湖南省),編號:Ⅴ-32
(1)批次/類型:2014年(第四批),擴展項目
(2)申報地區或單位:湖南省澧縣
(3)保護單位:澧縣非(fei)物質(zhi)文化遺產(chan)保護中心
鼓(gu)(gu)盆(pen)(pen)歌(ge)的(de)(de)(de)起源可(ke)以(yi)元溯(su)到《詩經》和(he)《周易(yi)》的(de)(de)(de)記載。“鼓(gu)(gu)盆(pen)(pen)·擊缶”以(yi)娛(yu)樂(le)內(nei)容和(he)喪(sang)禮(li)習(xi)俗的(de)(de)(de)共存持續(xu)了(le)相當長的(de)(de)(de)歷史時(shi)期(qi)。在戰國(guo)時(shi)期(qi)成為(wei)(wei)華夏民族音樂(le)表現形式的(de)(de)(de)三大類別之(zhi)一。戰國(guo)時(shi)期(qi)的(de)(de)(de)莊子妻死,鼓(gu)(gu)盆(pen)(pen)而(er)歌(ge),則進一步將鼓(gu)(gu)盆(pen)(pen)歌(ge)走向(xiang)喪(sang)禮(li)。到漢代,桓寬《鹽鐵論·散不足》載:“往者民間(jian)酒會,各(ge)以(yi)黨俗,彈箏鼓(gu)(gu)缶而(er)已(yi)。”《淮南子·精神(shen)訓(xun)》載:“今夫窮鄙之(zhi)社也(ye),叩盆(pen)(pen)拊瓴,相和(he)而(er)歌(ge),自(zi)以(yi)為(wei)(wei)樂(le)矣。”到唐(tang)代之(zhi)后,“鼓(gu)(gu)盆(pen)(pen)、擊缶”的(de)(de)(de)娛(yu)樂(le)成分逐步減少,到宋代出(chu)現“鼓(gu)(gu)盆(pen)(pen)之(zhi)戚”的(de)(de)(de)說法。
簡介湖北(bei)小曲(qu)(qu)(qu)唱(chang)(chang)腔(qiang)(qiang)曲(qu)(qu)(qu)牌豐富,常用的(de)(de)(de)(de)(de)唱(chang)(chang)腔(qiang)(qiang)曲(qu)(qu)(qu)牌有(you)“南曲(qu)(qu)(qu)頭”、“南曲(qu)(qu)(qu)正板”、“南曲(qu)(qu)(qu)尾“、“灘簧調”、“文(wen)詞調”、“西(xi)(xi)腔(qiang)(qiang)”“四平”、“銀紐絲”、“疊斷橋”、“嘆五更”等(deng)(deng)。湖北(bei)小曲(qu)(qu)(qu)以(yi)(yi)唱(chang)(chang)為(wei)主,說唱(chang)(chang)相間(jian),早(zao)期多以(yi)(yi)聯(lian)曲(qu)(qu)(qu)體(ti)形式演(yan)唱(chang)(chang)民(min)間(jian)故(gu)事,可在茶樓(lou)、酒肆坐(zuo)唱(chang)(chang),也可“打街”賣“散(san)唱(chang)(chang)”,或參與鄉民(min)的(de)(de)(de)(de)(de)喜慶宴席(xi)唱(chang)(chang)“堂(tang)會”。湖北(bei)小曲(qu)(qu)(qu)的(de)(de)(de)(de)(de)傳統曲(qu)(qu)(qu)目(mu),有(you)南曲(qu)(qu)(qu)的(de)(de)(de)(de)(de)《搶傘(san)》、《秋(qiu)江(jiang)》、《跳粉墻》等(deng)(deng);西(xi)(xi)腔(qiang)(qiang)的(de)(de)(de)(de)(de)《拷(kao)紅》、《鶯鶯餞行》、《想情郎》等(deng)(deng);文(wen)詞的(de)(de)(de)(de)(de)《宋江(jiang)殺惜》、《安(an)安(an)送米(mi)》等(deng)(deng)。西(xi)(xi)腔(qiang)(qiang)多為(wei)天(tian)沔小曲(qu)(qu)(qu)藝人演(yan)唱(chang)(chang),與天(tian)沔花(hua)鼓戲中的(de)(de)(de)(de)(de)西(xi)(xi)腔(qiang)(qiang)同宗。漢灘小曲(qu)(qu)(qu)的(de)(de)(de)(de)(de)曲(qu)(qu)(qu)目(mu)有(you)《秋(qiu)江(jiang)》、《搶傘(san)》、《紅娘遞柬》等(deng)(deng)。天(tian)沔小曲(qu)(qu)(qu)的(de)(de)(de)(de)(de)曲(qu)(qu)(qu)目(mu)有(you)《拷(kao)打紅娘》、《補背褡》、《麻(ma)雀(que)歌》、《銅錢歌》、《照花(hua)臺》等(deng)(deng)。新曲(qu)(qu)(qu)目(mu)有(you)《看鐵牛》、《雷鋒參軍》、《江(jiang)姐(jie)進山》( 以(yi)(yi)上為(wei)漢灘小曲(qu)(qu)(qu)) 、《趕秧(yang)雀(que)》( 天(tian)沔小曲(qu)(qu)(qu)) 等(deng)(deng)。
20世(shi)紀30年代前后(hou),有(you)的(de)(de)藝(yi)人用漢(han)灘曲(qu)牌(pai)為木偶(ou)戲伴唱,出現了一批(pi)稱為“大架子”戲的(de)(de)長(chang)篇曲(qu)目,如《白(bai)蛇傳(chuan)》、《秦雪梅》、《秋江》、《搶傘(san)》、《雙下山(shan)》等曲(qu)目。抗日(ri)戰爭時期(qi)在(zai)荊州、沙(sha)市(shi)的(de)(de)藝(yi)人還曾在(zai)廣(guang)場(chang)演唱過(guo)《喚起民眾》、《離家報國(guo)》等宣傳(chuan)抗日(ri)救(jiu)國(guo)的(de)(de)新曲(qu)目。
中華人民共和(he)國(guo)成立后(hou),為了增強小(xiao)(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)音樂的(de)(de)表(biao)現力,適應表(biao)現新(xin)(xin)內容的(de)(de)需要(yao),在(zai)(zai)一(yi)些(xie)整(zheng)理的(de)(de)傳統(tong)曲(qu)(qu)目(mu)和(he)新(xin)(xin)作(zuo)品中,除注意保持各種(zhong)腔(qiang)系(xi)(xi)的(de)(de)特(te)點外,在(zai)(zai)各腔(qiang)系(xi)(xi)之間(jian),腔(qiang)系(xi)(xi)與其(qi)他曲(qu)(qu)牌小(xiao)(xiao)(xiao)調之間(jian)也常互相吸(xi)收借用,并創作(zuo)了《雷鋒參軍》、《江姐進山(shan)》等(deng)(deng)一(yi)些(xie)新(xin)(xin)曲(qu)(qu)目(mu),使小(xiao)(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)藝術得到新(xin)(xin)的(de)(de)發(fa)展。湖(hu)北(bei)(bei)小(xiao)(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)的(de)(de)傳統(tong)曲(qu)(qu)目(mu)原有300多個(ge),流(liu)傳下來的(de)(de)有180多個(ge)。長篇(大(da)本頭)《薛(xue)仁貴征東》、《薛(xue)丁山(shan)征西》可連續演(yan)唱,經月不歇。短篇曲(qu)(qu)目(mu),一(yi)般可供一(yi)個(ge)夜(日(ri))場演(yan)完,如(ru)《拷紅(hong)》、《秋紅(hong)河》、《搶(qiang)傘(san)》、《蘇(su)文表(biao)借衣》、《西宮詞》等(deng)(deng)等(deng)(deng)。 湖(hu)北(bei)(bei)土家小(xiao)(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)表(biao)演(yan)唱 - 代表(biao)性(xing)人物湖(hu)北(bei)(bei)小(xiao)(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)代表(biao)人物:湖(hu)北(bei)(bei)省小(xiao)(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)老藝人有張明亮、喻義和(he)、甘發(fa)新(xin)(xin)等(deng)(deng),武(wu)漢(han)說唱團(tuan)自(zi)20世紀60年代起,先后(hou)有茅貴嫻、周(zhou)艷琴等(deng)(deng)演(yan)唱湖(hu)北(bei)(bei)小(xiao)(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)。 夏雨田(tian)作(zuo)詞的(de)(de)湖(hu)北(bei)(bei)小(xiao)(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)《難(nan)忘的(de)(de)一(yi)課》曾獲(huo)全(quan)國(guo)曲(qu)(qu)藝創作(zuo)一(yi)等(deng)(deng)獎。
何(he)忠(zhong)華是湖(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)北(bei)(bei)省著名的(de)(de)(de)小(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)表(biao)演(yan)(yan)藝(yi)(yi)術(shu)家(jia)(jia)(jia),在(zai)其(qi)45年的(de)(de)(de)藝(yi)(yi)術(shu)生涯中(zhong),她創作演(yan)(yan)出(chu)(chu)了(le)大量具(ju)有(you)荊楚文化特色(se)的(de)(de)(de)湖(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)北(bei)(bei)小(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)節目(mu)。在(zai)演(yan)(yan)出(chu)(chu)中(zhong),她和弟子(zi)一(yi)起,表(biao)演(yan)(yan)了(le)湖(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)北(bei)(bei)小(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)《沁園(yuan)春·雪》,她甜(tian)美的(de)(de)(de)嗓(sang)音(yin)(yin),圓潤的(de)(de)(de)唱(chang)(chang)腔、從(cong)容的(de)(de)(de)表(biao)演(yan)(yan),贏得觀眾(zhong)雷(lei)鳴般的(de)(de)(de)掌聲(sheng)(sheng)。 湖(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)北(bei)(bei)土(tu)家(jia)(jia)(jia)小(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)表(biao)演(yan)(yan)唱(chang)(chang) - 代表(biao)性曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)目(mu) 碟子(zi)小(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)的(de)(de)(de)代表(biao)性曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)目(mu)有(you)《放(fang)風(feng)(feng)箏》、《九(jiu)連環》、《十想(xiang)》、《十繡》等(deng)。1949年后(hou),漢(han)灘(tan)小(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)搬上了(le)舞臺(tai),豐富了(le)音(yin)(yin)樂(le)(le)(le),充實(shi)了(le)樂(le)(le)(le)隊,增加(jia)了(le)表(biao)演(yan)(yan)。并涌現出(chu)(chu)了(le)一(yi)批受群眾(zhong)歡迎的(de)(de)(de)新曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)目(mu),如《雷(lei)鋒參軍》、《江姐進(jin)山》、《三(san)考鮮梅(mei)》、《喜旺回家(jia)(jia)(jia)》以及新編歷(li)史曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)目(mu)《選(xuan)妃》等(deng)等(deng)。現已發(fa)展成了(le)湖(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)北(bei)(bei)境(jing)內(nei)傳(chuan)播(bo)最(zui)廣、影(ying)響最(zui)大的(de)(de)(de)一(yi)種(zhong)絲弦小(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)。湖(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)北(bei)(bei)土(tu)家(jia)(jia)(jia)小(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)表(biao)演(yan)(yan)唱(chang)(chang) - 唱(chang)(chang)出(chu)(chu)國(guo)門 日本對(dui)外友(you)好(hao)協會的(de)(de)(de)邀請,著名評書(shu)表(biao)演(yan)(yan)藝(yi)(yi)術(shu)家(jia)(jia)(jia)劉蘭芳帶領中(zhong)國(guo)地方(fang)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)藝(yi)(yi)界人(ren)(ren)士赴東(dong)京進(jin)行(xing)友(you)好(hao)訪(fang)(fang)問演(yan)(yan)出(chu)(chu),說(shuo)(shuo)唱(chang)(chang)團(tuan)的(de)(de)(de)優(you)秀湖(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)北(bei)(bei)小(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)演(yan)(yan)員姚(yao)(yao)麗玲也隨同出(chu)(chu)訪(fang)(fang),這也是湖(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)北(bei)(bei)小(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)首次跨出(chu)(chu)國(guo)門。 該團(tuan)一(yi)行(xing)共9人(ren)(ren),所涉及的(de)(de)(de)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)藝(yi)(yi)形(xing)式包括京韻大鼓、蘇州評彈等(deng)地方(fang)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)藝(yi)(yi)形(xing)式,湖(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)北(bei)(bei)小(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)也是第一(yi)次位列其(qi)中(zhong)。湖(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)北(bei)(bei)小(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)是湖(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)北(bei)(bei)省特有(you)的(de)(de)(de)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)藝(yi)(yi)形(xing)式,是四大曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)種(zhong)之一(yi),屬于(yu)鼓曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)中(zhong)的(de)(de)(de)雜曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)。此次出(chu)(chu)訪(fang)(fang)的(de)(de)(de)姚(yao)(yao)麗玲僅28歲(sui),1997年畢業于(yu)北(bei)(bei)方(fang)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)藝(yi)(yi)學(xue)校,師(shi)從(cong)著名湖(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)北(bei)(bei)小(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)表(biao)演(yan)(yan)藝(yi)(yi)術(shu)家(jia)(jia)(jia)何(he)忠(zhong)華。她兼學(xue)天沔、漢(han)灘(tan)等(deng)多種(zhong)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)風(feng)(feng),嗓(sang)音(yin)(yin)甜(tian)美,臺(tai)風(feng)(feng)穩(wen)健,是目(mu)前湖(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)北(bei)(bei)小(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)為數不多的(de)(de)(de)傳(chuan)人(ren)(ren)。此次姚(yao)(yao)麗玲赴日將(jiang)演(yan)(yan)出(chu)(chu)《放(fang)風(feng)(feng)箏》、《黃鶴樓》等(deng)節目(mu) 湖(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)北(bei)(bei)土(tu)家(jia)(jia)(jia)小(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)表(biao)演(yan)(yan)唱(chang)(chang) - 音(yin)(yin)樂(le)(le)(le)研究何(he)忠(zhong)華對(dui)湖(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)北(bei)(bei)小(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)探源的(de)(de)(de)基礎上,以湖(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)北(bei)(bei)小(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)的(de)(de)(de)主要聲(sheng)(sheng)腔南曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)為例,運用(yong)定量與(yu)(yu)(yu)定性相(xiang)結(jie)合分析法、音(yin)(yin)樂(le)(le)(le)形(xing)態分析法、比較歸納法等(deng)等(deng),將(jiang)前人(ren)(ren)的(de)(de)(de)感性認識(shi)及提出(chu)(chu)的(de)(de)(de)種(zhong)種(zhong)可能(neng)加(jia)以比較與(yu)(yu)(yu)實(shi)證,繼續探索其(qi)與(yu)(yu)(yu)漢(han)劇的(de)(de)(de)種(zhong)種(zhong)關(guan)系。并且探究其(qi)音(yin)(yin)樂(le)(le)(le)的(de)(de)(de)旋律、結(jie)構、演(yan)(yan)唱(chang)(chang)風(feng)(feng)格、題(ti)材內(nei)容等(deng)在(zai)不同歷(li)史時期(qi)的(de)(de)(de)發(fa)展變化。同時通過對(dui)其(qi)現狀的(de)(de)(de)調(diao)查,進(jin)而結(jie)合歷(li)史學(xue)、地理學(xue)等(deng)相(xiang)關(guan)學(xue)科(ke)知(zhi)識(shi),從(cong)文化的(de)(de)(de)角度(du)闡釋過去的(de)(de)(de)興盛及現在(zai)衰微的(de)(de)(de)原因,并就其(qi)今(jin)后(hou)發(fa)展的(de)(de)(de)問題(ti)進(jin)行(xing)探討。 湖(hu)(hu)(hu)(hu)(hu)北(bei)(bei)小(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)是瀕危說(shuo)(shuo)唱(chang)(chang)音(yin)(yin)樂(le)(le)(le)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)種(zhong)。
湖(hu)(hu)(hu)北(bei)(bei)小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)常(chang)用的(de)(de)(de)(de)(de)潤(run)(run)(run)腔(qiang)(qiang)(qiang)(qiang)技法(fa)(fa)總(zong)結歸(gui)納為(wei)五(wu)類(lei)(lei)(lei):一(yi)、唱(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)腔(qiang)(qiang)(qiang)(qiang)裝飾潤(run)(run)(run)腔(qiang)(qiang)(qiang)(qiang)技法(fa)(fa);二(er)、聲(sheng)音(yin)(yin)造型、咬(yao)字(zi)吐字(zi)潤(run)(run)(run)腔(qiang)(qiang)(qiang)(qiang)技法(fa)(fa);三、節奏速度變(bian)(bian)換(huan)潤(run)(run)(run)腔(qiang)(qiang)(qiang)(qiang)技法(fa)(fa);四、力(li)度變(bian)(bian)化(hua)潤(run)(run)(run)腔(qiang)(qiang)(qiang)(qiang)技法(fa)(fa);五(wu)、地(di)(di)方方言潤(run)(run)(run)腔(qiang)(qiang)(qiang)(qiang)技法(fa)(fa)。學習(xi)和(he)(he)(he)掌(zhang)握(wo)這些潤(run)(run)(run)腔(qiang)(qiang)(qiang)(qiang)技法(fa)(fa),對(dui)于(yu)(yu)說(shuo)(shuo)唱(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)音(yin)(yin)樂(le)(le)(le)(le)(le)(le)的(de)(de)(de)(de)(de)演(yan)唱(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)、創(chuang)(chuang)作(zuo)和(he)(he)(he)創(chuang)(chuang)編都有(you)(you)重(zhong)要(yao)作(zuo)用,對(dui)民(min)族(zu)聲(sheng)樂(le)(le)(le)(le)(le)(le)作(zuo)品的(de)(de)(de)(de)(de)創(chuang)(chuang)作(zuo)、演(yan)唱(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)與(yu)教(jiao)學也有(you)(you)重(zhong)要(yao)參(can)(can)考(kao)(kao)價值。 湖(hu)(hu)(hu)北(bei)(bei)土(tu)家小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)表(biao)(biao)演(yan)唱(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang) - 主(zhu)要(yao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)種(zhong)湖(hu)(hu)(hu)北(bei)(bei)小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)是(shi)(shi)(shi)中(zhong)國(guo)說(shuo)(shuo)唱(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)音(yin)(yin)樂(le)(le)(le)(le)(le)(le)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)種(zhong)之一(yi),在豐富多(duo)(duo)彩的(de)(de)(de)(de)(de)說(shuo)(shuo)唱(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)音(yin)(yin)樂(le)(le)(le)(le)(le)(le)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)種(zhong)如鼓(gu)詞(ci)類(lei)(lei)(lei),彈詞(ci)類(lei)(lei)(lei),漁(yu)鼓(gu)類(lei)(lei)(lei),牌子(zi)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)類(lei)(lei)(lei),琴(qin)書類(lei)(lei)(lei),雜曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)類(lei)(lei)(lei),走(zou)(zou)唱(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)類(lei)(lei)(lei),板(ban)誦類(lei)(lei)(lei),時(shi)調(diao)小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)類(lei)(lei)(lei)中(zhong)占有(you)(you)重(zhong)要(yao)地(di)(di)位,是(shi)(shi)(shi)一(yi)種(zhong)地(di)(di)方特(te)色濃郁(yu),說(shuo)(shuo)唱(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)音(yin)(yin)樂(le)(le)(le)(le)(le)(le)特(te)點鮮明(ming)(ming)的(de)(de)(de)(de)(de)時(shi)調(diao)小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)類(lei)(lei)(lei)說(shuo)(shuo)唱(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)音(yin)(yin)樂(le)(le)(le)(le)(le)(le)。它泛指流(liu)傳(chuan)于(yu)(yu)湖(hu)(hu)(hu)北(bei)(bei)省(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)各類(lei)(lei)(lei)民(min)間(jian)說(shuo)(shuo)唱(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu),集中(zhong)體現(xian)為(wei)漢(han)(han)灘(tan)(tan)(tan)小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)和(he)(he)(he)天(tian)(tian)沔小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)。 漢(han)(han)灘(tan)(tan)(tan)小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu),又(you)(you)稱(cheng)漢(han)(han)灘(tan)(tan)(tan)絲弦,外(wai)江(jiang)(jiang)(jiang)小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu),清代(dai)光(guang)緒(公元1875—1908)年(nian)間(jian)已盛(sheng)行(xing)于(yu)(yu)長江(jiang)(jiang)(jiang)沿岸的(de)(de)(de)(de)(de)武漢(han)(han)、沙市、江(jiang)(jiang)(jiang)陵、宜昌、九(jiu)江(jiang)(jiang)(jiang)等(deng)城鎮。 天(tian)(tian)沔小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu),又(you)(you)稱(cheng)內河小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu),碟(die)子(zi)小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu),原是(shi)(shi)(shi)流(liu)傳(chuan)于(yu)(yu)襄河(漢(han)(han)水)流(liu)域的(de)(de)(de)(de)(de)天(tian)(tian)門、沔陽、潛江(jiang)(jiang)(jiang)、漢(han)(han)陽等(deng)地(di)(di),以(yi)丟(diu)棒(bang)、敲碟(die)、徒歌(ge)散唱(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)相結合(he)的(de)(de)(de)(de)(de)俚歌(ge)俗曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)。約在清末民(min)初(公元1911年(nian)前(qian)后)天(tian)(tian)沔小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)藝(yi)(yi)人(ren)(ren)開(kai)始接(jie)先生(琴(qin)師)習(xi)唱(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)漢(han)(han)灘(tan)(tan)(tan)小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)。由(you)于(yu)(yu)漢(han)(han)灘(tan)(tan)(tan)小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)藝(yi)(yi)人(ren)(ren)用漢(han)(han)口(kou)語音(yin)(yin)行(xing)腔(qiang)(qiang)(qiang)(qiang)報字(zi),天(tian)(tian)沔小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)藝(yi)(yi)人(ren)(ren)用天(tian)(tian)沔語音(yin)(yin)發聲(sheng)吐字(zi),形(xing)成了(le)(le)湖(hu)(hu)(hu)北(bei)(bei)小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)中(zhong)的(de)(de)(de)(de)(de)外(wai)江(jiang)(jiang)(jiang)與(yu)內河兩個(ge)流(liu)派。 湖(hu)(hu)(hu)北(bei)(bei)土(tu)家小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)表(biao)(biao)演(yan)唱(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang) - 主(zhu)要(yao)形(xing)式(shi) ]湖(hu)(hu)(hu)北(bei)(bei)小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)b]二(er)胡湖(hu)(hu)(hu)北(bei)(bei)小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)多(duo)(duo)為(wei)聯曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)體,曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)調(diao)包(bao)括南曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)、文詞(ci)、西腔(qiang)(qiang)(qiang)(qiang)三個(ge)腔(qiang)(qiang)(qiang)(qiang)系,連同其(qi)它曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)牌,小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)調(diao)共(gong)有(you)(you)一(yi)百余(yu)支(zhi),以(yi)南曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)腔(qiang)(qiang)(qiang)(qiang)系為(wei)主(zhu)。一(yi)個(ge)唱(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)段由(you)若干不同宮(gong)(gong)(G宮(gong)(gong)、C宮(gong)(gong)、F宮(gong)(gong)、D宮(gong)(gong))的(de)(de)(de)(de)(de)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)牌聯綴(zhui)而成。曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)牌連接(jie)自(zi)由(you)靈活,并可(ke)通過(guo)伴奏樂(le)(le)(le)(le)(le)(le)器(qi)四胡定弦法(fa)(fa)的(de)(de)(de)(de)(de)轉換(huan)(sol、re、re、la、la、mi、do、sol)來變(bian)(bian)換(huan)調(diao)門,以(yi)增強(qiang)音(yin)(yin)樂(le)(le)(le)(le)(le)(le)的(de)(de)(de)(de)(de)變(bian)(bian)化(hua),加強(qiang)表(biao)(biao)現(xian)力(li)。漢(han)(han)灘(tan)(tan)(tan)小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)的(de)(de)(de)(de)(de)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)目有(you)(you)《秋(qiu)江(jiang)(jiang)(jiang)》、《搶傘》、《紅(hong)娘遞柬》等(deng);天(tian)(tian)沔小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)的(de)(de)(de)(de)(de)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)目有(you)(you)《拷(kao)打紅(hong)娘》、《補背褡》、《麻雀(que)歌(ge)》、《銅錢歌(ge)》、《照花臺(tai)》等(deng)。新曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)目有(you)(you)《看(kan)鐵牛》、《雷鋒參(can)(can)軍》、《江(jiang)(jiang)(jiang)姐進山》(以(yi)上(shang)為(wei)漢(han)(han)灘(tan)(tan)(tan)小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu))、《趕秧雀(que)》(天(tian)(tian)沔小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu))等(deng)。唱(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)詞(ci)除七字(zi)句(ju)(ju)(ju)、十(shi)字(zi)句(ju)(ju)(ju)外(wai),還有(you)(you)長短句(ju)(ju)(ju)、垛句(ju)(ju)(ju)等(deng),一(yi)個(ge)唱(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)段大都一(yi)韻到底。湖(hu)(hu)(hu)北(bei)(bei)小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)以(yi)唱(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)為(wei)主(zhu)。表(biao)(biao)演(yan)形(xing)式(shi)靈活自(zi)由(you),可(ke)一(yi)人(ren)(ren)自(zi)拉自(zi)唱(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang),或(huo)(huo)拍(pai)板(ban)站唱(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang),也可(ke)一(yi)人(ren)(ren)拍(pai)板(ban),一(yi)人(ren)(ren)敲碟(die)坐唱(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)或(huo)(huo)走(zou)(zou)唱(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)。伴奏樂(le)(le)(le)(le)(le)(le)器(qi)以(yi)四胡為(wei)主(zhu),其(qi)它樂(le)(le)(le)(le)(le)(le)器(qi)有(you)(you)三弦、二(er)胡、琵(pi)琶等(deng),可(ke)增可(ke)減。著(zhu)名演(yan)員有(you)(you)張(zhang)明(ming)(ming)亮、喻義和(he)(he)(he)等(deng)。 湖(hu)(hu)(hu)北(bei)(bei)土(tu)家小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)表(biao)(biao)演(yan)唱(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang) - 瀕危(wei)現(xian)狀 ]民(min)族(zu)文化(hua)b]湖(hu)(hu)(hu)北(bei)(bei)小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)也和(he)(he)(he)其(qi)它的(de)(de)(de)(de)(de)說(shuo)(shuo)唱(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)音(yin)(yin)樂(le)(le)(le)(le)(le)(le)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)種(zhong)一(yi)樣面臨著(zhu)瀕臨滅絕的(de)(de)(de)(de)(de)危(wei)險。民(min)間(jian)文化(hua)忠實地(di)(di)映射出(chu)了(le)(le)中(zhong)華民(min)族(zu)幾千年(nian)的(de)(de)(de)(de)(de)發展,是(shi)(shi)(shi)民(min)族(zu)文化(hua)的(de)(de)(de)(de)(de)一(yi)條(tiao)主(zhu)脈。在時(shi)代(dai)的(de)(de)(de)(de)(de)腳步開(kai)始產生強(qiang)大沖(chong)擊波的(de)(de)(de)(de)(de)今天(tian)(tian)。如何把“根(gen)”留住,這是(shi)(shi)(shi)每個(ge)炎黃(huang)子(zi)孫(sun)都需要(yao)思考(kao)(kao)的(de)(de)(de)(de)(de)問(wen)題。為(wei)了(le)(le)弘揚(yang)民(min)族(zu)文化(hua),保護和(he)(he)(he)搶救音(yin)(yin)樂(le)(le)(le)(le)(le)(le)遺產,探究(jiu)傳(chuan)統音(yin)(yin)樂(le)(le)(le)(le)(le)(le)規律,繼承(cheng)和(he)(he)(he)發展中(zhong)國(guo)傳(chuan)統人(ren)(ren)文精神。湖(hu)(hu)(hu)北(bei)(bei)說(shuo)(shuo)唱(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)音(yin)(yin)樂(le)(le)(le)(le)(le)(le)在長期的(de)(de)(de)(de)(de)發展過(guo)程中(zhong),每一(yi)個(ge)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)種(zhong)都形(xing)成了(le)(le)它自(zi)己豐富的(de)(de)(de)(de)(de)潤(run)(run)(run)腔(qiang)(qiang)(qiang)(qiang)技巧、學習(xi)和(he)(he)(he)掌(zhang)握(wo)這些潤(run)(run)(run)腔(qiang)(qiang)(qiang)(qiang)技巧,對(dui)于(yu)(yu)說(shuo)(shuo)唱(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)音(yin)(yin)樂(le)(le)(le)(le)(le)(le)的(de)(de)(de)(de)(de)演(yan)唱(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)、創(chuang)(chuang)作(zuo)和(he)(he)(he)創(chuang)(chuang)編都有(you)(you)重(zhong)要(yao)作(zuo)用,對(dui)民(min)族(zu)聲(sheng)樂(le)(le)(le)(le)(le)(le)作(zuo)品的(de)(de)(de)(de)(de)創(chuang)(chuang)作(zuo)、演(yan)唱(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)、與(yu)教(jiao)學也有(you)(you)重(zhong)要(yao)參(can)(can)考(kao)(kao)價值。尤其(qi)是(shi)(shi)(shi)湖(hu)(hu)(hu)北(bei)(bei)小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)曲(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)(qu)唱(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)腔(qiang)(qiang)(qiang)(qiang)特(te)色長于(yu)(yu)抒情,善于(yu)(yu)敘(xu)事,剛少柔多(duo)(duo),細膩委婉(wan),特(te)別注意運用各種(zhong)潤(run)(run)(run)腔(qiang)(qiang)(qiang)(qiang)技巧,使(shi)唱(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)(chang)腔(qiang)(qiang)(qiang)(qiang)更顯豐富多(duo)(duo)彩,人(ren)(ren)物塑造更為(wei)鮮活生動。
由(you)于(yu)鼓(gu)盆(pen)歌(ge)的(de)表(biao)演與民間(jian)習俗(su)密切相關,所(suo)以(yi)(yi)它在藝術本身的(de)價(jia)值之外(wai)還有著民俗(su)學、社(she)會學和(he)文化(hua)學的(de)多(duo)重(zhong)價(jia)值。在現(xian)代化(hua)進程日益加(jia)快的(de)今天(tian),鼓(gu)盆(pen)歌(ge)與其他民間(jian)藝術形式一樣出現(xian)了生存危機,需要加(jia)以(yi)(yi)重(zhong)視和(he)保護。