赤(chi)點(dian)石斑魚(yu)(學名:Epinephelus akaara)是(shi)石斑魚(yu)科(ke)、石斑魚(yu)屬魚(yu)類。體(ti)(ti)長橢圓(yuan)形(xing)(xing),側(ce)(ce)(ce)扁且(qie)粗(cu)壯,背(bei)緣(yuan)和腹緣(yuan)均圓(yuan)弧(hu)形(xing)(xing)。頭中大(da),背(bei)部(bu)(bu)圓(yuan)凸,頭長大(da)于(yu)體(ti)(ti)高(gao)。尾柄側(ce)(ce)(ce)扁,后(hou)部(bu)(bu)圓(yuan)形(xing)(xing)。吻短,鈍圓(yuan),長略(lve)大(da)于(yu)眼(yan)徑(jing)。眼(yan)中大(da),側(ce)(ce)(ce)上(shang)位(wei)(wei),眼(yan)間隔略(lve)突起。鼻(bi)孔每側(ce)(ce)(ce)2個,小(xiao)且(qie)圓(yuan)形(xing)(xing),緊相(xiang)鄰,位(wei)(wei)于(yu)眼(yan)前(qian)(qian)方,前(qian)(qian)鼻(bi)孔具(ju)(ju)(ju)瓣膜。口(kou)中大(da),端位(wei)(wei),口(kou)裂略(lve)斜(xie)。上(shang)下(xia)頜具(ju)(ju)(ju)齒,上(shang)頜前(qian)(qian)端具(ju)(ju)(ju)3個較大(da)的(de)圓(yuan)錐(zhui)狀(zhuang)齒和能(neng)向后(hou)倒伏的(de)小(xiao)齒叢,兩(liang)側(ce)(ce)(ce)外行具(ju)(ju)(ju)稀(xi)疏小(xiao)圓(yuan)錐(zhui)齒,內行具(ju)(ju)(ju)絨毛狀(zhuang)齒;下(xia)頜前(qian)(qian)端具(ju)(ju)(ju)2圓(yuan)錐(zhui)狀(zhuang)齒。鰓(sai)孔大(da),前(qian)(qian)鰓(sai)蓋后(hou)緣(yuan)具(ju)(ju)(ju)弱(ruo)鋸齒,下(xia)緣(yuan)光滑(hua),鰓(sai)蓋骨后(hou)緣(yuan)具(ju)(ju)(ju)3扁平棘(ji)(ji)(ji),中央(yang)棘(ji)(ji)(ji)最大(da);鰓(sai)蓋膜分(fen)離(li),不(bu)(bu)與峽(xia)部(bu)(bu)相(xiang)連(lian)。體(ti)(ti)被小(xiao)櫛鱗(lin)(lin),上(shang)下(xia)頜無鱗(lin)(lin)。側(ce)(ce)(ce)線1條(tiao)(tiao),完全(quan)與背(bei)緣(yuan)平行。背(bei)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)1個,鰭(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)棘(ji)(ji)(ji)部(bu)(bu)與鰭(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)條(tiao)(tiao)部(bu)(bu)相(xiang)連(lian),無缺刻(ke),鰭(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)棘(ji)(ji)(ji)尖銳,第4鰭(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)棘(ji)(ji)(ji)為最長,鰭(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)棘(ji)(ji)(ji)部(bu)(bu)基(ji)底長于(yu)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)條(tiao)(tiao)部(bu)(bu)基(ji)底。尾鰭(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)圓(yuan)形(xing)(xing)。臀鰭(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)與背(bei)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)條(tiao)(tiao)部(bu)(bu)同形(xing)(xing),相(xiang)對,第2鰭(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)棘(ji)(ji)(ji)強(qiang)大(da)。腹鰭(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)較小(xiao),位(wei)(wei)于(yu)胸鰭(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)基(ji)后(hou)下(xia)方,末端不(bu)(bu)伸達肛門。胸鰭(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)寬大(da),側(ce)(ce)(ce)下(xia)位(wei)(wei),后(hou)緣(yuan)圓(yuan)形(xing)(xing)。體(ti)(ti)棕褐(he)色(se),體(ti)(ti)側(ce)(ce)(ce)、頭部(bu)(bu)、背(bei)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)、尾鰭(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)和臀鰭(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)散布赤(chi)黃色(se)斑點(dian),背(bei)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)基(ji)底中部(bu)(bu)具(ju)(ju)(ju)1黑斑,腹鰭(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)和胸鰭(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)(qi)無斑點(dian)。
赤(chi)點(dian)石(shi)斑(ban)魚(yu)(yu)(yu)為暖溫性(xing)中(zhong)下層魚(yu)(yu)(yu)類,多(duo)生(sheng)活(huo)在近海水深55米以內巖(yan)礁底質(zhi)的底層海域。一般為夜行性(xing),利用其嗅覺(jue)尋覓食物,白(bai)天則(ze)隱藏(zang)于巖(yan)穴內。赤(chi)點(dian)石(shi)斑(ban)魚(yu)(yu)(yu)性(xing)兇猛,以肉食為主,喜食魚(yu)(yu)(yu)、蝦、蟹(xie)類,不喜歡結群,饑餓時(shi)有白(bai)相殘殺現象(xiang)。分布于中(zhong)國(香港、臺灣、西沙(sha)(sha)、中(zhong)沙(sha)(sha)、南(nan)(nan)沙(sha)(sha)群島(dao)、海南(nan)(nan)島(dao)、廣西和廣東沿海)、日本、韓國、越南(nan)(nan)。
分布于(yu)中(zhong)(zhong)國(香港、臺灣、西沙、中(zhong)(zhong)沙、南(nan)沙群島、海南(nan)島、廣西和廣東沿(yan)海)、日本、韓國、越(yue)南(nan)。
體長9.40毫米稚魚,外形稍側扁,頭部較大(da)(da),頭長為體長的(de)(de)41.00%。吻較尖,下頜(he)略長于(yu)上(shang)頜(he),口裂較深,達眼(yan)中(zhong)央(yang)的(de)(de)下方,吻長為頭長的(de)(de)28.20%。眼(yan)中(zhong)等大(da)(da),眼(yan)徑與(yu)吻部等長。前額微凹。鼻孔2個,位近眼(yan)前。上(shang)頜(he)骨(gu)前端(duan)有(you)1個尖刺(ci)(ci)(ci)。眶(kuang)上(shang)骨(gu)上(shang)緣有(you)鋸齒(chi)狀(zhuang)小刺(ci)(ci)(ci)。頭后(hou)出現鎖骨(gu)刺(ci)(ci)(ci)和鰓(sai)蓋后(hou)上(shang)刺(ci)(ci)(ci)。前鰓(sai)蓋骨(gu)上(shang)有(you)4枚骨(gu)刺(ci)(ci)(ci),以(yi)第(di)二枚最長,其(qi)上(shang)下緣均有(you)小刺(ci)(ci)(ci)。腹囊似三角形,肛門位于(yu)體中(zhong)央(yang)稍后(hou),距(ju)吻端(duan)的(de)(de)距(ju)離為體長的(de)(de)58.50%。
背(bei)(bei)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)有(you)(you)(you)11棘(ji)(ji)(ji)16鰭(qi)(qi)(qi)(qi)條,以(yi)第(di)(di)二(er)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)棘(ji)(ji)(ji)最長(chang),其長(chang)度(du)與肛(gang)前(qian)距等(deng)(deng)長(chang)或略(lve)短,末端呈矛狀(zhuang)(zhuang),前(qian)緣(yuan)(yuan)(yuan)有(you)(you)(you)小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)刺(ci)(ci),后(hou)緣(yuan)(yuan)(yuan)有(you)(you)(you)倒鉤(gou)狀(zhuang)(zhuang)的(de)小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)刺(ci)(ci)。腹(fu)(fu)(fu)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)棘(ji)(ji)(ji)與第(di)(di)二(er)背(bei)(bei)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)棘(ji)(ji)(ji)同形(xing),稍短于第(di)(di)二(er)背(bei)(bei)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)棘(ji)(ji)(ji)。胸鰭(qi)(qi)(qi)(qi)扇形(xing)。尾鰭(qi)(qi)(qi)(qi)楔形(xing)。顱(lu)頂有(you)(you)(you)許多小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)菊花狀(zhuang)(zhuang)的(de)黑(hei)(hei)色(se)素(su),腹(fu)(fu)(fu)囊(nang)上密布點狀(zhuang)(zhuang)黑(hei)(hei)色(se)素(su),尾柄中央有(you)(you)(you)1個橢圓形(xing)的(de)黑(hei)(hei)色(se)素(su)斑。體(ti)長(chang)為(wei)(wei)10.50毫米的(de)稚魚,吻較(jiao)尖,上下頜生有(you)(you)(you)小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)牙,上頜的(de)小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)牙較(jiao)為(wei)(wei)明顯。前(qian)鰓蓋骨上的(de)骨刺(ci)(ci)仍以(yi)第(di)(di)二(er)枚最長(chang),其長(chang)度(du)與吻長(chang)相(xiang)等(deng)(deng),上下緣(yuan)(yuan)(yuan)有(you)(you)(you)鋸齒(chi)狀(zhuang)(zhuang)小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)刺(ci)(ci)。鎖骨刺(ci)(ci)增大(da)。第(di)(di)二(er)背(bei)(bei)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)棘(ji)(ji)(ji)最長(chang),其長(chang)度(du)與肛(gang)前(qian)距相(xiang)等(deng)(deng),為(wei)(wei)體(ti)長(chang)的(de)68.00%,前(qian)后(hou)緣(yuan)(yuan)(yuan)均(jun)有(you)(you)(you)小(xiao)(xiao)(xiao)(xiao)刺(ci)(ci)。腹(fu)(fu)(fu)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)棘(ji)(ji)(ji)短于第(di)(di)二(er)背(bei)(bei)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)棘(ji)(ji)(ji),其長(chang)度(du)大(da)于頭長(chang),為(wei)(wei)體(ti)長(chang)的(de)47.60%(自此,背(bei)(bei)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)棘(ji)(ji)(ji)和(he)(he)腹(fu)(fu)(fu)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)棘(ji)(ji)(ji)達到(dao)最長(chang),隨(sui)后(hou)隨(sui)著發育的(de)進展背(bei)(bei)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)棘(ji)(ji)(ji)和(he)(he)腹(fu)(fu)(fu)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)棘(ji)(ji)(ji)逐漸退(tui)化、變(bian)短)。臀鰭(qi)(qi)(qi)(qi)有(you)(you)(you)3鰭(qi)(qi)(qi)(qi)棘(ji)(ji)(ji)8鰭(qi)(qi)(qi)(qi)條,以(yi)第(di)(di)三鰭(qi)(qi)(qi)(qi)棘(ji)(ji)(ji)最長(chang)。顱(lu)頂、腹(fu)(fu)(fu)囊(nang)和(he)(he)尾柄上的(de)黑(hei)(hei)色(se)素(su)依然明顯。
背鰭(qi)鰭(qi)式Ⅺ,15-17;尾鰭(qi)鰭(qi)條數(shu)17-18;臀鰭(qi)鰭(qi)式Ⅲ,8-9;腹鰭(qi)鰭(qi)式Ⅰ,5,胸鰭(qi)鰭(qi)條數(shu)17-19,側(ce)線鱗(lin)92-100,側(ce)線上鱗(lin)19-22,側(ce)線下鱗(lin)23-28。
體長橢圓形,側(ce)(ce)扁(bian)(bian)且粗(cu)壯,背緣(yuan)和(he)腹緣(yuan)均圓弧形。頭中(zhong)大(da)(da)(da)(da),背部圓凸(tu),頭長大(da)(da)(da)(da)于(yu)(yu)體高(gao)。尾柄(bing)側(ce)(ce)扁(bian)(bian),后部圓形。吻短,鈍(dun)圓,長略(lve)(lve)大(da)(da)(da)(da)于(yu)(yu)眼(yan)(yan)徑。眼(yan)(yan)中(zhong)大(da)(da)(da)(da),側(ce)(ce)上(shang)位,眼(yan)(yan)間隔略(lve)(lve)突起,小(xiao)于(yu)(yu)眼(yan)(yan)徑,中(zhong)央(yang)前(qian)部具(ju)(ju)(ju)(ju)1淺凹陷。鼻孔每(mei)側(ce)(ce)2個,小(xiao)且圓形,緊相(xiang)(xiang)鄰,位于(yu)(yu)眼(yan)(yan)前(qian)方,前(qian)鼻孔具(ju)(ju)(ju)(ju)瓣膜。口中(zhong)大(da)(da)(da)(da),端(duan)位,口裂略(lve)(lve)斜,前(qian)頜骨略(lve)(lve)能(neng)伸縮(suo),上(shang)領骨后端(duan)擴大(da)(da)(da)(da),伸達眼(yan)(yan)后緣(yuan)下(xia)(xia)方,下(xia)(xia)頷略(lve)(lve)突出。上(shang)下(xia)(xia)頜具(ju)(ju)(ju)(ju)齒(chi)(chi),上(shang)頜前(qian)端(duan)具(ju)(ju)(ju)(ju)3個較大(da)(da)(da)(da)的圓錐(zhui)(zhui)(zhui)狀(zhuang)齒(chi)(chi)和(he)能(neng)向(xiang)后倒伏的小(xiao)齒(chi)(chi)叢,兩側(ce)(ce)外行(xing)具(ju)(ju)(ju)(ju)稀疏小(xiao)圓錐(zhui)(zhui)(zhui)齒(chi)(chi),內行(xing)具(ju)(ju)(ju)(ju)絨毛狀(zhuang)齒(chi)(chi);下(xia)(xia)頜前(qian)端(duan)具(ju)(ju)(ju)(ju)2圓錐(zhui)(zhui)(zhui)狀(zhuang)齒(chi)(chi),兩側(ce)(ce)齒(chi)(chi)排列稀疏且不(bu)(bu)規(gui)則。鰓孔大(da)(da)(da)(da),前(qian)鰓蓋(gai)后緣(yuan)具(ju)(ju)(ju)(ju)弱鋸齒(chi)(chi),下(xia)(xia)緣(yuan)光滑,鰓蓋(gai)骨后緣(yuan)具(ju)(ju)(ju)(ju)3扁(bian)(bian)平棘,中(zhong)央(yang)棘最大(da)(da)(da)(da);鰓蓋(gai)膜分離(li),不(bu)(bu)與(yu)峽部相(xiang)(xiang)連(lian)。體被小(xiao)櫛鱗,上(shang)下(xia)(xia)頜無鱗。側(ce)(ce)線1條,完全與(yu)背緣(yuan)平行(xing)。
背(bei)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)1個(ge),鰭(qi)(qi)(qi)(qi)棘部(bu)(bu)(bu)與(yu)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)條(tiao)部(bu)(bu)(bu)相連,無(wu)缺刻,鰭(qi)(qi)(qi)(qi)棘尖銳,第4鰭(qi)(qi)(qi)(qi)棘為(wei)最長,鰭(qi)(qi)(qi)(qi)棘部(bu)(bu)(bu)基底長于鰭(qi)(qi)(qi)(qi)條(tiao)部(bu)(bu)(bu)基底。尾鰭(qi)(qi)(qi)(qi)圓形。臀鰭(qi)(qi)(qi)(qi)與(yu)背(bei)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)條(tiao)部(bu)(bu)(bu)同形,相對(dui),第2鰭(qi)(qi)(qi)(qi)棘強(qiang)大。腹(fu)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)較(jiao)小(xiao),位于胸鰭(qi)(qi)(qi)(qi)基后下(xia)方,末(mo)端不(bu)伸達肛門。胸鰭(qi)(qi)(qi)(qi)寬大,側下(xia)位,后緣(yuan)圓形。體棕褐(he)色(se),體側、頭部(bu)(bu)(bu)、背(bei)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)、尾鰭(qi)(qi)(qi)(qi)和臀鰭(qi)(qi)(qi)(qi)散布赤黃色(se)斑(ban)點,背(bei)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)基底中部(bu)(bu)(bu)具(ju)1黑(hei)斑(ban),腹(fu)鰭(qi)(qi)(qi)(qi)和胸鰭(qi)(qi)(qi)(qi)無(wu)斑(ban)點。
赤點石(shi)斑(ban)魚(yu)為暖溫(wen)性中(zhong)下層魚(yu)類,多(duo)生活在(zai)近海(hai)水(shui)深(shen)(shen)55米以(yi)內巖(yan)礁底質的(de)(de)底層海(hai)域,常棲息于沿海(hai)島嶼(yu)附近的(de)(de)巖(yan)礁間、珊瑚(hu)礁的(de)(de)巖(yan)穴或縫隙中(zhong),幼魚(yu)一(yi)般(ban)生活在(zai)水(shui)深(shen)(shen)10米以(yi)內。一(yi)般(ban)為夜行性,利用其嗅覺尋覓食(shi)物,白天則(ze)隱(yin)藏于巖(yan)穴內。赤點石(shi)斑(ban)魚(yu)性兇猛,以(yi)肉食(shi)為主,喜(xi)食(shi)魚(yu)、蝦(xia)、蟹類,不喜(xi)歡結群(qun),饑餓時有(you)白相殘殺(sha)現象。對鹽度的(de)(de)適(shi)應范(fan)圍很廣,可(ke)生活在(zai)11-41‰的(de)(de)鹽度范(fan)圍內,最適(shi)水(shui)溫(wen)為22-28℃。18℃以(yi)下時食(shi)欲減退,15℃以(yi)下魚(yu)體就(jiu)會失去平衡。
卵(luan)生,浮(fu)性(xing)卵(luan),具油球。產(chan)明場在較深(shen)的水域,產(chan)卵(luan)期在4-9月(yue)(中國福建海域)。雌性(xing)的最小(xiao)性(xing)成(cheng)熟全(quan)長為25-26厘米,最小(xiao)性(xing)成(cheng)熟年齡(ling)(ling)約為3齡(ling)(ling)。具雌雄同體性(xing)別特征中的雙(shuang)向型。
一(yi)直(zhi)以來,石斑魚屬(Epinephelus)歸入鮨科(serranidae)的石斑魚亞科(Epinephelinae)。基于分子生物學的研究,中(zhong)國以外的學者于2007年提出了(le)將包括(kuo)石斑魚屬在內(nei)的16屬從鮨科(serranidae)中(zhong)分離出來,成(cheng)立石斑魚科(Epinephelidae)。該觀點(dian)已在世界石斑魚專著《Groupers of the World》(2011)中(zhong)被(bei)采納。
列入《世界自然保護聯(lian)盟瀕危(wei)(wei)物種紅(hong)色名錄》(IUCN 2016年 ver 3.1)——瀕危(wei)(wei)(EN)。
2007年12月(yue)12日,列入《中國國家重點(dian)保護經濟水生動植物(wu)資源名(ming)錄(第一批(pi))》。
赤點(dian)石斑魚(yu)(yu)屬于高(gao)經濟(ji)價值(zhi)的食(shi)用(yong)魚(yu)(yu),肉(rou)質(zhi)鮮(xian)美,清蒸(zheng)或煮姜絲清湯均宜(yi)。由(you)于魚(yu)(yu)身為中(zhong)國文化中(zhong)象征吉祥的紅色,曾是(shi)中(zhong)式(shi)喜宴中(zhong)廣受歡迎(ying)的食(shi)用(yong)魚(yu)(yu)。赤點(dian)石斑魚(yu)(yu)肉(rou)質(zhi)厚實、潔白,味鮮(xian)美,低脂肪(fang)。營養豐富,被譽為“海雞魚(yu)(yu)”。
赤點(dian)石斑魚的(de)(de)必需(xu)氨(an)基酸組成比(bi)例合(he)理、含(han)最(zui)豐(feng)富(fu)、營養平(ping)衡。赤點(dian)石斑魚的(de)(de)4種鮮(xian)味氨(an)基酸的(de)(de)含(han)量較(jiao)(jiao)(jiao)高,決定(ding)了其(qi)肌(ji)肉(rou)的(de)(de)鮮(xian)美,并(bing)且其(qi)肌(ji)肉(rou)中富(fu)含(han)較(jiao)(jiao)(jiao)多(duo)的(de)(de)多(duo)不飽和脂肪酸(PUFA),體內EPA和DHA含(han)量豐(feng)富(fu),高于一般經濟魚類,具有較(jiao)(jiao)(jiao)高的(de)(de)食(shi)用價值與保健(jian)功用。